30 november

Uit www.marypages.com

30 november, St. Andreas: Grieks andreios: ‘mannelijk of dapper.’

Naam van de eerste discipel en oudere van Petrus. Waarschijnlijk is het een vertaling van een Hebreeuwse naam. Hij was visser van beroep. In het N.T. vinden we weinig van hem vermeld, hij is de eerste genoemde apostel die tegen Petrus zei; ‘wij hebben de Messias gevonden..’ Joh. 1; 40-42.

De traditie wil dat hij door Cappadocië, Galatie en Bithynei naar Scythie ging om hier het evangelie te verkondigen, het gebied rond de Zwarte Zee, hij is d apostel van het Oosten en de beschermheilige van Rusland. Hij stichtte op zijn terugtocht de kerk te Byzantium. Volgens de Russische sage heeft hij het Christendom gebracht aan de oevers van de Wolga.

Petrus werd in Rome ondersteboven gekruisigd. De Romeinse gouverneur Aegeas besluit dat Andreas diagonaal moet worden gekruisigd. Men zegt dat hij vol begeestering het kruis omhelsde waaraan hij ging sterven. Om het lijden zo lang mogelijk te rekken wordt Andreas niet genageld maar met touwen gebonden. Na twee dagen zou hij op 30 november van het jaar 60 onder de regering van keizer Nero aan zijn einde zijn gekomen. Zijn gevangenneming had een opstand onder de bevolking tot gevolg. Andreas spoorde zijn volgelingen echter aan tot lijdzaamheid waardoor hij later de erenaam ‘sanctorum mitissimus’ verkreeg, ‘de zachtmoedigste onder de heiligen.

Volgens de overlevering werd Andreas te Patras in Zuid-Griekenland gekruisigd aan een kruis in X vorm (wordt bijvoorbeeld zo afgebeeld in de R.K.-kerk te Velden) vandaar de naam Andreaskruis als in de Engelse vlag.

Hij wordt blootsvoets afgebeeld in lange tunica en mantel en naast hem of voor hem staat een kruis in x vorm. Soms zie je hem met slangen als symbool van de duivel, ook met een schepnet, schelp of vissen.

In 357 worden zijn relikwieën naar de kerk van de Apostelen in Constantinopel gebracht dat zich op Andreas beroept zoals Rome op zijn broer Petrus. Wanneer achthonderd jaar later de Fransen aan de macht komen laat kardinaal Petrus van Capua het gebeente naar Italië overbrengen. Na de historische ontmoeting in 1964 tussen paus Paulus VI en patriarch Athenagoras van Constantinopel schenkt de laatste als groot gebaar een icoon waarop Petrus en Andreas elkaar omhelzen. Kort daarop schenkt Paulus VI aan hem een reliekschrijn met het ooit geroofde hoofd van Andreas.

St. Andreas is de schutspatroon van Rusland. De Andreasorde is gesticht in 1698 door Peter de Grote, naar aanleiding van de onderdrukking van de opstand der Strelitzen. Het wordt alleen aan leden van de keizerlijke familie, buitenlandse vorsten en hooggeplaatste staatsambtenaren en generaals gegeven. Het ordeteken is een Andreaskruis met de gekroonde beeltenis van de heilige Andreas en de 4 letters S.A.P.R. (Sanctus Andreas Patronus Russiae) en op de keerzijde de dubbele Russische adelaar om wiens hals zich een witte band bevindt met de spreuk: Voor trouw en geloof.’

Ook in verschillende streken van Duitsland en België is meer dan 1 plaats naar hem genoemd.

Hij is ook de schutspatroon van Schotland. Nog altijd is de 30^ste november voor alle Schotten die in het buitenland wonen een herinnering aan het vaderland. Op alle plaatsen van de wereld waar Schotten bijeen zijn wordt op deze dag een feestelijke bijeenkomst gehouden.

De H. Regulus is de stichter van de stad Saint Andrews. Hij stapte daar in de 9^de eeuw aan land met het gebeente van de H. Andreas en liet er een klooster verrijzen. Volgens de traditie kwam een compagnie van baardige mannen met hoge kronen binnen de muren van het oude Council House te Edinburgh. Het object van hun gesprek was de plaatsing van de distel op hun banier ter ere van St. Giles die vele stormen eeuwen daarvoor doorstaan had en menig slagveld had aanschouwd. Het besluit was ten gunste van de distel en kort daarna droeg elke banier van Schotland de distel Dit was omstreeks het midden van de 16^de eeuw. De dragers droegen linten en een medaillon waarop St. Giles stond afgebeeld. De kraag van de orde is goud en met distels en takjes ruit ingelegd en omfloerst met groen, de 2 oude symbolen van de Picten en Schotten. Oorspronkelijk bestond de orde uit 12 ridders. Tijdens de regering van George IV werden het er 16. Op 30 november, feestdag van St. Giles, (St. Andries?) komen de geridderde mensen naar de Thistle Chapel in Edinburgh. De orde telt 13 leden en het ordeteken is een gouden ketting van distels waaraan het beeld van de Heilige Andreas met het kruis dat de gedaante heeft van de letter X dat ook wel geschilderd op het Bourgondisch wapen het Bourgondisch kruis genoemd wordt. De traditie houdt het erop dat die gesticht zou zijn door Koning Archius, 895, aan wie na een bloedige slag een wit kruis met daaraan genageld Andreas, (Andreasorde) verschijnen zou. Ze voert het devies: ‘Nemo me impune lacessit,’ niemand raakt mij ongestraft.

Hij wordt als een goede heilige aangeroepen.

Patroonheilige van vissers, vishandelaars, slagers en touwslagers omdat hij met touwen aan het kruis werd gebonden. Hij wordt aangeroepen tegen kinkhoest, nekpijn, keelpijn en jicht. De Sint-Andries nacht heeft magische eigenschappen. Hij geldt als beschermheilige van de maagden en onvruchtbaarheid, volgens sommigen omdat eind november in de kerken dat gedeelte van het evangelie gelezen werd waarin de gelijkenis van de 10 maagden voorkomt. In een Andreasgebed wordt verstaan een gebed om een man.

Waarschijnlijk is het evenwel dat deze zachtmoedige heilige bij de Christenen de naam heeft ingenomen van de goedigste der goden, Fro of Freyer, die bij de Germanen gold als oorsprong van leven en vruchtbaarheid.

St. Andries is een lot- of geluksdag bij uitnemendheid. Op deze dag bestaat het bijgelovig gebruik dat de meisjes door verschillende middelen hun aanstaande trachten te leren kennen.

Wilde een meisje haar minnaar in de spiegel zien dan moest ze zich uitkleden en daarbij een bezwering uitspreken. Op 30 november, de dag van de H. Andreas en de schutspatroon van de ongehuwde, probeerde men van een weduwe een appel cadeau te krijgen. Had men die appel dan at men er eerst de helft van op en de andere helft werd Գ avonds onder het hoofdkussen gelegd, dan droomde men van de toekomstige echtgenoot. Een over de schouder geworpen appelschil zal de eerste letter van zijn naam vormen en het door een sleutel gegoten lood zal zijn beroep aanduiden.

Op St. Andriesavond werden de kersenbomen gesneden door de meisjes en plaatsten ze die in water. Op Kerstdag zagen zij de bottende bloemen en naar het getal en kleur bepaalden ze de komende huwelijksdag.

Je moet op St. Andreasdag haring eten en zonder bidden naar bed gaan en in plaats daarvan zeker rijmpje opzeggen, daarbij met de grote teen driemaal tegen de bedstijlen stoten en vervolgens achterwaarts te bed stappen. Dan zie je de toekomstig in een droom.

Wil een meisje des nachts haar vrijer zien dan moet ze voor ze in haar slaapkamer gaat iemand een handvol graan, hetzij koren of tarwe, rogge of haver ontroven waarmee zij te bed gaat. Na zich ontkleed en de lamp uitgeblazen te hebben werpt ze met de rechterhand het graan over haar hoofd naar het bed toe en zegt:

‘In Andries name

Zaai ik mijn zaden

In Andries gaarde

Zal ik mijn schat afwachten.’

De volgende morgen gaan de meisjes zeer vroeg naar de vijver of een ander water en zien of de struiken beginnen te botten. Het meisje dat een knop ontdekt zal weldra trouwen. Ook kun je er je toekomstig geluk of liefde uit aflezen, is het volgende jaar vruchtbaar, zal iemand nog lang leven etc.

Een dorre berk hield het zwemmend lichaam van St. Andries tegen, begon weer te groeien en gaf lover gedurende zeven winters.

Uit het graf van St. Andries sproot een lelie op wier bloembladen letters stonden die echter niemand begrijpen kon. Een kwaadwillige knaap uit het geslacht Pogler brak de bloem en sindsdien stierf zelden een Pogler een natuurlijke dood. Ook heeft de heilige zijn naam gegeven aan de Andriesgulden, florin de Saint Andrieu, zoals hij heet in Keizer Maximiliaan ‘s ordonnantie van 14 december 1489.

Hij is patroon van vissers en visverkopers. Hij wordt met Petrus in een schip afgebeeld.

Weerspreuken.

Sint Andries is ook een kritische dag, een lotsdag, een dag waarop men de toekomst probeerde te voorspellen.

De dag geldt als de laatste dag waarop men rogge kan zaaien.

Sunt Andrees

‘t Snyt of 't vreest

‘t Hagelt of waiet

Andrees hef zinne rogge nog niet zaied.’

Het weerrijmpje luidt ‘Sint Andries brengt de vries, of St. Andries staat op en vriest en laat niet af voor O.L.V. Lichtmisdag.’ Sint Andries is de patroon van de vissers.

Dit is bij de boeren in Z Brabant de meest gevreesde heilige. Op deze dag vervalt de pacht, St. Andries maakt de boeren vies.

Als Sint-Andries onder sneeuw moet bukken, zal ook dat jaar geen koren lukken.

Sint Andreas snee, doet ‘t koren wee.

Sint-Andries, sporreke piep! Vandaag zie ik u nog, maar morgen niet. Op deze dag, zo zegt men in Vlaanderen, sneeuwt de spurrie vaak onder.

Sint-Andries brengt de vries. Soms met de toevoeging: Sint Elooi, 1 december, brengt de dooi.

De bloem van zijn dag is een klaverzuringsoort, Oxalis tricolor. St. Andrewճ cross is Ascyrum Crux-Andrea.

Op 30 november stierf ook Joscio (Joscius, Josbert; Joscius of Saint Bertin; Joscius Roseus; Valbebertus)

Benedictijner monnik op het klooster te Saint Bertin, diocees Arras, Frankrijk. Bekend vanwege zijn devotie voor Maria. Deze kloosterling van St. Bertin stierf een natuurlijke dood in 1163. De legende verhaalt van hem dat hij dagelijks de vijf psalmen las waarvan de eerste letters het acrostichon van Maria vormden te weten, Mang;- Ad Dom;- Retrib.;- In convert.:- Ad te levavi. Na zijn dood sproten hem vijf rozen uit ogen, oren en mond en dat de naam Maria op de bloembladen gevonden werden. Hij wordt afgebeeld als Benedictijnenmonnik met rozen die ontspringen van zijn mond, ogen en oren, het woord Maria naast hem.

Zie verder: http://www.volkoomen.nl/ en : http://volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/