20 januari.
Klik hier voor inleiding
heiligen met relikwieën, biecht, aflaat, chrisma, era of tijdsbepaling,
weerspreuken, bloemen.
20
januari, St. Fabianus (Fabius of Flavianus): Latijn faba: ‘boon,’ zou dus
bonenverbouwer betekenen. Naar een andere verklaring zou hij afkomstig zijn uit
de stad Fabiae. Fabius was een bekend Romeins geslacht, hiertoe behoorde onder
andere Quintus Fabius Maximus Cunctator die in de tweede Punische oorlog
tegenstander was van Hannibal.
Fabianus was paus van 236 tot 250 en volgde Anterus op. In de
periode dat hij paus (januari 236 - januari 250) was kwam een einde aan
de christenvervolging nadat de laatste keizer, Maximinus Thrax (235-238),
vermoord was. De keizers na hem lieten de christenen met rust. Deze periode
werd door Fabianus gebruikt om de organisatie in de kerk goed te regelen. Hij
verdeelde Rome in zes of zeven diaconaten waar de zorg voor de armen onder de
zeven diakens verdeeld werd. Tijdens het bewind van keizer Decius (249-251)
laaide de christenvervolging weer op en paus Fabianus was een van de eerste
slachtoffers die viel onder het zwaard van de vervolging. Hij stierf op
20 Januari 250 door het zwaard. Een grote persoonlijkheid, is begraven in de Calixtus
catacomben. In 1915 werd bij opgravingen in San Sebastiano zijn lichaam
teruggevonden. Hij was een voortreffelijk kerkvorst, van hem wordt verteld dat
hij keizer Philippus met zijn zoon doopte, 4 conciliën te Rome hield en
verkondigers des geloof naar Gallië gestuurd heeft. Tegelijk met hem is St.
Sebastianus de marteldood gestorven. Hij was ook bekend vanwege zijn liefde
voor de armen.
Wordt afgebeeld met tiara, martelaarspalm, knots of
zwaard. Ook wel met duif omdat hij toevallig aanwezig geweest zou zijn bij
christenen die een nieuwe paus kozen. Plotseling ging er een witte duif op zijn
hoofd zitten waaruit men besloot dat de H. Geest op die manier zijn keuze
bekend maakte. Schutspatroon van pottenbakkers en tingieters.
20 januari, St. Sebastianus:’man uit Sebastia,’ afgeleid van Grieks sebastos: ‘verheven of eerwaardig’=
in Latijn Augustus.
Sebastianus werd
geboren te Narbonne in Gallië. Keizer Diocletianus zocht een nieuwe commandant
voor zijn garde. Dat was een gevaarlijk en eervol ambt. Eervol omdat de garde
het in de hand had het rijk voor de heerser te behouden. Gevaarlijk omdat het
wantrouwen van de despoot groot was vooral voor diegene aan wie zijn goddelijk
lijf toevertrouwd was. In Milaan koos hij een uitstekende en door trouw bekend
soldaat, een knappe sterke man, Sebastiaan genaamd. Hij riep hem naar Rome en
dacht er niet aan dat deze man lid was van een geheime sekte. Hij verwierf de
gunst van de keizer, ook van zijn mederegent Maximilianus. Voor zijn kameraden
was hij een raadsel. Hij deelde met hen niet de vreugde van de tafel, vergooide
zich ook niet aan het dobbelen, ook de dames van het hof zochten vergeefs naar
zijn mooie ogen. Op avonden dat de anderen uit gingen ging hij naar de armen
waar ze zich om hun bisschop verzamelden of ging naar de gevangenis waar zijn
medebroeders op een proces wachtten. Hij werd niet moe om de vervolgden moed in
te spreken. Vaak bracht hij, onder zijn mantel verborgen, nog eenmaal de hostie
zodat ze zich sterker zouden voelen bij hun laatste gang.
Op zekere dag kwam
een officier met een gerecht verklaring. Twee broers werden aangeklaagd van
toverij omdat ze lid waren van een verboden sekte der christenen, beiden waren
ze jong getrouwd en net vader. Het was al zowat zover dat de tranen van de
jonge moeders en de ouders hen zo ver gebracht hadden dat ze in hun hart tot
afvallen van het geloof over gingen. Sebastiaan zag hoe het er mee stond en
vermaande ze met gevoelige woorden om hun geloof vast te houden en de korte
pijn van het martelaarschap voor de eeuwige zaligheid op zich te willen nemen.
Hij sterkte daarmee niet alleen de aangeklaagde, maar bekeerde ook de
aanwezigen. Toen de hoogste rechter van Rome zich dopen liet, nadat Sebastiaan
hem in naam des heren van een zware ziekte genezen had, merkte de keizer dat
zelfs de hoogste ambtenaren, diegene die over het recht te waken hadden, van
het oude geloof afvielen. Gelijke tijd ontdekte hij dat het Sebastiaan was die
velen bekeerd had. Hij was bang voor zijn aanzien en macht en beval hem, die
hij tot hiertoe geliefd en vertrouwd had, te grijpen en werd prijs gegeven aan
de willekeur van Mauritaanse boogschutters die hem aan een boom bonden en met
pijlen doorboorden. Ze schoten echter slecht en verwondde hem alleen zodat hij
van մ bloed stromend op de gerechtsplaats bleef liggen. Irene, de weduwe van
een paleisbeambte redde hem. Ze bracht hem naar haar woning en verpleegde hem
vele weken. In zijn schuilplaats hoorde hij dat er in de stad een geweldige
christenvervolging plaats had en besloot naar de keizer te gaan om hem te
vragen de moorden te stoppen. Diocletianus werd bleek tot zijn middel toen
Sebastiaan plotseling op de trappen van zijn paleis verscheen. Zijn begeleider
zei’ ‘is dat niet Sebastiaan die we doden lieten?’ Sebastiaan antwoordde: ‘God de Heer heeft me
gered en opgewekt, ook heeft hij me gezegd naar u toe te gaan en te verkondigen
dat hij u verschrikkelijk zal laten straffen vanwege het leed dat u over zijn
gemeente brengt.’ Diocletianus werd er niet koud of warm van. Hij beval hem in
het kleine circus op het Palatin met knuppels te slaan en zijn lijk te
begraven. De 20ste januari 288 werd hij dood gegeseld en zijn lijk
in een vuilnisbak geworpen maar door zekere Lucina aan de voeten der apostelen
Petrus en Paulus begraven.
Het is wat cynisch
dat hij patroon van de schutters werd en niet van de beschoten. De St. Jorisdoelen
komen op sommige plaatsen, voor, een doel is een zandhoop waarop geschoten
werd.
Hij werd al vroeg
vereerd in geheel W. Europa en werd versierd met de erenaam ‘verdediger des
geloofs.’ Hij is een van de 14 noodhelpers
H. Sebastianus of
Sebastiaan is waarschijnlijk de opvolger van Apollo als beschermer tegen de
pest. Apollo veroorzaakte door zijn pijlen de pest, maar was er ook de
bevrijder van. Dit is geheel in overeenstemming met het homeopathische
principe, dat hij die verwondt ook de genezing brengt. Sebastianus werd in het
amfitheater van Flavius met pijlen doorschoten en werd daarom een van de
voornaamste patronen tegen de pest. Hij werd gemarteld met pijlen, het oude
symbool van de pest, en daarom werd hij bevrijder van de pest en nam als
zodanig de pest werende functie van Apollo over. Er werd in Rome al vroeg een
kerk gewijd aan Sebastianus die op de plaats stond van een tempel van Apollo.
St. Sebastiaan, de
met pijlen doorschoten martelaar, wordt door de schuttersgilden, wiens patroon
hij is, plechtig gevierd. Hij wordt als een jongeling aan een boom of paal
gebonden afgebeeld. Aan de pijlen in zijn lichaam is hij gemakkelijk te
herkennen. Op deze dag schieten de boogschutters op de vogel, het is de
schottersmesdag. Wie de hoofdvogel afschiet is koning en ontvangt de
koningsketen, wie driemaal achtereen koning is krijgt de titel van keizer.
Soldaten, bouwers,
jagers, oorlogsinvaliden en metselaars roepen zijn hulp aan, ook tegen
keelpijn, diarree, koorts, waanzin en zweren. Vanwege de pijl, de pestpijl, is
hij een van de pestheiligen.
Weerspreuken.
Met Sinte Bastiaan
komen de harde koppen aan, (Vlaams) =Dan wordt het echt winter.
Sint Bastje is een
hard gastje. =Het vriest dan fel.
Sint Fabiaan en
Sint Sebastiaan doen het sap in de bomen gaan. =De bomen beginnen dan te
herleven.
20 januari, H. Hadewijn (Hadoinus): Germaans hade: ‘strijd,’ win,
wijn: ‘vriend,’ ongeveer een vriend in de strijd.
Hadewijn was
bisschop van Le Mans van ca. 623-653. Stichter van verscheidene kloosters.
Het symbool van
deze dag is de Garganische dovenetel, Lamium garganicum.
Zie verder: http://www.volkoomen.nl/ en : http://volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/