Borax

Uit;http://www.wpclipart.com/rocks_minerals/Bo_to_Bz/Borax_crystals.png

Naam, etymologie.

Borax is nu bekend als natriumboraat, boorzuur, boracium, middeleeuws Engels boras, oud Frans boras, bourras, van middeleeuws Latijn baurauch of direct van Arabisch bauraq of burcq, bawraq; wit, met het Spaanse borrax en Spaanse borrace, van Perzisch bwrk; potas nitraat en nu bekend als burah of bouraq, de naam die gebruikt werd bij de productie van glas, Ook de naam boor voor het voornaamste element van borax is daarvan afgeleid.

De naam tincar, tincal, is een Arabisch woord voor een soort van nitrum en gebruikt om goud te ontbinden, vandaar goudlijm, de ruwe borax voor het gezuiverd is.

Gebruik.

Tegenwoordig is het mineraal borax (Na₂B₄O₅(OH) ₄.8(H₂O)) de voornaamste bron van borax. Borax is slecht oplosbaar in koud water, maar goed in warm water. Na verdamping van een borax-oplossing ontstaat er een glasachtige laag die, bij toepassing op metaaloppervlakken, sterke oxidatie voorkomt en het uitvloeien van metaal bevordert. Vandaar het gebruik van borax als flux bij het solderen. Borax en boorzuur zijn giftig voor het zenuwstelsel, de nieren en de lever van de mens. Zij kunnen worden opgenomen via beschadigde huid. Ook bij gewoon huidcontact kunnen overgevoeligheidsreacties optreden. Bestrijdingsmiddelen tegen houtworm op basis van borax en boorzuur worden alleen toegepast door professionele bestrijders vanwege de giftigheid. Vanwege die (matige) giftigheid wordt borax ook gebruikt als desinfecteermiddel. Als zout wordt borax echter ook bij het organisch tuinieren gebruikt ter bestrijding van slakken. In een oplossing van 70 gram borax per emmer water (10 liter) verbrandt borax de wortels van de planten niet, in tegenstelling tot keukenzout, en is het onschadelijk voor mensen en andere dieren. Daarbij moet wel vermeld worden dat borax zich ophoopt in de grond en alleen door uitspoelen verwijderd wordt. Daarom wordt het best niet meer dan eens per jaar gebruikt, aangezien borax bij hogere concentraties wel giftig is voor planten, zoals alle sporenelementen.

Zijn plaatsen.

Ten zuiden van Toscane vindt men het in boorzuurbronnen. In het water van die warme bronnen vind je vrij boorzuur en zwavelzuur met andere zouten. Die bronnen waren al in de oudheid bekend en zijn herkenbaar aan de daaruit oprijzende dampkolommen. In hun nabijheid schijnt het water uit de grond op te borrelen, een dikke walm met bedwelmende zwavelreuk vervult er de dampkring. Daar veronderstelde men de poorten van de onderwereld.

Borax is een natriumtetrabonaat en komt in de natuur voor in het water van enige meren in de sneeuwgebieden van India, China en Perzië. Het was het eerst ontdekt in droge meerbedden van Tibet en kwam via de zijderoute naar Arabië.

Door verdamping komt het in kristallen voor die soms kleurloos, soms ook geel of groenachtig zijn en steeds met een aardachtige korst bedekt die vettig aanvoelt en een zeepachtige reuk heeft. Het voorkomt daarom oxidatie en bevordert het uitvloeien van metaal en zo gebruikt bij het solderen. Het raffineren van de ruwe borax was een lange tijd het geheim van de mensen uit Venetië. Het wordt voor het verglazen gebruikt, vernis en zuiveren en ontsmetten. Ook voor de bereiding van natriumzout. Het wordt tot boorzuur met een sterk zuur als waterstofchloride.

Maerlant:, ‘Borax, zoals Platearius het kent, is een boom van de Oriënt die in de zomer een sap uit geeft dat waarde in geneeskunst heeft. En is een soort gom en verdroogt al om en om omtrent de stronk. De beste is hard en wit. Borax met honing gemengd, dat is waar, maakt de mensen aanschijn helder en is nuttig en goed voor hem die de tong wee doet’.

Zie verder: http://www.volkoomen.nl/ en : http://volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/