Graniet

Uit nl.wikipedia.org

Naam, etymologie.

Het woord graniet, Frans granit, Duits Granit, Engels granite, is afgeleid van het Latijnse woord granus, dat korrel betekent, vergelijk granaat en graan. Het verklaart het vaak korrelige uiterlijk van graniet.

Graniet is de meest voorkomende van alle gemengde kristallijnen gesteenten, het is een stollingsgesteente. Het bestaat uit veldspaat, kwarts en glimmer. Zijn kleur hangt voornamelijk af van die van het veldspaat, ze is dus meestal roodachtig tot wit. Gehele bergen en gebergte zijn er uit samengesteld, veelvuldig bestaat juist de centrale kern van de gebergten uit graniet zoals bij de Alpen, Karpaten en dergelijke Het zijn die ‘spitse bergen’. Graniet is een stollingsgesteente en dat wil zeggen dat het is gevormd door het ondergronds stollen van magma. (Dit in tegenstelling tot een uitvloeiinggesteente zoals basalt dat dichtbij of aan het aardoppervlak gestold is.) Doordat graniet op diepte gestold is, hebben de mineralen bij langzame afkoeling de tijd gehad om kristallen te vormen. Een gesteente dat nog langzamer stolt, meestal in de “armen” van een magmakamer, wordt pegmatiet genoemd. Als graniet wordt blootgesteld aan zeer hoge drukken en temperaturen, verandert het in gneis, een metamorf gesteente.

Gebruik.
Graniet is zeer hard en moeilijk te bewerken. Men breekt het uit door middel van houten of ijzeren wiggen of door dynamiet. Het laat zich slijpen en fraai polijsten. Het wordt veel gebruikt om er voetstukken van standbeelden, zuilen, fundamenten van gebouwen, trottoirs, straatstenen en dergelijke van te maken.
Vooral het rode Egyptische graniet was de basis voor vele gebouwen. De obelisken zijn vrijwel allemaal van graniet. Een obelisk die niet ver van Luxor is opgedolven is in 1836 te Parijs op de Place de la Concorde geplaatst en is een 37m lang. Verder de standbeelden, de sfinx en vele gebouwen in Thebe. Ook de bekende runenstenen en de hunebedden zijn ruwe granietgevaarten. De koepel van de Kasankerk te Petersburg rust op 56 zuilen en 40 pilasters van gepolijst graniet, de Izaakkerk in dezelfde plaats is bekleed met 48 granietplaten die elke een ruim 12m hoog en 1.40m dik zijn. Ook de gedenkzuil van Keizer Alexander te Petersburg is van graniet en heeft een hoogte van 19m. Het voetstuk van het ruiterstandbeeld van Peter de Grote is een granietblok van 1 500 000 Nederlandse ponden. Ook de Waterloobrug te Londen is van graniet gemaakt. En dan te bedenken dat graniet tegenwoordig weinig meer gepolijst wordt omdat dat teveel werk en te moeilijk is. Sommige zwerfstenen in Noord-Nederland bestaan uit graniet die meestal uit Noorwegen of Zweden kwamen. Graniet wordt veel gebruikt als natuursteen in sierbestrating of in interieurs. Bekend zijn aanrechtbladen van graniet, niet te verwarren met het kunstmatige granito, dat veel in aanrechten en douchebakken in de jaren vijftig werd gebruikt. Ook moet graniet niet verward worden met petit granit, dat een licht metamorfe kalksteen is en veel in de Ardennen wordt gedolven.

Granuliet heet het graniet wanneer het een leiachtige structuur vertoont, de korrels daarbij dun en glad zijn en er granaten in voorkomen. Het heet ook wel witsteen, naar de meest voorkomende kleur of leptiniet.

Zie verder: http://www.volkoomen.nl/ en : http://volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/