Knorhaan

Uit content.lib.washington.edu

Naam, etymologie.

Knorhaan, de Duitse Knurrhahn of Knorhane en Zweedse knorrhane. In Engels is het gurnard en Franse grondin, mogelijk stamt dit woord van Frans grogner: knorren.

Deze vis maakt een knorrend geluid als hij boven water komt met behulp van kraakbeenachtige kieuwbogen. Hij steekt dan zijn kop boven water en maakt dat knorrende geluid dat, naar men zegt, op een grote afstand gehoord wordt. Dit geluid hoort de visser ook als hij er een boven water haalt. Dit woord werd overgebracht op een nors mens.

Het is de grote poon, grote zeehaan, knorhaan, Laurens kop en hofdiender, spoon of rode poon. Is het poon genoemd naar de weke massa? Door onze vissers op de vismarkten wordt hij bijna altijd rozet of rozette genoemd.

Trigla lucerna (oplichtend) (Trigla hirundo), (Grieks Trigla; barbeel, hirundo; zwaluw) (Triglia lucerna; oplichten) Bij hun nachtelijke omzwervingen op ondiepe plaatsen stralen zij, naar men zegt, licht uit als ‘fonkelende sterren’ zodat er lichtstrepen ontstaan die zich ver door het water uitstrekken. Nu schijnen ze aan de oppervlakte en dan weer naar benedenwaartse richting.

Ze wordt een halve meter groot.

De rug is roodachtig grijs of bruinachtig, de buik licht rozerood of witachtig. Het bovenste gedeelte van de eerste rugvin en de staartvin zijn rood en de buik- en aarsvinnen wit. De borstvinnen zijn aan de onderzijde zwartblauw met blauwe randen. Hun vinvlies is ook aan de buitenzijde zwartblauw. De blauwe tinten zijn echter bij sommige exemplaren flauw en onduidelijk.

Bestiaria.

Uit Maerlant: Kuligo spreekt Adelijn, mag wel een zeewonder zijn, in dit ding wel ter verbetering dat zo gespeeld heeft de natuur wat ze zo te verdelen heeft dat ze alle vissen ontzegt. Deze heeft schellen en vinnen en gaat door de zeegrond binnen en als hem vermoeit de pijn in het zeewater te zijn dan komt het boven en heeft vleugels en vliegt onder andere vogels, maar wordt het moe, dan moet het weer vallen in dat water neer.

Eutrigla.Uit www.vebidoo.de

Eutrigla gurnardus (Eu; goed, en Trigla, Engels gurnard, van Frans gurenard, van oud Frans grognier tot grunt, van Latijn grunnire, van zijn grommen als het gevangen wordt). (Trigla gurnardus), Engelse gray gurnard, is de grauwe poon, hoewel hij varieert van donkergrijs tot roze. Het is de kleine poon, kleine zeehaan, knorhaan, spoon of grauwe zeehaan. Kan een dertig cm lang worden en is de meest voorkomende. Hij heeft aan de bovenzijde op bruinachtige grijze ondergrond witte stippels en is op de wangen als met sterretjes getekend. Aan de onderzijde is hij zilverwit. Heeft de zijdestreep bezet met brede schubben wiens scherpe spitsen gezamenlijk op de tanden van een zaag lijken, en een in twee lappen verdeelde zwemblaas. Bij de grote poon zijn de schubben van de zijdestreep smal en is de zwemblaas drielappig. De schubben van de overige lichaamsdelen zijn bij alle ponen uiterst klein.

Ze bewonen de M. Zee, Atlantische Oceaan, Noord- en Oostzee.

Het vlees wordt in onze steden niet buitengewoon geacht, men eet het gekookt. De vissers en bewoners van de kustdorpen eten het ook veel gerookt en houden de kuit en lever voor even smakelijk als het vlees. In mei en juni hebben de wijfjes rijp kuit.

De kleine is minder geschat dan de grote.

De poon is van alle andere vissen te onderscheiden door zijn vleugelvormige borstvinnen waarbij een paar stevige draden afhangen. Hij heeft een zware en wat vierkante kop waar de ogen hoog op staan. Ze leven op de zeebodem waar ze zich met behulp van de draden voortbewegen. Daar voelen ze ook hun voedsel mee en eten krabbetjes, kreeftachtige en zandspiering. Ook maken ze op kwallen jacht.

Trouw.

Du Bartas versie van Plinius verhaalt over hun zedelijke trouw, dit om te leren en diegene te veroordelen die van religie praten maar achterblijven in zedelijke trouw bij de vis en vogel, want het horen over zulk een echtelijke trouw zal muziek zijn voor kuise oren.

De poon of knorhaan. (mullet)

‘Maar voor wat kuise liefde aangaat,

heeft de poon geen gelijke

want als de visser haar partner gevangen heeft

volgt zij dol van ellende, haar gade op de kusten

dringt om bij hem te komen, zowel in leven als in dood’.

Zie verder: http://www.volkoomen.nl/ en : http://volkoomenoudeherbariaen...