Saffier

Uit; http://www.hansdietze.com/edelstenen/saffier.jpg

Naam, etymologie.

Saffier, eerder saphiere, Duitse Sapphirin, Engels sapphire, midden-Nederlands saphir, uit Frans saphir, uit Latijn sapphirus, uit Grieks sappheiros en dat uit Hebreeuws sappir, Aramees sampir, wat weer uit Oudindisch sanipriya stamt, waarschijnlijk een verwijzing naar de lapis lazuli, (de tegenwoordige saffier heette in Grieks hyakinthos) of is zo genoemd naar het eiland Sapphirine in de Arabische zee.

De donker tot helblauwe saffier, de oosterse saffier, is de cyanus van Plinius. De Grieken en Romeinen verstonden onder saffier vele blauwe stenen als lazuursteen, lapis lazuli, zie daar. Later toen de saffier met robijn en andere edelstenen uit het Oosten naar de M. Zeegebieden gebracht werd droeg men deze naam op de doorzichtige blauwe korund vorm over.

Vorm.

Eveneens uit zuivere aluinaarde, aluminiumoxide, bestaat de fraai blauw gekleurde transparante saffier. Na de diamant is het met robijn het hardste gesteente, hardheid 9, s.g. 3.93-4.05. Het is een vorm van korund.

Ook hier is de kleur weer wat wisselend door sporen van ijzer en tin, licht blauw tot indigo, en zo herkenbaar aan de plaats van afkomst. Uit Kasjmir komt een schitterende blauwe kleur, het korenbloemblauw, uit Ceylon is die lichter en die van Australië zijn veel donkerder. Verder worden ze op dezelfde plaatsen gevonden waar de robijn gevonden wordt.

Op Sri Lanka (Ceylon) worden ze wel gewonnen op de berg die Adams piek heet. De Adamspiek is de naam voor een heilig gehouden berg op Ceylon. Die wordt vereerd door de Boeddhisten, Brahmanen en Mohammedanen. Door de Cingalezen wordt het Samanala Rand genoemd: berg van de god Saman. Onder een tempel is een verdieping van 145cm lang en een halve meter breed die de vorm van een voet heeft die door de Boeddhisten Stripada genoemd wordt: voetstap van het geluk. De Mohammedanen vereren het omdat ze hier de voetstap van Adam in herkennen die hier 1000 jaar lang op 1 been staand het verlies van het paradijs zou hebben beweend. De daar door de regen uitgeslepen komen de saffieren naar het dal waar je ze zo kan oprapen. Hier is ook zo’n verhaal zoals bij Marco Polo verteld is bij de winning van diamanten, door arenden en stukken vlees, een verhaal dat ook voorkomt in de verhalen van 1000 en 1 nacht van Sindbad de zeeman. Deze vindplaatsen in Sri Lanka strekken zich uit over een oppervlak van ongeveer 2000 km2. Soms worden ook grote stenen gevonden, maar deze zijn niet altijd van edelsteenkwaliteit. De grootste saffier heeft naar men beweert een gewicht van 20 kg. In het jaar 1974 werden hier saffieren gevonden van 144 en 300 karaat. Saffieren worden voornamelijk gevonden in Thailand, India, Sri Lanka en Myanmar, maar ook in Australië en in de Verenigde Staten (in Montana). De saffieren uit Kasjmir zijn korenbloemblauw en worden het hoogst getaxeerd. De soorten uit Sri Lanka zijn bleker; die uit Montana hebben een metaalglans; en de Australische saffieren hebben een donkerblauwe schaduw hetgeen ze een bijna zwart uiterlijk geeft.

De grootste saffier zou 951 karaat wegen. Een Indische saffier tooit de voorkant van de Duitse keizerskroon.

De Braziliaanse saffier komt uit Brazilië, vooral de blauwachtige topaas of toermalijn. Ook korund van edelsteenkwaliteit met een kleur anders dan rood of blauw, geeft men de naam saffier. Zo bestaan er naast blauwe saffieren ook kleurloze saffieren (leukosaffier) en gele, roze, violette en groene saffieren. Daarnaast bestaan er ook meerkleurige saffieren. Anders gekleurde saffieren zijn meestal minder waard dan de blauwe saffieren. Een uitzondering is de oranjeroze saffier (Padparadja), die erg zeldzaam en dus kostbaar is.

Uit Megenberg.

Gebruik.

Aan de blauwe saffier wordt door de aanhangers van Boeddha magische krachten toegeschreven. De Indiërs gebruikten hem tegen de verschrikkelijke pest. Ook in het oude Egypte droegen de priesters hem op de borst, voor de Joden was dit het symbool van de blauwe hemel. Bij de Griekse mystici onderhield de saffier zich met het sterrenbeeld Jupiter. De koningen hebben er in alle tijden hun diadeem mee versierd, de saffier maakt de mens aangenaam in Gods ogen. De saffier verleent zijn eigenaar kracht, eer en onsterfelijkheid. Hij was het symbool voor rijkdom en voorkwam tweespalt en smart.

Shakespeare Merry Wives of Windsor 5,5,75;

‘In emerald tufts. Flowers purple, blue and white’.

Like sapphire, pearl, and rich embroidery’.

Vondel, Bespiegelingen van Godts wercken;

‘De blauwende saffier het vel en vlies geneest

Verkwikt het aangezicht, herschept de droeve geest’.

De Heerlijckheyd van Salomon;

‘Om wiens gewaad een boord van vele granaten loopt

Gezoomd met beryl, met sapphyr toegeknoopt’…

O wat vreemde dracht? Zijn mantel kakelbont

Gevoerd met beekjes van kwikzilver schijnt in ’t rond

En elke streep, die men door ’t scharlaken ziet zwieren

Trekt tot een vlok aan ‘t einde agaatsteen of porfieren’.

Vondel, ‘De Heerlijckheyd van Salomon’;

‘De Saphir heelt ’t gezicht’.

Bestiaria.

De saffier is mooi en waardig om op de vingers van een koning te schijnen. In kleur lijkt het op de lucht wanneer het zuiver en vrij van wolken is. Geen enkele edelsteen heeft meer deugd of schoonheid. Een soort saffier wordt gevonden tussen de kiezelstenen in het land van Libië; maar wat uit het land van de Turken komt is kostbaarder. Het wordt het juweel der edelstenen genoemd en is van grote waarde voor mannen en vrouwen. Het geeft troost aan het hart en maakt de ledematen sterk en gezond. Het neemt afgunst en trouweloosheid weg en kan de gevangene in vrijheid stellen. Hij die het bij zich draagt zal nooit bang zijn. Het kalmeert degenen die boos zijn en daardoor kan men in het onbekende kijken. Het is zeer waardevol in de geneeskunde. Het verkoelt degenen die koorts hebben en die vanwege de pijn bedekt zijn met zweet. In poedervorm en opgelost in melk is het goed voor maagzweren. Het geneest hoofdpijn en ziekten van de ogen en de tong. Hij die het draagt moet kuis en eervol leven; zo zal hij nooit de ellende van armoede voelen.

Maerlant: ‘Safirus is een edele steen, hemelsblauw is hij voor een. De beste komen van Indië. Nimmermeer zijn ze doorschijnend. Voor het lichaam is het goed dat men het draagt want het verjaagt de hitte van binnen. Het laat ook dat zweet verdrogen en zeer goed is het voor de ogen, de zware hoofdzweer doet het genezen, tegen tong mag er niet beter wezen, dat zware euvel geneest het mee dat men noemt, raak me niet aan, maar hij ontkleurt alles daarmee. Tegen nijd en boosheden is hij nuttig en tegen gevaar, te vrede waard is het goed, dat is waar, maar die de eer op willen hebben moet zich zeer rein houden. Men vindt saffier al nu te Onzer Vrouwen en heet Ampu, maar van menigte, men zegt dat er weinig kracht aan ligt. En sommige vindt men goed gedaan naar de oosterse saffier en van die zijn deugden bekend. Sommige saffieren van de Oriënt zijn gemengd met robijn en men zegt dat die de beste zijn’.

Megenberg; ‘Saphirus is een erg edele steen en is een van de twaalf die Johannes zag. De steen is hemelkleurig wat het is lichtblauw. Toch mag het nimmer zo helder worden dat het een beeld in zich neemt zoals een spiegel. Wanneer zich de zonneschijn terugslaat op de steen dan geeft het een brandende schijn van hem en is de hemelkrachten altijd gelijk. Echter die is de beste die van India komt en die is niet doorlichtend. De steen behoudt het de lijf en de leden gans in hun voeding van natuur die in Latijn vegetatio heet en verzacht de inwendige bronst en verstelt het zweet en beneemt de ogen en het aangezicht smarten en heelt ook de tongziektes en zet zwellingen en heelt zweren en schuwt de gruwzame ziekte die dat aangezicht knaagt en heet te Latijn noli me tangere, dat heet: roer me niet. Echter het verliest zijn kleur daarna. De steen is ook goed tegen ontrouw, tegen haat en tegen verschrikken en is genadig tot vrede. Echter die het draagt die moet zich erg vast vlijden dat hij kuis is. Er zijn ook saffieren bij de stad Poi tegen de zonsondergang en die zijn klein geld waard en hebben erg kleine kracht. Die zijn zoals een erg donkere kristal gekleurd, echter men onderzet ze met blauwe zettingen in de ringen zodat wat blauw schijnen. Die brengt men veel in Duitsland, echter ze hebben geen kracht. Toch die daar heen komen en zeggen die de gestalte die de saffieren hebben van Oriënt, dat is van de zonsopgang, die waren de beste onder hen en krachtig, echter men vindt ze weinig. De saffier die van Oriënt komt die zijn de besten en allermeest die boven witachtige wolkjes hebben en donkere kleur zijn. Er zijn ook ettelijke saffieren van Oriënt die een robijn tot hen hebben gemengd en die zijn de helderste en de krachtigste onder de anderen. De toveraars handelen de steen veel in hun werken. De saffier die de zuivere hemel gelijkt en die een brandende schijn van hem geeft wanneer zich de zonneschijn op hem terugslaat die betekent de hoop waarmee we getrokken worden in het eeuwige vreugde en we dan daarmee ontstoken worden en doorbrandt met de hete vlammen der goddelijke liefde en de wereld versmaden alzo dat we met sint Paulus mogen spreken; ‘onze meewandelen is in de hemel’ . En daarom spreekt God door de wijs zeggen mond die Jesaja heet tot de mensen die hij bedoelt; ‘ik wil u grondvesten op saffier’, dat is op hoop. Daarom heb ik onze vrouw de steen vergeleken en heb gesproken: ‘tu saphirus sancte spei; dat spreekt: ‘u bent een saffier der heilige hoop want ik weet geen zekerder toevlucht in allen angsten en in noden wanneer de hoogste rechte nu rechten zal over lijf en over ziel dan die erg edele saffier, de moeder der barmhartigheid [531] Maria. Geen Jood nog geen andere ketter mag me dat veranderen want ik spreek dat ik dat teken der waarheid meer dan eenmaal heb gedrukt in mijn ziel en daarom lijdt ik. Niemand durft te vragen waarom de ene mens lijdt meer dan andere honderd.;

A. Magnus; ‘Als je vrede wil maken. Neem de staan die saffier genoemd wordt die van het oosten naar Indië komt en die van een gele kleur die niet zo helder is dat is de beste, het maakt vrede en overeenstemming, het maakt de aard puur en devoot tot God en versterkt de geest in goede dingen en maakt een man dat hij afkoelt van innerlijke hitte.’

De edele saffier is er in twee soorten. De eerste is geel met purperen kleuren en schijnt met goudpoeder vermengd. De ander is hemelkleurig blauw en in de terugkaatsing van de zonnestralen geeft het uit zich een brandend licht en kan men er niet door zien.

Saffier is een kostbare steen en is blauw in kleur en als de hemel met mooi en helder weer. Het is de beste onder de kostbare stenen en de meest kostbare en het meest geschikt voor de vingers van koningen want het verlicht het lichaam en houdt de lendenen heel en gezond. Het verfrist het hart en heelt innerlijke wonden. Het heeft een opwekkende invloed en is in staat de listen van de kwade geesten te verijdelen.

In de nerven van de saffier wordt in het midden een zekere karbonkel gevonden en daarom weet men dat de saffier de moeder is van de karbonkel. En de saffier heeft de kracht om te heersen en te begeleiden over hen die in strijd zijn en doet veel om de vrede en overeenstemming te behalen. Ook heeft het de kracht om onnatuurlijke hitte te verdrijven, want de saffier verkoelt veel hitte van brandende koortsen als het gehangen wordt bij de pols en de nerven van het hart. Zo heeft ze ook de kracht om het hart te bevredigen en blij te maken. De saffier beschermt de gezondheid en tegen waterzucht. Zijn kracht is tegengesteld aan venijn en verdrinkt het elke keer. En als je een spin in een doos doet en de echte saffier uit Indië een tijdje bij de mond van de spin houdt dan wordt de spin door zijn kracht overwonnen en sterft. En dit heb ik gezien in vele en verschillende plaatsen. Ook heksen houden van deze steen want ze denken dat ze er zekere wonderen mee kunnen verrichten.

Deze steen brengt mensen uit gevangenschap.

De saffier houdt van kuisheid, een hemelse deugd, en daarom moet degene die het draagt zuiver zijn om het effect ervan te behouden en diegene die het draagt moet een kuis leven leiden. Zo laat deze steen ook alle kwaad weg, laat gevaar en angsten verdwijnen, maakt een man sterk en stevig, heerser en overwinnaar en maakt het hart sterk in goedheid, maakt mild, zacht en goed. Wie met saffier de ogen bestrijkt, maakt die helder en klaar.

Van Beverwijck ‘Saffier is een blauwe, heldere edelsteen die groeit in Oost-Indië en het beste in Ceylon (Sri Lanka) en Pegu. Er wordt geloofd te helpen diegene die door venijnige beesten gebeten zijn en de inwendige zweren te genezen. Waartoe ook in het gebruik komen in hartversterkende geneesmiddelen die tegen het vergift en pestachtige ziektes gemaakt worden de Hyacinth, smaragd, karbonkel, granaat en Sardonius. Die zijn bekend onder de naam van Fragmenta Lapidum pretiosorum praeparata. Maar omdat de apothekers deze stenen niet goed kennen en vaak het een voor het ander nemen zo is het niet geheel zeker om die in te geven. En die de echte stukken al hebben is noch nodig er op te letten dat ze op een marmeren of porfiersteen zo klein als stof met enige hartversterkende waters gewreven worden. Want als men die in koperen vijzels stampt dan trekken ze enige koper uit de vijzel en ijzeren smetten van de stamper die het geneesmiddel een kwaadaardigheid mee deelt tot grote schade van de zieken. Ja, men heeft gevonden dat sommige die door enige vrouwen ingenomen waren van parels en koraal die in koperen vijzels gestampt waren daarvan zeer slecht werden’.

Jan van Mandeville als hij spreekt van het land van Susa; ‘Zijn draagbed is van fijne saffier met goud gevoerd en gewrocht want de saffieren laten goed slapen en blussen onkuisheid. Want hij wil niet meer met zijn wijf slapen dan 4 maal per jaar naar de 4 seizoenen van het jaar en dan doet hij het alleen om kinderen te winnen’.

Uit; Lapidary or, the history of pretious stones, bij Thomas Nicols 1652.

Saffier.

De saffier is een doorschijnende steen van een hemelse kleur, mooi en zeer verrukkelijk voor het oog. Het kruid Pilosella van muizenoor in zijn bloem en het kruid Myosotis scorpioides in hun bloemen hebben enige gelijkenis in zijn schoonheid. Cardanus maakt van deze steen de vijfde in de orde van de meest nobele edelstenen in zijn boek de subtilatibus waar hij eveneens zegt dat het een steen is van een uitstekende hardheid, van een hemelse kleur en zo niet verdund of venijnig, zeer aangenaam voor het oog in zo veel als hij zegt dat niets zo veel doet voor de herstelling van het zicht als de smaragd en de saffier.

Van zijn folie of tinctuur.

De folie hiervoor is ofwel een zilverfolie-tinctuur voor dit doel of een dun glas icthyocolla, dat wil zeggen een glas dat in de vorm van een zeer dunne folie wordt gebracht en vervolgens dienovereenkomstig wordt getint, wordt in de omhulling onder dit juweeltje geplaatst om zijn schoonheid ten toon te spreiden.

Van zijn vervalsing.

Bedriegers zijn gewoon om het te vervalsen met twee Boheemse diamanten en een dun hemels gekleurd glas ertussen en soms op deze manier; Receptie; twee drachmen van Zaphura of lapis Lazuli, doe het op een pond van de glazen substantie die is gemaakt van kristal en vuurstenen en ze worden samengesmolten in een sterke gecalcineerde pot, roer ze goed door met een ijzeren haak, haal er dan een beetje van uit gesmolten stof en kijk of het niet meer van de Zaphura of lapis Lazuli in moet; of dat er is geen noodzaak om meer van deze glazen substantie toe te voegen: als er geen van beide nodig is maar dat het zijn perfecte kleur heeft, laat het dan zes uur lang in een fornuis ​​en neem daarna de massa en laat het goed gepolijst worden en als deze klomp goed geordend is zal deze nagebootste edelsteen nauwelijks te onderscheiden zijn van een echte saffier. Maar deze nagebootste edelstenen zitten meestal vol met kleine belletjes en atomen vanwege de ongelijkheid van het vuur dat op de materie inwerkt en kunnen dus worden onderscheiden van de echte saffieren.

Van zijn namen.

De saffier is bijna bij alle naties bekend onder deze ene naam Sapphirus. In het Hebreeuws wordt het genoemd als Exodus 28:18 en niet alleen in het Hebreeuws, maar in het Grieks en in het Latijn wordt het Sapphirus genoemd in het Engels Saphire; en in Germaans ein Saphire, in het Italiaans Zaffaro, in het Frans Sapphyr, in het Spaans el Zuffre piedra pretiosa, in de Indische taal en Arabisch Nilaa; en van de plaats waar het groeit Podia. Marbodeus noemt het Syrites.

Van zijn soorten.

Er worden vier soorten saffieren genoemd door sommige schrijvers waarvan de eerste de beste is. Van alle andere van deze soorten verdient deze alleen echt de naam van een saffier, deze onderscheidt zich van alle andere saffieren en wordt Sapphirus caeruleus genoemd. Dionysius Afer noemt het daarom Cyaneus Sapphirus Zo beschrijft de beste saffier Andreas Baccius (lib. de nat. gem. c. 7); Als het een uitstekende strekking in zich heeft, dat wil zeggen als het niet te stomp of saai is vanwege de grofheid van die Succus, sap of voeding waaruit het is voortgebracht, noch te veel neerslachtig met een neiging tot voeding, maar met een genoegen uit zichzelf, door de mengeling van licht en paars, de verrukkelijke bloem van een luchtkleur. Dit is de uitstekende saffier die in de orde van edele edelstenen van Cardanus op de vijfde plaats staat. 2. De tweede soort gaat van blauw naar groen en wordt in het Grieks Prasitis en Sapphirus prasitis en Sapphirus viridis genoemd, onder deze naam is het bekend bij de drogisten. 3. De derde soort daalt van de blauw naar de geel en heet in het Grieks Chrysitis en Sapphirus Chrysitis. De Simplici noemen het Sapphirus Aureus. In het Engels wordt dit de gele saffier genoemd. Dit is een juweeltje dat glanst met gouden stippen en vlekken zoals Dioscorides en Plinius lib. 37. c. 9.. zeggen De vierde soort zit tussen blauw en wit in, het is van kleur als magere melk, zeer duidelijk en helder, en dit is die edelsteen die Sapphirus candidus of de witte saffier wordt genoemd. Deze worden vaak vervangen door diamanten en zij worden de vrouwelijke saffieren genoemd, de andere de mannelijke. De steen die Plinius in sommige plaatsen saffier noemt is de Cyanus of Lapis Lazuli.

De plaatsen.

Ze worden gevonden in Calcutta, Kannur en in het koninkrijk van Bisnager (Vijayanagar), op Ceylon, in het koninkrijk van Pegu en in de Oosterse landen: er zijn ook van deze stenen gevonden in de Westelijke landen zoals in Bohemen en zeer goede in Silezië en in deze delen zijn er van deze stenen gevonden zeer transparant, maar zacht, van een melkachtige kleur vermengd met een blauw en ze worden Leucosaphirus genoemd, deze zijn onderhevig aan veel schade. De beste zijn zo hard dat ze niet kunnen worden gevijld, de kleur van deze saffieren kan worden weggenomen omdat ze kunnen worden omgezet in zeer uitstekende diamant.

Van zijn faculteiten en eigenschappen.

De saffier heeft een koud en droog vermogen, evenals de meeste edelstenen: er wordt van gezegd dat het goed is tegen koortsachtige ziekten. De beste hiervan zijn zeer aangenaam voor de ogen, als ze er vaak naar kijken. Er is over bericht dat als het door een overspelige gedragen wordt het zijn pracht zal verliezen en zijn overspel zal ontdekken en dat de drager ervan de erecties die door Venus worden veroorzaakt verhindert. Beide zeker, als wellustige gedachten of deze boze geest Asmodeus die ze beweegt of zulke stoornissen en onregelmatigheden vooral hen in het lichaam opwekt zijn de oorzaken van zulke overmatige erecties van het vlees, dus wanneer hij zich terugtrekt, heeft deze steen de macht om het te verhinderen, en niet eerder. Velen hebben over de vermogens van deze steen geschreven, zoals Galenus, Dioscorides, Cardanus, Garcias en Macer de dichter, lib. 5.c. 5. Er is over bericht dat het zo tegengesteld is aan vergiften dat als het in een glas met een spin wordt gedaan, of op de mond van het glas wordt gelegd waarin de spin is, de spin snel zal sterven. En dat het de mensen kuis houdt en daarom door priesters wordt gedragen. Anselmus Boetius zei dat S. Hiëronymus in zijn uiteenzetting van de 19^de kapittel van Jesaja bevestigt dat de saffier die door een man wordt gedragen hem gunst verwerft bij prinsen en bij alle mensen; brengt zijn vijanden tot bedaren, bevrijdt hem van schandalen en van boeien en gevangenscha, en dat het de mensen uit de gevangenis bevrijdt en de toorn van God bezweert. (Anselmus Boetius p. 49)

Van zijn waarde en waardigheden.

Vanwege heilige gebruik is het van grote waarde geacht, zoals Exodus 28.18. En voor zijn bijgeloof neem deze voorzichtig, gebruik het met veel omzichtigheid. Onder de ouden en bij de heidenen had dit juweeltje een zeer grote autoriteit omdat ze dachten dat het niet weinig de overhand had bij God. De heidenen wijdden dit juweeltje aan Apollo omdat ze bij hun navraag bij dit orakel, als ze de schijn van dit juweeltje bij zich hadden, dachten dat ze hun antwoord des te eerder hadden. Het wordt door velen begeerd vanwege zijn uitstekende schoonheid, want het is mooi als een serene lucht: Geen betere beschrijving van zijn uitstekende schoonheid kunt u vinden dan dat wat ervan wordt gegeven in Exodus 24.9, 10. Waar het wordt besproken naar de manier van mensen. (niet alsof de kinderen van Israël enige verschijning van God in de vorm van een mens zagen) Dat de kinderen van Israël de God van Israël zagen en er was onder zijn voeten als het ware een geplaveid werk van saffiersteen en als het ware het lichaam van de hemel in zijn helderheid. Deze steen wordt gewaardeerd op de uitmuntendheid van zijn kleur, schoonheid, zuiverheid en grootsheid: één van het gewicht van vier korrels is vele kronen waard. De beste hiervan zijn veel waard als een diamant van dezelfde grootte.

Zie verder: http://www.volkoomen.nl/ en : http://volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/