Flandrijs
Over Flandrijs
Uit: DBNL. Door Nico Koomen. Middelnederlands riddergedicht, ridderroman, poëzie. Flandrijs is ook bekend als Emiel Van Hemeldonck en komt uit België. Schreef meer boeken. Maar dit zal hij wel genomen hebben uit een oud Middelnederlands boek. Jammer dat er zoveel aan ontbreekt.
|
Fragment I [fol. 1ra] De wilde was int gevecht Staerc ende stout ende onvervaert Dat flandrijs te pinen waert Want hi ontfinc ontbonden slage 5 De ridder hads int herte wage Dat hem also lange hilt Jegen hem ter were een mensce wilt Entie ongewapent staet Met beiden handen datti slaet 10 Den enen die hi wilde geraken Ende deeldene also men doet baken Thooft dore al toter herten De wilde metter machuwe sterte Optie erde ende liet de were 15 Dit sach dander ende weende zere Verstormt waert ende spranc hoge Op flandrijs deide hi sine vloge Doer datti hadde tswert ende scilt Hi stakene met al sulken gewilt 20 Met sire side jegen den scilde Wilde de ridder of ne wilde Hi moeste vallen over de sporen Die wilde hadden gedaen toren Haddi sire handen gebruuc 25 Hi trat flandrise opten buuc Dat hem dat sien verwandelen dochte Hi hiltene datti niet op mochte No met voete no met handen De wilde werdem met den tanden 30 Die joncfrouwe versach dit al Soe ducht haer dat flandrijs sal Tonder bliven vanden vilein De machuwe hief soe int plein Daer soe den wilden mede sloech 35 Dies hi dogede ongevoech Soe sloech hem ii rebben ontwe Daer omme ne liet hi min no mee Hine pinde hem flandrijs te doene grief Watti werstelde ofte hief 40 Het hilde vast de wilde man Die joncfrouwe scoet achter an Ende hielt vaste den wilden biden bene Soe zere dattie ridder rene De arme boven gewan 45 Den wilden heefti geswongen dan [fol. 1rb] Jegen derde over rugghe Flandrijs scoot op herde vlugghe So deide de wilde die eer lach Ende flandrijs gaf hem enen slach 50 Inde rechter side ter vaert Dat al dore vloech dat swaert Ende hine deelde ter rechter helt Dus es haer quaetheit gevelt Dies flandrijs heeft wrake genomen 55 Die joncfrouwe es totem comen Ende groettene bi apoline Des litel verblijde therte sine Ende seide joncfrouwe god onse here Geive u ter doget voort waert mere 60 Herte gedochte sin ende spoet Uwe gewaden sciere an doet Dan salic jegen u spreken gerne De joncfrouwe stonts niet t omberne Met bliden zinne ende wel gereet 65 Heif soe haer weder gecleet Ende gijnc recht ten riddere goet Ende wildem vallen opten voet Maer dat hijt haer heift weder boden Here seitsoe uut desen noden 70 Ne waric nemmermeer ontgaen Ne hadde u vromicheit gedaen Ghi sijt de coenste die ic noit sach Nu segt mi oft wesen mach Wanne ghi sijt ende hoe ghi heet 75 Dat dede flandrijs wel gereet Ende seide joncfrouwe hets groete scade Dat ghi geloeft vroech ende spade Mamette ende apoline Die bede duvele sijn anscine 80 Sine mogen helpen no verswaren Laet dese ongelove varen Ende aenbeet jhesum die u maecte Entie wilde dattic geraecte U te lossene uter pine 85 Ende segt mi scone maget fine Hoe toe quam dat ghi waert bracht Hier van die u hadden vercracht Haddic u niet te staden gestaen Dattu te goede es vergaen 90 Die joncfrouwe sprac ridder kerstijn [fol. 1va] Ghi hebt verblijdt therte mijn Metten worden van uwen gode Ic bem int gedochte hode Der kerstine wet ane te gane 95 Gherne doen ic u te verstane Hoe mi dese ii lieden wilde Gevaen hadden ridder milde Ic voer heiden buten bi minen castele Allene morgen met groten spele 100 Neiven enen busscelkine Dat cam mi te groter pine Want mi beslop de wilden man Ende swanc mi op sijn part dan Ende brochte mi in deser lagen 105 Mine vrinde no mine magen Ne weeten niet waer hi mi voorde Here ridder dit nes gene boerde Mijn vader es here van den brunen castele Hem behoeren toe ridders voele 110 Ende es de gherechtichste sarrasijn Die wont tusschen dunauwe enten rijn Bi namen heet hi justiniaen Hi sal u werdelike ontfaen Wildi varen te sinen hove 115 Al sidi niet van onsen gelove Dies sal hi u niet mesbieden None geen van sinen lieden Sine boerch staet niet verre heine Flandrijs sprac joncfrouwe rene 120 Gemaex haddic wel te doene In at sijnt gisteren noene No en dranc dat mi verswaert Die scone sprac des wilden part Here ne laet niet achter bliven 125 Sine doget soutmen niet vulscriven Soe staerc eest ende te lopene snel Dat saechdi aenden wege wel Dat part stont aende linden Gebonden flandrijs gijnct ontbinden 130 Het was root van brunen benen Mer hadde te dien tiden genen Beteren destrier niewer vonden Sine leden altoes stonden Te lopene ende sine voete 135 Besach flandrijs met goeden moete [fol. 1vb] Dies sere wonderde den degen Sine waren met ysere noit beslegen Gelijc den stenen waren si vast Het droech wel ii parde last 140 Het was gewrocht scone ende hoge Ende van rikeliken vertoge Onder c orsen adment gekint Die wilden haddent also getimpt Te lopene ende hem nauwe te kerne 145 Dies stonts flandrise niet tonberne Ende priset voer enigen scat Met haesten hi daer boven sat Ende prouvet slaende met sporen Ende hi gaf hem den breidel voeren 150 Ende doe dat ors hadde den togel Vloecht metten leiden as een vogel Flandrijs mochtt come weder houden Te rechte waric keitijf gescouden Sprac flandrijs soudic begeven 155 Dit ors als lange alst heeft leven Salict houden ende mi god gespaert Also eer hiet mijn goede paert Gevic hem den name rossele Dus keerde flandrijs int prieele 160 Daer die joncfrouwe na hem wachte Die hi loste van felre achte Flandrijs sprac joncfrouwe fine Opt ors dat te voeren was mine Suldi riden ende hebben te dele 165 Ic wille met u ten brunen castele Varen daer ghi in behoert Die joncfrouwe metter woert Sette flandrijs op dander destrier Si lieten tpraiel enten vergier 170 Ende reiden den pat die eer quam De wilde die de joncfrouwe nam So lange datsi ten brunen castele Quamen daer lieden herde vele Stoenden binnen ende buten mede 175 Die rouwe dreven ende sericheide Doer haer joncfrouwe die was verloren Ende justiniaen alte voeren Noit waert droever man gesien Die ii camen in mettien 180 Gheslagen daer de lieden stoeden [fol. 7ra]Bede de domme metten vroeden Verbliden doen si die joncfrouwe Sagen daer si omme dreven rouwe Flandrijs besagen si uter maten 185 Dor sine wapene die hem wel saten Den scilt sagen si te wonder an Ende tswert dat voerde deedel man Si spraken stille onder haer tande Dese es here van groten lande 190 Die voert dus rikelec gesmide Justiniaen was herde blide Als hi sire dochter sach Hine leivet diet u seggen mach Hi hiefse af met bliden moede 195 Flandrijs beette de ridder goede Die daer eerlike waert ontfaen Ende als verstoent justiniaen Van sire dochter de aventuere Deide hi flandrise wel ter cure 200 Festeyren ende leiden int palas Doer al datti kerstijn was Die rechtige here justiniaen Heeft flandrise vele ere gedaen Hi dedene ontwapenen int palas 205 Daert rikelijc ende scone was Van allen uterliken gestichte Justiniaen dat seit tgedichte Sprac kerstijn ne penset niet Dat mine herte u verspiet 210 Doer dat ghi van onser wet Niet sijt bi minen god mamet Ic dade minen zone ere Dan u ridder enige dere Want ghi hebt jegen mi verdient 215 Flandrijs sprac here lieve vrient Ic biddu dat ghi sijt vordacht Mire wapene ende wel wacht Ic minse voer alder werelt scat Justiniaen besteidde dat 220 Al gader bin sire kemenaden Flandrijs hoors hiet hi begaden Den stal waerders dies hem gebrac Hi brochte den riddere sonder lac I mantel diere ende rike 225 Ende prosenterdene jonstelike [fol. 7rb] Flandrise ende hijncken hem omtrent Dat was hem een scone prosent De wonde die hem beet de griffoen Deide seinen deidele baroen 230 Met sinen stene diere ende rike Ende soe genas wel haestelike Die lieden besaghene te stride Hi sat neiven des heren side Ende spraken onderlijnge veile 235 Bede in eernste ende in spele Deen vraechde dander berechte Soe dat flandrijs al daer verplechte Sine aventure groet ende smal Ende sijns vaders ongeval 240 Dies sere wonderde justiniane Ende seide kerstijn na minen wane Duncti mi wesen een coene deigen Al haddi aligorante verslegen Van cuelne den putertieren coninc 245 Ic ne achtes niet een penninc Want jegen hem benic gevee Hi dodede mine broeders ii Sonder vonnesse ende sonder recht Mochtic jegen hem dragen gevecht 250 Ic soude wreken mijnre broeders doet Dies mine herte hevet rouwe groet Here ridder sprac justiniaen Ghi hebt vromicheit gedaen Dat ghi tswert enten scilt wont 255 Qualike vare dies u veriont Versloechdi den lioen enten drake Daer noeyt ridder dorste genaken Soe dadi groete vromichede Jaic here flandrijs doe seide 260 Bi goods gracie die mi beriet Justiniaen seide kerstijn siet Van uwen gode hoerdic dicken Spreken in verledenen sticken Datti was een gerecht man 265 Ghi mochter u wel houden an Dattic therte sal laten sinken Van onsen goeden ende gedincken Uwen god tanebedene Moochdi volcomen mine redine 270 Die ic u sal doen becant [fol. 7va] Condi gevaen den triant Die minen broeders tleven nam Dies ic ben droeve ende gram Ende hier gevanghen bringen 275 Ic sal geloven dor dese dingen An uwen god ende kerstijn bliven Ende mine manne ende haer wiven Sullen selfs ane gaen Mijn goet salic vandi ontfaen 280 Ende hulpen wreken u lachter Ende gheven te wive mire dachter Die ghi losset uten grieve Dat salic doen doer uwe lieve Justiniaen here sprac flandrijs 285 Ghi sprect mi toe in hooscer wijs Met goeden rechte gevic u lof Ghi doet mi ere in u hof Meerre dan mi noit heidijn dede Ic weets u danc ende lof mede 290 Al dat ghi mi hebt vertelt Maer uwer dochter ghine selt U verbelgen ic niet begere Si es werdich meerre ere Ende ic weet ene die ic kinne 295 Mijns herten troost entie ic minne Die ic niet vergeten en can Justiniaen de hoefsche man Vraechde flandrijs om sine name Hi berechs hem sonder blame 300 Ende seide here ic hete flandrijs Justiniaen sprac kerstijn wijs Mochdi doen dattic u seide Ic sal ontfangen kerstenheide Ende al dat mi toe bestaet 305 Doer sekerheit van deser daet Slaic mi op minen tant Dats een die meeste pant Diemen in heidijnesse zwert Justiniaen was blide wert |
Fragment I [fol. 1ra] De wilde was in het gevecht Sterk en dapper en onvervaard Dat Flandrijs te pijnen waart Want hij ontving ontbonden slagen 5 De ridder had het in het hart gewaagd Dat hem alzo lang hield Tegen hem ter verweren een wild mens En die ongewapend staat Met beiden handen dat hij slaat 10 De ene die hij wilde raken En deelde hem alzo men doet breken Het hoofd al door tot het hart De wilde met de machtige staart Op de aarde en liet het verweer 15 Dit zag de ander en weende zeer Verstomd was en sprong hoog Op Flandrijs deed hij zijn sprong Doordat hij had het zwaard en het schild Hij stak hem met al zulk geweld 20 Met zijn zijde tegen het schild Wilde de ridder of niet wilde Hij moest vallen over de sporen Die wilde hadden gedaan toorn Had hij zijn handen gebruikt 25 Hij trad Flandrijs op de buik Dat hem dat zien veranderen dacht Hij hield hem zodat hij niet op mocht Nog met voeten nog met handen De wilde verweerde zich met de tanden 30 Die jonkvrouw ver zag dit al Ze ducht ze dat Flandrijs zal Ten onder blijven van de vilein De staart hief ze op in het plein Daar ze de wilde mee sloeg 35 Dus hij gedoogde ongenoegen Ze sloeg hem twee ribben stuk Daarom nee liet hij het min of meer Hij pijnde zich om Flandrijs te doen grief Wat hij worstelde of hief 40 Het hield vast de wildeman De jonkvrouw schoot er achteraan En hield vast de wilde bij de benen Zo zeer dat de reine ridder De arme boven won 45 De wilde heef ze gedwongen dan [fol. 1rb] Tegen de aarde op de rug Flandrijs schoot op erg vlug Zo deed de wilde die eerder lag En Flandrijs gaf hem een slag 50 In de rechterzijde ter vaart Dat aldoor vloog dat zwaard En hij hem deelde ter rechterhelft Dus is haar kwaadheid geveld Dus Flandrijs heeft wraak genomen 55 Die jonkvrouw is tot hem gekomen En groette hem bij Apollo Dus luttel verblijd zijn hart En zei de jonkvrouw god onze heer Geeft ter deugd voort waart meer 60 Hart, gedachte, zin en spoed Uw gewaden snel aan doet Dan zal ik graag tegen u spreken De jonkvrouw stond s te ontberen Met blijde zin en goed gereed 65 Heeft ze zich weer gekleed En ging recht naar de goede ridder En wilde hem ten voeten vallen Maar dat hij het haar het weer heeft verboden Heer, zei ze, uit deze noden 70 Nee, was ik nimmermeer ontgaan Had uw dapperheid niet gedaan Gij bent de koenste die ik ooit zag Nu zeg mij als het wezen mag Waarvan ben jij en hoe gij heet 75 Dat deed Flandrijs wel gereed En zei jonkvrouw, het is grote schade Dat gij geloofd vroeg en laat Mohammed en Apollo Die beide duivels zijn in schijn 80 Ze mogen helpen nog verzwaren Laat dit ongeloof varen En aanbid Jezus die u maakte En die wilde dat ik geraakte U te verlossen uit de pijn 85 En zeg met mooie fijne maagd Hoe het toe kwam dat gij herwaarts bracht Hier van die u hadden verkracht Had hij u niet te stade gestaan Dat u te goede is vergaan 90 De jonkvrouw sprak, christenridder [fol. 1va] Gij hebt verblijdt mijn hart Met de woorden van uw god Ik ben in gedachte heden De christen wet aan te gaan 95 Graag doen ik u te verstaan Hoe me deze twee lieden wilde Gevangen hadden milde ridder Ik voer heden buiten bij mijn kasteel Alleen ‘s morgens met groot spel 100 Neven een bosje Dat kwam me tot grote pijn Want me besloop de wildeman En dwong me op zijn paard dan En bracht me in deze lagen 105 Mijn vrienden of mijn verwanten Nee, weten niet waar hij mij voorde Heer ridder dit is geen grap Mijn vader is heer van het bruine kasteel Hem behoren toe vele ridders 110 En is de gerechtigste Sarrazin Die woont tussen de Donau en de Rijn Bij namen heet hij Justinianus Hij zal u waardig ontvangen Wil je gaan tot zijn hof 115 Al ben je niet van ons geloof Dus zal hij u niet misbieden Nog geen van zijn lieden Zijn burcht staat niet ver heen Flandrijs sprak de reine jonkvrouw 120 Gemak had hij wel te doen En at sinds gisteren noen Nog dronk dat mij verzwaart Die mooie sprak de wildenzijn paard Heer neen laat het niet achterblijven Zijn deugd zou men niet volschrijven Zo sterk is het en te lopen snel Dat zag je onderweg wel Dat paard stond aan de linden Gebonden Flandrijs ging het ontbinden 130 Het was rood en van bruine benen Men had er te dien tijden geen Beter ros nergens gevonden Zin leden altijd stonden Te lopen en zijn voute 135 Bezag Flandrijs met goede gemoed [fol. 1vb] Die zeer verwonderde de degen Ze waren nooit met ijzer beslagen Gelijk de stenen waren ze vast Het droeg welt wee paarden last 140 Het was gewrocht mooi en hoog En van rijk vertonen Onder paarden had met het herkend De wilden hadden het alzo getemd Te lopen en zich nauw te keren 145 Dus stond Flandrijs het niet te ontberen En prees het voor enige schat Met haast hij daar bovenop zat En beproefde het te slaan met sporen En hij gaf hem de breidel voeren 150 En doe dat paard had de teugel Vloog het met het leiden als een vogel Flandrijs mocht het nauwelijks weerhouden Te recht was ik ellendig gescholden Sprak Flandrijs zou ik het begeven 155 Dit paard alzo lange als het heeft leven Zal ik het houden en mij god spaart Alzo eer heet mijn goede paard Geef ik het de naam Rossele Dus keerde Flandrijs in het prieel 160 Daar die jonkvrouw op hem wachtte Die hij verloste van felle acht Flandrijs sprak fijne jonkvrouw Op het paard dat tevoren was mijn Zal je rijden en hebben ten dele 165 Ik wil met u ten bruine kasteel Varen daar gij in behoort Die jonkvrouw met het woord Zette Flandrijs op het andere ros Ze verlieten het prieel en de boomgaard 170 En reden het pad daar eerst kwam De wilde die de jonkvrouw nam Zo lange dat ze ten bruine kasteel Kwamen daar erg veel lieden Stonden binnen en buiten mede 175 Die rouw dreven en droefheid Door hun jonkvrouw die was verloren En Justinianus al tevoren Nooit was droeviger man gezien Die twee kwamen in meteen 180 Geslagen daar de lieden stonden [fol. 7ra] Beide de domme met de verstandige Verblijden doen ze die jonkvrouw Zagen waarom ze dreven rouw Flandrijs bezagen ze uitermate 185 Door zijn wapens die hem goed zaten Het schild zagen ze te wonder aan En het zwaard dat voerde de edele man Ze spraken stil onder hun tanden Deze is heer van grote landen 190 Die voert aldus rijk gesmede Justinianus was erg blijde Toen hij zijn dochter zag Hij leeft niet die het u zeggen mag Hij hief ze er af met blijde gemoed 195 Flandrijs steeg af die goede ridder Die daar fatsoenlijk werd ontvangen En toen verstond Justinianus Van zijn dochter het avontuur Deed hij Flandrijs wel ter keur 200 Fêteren en leiden hem in het paleis Door al dat hij christen was Die gerechte heer Justinianus Heeft Flandrijs veel eer gedaan Hij liet hem ontwapenen in het paleis 205 Daar het rijk en mooi was Van alle uiterlijke gezicht Justinianus dat zegt het gedicht Sprak christen, nee peins het niet Dat mijn hart u bespiedt 210 Doordat g hij van onze wet Niet bent bij mijn god Mohammed Ik deed mijn zonen eerder Dan u ridder enige deer Want gij hebt tegen mij verdiend 215 Flandrijs sprak, heer lieve vriend Ik bid u dat gij bent bedacht Mijn wapens en wel wacht Ik min ze voor de schat van de hele wereld Justinianus besteedde dat 220 Alle tezamen in zijn vertrekken Flandrijs hoorde hoe hij het begaan De stalbewaarders die hem ontbrak Hij bracht de ridder zonder uitstel Een mantel duur en rijk 225 En presenteerden het hem gunstig [fol. 7rb] Flandrijs hing het hem omtrent Dat was hem een mooi present De wonde die hem beet de griffoen Deed hem zenden de edele baron 230 Met zijn stenen duur en rijk En zo genas het wel haastig De lieden bezagen ten strijde Hij zat nevens de heer zijn zijde En spraken onderling veel 235 Beide in ernst en in spel De een vroeg de ander bericht Zodat Flandrijs al daar verplichte Zijn avonturen groot en smal En zijn vaders ongeval 240 Dus zeer verwonderde Justinianus En zei christen, naar mijn waan Dunkt gij mij te wezen een koene degen Al had hij Aligorant verslagen Van Keulen de hardvochtige koning 245 Ik nee acht het niet een penning Want tegen hem ben ik begeven Hij doodde mijn twee broeders Zonder vonnis en zonder recht Mocht ik tegen hem dragen gevecht 250 Ik zou wreken mijn broeders dood Dus heeft mijn hart grote rouw Heer ridder, sprak Justinianus Gij hebt dapperheid gedaan Dat gij het zwaard en het schild won 255 Kwalijk was het u dus gegund Versloeg je de leeuw en de draak Daar nooit een ridder dorste genaken Zo deed je grote dapperheid Ja ik heer, Flandrijs toen zei 260 Bij Gods gratie die mij beraadde Justinianus zei, christen ziet Van uw god hoor ik vaak Spreken in voorleden stukken Dat hij was een gerechte man 265 Gij mocht u er wel aanhouden Dat ik het hart zal laten zinken Van onze goden en gedenken Uw god te aanbidden Mocht me volkomen mijn redding 270 Die ik u bekend zal doen [fol. 7va] Kon je de tiran vangen Die mijn broeders het leven nam Dus ik ben droevig en gram En hier gevangen brengen 275 Ik zal geloven door deze dingen Aan uw god en christen blijven En mijn mannen en hun wijven Zullen hetzelfde aangaan Mijn goed zal ik van u ontvangen 280 En helpen wreken uw lachen En geven tot wijf mijn dochter Die gij verloste uit de grief Dat zal ik doen door uw liefde Justinianus heer, sprak Flandrijs 285 Gij spreekt mij toe in hoffelijke wijze Met goed rechte geef ik u lof Gij doet mij eer in uw hof Meer dan mij nooit een heiden deed Ik weet u dank en lof mede 290 Al dat gij mij hebt verteld Maar uw dochter ge zal U verbolgen, ik niet begeer Ze is meer eer waard En ik weet er ene die ik ken 295 Mijns herten troost en die ik minne Die ik niet vergeten kan Justinianus de hoffelijke man Vroeg Flandrijs om zijn naam Hij berichtte het hem zonder blaam 300 En zei, heer ik heet Flandrijs Justinianus sprak op christelijke wijze Mocht je doen dat ik u zei Ik zal ontvangen christenheid En al dat mij toe bestaat 305 Door zekerheid van deze daad Sla ik mij op min tand Dat is een van het grootste pand Die men in heidense zweert Justinianus dus blijde werd |
|
310 Flandrise so was de joncfrouwe Mettien quam in de ongetrouwe Fallax dat was justiniaens zone Die talre stont quaet doende was gewone Hi hadde gejaget de wilde diere 315 Hem waren geseit alde maniere [fol. 7vb] Hoe sijn suster was genomen Ende bi enen kerstijn weider comen Ende hie in die sale ware Fallax hadde dat sere ommare 320 Ende quam ter salen sonder spreken Tote sine vader es hi gestreken Ende tochdem sijn venisoen Doen stont op flandrijs de baroen Ende hietene willecome sijn 325 Cume andwoordem de heidijn Maer hi sciet van daer wel sciere Onwerdich was al sijn maniere Dit mercte wel justiniaen Ende sprac te flandrise zaen 330 Eedel kerstijn merket niet Dat mine sone es gesciet Van nide datti cume sprac Hi hevet soe groet ongemac Bedect om mine broeders doot 335 Hine mach verbliden smal no groet Voer hijs heeft genomen wrake Flandrijs andworde te deser saken Sal hi noch comen moetic leven Dus es haer tale bleven 340 Men leide taflen ende men at Fallax altoes onwerdich sat Dat was een haerde pijlijc opsien Flandrijs keret al in dien Dies hem eerst bat justiniaen 345 Die joncfrouwe wel gedaen Sat jegen flandrise die de morsele Haer pareerde ysabele Hiet de joncfrouwe die zere was scone Flandrijs droech in haer herte crone 350 Haddire toe gheoctroiert Watmen daer sprac hem gemoviert Ne hevet niet de quade fallax Hi sach veile sijns ongemax Op dattire toe seggen dorste 355 Men dede daer op sonder vorste Die scone scolakine vanden male Men ginc verwandelen inde zale Deen ten scake dander ten stene Fallax hadde begerde negene 360 Dan om flandrijs te slande doet [fol. 3ra] In sine camere hi omboet X van sinen besten gesellen Ende gijnc hem sijn gedochte tellen Datti int herte niet blide mach sijn 365 Hine hebbe verslegen den kerstijn Die daer quam metten diere gegaren Morghen seiti sullen wi varen Tere lagen inden foreeste Dat niemen sal weten van onsen oreeste 370 Ende daer wachten den kerstijn Ende nemen hem dat leven sijn Mi sullen sine wapene bliven Bedectelike sulwine ontliven Ende hier af maect gene niemaren 375 Die andre dies gewillich waren Ende waren blide uter maten Verraders moete god verwaten Die om der goeden eren spien Hen es gene dijnc meer ontsien 380 Dan die int herte draget venijn Bedect ende niemen macher sijn Jegen voorsien sijt lief of leit Dat doet sverraders bedectheit Flandrijs was savonts wel te gemake 385 Ende gebeidt wat soudic sprake Veile maken die niet ne dogen Die nacht leet ende met vertoge Quam de dach ter salen binnen Die wachter blies ten hogen tinnen 390 Flandrijs hoeret die hem gijnc cleden II cnapen holpen hem gereiden Die daer sinde justiniaen Sine wapene hebsi hem aen gedaen Alstie daer niet laten wille 395 Fallax ende sine gesellen stille Waren wech in haer lagen Eer dat iet begonste te dagen Daer niet af wiste de ridder coene Ter salen brochtene de garsoene 400 Wel gewapent van ende torde Hi dancte alser toe behoerde Justiniane ende ysabele Entie waren binden castele Der eren die sij hem hadden gedaen 405 Here flandrijs sprac justiniaen [fol. 3rb] Sijt te onser saken snel Mijn woert salic houden wel Dat ic ghisteravont seide Mer brochte flandrise met enen gereide 410 SIjn wilde part ende wel berect Voerde zale es hi getrect Daer hi int gereide spranc I gelavie scarp ende lanc Brochtmen hem na sijn vermanen 415 Doe nam hi orlof ende sciet danen Ende liet achter hem dander part Den wech voer hi te cuelne waert Also hem wijsde justiniaen Rossele gijnc hi met sporen slaen 420 Datti opten wilden wan Maer onverre was hi van dan Dat fallax op hem cam gereiden Ende seide kerstijn hier ter steden Calengeric uwe wapine 425 Ende u ors dat wert oec mine Metten live ne mogedi niet Ontgaen hi hadde een spiet Die hi metten worde daelde Die voren scarp was als i naelde 430 Flandrijs sach hem den anderen naken Hine achte niet op sine spraken Hi daelde spere ende sloech met sporen Elc hadde andren vercoren Met haer gelavien scarp ende stide 435 Versaemden si met sulken nide Dattie orsse vielen op die hamen Fallax ne dorstem niet scamen Vanden joeste die hi stac Op flandrijs scilt sijn spere brac 440 Daer op veste niet de spiet Maer flandrijs die coene diet Stac fallaxe aenden carbeele Vanden sadele ende metten spele Esser de glavie dore geronnen 445 Om fallax lijf eest al begonnen Want hem tiser vloech dor den buuc Ende vel ter herde als een struuc Vanden orse daer hi op sat Flandrijs traken tspere uut ter stat 450 Als dies wel waent hebben te doene [fol. 3va] Doe sloegen uut de x glottoene Op flandrijs diese heeft versien Sijn ors sloechi ooc jegen dien Die voren quam ende hem was nast 455 Sine doot heefti verhaest Flandrijs stakene durendure Ende hilt hem stijf gelijc den mure Jegen dandre ix heidine Hi dor stac metter gelavien zine 460 I die hi vanden live versciet Hi weder stoent menigen starken spiet Die opten vasten scilt al braken Met haesten si de swerde traken Hem mede te werne in dat pongijs 465 Sijn goede swert trac doe flandrijs Tbeste dat was in enich lant Dat was gheheten cyclopidant Ende sloech daer mede de dieve felle Als oft ware ene scelle 470 Gaf dat swert uut enen clanc Elc heidijn van vare verspranc Vanden lude vanden swerde Flandrijs sloech optie werde Met enen slage ii ter neder 475 Die nemmerme hem werden weder Hi sloechen wonden groet ende stranc Haer were was herde cranc Dat swert dat sloech opten scilde Die flandrijs voerde de here milde 480 Brac inde midden waerde ontwee Haer were diedde min no mee Si bleven alle doot optie werde Dies dancte flandrijs sinen swerde Justiniaen vanden brunen castele 485 Die niet weet van desen rivele Hoe dat flandrijs was belaget Omme fallax heefti gevraget Den genen die daer bi hem waren Doe seidem een der portenaren 490 Datti voer dage hem xder leet Die poorte enten bussce reet Gewapent hi van danen sciet Waer hi voer seidi mi niet No in vragets hem ooc twijnt [fol. 3vb] 495 Ende alstie portier dit ontbijnt Riep die here justiniaen Ghi heren nu vant ten wapenen vaen Ende rijt met mi ic hebs noet Die kerstijn wert geslegen doet 500 Die ic gisteren te gaste ontfinc Dat wert mi lachterlike dinc Fallax es hem na gereden Justiniaen heeft sciere bescreden Een ors doe hi dit hadde geseit 505 Uter porten sloech hi gereet Gewapent met xx sire man Tote si quamen inden dan Daer flandrijs hilt de ridder goet Ende doe hi versach dat groete moet 510 Waendi dat vianden waren Hi reet hem jegen sonder sparen Scilt an hals ende spere ter steken Justiniaen began doen te spreken Daer hi quam voren metten sinen 515 Here kerstijn want u niet pinen Al goet wi te u waert menen Flandrijs kende elne genen Dan justiniaen sinen ward Hi daelde spere ende hilt sijn part 520 Stille ende seide lieve here Wat doet u riden aldus sere Met uwen lieden doet mi verstaen Here kerstijn sprac justiniaen Berecht mi teerst of u yet let 525 Flandrijs sprac bi minre wet Mine mescomt smal no groet Mer si xi hebbic hier doet Geslegen die mi wilden deren Dat deidic al op mijn verweren 530 Wie si waren es mi oncont Justiniaen voer ter selver stont Met flandrise daer dandere lagen Elken si onderlinghen besagen Vanden xi entie here 535 Justiniaen gijnc wenen zere [r. 536 en 537 zijn een herhaling van r. 522 en 523 (veroorzaakt door voorafgaand gelijk rijm), met weglating van "uwen" en gebruik van twee afkortingen extra] 538 Als hi sinen sone sach Entie andere groot geclach [fol. 4ra] 540 reven ooc al sine lieden Flandrijs sprac vant mi bedieden Twi droufdi om desen doden Dat manic u bi gode Here kerstijn sprac de goede here 545 Met rechte machic droeven zere Want mijn sone es die hier lecht Ende mine lieden hi es ontweicht Sprac flandrijs die hevet rouwe Om verraders ongetrouwe 550 Als hise in dogene siet verlast Ghi ontfinct mi over gast Ghisteren dat lone u onse here Nu quamic met scilde ende met spere Gevaren also ic van u sciet 555 In hadde mi vermoedet niet Uwes soons die op mi quam Ende riep op mi alstie was gram Datti mine wapene woude Ende mijn lijf met ongedoude 560 Worden wi des strijts gemene Ic reettene doot van sinen wrene Ende x die waren van sinen accorden Justiniaen sprac met hoescen worden Vaert gesont getrouwe kerstijn 565 Dat ghi versloecht den sone mijn Vergevic u met goeden gedochte Datti sine dompheit becochte Es recht ende hen sal nieman clagen In wancons u te genen dagen 570 Dies wistem flandrijs groten danc Ende voer wech sonder letten lanc Den wech die hi eer hadde genomen Die heidene die daer waren comen Metten here justiniaene 575 Voerden de dode gereet dane Tote inde sale daer si behoerden Wat souden hier af lange woorden Na hare wet met groeter werden Waren si alle gedaen ter erden |
310 Flandrijs en zo was de jonkvrouw Meteen kwam in de ontrouwe Fallax dat was Justinianus’ s zoon Die te alle tijd kwaad te doen was gewoon Hij had gejaagd een wild dier 315 Hem was gezegd alle manierem [fol. 7vb] Hoe zijn zuster was genomen En bij een christen weer gekomen En zij in die zaal waren Fallax had dat zeer onwaardig 320 En kwam ter zaal zonder te spreken Tot zijn vader is hij gestreken En tonde hem zijn wildbraad Toen stond op Flandrijs de baron En zei hem welkom te zijn 325 Nauwelijks antwoorde hem de heiden Maar hij scheidde vandaar wel snel Onwaardig waren al zijn manieren Dit merkte wel Justinianus En sprak tot Flandrijs gelijk 330 Edele christen, merk je niet Dat mijn zoon is geschied Van nijd dat hij nauwelijks sprak Hij heeft zo’n groot ongemak Bedekt om mijn broeders dood 335 Hij mag verblijden smal nog groot Voor his heeft genomen wraak Flandrijs antwoorde te deze zaak Zal hij noch komen moet ik leven Dus is hun taal gebleven 340 Men legde tafels en men at Fallax altijd onwaardig zat Dat was een erg pijnlijk opzien Flandrijs keerde het al in dien Dus hem eerst bad Justinianus 345 Die jonkvrouw goed gedaan Zat tegenover Flandrijs die de kruimels Zich pareerde Isabel Heet de jonkvrouw die zeer mooi was Flandrijs droeg in haar hart de kroon 350 Had hij ertoe geoctrooieerd Wat men daar sprak hem motiveert Nee, was er niet de kwade fallax Hij zag veel zijn ongemak Opdat hij er veel toe te zeggen durfde 355 Men deed daarop zonder uitstel Die mooie schotels van het maal Men ging veranderen in de zaal De een te schaken, de ander ten stenen Fallax had er geen begeerd 360 Dan om Flandrijs dood te slaan [fol. 3ra] In zijn kamer hij ontbood Tien van zijn besten gezellen En ging ze zijn gedachte vertellen Dat hij in het hart niet blijde mag zijn 365 Hij heeft de christen verslagen Die daar kwam met het dier gegaan Morgen, zei hij, zullen we varen Ter hinderlagen in het bos Dat niemand zal weten van ons gesprek 370 En daar opwachten de christen En nemen hem dat leven Mij zullen zijn wapens blijven Bedekt zullen we hem ontlijven En maak hiervan geen nieuws 375 Die andere die gewillig waren En waren uitermate blijden Verraders moet god verwijten Die om de goede eren spieden Er is geen ding meer ontzien 380 Dan die in het hart draagt venijn Bedekt en niemand mag er zijn Tegen voorzien, is het lief of leed Dat doet de verraders verborgenheid Flandrijs was ’s avonds wel te gemak 385 En wachtte af, wat zou ik spreken Velen maken die niet nee deugen Die nacht ging voorbij en met vertonen Kwam de dag ter zalen binnen De wachter blies ten hoge tinnen 390 Flandrijs hoorde het die hem ging kleden Twee knapen hielpen hem bereiden Die daar zond Justinianus Zijn wapens hebben ze hem aangedaan Als hij die daar niet laten wil 395 Fallax en zijn gezellen stil Waren weg in hun hinderlaag Eer dat het iets begon te dagen Daar niets van wist de koene ridder Ter zaal bracht men de dienaars 400 `Goed gewapend van en de orde Hij dankte zoals ertoe behoorde Justinianus en Isabel En die waren binden het kasteel Der eren die zij hem hadden gedaan 405 Heer Flandrijs, sprak Justinianus [fol. 3rb] Wees tot onze zaken snel Mijn woord zal ik wel houden Dat ik gisteravond zei Men bracht Flandrijs een gereide 410 Zijn wilde paard en goed bedekt Voor de zaal is hij getrokken Daar hij in het gereide sprong Een lans scherp en lang Bracht men hem na zijn vermanen 415 Toen nam hij verlof en scheidde er vandaan En liet achter hem het andere paard De weg voer hij te Keulen waart Alzo hem wees Justinianus Rossele ging hij met sporen slaan 420 Dat hij op de wilde won Maar kort was hij vandaan Dat Fallax op hem kwam reiden En zei, christen hier ter plaatse Klaag ik aan ik uw wapens 425 En uw paard dat wordt ook van mij Met het lijf nee mag je niet Ontgaan, hij had een spies Die hij met het woord daalde Die voren scherp was als een naald 430 Flandrijs zag hem de anderen naken Hij achtte niet op zijn spraken Hij daalde de speer en sloeg met sporen Elk had de andere gekozen Met hun lansen scherp en stijf 435 Verzamelden ze met zo’ n nijd Dat de paarden vielen op de hammen Fallax nee durfde zich niet te schamen Van het jousteren die hij stack Op Flandrijs schild zijn speer brak 440 Daarop vaste niet de spies Maar Flandrijs die koene held Stak Fallax aan de karbeel Van het zadel en me het spel Is er de lans doorgeraakt 445 Om Fallax lijf is het al begonnen Want hem het ijzer vloog door de buik En viel hard als op een struik Van het paard daar hij op zat Flandrijs trok de speer ter plaatse uit 450 Als die het wel waant hebben te doen [fol. 3va] Toen sloegen uit de hinderlaag Op Flandrijs die ze heeft gezien Zijn paard sloeg hij ook tegen die Die voor kwam en hem was naast 455 Zijn dood heeft hij verhaast Flandrijs stak hem door en door En hield hem stijf gelijk een muur Tegen de andere negen heidenen Hij doorstak met zijn lans 460 Een die hij van het lijf scheidde Hij weerstond menige sterke spies Die op het vaste schild alle braken Met haast ze de zwaarden trokken Zich mee te verweren in het gevecht 465 Zijn goede zwaard trok toen Flandrijs Het beste dat was in enig land Dat was geheten Cyclopidant En sloeg daarmee de dieven fel Als of het was een schel 470 Gaf dat zwaard uit een klank Elke heiden ver sprong Van het geluid van het zwaard Flandrijs sloeg op die weer Met een slag twee ter neder 475 Die nimmermeer zich weerden weer Hij sloeg ze wonden groot en sterk Hun verweer was erg zwak Dat zwaard dat sloeg op het schild Die Flandrijs voerde de milde heer 480 Brak in het midden waart stuk Hun verweer deed min of meer Ze bleven alle dood op de aarde Dus dankte Flandrijs zijn zwaard Justinianus van het bruine kasteel 485 Die niets weet van deze strijd Hoe dat Flandrijs was belaagd Om Fallax heef hij gevraagd Diegenen die daar bij hem waren Toen zei hem een van de portier 490 Dat er voor dag 10 daar gingen De poort en ter bos reden Gewapend ze vandaan scheidde Waar hij voer zei hij mij niet Nog ik vroeg hem iets [fol. 3vb] 495 En toen de portier dit ontbindt Riep de heer Justinianus Gij heren nu vang ten wapenen aan En rijdt met mij, ik heb het nodig Die christen wordt dood geslagen 500 Die ik gisteren te gast ontving Dat werd mij uitlachend ding Fallax is hem nagereden Justinianus heeft snel beschreden Een paard toen hij dit had gezegd 505 Uit de poort sloeg hij gereed Gewapend met twintig van zijn mannen Tot ze kwamen ten einde dan Daar Flandrijs ophield de goede ridder En toen hij van ver zag die grote groep 510 Waande hij dat het vijanden waren Hij reedt ze tegen zonder sparen Schild aan de hals en de speer ter steken Justinianus begon toen te spreken Daar hij kwam voren met de zijne 515 Christen heer, waant u niet te pijnen Al goed we tot u waart menen Flandrijs kenander genen Dan Justinianus zijn waard Hij daalde zijn speer en hield zijn paard 520 Stil en zei, lieve heer Wat doet u rijden aldus zeer Met uwe lieden, doe mij dat verstaan Christen heer, sprak Justinianus Bericht mij ten eerste of u iets let 525 Flandrijs sprak, bij mijn wet Mij miskomt smal nog groot Maar zij elf heb ik hier dood Geslagen die mij wilden deren Dat deed ik al op mijn verweren 530 Wie ze waren is mij onbekend Justinianus voer terzelfder tijd Met Flandrijs daar de andere lagen Elk ze apart bezagen Van de elf en die heer 535 Justinianus ging zeer wenen [regel 536 en 537 zijn een herhaling van regel 522 en 523 (veroorzaakt door voorafgaand gelijke rijm), met weglating van "uwen" en gebruik van twee afkortingen extra] 538 Toen hij zijn zoon zag En die anderen groot geklaag [fol. 4ra] 540 Dreven ook al zijn lieden Flandrijs sprak, wat mag het betekenen Waarom ben je zo droevig om deze Dat maan ik u bij god Christen heer, sprak de goede heer 545 Met recht mag ik zeer bedroeven Want mijn zoon is het die hier ligt En mijn lieden hij is ontweken Sprak Flandrijs, die heeft rouw Om verraders ontrouw 550 Als hij ze deugden ziet belast Gij ontving mij voor gast Gisteren dat loont u onze heer Nu kwam ik met schil en met speer Gevaren alzo ik van u scheidde 555 Ik had in mijn vermoeden niet Uw zoon die op mij kwam En riep op mij als die was gram Dat hij mijn wapens wilde En mijn lijf met ongeduld 560 Worden we de strijd algemeen Ik reed hem dood van zijn paard En die tien waren van zijn akkoord Justinianus sprak met hoffelijke woorden Ga gezond trouwe christen 565 Dat gij versloeg mijn zoon Vergeef ik u met goed gedachte Dat hij zin domheid bekochte Het is recht, hem zal niemand beklagen In wangunst u te genen dagen 570 Dus wist hem Flandrijs grote dank En voer weg zonder lang te letten De weg die hij eerder had genomen De heiden die daar waren gekomen Met de heer Justinianus 575 Voerden de doden gereed vandaan Tot in de zaal daar ze behoorden Wat zou hiervan lange woorden Naar hun wet met grote waarde Waren ze allen gedaan ter aarde |
|
580 Nu latic vanden heidenen bliven Ende wille u van flandrise scriven Ende vaert den wech te cuelne waert Wat lopen mach sijn paert Daer hi mict te doene wonder [fol. 4rb] Omtrent noene quam hi onder Ene praierie gereiden Daer beete hi met verdicheiden Ende wildem rusten int scone gras Ende als hi neider gebeet was 590 Ende sijn paert daer peisteren dede Sachi totem daer ter stede Die joncfrouwe comen die hem te voeren Tswert enten scilt als ghi moget horen Wijsde entie hi ene beide 595 Beloefde bi ridderscepe meide Deerste die soe hem bidden soude Flandrijs verkennetse also houde Als hise metten ogen sach Sine herte verlichtem alstie dach 600 Ende gijnc gereet in haer gemoet Elc heeft andren daer gegroet Hoefschelike doen sprac die scone Die van rijcheiden droech crone Ende volmaect was van allen seden 605 Here flandrijs ghi hebt leden Die aventuere die ic u wijsde Ende tswert enten scilt verprijsde Hebdi gewonnen met vromicheden Nu vulcomt mi mire beden 610 Die ghi mi bi uwer trouwen Belovet flandrijs sprac joncfrouwe Daer toe ben ic al gereet Die trauwe te quitene ende beheet Gebiet wat ghi wilt ic doe 615 De scone loech ende sprac hem toe Flandrijs ic segt al eest u swaer Hier staet xl milen naer Een casteel ende een sale Ghewrocht van sevenrande metale 620 Ende heet de borch van aventuren Beide de porten entie muren Sijn soe starc en es man Die de vasteit geseggen can No die wondre diere an leggen 625 Nu hoert wat ic u voert sal seggen Binden castele woent een gigant Ic wane men noit sijn genoet vant Colosus eest datti heet Xx voete alsoe ict weet [fol. 4va] 630 Es hi lanc dese colosus Met hem woent een tarcarus Dat es een man uut daltatien Die meer toent nigromantien Dan alle die ter werelt leven 635 Hi doet wel de arde beven Ende bi consten soe sere waien Dat een sijn sien al verdraien Het ware te sechne ene sage Nu hoert wes ic mi beclage 640 Vanden gigante colosus Die inden casteel woent aldus Die borch heet van aventueren Binden meye alstie verdueren Scone staen in vele valeyen 645 Quam ic gegaen in deser contreien Mi derden toter fonteinen clare Daer ghi mi laetst waert geware Om dat daer soe scone was Saten wi alle iii int gras 650 Mine gheselinne ende ic Als wire gheseten hadden een stic Brachtic enen spiegel voert Van beteren hebdi niet gehoert Dan de spiegel was die ic brochte 655 Dat ict u seide het ne dochte En ware dat ghine hadt gewonnen Dies ic te telne u hadde begonnen Vanden spiegele die was soe rike Doe quam igaen slopenlike 660 Daer wi inden spiegel sagen aldus Die groete gigant colosus Ende nam mi uter hant gereet Den spiegel waest mi lief oft leet Dies ic doge ongevoech 665 Deren hebbics ooc genoech Ende meer dan ics wille clagen Wildi prijs ende ere bejagen Soe doet mi nu gereet de bede Daer ic u tswert om halen dede 670 Enten scilt diere ende rike Dat es dat ghi mi verdelike Ter borghe vaert daer colosus In woent die minen spiegel dus [fol. 4vb] Genomen eeft bi valschen treken 675 Dies ic ontheert ben ende versteken Totic den spiegel mach gecrigen Nu andwordt mi of vant swigen Flandrijs sprac joncfrouwe scone Wat ghi mi bidt onder den trone 680 Dat salic doen of bliven daer voeren Verslegen nu laet mi horen Hoe dattic drijnge turcarien Niemen soudic so sere ontsien Alstie met toverien spelen 685 Flandrijs i dinc willic niet heilen Sprac de scone nemt desen steen So nes toverare geen Die u mach deren of doen scanden Hebdine beloken bin uwen tanden 690 Ic prisene u voer groete dijnc Flandrijs den goeden steen ontfijnc Ende wierpene in sine alowiere Nu wijst mi seiti goedertieren Ter buerge daer binnen colosus 695 Woent de maget sprac rijt dus Desen groenen pat oost waert Het es heinen iv dachvaert Ghi sultene sien in enen dale Doe nam hi orlof ande smale 700 Wies bede datti wille vulbrijngen Machi metten live verdijngen So heeftijs meer dan aventuere Toten avonde reet hi al dure Ende nachts lachi in een dan 705 Ende at al sulc als hem quam an Cruut dat anden velde wies Sine hebben niet al haer gerief Die varen in wilder aventueren Somwile tsoete daer na tsure 710 Dit es haer lieder leen Van desen moeste flandrijs sijn een Hine hadde niet al sijn gevoech Maer hi was diet wel verdroech Na dat niet beiters sijn mochte 715 Alstie nacht den dach voert brochte Bescreet flandrijs sijn goede part Ende reet sinen wech voort waert [fol. 8ra] Ten castele van aventueren Came hi gerne mochts hem geburen 720 Daer binnen wonde colosus III dagen heefti gereden dus Dattine sach wijf no man No huus daer hi mach vragen an Om de borch van vii mettalen 725 Nachs lachi inden groenen dalen Met sinen parde in grooter pinen Hi dranc borne ende at rachine Ongereet was hem enich dac Dies hadden si bede ongemac 730 Den vierden dage al toter noenen Reet flandrijs de ridder coene Den rechten wech die hi begonnen Hadde te ridene vander zonnen Deidem herde leet dat scinen 735 Daventuere waert hem te pinen Daer hi den spiegel in moet souken Die pine deidem sere vlouken Colosuse ende sinen toren Dat hire niet can comen voren 740 Ende hine iii dage hadde gesocht Dus reet flandrijs al verdocht So datti van hem niet verre De buerch sach oft waren sterren Scemerden die rikelike tinne 745 Flandrijs verblijdde in sinen sinne Als hi sach dat diere gestichte Daer de sonne met haer lichte Jegen blecte dat wedersceen Flandrijs reet eer hi gefeen 750 Toter porten vander gesaten Die men node soude laten Besloten dor enichs mensce ontsien Want daer was an alsulc engien Daer de poorte af was voor hoet 755 Dat soe nacht ende dach open stoet Ende nieman dorste binnen gaen Want dese porte was wel gedaen Al gewrocht van ysere fijn Tbeste dat ye mochte sijn 760 Die toire die siden entie posten Waren zelverijn wat sout costen [fol. 8rb] Die sulken werc vulbrijngen wilde Dit sach flandrijs de ridder milde Daer hi voorde poorte hielt 765 Of elke zide stont een wilt Bere gebonden die te samen Diere in wilden den wech benamen Want si versamen mochten te dele Deerste poorte vanden castele 770Dat was de porte yserijn Daer de ii beren binnen sijn Fel ende wreet die souden bestaen Den genen die daer in wilde gaen Flandrijs sach dit wonder al 775 Help god seiti ende goet geval Ic hebs herde wel te doene Al waric starc gelijc sampsoene Soe ware mi beisich mine macht Nochtan keric nemmermeer acht 780 Dor blootheit van minen live Tbelof dattic den sconen wive Geloefde willic seker houden Want woordic logenare gescouden So waer mijn ere ende mijn leven 785 In des dorpers brief bescreven Ende eest dattic de doet besure Dor tbestaen deser aventuere So sal mine ere weisen groot Van allen lieden na mine doet 790 Doot hebbic liever de ere behouden Dan leivende doorper sijn gescouden God wouts nu willic ane vaen Flandrijs beete neder zaen Alstie hem sijn ors ontsiet 795 Ende heeft genomen sinen spiet Die starc was ende voren scerp Den scilt hi voorde borst werp Ende liep ten i vanden beren Die metten cawen gijnc reren 800 Doen hi flandrise comen sach Ende flandrijs stac al datti mach Den bere vore inde borst Soe dat tiser sonder vorst Ten rugge been dor ran 805 Ende eer hi sinen spiet gewan |
580 Nu laat ik van de heidenen blijven En wil u van Flandrijs schrijven En gaat de weg te Keulen waart Wat lopen mag zijn paard Daar hij mikt te doen wonder [fol. 4rb] Omtrent noen kwam hij onder Een prairie gereden Daar steeg hij af met vaardigheid En wilde zich rusten in het mooie gras En toen hij afgestegen was 590 En zijn paard daar weiden deed Zag hij tot hem daar ter plaatse Die jonkvrouw komen die hem tevoren Het zwaard en het schild, zoals gij mocht horen Wees en die hij een bede 595 Beloofde bij ridderschap mede De eerste die ze hem bidden zou Flandrijs herkende haar alzo gauw Toen hij haar met de ogen zag Zijn hart verlichte als de dag 600 En gin ging gereed haar tegemoet Elk heeft de andere daar gegroet Hoffelijk toen sprak die mooie Die van rijkheid droeg een kroon En volmaakt was van alle zeden 605 Heer Flandrijs, gij hebt geleden Dat avontuur dat ik u wees En het zwaard en het schild van prijs Heb je gewonnen met dapperheid Nu voldoe mij mijn beden 610 Die gij mij bij uw trouw Beloofd hebt Flandrijs, sprak jonkvrouw Daartoe ben ik al gereed Die trouw te kwijten en dat zeggen Gebied wat gij wilt en ik doe het 615 De mooie lachte en sprak hem toe Flandrijs ik zegt het al is het u zwaar Hier staat veertig mijlen na Een kasteel en een zaal Gewrocht van zeven soorten metaal 620 En heet de burcht van avonturen Beide de poorten en de muren Zijn zo sterk, er is geen man Die de vastigheid zeggen kan Nooit de wonderen die eraan liggen 625 Nu hoort wat ik u vort zal zeggen Binnen kasteel woont een gigant Ik waan men nooit zijn gelijke vond Kolossus is het dat hij heet Twintig voeten alzo ik weet [fol. 4va] 630 Is hij lang deze Kolossus Met hem woont een Tartaar Dat is een man uit Dalmatië Die meer toont nigromantie Dan allen die ter wereld leven 635 Hij laat wel de aarde beven En bij kunsten zo zeer waaien Dat een zijn zien al verdraait Het wars te zeggen een sage Nu hoort waarom ik mij beklaag 640 Van de gigant Kolossus Die in het kasteel woont aldus Die burcht heet van avonturen Binnen mei als het verduren Mooi staat in vele valleien 645 Kwam ik gegaan in deze contreien Met mij drie tot de heldere bron Daar gij mij laatst werd gewaar Omdat het daar zo mooi was Zaten wij alle drie in het gras 650 Mijn gezellin en ik Toen we waren gezeten hadden een stuk Bracht ik een spiegel voort Van betere heb je niet gehoord Dan de spiegel was die ik bracht 655 Dat ik het u zei het ge niet dacht Tenzij dat ge het had gewonnen Dat ik u te vertellen was begonnen Van de spiegel die zo rijk Toen kwam gaan aangeslopen 660 Daar wij in de spiegel zagen aldus Die grote gigant Kolossus En nam mij uit de hand gereed De spiegel, was het mij lief of leed Dus ik gedoog ongenoegen 665 Deer heb ik ook genoeg En meer dan ik het wil klagen Wil je prijs en eer bejagen Zo doe mij nu gereed de bede Daar ik u het zwaard om halen deed 670 En het schild duur en rijk Dat is dat gij mij vaardig Ter burcht gaar daar Kolossus In woont die mijn spiegel dus [fol. 4vb] Genomen heeft bij valse streken 675 Dus ik onteerd ben en verstoken Tot ik de spiegel mag krijgen Nu antwoordt mij of ga zwijgen Flandrijs sprak, mooie jonkvrouw Wat gij mij bidt onder de troon 680 Dat zal ik doen of daarvoor blijven Verslagen, nu laat mij horen Hoe dat ik in dring bij de Turk Niemand zou ik zo zeer ontzien Als die met toverij spelen 685 Flandrijs, een ding wil ik niet verhelen Sprak de mooie, neem deze steen Zo is er tovenaar geen Die u mag deren of doen schande Heb je die gesloten binnen uw tanden 690 Ik prijs het u voor een goed ding Flandrijs de goede steen ontving En wierp het in zijn mof Nu wijs het mij, zei de goedertieren Ter burcht waart daar binnen Kolossus 695 Woont, de maagd sprak rij dus Dit groene pad oostwaarts Het is henen 4 dagvaarten Gij zal hem zien in een dal Toen nam hij verlof aan de smalle 700 Wiens bede dat hij wilde volbrengen Mag hij het met het lijf verdienen Zo heeft hij meer dan een avontuur Tot de avond reedt hij aldoor En ‘s nachts lag hij ineen dan 705 En at al zulks als hem aankwam Kruid dat op de velden groeit Ze hebben niet al hun gerief Die varen in wilde avonturen Soms is het zoete na het zure 710 Dit is hun leden leen Van deze moest Flandrijs een zijn Hij had niet al zijn gevoeg Maar hij was het die het goed verdroeg Na dat het niet beter mocht zijn 715 Toen de nacht de dag voortbracht Beschreed Flandrijs zijn goede paard En reedt zijn weg voort waart [fol. 8ra] Ten kasteel van avonturen Kwam hij graag mocht het hem gebeuren 720 Daarbinnen woonde Kolossus Drie dagen heeft hij gereden dus Dat hij zag wijf nog man Nog huis daar hij mag vragen aan Om de burcht van zeven metalen 725 ‘s Nachts lag hij in de groene dalen Met zijn paard in grote pijnen Hij dronk bronwater en at wortels Ongerede was hem enige dag Dus hadden ze beide ongemak 730 De vierde dag al tot de noen Reedt Flandrijs de koene ridder De rechte weg die hij begonnen Had te rijden, van de zon Deed hem erg leed dat schijnen 735 Het avontuur was hem te pijnigen Daar hij de spiegel in moet zoeken De pijn deed hem zeer vloeken Kolossus en zijn toren Dat hij er niet voor kan komen 740 En hij het 3 dagen had gezocht Dus reedt Flandrijs al verdacht Zodat hij van het niet ver De burcht zag of het waren sterren Schemerden die rijke tinnen 745 Flandrijs verblijdde in zijn zin Toen hij die dure stichting zag Daar de zon met haar licht Tegen blikte zodat het weerscheen Flandrijs reedt eer hij verzwakt 750 Tot de poort van het gezette Die men node zou laten Besloten door enig mens te ontzien Want daar was aan al zo’n machine Daar de poort van was behoed 755 Dat ze nacht en dag open stond En niemand durfde binnen te gaan Want deze poort was goed gedaan Al gewrocht van fijn ijzer Het beste dat er ooit mocht zijn 760 De toren, de zijden en de posten Waren van zilver, wat zou het kosten [fol. 8rb] Die zulk werk volbrengen wilde Dit zag Flandrijs de milde ridder Daar hij voor de poort ophield 765 Aan elke zijde stond en wilde Beer gebonden die tezamen Die erin wilden de weg benamen Want ze verzamelen mochten ten dele De eerste poort van het kasteel 770 Dat was de ijzeren poort Daar de twee beren binnen zijn Fel en wreed die zouden bestaan Diegenen die daarin wilde gaan Flandrijs zag dit wonder al 775 Help god, zei hij, en goed geval Ik heb het erg goed nodig Al was ik sterk gelijk een Samson Zo gebruikte ik mijn macht Nochtans keer ik nimmermeer acht 780 Door bangheid van mijn lijf De belofte dat ik het mooie wijf Beloofde ik zak ik zeker houden Want word ik leugenaar gescholden Zo was mijn eer en mijn leven 785 In de dorpers brief beschreven En is het dat ik de dood bezuur Door het bestaan van het avontuur Zo zal mijn eer groot wezen Van alle lieden na mijn dood 790 Dood heb ik liever de eer te behouden Dan levend dorps zijn gescholden God wilde het, nu wil ik het aanvangen Flandrijs steeg af gelijk Al die hem zijn paard ontziet 795 En heeft genomen zijn spies Die sterk was en voren scherp De schild wierp hij voor de borst En liep ten een van de beren Die met de kaak ging roeren 800 Toen hij Flandrijs komen zag En Flandrijs stak al dat hij mag Den beer voor in de borst Zodat het ijzer zonder schade Ten ruggenbeen doorrende 805 En eer hij zijn spies terugwon |
|
[fol. 8va] Uten bere die lach dorsteken Quam dandre bere toe gestreken Ende sloech de clauwen an flandrijs scilt Al hadde de bere grote gewilt 810 Anden scilt mochti niet winnen Flandrijs trac tswert ende liet binnen Den doden bere steiken den scacht Eer hem de ander wel vorwacht Slouchem flandrijs af tmuseel 815 De bere maecte groet rivel Op flandrise met sinen poten Besiden scilde es hi gescoten Uten alsberghe inder batalien Heefti gehaelt de vaste malien 820 Ende scuerde tporpoint van siden Flandrijs deide sijn swert sniden Met beden handen des gelovet Sloechi den bere op sine hovet Dattijt hem al dor spleet 825 Die bere sijns stridens doe vermeet Flandrijs stac sijn swert inden scoe Sinen scacht gereep hi toe Ende sat op sijn ors rosseel Hi heeft nu een scone voordeel 830 Hi leet de porte yserijn Bat voert reet de ridder fijn Tere porte van finen metale Dit was de ander vander zalen Soe was diere ende starc 835 Flandrijs pensde dits duvels warc Dese poorten groot ende dicke Ende al gemaect van enen sticke Noit ne maketse mensce hant II lupaerde fel rampant 840 Die beide hadden ondaen de keile Ende scenen wel van quaden spele Sach flandrijs binder poorten gebonden Somwile saten somwile stonden De ii beesten van leliken cuwen 845 Den ridder begans zere of geruwen Ende seide dese beesten beide Ebben herde felle zede De felste die ic noeit ane sach Nochtan salic op desen dach 850 Jegen hem prouven mijn geval [fol. 8vb] Neder beeti sonder gescal Ende bant sijn part aen enen stake Sinen spiet al sonder sprake Nam hi ende hielt den scilt voren 855 De luparde heefti vercoren Die hem bede hielden ter were Flandrijs liep met sinen spere Dat voren was herde scarp verstaelt Opten enen hi dat daelt 860 Diere jegen de cuwe ondede Daer hi hem selven derde mede Flandrijs stac hem ter selver ure Achter der necke tspere dure Dies hi harde lude scree 865 Hine weredem nemmermee Dat beriet hem sijn gierige aert Hoort wat dede dander lupaert Die sinen geselle sach bliven tonder Sine clauwen hief hi gonder 870 Met sulken nide op flandrijs scilt Recht oft ware een anbilt Ne mochten de clauwen daer in vesten Nochtan datsi bede mesten Ontfijnc flandrijs sulc enen stoet 875 Datti toter erde scoot Van porsen op sijn luchter knie Tswert trac de ridder vrie Met groeter haest doe hi op spranc Ende sloech enen slach wel stranc 880 Met beden handen opten lupaert Trechter die ende ooc den staert Sloechi al of metter sneide Datten lupaerde lede deide Ende scoot van sinne verwoet 885 Op flandrijs die voer hem stoet Sloechi de clauwen anden arm Binden scilde ende deide al warm Sijn bloet comen uut sinen velle Dat daden des lupaerts nepen felle 890 De smerte flandrijs wel besief Met beden handen hi tswert hief Ende sloech den lupaert quaet ende fel Dat hem thovet vanden buke vel Ende storte neder voer flandrijs voete 895 Die sine wonden met goeder moete [fol. 2ra] Seinde die hem beet de lupaert Doen sat hi weder op ter vaert Ende nam inde hant den scacht Gode dancti die hem de cracht 900 Gaf datti de poorten leet Ende versloech de diere wreet Die luparde entie ii beren Binnen te sine es sijn begeren Dies hi een littel moet ombeiden 905 Ter derder poorte cam hi gereden Die van stale was gemaect Waren de eerste wel geraect Dese waren volmaecter vele II manne elc met enen vleigele 910 Stonden binder porte stile Ende onder sloegen hem te bile Dat hem vruchten soude diet sage De ii die sloegen de felste slage Waren coperinen entie vleigele 915 Flandrijs sprac van desen spele Sachic noeit dan hier ter stede Die dese manne hier staen dede Van copere gewrocht dus vreselike Was duvel of duvels gelike 920 Sij sijn verwoet ende sonder sin Salic ter poerten comen in Ic moet emmer ii slage ontfaen God laet mi ten besten vergaen Ende minen orsse goet vercoren 925 Mettien noopte flandrijs met sporen Rossele ende warp den scilt opt thovet Door de poorte des gelovet Vloech dat ors oft ware een aren De ii mannen sloegen te waren 930 Eer hi leet de ridder milde Metten vleigelen op sinen scilde Datti boech op sine gereide Entie vlegelen braken beide Opten scilt van doechden groot 935 Flandrijs ware bleven doet Ne ware de scilt die dat bewaerde Nochtan derde flandrise haerde Die smerte die hem elc man gaf Hi waert tongemake daer af 940 Helpt god sprac flandrijs de here [fol. 2rb] Ic hebbe den scilt becocht sere Daer ic af hebbe gedaen trouwe God laets mi liden sonder rouwe Meerre dan ic hier nu ontfijnc 945 Mettien quam de jongelijnc Flandrijs ter vierder poorten gevaren Hi sach datter nieman ne ware Het was de beste vanden vieren Gemaect van rikeliker manieren 950 Was dat werc al selverijn Daer jegen blecte der sonnen scijn Dat gene ogen conden bescouwen V veinsteren subtilike gehauwen Waren inde poorte gestaen 955 Nacht ende dach waren si ondaen Entie neder poorte mede In soude u mogen de waerheide Niet vertellen vanden juwele Flandrijs cam gereden met rossele 960 Toter poorten zelverijn Hem wonderts sere int therte sijn Vanden rikeliken palaise De poorte waent hi liden met paise Maer dat was hem ongereet 965 Doe hi sijn ors met sporen smeet Vlogen uut elker vinstere x Staline scichte sere tontsiene Ende gloeiende als een vier II ontfijnker sijn destrier 970 Ende ii hadder flandrijs de milde Dandre braken op sinen scilde Die alle wapene wel onstont Flandrijs ende sijn ors es gewont Dat hem bede de smerte sceen 975 Rosseel int hooft ende in sijn been Ende flandrijs in sijn rechte die Ende in de scoudere de ridder vrie Leet dus de poorte selverine Al quaemt hem te sware pine 980 Hi reet ter zale voorden graet Die maerberijn was dat verstaet Daer lieti den scacht ende rossele Dat int vel hadde ii quarele Die hem flandrijs ute trac 985 Doer te beiterne tongemac [fol. 2va] Heeftijt gestreken metten stene De wonden vanden goeden wrene Genasen daer flandrijs toe sach Sire wonden hi doe plach 990 Ende traken de felle scichten uut Het wast ter werelt geen cruut Daer de wonden waren bi So saen geloken die ridder vri Dancte sinen lieve uter maten 995 Die hem de steen gaf tsire baten Flandrijs liet tros na desen doene Voor de zale staen int groene Selve clam hi opten graet Die dure daer hi dore gaet 1000 Was al goudijn ende tpavement Was al latoen met grooter ment Quam hi inde sale scone Gelijc wilen salemoens trone Die hi van goude maken dede 1005 Was dese zale verhemelt meide De veinsteren waren selverijn Ende tverwelf binnen root guldijn Die vloer scemerde vanden letoene De pilare van rikeliken doene 1010 Waren alle wit yvorien Der sale decsel was herde fijn Van tinne ende lodijn de goten Entie cartele wat soude genoten Sulken castele want de mure 1015 Waren maerberijn goet ter cure Sonder water was hi behoet Wien hier af twifelt inden moet Dunct mi wesen sere ontraect Want de duvel hadt al gemaect 1020 Daerne toe dwanc de carturien Doe flandrijs cam in dat engien Hine hoorder niemen none sach Die hem mochte doen gewach Ende watti sochte saen berechten 1025 Hine sach vrouwen heren no knechten Dat hem herde sere wondert I camere sachi besondert Die binnen al was van ivore Ende goudijn scone was de dore 1030 Also der zale doren waren [fol. 2vb] Daer in gijnc flandrijs sonder sparen Recht of hire ware bekent Hi sacher binnen enen serpent Op enen selverinen pilaer 1035 Op enen goudinen daer naer Sachi enen spiegel staen Scone ende claer ende wel gedaen Diere in sach hem wale dochte Dattire de werelt in sien mochte 1040 Ende al datter binnen ware So groot was tgelas ende so dor clare In desen spiegel sach tserpent Daer toe hadt al sijn atent Els ne heeftet geen jolijt 1045 Dan het in spiegelen was verblijt Want het al sine genoechte is Dit serpent es geheten tigris Dat hem dus te spegelne pliet Noit ne was levende snelre iet 1050 Geen dier ne macht achter halen Tigre heetment in dietscer tale Ende es een vreselijc serpent Flandrijs sprac god omnipotent Es dit de spegel daer de joncfrouwe 1055 Mi omme sendde daer ic bi scauwe Dit serpent vreselike gedaen So willic dit dier bestaen Ende nemen den spiegel van sire steide Tswert trac hi doe uter scede 1060 Ende gijnc daer de spiegel stoet Boven opten pilaer goet Daer hi toe rechte uut de hant Maer tigris dat felle serpant Scoot neder in flandrijs gemoet 1065 Van sinne erre ende al verwoet Ende haelde den ridder ter selver ure Metten clauwen de wapene dure Ende gaf hem in sijn zide Een wonde diepe ende wide 1070 Datter troode bloet ute scoet Flandrijs sloech met nide groot Achter de tigre die ontspranc Dat goede swert inden vloer clanc Van letoene enen halven voet 1075 Dat flandrise te pinen stoet |
[fol. 8va] Uit de beer die lag doorstoken Kwam de andere beer toegestreken En sloeg de klauwen aan Flandrijs schild Al had de beer groot geweld 810 Aan de schild mocht hij niets winnen Flandrijs trok het zwaard en liet binnen De dode beer steken de schacht Eer hem de andere wel verwachte Sloeg hem Flandrijs af de bek 815 De beer maakte grote strijd Op Flandrijs met zijn poten Bezijden het schild is hij geschoten Uit de halsberg in de strijd Heef het gehaalde de vaste maliën 820 En scheurde de bedekking in van de zijden Flandrijs liet zijn zwaard snijden Met beide handen, dus geloof het Sloeg hij de beer op zijn hoofd Dat hij het hem al door spleet 825 De beer zijn strijden vermeed Flandrijs stak zijn zwaard in de schoen Zijn schacht greep hij toen En zat op zijn paard Rossele Hij heeft nu een mooi voordeel 830 Hij ging door de ijzeren poort Beter voortreedt de ridder fijn Ter poort van fijn metaal Dit was de andere van de zalen Het was duur en sterk 835 Flandrijs peinsde dit is duivels werk Deze poort is groot en dik En geheel gemaakt van een stuk Nooit nee maakte een mensenhand Twee luipaarden fel staande 840 Die beide hadden geopend de keel En schenen wel van kwaad spel Zag Flandrijs binnen de poort gebonden Soms zaten en soms stonden De twee beesten van lelijk kaken 845 De ridder begon er zeer van te gruwen En zei, deze beesten beide Hebben erg felle zede De felste die ik nooit aanzag Nochtans zal ik op deze dag 850 Tegen hen beproeven mijn geval [fol. 8vb] Neer steeg hij zonder geschal En bond zijn paard aan een staak Zijn spies al zonder woorden Nam hij en hielde schild voor 855 De luipaarden heeft hij gekozen Die hen beide hielden te verweer Flandrijs liep met zijn speer Dat voor was erg scherp verstaald Op de ene dat hij daalt 860 Die er tegen de kaak opende Daar hij zichzelf deerde mede Flandrijs stak hem terzelfder uur Achter der nek de speer door Dus hij schreeuwde erg luid 865 Het verweerde zich nimmermeer Dat beraadde hem zijn gierige aard Hoort wat deed de ander luipaard Die zijn gezel zag blijven ten onder Zijn klauwen hief hij op ginds 870 Met zo’ n nijd op Flandrijs schild Recht of het was een aambeeld Nee, mochten de klauwen daarin vestigen Nochtans dat ze beide misten Ontving Flandrijs zo’n stoot 875 Dat hij tot de aarde schoot Van het persen op zijn linkerknie Het zwaard trok de vrije ridder Met groter haast sprong hij toen op En sloeg een slag goed sterk 880 Met beide handen op de luipaard Ter rechter die en ook de staart Sloeg hij al af met een snee Dat de luipaard leed deed En schoot van zin verwoed 885 Op Flandrijs die voor hem stond Sloeg hij de klauwen aan de arm Binnen het schild en deed al warm Zijn bloed komen uit zijn vel Dat deed de luipaard fel knijpen 890 De smart die Flandrijs wel besefte Met beide handen hij het zwaard hief En sloeg de luipaard kwaad en fel Dat hem dat het hoofd van de buik viel En stortte neer voor Flandrijs voeten 895 Die sine wonden met goeder moete [fol. 2ra] Zond die hem beet de luipaard Toen zat hij weer op ter vaart En nam in de hand den schacht God dankte hij die hem de kracht 900 Gaf dat hij door de poort ging En versloeg de wrede dieren Die luipaarden en die twee beren Binnen te zijn is zijn begeren Dat hij een luttel moet afwachten 905 Ten derde poort kwam hij gereden Die van staal was gemaakt Waren de eerste goed geraakt Deze was veel meer volmaakt Twee mannen elk met een vlegel 910 Stonden binnen de poort stil En onder sloegen ze te bijl Dat ze zich vrezen zou die het zagen De twee die sloegen de felste slagen Warenkoper en de vlegels 915 Flandrijs sprak van dit spel Zag ik nooit dan hier ter plaatse Die deze mannen hier staan deed Van koper gewrocht aldus vreselijk Waren het duivel of duivels gelijke 920 Zij zijn verwoed en zonder zin Zal ik ter poort inkomen Ik moet immer twee slagen ontvangen God laat het mij ten beste vergaan En mijn goede uitverkoren paard 925 Meteen noopte Flandrijs met sporen Rossele en wiep het schild op het hoofd Door de poort, dus geloof het Vloog dat paard of het was een arend De twee mannen sloegen zeker 930 Eer hij erdoor ging die milde ridder Met te vlegels op zijn schild Zodat hij boog op zijn gereide En die vlegels braken beide Op het schild van grote deugden 935 Flandrijs wars dood gebleven Ne, was het schild die dat bewaarde Nochtans her deerde Flandrijs hard De smart die hem elke man gaf Hij werd te ongemak daarvan 940 Help god, sprak Flandrijs de heer [fol. 2rb] Ik heb het schild zeer bekocht Waarvan ik trouw gedaan heb God laat het mij lijden zonder rouw Meer dan ik hier nu ontvang 945 Meteen kwam de jongeling Flandrijs ter vierde poort gegaan Hij zag dat er niemand nee was Het was de beste van de vier Gemaakt van rijke manieren 950 Was dat werk geheel zilver Daartegen blikte de zonneschijn Dat geen ogen konden aanschouwen Vijf vensters subtiel gehouwen Waren in de poort te staan 955 Nacht en dag waren ze open En de laagste poort mede Ik zou u de waarheid Niet vertellen van het juweel Flandrijs kwam gereden met Rossele 960 Tot de zilveren poort Hem verwonderde het zeer in zijn hart Van het rijke paleis De poort waant hij door te gaan met vrede Maar dat was hem niet gereed 965Toen hij zijn paard met sporen smeet Vlogen uit elke venster 10 Stalen schichten zeer te ontzien En gloeiden als een vuur Twee ontving er zijn ros 970 En twee had er Flandrijs de milde De anderen braken op zijn schild Die alle wapens wel ontstond Flandrijs en zijn paard zijn gewond Dat ze beide smart scheen 975 Rossele in het hoofd en zijn been En Flandrijs in zijn rechterdij En in de schouders de ridder vrij Ging dus door ze zilveren poort Al kwam het hem tot zware pijnen 980 Hij reedt ter zaal voor de trap Die van marmer was, dat verstaat Daar liet hij de schacht en Rossele Dat in het vel had twee pijlen Die hem Flandrijs uittrok 985 Door te verbeteren het ongemak [fol. 2va] Heeft hij het gestreken met de steen De wonden van het goede paard Genas daar het Flandrijs toe zag Zijn wonden hij toen plag 990 En trok hem de felle schichten uit Er was ter wereld gen kruid Daar de wonden waren bij Zo gelijk gesloten die ridder vrij Dankte zijn geliefde uitermate 995 Die hem de steen gaf tot zijn baten Flandrijs liet het ros na dit doen Voor de zaal staan in het groene Zelf klom hij op de trap De deur waar hij door gaat 1000 Was al goud en het plaveisel Was al messing met grote mengsel Kwam hij in de mooie zaal Gelijk wijlen Salomons troon Die hij van goud maken deed 1005 Was deze zaal verhemelte mede De vensters waren van zilver En het gewelf binnen roodgoud Die vloer schemerde van de messing De pilaren van rijke doen 1010 Waren alle wit ivoor De zaak deksel was erg fijn Van tin en lood de goten En die kartelen wat zou genoten Zulk kasteel want de muren 1015 Waren marmeren goed ter keur Zonder water was hij behoed Wie hiervan twijfelt in het gemoed Dunkt mij te wezen zeer ontspoord Want de duivel had het al gemaakt 1020 Daartoe dwong de creatuur Toen Flandrijs kwam in die machine Hij hoorder niemand nog zag Die hem mocht doen gewaag En wat hij gelijk zocht te berechten 1025 Hij zag vrouwen, heren nog knechten Dat hem erg zeer verwondert Een kamer bezag hij al bijzonder Die binnen al was van ivoor En mooi goud was de deur 1030 Alzo de zalen deuren waren [fol. 2vb] Daarin ging Flandrijs zonder sparen Recht of hij er was bekend Hij zag er binnen een serpent Op een zilveren pilaar 1035 Op een gouden daarna Zag hij een spiegel staan Moi en helder en goed gedaan Dier erin zag hij wel dacht Dat hij er de wereld in zien mocht 1040 En al dat erbinnen was Zo groot was het glas en zo door helder In deze spiegel zag het serpent Daartoe had het al zijn attent Anders nee heeft het geen jolijt 1045 Dan het in spiegel was verblijd Want het al zijn genoegen is Dit serpent is geheten Tigris Dat hem dus te spiegelen pleegt Nooit nee was levend sneller iets 1050 Geen dier nee mag het achterhalen Tijger heet men het in Dietse taal En i een vreselijk serpent Flandrijs sprak god omnipotent Is dit de spiegel daar de jonkvrouw 1055 Mij om zond daar ik bij aanschouw Dit serpent vreselijk gedaan Zo wil ik dit dier bestaan En nemen de spiegel van zijn plaats Het zwaard trok hij toen uit de schede 1060 En ging daar de spiegel stond Boven op de pilaar goed Daar hij toe richtte uit de hand Maar Tigris, dat felle serpent Schoot neder en Flandrijs tegemoet 1065 Van zin geërgerd en geheel verwoed En haalde de ridder terzelfder uur Met de klauwen het wapen door En gaf hem in zijn zijde Een wonde diepe en wijde 1070 Dat er het rode bloed uitschoot Flandrijs sloeg met grote nijd Achter de tijger die ontkwam Dat goede zwaard in de vloer klonk Van messing een halve voet 1075 Dat Flandrijs te pijnen stond. |
|
Fragment II [fol. 6ra] 1076 Den capoen hine wiste waer Wat wonder waest al haddi vaer Dat al was des duvels partien Doen sprac colosus de paien 1080 Te flandrise daer hi sat Garsoen seiti segt mi dat Twine eitstu van dinen gerechte Du sits gelijc enen bloeden knechte Waer es dijn capoen die daer stoet 1085 Flandrijs sprac du best onvroet Hedijn ende vul ongeloven Ic maecte teken gods hier boven Opten capoen alsic nu doe Die met haesten mi ontvloe 1090 Om datti quam van quaden wege God geift den goeden altoes zege Entie an hem setten den moet Du cons wel gokelen onder den hoet Sprac de groote colosus 1095 Du does den capoen vliegen dus Vander tafele daer hi op stont Du cons toveren dats mi cont Flandrijs spranc op van daer hi sat Ende seide hedijn ic segge u dat 1100 Toveren canic altoes niet Dat teken dat ghi siet Alsict maecte opten capoen Es so machtich in sijn doen Diet maect hem ne mach niet deren 1105 Colosus sprac dats sceren Moorgen salic u doen bekent Of ghi van mi wert gescent Doer alde conste die ghi cont togen Flandrijs mochte niet gedogen 1110 Te horne des ruesen oversprake Gode bat hi omme wrake Ende gijnc tote sinen orse neider [In het hs. is ruimte opengelaten voor acht verzen; het perkament is onbeschadigd en blank] 1121 Hine hadde datti eten mochte [fol. 6rb] Sijn leiven wasser bi gecranct Omden sconen dach hem lanct Datti den rueze siet in tcrite 1125 Die gode so hadde in verwite Ende niet kende wiene sciep Flandrijs aen gode hulpe riep Dattine gestarke jegen den fellen Colosus ende sinen geselle 1130 Tarcacius den toverare Die dat gesate maecte dare Ende groet wonder werken conste Bi duvelen doe begonste Die dach comen die scone naecte 1135 Flandrijs dien herde lettel vaecte Stont op van daer hi was geleigen Sire gewoenten wilhi plegen Ten oosten heefti hem gekeert Die edel ridder wel geleert 1140 Knielende began hi doen Te gode waert dit orisoen Ic belie di god almachtich Vader sone heilich geest waerachtich Fonteine van allen goeden 1145 Die mi maken wils delachtig Int heilige doopsel dat ic crachtich Soude werden in sekere hoeden Jegen der felre elscer gloeden Ende alle kerstine des gelike 1150 Maecti metten selven rike Daer si bi sijn verseikert bleven Bliven si volgende nader strike Die ghi hem leret op erdrike Datsi u leren bescreiven 1155 Volgen in haer leiven Deise gifte diere ende scone Impetreerdi here als sone An uwen vader care Want ghi selve waert de gone 1160 Onversceden iii persone Die helpen wilt den sondare Die was in anxnen sware Die uwe hebdi getekent wale Als sine scape prijnchipale 1165 Die goede herde voorsiet Dat sijn die volgen uwe pale Ende laten de quaetheit generale [fol. 6va] Dien eist dien ghi biet Uwe hant ende op hem siet 1170 Uwe ontfermicheit ne soude Al waren de bladeren inden woude Alle tonghen niet vertellen Ghi gevet heet die hevet coude Den bedroefden gheefdi vroude 1175 Die hem wille laten versellen Ter doget ende daer na therte stellen Noch lati hem gebruken here Die ongelove ende valsce kere Datsi hem souden vertien 1180 Al willen si tuwaert spreken dere Sine mogens al heb sijs ghere Dit ghedoechdi in dien Bi uwer ontfarmicheit gescien Hier te voren hebbic verstaen 1185 Was sulc volc so dom gedaen Dat u ontherven waende Here god ende uwe macht af slaen Ende maecten mure ende torre saen Al toten wolken gaende 1190 Ic wens hem de duvel spaende Here dese mesdaet es groet Ende ooc lucifeers genoet Ende meerre dan die waerheide Dattie aerme minsheit bloet 1195 Jegen den hemelsche godheit groot Mids sire hoverdicheide En sach dat dingel mesdeide Boven den gestichte enten gedoge Vander mesdaet god here hoge 1200 Gaefdi den mensce iii dingen Op dattise te doene poghe Ende hi met herten daer an boge Hi ware die ontgijnghe Bi dien des duvels gebrijnge 1205 Penitencie ende beraunesse Biechte dat es der sonde kennesse Dit sijn de iii saken Onthout de sondaer deise lesse Ende doet met herten sonder messe 1210 So suldi hem here maken Vri vanden helschen wraken Also waerlike als dit es waer Fol. 6vb] Ende ic mi stille ende openbaer Besondich mensche belie 1215 Soe help mi god hens u niet swaer Dat ic hem die heeft ommaer Doghet verwonnen sie Ende doet dat dese iii Ten laesten werden in mie 1220 Daer flandrijs endde de bede aldus Quam de rueze colosus Ter camere daer flandrijs binnen was Knecht seiti trec int palas Wat helpt op di groet gescelt 1225 Het es tijt dat ghi ontgelt De scade die ghi mi hebt gedaen Flandrijs trac uter camere saen Scilt an hals ende helm gevest Ende tswert al baer dat dochtem best 1230 Dus quam hi daer de rueze hilt Hine hadde helm swert no scilt Dat dochte flandrijs wonder wesen De rueze sprac gramlike metteisen Nu secht mi knecht hoe waerstu so coene 1235 Te slane die beren ende te doene Mine lupaerden van den leivene Ende mine tigre al waerre vii Uwer gelike ic sloechse doot Mettien sloechi enen slach groot 1240 Metter vust op sinen scilt Maer datti hem stide hilt Flandrijs dat ridderlike geboer Hi ware gevallen op den vloer Voerden rueze diene smeet 1245 Hi bequam ende sprac gereet Toten paien fel ende sture Maer dat ghi bloot sijt nu ter ure Ghi sout desen slach becopen Vant u gereet wapenen lopen 1250 Dan willic jegen u vechten wale Ic bide uwes hier inde sale Ic souts mi scamen sloechic u bloet Colosus sprac en es gene noet Dat ic mi nu wapenen soude 1255 Op dattic noch enen slach slaen woude Metter vust also ic deide eer 1257 Dune genaes nemmermeer |
Fragment II [fol. 6ra] 1076 De kapoen hij wist niet waar Wat wonder was het al had hij gevaar Dat al was de duivels partijen Toen sprak Kolossus te paaien 1080 Tot Flandrijs daar hij zat Bediende, zei hij, zeg mij dat Waarom eet u van uw gerecht U zit gelijk een bange knecht Waar is uw kapoen die daar stond 1085 Flandrijs sprak, u bent een onverstandige Heiden en vol ongeloof Ik maakte het teken Gods hierboven Op de kapoen als ik nu doe Die met haast mij ontvloog 1090 Om dat hij kwam van kwade wegen God geeft de goeden altijd zege En die aan hem zetten de moed U kan goed goochelen onder de hoed Sprak de grote Kolossus 1095 U laat de kapoen vliegen dus Va de tafel daar het op stond U kan toveren dat is mij bekend Flandrijs sprong op vandaar hij zat En zei, heiden ik zeg u dat 1100 Toveren kan ik altijd niet Dat teken dat gij ziet Dat ik maakte op de kapoen Is zo machtig in zijn doen Die het maakte hem nee mag niets deren 1105 Kolossus sprak dat is scherts Morgen zal ik u doen bekent Of gij van mij wordt geschonden Door alle kunst die gij kan tonen Flandrijs mocht het niet gedogen 1110 Te horen de reus grootspraak God bad hij om wraak En ging tot zijn paard neer [In het hoofdstuk is ruimte opengelaten voor acht verzen; het perkament is onbeschadigd en blank] 1121 Hij had dat hij eten mocht [fol. 6rb] Zijn leven was erbij verzwakt Om de mooie dag dat hij verlangt Dat hij den reus ziet in het krijt 1125 Die god zo had in het verwijten En niet kende wie hem schiep Flandrijs aan god hulp riep Dat hij hem versterkt tegen de felle Kolossus en zijn gezellen 1130 Tarcacius de tovenaar Die dat gezette maakte daar En groot wonder werken kon Bij duivels toen begon De dag te komen die mooi naakte 1135 Flandrijs die erg luttel sliep Stond op vandaar hij was gelegen Zijn gewoonte wil hij plegen Ten oosten heef hij zich gekeerd Die edel ridder goed geleerd 1140 Knielend begon hij te doen Tot god waart dit oratie Ik belijd u god almachtig Vader, zoon en heilige geest waarachtig Bron van al het goede 1145 Die mij maken wil deelachtig In het heilige doopsel dat ik krachtig Zou werden in zekere hoeden Tegen der felle anders gloed En alle christenen dergelijk 1150 Maak ze met hetzelfde rijk Daar ze bij verzekert bleven Blijven ze en volgen na de strijd Die gij hen leert op aardrijk Dat ze u leren beschrijven 1155 Volgen in hun leven Deze gift duur en mooi Doordrenk je heer als zoon Aan uw vaders zorg Want gij zelf was diegene 1160 Ongescheiden drie personen Die helpen wil de zondaar Die was in zware angst Die u hebt getekend wel Als zijn schaapjes principaal 1165 De goede herder voorziet Dat zij die volgen uw palen En laten de kwaadheid generaal [fol. 6va] Die eist die gij gebiedt Uw hand en op hem ziet 1170 Uw ontferming nee zou Al waren de bladeren in het woud Alle tongen niet vertellen Gij geeft hitte die heeft koude De bedroefden geef je vreugde 1175 Die zich willen laten vergezellen Ter deugd en daarna het hart stellen Noch laat ge ze gebruiken heer Die ongelovige en valse leer Dat ze zich zouden veranderen 1180 Al willen ze u waart spreken deer Ze mogen het als ze verlangen hebben Dit gedoog je in die Bij uw ontferming geschieden Hier tevoren heb ik verstaan 1185 Was zulk zo dom gedaan Dat u ze onterven waande Heer god en uw macht af te slaan En maakten gelijk muren en torens Al tot de wolken gaande 1190 Ik wens dat ze de duivel spande Heer, deze misdaad is groot En ook Lucifers gelijken En meer dan de waarheid Zodat het bloed van de arme mensheid 1195 Tegen de grote hemelse godheid Mits zijn hovaardigheid En zag dat de engel misdeed Boven de stichting en het gedoogde Van de misdaad god hoge heer 1200 Gaf je de mens drie dingen Opdat ze te doen pogen En hij met het hart daaraan hoog Hij was het die het ontging Bij die het duivelse brengen 1205 Penitentie en berouw Biechten dat is de zonde bekennen Dit zijn de drie zaken Onthoudt de zondaar deze les En doet het met het hart zonder te missen 1210 Zo zal je hem heer maken Vrij van de helse wraken Alzo waarlijk als dit is waar Fol. 6vb] En ik mij stil en openbaar Zondig mens belijdt 1215 Zo help mij god, het is u niet zwaar Dat ik hem die heeft ondeugdelijke Deugd overwonnen is En doe dat deze drie Tenslotte worden in mij 1220 Daar Flandrijs eindigede de bede aldus Kwam de reus Kolossus Ter kamer daar Flandrijs binnen was Knecht, zei hij, trek in het paleis Wat helpt op u groot schelden 1225 Het is tijd dat gij het ontgeldt De schade die gij mij hebt gedaan Flandrijs trok gelijk uit de kamer Schilde aan de hals en helm gevest En het zwaard al bloot dat leek hem het beste 1230 Dus kwam hij daar de reus ophield Hij had helm, zwaard nog schild Dat dacht Flandrijs wonder te wezen De reus sprak gram met deze Nu zeg mij knecht hoe was u zo koen 1235 Te slaan die beren en te doden Mijn luipaarden van het leven En mijn tijger alle waren er zeven van Uw gelijke, ik sloeg ze dood Meteen sloeg hij een grote slag 1240 Met de vuist op het schild Maar dat hij hem steeds hield Flandrijs dat ridderlijke geboren Hij was gevallen op de vloer Voor de reus die hem smeet 1245 Hij bekwam en sprak gereed Tot de kwade, felle en stuurse Maar dat gij bloot bent nu ter ure Gij zou deze slag bekopen Vang u gereed om wapens te lopen 1250 Dan wil ik wel tegen u vechten Ik bid het u hier in de zaal Ik zou mij schamen sloeg ik u bloot Kolossus sprak, het is niet nodig Dat ik mij nu wapenen zou 1255 Opdat ik nog een slag slaan wilde Met de vuist zoals ik eerder deed 1257 U genas nimmermeer |
|
Fragment III (fol. 5ra] 1258 Opten velde sijn gesceden Daerse god moete geleiden 1260 Ende tvelt bleef doncker doe Flandrijs bleef biddende emmer toe Over den doden ende over de gone Dies god begerde te vermone Toten dage hi niet cesseirde 1265 Op sijn ors hi doe monteirde Ende reet den wech emmer vort waert Int therte hi herde sere mesbaert Datti den doden niet vraechde das Of dat de wech te cuelne was 1270 Hi was dies al ombedocht In een foreest quam hi gerocht Tmeeste dat noit sine ogen sagen Dor bussce reet hi ende dor hagen Daer noit man cume hadde getreiden 1275 Voor i hol quam hi gereden Dat diepe inde erde stoet Het was wel wijt c voet Voren ende binnen herde ghehijnge Als flandrijs versach dese dingen 1280 Hilti voor dat hol sijn part Ende riep met luder stemme inwaert Ende sijn luut dies weider doonde Hi waende datter volc in woende Hadde flandrijs gewillen plegen 1285 Mijns raets hi hadde best geswegen Ende gereden siin pat Dan hi also riep int gat Want hijs hebben mach verdriet Uten hole hi sprijngen siet 1290 I dier van vreseliker manieren Sine lede waren gelijc den stiere Sine benen na den parde Snel alstie hert liept op darde Daer hooft ende hals souden standen 1295 Was i man met arme met handen Gewassen ende ru van hare In dietsce heet een sagittare Ende in griex i centauroen Fel ende wreet in al sijn doen 1300 Het was alf man alf beste Dese spranc uut met oreeste Den hole herde zere verstormt [fol. 5rb] Dat dier wonderlike gevormt Hadde anden hals enen witten scilt 1305 I boge het inde grepe hilt Daert altoes mede scoot Die het gerochte bleef doot Sine scichten waren gevenimeirt Voor flandrise heeftet hem gekeert 1310 Die wonder hadde van sire vorme Al sijn haer stont te storme Van fellen moede den sagittare In sinen boge sette hi dare I scicht scarp als een doren 1315 Flandrijs warp den scilt doe voren Dat was hem i bate groot Die scicht die de andre scoot Brac daerop als een biese Flandrijs die hem ducht van verliese 1320 Trac sijn goede swert al bare Ende reet jegen den sagittare Die emmer scoot ende achter vlo Flandrijs constem niet volgen so Die andre was hem alte snel 1325 X scichte die waren fel Scoot op flandrijs de sagittare Die braken al opten scilde clare Sine mochten vesten niet Flandrijs dat overcoene diet 1330 Sach des anders scichte al uut Doe reet hi anden fellen druut Alstiene gerne hadde geplaget Dus vliet de i ende dandre jaget Die centauroen was herde wreet 1335 Hi sach datti moet hebben leet Van flandrise of hem verwinnen Dies keerde hi hem met fellen sinnen Ende liep flandrise jegen de side Metten scilde dat sijn rosside 1340 Van pinen moesten vallen op die hamen Also de lijve quamen te samen De centauroen flandrise stac So dattie zadel stelle brac Ende hi wel na ter herde quam 1345 Flandrijs sloech alstie was gram Den centauroen den sagittare Met sinen goeden swerde dare [fol. 5va] nt hooft ene wonde groet Mettien tros rosseel op scoot 1350 Met sinen here den stouten deigen Die sagittare quam hem recht jegen Die hem ontsach van flandrijs zwerde Ende hadde getrect uter herde I jonge heke met sire cracht 1355 Noit man hadde soe grote macht Inne alstie centauroen Op flandrise ghijnc hi hem doen Die jegen hem ooc was gevee Den scilt die wit was als een snee 1360 Gemaect van enen elpen bene Hilti als die strijts gemene Beghert te sine de centauroen Slouch op flandrise den baroen Opten helm metter poten 1365 Dat flandrijs ors quam gescoten Van groter pine optie erde Ende flandrise soe sere derde Dattine hoorde no ne sach Echter soudi enen slach 1370 Op flandrise hebben ghesleigen Maer flandrijs de coene deighen Bequam ende nam den brant Daer meide slouchi den viant Als diene waende cloven dure 1375 Thooft maer ter sconferture Warp de centauroen den scilt daer jegen Daer een quartier of heeft geslegen Flandrijs metten swerde van stale Dat neider vel in groene dale 1380 Doe hief de heke de sagittare Ende sloech op flandrise den riddare Enen vreseliken slach Het ware flandrijs sterfdach Hadde hine metter poten gerocht 1385 Maer hi was dies wel bedocht Datti ontkeerde metten parde Entie heke viel in darde Voets diepe metter druust Flandrijs die tswert hilt inde vust 1390 Liet tors lopen ten sagittare Die soe sere waert in vare Datti te vliene heeft gere Ende liet de heke entie were [fol. 5vb] Als die flandrijs swert ontsiet 1395 Maer flandrijs dat coene diet Gerochte den anderen so Eer datti iet verre ontvlo Datti hem den scilt dor slouch Ende dedem sulc ongevoech 1400 Dattine wondde inde porsse Ende redene neder metten orse Rossele dattie centauroen Van grooter smerte en weet wat doen Ende lach metten benen op waert 1405 Flandrijs verdrouch sijn goede swaert Ende soude slaen den sagittare Die sire gramscap waert geware Ende leide de armen bede te samen Ende uut sinen ogen quamen 1410 Grote tranen ongetelt Dit sach flandrijs die stille helt Tswert ende penst dat dander wille Genaden die daer lach al stille Bider maniere die hi togede 1415 Flandrijs der ghenaden poghede Ende deidem op staen vander heide Ic doe di genaden vrient hi seide Wiltu mi te dienste staen Waer ic riden sal ofte gaen 1420 Gelike enen cnape doet sinen here Die centauroen trappelde sere Ende toochde blijscap metten anscine Flandrijs woort enie tale sine Verstont hi wel watsi bescieden 1425 Maer gene andworde consti bedieden Dus sijn de ii gevriende bleven Die sagittare moeste beiven Vander smerte van sinen wonden Flandrijs nam ten selven stonden 1430 Sinen steen ende seinder mede Den sagittare sine wonden beide In de side ende sijn hovet Ende si genasen des gelovet Ende loken daer flandrijs toe sach 1435 De sagittare alsi eerst mach Viel voer flandrise optie erde Ende meenden van sire werde Te danckene die hi them waert wrochte Ende flandrijs hem doe bedochte 1440 Van sinen lieve aquiline |
Fragment III (fol. 5ra] 1258 Op het veld zijn ze gescheiden Daar ze god moet geleiden 1260 En het veld bleef donker toen Flandrijs bleef bidden immer toe Over de doden en over diegene Dus god begeerde te vermoeien Tot de dage hij niet ophield 1265 Op zijn paard hij toen opmonterde En reedt de weg immer voort waart In het hart had hij zeer misbaar Dat hij de doden niet vroeg dat Of dat de weg te Keulen was 1270Hij was dus al onbedacht In een foreest kwam hij geraakt Het grootste dat nooit zijn ogen zagen Door het bos reedt en door hagen Daar nooit een man nauwelijks had getreden 1275 Voor een hol kwam hij gereden Dat diep in de aarde stond Het was wel breed 100 voet Voren en binnen erg zuchtte Toen Flandrijs van ver zag deze dingen 1280 Hield hij voor dat hol zijn paard En riep met luide stem inwaarts En zijn geluid dus verder dreunde Hij waande dat er volk in woonden Had Flandrijs willen plegen 1285 Mijn raad had hij best verzwegen En gereden zijn pad Dan hij alzo riep in het gat Wan hij hebben mag verdriet Uit het hol hij springen ziet 1290 Een dier van vreselijke manieren Zijn leden waren gelijk de stier Zijne benen naar het paard Snel als het hert liep op de aarde Daar het hoofd en hals zouden staan 1295 Was het een man met armen en met handen Gegroeid en ruw van haar In dietse heet het een Sagittarius En in Grieks een centaur Fel en wreed in al zijn doen 1300 Het was half man half beest Deze sprong uit met tempeest Het hol erg zeer verstoord [fol. 5rb] Dat dier wonderlijk gevormd Had aan de hals een wit schild 1305 Een boog het in de greep hield Daar het altijd mee schoot Die het raakte bleef dood Zijn schichten waren vergiftigd Voor Flandrijs heeft het zich gekeerd 1310 Die wonder had van zijn vorm Al zijn haar stond te stormen Van fel gemoed den Sagittarius In zijn boog zette hij daar Een schicht scherp als een doren 1315 Flandrijs wierp de schild toen ervoor Dat was hem een grote baat De schicht die de ander schoot Brak daarop als een bies Flandrijs die hem ducht van verlies 1320 Trok zijn goede zwaard al bloot En reedt tegen de Sagittarius Die immer schoot en achter vloog Flandrijs kon hem niet volgen zo Die ander was hem al te snel 1325 Toen schichten die waren fel Schoot op Flandrijs de Sagittarius Die braken al helder op het schild Ze mochten vestigen niet Flandrijs die over koene man 1330 Dag des andere zijn schichten al op waren Toen reed hij aan de felle sterke Als die hem graag had geplaagd Dus vliedt de ene en de ander jaagt Die centaur was erg wreed 1335 Hij zag dat hij leed moet hebben Van Flandrijs of hem overwinnen Dus keerde hij zich met felle zin En liep Flandrijs tegen de zijde Met het schild zodat zijn Rosside 1340 Van pijnen moest vallen op de hammen Alzo te lijf kwamen ze tezamen De centaur Flandrijs stak Zodat het zadel stel brak En hij bijna ter aarde kwam 1345 Flandrijs sloeg als een die was gram De centaur, de Sagittarius Met zijn goede zwaard daar [fol. 5va] In het hoofd een grote wonde Meteen het ros Rosside opschoot 1350 Met zijn heer de dappere degen De Sagittarius kwam hem recht tegen Die zich ontzag van Flandrijs zwaard En had getrokken uit de kudde Een jonge geit met zijn kracht 1355 Nooit had een man zo’ n grote macht In als die centaur Op Flandrijs ging hij hem doen Die tegen hem ook was gereed Het schild die wit was als een sneeuw 1360 Gemaakt van een olifant been (ivoor) Hield hij in de strijd algemeen Begeert tot hem, de centaur Sloeg op Flandrijs de baron Op de helm met de poten 1365 Dat op Flandrijs paard kwam geschoten Van grote pijn op de aarde En Flandrijs zo zeer deerde Dat hij hoorde nog nee zag Echter zou hij een slag 1370 Op Flandrijs hebben geslagen Maar Flandrijs de koene degen Bekwam en nam de brand Daarmee sloeg hij de vijand Als die hem door waande te kloven 1375 Het hoofd maar ter bedekking Wierp de centaur het schild daartegen Daar een kwart van af werd geslagen Flandrijs met het stalen zwaard Dat neer viel in het groene dal 1380 Toen hief de Sagittarius de geit En sloeg op Flandrijs de ridder Een vreselijke slag Het was Flandrijs sterfdag Had hij hem met de poten geraakt 1385 Maar hij was dus wel bedacht Dat hij omkeerde met het paard En die geit viel in de aarde Voet diepe met een gedruis Flandrijs die het zwaard hield in de vuist 1390 Liet het paard lopen ten Sagittarius Die zo zeer was in gevaar Dat hij te vlieden heeft gereden En liet de geit en het verweer [fol. 5vb] Als die Flandrijs zwaard ontziet 1395 Maar Flandrijs die koene man Raakte de andere zo Eer dat hij iet ver ontkwam Dat hij hem het schild doorsloeg En deed hem zulk ongenoegen 1400 Dat hij hem verwondde in de druk En reed hem neer met het paard Rossele zodat de centaur Van grote smart en weet niet wat te doen En lag metten benen opwaarts 1405 Flandrijs verdroeg zijn goede zwaard En zou slaan de Sagittarius Die zijn gramschap werd gewaar En legde de armen beide tezamen En uit zijn ogen kwamen 1410 Grote tranen ongeteld Dit zag Flandrijs die stilhield Het zwaard en peinst dat de ander wil Genaden die daar geheel stillag Bij de manier die hij toonde 1415 Flandrijs de genade poogde En let hem opstaan van de heide Ik doe u genaden vriend, zei hij Wil u mij ten dienste staan Waar ik rijden zal of gaan 1420 Gelijk een knaap doet zijn heer De centaur trappelde zeer En toonde blijdschap met het aanschijn Flandrijs woord en zijn taal Verstond hij wel wat het betekende 1425 Maar geen antwoord kon het aanduiden Dus zijn de twee vrienden gebleven Die Sagittarius moese beven Van de smart en van zijn wonden Flandrijs nam terzelfder stonden 1430 Zijn steen en zalfde ermee Dn Sagittarius zijn wonden beide In de zijde en zijn hoofd En ze genazen, dus geloof het En sloten daar Flandrijs toezag 1435 De Sagittarius zo gauw hij mag Viel voor Flandrijs op de aarde En meenden van zijn waarde Te danken die hij tot hem waart wrocht En Flandrijs zich toen bedacht 1440 Van zijn lieve Aquiline |
|
Fragment IIIa [fol. 1ra] 1441 [........] here flandrijs [........] er sat [...... e]nde at [........] niet i wort 1445 [........] en vort [........]ijt gedaen [........]em staen [........] aventure [........] den mure 1450 [........]n manlic wesen [........]f lesen [........]e diere ende scone [........] van sinen zone [........] in den woude 1455 [..... al]so houde [........]e gaen [........] en si uut zaen [........] portier slouch [........]t tongevoech 1460 [........]e de tale [........] zale [........] liet [...... c]oene diet [........] sech mi 1465 [.......m]anic di [........] quam [.......e] ic nam [........] mi boot [........]s gifte groot 1470 [......an]t [.... sto]ut seriant [...... s]ijn gelaet [........] dire daet [........]nden leet 1475 [........]en wreet [.......e]de [.... ker]stinede [......nt] weten [..... ha]ddic geten 1480 [........] dat quaet singen [........] spisen bringen [.......i] brochte [fol. 1rb] I cnape liep al dat hi mochte Ende haelde mee spisen dan te voren 1485 Flandrijs die ridder wel geboren At ende dranc te sine behoeve Wie dats erre was of droeve Nu hort vanden knapen viere Die aligorant die fiere 1490 Om sinen zone adde gesent Dien si sochten al omtrent So datsine hebben vonden Sere te wenene si begonden Alsine sagen liggen versleghen 1495 Uten bussche hebsine gedreghen Tote cuelne binder port Si riepen lude hier es vermort Gadoliant ons heren zone Die heydine weenden zere omt gone 1500 Ende volchden toter porte naer Den portier vonden si daer Versleghen bachten wikette Si vloucten haren god mamette Ende riepen wie heift dit beraden 1505 D[........] dese zware scaden Heift ghedaen die ridder groot Die voer inden alsberch bloot Ende uptie hant droech ene valke Dus quamen vor de zale de scalke 1510 Daer si vonden gebonden tpart Nu eerst was geopenbaert Dat flandrijs die manheit wrochte Den doden men inde zale brochte Ende leidene neder upten vloer 1515 Die heidine maecten groet gheroer Ende riepen aligorant here Met rechte mogedi droeven zere Om uwen zone die hier lecht doot Aligorant van vare up scoot 1520 Ende riep wie hevet dit gedaen Sine hande ghinc hi slaen Ende vel neder in ommacht Ende doe hi gewan sine cracht Riep hi zone lieve zone [fol. 1va] 1525 Gadoliant die waers ghewone Alre doghet bestu versleghen Over hem es hi gheleghen Ende custe thovet ter zelver stonde Dat hem tbloet brac uten monde 1530 Doe weenden alle die dat saghen Hi riep ghi vrienden ende maghen Wreict dit up diet heift gedaen Alle die heidine riepen zaen Dattie selve ridder dede 1535 Die gewapent reet dor de stede Want hi reet sijn ors ende valke Den portier slouch die zelve scalke Dus weten wi dat hi es hier binnen Die heidine riepen in allen zinnen 1540 Dat was die kerstijn diere quam Ende alse flandrijs dit vernam Spranc hi up van daer hi sat Ende trac sijn zwerd ter zelver stat Ende riep ic was die hem dit dede 1545 Dor sine felle dorperhede Die hi mi dede sonder scout Elc der heidine die riep bout Vanc ons of sla den keitijf Tharen wapinen liepen si stijf 1550 Ende flandrijs liep in den tas Hi hadde den helm die goet was Gheset boven den beckinele Daer toghedi van sinen spele Dien die in de zale waren 1555 Si gingen hem wapen bi scaren Die eerst werf waren bloot Der zale dure men vaste sloot Om dat si duchten sijn ontgaen Flandrijs die ginc vaste slaen 1560 Die gone diene daer versochten Al dat hi geraken mochte Vel ter erde an sinen danc Die heidine daden hem starc bedranc Bede van voren ende van besiden 1565 Ende flandrijs die in dat striden Die vroomste was die doe levede [fol. 1vb] Slouch daer sulke [........] Ende hem die bi [........] Maer daer quam [........] 1570 An allen ziden [........] In soude tge[........] Die ridder sie[........] Ende dattie f[elle ...] Van achter dat [........] 1575 Dies warp hem [........] An enen mu[e.......] Recht als en[e ......] Dien hare jon[gen ....] Ghinc hi sla[en .....] 1580 Scaerde bule[n.......] Die heidine [........] Crachtelike j[egen ...] Sinen halsberc[h ......] Datter die ma[lien ...] 1585 Ende flandrijs h[........] Grote slage b[........] Doe quam m[........] Aligorant d[........] Doe ruumde [........] 1590 Ende lieten de h[........] Aligorant ri[ep .....] Vanget mi [........] Die mi beraden [hevet ..] Van minen ki[nde ....] 1595 Die liepen toe [........] Met zwerden m[et .....] Die gode bat [........] Dat hine g[........] Aldedi were [........] 1600 Dat was di [........] So menegen [........] Sine mocht[en .....] Den edelen ridder [........] Ende bonden he[m ......] 1605 So onsochte [........] Dat hem tb[loet....] Men ghinc daer d[........] 1608 Die heidine d[........] |
Fragment IIIa [fol. 1ra] 1441 [........] heer Flandrijs [........] er zat [...... en at [........] niet een woord 1445 [........] en voort [........]i uit gedaan [........]em staan [........] avontuur [........] de muur 1450 [........]n manlijk wezen [........]f lezen [........]e duur en mooi [........] van zijn zoon [........] in het woud 1455 [..... alzo gauw [........]e gaan [........] en ze uit gelijk [........] portier sloeg [........]t het ongevoeglijk 1460 [........]e de taal [........] zaal [........] liet [...... koene man [........] zeg mij 1465 [.......maan ik u [........] kwam [.......e] ik nam [........] mij bood [........]s gift groot 1470 [......aan het [.... dappere bediende [...... zijn gelaat [........] die daad [........] leden leed 1475 [........]en wreed [.......e]de [.... Christenheid [......nt] weten [..... had ik gegeten 1480 [........] dat kwaad zingen [........] spijzen brengen [.......i] bracht [fol. 1rb] Een knaap liep al dat hij mocht En haalde meer spijzen dan tevoren 1485 Flandrijs die ridder goed geboren At en dronk tot zijn behoefte Wie dat er geërgerd was of droevig Nu hoort van de vier knapen Die Aligorant die fiere 1490 Om zijn zoon had gezet Die ze zochten al omtrent Zodat ze hem hebben gevonden Zeer te wenen ze begonnen Toen ze hem verslagen zagen liggen 1495 Uit het bos hebben ze hem gedragen Tot Keulen binnen de poort Ze riepen luid, hier is vermoord Gadoliant, de zoon van onze heer De heidenen weenden zeer om datgene 1500 En volgden tot de poort na De portier vonden ze daar Verslagen achten het deurluikje Ze vloekten op hun god Mohammed En riepen wie heeft dit beraden 1505 D[........] deze zware schade Heeft gedaan die grote ridder Die voer en de halsberg al bloot En up de hand droeg hij een valk Dus kwamen voor de zaal de schalken 1510 Daar ze vonden gebonden het paard Nu eerst was geopenbaard Dat Flandrijs die manlijkheid wrocht De dode men in de zaal bracht En legde hem neer op de vloer 1515 De heidenen maakte groot oproer En riepen Aligorant, heer Met recht mag je zeer bedroeven Om uw zoon die hier dood ligt Aligorant van gevaar opschoot 1520 En riep wie heeft dit gedaan Zijn handen ging hij slaan En vel neer in onmacht En toen hij won zijn kracht Riep hij zoon, lieve zoon [fol. 1va] 1525 Gadoliant die was gewoon Alle deugd, bent u verslagen Over hem is hij gelegen En kuste het hoofd terzelfder stonde Dat hem het bloed uit de mond brak 1530 Toen weenden alle die dat zagen Hij riep, gij vrienden en verwanten Wreek dit op hem die het heeft gedaan Alle heidenen riepen gelijk Dat het dezelfde ridder deed 1535 Die gewapend reedt door de stad Want hij reed met zijn paard en valk De portier sloeg diezelfde schalk Dus weten wij dat hij is hierbinnen Die heidenen riepen in alle zinnen 1540 Dat het was die christen die er kwam En toen Flandrijs dit vernam Sprong hij op vandaar hij zat En trok zijn zwaard terzelfder plaats En riep, ik was die hem dit deed 1545 Door zijn felle dorperheden Die hij mij deed zonder schuld Elk der heidenen die riepen bout Vang ons of sla de ellendige Tot hun wapen liepen ze stijf 1550 En Flandrijs liep in de tas Hij had de helm die goed was Gezet boven het bekkeneel Daar toonde hij van zijn spel Die in de zaal waren 1555 Ze gingen zich wapenen met scharen De eerst keer waren bloot Der zaaldeur men vast sloot Om dat ze duchten zijn ontgaan Flandrijs die ging vast slaan 1560 Diegene die hem daar verzochten Al dat hij raken mocht Viel ter aarde tegen zijn wil D heidenen deden hem sterke dwang Beide van voren en van bezijden 1565 En Flandrijs die in dat strijden De dapperste was die toen leefde [fol. 1vb] Sloeg daar zulke [........] En hem die bij [........] Maar daar kwam [........] 1570 Aan alle zijden [........] Ik zou vertellen [........] Die ridder zie [........] En dat de felle ...] Van achter dat [........] 1575 Dus wierp hem [........] Aan een muur.......] Recht als een ......] Dien hare jon[gen ....] Ging hij slaan .....] 1580 Schaarde buiten.......] De heidenen [........] Krachtig tegen ...] Zijn halsberg ......] Dat er de maliën ...] 1585 En Flandrijs h[........] Grote slagen b[........] Toen kwam m[........] Aligorant d[........] Die ruimde [........] 1590 En lieten de h[........] Aligorant riep .....] Vang mij [........] Die mij beraden heeft ..] Van mijn kind ....] 1595 Die liepen toe [........] Met zwaarden en met .....] Die goden bad [........] Dat hij hem g[........] Al deed hij verweer [........] 1600 Dat was di [........] Zo menigeen [........] Sine mocht[en .....] Den edelen ridder [........] En bonden hem ......] 1605 Zo hard [........] Dat hem het bloed....] Men ging daar d[........] 1608 De heidenen d[........] |
|
Fragment IV [fol. 10ra] 1609 Van sinen broeder optie joncfrouwe 1610 Die dies heeft so groten rouwe Dat soe daer of sterven waent Die hertoge sent ende maent Ingelbeerte boden ende brieve Dattine bringen sal in grieve 1615 Ende alle die them behoren Dat heeft dertoge diere gesworen Ende dat hi sijn lant af winnen soude Ende ingelbeert omboot hem houde Als dies srechts wille pleigen 1620 Datti sal brijngen enen deigen Tenen campe daer hi begeert Ende eest dat der ingelbeert Sinen campe tonder ziet Soe doeti dat dhertoge gebiet 1625 Bede van goede ende van live Eest dattie kempe tonder blive Die de hertoge met hem bringet Soe eest recht datmen verdijnget Die joncfrouwe van der moert 1630 Die men haer tiet dus sal voort Gaen wat die hertoge begheert Bin deiser maent moet ingelbeert Vinden enen campioen Daer ns gheen so stout baroen 1635 Bin sinen lande die dar vechten Ende sine joncfrouwe daer verrechten Dies mijn here es sere te wets Want hi ducht te blivene int lets Ende sent weider ende voert 1640 Sine boden telker poort Omme hulpe sinen camp te vuldoene Ende ic bem i sire garsoene Die met haesten loepen moet Nu sidi alder zaken vroet 1645 Flandrijs andworde ende seide secht Hevet u joncfrouwe recht Ende es soe onsculdich vander daet Bi mamette daert al an staet Sprac die cnape ja soe here 1650 Soe es comen in desen zere Onverdient ende sonder scult Flandrijs sprac knape ghi sult [fol. 10rb] Ons wisen toten castele Ic wille over de damoisele 1655 Den camp houden ende tghevecht Wildi here sprac de knecht Sone wasic noit so blide Wi sulre comen in corter tide Nu laet ons porren op dese woort 1660 Die cnape daer ghi of hebt gehoert Liep met flandrise tes si quamen Ten castele alle iii te samen Die scone was ende sere voorbare De lieden worden sere in vare 1665 Alsi dat wilde dier versagen Ende flandrijs si onder vragen Deen den anderen wat dat si De cnape maecte groot gecri Ende seide het ware een stout baroen 1670 Die wilde weisen campioen Haers heren ende sire dochter verrechten Ridders vrauwen ende knechten Woordens uter maten blide Flandrijs besagen si te stride 1675 Daer veile was te merkene an Den scilt die hadde dedele man Ende swert was daer sere besien Maer den centauroen si ontsien Om dat hi hadde so vreimde vorme 1680 Altoes stont sijn haer te storme Enten scicht haddi ter vloge Altoes geset inden boge Flandrijs beete voorde sale V cnapen oft meer weet wale 1685 Dienden hem al daer van loven Ingelbeert quam doen van boven Uter zalen gelopen sere Als hi wiste dattie here Flandrijs wilde weisen sijn campioen 1690 Hi ontfijnc wel den stouten baroen Ende leedene met hem ter sale voort Ingelbeert sprac menich woort Vul hovessceiden ten riddere goet Int onthalen doe hi verstoet 1695 Dattie ridder was kerstijn Vraechdi omde name sijn [fol. 10va] Ende wane hi was ende sijn geslechte Entoe Flandrijs dies berechte Ingelbeerte was hijs vroe 1700 Ende seide mocht noch comen so Dat flandrijs den camp verwint Ende dat quite wert sijn kint Vander mordaet diemen hem tiet Hi es die ewelike beliet 1705 Tote sire doot ant kerstenheide Flandrijs verhuechde als hi dit seide Ende seide hi hopets te vulcomene Ingelbeert bat hem te nomene Wane hem de beeste quam 1710 Ende flandrijs de here lofsam Teldem al sine aventuere Men deidem af sine achemure Flandrise entie here brochte Enen mantel wel gewrochte 1715 Van goud draden ende fijn van ziden Ende hinken om flandrijs tien tiden Dies hem dancte menichfout Sine wapene deidemen int behout Ende sijn ors was geleet opt stal 1720 Het hadde dies hem behouvede al Ingelbeert eeft wel ontfaen Flandrijs ende groete ere gedaen Ende deiden sitten bi sire zide Noit sachmen man so zere blide 1725 Als hi was van enen gast Die sagittare hilt hem vast Omtrent flandrijs dat coene diet Dat hem wilde scaden niet Dies deidie als getrouwe garsoen 1730 Ter sale quam menich baroen Flandrijs tombevaene ende besiene Elc pijndem te hulden te diene Si mercten sine scone gedane Daer veile was te prisene ane 1735 Ende sine wel gewrochte leiden Die vrouwen onderlijngen zeden Ay mamet ende apolijn Waer waert noit vonden i heidijn Gelike desen kersten vulmaect 1740 Van scoenheiden of hi naect [fol. 10vb] In een bedde ware gheleigen Ende hi onser minne woude plegen So mochten wijs ons wel beromen Bin desen es inde sale comen 1745 Ingelbeerts dochter de scone aleit Haer was vanden riddere geseit Die kerstijn was ende wilde verrechten Haren noot enen camp vechten Jegen die haer leit op den moert 1750 Ende alse aleit dit heeft verhoort Was soe uter maten vro Want soe hadde geweent also In een camere daer si lach Datment in haer anscijn sach 1755 Van rouwe ende van anxten mede Maer alsmen haer de waerheit seide Van flandrise es soe comen Daer soe haer vader hadde vernomen Ende flandrijs sittene te gader 1760 Die joncfrouwe groette haer vader Ende daer na den here flandrise Ende seide ridder goet van prise Sidi die ons troesten sal Ende beiteren dat ongeval 1765 Datmen mi tiet sonder recht Jaic joncfrouwe nu ende echt Sprac de ridder wel gedaen Willic tonrechte weder staen Waer dat ic vinde dat mens doet 1770 De scone viel te sinen voet Ende seide here hebt danc ende lof Al dat in mijns vader hof Steet u te dienste sijt here of cnecht Ende al onse goet hets ooc recht 1775 Flandrijs hief op de scone aleide Vrindelike hi te hare seide Scone ic ne bems niet waert Dat ghi so omoedelike vaert Jegen mi ic bem i bloet riddare 1780 Die achter lande haren tare Dolen moet bi ongevalle Ic ne mochte [....] getale Seggen den noot die mi deert 1784 Doe sprac de here ingelbeert |
Fragment IV [fol. 10ra] 1609 Van zijn broeder op de jonkvrouw 1610 Die dus heeft zo’n grote rouwe Dat ze daarvan te sterven waant Die hertog zendt en vermaant Ingelbeert boden en brieven Dat hem brengen zal in grief 1615 En allen die tot hem behoren Dat heeft de hertog gezworen En dat hij zijn land afwinnen zou En Ingelbeert ontbood hem gauw Als die recht wil plegen 1620 Dat hij zal brengen een degen Tot een kam daar hij begeert En is het dat Ingelbeert Zijn kamp ten onder ziet Zo doe dat de hertog gebiedt 1625 Beide van goed en van lijf Is het dat het kamp ten onder blijft Die de hertog met hem brengt Zo is het recht dat men hem verdedigd Die jonkvrouw van de moord 1630 Die men haar aantijgt zal voort Gaan wat de hertog begeert Binnen deze maand moet Ingelbeert Vinden een kampioen Daar is geen zo’n dappere baron 1635 Binnen zijn land die durft te vechten En zijn jonkvrouw daar verrichten Dus mijn heer is zeer te weten Want hij ducht te blijven in het leed En zendt heen en weer 1640 Zijn boden te elke poort Om hulp zijn kamp te voldoen En ik ben een van zijn bedienden Die met haast lopen moet Nu ben je van alle zaken bekend 1645 Flandrijs antwoorde en zei, zeg Heeft uw jonkvrouw recht En is ze onschuldig van de daad Bij Mohammed daar alles aan staat Sprak de knaap, ja zij heer 1650 Ze is in dit zeer gekomen Onverdiend en zonder schuld Flandrijs sprak, knaap gij zal [fol. 10rb] Ons wijzen tot het kasteel Ik wil voor de dame 1655 De kamp houden en het gevecht Wil je heer, sprak de knecht Zo was ik nooit zo blijde Wij zullen er komen in korte tijden Nu laat ons porren op dit woord 1660 De knaap waarvan gij hebt gehoord Liep met Flandrijs tot ze kwamen Ten kasteel alle drie tezamen Die mooi was en zeer voorbarig De lieden worden zeer in gevaar 1665 Toen ze dat wilde dier zagen En Flandrijs ze ondervroegen De een de andere wat dat is De knaap maakte groot gekrijs En zei het was een dappere baron 1670 Die wilde wezen kampioen Van hun heer en zijn dochter verrichten Ridders vrouwen en knechten Worden ze uitermate blijde Flandrijs bezagen ze ten strijde 1675 Daar veel was aan te merken Een schild had die edele man En zwaard was daar zeer bezien Maar de centaur ze ontzagen Omdat hij had zo’n vreemde vorm 1680 Altijd stond haar te stormen En de schicht had hij ter vlucht Altijd gezet in de boog Flandrijs steeg af voor de zaal Vijf knapen of meer, weet dat wel 1685 Dienden hem al daar van lof Ingelbeert kwam toen van boven Uit de zaal gelopen zeer Toen hij wist dat de heer Flandrijs wilde wezen zijn kampioen 1690 Hij ontving hem goed de dappere baron En leidde hem ter zaal voort Ingelbeert sprak menig woord Vol hoffelijk ten goede ridder In het onthalen toen hij verstond 1695 Dat de ridder was christen Vroeg hij om zijn naam [fol. 10va] En waarvan hij was en zijn geslacht En toen Flandrijs dat berichte Ingelbeert was hijs vrolijk 1700 En zei, mocht noch zo komen Dat Flandrijs de kamp won En dat het kwijt werd zijn kind Van de moordaad die men haar aantijgt Hij is het die eeuwig geliefd 1705 Tot zijn dood aan christenheid Flandrijs verheugde toen hij dit zei En zei, hij hoopte het te volkomen Ingelbeert bad hem te noemen Waarvan hem het beest kwam 1710 En Flandrijs de heer loffelijk Vertelde hem al zijn avonturen Men deed hem af zijn uitrusting Flandrijs en die heer bracht Een mantel goed gewrocht 1715 Van gouddraad en fijn van zijde En hing het om Flandrijs tie die tijd Dus hij dankte hem menigvuldig Zijn wapens deed men in het behoud En zijn paard was geleid op stal 1720 Het had al wat hem behoeven zou Ingelbeert heeft goed ontvangen Flandrijs en grote eer gedaan En liet hem zitten bij zijn zijde Nooit zag men een man zo zeer blijde 1725 Als hij was van een gast De Sagittarius hield hem vast Omtrent Flandrijs die koene man Dat hem wilde beschadigen niet Dus deed hij als een getrouwe bediende 1730 Ter zaal kwam menige baron Flandrijs te omvangen en te bezien Elk pijnigde zich te huldigen en te dienen Ze merkten zijn mooie gedaante Daar veel was aan te prijzen 1735 En zijn goed gewrochte leiden Die vrouwen onderling zeiden Aai Mohammed en Apollo Waar werd ooit gevonden een heiden Gelijk deze christen volmaakt 1740 Van schoonheid of hij naakt [fol. 10vb] In een bed was gelegen En hij onze minne wilde plegen Zo mochten wij ons wel beroemen Binnen deze is in de zaal gekomen 1745 Ingelbeert’ s dochter de mooie Aleit Haar was van de ridder gezegd Die christen was en wilde verrichten Haar nood en een kamp vechten Tegen die haar oplegde de moord 1750 En toen Aleit dit heeft gehoord Was ze uitermate vrolijk Want ze had geweend alzo In een kamer daar ze lag Dat men het in haar aanschijn zag 1755 Van rouwe en van angst mede Maar toen men haar de waarheid zei Van Flandrijs is ze gekomen Daar ze haar vader had vernomen En Flandrijs zitten tezamen 1760 Die jonkvrouw groette haar vader En daarna de heer Flandrijs En zei de ridder goed van prijs Ben jij die ons troosten zal En verbeteren dat ongeval 1765 Dat men mij aantijgt zonder recht Ja ik, jonkvrouw nu en echt Sprak de ridder goed gedaan Wil ik het onrecht weerstaan Waar dat ik vind dat men het doet 1770 De mooie viel tot zijn voeten En zei, heer heb dank en lof Al dat is in mijn vaders hof Staat u ten dienste, ben je heer of knecht En al ons goed, het is ook recht 1775 Flandrijs hief op de mooie Aleit Vriendelijk hij tot haar zei Mooie, ik nee ben het niet waard Dat gij u zo ootmoedig gedraagt Tegen mij, ik ben een blote ridder 1780 Die achter lande hier en daar Dolen moet bij ongeval Ik nee mocht [....] getal Zeggen de nood die mij deert 1784 Toen sprak de heer Ingelbeert |
|
Fragment V [fol. 9ra] 1785 Ende vraechdem om flandrise den here De rechte waerheit min no mere Seidem daer af adriaen Ende bin desen quam gegaen Uut hare camere aquiline 1790 Ende sach sitten metter slavine Haer broeder ende flandrijs niet Int herte quam haer sulc verdriet Dat soe in hare camere liep Jamerlike dat si riep 1795 Haer hande slaende soete lief Dit vernoi ende dit grief Bemoedde mi van eersten dage Dattic u nemmermeer en sage Aquiline de scone joncfrouwe 1800 Weende ende dreef groten rouwe Ende waende dat flandrijs doot ware In hare camere beswalt soe dare Wel iiii werven ofte v Doe quamen haer camer wiven 1805 Ghelopen doe si dat versagen Vrindelike si haers plaghen Tote dat si was becomen Aquilander hadde vernomen Dat sijn dochter deerde zaen 1810 Hi ende sijn sone adriaen Entie vrouwe gijngen tote haer Die si vonden in mesbaer Ende maecte jamerlijc geclach Ende doe soe die iii versach 1815 Stont si op ende liet haer clagen Om flandrise begonstese vragen Met enen suchte herde groot Adriaen telde haer al bloet De waerheit hoe flandrijs ontreet 1820 Van cuelne ende men ne weet Waer waert datti hem belende Ic bidde gode dattine sende Hare waert sprac de joncfrouwe Ende icne cortelike scouwe 1825 Van sinen live ongedeert Mine herte dor hem verseert Datti mach bliven onder de honde Versleigen adriaen verconde Aquilinen als hi eerst mochte [fol. 9rb] 1380 l de mort die flandrijs wrochte Te cuelne doe louch aquiline Daer na suchte soe stillekine Alstie van herten was ongesont Haer leven an flandrijs comen stont 1835 Soene sage houder gene zake Die van minnen sijn tongemake Hebben dicke soorge ende pine Also hadde aquiline Aquilander ende sijn zone 1840 Entie vrouwe ende alle die gone Die daer waren binder borghe Hadden om flandrise soorghe Hier leggic dese tale neider Ende keere te flandrise weder 1845 Die met ingelbeerte den zas Sine maent al duere was Tote dat quam de selve dach Daer de camp op te doene lach Buten castele optie heide 1850 Ende alstie dach met sire claerhede Quam daer men op vechten soude Halpmen flandrise den here boude Gereiden van hende toorde Al dat hem toe behoorde 1855 Sijn halsberch waert gemaliert Ende sijn helm die gefrutsiert Te voren was waert nu vermaect Van stale scone ende wel geraect Hine mochte andre wapine 1860 Dan de gene die waren sine Entie hi dicken hadde geprouft Dies was ingelbeert bedrueft Ende hadde hem gerne nieue gegeven Entoe flandrijs om sijn leiven 1865 Gewapent was heefti ontbeiten Van hem latic ende doe u weten Vanden hertoge seraphioene Die quam opten velde groene Daer men de camp soude doen 1870 Met hem cam sijn campioen Ende wel vc sire man Die alle hadden alsberge an Si camen voer ten crite gevaren Om dat si ane leggers waren [fol. 9va] 1875 Optie joncfrouwe vander moort Seraphioen hadde wel gehoort Van flandrise de ridder milde Ende vanden swerde ende vanden scilde Ende vanden diere datti brochte 1880 Ende vanden wondere datti wrochte Te cuelne op aligorante Dies swoer hi diere bi tervogante Dat hi metten sinen sal vaen Den kerstijn ridder ende verslaen 1885 Of senden te cuelne binder stat Harde diere swoere hi dat Shertogen kempe hilt int parc In sassen en was geen so starc No so stout in al sijn doen 1890 Sine name was lentroen Groot was hi ende ongemicke Van wapinen was hi herde dicke Enen scilt voerdi van goude Met enen serpente de kempe boude 1895 Sat op een staerc destrier Hi sceen wel wesen ongehier Ende van haerde groter macht I staerken verstalden scacht Die ghevenijnt was ant hende 1900 Voerde de felle ombekende Daer hi mede sal doen gemoet I helm bruun stalijn goet Hadde op sijn hooft de sas lettroen Een swert i haex ende i fanchoen 1905 Hadde an hem de sarrasijn God moete in flandrijs hulpe sijn Jegen den fellen zas lentroene Het torende sere seraphioene Dat ingelbeert met sinen campe 1910 Niet ne spoet hi macht te rampe Tellen blijfti aldus achter Ic salne doden ende sire dachter Der morderigge bernen doen Sprac dhertoghe seraphioen 1915 Ende sijn goet trecken te mire hant Bin desen quam toe i seriant Tote ingelbeerte inde zale Ende seide here nu doet wale [fol. 9vb] Het es vele meer dan tijt 1920Ende brijnget uwen kempe int crijt Want de hertoge seraphioen Heeft brocht sinen kampioen Ende wel vc sire man Die alle hebben alsberge an 1925 Ende sijn gewapent om haer lijf Maecti des camps langer blijf Si sullen werden vererret sere Nu spoet u ic raet u wel here Ingelbert sprac here kerstijn 1930 Nu es comen de viant mijn Met sinen kempe in dat crijt Laet ons varen hets tijt Ende doen datter toe bestaet Flandrijs hadde een stout gelaet 1935 Ende seide here ter goeder uren Met ere vaster couferture Brochte men geleit flandrijs part Int gereide spranc hi ter vaert Ende nam inde hant dat spere 1940 Dat scerp was ende sterc ter were Hi beedde achter sinen wert Doe dede wapenen ingelbert CC man in sijn casteel Of hem seraphioen achterdeel 1945 Wilde doen dat sijt gereet Wreken souden ende hi heet Datsi binden castele bleven Ende flandrijs die daer hilt beneiven Deide sinen cnape den centauroen 1950 Alrande wapenen an doen Ende deiden bliven inde steide Metten anderen dat hi dede Haerde node haddijs raet Want tachter bliven dochtem quaet 1955 Maer om dat hem sijn here hiet Ne dorste hijt ontseggen niet Ende bleef metten iic riddaren Ende flandrijs es wech gevaren Met ingelberte ende met hem achten 1960 Daer de andere na hem wachten Doe hilden si stille an beden ziden 1962 Ingelbeert sprac ten selven tiden |
Fragment V [fol. 9ra] 1785 En vroeg hem om Flandrijs de heer De rechte waarheid min of meer Zei men daarvan Adriaan En ondertussen kwam gegaan Uut haar kamer Aquiline 1790 En zag zitten met de slavin Haar broeder en Flandrijs niet In het hart kwam daar zulk verdriet Dat ze in haar kamer liep Droevig dat ze riep 1795 Haar handen slaan zoete lief Dit verdriet en dit grief Behoedde mij van eerste dag Dat ik u nimmermeer zag Aquiline de mooie jonkvrouw 1800 Weende en dreef grote rouw En waande dat Flandrijs dood was In haar kamer bezwijmde ze daar Wel viermaal of vijf Toen kwamen in haar kamer wijven 1805 Gelopen toen ze dat zagen Vriendelijk ze haar plegen Totdat ze was bekomen Aquilander had het vernomen Dat zijn dochter deerde gelijk 1810 Hij en zijn zoon Adriaan En de vrouwe gingen tot haar Die ze vonden in misbaren En maakte droevig geklaag En toen ze die drie zag 1815 Stond ze op en liet haar klagen Om Flandrijs begon ze te vragen Met een erg grote zucht Adriaan vertelde het haar al bloot De waarheid hoe Flandrijs ontkwam 1820 Van Keulen en men niet weet Werwaarts dat hij hem belende Ik bid god dat hij hem zendt Hierheen, sprak de jonkvrouw En ik hem gauw aanschouw 1825 Van zijn lijf ongedeerd Mijn hart is door hem bezeerd Dat hij mag blijven onder de honden Verslagen Adriaan verkondigde Aquiline zo gauw hij mocht [fol. 9rb] 1380 Een moord die Flandrijs wrocht Te Keulen, toen lachte Aquiline Daarna zuchtte ze zo stilletjes Als die van hart ongezond is Haar leven aan Flandrijs komen stond 1835 Zo zag ze te houden geen zaak Die van minnen zijn te ongemak Hebben vaak zorgen en pijn Alzo had Aquiline Aquilander en zijn zoon 1840 En die vrouwe en al diegenen Die daar waren binnen de burcht Hadden om Flandrijs zorgen Hier leg ik deze taal neer En keer tot Flandrijs weer 1845 Die met Ingelbeert dus zat Zijn maand al door was Totdat kwam op dezelfde dag Daar het kamp op te doen lag Buiten het kasteel op de heide 1850 En toen de dag met zijn helderheid Kwam daar men op vechten zou Hielp men Flandrijs de boude heer Bereiden van hen tot orde Al dat hem toe behoorde 1855 Zijn halsberg werd met maliën En zijn helm die gekneusd Tevoren was werd nu vermaakt Van mooi staat en goed geraakt Hij mocht geen andere wapens 1860 Dan degene die van hem waren En die hij vaak had beproefd Dus was Ingelbeert bedroefd En had hem graag nieuwe gegeven En toen Flandrijs om zijn leven 1865 Gewapend was heef hij gewacht Van hem laat ik en doe u weten Van de hertog Seraphioen Die kwam op het groene veld Daar men het kamp zou doen 1870 Met hem kwam zijn kampioen En wel500 van zijn mannen Die alle hadden halsberg aan Ze kwamen voor ten krijt gevaren Omdat ze de aanleggers waren [fol. 9va] 1875 Op die jonkvrouw van de moord Seraphioen had wel gehoord Van Flandrijs de milde ridder En van het zwaard en van het schild En van het dier dat hij bracht 1880 En van de wonderen dat hij wrocht Te Keulen op Aligorante Dus zwoer hij duur bij Tervogante Dat hij met de zijnen zal vangen De christenridder en verslaan 1885 Of zenden te Keulen binnen de stad Erg duur zwoer hij dat De hertog te kapen hield in het park In Saxen was er geen zo sterk Nog zo dapper in al zijn doen 1890 Zijn naam was Lentroen Groot was hij en onbehaaglijk Van wapens was hij erg dik Een schild voer hij van goud Met een serpent het kamp boude 1895 Zat op een sterk ros Hij scheen wel te wezen onguur En van erg grote macht Een sterke verstaalde schacht Die vergiftig was aan het einde 1900 Voerde de felle onbekende Daar hij mee zal doen zijn ontmoeting Een helm van goed bruin staal Had op zijn hoofd de Saks lichtvoetig Een zwaard, een haak en een strik 1905 Had aan hem de Sarrazin God moet in Flandrijs hulp zijn Tegen den felle Saks Lentroen Het vertoornde zeer Seraphioen Dat Ingelbeert met zijn kamp 1910 Niet nee spoed, hij macht te ramp Vertellen blijft hij aldus achter Ik zal hem doden en zijn dochter De moorddadige branden doen Sprak de hertog Seraphioen 1915 En zijn goed naar mijn hand trekken Ondertussen kwam een bediende toe Tot Ingelbeert in de zaal En zei, heet doe nu goed [fol. 9vb] Het is veel meer dan tijd 1920 En beng uw kamper in het krijt Want de hertog Seraphioen Heeft gebracht zijn kampioen En wel 600 van zijn mannen Die alle hebben halsbergen aan 1925 En zijn gewapend om hun lijf Maak je dat het kamp langer wegblijft Ze zullen worden geërgerd zeer Nu spoedt u ik raad ik u wel heer Ingelbert sprak, christen heer 1930 Nu is mijn vijand gekomen Met zijn kamper in het krijt Laat ons gaan het is tijd En doen dat ertoe bestaat Flandrijs had een dapper gelaat 1935 En zei, heer ter goeder uren Met een vaste bedekking Bracht men geleidt Flandrijs paard In het gereide sprong hij ter vaart En nam in de hand de speer 1940 Dat scherp was en sterk te verweer Hij wachtte achter zijn waard Toen deed hem wapenen Ingelbert Tweehonderd man in zijn kasteel Of hem Seraphioen nadeel 1945 Wilde doen dat zij het gereed Wreken zouden en hij zei Dat ze binnen het kasteel bleven En Flandrijs die daar hield benevens Liet zijn knaap de centaur 1950 Allerhande wapens aan doen En liet hem blijven in de plaats Met de anderen dat hij deed Erg nodig had hij raad Want ten achter blijven dacht hem kwaad 1955 Maar omdat hem zijn heer zei Nee, durfde hij het niet te ontzeggen En bleef met de tweehonderd ridders daar En Flandrijs is weggegaan Met Ingelbert en met hun achten 1960 Daar de andere op hem wachten Toen hielden ze stil aan beide zijden 1962 Ingelbeert sprak terzelfder tijd. |
Zie verder; Volkoomen.nl