25 januari

Uit www.deinzevolgenswilly.be

25 januari, H. Poppo van Deinze: een vleivorm uit de kindertaal.

De oudst gekende Deinzenaar is Titzekin en zijn vrouw Adalawive (Adelvina); hij was in dienst van de Graaf, heer van Deinze. Hun zoon was Poppo die rond 977 geboren is en als eerste der Nederlanders omstreeks het jaar 1000 de tocht naar het Heilig Land ondernam en bracht relikwieën mee.

Hij is geboren uit een adellijke familie, maar koos na verschillende bedevaarten voor het kloosterleven in plaats van het huwelijk want zijn lans lichtte onderweg naar zijn bruiloft op als een fakkel ten teken dat hij niet moet trouwen. Hij trad in 1006 in het Benedictijner klooster van Saint Thierry te Reims. Keizer Hendrik II benoemde hem tot abt van de abdij van Stavelot en Malmedy. Hij kreeg nu de leiding van meerdere kloosters die hij zou hervormen in het kader van de Lotharingse hervormingen wat hem vaak niet in dank werd afgenomen. Hij werd met een mes bedreigd en ook probeerde men hem te vergiftigen. Die hervormingen leunen meer op de geest met minder pauselijke afhankelijkheid wat uitging van de abdij van Cluny, een strenge naleving van de regel van Benedictus en meer individuele contemplatie. Hij stierf in Marchiennes op 25 januari 1048.

Hij wordt afgebeeld als benedictijn in het zwarte habijt met een ratel aan zijn voeten, een zieke genas wonderbaarlijk omdat hij zijn deken over hem legde, een wolf verwijst naar een wolf die hij temde of naar de herder die door de wolf was gedood en opnieuw door hem tot leven werd gewekt. Aangeroepen tegen zenuwziektes en voor een goede dood.

Uit commons.wikimedia.org

25 januari, H. Paulus: Latijn paullus: ‘klein of gering.’ Dit is al een Romeinse familienaam bij het geslacht Aemilia. Het is de naam van de apostel die hij als Romeins burger had bij zijn omgang in de Hellenistische wereld. In Handelingen verschijnt de naam Paulus voor het eerst bij het bezoek van Paulus en Barnabas aan Cyprus. Daarvoor vinden we de naam Saulus, Hebreeuws Sjaoel: ‘hij om wie is gebeden.’

Paulus was afkomstig uit een streng Farizese familie te Tarsus in Cilicië. Hij was een zoon van Isralitische ouders en werd door zijn vader, die het Romeins burgerrecht bezat, tot Rabbi bestemd. Daarom vertrok hij al vroeg naar Jeruzalem waar de beroemde Gamalil onderwijs gaf in de godgeleerdheid. Ook legde hij zich toe op het bedrijf van tentmaker waarmee hij later in zijn onderhoud voorzag. Als een ijverig aanhanger van de sekte der Farizeeërs nam hij deel aan de volksopstand tegen Stephanus, bestuurde de vervolgingen tegen de Christenen te Jeruzalem en kreeg toen de gemeente daar zich verstrooid had een volmacht van het Sanhedrin om zich te Damascus meester te maken van de voortvluchtige. Op de weg daarheen echter had hij, volgens eigen mededelingen, een visioen wat hem tot andere denkbeelden bracht en van een vervolger van Christenen in een ijverig voorstander van het christendom herschiep. Na een driejarig verblijf te Damascus, afgewisseld met een reis naar Arabië, onttrok hij zich aan de vervolging van de daar aanwezige Joden en ging naar Jeruzalem waar hij Petrus en de jongere Jacobus aantrof. Met Barnabas ging hij naar Cyprus en Klein-Azië. Ondertussen ontstond een verwijdering tussen hem en Petrus en later ook met Barnabas. Dit werd en duidelijke omslag in het Christelijke geloof. Hij werd de belangrijkste verkondiger en is van de eerste zendelingen de enigste die Jezus niet gekend heeft. Met Silas ging hij weer naar Klein-Azië en Macedonië waar hij te Athene en Corinthi Christelijke gemeenschappen stichtte, volgens Handelingen keerde hij weer terug over Jeruzalem naar Antiochië. Een derde tocht ging naar Efeze en werd daar na een 3 jaar verdreven, verzamelde er liefdesgoederen voor Jeruzalem, ging naar Macedonië terug en vandaar in 59 naar Jeruzalem. Hier werd hij op het Pinksterfeest in een volksoploop door de Romeinen in hechtenis genomen en naar Caesarea gebracht om door de Romeinse landvoogd Felix te worden gehoord. Hij beriep zich echter op de keizer zodat hij in het najaar van 60 of 61 naar Rome werd gezonden om terecht te staan inzake de aanklachten die tegen hem geuit waren. Hij bleef er 2 jaar in niet te zware omgeving. Daarmee sluit Handelingen. De figuur van Paulus kennen we goed door de beschrijvingen van zijn zendingsreizen, handelingen, en door zijn brieven.

Naar de berichten van de kerkvaders uit de 4^deeeuw is Paulus vervolgens op vrije voeten gesteld en heeft verschillende reizen ondernomen. Na een reis door Spanje zou hij te Rome zijn teruggekeerd en daar gelijk met Petrus onthoofd onder Nero. (zie ook Rom. 15, 24, 28) Het is evenwel waarschijnlijk dat zijn terechtstelling reeds op de eerste tweejarige gevangenschap is gevolgd.

Verschillende R.K. feestdagen zijn aan hem gewijd.

25 januari. Dit is de dag van Sint Paulus bekering.

29 juni is de dag van Petrus en Paulus, 30 juni, die later is ingesteld om de feesten van beiden enigszins te scheiden. De naam werd ook minder populair dan die van Petrus, waarschijnlijk doordat ze 1 feestdag moesten delen.

De boekweit heet eigenlijk Paulweizen, want naast een boekweitveld werd Paulus met blindheid geslagen en bekeerd. De gewone sleutelbloem wordt wel S. Pauli herba genoemd, de Balsamita vulgaris heet ook zo. Te Londen, waar men de prachtige St. Pauwelskerk vindt, offerden de vrouwen eens een maat haver aan de heilige ten einde van hun kwade mannen verlost te worden.

Weerspreuken.

Een dies criticus dag, een beslissende dag voor het weer.

In Tirol: ‘Paul bekehr,’

Der halbe Winter hin, der halbe Winter her.’

De Belgische wijnbouwers verhalen dat deze dag beslissend is voor de wijnoogst: ‘ils sont contents s’ol est clair, mais tres tristes si le contraire a lieu.’

Is Sinte Paulus klaar, wacht een heel goed jaar. Ook:

Sint Paulus bekering helder en klaar, doet hopen een goed jaar.

Sint Pauwels bekering met de zonneschijn, is goed voor vruchten, koren en wijn.

De heilige wordt gestraft, als hij niet voor goed weer zorgt, door zijn beeltenis de onteren of te slaan. Soms plaatst men een strooien Paulus bij de haard terwijl de vrouwen pannenkoeken bakken. Was het goed weer dan gooien ze een pan met boter op hem of over hem heen, was het slecht weer, dan gooide ze hem in het vuur. Of begoten met wijn en bij slecht weer dan wierpen ze hem in het slijk en modder.

In Jutphaas placht men een Paulusje in huis ‘binnen te brengen’ dat was een grotere of kleinere pop die men in een hoek van een vertrek plaatste. Gebeurde dat zonder dat de drager nat werd gegooid, dan moest de vrouw des huizes ‘s avonds koeken bakken. Mogelijk een regengetover.

Op deze dag doet de Pauwelbende haar omgang en werpt rond de oude St. Pauluskapel Pauwelbroodjes in Vlaanderen. Dit naar aanleiding van een legende uit 1382 toen Geeraardsbergen door de Vandalen werd geplunderd en uitgemoord. Vreselijke ziekten teisterden de stad en omliggende dorpen, toen op 25 januari een man in 't wit gekleed en te paard zittende broodjes uitdeelde. Zij die van de broodjes aten werden genezen. Men zag in deze figuur Paulus in eigen persoon. De Pauwelbende organiseert dit.

Zijn feestdagkruid is het gele nieskruid, Eranthis hyemalis.

Zie verder: http://www.volkoomen.nl/ en : http://volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/