16 maart

Uit wdtprs.com

16 maart, Abraham, (Hebreeuws Avraham, Arabisch Ibrahim): waarschijnlijk, ‘de (goddelijke) vader is barmhartig.’ In het O.T. uitgelegd als ‘vader van een menigte volken.’ De oorspronkelijke vorm was Abram, Gen. 11:26 ‘de (goddelijke) vader is verheven.’

Oudtestamentisch figuur die rond 1700 v. Chr. Leefde in de stad Ur te Mesopotamië.

Abraham is een man die voorkomt in de Tenach van de Joden, de Bijbel van de christenen en de Koran van de moslims. In deze boeken wordt hij gezien als de aartsvader van Joden en Arabieren in letterlijke zin, en voor christenen en moslims in overdrachtelijke zin. Vandaar dat het jodendom, christenen en moslims ook wel Abrahamitische religies worden genoemd. Hij is volgens velen een persoon die echt heeft bestaan, terwijl Adam en Eva en Noach als mythisch gezien worden. De stamvader van de Hebreeërs en de met die vermaagschapte Arabische stammen.

Volgens het Bijbelse verhaal trok hij met zijn neef Lot uit Mesopotamië naar Kanaän en vestigde zich in het zuidelijke deel van het land waar hij bij verdrag enige eigendommen verwierf, bewaarde er de vrede met de inboorlingen en strekte zijn tochten tot Egypte uit. Daar sloot Jahwe een verbond met Abraham, toen nog Abram genoemd, zijn bejaarde en tot dan toe kinderloze vrouw zou een zoon baren en zijn nageslacht zou talrijk worden. Later wordt Abrahams geloof op de proef gesteld, op Gods bevel moest hij zijn zoon Isaac offeren op de berg Moria. De diepbedroefde Abraham begaf zich met offermes en vuurpot op weg terwijl de jonge Isaac het brandhout droeg en zich erover verwonderde dat er geen offerdier meegenomen werd. Toen Abraham zijn zoon op de brandstapel had vastgebonden en het mes hief, hield een engel hem tegen. Een ram die met zijn horens in het struikgewas vastzat werd in de plaats van Isaac geofferd.

Hoewel hij een geschiedkundig persoon kan wezen geeft zijn naam (vader van vele volkeren) reeds te kennen dat we het hier te doen hebben met het verhaal van omzwervingen van herdersvolken dat ons in de vorm van een familietafereel wordt medegedeeld, terwijl zich uit die zwervende stammen het Israëlitische volk zich heeft ontwikkeld. Van dat volk is Abraham de vertegenwoordiger, inzonderheid wat de godsdienst betreft. Hij is een toonbeeld van aartsvaderlijke deugd, een gelovig dienstknecht van Jahwe die hij door offeranden en gehoorzaamheid huldigt zodat hij zelfs in het N. T. als een geloofsheld wordt geprezen. Ook de Mohammedanen noemen hem Chalil Allah, ‘de vriend van God’ en stellen hem voor als man des geloof, terwijl ze hem de stichting toeschrijven van Mekka en van de Kaaba. Zowel bij hen als bij de Israëlieten is hij de bezitter van wijsheid en de uitvinder van het letterschrift. Niet zonder reden hebben geleerden van de jongere tijd hem vereenzelvigd met Zoraster en Brahma.

Bij hem zie je de eerste maal het verschil tussen het een godendom en de natuurreligie en de aanspraken van Israël op het grondgebied van Kanaän en dat het stamteken van het besnijden wordt ingevoerd.

Op de eerste nieuwjaarsdag, ‘Moosch Haschanah ‘of als het dan sabbat is, op de tweede, begeeft men zich naar een stroom of beek waarin vissen leven en zegt daarbij staande de laatste verzen van het boek Micha op die op zonden betrekking hebben, een symbolisch uiting met de gedachte in de daar voorkomende woorden: ‘moogt gij al hun zonden in de diepte der zee werpen.’. Velen hebben bij die gewoonte de gelegenheid om stukjes brood of andere dingen in het water te werpen. Dit gebruik heet in het Hebreeuws ‘Taschlichպ,’gij zult werpen,’ Micha VII: 19, hoewel hier meerdere uitleggingen van zijn.

De Joodse geleerde Maharil wijst op de gewoonte van de bedevaartgangers naar Mekka die voordat ze een laatste maal om de Kaaba trekken zich in het dal Mina het hoofd moeten scheren en de nagels knippen (dat wordt in het dal begraven) nadat ze met tussenpozen drie maal zeven stenen hebben geworpen naar de drie in het dal aanwezige obelisken. Ze noemen dat de ‘steniging van de duivel.’ Men brengt die gewoonte terug tot de aartsvader Abraham met wie de gehele omgeving van Mekka in verband staat en waarvan men zelfs beweert dat hij de Kaaba gebouwd zou hebben. Toen Abraham, zoals te lezen staat in ‘Hepher Hajasjar,’ op weg naar Moriah was om zijn zoon te offeren kwam de satan Iblis in de gedaante van een oude man hem tegemoet en trachtte hem van die vrome daad af te houden. Op raad van de engel Gabriël dreef de aartsvader de duivel met stenen op de vlucht. In verband hiermee wordt het stenen werpen in het dal Mina nog altijd beschouwd als een herinnering aan Abraham ‘s overwinning op het boze.

Evenwel is het stenen werpen al veel ouder dan de Islam. De zgn. ‘Hermen,’ van de Grieken zijn steenhopen waarbij iedere voorbijganger een steen wierp of een plengoffer bracht in de hoop dat Hermes (Mercurius) de reiziger veilig zal begeleiden, vgl. de Irminzuil.

Het werpen met brood op nieuwjaarsdag heeft niets met stenen werpen te maken, noch iets met de oude Grieken van doen. Misschien wordt het gedaan met hoop op zegen in het nieuwe jaar terwijl men gedachtig is aan het woord van de Prediker XI: 1, waar die zegt: ‘werp uw brood uit op het water en gij zult het terug vinden na vele dagen,’ dat wil zeggen, elke goede daad vindt haar loon. Graan en brood als gaven Gods, het symbool van geluk en voorspoed. Waarom er dan vissen in het water moeten zitten? De Kabbalistische verklaring is hiervoor dat de vissen geen wenkbrauwen of oogleden hebben en zij hun ogen dus wijd geopend houden waardoor de vis het symbool is van het wakende oog dat, met andere woorden, de ‘bewaarder is van Israël die niet sluimert of slaapt’ over zijn volk. De vis is trouwens het symbool van vruchtbaarheid die altijd op nieuwjaarsdag bij de Joden op tafel ligt. Bij sommige Joodse huwelijksfeesten is het een gebruik dat het jonge paar zeven maal over een schotel met vis loopt.

Traditioneel wordt hij voorgesteld op het ogenblik dat hij gereed is zijn zoon Isaac te slachten en daarvan weerhouden wordt, Abrahams offerande. Soms zie je hem met drie engelen die verwijzen naar de drie gasten die hij ontving bij de eik van Mamre en die hem meedeelden dat Sara een zoon zou baren. Heel soms zie je hem met lange baard en in zijn schoot staan kleine mensjes die zielen voorstellen, dat naar het evangelie van Lucas 16:19-25 waarin de vrekkige rijkaard vanuit de hel de arme Lazarus ziet rusten in Abrahams schoot. De latere sagen voegen er nog vele cultuurverdienstelijke eigenschappen aan toe, het onderwijzen der Egyptenaren in mathematiek, astronomie en filosofie, uitvinder van het letterschrift en droomvoorzeggingskunst, het stichten van de Kaaba te Mekka etc.

Ook een kluizenaar bij Edessa in de 4^de eeuw is er van die naam.

De kuisboom, Vitex agnus-castus, heet wel Abrahamsstruik.

Uit www.glasmalerei-ev.de

16 maart, H. Heribertus van Keulen, (Heribert, Herbert): Germaans her, ‘heer: leger,’ bert: ‘glanzend stralend of schitterend,’ dus ongeveer uitblinkend in het leger.

Hij is ca 970 geboren als zoon van graaf Hugo van Worms en opgevoed in het benedictijnenklooster te Gorze. Na verschillende functies werd hij in 994 tot priester gewijd en kanselier voor Italië onder Otto, kanselier voor Duitsland in 997 en in 999 aartsbisschop van Keulen in daar was hij aanwezig in het jaar 1000 bij de opening van het graf van Karel de Grote in Aken. Hij verzette zich tegen de opvolger van Otto III, Hendrik II, en werd gevangen genomen, erkende hem tenslotte en werd een van zijn raadgevers. Hij was zeer vroom en menslievend, stichtte in 1002 een Benedictijner klooster en een kerk te Deutz, daar werd hij ook begraven in 1021. In 1075 werd hij heilig verklaard.

Hij wordt als bisschop afgebeeld met een kerkmodel in de hand en een geknielde koning, Hendrik II. Ook met een zwaard naar zijn adellijke afkomst en een duif die verschenen zou zijn boven zijn hoofd bij een bidprocessie te Keulen waarna het meteen begon te regenen en wordt aangeroepen tegen droogte. Ook zie je hem wel met een boomstam, toen de arbeiders niet aan voldoende hout konden komen voor de bouw van het klooster zag hij een kruis verschijnen in een perenboom in de boomgaard. Hij liet die kappen en als bouwmateriaal gebruiken. Patroon van Deutz-Keulen.

16 maart H. Hilarius: Latijn hilaris, Grieks hilaros: ’vrolijk, opgeruimd of opgewekt,’ vgl. hilariteit.

Hilarius was de tweede bisschop van Aquileia, martelaar in de 1^ste eeuw.

Uit en.wikipedia.org

16 maart, H. Julianus van Anazarbus: Latijn Iulius, naam van een Romeins geslacht waartoe Gauis Iulius Caesar behoorde. Mogelijk van Grieks ioulos: ‘de wollige eerste baardharen,’ dus ‘de jeugdige,’ of van Jovilius: ‘aan Jupiter gewijd.’ In het N.T. als hoofdman die Paulus naar Rome moet brengen, Handelingen 27. De vrouwelijke vorm Julia als die van een christin in Romeinen 16:15. Verschillende heiligen zijn er van deze naam.

Julianus was martelaar in Sicilië tijdens Diocletianus. In de middeleeuwen werd hij zeer vereerd.

Zie verder: http://www.volkoomen.nl/ en : http://volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/