Pyriet

Uit;http://www.elohim-centre.org/afbeeldingen/1556%20pyriet%20stuk.jpg

Naam, etymologie.

Pyriet geeft vonken af als het tegen ijzer wordt geslagen en werd als vuursteen gebruikt, Engels pyrite, Frans pyrite, Grieks pyrites (lithos; steen), pyr: vuur. Zie Engels pyre; brandstapel. Een naam gebruikt door Dioscorides.

Pyriet, FeSe2, ijzerkies, zwavelijzer of zwavelkies, Duitse Eisenkies of Schwefelkies, kies als licht gekleurde, meestal geel tot goudgeel gekleurde metaalachtige sulfiden zonder opvallende splijtbaarheid, in tegenstelling tot ‘glans’ als van loodglans. Het vormt vaak goed gevormde kristallen in de vorm van een kubus met karakteristieke striaties en met een goudachtige glans. Het wordt wel ‘gekkengoud’ (‘fool’s gold’) genoemd omdat het soms voor goud aangezien werd. Het is niet alles goud wat er blinkt. De glans verandert als je het glanzende vlak kantelt, bij goud blijft de glans hetzelfde, Omdat het in ruime mate voorkomt kan dit de illusie van grote rijkdom wekken.

Het wordt gevonden samen met andere sulfidische mineralen, maar ook met oxiden, in kwartsaders, in afzettingsgesteenten in koolbedden en als vervangingsmineraal in fossielen

Het is groenachtig geel, metaalglanzend, ondoorschijnend, veelal in teerlingen gekristalliseerd en meestal in dichte massa’s. Het komt veel voor in de hardste gesteenten, ook te midden van de steenkolen en geeft soms aanleiding tot zelfverbranding van die. (wanneer het oxideert komt er warmte vrij) Het was ongeschikt voor de oude smelttechniek om er ijzer uit te winnen, later voor de winning van zwavelzuur, ook voor winning aan goud en koper waar het vaak mee vermengd is. Aan de oppervlakte is pyriet niet standvastig, het verweert tot limoniet en is zo de oorzaak van het ontstaan van de ‘ijzeren hoed’.

Dit wordt gevonden in Elba, Tirol, Spanje en Duitsland.

Maerlant: ‘Pirides of peridonius is een steen en die heet aldus. Blond, als men het voor waar houdt, soms is het gedaan naar het kristal en heeft er groen in dat gelijk. Deze geneest de jicht, dit is nochtans te verwonderen meer. Is het dat men deze zeer duwt en dat hij de mensenhand beschouwt, zoetelijk wil hij dat men het houdt’.

Megenberg; Perites of pirites of piridonius is een steen die komt van de lieden die Perzen heten en is goudkleurig. Toch is ettelijke gekleurd zoals chrysoliet, uitgezonderd dat het wat groener is. De steen is goed tegen de aderziekte die in Latijn artetica heet en is het dat u het vast in de hand drukt dan brandt het u aan de hand zo zeer dat u het niet lijden mag en daarom wil het dat men het zachtjes heft en zacht. De steen zijn schijn neemt op en af met de maan.’

Albertus Magnus; ‘Als je iemands hand wil verbranden zonder vuur. Neem die steen die Unces genoemd wordt die tevoren Principenapti genoemd werd wat vuur betekent en het is als vuur. Als iemand deze steen hard bewerkt verbrandt het aanstonds zijn hand net zoals het verbrand wordt met materieel vuur wat een wonderbaarlijk ding is.’

Zilveren ring met markasiet uit www.zilverenedelsteensieraden.nl

Marcasiet, markasiet, Duits Markasit, Engels marcasite, Frans marcassite, Spaans marquesita, van het Arabische woord marqasitha of marqachita en geworden tot marchasita, de oorspronkelijke benaming voor pyriet en vergelijkbare mineralen.

Marcasiet of speerkies heeft dezelfde samenstelling als pyriet maar een andere kristalvorm, FeS₂. Marcasiet wordt aan de lucht gauw donkerder en exemplaren van dit mineraal kunnen na verloop van tijd zelfs afbrokkelen of desintegreren. Het wordt ook in bruinkolen en venen aangetroffen. Beide zijn weinig geschikt voor ijzerbereiding omdat de zwavel er moeilijk uit komt, ze oxideren gemakkelijk en veranderen dan in ijzervitriool. Marcasiet wordt slechts zelden als edelsteen verwerkt, maar was in de Middeleeuwen vooral in Frankrijk geliefd, en werd vooral als volkssieraad gebruikt. Tegenwoordig worden vooral in Thailand kleine geslepen marcasieten in zilver gezet. In de prehistorie werd het gebruikt als vuurstarter in combinatie met vuursteen. In de edelstenenhandel wordt de naam marcasiet incorrect gebruikt voor geslepen pyriet. Dit “marcasiet” met een messinggele kleur en een hoge metaalglans wordt vooral in zilveren juwelen gezet als entouragemateriaal. Het wordt aangetroffen in de krijtafzettingen zoals te Cap Blanc Nez bij Calais, Frankrijk.

Boetius. Pyriet wordt ook wel Pyrimachus genoemd omdat het meeste vuur heeft, maar er is nog een andere Pyriet die op lucht lijkt. Als ze op Cyprus gevonden willen worden en in de metalen rond Acarnania, de ene zilverkleurig, de andere goudkleurig, worden ze op verschillende manieren gekookt, weer door anderen en ten derde in honing totdat de vloeistof is opgelost, geconsumeerd, door anderen eerst te proeven, dan honing, en daarna worden ze gewassen als koper, enz. in de geneeskunde om ze te verwarmen, te drogen, te verspreiden, hun vocht te verminderen en hun overmatige hardheid te verzachten. Ze worden rauw en komen weer aan de kook. Sommige mensen maken nog steeds één soort pyriet, dat wij levend vuur noemen en hebben er veel van en ze zijn erg zwaar. Deze zijn het meest noodzakelijk voor de verkenners van het kamp, ​​die wanneer ze met een spijker of een andere steen worden geraakt vonken eten, behalve met zwavel, of met droge schimmels of bladeren, sneller vuur zouden geven. Plinius boek 35 hoofdstuk 19.

Uit; Lapidary or, the history of pretious stones, bij Thomas Nicols 1652.

Van Pyriet, vuursteen of Marcasiet. De Pyriet, Marcasiet of vuursteen is een zachte heldere steen en helder waaruit vuur gemakkelijk kan ontstaan. Als je er een breekt en de twee delen ervan op een donkere en schaduwrijke plek tegen elkaar wrijft zal je zien dat er veel vuurvonken uit voortkomen; zoals ik vaak heb meegemaakt in onze Engelse Pyrieten of Marcasieten.

Van zijn namen.

Het heet in Latijn Pyrites lapis, Pyrimachus, Marcasita, lapis luminis, Pysrotocus, Lapis aerarius scatens rubro sulphure & seintillas ex chalybe multaes excutiens. In Duits ein kiess hat veil rots schwefels, kupfferstein & kupffer erss. In het Engels de Fire-stone of Marcasite of the mine of brass.

De soorten ervan.

Van de pyrieten zijn er enkele zilverkleurig en andere goudkleurig, de beste zijn die waaruit het vuur gemakkelijk te blussen is. Van de Pyrieten zijn er vele soorten en zo veel als dat ik nu niet over ze allemaal zal spreken, maar die uitstellen voor een toevoeging. Er zijn zoveel soorten van deze steen als er soorten metalen zijn; maar ik laat ze weg: Alleen dit, Dioscorides zegt van de beste van de soort dat het gelijk is aan koper en dat koper ervan is gemaakt.

De plaats.

Het wordt gevonden in Arabië en vandaar de naam Marcasiet en in Duitsland, in Griekenland en in Engeland.

Van het gebruik ervan.

Het is heet en droog van kwaliteit &c. geschikt voor de bespreking van levenssappen en voor dit doel wordt het gebruikt in de natuurkunde. Dioscorides zegt dat ze geschikt zijn om vuur te verwekken in droge of schimmelachtige materie vanwege de overvloed aan vuur die ze voortbrengen. Ze worden meestal gecalcineerd voor fysiek gebruik. Door tandsteenwater kan er zwavel uit worden gehaald.

Zie verder: http://www.volkoomen.nl/ en : http://volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/