27 september.
Klik hier voor inleiding
heiligen met relikwieën, biecht, aflaat, chrisma, era of tijdsbepaling,
weerspreuken, bloemen.
27 september of 26 september, H. Cosmas en
Damianus:
Grieks kosmos: ‘aarde, sieraad of lof.’
De
tweeling Cosmas en Damianus waren Arabische heiligen uit de derde eeuw in Agaa
te Cilicië. Mogelijk broers. Artsen zonder beloning te vragen voor hun diensten
waarom zij ook ‘Agioi Anrgyroi,’ genoemd werden, ‘zonder zilver’ of heilige
geldlozen. Toen Damianus eens van een patiënt drie eieren aannam, was Cosmas zo
boos,dat hij niet naast zijn broer begraven wilde worden.
Ze
waren martelaars onder Diocletianus. Zij werden door de stadhouder Lycias
gearresteerd en ondervraagd. Nadat zij moedig over hun christelijke geloof
hadden getuigd werden gedood in 303. Omdat water noch vuur hen kon doden werden
ze onthoofd. Boven hun graf in Cyrrhus, in Syrië, is een kerk gebouwd. Van
daaruit heeft hun verering zich naar Rome en over de hele wereld verbreid.
Reeds in de 5e eeuw werden zij veel vereerd. Paus Felix III
(526-530) verbouwde de Romulustempel bij het Forum Romanum tot een aan hen
gewijde kerk.
Tijdens
de kruistochten ontstond in Palestina een geestelijke ridderorde van Cosmas en
Damianus wier leden de regel van Basilius de Grote onderhielden, een rood kruis
met het beeld van beide heiligen erop, die kranke pelgrims verpleegden,
gevangenen los kochten en dode begroeven. Te Rome bouwde paus Symmachus ter hun
eren de gelijknamige basiliek. Ze waren de schutspatroons van Milaan, ook van
artsen en apothekers. Hun gebeente werd in 1649 van Bremen naar München
overgebracht en de Michaeliskerk bijgezet. Vooral in Itali werden ze vroeger
vereerd.
Cosmas
en Damianus lijken veel op Aesculapius. Talrijke wonderverhalen berichten hoe
de heilige artsen Cosmas en Damianus Գ nachts aan de slapende verschenen, raad
gaven, geneesmiddelen verschaften of de helende hand oplegden. Zie de
uitbeelding op het paneel van Fernando del Rincon: ‘het wonder van de Heilige
Cosmas en Damianus,’ net zoals Aesculapius placht te doen.
Een
boer die op het veld in slaap was gevallen kreeg door zijn mond een slang naar
binnen. Toen hij zich in het heiligdom van Cosmas en Damianus te Pherman in Syrië
te slapen legde werd hij door de heiligen genezen en van de slang verlost.
In de
schilderkunst worden ze afgebeeld met toga afgebeeld, schoudermantel en baret
met een artsenboek of een chirurgische instrument in de hand. Ook worden ze
vaak afgebeeld met een urinevat. Daar kon men vroeger aan zien hoe het met de
zieke gesteld was. Een palmtak wijst op hun dood met stenen en pijlen die
terugvlogen naar diegenen die ze hadden gegooid. Tenslotte werden ze onthoofd.
Soms zie je hoe ze geboeid in zee worden gegooid. Samen met Lucas en Pantaleon
zijn ze de patroonheiligen van de geneesheren, chirurgen, tandartsen, apothekers,
drogisten, vroedvrouwen, winkeliers en kappers, dat vanwege de naam
overeenkomst met cosmetica. Worden aangeroepen bij pest, koorts, klierziektes
en zweren.
27
september, H. Hiltrude
(Hildetrudis van Liessies, Helmtrudis): hild: ‘strijd of kracht,’ trud: ‘geliefd.’
Hiltrude
was de dochter van graaf Wilbertus van Henegouwen. Ze stichtte samen met haar
broer Gunthard de abdij van Liessies. (Henegouwen). Ze trad daar niet zelf in,
maar leefde zeventien jaar lang in een kluis in de buurt van de abdij. Ze
leidde een streng ascetisch leven. Ze stond onder geestelijke leiding van haar
broer Gundrad, de abt van het nabij gelegen klooster. Ze is gestorven rond 789.
Ze
wordt met rijke kleren afgebeeld, op haar hoofd een sluier of kroon van rozen.
In de hand een brandende lamp omdat ze als wijze maagd haar geloof in Christus
brandend hield. Wordt aangeroepen tegen koorts.
27 september, H. Sigibert: (Siebert, Siegbert) Germaans sigi: ‘zege of overwinning,’
bert: ‘glanzend, stralend of schitterend.’ Dus ongeveer, schitterend door
overwinning.
Sigbert
was koning van de Oostangelen in 631-637. Tijdens zijn verbanning door Redwald
werd hij in Gallië christen en liet later zijn volk kerstenen, mede door het stichten
van scholen en kloosters. Hij werd geassisteerd door bisschop Felix die van
Kent naar hem toe kwam de hem van leraren voorzag op de manier van die van
Kent. Later werd hij zelf monnik en ontlastte zich van de zorgen van zijn
koninkrijk, gaf die aan zijn helper Ecgric. Hij kwam in een klooster die hij
voor zichzelf had gebouwd, ontving de tonsuur. Een lange tijd hierna viel
koning Penda van Mercia de Oostangelen aan die zich geen raad wisten met deze
vijand en vroegen Sibert mee te gaan in de slag om de soldaten aan te moedigen.
Hij wilde niet en weigerde waarop ze hem tegen zijn wil uit het klooster
haalden en hem naar het leger droegen en hoopten dat de soldaten minder bang
zouden worden bij het zien van diegene die ze vroeger vertrouwden. Maar hij wilde
niets anders in zijn handen nemen dan een staf en werd met koning Ecgric
gedood, de heidenen drongen aan en allen werden verslagen.
De
bloem van de dag is de veelbloemige aster, Aster multiflorus, ook de
winterkriek, Physalis alkekengi.
27 of 26 september, Delphina van
Signes,
(Delphine, Dauphine) Vrouwelijke vorm van Griekse naam = ‘dolfijn,’Della, Delphine.
Ze is
geboren in 1283 (+ 1360) uit een adellijke familie te Languedoc en
uitgehuwelijkt aan Eleazar van Sabran volgens de regel van de derde orde van
Sint Franciscus (4 oktober) en onderhield met hem een Jozefhuwelijk (ze hadden
geen seksuele omgang). Na de dood van haar man verdeelde ze geleidelijk aan
haar hele bezit totdat ze niets meer had. Daarna trok ze met een bedelzak over
de schouders door de straten van Apt en verdeelde dan die aalmoezen onder de
armen. Ze zou zweren en gezwellen hebben genezen zonder dat er later iets van
te zien was. Ze overleed te Apt in 1360 (Vaucluse) en werd in 1694 zalig
verklaard.
Ze wordt
voorgesteld in burgerkleren met hoofddoek en sandalen en op de schouder een
bedelzak. Soms heeft ze een weeskind op de armen. In adellijk gewaad wordt ze
meestal met haar man afgebeeld.
26
of 27 september, H. Eleazar (Elzear, Eleazarus): Hebreeuws, ‘God heeft geholpen,’ vgl. Lazarus. Onder meer
de naam van een zoon van Aaron, hogepriester Ex 6.
H.
Eleazar (Elzearius) van Sabran, graaf van Ariano is geboren in 1285 te Ansouis
in de Provence. Neef van William van Sabron die abt was van Saint Victor ‘s
abdij te Marseille, waar Elzear opgevoed werd. Hij trouwde met H. Delphina van
Glandenes op zijn 16de waarmee hij de rest van zijn leven kuis naast
leefde. Graaf van Ariano in Napels na zijn vaders dood. Oom en godfather van
paus Urbanus V. opvoeder van de zoon van koning Robert van Napels in 1317.
diplomaat voor koning Robert. Hij stierf op een reis toen hij een huwelijk
wilde arrangeren van prins Karel op 27 september 1323 in Parijs, gecanoniseerd
door paus Urbanus V.
Is vooral
bekend vanwege zijn gelukkige, liefdevolle christelijke huwelijk.
Zie
verder: http://www.volkoomen.nl/ en : http://volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/