21 januari

Uit www.lookandlearn.com

21 januari, St. Fabianus (Fabius of Flavianus): Latijn faba: ‘boon,’ zou dus bonenverbouwer betekenen. Naar een andere verklaring zou hij afkomstig zijn uit de stad Fabiae. Fabius was een bekend Romeins geslacht, hiertoe behoorde onder andere Quintus Fabius Maximus Cunctator die in de tweede Punische oorlog tegenstander was van Hannibal.

Fabianus was paus van 236 tot 250. Een grote persoonlijkheid en martelaar onder keizer Decius, is begraven in de Calixtus catacomben. In 1915 werd bij opgravingen in San Sebastiano zijn lichaam teruggevonden. Hij was een voortreffelijk kerkvorst, van hem wordt verteld dat hij Rome in 6 diacones verdeelde, keizer Philippus met zijn zoon doopte, 4 conciliën te Rome hield en verkondigers des geloof naar Gallië gestuurd heeft. Tegelijk met hem is St. Sebastianus de marteldood gestorven.

Uit www.livingseasons.com

21 januari, St. Agnes: Grieks hagnos: ‘heilig, zonder schuld, rein of kuis.’

De heilige Agnes was martelares te Rome, waarschijnlijk tijdens de vervolgingen van Diocletianus rond 304. dat zou, volgens de legende al op haar 12^de geweest zijn, rond 305. Ze zou geweigerd hebben met de zoon van de heidense prefect van Rome te trouwen, Symphronius, (Claudius) en zei dat Christus haar bruidegom was.

Diep gekrenkt verliet de versmade het huis van de christin. Nu werd ze om haar geloof vervolgd en vreselijk beproefd, Symphronius liet haar in een gevangenis brengen. De prefect leidde zelf het onderzoek en ofschoon zijn eigen zoon de aanklager was wilde hij het meisje redden. Hij riep de Vestaalse priesteressen te hulp. Ze zouden Agnes zo lang bij zich houden tot zijn zoon zou besluiten om de aanklacht terug te trekken. Voor մ gerecht verdedigde Agnes zich met heldenmoed. Hoogverraad kon de aanklager niet bewijzen, wel godslastering waarom ze veroordeeld werd tot het bordeel. Symphronius had dit oordeel verwacht en gehoopt. Zou ze hem niet vrijwillig als vrouw volgen, dan zou ze hem onder dwang toe behoren. In de eerst nacht van haar gevangenschap zou hij wraak nemen. Agnes werd van haar kleren beroofd in het bordeel, maar nu werd haar hoofdhaar plotseling zo lang dat het haar als een gewaad bedekte. Door een engel werd haar een blinkend gewaad gebracht. Toen Symphronius kwam en de kamerdeur naderde sloegen de vlammen hem tegemoet. Het leek hem geen vuur maar meer een hemels wezen. Hij tuimelde terug, stortte ter aarde en werd blind. De vader kwam om zijn zoon te halen, plotseling bedacht hij zich en liet zich naar Agnes brengen. Ze bad tot God dat die hem het licht der ogen weer zou geven. Hij stond op en verliet het huis dat hij vol haat en begeerte betreden had als christen.

Politieke veranderingen waren op til en na de rechtvaardige Rufus kwam er een nieuwe prefect. Die wilde bij keizer Maxentius een wit voetje halen en opende opnieuw de aanklacht tegen Agnes. Na een schertsprocedure verkondigde hij het oordeel. Ze werd tot de brandstapel veroordeeld als tovenares. Omdat de vlammen haar ongedeerd lieten werd ze onthoofd. Toen haar ouders en dierbaren aan het graf van de reine kwamen verscheen ze tot hun vertroosting, terwijl een sneeuwwit lam naast haar stond. Ze wordt dan ook afgebeeld met een lam. Of acht dagen later zag men een rij maagden bij haar graf waaronder Agnes zelf met een wit lam in haar armen. Haar geschiedenis is afgebeeld in een bas-relif van Algardi in de St. Agneskerk op de Piazzo Navona te Rome. Ze zou een van de laatste martelaressen in de tijd van keizer Maximius geweest zijn.

Door associatie met het Latijnse woord agnus: ‘’ het lam Gods of Christus wordt St. Agnes vaak afgebeeld met een lam. In de voor de Porta Pia te Rome gelegen Agneskerk worden op deze dag ter herdenking van de heilige de lammeren geweid uit wiens wol het pallium voor de wijding van nieuwe bisschoppen gemaakt werden. Het pallium is een teken van hoge waardigheid en gezag en wordt ten geschenke gegeven aan patriarchen, primaten en aartsbisschoppen, het zijn banden met daarin aangebracht zes zwarte kruisen.

Ze wordt in de regel als jong meisje afgebeeld en vaak omgeven door haar lange haren. (ideaal schilderbeeld voor Middeleeuwse kunstenaars) Meestal staat daarnaast een lam als teken van onschuld en reinheid, een zwaard en palmtwijg als teken van haar martelaarschap. Soms staat ze op een brandstapel of ligt er een zwaard aan haar voeten of in haar keel, of een martelaarspalm en witte lelie. Soms draagt ze een martelaarskroon, kroon van martelaarschap en maagdelijkheid. Ook zo brengt een duif haar wel een ring als mystiek huwelijk. Ze is patrones van alle bruidsparen, maagden en tuinlieden.

Haar naam leeft voort in de Agnieten school te Amsterdam waarvan Vondel zingt:

‘Sint Agnes school betaemt

Door Baerle en Vossius de Koopstadt te stoffeeren

Met wijsheit, die de jeught t’Athene plach te leeren’ .

Een van de Britse Scilly eilanden draagt de naam van St. Agnes.

Mogelijk is de legende in de kern historisch, hoewel er geen materiaal overgeleverd is. De eerste berichten stammen uit de 4^deeeuw.

Als Agnes en Vincentius (22 jan.) komen, begint men ‘t wintervuur te schromen.

Als Agnus en Vincentius komen, is er nieuw sap in de bomen. De bomen gaan herleven.

St. Pontianus en St. Agnesdag, het Ponsen en Angen, of Ponsen en Nieten, vroeger gebruikelijk. Dan gaven de mannen op 21 januari geschenken aan de vrouwen en meisjes, terwijl ze op 24 januari een tegengeschenk ontvangen van de door hen op koppermaandag begiftigde vrouwen. Mogelijk stoelen deze gebruiken op het feestelijk overbrengen van hun relikwieën.

Op St. Agnesavond is het lieve vrouwe bedstro een liefdesmiddel als deze formule gerepeteerd wordt: ‘St. Agnes, is vriendelijk voor ver­liefden, kom, genees de pijnen van mijn geest.’

De bloem van de dag is het zwarte nieskruid, Helleborus niger, het St. Agneeskruid die met haar feestdag bloeit. In de middeleeuwen was ze bekend als St. Agnes bloem, in Engels St. Agnes flower. Opgedragen aan de maagdenmartelares vanwege de zuiverheid van zijn bloesems. Zonder twijfel is de onbevlekte bloem in de tijd van bloei als een embleem van zuiverheid en verlangen gezien. Of vanwege het niesen in verband met Niesen of Agniete.

St. Agnes flower is het geslacht Erinosma.

Uit jesus-passion.com

21 januari, H. Epiphanius: Grieks epiphanes: ‘verschijnend, doorluchtig of beroemd.’ Epiphania: ‘Verschijning van Christus.’ De naam betekent dus: ‘op de dag van verschijning van Christus (6 januari) geborene.’ Het was al de bijnaam van verschillende koningen uit het Hellenistische tijdvak.

Epiphanius van Constantia (Salamis) kerkvader, werd in 367 bisschop van Constantia. Hij is ca. 315 geboren te Judea. Of hij is geboren in 438, in 466 werd hij bisschop van Pavia. Hij speelde een belangrijke rol in de tijd van de volksverhuizingen door zijn vredesonderhandelingen. Hij zorgde voor de wederopbouw van Ticinum na de verovering door Odoaker in 476 en noemde de stad Pavia. Als gezant van koning Theoderik de Grote ging hij in 494 naar koning Gundobad in Lyon en slaagde er in 6000 landgenoten vrij te maken uit hun gevangenschap. Hij stierf door zijn opofferingen aan de armen in 497.

Uit de.wikipedia.org

21 januari, H. Meinrad van Einsiedeln, (Meinradus van ‘Rreichenau, Meinrad, Meginrad, Meginherus, Maginhardus): Germaans megin: ‘kracht, sterkte,’ rad: ‘raad,’ het betekent ongeveer de krachtige (raad)gever.

Meinard, graaf van Sulgen, is geboren in Sulichgau bij Württemberg op het einde van de 8^ste eeuw. Werd benedictijn in de abdij van Reichenau maar wilde liever als kluizenaar leven en trok zich terug in een donker woud waar nu Einsiedeln in Zwitserland ligt. Hij bouwde er een kapel waarvoor hij in 832 van de abdis van het vrouwenklooster te Zürich een wonderdoend Mariabeeld ontving waar velen hem om raad kwamen vragen. Later werd daar het beroemde bedevaartsoord Einsiedlen gesticht. Hij vond eens een nest met raven en voedde ze op. Door rovers overvallen riep hij hen als getuige op van de moord die gebeurde. Ze vielen de heengaande moordenaars aan met pikken en krabben. Toen riepen de boeven: ‘het zijn de raven van Meinard.’ De bewoners van de streek kenden de raven van Meinard en vermoedden kwaad, ze volgden de booswichten tot Zürich waar ze in een herberg gevat en later gestraft werden, 861.

Hij wordt afgebeeld als kluizenaar met in zijn hoofd vaak een diepe wond, verder de raven en kerkmodel, knots als moordwapen boek en beker vanwege zijn vrijgevigheid. Ook zou Maria aan hem enkele keren verschenen zijn zodat hij ook met Maria afgebeeld wordt.

Uit www.rkk.nl

21 januari, Sint Anselmus van Canterbury; Germaans ans: ‘god,’ helm: ‘helm, bescherming,’ de door de goden beschermende.

Anselmus was bisschop belijder en kerkleraar, hij wilde de invloed van de koning Rufus in kerkzaken tegen gaan en werd uiteindelijk daardoor verbannen.

Zie verder: http://www.volkoomen.nl/ en : http://volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/