6 november.
Klik hier voor
inleiding heiligen met relikwien, biecht, aflaat, chrisma, era of
tijdsbepaling, weerspreuken, bloemen.
6
november, H. Leonardus van Noblat of van Limoges: (Leonhard, Leonard
of Lonard)
het eerste lid van de Germaanse naam is wel aangepast aan het woord voor leeuw,
Latijn leo, omdat de Germanen dit dier oorspronkelijk niet kenden (in de naam
van de leeuw kon het symbool van de evangelist Marcus zitten) mogelijk van een
Germaanse stam lewa of liwi: ‘genadig,’ hard: ‘hard of sterk,’ de naam ging dus
betekenen sterk als een leeuw. Een 12 heiligen die zo heten.
Sint Leonard is
geboren in de 6de eeuw in de buurt van Limoges. Zijn
vader zou een belangrijke functie aan het hof van Clovis gehad hebben. Later was hij een leerling van de H. Regigius en was
na een weigering van de bisschoppelijke waardigheid kluizenaar te Noblac bij
Limoges. Met zijn eigen geld kocht hij zoveel mogelijk gevangenen vrij en velen
brachten hem hun boeien als votief geschenk. Later stichtte hij het klooster
van Noblanc. Zijn vermoedelijke sterfjaar is 539.
Hij wordt afgebeeld als abt in zwart habijt met aan zijn
voeten de gebroken kettingen. Ook paard en koe komen voor want hij is
schutspatroon van het vee, dat naar de boeien die men als veekettingen aanzag.
Ook wel met een bron die hij eens liet ontspringen. Beschermt tegen hoofdpijn,
reuma, onvruchtbaarheid en barensween omdat hij tijdens een jachtpartij
koningin Chlotildis redde die in barensnood verkeerde. Patroon van mijnwerkers,
reumatieklijders, gebrekkige, invaliden en blinden roepen hem aan. Ook gevangen
en geesteszieken. De boeren roepen hem in alle boerenproblemen aan.
Aan het einde van de middeleeuwen genoot de kluizenaar
Leonard grote verering in de Nederlanden, Frankrijk, Duitsland en Engeland.
Leonard wordt voor het eerst vermeld in de 11deeeuw en over het
algemeen wordt zijn hagiografie als fantasie gezien.
Volgens deze niet onomstreden bron was Leonard een
kluizenaar die het klooster bij Noblac (nu Saint-Lonard bij Limoges) stichtte
in de zesde eeuw. Het aan hem toegeschreven leven verteld dat hij uit een
voornaam Frankisch geslacht stamde. Latere legenden noemen het noorden,
Vlaanderen en zelfs de toen nog niet bestaande stad Haarlem als geboorteplaats.
Volgens de alleroudste legende zou Leonard als ridder aan het hof van koning
Clodvig actief zijn geweest. Zijn ouders zonden hem naar de domschool bij
bisschop Remigius, te Reims, die zou hem tot het christendom bekeerd hebben. De
leer en het voorbeeld van deze heilige moet een overweldigende indruk op de
jongen hebben gemaakt. In zeer korte tijd leerde hij het nodige om de
priesterwijding te ontvangen. De ridder wordt in het Micy-klooster bij Orléans
door de heilige abt Maximinus tot monnik gewijd. Het Frankenland werd zijn
werkterrein. Een ongewone kracht moet van hem uitgegaan zijn, hij bekeerde er
vele. De kracht om zieken te genezen was hem gegeven en vermeerderde zijn roem
zodat Clovis overwoog hem een bisschopsambt te geven. Hij trekt zich terug en
na een verblijf in een klooster te Pauvin sterft de abt Maximin en verliet de
abdij omdat hij mogelijk de opvolger zou kunnen worden van zijn vereerde
leraar. Dan besluit Leonard om kluizenaar te worden in de bossen van Noblat in
de omgeving van Limoges. Daar komen al snel gelovigen op bezoek om de heilige
om wonderen te vragen. De koning zelf verscheen verrassend bij moeilijke
vraagstukken. Hij verwisselde meerdere keren van standplaats om zijn boetingen
en arbeid ongestoord te kunnen doen. In die eenzaamheid leerde hij zijn eigen
natuurlijke kracht kennen en de dagelijkse genade te gebruiken. Een 10km van
Limoges ontstaat een nieuwe cel. Nu wilde hij niet meer in eenzaamheid wonen
maar het volk volledig ten dienste staan. Bij zijn cel ontstond het klooster
Noblac, want vele bekeerden die van zijn hand de doop ontvingen wilden in zijn
buurt blijven en zijn levenswijze delen. Koning Theobert van Austrasië schonk
hun de benodigde grond als dank dat de heilige door zijn gebed zijn vrouw en
zoon bewaard had.
Hij was Benedictijner en zijn hoofdopgave was een goede
herder voor zijn kudde te zijn en de verloren schapen te zoeken. Vooral de
gevangenen hadden zijn liefde. Hij zocht ze op, troostte, vermaande, bekeerde
en bad ze vrij. Dan beoefende hij een geheel nieuwe methode om ze voor terugval
te bewaren, hij gaf hen land in gebruik, liet ze rooien, dorpen stichten en landbouw bedrijven. De uitgestotenen vonden zo weer
gezelschap terug en leefden van hun arbeid. Niet geheel tegen zijn wil, maar
wel zonder zijn toestemming, hadden de kloosterbroeders van Noblac hem tot hun
abt gekozen. Hij werd een vader van de monniken, van het volk, de vrouwen, de
weduwen, de zieken en krijgers, de radeloze en verdoolden. Zijn jongeren gaf
hij de kracht bezetenen te helen.
Na een leven lang mirakels te hebben verricht sterft
Leonard daar op 6 november 559, zo weet de legende, niet voordat hij in de kerk
had gebiecht. Ook na zijn dood blijft het wonderen rond zijn graf. Zijn
populariteit dankte Sint Leonard aan de gigantische hoeveelheid mirakels die
aan zijn tussenkomst werden toegeschreven. En aan het enthousiasme van
terugkerende kruisvaarders die in Leonard de patroonheilige voor
krijgsgevangene zagen. Dit nadat prins Bohemond in het Turkse Antakya in 1103
na het aanroepen van St. Leonard op miraculeuze wijze uit moslimgevangenschap
zou zijn bevrijd. Naast de toevlucht voor krijgsgevangenen werd Leonard tevens
vereerd als schutspatroon voor onder andere boeren, fruithandelaren, smeden,
groevearbeiders, vee (vooral de paarden stonden onder de bescherming, vandaar
de zogenaamde Leonards-ritten) Overal waar nood, lijden, ziekte en dergelijke
heerste ontstond de roep: ‘Heilige Leonard bid voor
ons,’ Leonard hielp en helpt waar hij kan.
Leonard was tevens een van de 14 noodhelpers in de
middeleeuwen. Het heiligdom van Saint-Lonard-de-Noblat te Haute-Vienne wordt
een drukbezocht bedevaartsoord. Saint-Lonard in Valais, Zwitserland, werd in de
11de eeuw naar deze heilige benoemd. Hier bevond zich tussen 1375 en
1840 een beroemde brug, de pont St-Lonard Uvrier, waarvan de tol door de
bisschop gend werd. Rond het jaar 1100 belanden er relikwien van St. Leonard in
Beieren waarin het plaatsje Kreuth-am-Tegernsee in 1491 de Leonardkerk wordt
gebouwd en waarop Leonharditag op 6 november een bedevaart met paard en wagen
plaats vindt ter ere van de heilige. De heilige doet hier ook een bron
ontspringen, de tegenwoordige Heilquelle in Wildbad Kreuth waar later de hogere
Europese adel zou kuren in het door de Beierse koning Max I opgerichte
Badeanstalt. Naast Kreuth en Noblat heeft er ook in het Beierse Bad Talz het
Leonardi-rijden plaats, terwijl ook Sussex en Roxburgh bij Kelso in Engeland.
Deze heilige met processies en folkloristische optochten herdenken op de 6de
november: Roxburgh Castle (in 1550 gesloopt onder de termen van een
Anglo-Schotse overeenkomst) bezat een bijzonder sterk werkend
relikwie van Leonard. In moderne vorm leeft hij onder andere voort in het Saint
Leonard-vliegveld in het Canadese Victoria en de Saint Leonard Գ Society of
Canada, een koepel van non-profit organisaties die zich bezig
houdt met criminaliteitspreventie en programmas heeft die
responslabiliteit en een veiligere gemeenschap promoten.
6 december, H. Winocius van Sint
Winoksbergen (Winok, Winnok)
Hij
is rond 640 geboren als zoon van de koning van Bretagne. Weigerde de scepter en
kroon en trad in het klooster van Sithiu onder de abt Bertinus van Poperinge.
In 685 stichtte hij de Benedictijner abdij van Wormhout dat later verplaatst is
naar Bergues dat naar hem Sint Winoksbergen genoemd werd. Hij werd er abt en
was ook molenaar. Is rond 717 overleden.
Hij
wordt afgebeeld in het zwarte habijt van de Benedictijnen en vaak met abt staf
in zijn hand,
met de andere bedient hij de handmolen die door hemelse kracht zou zijn
voortbewogen toen hij zelf te oud werd. Een nieuwsgierige monnik die hem
bespiede werd met blindheid en lamheid geslagen, door Winocius gebed werd hij
weer genezen. Vaak staat er ook een kroon en scepter bij omdat hij die afwees.
Patroon van molenaars.
De Taxus baccata is zijn symbolische heester, ook Aronia.
Zie verder: http://www.volkoomen.nl/ en : http://volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/