Pluvier
Over Pluvier
Pluvialis, vorm, gebruik, soorten, bestiaria, naam, etymologie, verhalen van de ouden, bijzonderheden,
Naam, etymologie.
Pluvialis apricaria (van apricor: zich in de zon koesteren) (Charadius pluvialis)
Pluvier die in Duits Regenpfeifer heet laat zijn fluitje voor regen bijzonder goed horen en geld als weerprofeet, vandaar de Engels naam plover, Frans pluvier en ouder plovier wat uit volks Latijn plovarius, van Latijn pluvia: regen stamt. Bij de regenwulp wordt dit nog eens bevestigd.
Grieks charadrius is de vogel van de chadara: of rotskloof. Het zijn de wadi’s die in de regentijd door bruisende bergstromen gevuld worden en in ieder jaargetijde water houden.
Uit Martinet.
Vondel, Raetsel;
‘Bij wijlen komt een schuwe pluvier
Gesprongen uit de groene wei’.
Goudpluvier, goudenregen fluiter die bij Oirschot tuter en in Friesland wilster of wylster genoemd wordt. Het is de Duitse Goldregenpfeifer, Goldkiebis, Golddute, Brachhunchen, Dute, Dutvogel, Saatgrille, Saatvogel en Gruner Brachvogel, de Franse pluvier dore, de Engelse golden plover, het is de thick-knee of Norfolk plover die ook stone-curlew genoemd wordt. In Cumberland whistle of the waste.
Vorm.
De goudplevier heeft de kruin, de nek, de achterhals, de mantel en de rug zwart en alle veren met goudgroene randen en topvlekken. In de broedtijd is het mannetje zwart van onderen met gele spikkels. In de winter wordt dit meer vlekkerig wit. Wit zijn het voorhoofd, de wenkbrauwen en de zijden van de hals, borst en buik, die met elkaar een onafgebroken streep vormen, dezelfde kleur hebben de stuit en de onderdekveren van de staart. Mannetje en vrouwtje zijn vrijwel gelijk.
Het oog is donkerbruin, de snavel zwart, de voet grauwzwart. Totale lengte zesentwintig cm met een staartlengte van acht cm.
Ze lopen op voortreffelijke wijze en staan pas na een lange mars stil. Ze vliegen snel en behendig, recht op het doel af. In de buurt van het nest vermijden ze allerlei fraaie wendingen en vliegkunsten.
De goudpluvier komt zelden voor.
Een pluvieren nest is meestal niet meer dan een kuiltje in de grond. Meestal zijn er vier eieren in waar ze een vier weken op zitten. Kleine soorten komen een dag of wat eerder uit. Na een drie tot vijf weken kunnen ze vliegen.
Zang.
Het zijn vogels van de toendra’s en moerassen. Daar hoort men van alle zijden het droefgeestige en bijna klagende geschreeuw van deze vogels. Hun welluidende en helder gefluit, dat als ‘tluie’ klinkt maakt een aangename indruk hoewel de intonatie ons wat zwaarmoedig voorkomt. In de paartijd wordt het tot een triller ‘taluudl-taluudl-taluudl-taluudl’ verlengd.
Bestiaria.
Caladrius is genoemd door Aristoteles en het verschijnt in twee passages van de Pentateuch. Plinius zegt: “In de Hercynian wouden van Germanië hebben we gehoord dat er vreemde soorten vogels zijn wiens veren als vuur schijnen in de nacht’.
Uit Maerlant en die beschrijft Lucidus wat oplichtend betekent; ‘Lucidius, zegt Solinus, is een vogel, wiens naam is gemaakt van het licht, zijn veren schijnen echt in donkere nachten gelijk het vuur. Bij die is het de gehele manier dat die bij nacht wil denken om door donkere woestijnen te leiden en dat hij de vogelveren meedraagt en de nacht daarmee verjaagt. Plinius spreekt in zijn boeken dat in Germanië, die woestijn dat Allemagne nu heet, zulke vogels getuigt gereed’.
Hercina, Harz vogel, is een vogel die geboren is in het Hercyniaanse woud in Duitsland. Zijn veren gloeien zo helder in het donker dat het ze het pas oplichten voor de reizigers.
De calander is een soort leeuwerik die in het M. Zeegebied voorkomt, zie daar.
Uit Martinet.
Pluvialis squatarola (als met schubbetjes bedekt) (Squatarola squatarola, L.) is de goudkievit, de zilverplevier of zeewilster of blanke wilster, Duitse Kiebitzregenpfeifer, Engels grey plover en Franse vanneau pluvier.
De goudkievit is groter dan de goudpluvier, wit op zijn voorhoofd en heeft een witte oogstreep en een witte buik. Zwart is zijn borst, wangen, poten en snavel. Aan de voet is een korte achterteen.
De lengte is zevenentwintig cm.
Dit is ook een wintervogel die in het hoge Noorden broedt.
Uit Martinet.
Charadrius morinellus, L. (Grieks charadrius is de vogel van de chadara: of rotskloof. Het zijn de wadi’s die in de regentijd door bruisende bergstromen gevuld worden en in ieder jaargetijde water houden, morinellus is gevormd naar de Nederlandse naam, mogelijk van Grieks morus; dwaas, dom, laat zich gemakkelijk vangen) de morinelpluvier of mornel, wylster, Duitse Mornellregenpfeiffer, Engelse dotterell, (ook mogelijk afgeleid van to dote; dotard; dwaas gedrag) Franse pluvier guignard.
Een bruin/grijze vogel met een vuilwitte streep boven het oog, verder witachtige kin en keel met boven lichte strepen. In de zomer is de buik rood/bruin en naar de poten toe zwart wordend. In de winter is de rug donkerder en de borst wit.
Trekvogel van N. Europa.
Broedtijd is drie weken.
Uit Martinet.
Charadrius hiaticula, L. (Aegialites hiaticula) (Latijn hiatus: spleet, zie charadrius) is de bontbekpluvier, morinelplevier of de bonte wilster, zeeleeuwerik, peiert, gliend, knot of bunte wilster, Duitse Halsband- of Dandregenpfeifer, Engelse ringed plover, dotterel, Franse grand gravelot of grand pluvier.
Die is aardkleurig van boven en wit van onderen. De vleugels zijn zwart en zo ook de kop waar ook wit in is. De hals heeft een zwarte band. De poten zijn rood, zo ook de snavel die nog een zwarte punt heeft.
Lengte is negentien cm.
De bontbekpluvier leeft van schelpdiertjes die meestal op de Wadden voorkomen. Op de heidevelden komen ze in april om in september weer te vertrekken. Het is een vogel van de Noordelijke gebieden, hoewel deze ook verder in Europa voorkomt.
Ze legt twee-vier lichtgele eieren met blauwe en zwarte plekken, broedt twee a drie weken die na 3-4 weken kunnen vliegen.
De roep is ‘pie-ie’.
Charadrius alexandrinus, L (Aegialites alexandrinus) (uit Alexandrië waar de vogel het eerste als levend beschreven werd) is de strandpluvier, zandloper, froekie, gultje, kreukeltje, gril, grient, dukelmatsje, kreutelstje, Duitse Seeregenpfeifer, Engelse Kentish plover, Franse gravelot a collier interrompu of plevier de Kent.
Die is als de vorige maar zonder zwarte halsband.
Legt vier bleekgele eieren in het zand of tussen stenen.
Dit is hier een van de bekendste die je soms met tientallen in snelle pasjes ziet lopen.
Het geluid is een zacht poewiet.
Charadrius dubius, L. (twijfelachtig) de kleine pluvier, de Duitse Flussregenpfeifer, ook Sandhuhnchen en Strandpfeifer, Engelsetlittle ringed plover, Franse petit gravelot of petit pluvier a collier.
Is als de bontbekpluvier, maar kleiner, de snavel en de pootjes zijn geler, achter het oog maar een klein vlekje.
De lengte zestien cm.
De roep is ‘diee’ in de avond en morgen.
De kleine pluvier is een wintervogel.
Uit www.nzbirds.com
Arenaria interpres, L. (van het zand levend, interpres is Latijn voor tolk) is de steenloper, tolk, steinpikker, Duitse Halsband Steinwalzer, Engelse turnstone, Franse tourne-pierre a collier.
Zwart zijn het voorhoofd, schedel, borst, schouders, wangen, rug en staart, dat gescheiden wordt door brede witte velden. Rug, stuit en onderzijde is wit. In de winter wordt het meer bruin. De lengte is vijfentwintig cm.
Dit is ook een wintervogel die op de kwelders voorkomt waar het schelpen en steentjes omkeert op zoek naar wormen en dergelijke.
Broedt in het Noorden. Vier gladde eieren. Zijn geluid is ki ki.
Bestiaria.
Zie leeuwerik. Uit evans, animal symbolisme in ecclesiastical architecture.
De charadrius (een soort pluvier) (Latijn calatrius, kaladrius, charadrius en kalandria; pater caladres) is de naam van een vogel gevonden in het land van Jeruzalem. Het is perfect wit, heeft de vorm van een lijster en heeft twee rechtopstaande hoorns op de bovenkant van zijn kop. Mozes verbiedt het eten van de caladrius (Deuteronomium xiv, 18). Wanneer een persoon ziek is, wordt het naar zijn bed gebracht om te bepalen of hij zal herstellen of niet. Als de ziekte tot de dood leidt, keert de vogel zich van hem af; maar als hij voorbestemd is om te leven, dan kijkt de charadrius hem standvastig in het gezicht en trekt de ziekte uit hem en opvliegend naar de zon zorgt hij ervoor dat de ziekte wordt verteerd door de zonnewarmte, zodat de zieke man wordt hersteld naar gezondheid. Op dezelfde manier kwam Jezus Christus, op wie geen vlek of rimpel was, uit de hemel neer en wendde zijn aangezicht af van de joden, maar zag de heidenen gunstig aan en genas hen van hun geestelijke zwakheden. Alleen zij op wie de Heer het licht van Zijn aangezicht opheft zijn zeker van het eeuwige leven. In de architectuur en in de vormende kunsten in het algemeen wordt de charadrius voorgesteld als iemand die naar de zieke kijkt of zijn hoofd afwendt, of heel vaak als een vliegende in de lucht. De laatstgenoemde beweging van de vogel is ook een teken van herstel van de gezondheid aangezien hij de ziekte of, meer wetenschappelijk gesproken, de ziektebacteriën overdraagt die door de intense hitte van de zon moeten worden verbrand en vernietigd.
Het merg van het dijbeen en de longen van deze vogel, waarvan werd aangenomen dat ze een zekere remedie voor blindheid waren worden vergeleken met het chrisma en duiden de bovennatuurlijke kracht aan die de ogen van geestelijk blinden opent en hen de waarheid, zoals in het geval van Saul.
De allegorie van de charadius is waarschijnlijk gedeeltelijk gebaseerd op de teksten in de Bijbel die spreken over God die Zijn ongenoegen laat zien door Zijn gezicht af te wenden (Ezechiël vii, 22), en het vers in de Psalm (lxxx, 7), “Bekeer ons opnieuw, o God, en laat uw aangezicht glanzen en wij zullen behouden worden.”
Zie verder: http://www.volkoomen.nl/ en : http://volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/