12 mei.
Klik hier voor inleiding
heiligen met relikwieën, biecht, aflaat, chrisma, era of tijdsbepaling,
weerspreuken, bloemen.
12
mei, H. Pancratius
(Pancraas) : Grieks pankrates: ‘allesbeheersend of almachtig.’ Een
pancration was een gemengde wedstrijd bij de Grieken in worstelen en vuist
vechten.
Pancratius was een Romeins martelaar waarschijnlijk
tijdens Diocletianus in 304. Hij was van Phrygische afkomst en werd volgens de
legende als 14 jarige jongen onthoofd omdat hij weigerde de Romeinse afgoden te
aanbidden. Paus Symmachus bouwde ca. 500 over zijn graf een basiliek, de San
Pancrazio, die paus Honorius I, 625-638, vernieuwde en rijk versierde.
Een eed die afgelegd werd in de Sint Pancraskerk te Rome
gold als bijzonder heilig in de middeleeuwen. In die tijd genoot Pancras over
heel Europa bijzondere verering. Zijn basilica die in het beging van de 17deeeuw
stevig verbouwd werd was een zo populaire pelgrimskerk en bewaart in het koor
nog enkele van de oude zuilen. Al vroeg was zijn verering verspreid, vooral als
heilige van de ridders, grootgrondbezitters en adel. Hij was ook bekend in de
abdij van Egmond, al in 1136. In 1314 werd een St. Pancraskerk in Leiden
gesticht. De vroegere plaatsnaam Vronen werd ca 1403 veranderd in Sinte
Pancraes. Ook een Londense wijk en een Londens station heten St. Pancras. Dit
naar de aan deze heilige gewijde parochiekerk. Als patroon wordt hij vermeld
bij de stichting van de kapel van ճ Heerenberg rond 1259, door Adam van den
Bergh werd hij als patroon gekozen omdat St. Pancratius ook uit een adellijk
geslacht was. De heren, later graven Van de Bergh, hadden het recht munten te
slaan. Enkele mooi uitgevoerde munten noemden ze Pancrasdaalders zoals ze ook
Oswalddaalders lieten slaan. De middelste van de drie van de door Geert van der
Wou gegoten klokken van de katholieke kerk heette Sanctus Pancratius.
St. Pancratius beeld te Stinterbull, Holstein, stond aan
het strand met gouden muilen aan de voeten. Ze werd eens gestolen. Het schip
waar de dief op was leed schipbreuk door een zware storm en werd daar aan het
strand geworpen waar het beeld stond. Dat gaf aanleiding tot het spreekwoord
dat wanneer het stormt St. Pancras zijn muilen terug haalt.
Hij wordt afgebeeld als een jonge man van rond 14 jaar in
Romeinse of middeleeuwse kleding, ook wel als ridder met harnas. In de hand
heeft hij vaak een palmtak en boek en soms een zwaard vanwege zijn onthoofding
tijdens Diocletianus. Wordt aangeroepen bij jicht, hoofdpijn, krampen
winterhanden en voeten en huilende kinderen. Beschermheilige van het jonge was als
ijsheilige. Vaak houdt hij de rechterarm gestrekt met opgeheven vingers in
gebaar van eedaflegging. Hij werd aangeroepen als beschermer tegen valse eed
omdat een beschuldigde eens meineed pleegde op zijn graf en dat zijn hand niet
meer van de steen los kwam.
12 mei, H. Achilleus en H.
Nereus van Rome;
Uit Grieks Achilles, de dappere held.
De oude Romeinse lijst uit de vijfde eeuw die te zien is
in Martyrologium Hiernoymianum bevat de namen van twee martelaars, Nereus en
Achilleus, wiens graf in de catacomben van Domitilla is aan de Via Ardeatina,
op die kalender zie je ook dat St. Pancratius begraven is in een catacombe van
de Via Aurelia. Er staat in de meer completere Berne code’ III id. Maii, Romae
in coemeterio Praetextati natale Nerei et Achillei fratrum, et natale sci.
Pancrati via Aurelia miliario secundo’ (Op 12 mei te Rome in de begraafplaats
van Praetextatus [een fout voor Domitilla] de sterfdag van Nereus en Achilleus
en de sterfdag van Pancratius, op de Aurelian weg bij de tweede mijlsteen. In
de oproep van de mis voor hun feest, in de ‘sacramentarium Gelasianum.’ worden
Nereus en Achilleus alleen vermeld omdat het alleen ter hunne ere werd
gehouden, het feest van St. Pancratius werd gevierd in die kerk die boven hun
graf gebouwd is op de Via Aurelia.
Onder de vele objecten die in de ruinen gevonden werden
waren twee pilaren die de giboriums met sculpturen droegen die de dood van de
twee heiligen voorstelden. De oudste vermelding van de twee heiligen vertelt
hoe Nereus en Achilleus als soldaten trouw waren aan de tiran, maar zich
plotseling bekeerden en blij hun dienst weigerden en de martelaarsdood stierven
waar geen historisch feit voorhanden is. Volgens een andere legende waren
Nereus en Achilleus eunuchen en kamerdienaars van Flavia Domitilla, nicht van
keizer Domitianus, en zouden haar ervan afgebracht hebben om met de heidense
Aurelianus te trouwen. Daarop werden ze met de christelijke maagd verbannen
naar het eiland Pontia en later onthoofd in Terracina. De graven van de
martelaars waren op het landgoed van Domitilla bij de Via Ardeatina. De auteur
van deze legende plaatst de twee heiligen in een oud deel van de catacombe van
Domitilla die gebouwd is in het begin van de tweede eeuw zodat ze een van de
meest oude martelaars geweest zouden zijn. In de brief aan de Romeinen begroet
St. Paulus een Nereus met zijn zuster die hij groet, Rom. 16:15, mogelijk was
de martelaar een afstammeling van hem.
Ze wordt afgebeeld als Romeinse martelaars in
burgerkleding met zwaard en martelaarspalm.
12
mei, Domitilla,
Latijn, waarschijnlijk ԯp de dag des Heer, of zondag geboren. Er zijn meerdere
heiligen met deze naam.
Ze is geboren in de eerste eeuw na Chr., gestorven te
Rome. Het betreft hier waarschijnlijk Flavia Domitilla, afstammeling van keizer
Vespasianus die met de consul Titus Flavius Clemens getrouwd was. De grond aan
de Via Ardenta te Rome behoorde aan hen waar nu de Domitilla catacomben te
bezoeken zijn. Ze zou in 95 door haar oom, keizer Domitianus, vanwege haar
christelijke geloof op het eiland Pandataria (of Pontia) verbannen zijn. Daar
vond ze na lange martelingen haar dood.
12 mei, H. Rictrudis van
Marchiennes, (Riktrude,
Riktruide, Richtrudis): Germaans rik: ‘rijk, machtig of aanzienlijk,’
trude: ‘gelief,’լ resp. ‘kracht of sterkte.’
Rictrudis is geboren ca. 614 te Gascogne uit een adellijke familie. Ze
trouwde met een Frankische edelman, de latere H. Adalbaldus of Adalbald van
Elnon. Adalbald was van Frankische afkomst en noemde zich heer van Douai en
trouwde ondanks tegenstand van zijn schoonfamilie met de H. Rictrudis. Haar
familie had namelijk een haat opgevat tegen de Franken. Een zekere Ubald
beschreef in het jaar 907 het leven van Rictrudis. Hij merkt op dat haar
huwelijk met Adalbald zeer gelukkig was. Beiden verlangden ernaar hun leven in
dienst te stellen van Christus. Zij lieten zich op alle belangrijke momenten in
het leven bijstaan door de H. Amandus. Ook de H. Riquier schijnt een huisvriend
geweest te zijn. Zij schonken stukken van hun landgoederen weg om er kloosters
of kerken te vestigen. Zo droegen zij zorg voor de vestiging van steunpunten
voor de christelijke cultuur. Bovendien stelden zij hun kasteeltje open voor
armen en misdeelde: die kregen er voedsel en onderdak. Het is niet duidelijk of
zij alles bijeen vier of vijf kinderen kregen. Minstens vier van hen zouden
later als heilige zouden worden vereerd: een jongen, Maurontius, en drie
meisjes: Chlotsindis, Eusebia en Adalsindis.
Tijdens een reis werd Adalbald in de buurt van Prigueux
vermoord in 652 door verwanten van zijn vrouw die nog steeds op hem gebeten
waren vanwege zijn huwelijk en sindsdien wordt hij als martelaar vereerd. Ze
ging naar het klooster te Marchiennis (Saint Amand bij Rijsel) die ze met haar
man had gesticht en waar haar oudste twee dochters al waren waarvan ze de
eerste abdis werd en werd opgevolgd door haar oudste dochter Chlotsindis. Ze
ontving de sluier van H. Amandus.
Ze wordt afgebeeld als abdis met een kerkmodel, soms met
haar zoon en echtgenoot. Wordt aangeroepen tegen kinderziektes en
spijsverteringsproblemen
12 mei, H. Johanna van Portugal.
Zij is op 6 februari 1452 te Lissabon geboren als een
dochter van koning Alfons V en koningin Isabella van Portugal. Als jong meisje
droeg ze al een ruw boetekleed onder haar kleren uit verering voor de lijdende
Christus en sloeg verschillende huwelijksaanzoeken af.. Op 21-jarige leeftijd trad
zij in bij de dominicanessen te Aveiro. Maar de overige leden van de
koninklijke familie stemden hier niet mee in, en stelden alles in het werk om
haar er weer uit te krijgen. Zij wilden dat eerst de opvolgingskwestie was
geregeld. Dat duurde zo’n twaalf jaar tot 1485. In die tijd had zij van dit
alles veel te lijden. Toen ze stierf in 1490 was
ze pas 37 jaar oud. Ze werd zalig verklaard in 1693. In 1959 is haar heilig
verklaringsproces begonnen. Ze is patrones van bisdom en stad Aveiro.
Ze wordt afgebeeld met het witte habijt van de
dominicanen, soms met een kroon die naar haar afkomst verwijst, drie kronen aan
hoer voeten naar de drie afgeslagen huwelijken, van keizer Maximiliaan I,
Lodewijk XI van Frankrijk en Richard II van Engeland. Ze draagt als maagd een
witte lelie, doornenkroon vanwege het lijden van Christus, soms met boetegordel
en gesel.
12 mei, Silvester II, de naam
van 3 pausen.
Eerst heette hij Gerbert d’Aurillac en is geboren in 947
in Auvergne of Aquitanië, gestorven 12 mei 1003. Hij gaf eerst onderricht in
het klooster Sint Geraldus Aurillac in de Auvergne waar in 1851 een standbeeld
voor hem opgericht is, zette zijn studin in Barcelona verder, mogelijk ook in
de Moslimsteden Cordoba en Sevilla en kwam in 970 met de marktgraaf naar Rome,
ging in 972 naar Reims en leidde daar 10 jaren de daar aanwezige school. Hij
ontmoette daar paus Johannes XIII en keizer Otto I. Keizer Otto I haalde hem
over om als leraar voor zijn zoon te werken, de toekomstige Otto II, keerde
echter in 984 naar Reims terug en werd als leraar benoemd door de aartsbisschop
van Reims, Adalbero. Toen Otto II in 983 keizer werd benoemde hij hem tot abt
van het klooster Bobbio en als leider van het district. Hij werkte hier meest
voor de omstreden troonopvolger Otto III en raakte betrokken in de politiek,
steunde met steun van de aartsbisschop de poging van Frankrijk om Lotharingen
van Otto II in te nemen. In 992 werd hij ondanks vele moeilijkheden tot
aartsbisschop van Reims gekozen, hij kon het daar niet volhouden en ging in 997
naar Duitsland. Otto III benoemde hem als leraar en raadgever aan zijn hof en
paus Gregorius, Otto ‘s neef, verhief
hem in 998 tot aartsbisschop van Ravenna. De keizer liet hem in 999 tot paus
wijden waar hij de naam van Silvester aannam. Hij deed veel tegen het
wijdverspreide simonie en concubinaat onder de geestelijken en schreef een
dogmatische verhandeling; De corpore et sanguine Domini. Aan Ottoճ plan, de
vernieuwing van een werkelijk Rooms rijk, nam hij ijverig deel en overleefde
zijn keizerlijke vriend maar korte tijd. In 1001 vond er een Romeinse
volksopstand plaats tegen de keizer, waardoor Otto en Gerbert gedwongen werden
om naar Ravenna te vluchten. Otto deed twee onsuccesvolle pogingen om controle
over de stad te herwinnen en stierf tijdens een derde poging in 1002. Gerbert
keerde spoedig terug naar Rome, hoewel de rebellerende edelen nog steeds aan de
macht bleven. Hij stierf kort daarop.
Hij was een van de geleerdste mannen van zijn tijd, vooral
mathematiek en muziek hebben aan hem veel te danken gehad hij introduceerde
Arabische cijfers en astronomie in Europa en schreef een reeks boeken over het
quadrivium. Hij had in Spanje leren werken met Arabische cijfers en kon
berekeningen uit zijn hoofd doen die voor mensen die in termen van de Romeinse
cijfers denken uiterst moeilijk waren. In Reims construeerde hij een
hydraulisch instrument dat alle eerder bekende instrumenten (waarin handmatig
lucht moest worden gepompt) overtrof. Latere sagen lieten hem een bond met de
duivel sluiten vanwege zijn kennis van magische kunsten en astrologie, dit
leidde tot legende waarin hij als tovenaar met de duivel wordt afgebeeld. Er
werd verondersteld dat Gerbert in het bezit was van een boek dat in Spanje van
een Arabische filosoof was gestolen die hem achtervolgde die de dief via de
sterren kon vinden. Gerbert was zich echter bewust van de achtervolging en
verborg het werk onder een houten brug waar het voor de tovenaar onzichtbaar
was. Van Gerbert werd ook gezegd dat hij een bronzen hoofd gebeeldhouwd had,
dat alle vragen met ‘ja’ of ‘neen’, kon beantwoorden. Er werd gezegd dat hij
een verhouding had met een vrouwelijke demon, Meridiana, en met haar hulp slaagde
hij erin de pauselijke troon te bestijgen.
Het zinnebeeld van zijn dag is de gewone iris, Iris
germanica.
Zie
verder: http://www.volkoomen.nl/ en : http://volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/