25 april.
Klik hier voor inleiding
heiligen met relikwieën, biecht, aflaat, chrisma, era of tijdsbepaling,
weerspreuken, bloemen.
5 april, St. Marcus, (St. Mark, Grieks Markos, Latijn Marcus). Al bij de Romeinen voorkomende naam,
afleiding van Mars, de oorlogsgod. Naam van de schrijver van het tweede
evangelie. Geboren in Jeruzalem, zijn moeder heette Maria, Handelingen 12:12.
Waarschijnlijk is hij met Paulus meegetrokken, althans te Rome is bij deze
Marcus, de neef van Barnabas, Colossenzen 4:10. Daar zou hij afscheid van hem
genomen hebben naar Jeruzalem teruggekeerd zijn. Later vinden we hem als
medearbeider van Barnabas nadat deze Paulus verlaten had, op Cyprus,
Handelingen XIII: 5 en XV: 37. Volgens Colossenzen IV: 10 en 2 Timothes IV: 11
was hij later weer met Paulus te Rome en volgens 1 Petrus V: 13, als metgezel
van Petrus te Babyloni (Egypte). In het derde eeuw zegt Hippolytus dat Marcus; ho
kolobodaktulos, dat is stompe vingers of vervormde vingers had, later
auteurs vermelden hetzelfde gebrek. Daarom zou hij nadat hij Christus omarmd
had zichzelf als ongeschikt beschouwd hebben voor het priesterschap omdat zijn
vingers van naturen stomp waren, sommige denken van gedeserteerd (Handelingen 13:13).
Jan van Mandeville; ‘In deze stad van Alexandrië was Sint
Katharina onthoofd en gemarteld en ook Sint Marcus, de evangelist, begraven,
maar keizer Leo liet zijn gebeente geheel tot Veneti dragen. En nog is te
Alexandri een schone kerk van hem die geheel wit binnen is zonder enig
geschrift of tekening. En alzo zijn alle andere kerken die de christenen
toebehoren, want de heidenen hebben ze alle laten witten om de beelden en
histories van de heiligen af te doen die binnen aan die muren geschreven warenծ
Johannes Marcus was, volgens Papias de schrijver van het
evangelie naar Marcus dat het oudste en kortste evangelie is en als tweede
evangelie in de bijbel is opgenomen. De meeste onderzoekers geloven dat hij
degene was die in de buurt van de tuin van Gethsemane woonde. Toen Jezus in de
nacht gevangen werd genomen sloeg hij een doek om zijn lichaam om te gaan
kijken wat er gaande was. Toen hij gegrepen werd, liet hij de doek achter en
nam naakt de vlucht. Marcus wordt door de Orthodoxe en Koptische Kerk ook
beschouwd als de eerste patriarch van Alexandri. In Egypte zou hij wonderen
hebben verricht, een kerk hebben gesticht en een bisschop hebben benoemd.
Meer bijzonder is hij de leerling van de H. Petrus. Aller
waarschijnlijkst heeft hij onder invloed van de H. Petrus het Evangelie
geschreven. De kerkelijke overlevering vermeldt voorts een zendingsreis van
Marcus in Egypte, tussen 50 en 60, en het westelijk gedeelte van Afrika en
verzekert dat hij in 62 of 66 de marteldood gestorven is en te Venetië
begraven. Als hij nog leefde toen II Timotheüs geschreven werd (2 Timotheüs
4:11) kan hij niet in 61-62 gestorven zijn. De handelingen van Marcus laten hem
het marteldom sterven en zegt dat hij stierf toen hij door Alexandrië gesleept
werd, rond 75. Zijn relikwien werden in 829 overgebracht naar Venetië van welke
stad hij schutspatroon werd (San Marco). Het symbool van deze evangelist is een
gevleugelde leeuw, die werd ook op de Venetiaanse munten gestempeld.
Patroonheilige van opticiens, glasschilders, klerken, schrijvers en notarissen,
bouwvakkers en metselaars vanwege een redding wonder bij de bouw van de San
Marco in Venetië, toen een metselaar van de steiger viel riep hij de naam van
de heilige en bleef ongedeerd. Wordt aangeroepen tegen schurft, plotselinge
dood, en onweer.
De Evangelisten zijn met hun symbolische dieren bekend.
Marcus met de gevleugelde leeuw, omdat zijn evangelie begint met de stem eens
roepende in de woestijnլ dat symboliseert zowel spiritualiteit, de vleugels,
als kracht, de leeuw. Lucas met het rund, omdat zijn evangelie begint met het
offer van Zacharias in de tempel, Johannes met de adelaar vanwege de hoge
vlucht die hij meteen in zijn evangelie neemt. Matthes met een gevleugelde man
(engel) omdat hij begint met de boodschap van de engel. Achter deze
toeschrijving ligt het visioen van Ezechiël, de wagen met de vier wezens,
1:4-11.
Als evangelist houdt hij ook een schriftrol en ganzenveer
vast en zit vaak aan een schrijftafel. Soms met een knots of koord omdat hij te
Alexandri aan een touw door de stad werd gesleurd.
Op deze dag wordt tevens de grote biddag gehouden.
De St. Markusprocessie is een ommegang langs de velden.
Als alles gedaan, gezaaid, bemest en besproeid is door het zweet van de noeste
arbeider dan staat er geschreven in 1 Cor. 3:7: ‘Zo is dan noch hij die plant,
noch hij die nat maakt, maar God die wasdom geeft.’ Hierin schemeren nog
oproepen door aan de ambervalia van de Romeinen ter eren van Ceres. Op deze dag
had de ambarvalia plaats, een ommegang of bedegang door de velden voor het
gedijen der veldvruchten en afweren van schadelijke invloeden. De
schuttersverenigingen trekken nog door de velden. Deze ommegang moest met grote
eerbied plaatsvinden naar het woord van de apostel Paulus aan Timothes hoofdstuk
4, vers 5: ‘Het wordt geheiligd door het woord Gods en door het gebed.’ De
gereformeerden schaften dit gebruik af, soms werd het omgevormd tot bid- en
dankdagen.
De als sier gebruikte berken werden door het gelovige volk
hoog vereerd. Ze werden mee naar huis genomen onder het dak, achter het kruis
of heiligenbeelden gestoken zodat de bliksem niet insloeg. Dit is begrijpelijk
omdat deze processies door de eenvoudige landsman als bedeomgang gezien werd
waarin de goden tot bescherming tegen bliksem en hagel gebeden werd. Bij
naderend onweer werden ze in het vuur geworpen. In katholieke landen werd op
palmzondag de palmen, Buxus, gewijd. Dit gebruik heeft vele raakvlakken met de
heidense gebruiken, de maien. Martin Luther spotte met die bijgelovige vrouwen
die met de maien die bij de processie op Marcusdag op de wegen uitgestrooid
waren en ermee over de erwten en bonenvelden veegden zodat de vogels de zaden
niet schaden konden. Zo werd er ook over het vee gestreken, takken verbrand en
bladeren aan het vee te eten gegeven om alle boze tegen te gaan.
Scrophularia
alata is St. Marcoenskruid.
Men noemde hem de vlaszaaier, omdat men voorheen op die
dag het vlas zaaide.
In het Land van Leusden zag in het midden van de 12de
eeuw een boer die vlas aan het inzaaien was een mooie vrouwelijke verschijning.
Op haar verzoek gaf hij haar te drinken. Hij beloofde haar, want hij zag
dadelijk dat dit Maria moest zijn, een kapel te bouwen. De volgende dag was het
vlas rijp. Tot 1900 lag er nog vlas op het altaar in Elshout. In mei, de
Mariamaand, is Elshout nog steeds een bedevaartplaats.
Als de vors voor Marcus kwaakt, blijft hij later niet
bespraakt. =Wanneer de kikkers al zo vroeg in de lente kwaken zal het weer
spoedig omslaan zodat er een koudere periode volgt.
Sint Marcus koud, ook Դ heilig Hout. =Is het op deze dag
koud, dan evenzo tijdens de kruisdagen. (3 dagen voor Hemelvaart)
Sint Merk, lang en sterk. =Deze dag is het gunstig om vlas
te zaaien want dan kan men er zeker van zijn dat het vlas lang en sterk wordt. Marcus
is de vlaszaaier, de bonenplanter.
Zo lang voor Marcus warm, zo lang na Marcus koud.
25 april, H. Franca: van Franciscus: ‘de Fransman.’
Overigens is het een Germaanse naam, afkomstig van de volksstam der Franken wat
in verband wordt gebracht met Angelsaksisch franca, oud-Noors frakka: ‘werpspies,’
resp. frakkr: ‘moedig,’ terwijl gemakkelijk verband gelegd kan worden met
frank: ‘srijd.’
Franca is geboren ca .1173 te Piacenza in Itali, ze werd
een Benedictijner non en rond 1198 werd ze abdis van San Siro in Piacenza. In
1206 bemiddelde ze de vrede tussen haar stad en paus Innocenius III. In 1216
ging ze over naar de Cistercinzers en leidde met strenge tucht het klooster
Montelana dat naar Plectoli verlegd werd. Ze overleed op 25 april 1218 in
Plectoli werd in 1273 gecanoniseerd. Ze wordt knielend afgebeeld, en door
Christus gekroond. Helpt bij nachtmerries en oogziektes.
25
april, H. Rusticus: Latijn,
‘landelijk of eenvoudig,’ als zelfstandig naamwoord, ‘boer.’
Rusticus was bisschop van Lyon, 494-501.
De bloem van zijn dag is de tulp.
Zie verder: http://www.volkoomen.nl/ en : http://volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/