19 november

Uit stelizabethofhungarydhs.catholicweb.com

19 november of 17 november, H. Elisabeth van Hongarije (Thüringen of van Hessen): Hebreeuws uit Elisjeba: ‘God heeft gezworen, God is mijn eed of God is degene bij wie ik zweer.’ Sommige namen staan onder invloed van Germaanse namen als bert.

Ingebed tussen de wouden van Thüringen verheft zich de Wartburg. In haar ruimte zouden eertijds de minnezangers tot een edele wedstrijd tezamen gekomen zijn. Omdat er geen ontknoping viel haalde Hendrik van Ofterdingen de tovenaar Klingsor uit Hongarije binnen voor hulp. Toen de waarzegger in Eisenacht aankwam vroegen de mensen naar nieuwigheden in de wereld en hij sprak:’ik zie een ster opgaan in Hongarije wiens licht Wartburg verlicht. Op dit moment zal mijn koning Andreas een dochter geboren worden. Ze zal de zoon van uw landgraaf trouwen en een heilige worden.’ De landgraaf zond zo gauw hij dit hoorde getrouwen uit zodat ze de maagd zouden verwerven. Elisabeth was nauwelijks vier jaar oud toen men haar in een zilveren wieg naar Wartburg bracht om haar hier samen met haar toekomstige gemaal op te voeden.

Elisabeth was de dochter van Andreas II van Hongarije en Geertruide, hertogin van Meran, geboren te Prezsburg in 1207. Reeds in 1211 was ze verloofd met de elfjarige Lodewijk IV, een zoon van Hermann, landgraaf van Thüringen en naar Wartburg gebracht om er aan ճ Landsgraven kunstlievend hof haar opleiding te ontvangen. Landgraaf Hermann beviel de schoondochter wel, maar zijn vrouw Sophie en haar dochter zagen niet graag dat ze zo goed voor de armen was. In de kerk legde ze haar kroon af omdat de doornenkroon van de Heer haar zo zwaar drukte. Reeds vroeg openbaarde zich bij haar de neiging tot kloosterleven zodat men haar wilde terugbrengen naar haar ouders, maar haar verloofde, die inmiddels zijn vader was opgevolgd, kwam daartegen in verzet en trad met haar in het huwelijk toen zij de ouderdom van 14 jaar had bereikt. De echtgenoten waren door de band van een oprechte en trouwe liefde verenigd en terwijl Lodewijk zich door allerlei ridderlijke daden onderscheidde vervaardigde zij klederen voor de behoeftige en voorzag dagelijks 900 mensen van voedsel en versmaadde voor zichzelf alle aangenaamheden en gemakken van het leven. Kruisvaarders brachten de melaatsheid naar Duitsland en Elisabeth wijdde zich met grote zorg aan de verpleging. Haar biechtvader, de strenge grootinquisiteur van Duitsland, Koenraad van Marburg, bevestigde haar in die gezindheden en verplichtte haar om zich te onthouden van alle spijs die niet door zware afpersingen van de onderdanen verkregen was, ze zal veel honger geleden hebben. Verder tot de belofte van gehoorzaamheid en kuisheid na de dood van haar gemaal. Dat kwam gauw. Hij nam deel aan de kruistocht waartoe keizer Frederik III hem opgeroepen had en overleed te Otranto in 1227. Op haar veertiende jaar trouwde ze, kreeg snel een zoon en vier dochters en 6 jaar later was ze al weduwe.

Na de dood van haar echtgenoot wordt ze door de broer van haar man, Heinrich Raspe, voor de keus gesteld, of zich naar de eisen van het huis voegen en alles te eten of de consequenties te trekken. Dan vertrekt ze heimelijk uit Wartburg en zwerft ze met haar kinderen in ellende rond, in het barre seizoen door de straten van Eisenach waar niemand zich over haar, haar zoon Hermann en haar beide dochters durfde te ontfermen uit vrees voor de landgraaf. Eindelijk trok de bisschop van Bamber, haar oom van moederszijde, haar lot aan en overtuigde Raspe van zijn verkeerde handelwijze, verzoent zich met haar zodat zij in haar rechtmatig bezit hersteld wordt. Dan echter kiest ze vrijwillig een leven van afzondering en wijdt zich aan de werken van barmhartigheid. Ze zou zich aangesloten hebben bij de derde orde van de H. Franciscus, vandaar de vaak voorkomende voorstelling van haar als non in bruin habijt en witte sluier. Hij schonk haar de stad Marburg met de onderhorige dorpen en een jaargeld van 500 mark zilver. Daar begaf ze zich in 1229 heen en wijdde zich nu geheel en al aan vrome en strenge levenswandel en aan het oefenen van weldadigheid. Dan kwam keizer Frederik II om haar hand. Hij was de man die men de antichrist noemde, een mooie man die in de kracht van zijn leven en op de toppen van zijn roem stond. Toen hij de vrouw van zijn gestorven vriend begeerde sloegen bij Elisabeth de stoppen door. Ze had haar geliefde man verloren maar Christus gewonnen, wat moest ze met een keizerskroon! Ze had het lichaam van haar man naar Marburg brengen laten en leefde in zijn buurt in gebed en ziekenverpleging. Konrad van Marburg had ze uitgenodigd. Het scheen alsof hij haar dwingen wilde een heilige te worden, maar Elisabeth had die genade niet nodig. De roep dat er in Thüringen een heilige vrouw leefde was al reeds door de landen van Europa gesneld. Franciscus van Assisi zond haar op de wens van de paus zijn mantel. Onvermoeid was Elisabeth in haar zorgen om de zieken en hulpeloze, hun gaf ze kracht en gezondheid. Met 24 jaar was ze volledig verzwakt en aan een hevige koorts gestorven. Dat was de 19^de november 1231 te Marburg in een door haar gesticht ziekenhuis in wiens kapel haar lichaam is bijgezet. Weldra verspreidde zich het gerucht van wonderen dat door haar gebeente veroorzaakt werd zodat ze in 1235 door Paus Gregorius heilig werd verklaard. Hendrik Raspe, haar heftigste tegenstander in het leven, huldigde haar als eerste. Keizers, koningen en de machtigen der wereld begeerden haar relikwieën.

Boven haar laatste rustplaats te Marburg verhief zich weldra de prachtige St. Elizabeth ‘s kerk, terwijl zich een relikwie van haar te Breslau en Wenen bevinden. Door haar dochter Sophie werd ze de stammoeder van het vorstelijk huis van Hessen.

Ze komt in veel legenden voor (sagen rond de Wartburg, waar schilderijen te zien zijn over haar barmhartigheid. Otto Roquette verwerkte haar leven in een opera met muziek van Fransz Liszt, ze is ook een van de hoofdfiguren uit Wagners opera die haar verbond met de Tannhouser sage in zijn opera Tannhauser) Het rozenwonder, dat oorspronkelijk niets met haar armenzorg van doen heeft, verschijnt niet in de vroege Duitse kunst. Meestal wordt ze afgebeeld in de bruine pij van de derde orde der Franciscaner, meestal door bedelaars omgeven of bij de ziekenverzorging en voedselverstrekking van de armen. Ze draagt vaak een kruik en brood. Aan haar voet bevinden zich vaak drie kronen als teken van haar voorname afkomst, adellijke huwelijk en hemelse heerlijkheid. De bakker, bedelaar, linnenwever en alle charitatieve instellingen staan onder haar beheer en vereren haar bijzonder. Bovendien is ze patrones van Thüringen en Hongarije. Vrouwen vragen haar om kinderzegen.

Ze geldt als een vorstin die niet van weelde hield, maar bewogen werd door andermans geluk

Ze had de gewoonte in eigen persoon en heimelijk geld en voedsel naar de armen te dragen. Haar man die echter vroom was en zijn gemalin oprecht beminde en zich niet liet storen aan sommige kwade raadgevers had haar meerdere malen ontraden om met guur weer haar gezondheid aldus in de waagschaal te stellen. Ze moest niet gaan langs het steile pad dat nu nog bekend staat als ‘kniebreker.’ Op een vroege morgen ging ze toch weer langs de kniebreker en in een korf droeg ze brood, vlees en eieren voor de armen. Daar ontmoette ze haar man. ‘Wat draag je daar?’ Ze hief haar mantel en toonde de korf, hij was gevuld met mooie witte rozen. De landgraaf was verbaasd, het was nog lang geen rozentijd. Boven het hoofd van Elisabeth zweefde een lichtgevend kruis. Hij sprak haar minzaam toe; ‘vervolg uw weg Elisabeth’ en nam een van de wonderbare rozen die hij zijn hele leven heeft bewaard. Ze wordt afgebeeld met vorstelijke gewaden, kroon en scepter en vaak ouder dan ze eigenlijk was. Soms zie je haar met drie kronen als symbool voor boetedoening, het goede voorbeeld en zuiverheid. Of met de rozen in haar mantel dat de veranderde broden waren., zie ook de H. Isabella met gelijk verhaal. Soms heeft ze een kerkmodel, Marburg, in de hand of draagt een kruik wijn waarmee ze de dorstige laaft. Ook zie je haar vaak met andere Franciscaner heiligen. Patrones van bakkers, weduwen, wezen, bedelaars en ziekenhuispersoneel. Ze wordt tegen eczeem en tandpijn aangeroepen.

Thans kweekt men nog vele rozen in Thüringen, namelijk op de oude Wartburg en bij de kerk van Marburg ter er van de goede Elisabeth.

Het zijn de bloemen van haar dag met Passiflora maliformis.

Het lieve zonnekruid, Helianthemum vulgare, heet Elisabethsbloempje, het sluit 's avonds haar kroontje omdat Elisabeth van Hongarije haar ziel sloot voor alles wat niet een straal van genade of hemels licht was.

Uit www.newmanconnection.com

19 november, Mechthildis van Helfta. (Mechthildis van Hackeborn, Mechtilde)

In het jaar 1241 werd Mechthildis geboren in Hackeborn uit het adellijke geslacht von Hackeborn. (Duitsland). Reeds op zevenjarige leeftijd trad zij toe tot de orde van de cisterciënzers in het plaatsje Rodersdorf. Zij kende een grote verering voor het Heilig Hart van Jezus. In 1251werd haar zus Gertrudis abdis over het klooster waar ook Mechthildis verbleef. Van haar zus kreeg Mechthildis ook de verdere opleiding. Toen het klooster in 1258 verhuisde naar Helfta kreeg Mechthildis de leiding over de kloosterschool. Zij was kunstzinnig zeer begaafd en daardoor zeer geliefd bij haar medezusters. Haar mystieke belevingen werden door haar medezusters opgetekend in het boek ‘Liber specialis gratiae’ (boek van bijzondere genade). Het boek droeg bij tot de verspreiding van de devotie tot het heilig Hart, daarom wordt ze ook afgebeeld met een vlammend hart in de hand of een hart met de letters IHS terwijl een vlam uit haar borst naar het hart rijkt. Nog een Gertrudis trad iets later in dit klooster in. H. Gertrudis (de grote) van Helfta. Zij ontving van Mechthildis de opleidingen en stond Mechthildis in haar laatste levensjaren terzijde. Op 19 november 1299 stierf Mechthildis in haar klooster in Helfta. Patrones tegen blindheid omdat ze eens een blinde medezuster genas.

Sinte Liesbeth laat verstaan hoe de winter zal vergaan.

Zie verder: http://www.volkoomen.nl/ en : http://volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/