Oryx

Uit animaldiversity.ummz.umich.edu

Naam, etymologie.

Oryx; Latijn oryx, van Grieks oryx; N. Afrikaanse antiloop met puntige horens, stekend dier, eigenlijk scherpe bijl.

Oryx leucoryx, (witte oryx) desert oryx is een soort antiloop of spiesbok. Het is de Arabische of witte oryx. Arabian or white oryx.

Vorm.

Het dier wordt een negentig cm aan de schouder en heeft dunne, vrijwel rechte horens. De horens van het vrouwtje zijn meestal langer. Die kunnen ze zeer goed gebruiken, ze zijn naaldscherp en de punten steken vooruit omdat het hoofd omlaaggaat.

Het lichaam is aswit met wat gele vlekken, bij een andere lichtval lijkt het wit.

Het dier is in staat om lange tijd zonder water te kunnen.

Het eet meestal ’s nachts, bij dag licht het onder een bosje of andere schaduw. Men zegt dat ze een gat graaft voor zichzelf als ze geen schaduw kan vinden.

Tot de 19^de eeuw was het altijd een mooi jachttrofee. Ze kwam voor in vele geschikte delen van het Midden-Oosten, Sinaï, Arabië tot Irak. De eenvoudige jager verminderde zijn aantal vrijwel niet want het kan gemakkelijk ontsnappen in de woestijn. Als de Bedoeïen een oryx vingen dan gebruikten ze er elk deel van. Van de huid werd leer gemaakt, de horens werden tot pijpen gemaakt voor de herdersjongens. Bij de aankomst van geweren veranderde hun positie tragisch. In 1864 had het dier veel van zijn terrein verloren en kwam alleen nog voor in Arabië. In 1930 waren er nog maar een paar groepen over en wat in gevangenschap.

Bijbel.

Het dier komt voor in de lijst van reine dieren onder de naam ‘te’o’.

Jesaja 51: 20 spreekt over het vangen in een net’ als een antiloop in een vangkuil’. Deze methode wordt verscheidene malen vermeld, nog een eeuw geleden werd het zo door de Arabieren gedaan.

Bestiaria.

Uit Maerlant, ‘Orix is een dier min of meer recht gemaakt naar de ree, de bok gelijkt het veel en heeft een baard onder de keel. In woestijnen wandelt het, als ik merk, en daar zo vangt men het met een strik. Zijn haar staat hem tegen in manieren van alle meest allerhande dieren, het is voorwaarts gedraaid, vreemdachtig. Dit dier vindt men in Afrika in het land dat Getulia heet. Dat is het land waar men geen water weet en omdat er water is in de borst sterft het van eeuwige dorst. De dieven die van roven plegen en in de woestijn liggen die vonden bij deze beesten het allermeest een remedie omdat er water in de borst is tegen de pijn van de dorst, want het water is van die manier dat het in de blaas van deze dieren is en wie er zo een kleine traan uit neemt dat hij de dorst mag verslaan. Niet gemakkelijk door natuur kan dit dier koude verduren. Wat betekent dat wij verstaan bij deze fijne, edele traan, het bedoelt de rijke armoede die de edele Jezus, die ons het goede in deze wereld getuigde en die van hitte nooit verdroogde? Water heet ik arm, beide omdat het een arme drank is, rijk noem ik het want al dat leeft heeft immers water genoeg, dus is het arm, rijk en vrij, wie er ter wereld zo heren zij en of hij Jezus armoede altijd in zijn gemoed houdt, zijn onwaardigheid en zijn smart zijn bij hem niet in zijn hart als de gierige dorst is vergaan die voor het aardse goed mag staan’.

Zie verder: http://www.volkoomen.nl/ en : http://volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/