Culpepper.

AMARA - DULCIS.

CONSIDERING that divers shires in this nation give divers names to one and the same herb, and that the common name which it bears in one county is not known in another ; I shall take the pains to set down all the names that I know of each herb. Pardon me for setting that name first which is most common to myself ; besides amara-dulcis, some call it mortal, others bitter-sweet, some wood-nightshade, and others felon-wort.

Description. It grows up with woody stalks even to a man's height, and sometimes higher; the leaves shall oft at the approach of winter, and spring out of the same stalk again at spring-time ; the branch is encompassed about with a whitish bark, and hath a pith in the middle of it; the main branch spreadeth itself out into many small ones, with claspers, laying hold on what is next to them, as vines do ; it bears many leaves; they grow in no order at all, or at least in no vulgar order; the leaves are longest, though somewhat broad and pointed at the ends; many of them have two little leaves growing at the end of their footstalk, some of them is but one, and some none ; the leaves are of a pale green colour ; the flowers are of a purple colour, or of a persist blue, like to violets, and they stand many of them.: toother in knots ; the berries are green at the first, bur, when they are ripe, they are very red ; if you taste them, you shall find them just as the by which Sussex call bitter-sweet, viz. sweet at first, and bitter afterwards.

Place. They grow commonly almost throughout England, especially in moist and shady places.

Time. The leaves {hoot out about the latter end of March ; if the temperature of the air be ordinary, it flowers in July, and the seeds are ripe soon after, usually in the next month.

Government and Virtues. It is under the planet Mercury, and a notable herb of his also, if it be rightly gathered under his influence. It is excellent good to remove witchcraft, both in men and beasts; as also all sudden diseases whatsoever. Being tied about the neck, it is one of the most admirable remedies for the vertigo, or dizziness in the head, and that is the reason (as Tragus saith) the people in Germany commonly hang it about their cattle's neck when they fear any such evil hath betided them. Country people commonly use to take the berries of it, and, having bruised them, they apply them to felons, and thereby soon rid their fingers of such troublesome guests.

Now we have shewn you the external use of the herb, we shall speak a word or two of the internal, and so conclude. Take notice, that it is a mercurial herb, and therefore of very subtle parts, as indeed all mercurial plants are ; therefore take a pound of the wood and leaves together, bruise the wood, (which you may easily do, for it is not so hard as oak) then put it in a pot, and put to it three pints of white wine ; put on the pot- lid, and shut it close; then let it infuse hot over a gentle fire twelve hours ; then strain it out ; so you have a most excellent drink to open obstructions of the liver and spleen, to help difficulty of breath, bruises, and falls, and congealed blood in any part of the body, to help the yellow jaundice, the dropsy, and black jaundice, and to cleanse women newly brought to bed. You may drink a quarter of a pint of the infusion every morning; it purgeth the blood very gently, and not churlishly as some hold. And, when you dined good by this, remember me.

AMARA - DULCIS. (Solanum dulcamara)

OVERWEGENDE dat verschillende graafschappen in dit land verschillende namen geven aan één en hetzelfde kruiden dat de algemene naam die het in het ene graafschap draagt, in het andere niet bekend is; zal ik de moeite nemen om alle namen die ik van elk kruid ken op te schrijven. Neem me niet kwalijk dat ik de naam die ik het meest ken als eerste vermeld; naast amara-dulcis noemen sommigen het sterfelijk, anderen bitterzoet, sommigen nachtschade en weer anderen heliumkruid.

Beschrijving. Het groeit met houtige stengels tot een manshoogte en soms hoger; de bladeren zullen vaak bij het naderen van de winter loskomen en in het voorjaar weer uit dezelfde stengel ontspruiten; de tak is omgeven door een witachtige schors en heeft een merg in het midden; de hoofdtak spreidt zich uit in vele kleine takken, met grijpers die zich vastgrijpen aan wat ernaast komt, zoals wijnranken doen; het draagt veel bladeren; Ze groeien in geen enkele volgorde of in ieder geval niet in een gewone volgorde. De bladeren zijn het langst, hoewel ze aan de uiteinden wat breed en puntig zijn. Veel soorten hebben twee kleine blaadjes aan het uiteinde van hun steel, sommige hebben er maar één en sommige helemaal geen. De bladeren zijn lichtgroen van kleur. De bloemen zijn paars of blijven blauw, zoals viooltjes en ze staan er veel in knotten. De bessen zijn eerst groen, maar als ze rijp zijn, zijn ze erg rood. Als u ze proeft, zult u merken dat ze net zo zijn als de bessen die Sussex bitterzoet noemt, d.w.z. eerst zoet en daarna bitter.

Plaats. Ze groeien in vrijwel heel Engeland, vooral op vochtige en schaduwrijke plaatsen.

Tijd. De bladeren komen uit rond eind maart; als de luchttemperatuur normaal is bloeit het in juli en de zaden zijn kort daarna rijp, meestal de volgende maand.

Regering en Deugden. Het staat onder Mercurius en is ook een van zijn meest opmerkelijke kruiden, mits het op de juiste manier wordt geplukt onder zijn invloed. Het is uitstekend geschikt om hekserij te verwijderen, zowel bij mensen als bij dieren en ook bij alle plotselinge ziekten van welke aard dan ook. Om de nek gebonden, is het een van de meest bewonderenswaardige remedies tegen duizeligheden dat is de reden (zoals Tragus zegt) dat de mensen in Duitsland hem gewoonlijk om de nek van hun vee hangen wanneer ze vrezen dat hen zoiets kwaads is overkomen. Plattelanders nemen er gewoonlijk de bessen van, nadat ze die gekneusd hebben, gebruiken ze die op misdadigers en zo zijn ze snel van zulke lastige gasten af.

Nu we u het uitwendige gebruik van het kruid hebben laten zien, zullen we een paar woorden over het inwendige gebruik spreken en zo afronden. Merk op dat het een Mercurius kruid is en daarom uit zeer subtiele bestanddelen bestaat, zoals alle bingelkruiden; neem daarom een pond hout en bladeren samen, kneus het hout (wat u gemakkelijk kunt doen, want het is niet zo hard als eikenhout), doe het dan in een pot en voeg er drie pinten witte wijn aan toe; doe het deksel erop en sluit het goed af; laat het dan twaalf uur heet trekken op een zacht vuur; zeef het vervolgens; zo hebt u een uitstekende drank om verstoppingen in de lever en milt te verhelpen, om ademhalingsproblemen, kneuzingen en valpartijen te verhelpen en om gestold bloed in elk deel van het lichaam te verlichten, om gele geelzucht, waterzucht en zwarte geelzucht te verlichten en om vrouwen te reinigen die net naar bed zijn gebracht. U kunt elke ochtend een kwart pint van het aftreksel drinken; het zuivert het bloed heel zachtjes en niet ruw zoals sommigen beweren. En als je hiervan lekker hebt gegeten, denk dan aan mij.

ALHEAL.

IT is called alheal, Hercules's alheal, and Hercules's woundwort; because it Is supposed that Hercules learned the virtues of this herb from Chiron, when he learned physic of him : some call it panay, and other opopanawort.

Description. Its root is long, thick, and exceedingly full of juice of a hot and biting taste; the leaves are great and large, and winged almost like ash-tree leaves, bet that they are somewhat hairy, each leaf consisting of five or six pair of such wings set one against the other, upon footstalks broad below, but narrow toward the end ; one of the leaves is a little deeper at the bottom than the other of a fair, yellowish, fresh, green colour ; they are of a bitterish taste, being chewed in the mouth. From among these riseth up a stalk, green in colour, round in form, great and strong in magnitude, five or six feet in altitude, with many joints and some leaves thereat ; towards the top come forth umbels of small yellow flowers, and after they are passed away you may find whitish -yellow short flat feeds, bitter also in taste.

Place. Having given you the description of the herb from the bottom to the top, give me leave to tell you that there are other herbs called by this name ; but, because they are strangers in England, I gave only the description of this, which is easy to be had in the gardens of divers persons.

Time. Although Gerrard saith that they flower from the beginning of May' to the end of December, experience teacheth those that keep it in their gardens, that it does not flower till the latter end of the summer, and sheds its seeds presently after.

Government and Virtues, It is under the dominion of Mars; hot, biting, and choleric; and remedies what evils Mars afflicts the body of man with by sympathy, as viper's flesh attracts poison and the loadsom iron. It kills worms; helps the gout, cramp, and convulsions; provokes urine, and helps all joint achs; it helps all cold griefs of the head, the vertigo, falling sickness, and lethargy ; the wind cholic, obstructions of the liver and spleen, stone in the kidneys and bladder. It provokes the terms, expels the dead birth; it is excellent good for the grief of the sinews, itch, sores, and tooth-ach; also the biting of mad dogs and venomous beads ; and purgeth choler very, gently.

ALLHEAL. (Prunella vulgaris)

HET wordt alles genezend, Hercules alles genezend en Hercules wondkruid genoemd; omdat men aanneemt dat Hercules de deugden van dit kruid van Chiron leerde, toen het van hem de geneeskunde leerde; sommigen noemen het panayen anderen Opopanax kruid.

Beschrijving. De wortel is lang, dik en buitengewoon vol sap, met een hete en bijtende smaak; de bladeren zijn groot en gevleugeld, bijna als essenbladeren, hoewel ze enigszins behaard zijn. Elk blad bestaat uit vijf of een paar van dergelijke vleugels die tegen elkaar aan staan, op voetstelen die breed van onderen zijn, maar smal naar het uiteinde toe; een van de bladeren is onderaan iets dieper dan de andere, met een mooie, gelige, frisse, groene kleur; ze hebben een bittere smaak als ze in de mond worden gekauwd. Uit deze stengels verrees een stengel, groen van kleur, rond van vorm, groot en sterk van omvang, vijf of zes voet hoog, met veel gewrichten en enkele bladeren daaraan; Naar boven toe komen er schermen met kleine gele bloemen tevoorschijn en nadat deze uitgebloeid zijn, kun je witachtig-gele, korte, platte stengels vinden die ook bitter van smaak zijn.

Plaats. Nadat ik u de beschrijving van het kruid van onder naar boven heb gegeven, mag ik u vertellen dat er andere kruiden zijn die deze naam dragen; maar omdat ze in Engeland onbekend zijn, heb ik alleen de beschrijving van deze gegeven, die gemakkelijk te vinden is in de tuinen van duikers.

Tijd. Hoewel Gerard zegt dat ze bloeien van begin mei tot eind december, leert de ervaring degenen die het in hun tuin hebben, dat het pas aan het einde van de zomer bloeit en kort daarna zijn zaden afwerpt.

Regering en Deugden. Het staat onder de heerschappij van Mars; heet, bijtend en cholerisch; en verhelpt de kwalen waarmee Mars het lichaam van de mens treft door sympathie, zoals addervlees gif en het walgelijke ijzer aantrekt. Het doodt wormen; helpt tegen jicht, krampen en stuiptrekkingen; veroorzaakt urineren en verlicht alle gewrichtspijnen; het verlicht alle koude hoofdpijn, duizeligheid, flauwvallen en lethargie; De windkoliek, verstoppingen van lever en milt, stenen in de nieren en blaas. Het wekt de voorwaarden op, verdrijft de dode geboorte; het is een uitstekend middel tegen pezen, jeuk, zweren en kiespijn; ook tegen het bijten van dolle honden en giftige kralen; en het zuivert cholera heel zachtjes.

ALKANET.

BESIDES the common name, it is called orchanet and Spanish bugloss, and by apothecaries anchusa.

Description. Of the many sorts of this herb there is but one grows commonly in this nation of which one take this description. It hath a great and thick root of a reddish colour ; long, narrow, and hairy, leaves, green like the leaves of bugloss, which lie very thick upon the ground, and the stalks rile up compassed about thick with leaves, which are less and narrower than the former; they are tender and {lender; the flowers are hollow, small, and of a reddish purple colour; the seed is greyish.

Place. It grows in Kent near Rochester, and in many places in the weft country, both in Devonshire and Cornwall.

Time. They flower in July and the beginning of August, and the seed is ripe soon after ; but the root is in its prime, as carrots and parsnips are, before the herb runs up to stalk.

Government and virtues. It is an herb under the dominion of Venus, and indeed one of her darlings, though something hard to come by. It helps old ulcers, hot inflammations, burnings by common fire and St. Anthony's fire, by antipathy to Mars ; for these uses, your best way is to make it into an ointment. Also if you make a vinegar of it, as you make vinegar of roses, it helps the morphew and leprosy ; if you apply the herb to the privities, it draws forth the dead child ; it helps the yellow jaundice, spleen, and gravel in the kidneys. Dioscorides saith it helps such as are bitten by venomous beasts, whether it be taken inwardly or applied to the wound ; nay, he saith further, if any one who hath newly eaten it do but spit in the mouth of a serpent, the serpent instantly dies. It slays the flux of the belly, kills worms, helps the fits of the mother ; its decoction, made in wine and drunk, strengthens the back, and easeth the pains thereof; it helps bruises and falls, and is a good remedy to drive out the small pox and measles. An ointment made of it is excellent for green wounds, pricks, or thrusts.

ALKANET. (Alkanna tinctoria)

Naast de gewone naam wordt het ook wel orchanet en Spaanse buglos genoemden door apothekers Anchusa.

Beschrijving. Van de vele soorten van dit kruid is er maar één die veel voorkomt in dit land, waarvan men deze beschrijving volgt. Het heeft een grote en dikke wortel met een roodachtige kleur; lange, smalle en harige bladeren, groen als de bladeren van Anchusa die zeer dik op de grond liggenen de stengels staan rechtop, omgeven door dikke bladeren, die kleiner en smaller zijn dan de eerste; ze zijn teer en slanker; de bloemen zijn hol, klein en roodpaars van kleur; het zaad is grijsachtig.

Plaats. Het groeit in Kent, nabij Rochesteren op veel plaatsen in het westen van het land, zowel in Devonshire als in Cornwall.

Tijd. Ze bloeien in juli en begin augustus en het zaad is snel daarna rijp; maar de wortel is in zijn volle bloei, net als wortels en pastinaken, voordat het kruid opkomt en stengel vormt.

Overheid en deugden. Het is een kruid onder de heerschappij van Venus en inderdaad een van haar lievelingen, hoewel moeilijk te vinden. Het helpt tegen oude zweren, hete ontstekingen, brandwonden door gewoon vuur en het Antoniusvuur en tegen de antipathie van Mars; voor deze doeleinden kun je er het beste een zalf van maken. Ook als je er azijn van maakt, zoals je rozenazijn maakt, helpt het tegen morfeem en melaatsheid; als je het kruid op de schaamstreek aanbrengt, trekt het dode kind naar boven; het helpt tegen gele geelzucht, milt en gruis in de nieren. Dioscorides zegt dat het helpt tegen degenen die door giftige dieren worden gebeten of het nu inwendig wordt ingenomen of op de wond wordt aangebracht; Nee, zegt het verder, als iemand die het net gegeten heeft, het maar in de bek van een slang spuwt, sterft de slang onmiddellijk. Het bestrijdt de maagslijmvliezen, doodt wormen en helpt bij moederlijke aanvallen; het aftreksel, gemaakt in wijn en gedronken, versterkt de rug en verzacht de pijn; het helpt bij kneuzingen en vallenen is een goed middel tegen pokken en mazelen. Een zalf ervan is uitstekend voor groene wonden, prikken of steken.

ADDER'S TONGUE, or SERPENT's TONGUE.

Description, THIS small herb hath but one leaf, which grows with the stalk a finger's length above the ground, being fat, and of a fresh green colour, broad like the water plantane, but less, without any middle rib in it; from the bottom of which leaf, on the inside, riseth up ordinarily one, sometimes two or three, small slender stalks, the upper half whereof is somewhat bigger, and dented with small round dents of a yellowish green colour, like the tongue of an adder or serpent. Only this is as useful as they are formidable. The root continues all the year.

Place. It groweth in moist meadows and such-like places.

Time. And is to be found in April and May, for it quickly perisheth with a little heat.

Government and Virtues. It is an herb under the dominion of the Moon in Cancer; and therefore, if the weakness of the retentive faculty be caused by an evil influence of Saturn in any part of the body governed by the Moon, or under the dominion of Cancer, this herb cures it by sympathy ; it cures those diseases after specified in any part of the body under the influence of Saturn by antipathy.

It is temperate in respect of heat, but dry in the second degree. The juice of the leaves drunk with the distilled water of horse-tail is a singular remedy for all manner of wounds in the breast", bowels or other parts of |he body, and is given with good success unto those who are troubled with castling, vomiting, or bleeding at the mouth or nose, or otherwise downwards. The said juice, given in the distilled water of oaken buds, is very good for women who have their usual courses, or the whites, flowing down too abundantly. It helps fore eyes. The leaves infused or boiled in oil omphacine, or unripe olives set in the fun for certain days, or the green leaves sufficiently boiled in the said oil, make an excellent green balsam, not only for green and fresh wounds, but also for old and inveterate ulcers ; especially if a little fine clear turpentine be dissolved therein. It also slayeth and represseth all inflammations that arise upon pains by hurts or wounds, either taken inwardly or outwardly applied. For ruptures or burden bellies, take as much of the powder of the dried leaves as will lie on a sixpence, or less, according to the age of the party, in two ounces of horse-tail or oak-bud water, sweetened with syrup of quinces. Use it every morning for the space of fifteen days. But, before you enter upon the use of this or any other medicine, the gut, if it fall into the scrotum, must be reduced by a surgeon, and a truss must be worn to keep it up, and the party must avoid all violent motions, and lie as much as may be in bed, or on a couch. Fabricius Hildanus says, that some have been cured of great ruptures by lying in bed, when they could be cured no other way.

ADDERTONG of SLANGENTONG. (Ophioglossum vulgatum)

Beschrijving: DIT kleine kruid heeft slechts één blad, dat met de stengel een vingerlengte boven de grond groeit, dik is en een frisgroene kleur heeft, breed als de waterweegbree, maar kleiner, zonder een middennerf; vanuit de onderkant van welk blad, aan de binnenkant, gewoonlijk één, soms twee of drie, kleine, slanke stengels oprijzen, waarvan de bovenste helft iets groter is en ingedeukt met kleine ronde deukjes van een geelachtig groene kleur, zoals de tong van een adder of slang. Alleen dit is even nuttig als formidabel. De wortel blijft het hele jaar door groeien.

Plaats. Het groeit in vochtige weiden en dergelijke plaatsen.

Tijd. En is te vinden in april en mei, want het verging snel bij een beetje hitte.

Regering en deugden. Het is een kruid onder de heerschappij van de Maan in Kreeft; en daarom, als de zwakte van het geheugenvermogen wordt veroorzaakt door een kwade invloed van Saturnus in een deel van het lichaam dat wordt beheerst door de Maan of onder de heerschappij van Kreeft staat, geneest dit kruid dit door sympathie; het geneest die ziekten die zich in een deel van het lichaam onder invloed van Saturnus bevinden door antipathie.

Het is gematigd wat betreft hitte, maar droog in de tweede graad. Het sap van de bladeren, gedronken met gedestilleerd paardenstaartwater, is een uniek middel tegen allerlei wonden in de borst, darmen of andere lichaamsdelen en wordt met goed succes gegeven aan degenen die last hebben van ruiken, braken of bloedingen uit de mond of neus of anderszins naar beneden.

Het genoemde sap, toegevoegd aan het gedestilleerde water van eikenknoppen, is zeer goed voor vrouwen bij wie de normale menstruatiecyclus of het witte water te overvloedig vloeit. Het is goed voor de ogen. De bladeren, getrokken of gekookt in olie van omphaciet of onrijpe olijven die een aantal dagen in de olie zijn gezet of de groene bladeren die voldoende in de genoemde olie zijn gekookt, vormen een uitstekende groene balsem, niet alleen voor groene en verse wonden, maar ook voor oude en hardnekkige zweren; vooral als er een beetje fijne, heldere terpentijn in wordt opgelost. Het bestrijdt en onderdrukt ook alle ontstekingen die ontstaan door pijn door kwetsuren of wonden, zowel inwendig als uitwendig aangebracht. Neem bij breuken of maagzweren zoveel poeder van de gedroogde bladeren als er op een kwartje of minder, afhankelijk van de leeftijd van de persoon, past in twee ons paardenstaart- of eikenknopwater, gezoet met kweeperensiroop. Gebruik het elke ochtend gedurende vijftien dagen. Maar voordat u dit of enig ander medicijn gaat gebruiken, moet de darm, als deze in het scrotum terechtkomt, door een chirurg worden verkleind en moet er een band worden gedragen om de darm op zijn plaats te houden. Bovendien moet de patiënt alle heftige bewegingen vermijden en zoveel mogelijk in bed of op een bank liggen. Fabricius Hildanus zegt dat sommigen van ernstige rupturen zijn genezen door in bed te blijven liggen, terwijl ze op geen enkele andere manier konden worden genezen.

AGRIMONY.

Description. THIS hath divers long leaves, some greater, some smaller, set upon a stalk, all of them dented about the edges, green above, and greyish underneath, and a little hairy withal. Among which riseth up usually but one strong, round, hairy, brown stalk, two or three feet high, with smaller leaves set here and there upon it; at the top whereof grow many yellow flowers one above another in long spikes, after which come rough heads of seeds hanging downwards, which will cleave to and stick upon garments, or any thing that shall rub against them. The root is black, long, and somewhat woody, abiding many years, and shooting afresh every spring ; which root, though small, hath a pleasant smell.

Place. It grows upon banks, near the sides of hedges or rails.

Time. It flowereth in July and August, the seed being ripe shortly after.

Government and Virtues. It is moderately hot and most, according to the nature of Jupiter. It is under Jupiter and the sign Cancer, and strengthens those parts under that planet and sign and remove diseases in them by sympathy, and those under Saturn, Mars, and Mercury, by antipathy, if they happen in any part of the body governed by Jupiter, or under the signs Cancer, Sagittarius, or Pisces; and therefore must needs be good for the gout, cither used outwardly in an oil or ointment, or inwardly in an electuary or syrup, or concreted juice ; for which see the latter end of the book. It has moreover been recommended in dropsies and the jaundice. Externally, it has indeed its use ; I have seen very bad sore legs cured by bathing and fomenting them with a decoction of this plant.

It is of a cleansing and cutting faculty, without any manifest heat, moderately drying and binding. It openeth and cleanseth the liver, helpeth the jaundice, and is very beneficial to the bowels, healing all inward wounds, bruises, hurts, and other distempers. The decoction of the herb made with wine, and drunk, is good against the biting and stinging of serpents; and helps them that have foul, troubled, or bloody, water, and causes them to make water clear and speedily. It also helpeth the cholic, cleanseth the breast, and relieves the cough. A draught of the decoction, taken warm before the fit, first relieves, and in time removes, the tertian or quartan ague. The leaves and seed, taken in wine, stay the bloody-flux ; outwardly applied, being stamped with old swine's grease, it helpeth old sores, cancers,, and inveterate ulcers ; and draweth forth thorns, splinters of wood, nails, or any other such thing, gotten into the flesh. It helpeth to strengthen the members that be out of joint; and being bruised and applied, or the juice dropped in, it helpeth foul and imposthumed ears.

The distilled water of the herb is good to all the said purposes, either inward or outward, but is a great deal weaker.

I cannot stand to give you a reason in every herb why it cureth such diseases but, if you please to peruse my judgment in the herb wormwood, you shall find it there; and it will be well worth your while to consider it in every herb; you shall find them true throughout the book.

AGRIMONY. (Agrimonia eupatoria)

Beschrijving. Deze plant heeft diverse lange bladeren, sommige groter, sommige kleiner, op een steel geplaatst, allemaal gegroefd aan de randen, groen van boven, grijs van onderen bovendien een beetje behaard. Daartussen staat meestal maar één sterke, ronde, harige, bruine steel, zestig tot negentig centimeter hoog, met hier en daar kleinere bladeren; bovenaan groeien vele gele bloemen, boven elkaar in lange aren, waarna ruwe hoofdjes met naar beneden hangende zaden komen, die zich hechten aan en blijven plakken aan kledingstukken of alles wat ertegenaan schuurt. De wortel is zwart, lang en enigszins houtachtig, blijft vele jaren in bloei en schiet elk voorjaar opnieuw uit. Hoewel de wortel klein is, verspreidt het een aangename geur.

Plaats. Het groeit op oevers, langs de zijkanten van heggen of heggen.

Tijd. Het bloeit in juli en augustus, waarna het zaad kort daarna rijp is.

Regering en Deugden. Het is matig heet en het meest, overeenkomstig de aard van Jupiter. Het staat onder Jupiter en het teken Kreeften versterkt die delen onder dat planeet- en teken en verwijdert ziekten daarin door sympathieën die onder Saturnus, Mars en Mercurius door antipathie, indien ze voorkomen in een deel van het lichaam dat door Jupiter wordt bestuurd of onder de tekens Kreeft, Boogschutter of Vissen; en moet daarom noodzakelijkerwijs goed zijn tegen jicht, hetzij uitwendig gebruikt in een olie of zalf, hetzij inwendig in een likkepot, siroop of geconcentreerd sap; zie hiervoor het laatste deel van het boek. Het is bovendien aanbevolen bij waterzucht en geelzucht. Uitwendig heeft het zeker zijn nut; ik heb zeer ernstige, pijnlijke benen zien genezen door ze te baden en te verwarmen met een afkooksel van deze plant.

Regering en Deugden. Het is matig heet en het meest, overeenkomstig de aard van Jupiter. Het staat onder Jupiter en het teken Kreeft en versterkt die delen onder dat planeet- en teken en verwijdert ziekten daarin door sympathie en die onder Saturnus, Mars en Mercurius door antipathie, indien ze voorkomen in een deel van het lichaam dat door Jupiter wordt bestuurd of onder de tekens Kreeft, Boogschutter of Vissen; en moet daarom noodzakelijkerwijs goed zijn tegen jicht, hetzij uitwendig gebruikt in een olie of zalf, hetzij inwendig in een siroop, siroop of geconcentreerd sap; zie hiervoor het laatste deel van het boek. Het is bovendien aanbevolen bij waterzucht en geelzucht. Uitwendig heeft het zeker zijn nut; ik heb zeer ernstige, pijnlijke benen zien genezen door ze te baden en te verwarmen met een afkooksel van deze plant.

Het heeft een reinigende en snijdende werking, zonder enige zichtbare hitte, maar is matig uitdrogend en bindend. Het opent en reinigt de lever, helpt tegen geelzucht en is zeer heilzaam voor de darmen en geneest alle inwendige wonden, kneuzingen, wonden en andere aandoeningen. Een afkooksel van het kruid, gemaakt met wijn en gedronken, is goed tegen het bijten en steken van slangen; en helpt hen die vies, troebel of bloederig water hebben en zorgt ervoor dat ze het water snel helder maken. Het helpt ook tegen verkoudheid, reinigt de borst en verlicht hoest. Een teug van het afkooksel, warm ingenomen vóór de aanval, verlicht eerst en neemt na verloop van tijd de drie- of vierdaagse koorts weg. De bladeren en zaden, ingenomen met wijn, stellen de bloederige vloed vast; uitwendig aangebracht, gestempeld met oud varkensvet, helpt het tegen oude zweren, kanker en hardnekkige zweren; en trekt doornen, houtsplinters, spijkers of iets dergelijks dat in het vlees is gekomen, naar buiten. Het helpt de ontwrichte ledematen te versterken; en wanneer het gekneusd werd en aangebracht of wanneer het sap erin gedruppeld werd, helpt het bij onzuiverheden en een zwelling met pus; een abces in de oren.

Het gedestilleerde water van het kruid is goed voor al deze doeleinden, zowel inwendig als uitwendig, maar is veel zwakker.

Ik kan niet bij elk kruid een reden geven waarom het zulke ziekten geneest, maar als u mijn oordeel over het kruid alsem wilt lezen, zult u het daar vinden. Het is zeker de moeite waard om erover na te denken bij elk kruid. U zult de waarheid ervan in het hele boek terugvinden.

WATER AGRIMONY.

IT is called in some countries water-hemp, bastard-hemp, and bastard-agrimony also eupatorium and hepatorium, because it strengthens the liver.

Description. The root continues a long time, having many long slender firings; the stalks grow up about two feet high, sometimes higher; they are of a dark purple colour; the branches are many, growing at a distance the one from the other, the one from the one side of the stalk, the other from the opposite point; the leaves are winged, and much indented at the edges ; the flowers grow at the tops of the branches of a brown yellow colour, spotted with black spots, having a substance within the midst of them like that of a daisy if you rub them between your fingers,

they smell like rosin, or cedar when it is burnt; the seeds are long, and easily stick to any woolen thing they touch.

Place. They delight not in heat, and therefore they are not so frequently found in the southern parts of England as in the north, where they grow frequently ; you may look for them in cold grounds, by ponds and ditch- sides, as also by running waters ; sometimes you will find them grow in the midst of the waters.

Time. They all flower in July and August, and the seed is ripe presently after.

Government and Virtues. It is a plant of Jupiter, as well as the other agrimony ; only this belongs to the celestial sign Cancer. It healeth and drieth, cutteth and cleanseth, thick and tough humours of the breast; and for this 1 hold it inferior to but few herbs that grow. It helps the cachexia, or evil disposition of the body ; the dropsy and yellow jaundice. It opens obstructions of the liver, and mollifies the hardness of the spleen ; being applied outwardly, it breaks imposthumes ; taken inwardly, it is an excellent remedy for the third-day ague ; it provokes urine and the terms ; it kills worms, and cleanseth the body of sharp humours, which are the cause of itch, scabs, &c. the smoke of the herb, being burnt, drives away flies, wasps, &c. and it strengthens the lungs exceedingly. Country people give it to their cattle when they are troubled with the cough, or broken winded.

WATER AGRIMONY. (Bidens tripartita)

In sommige landen wordt het waterhennep, bastaardhennep en bastaard agrimony ook wel eupatorium en hepatorium genoemd, omdat het de lever versterkt.

Beschrijving. De wortel blijft lang in stand en heeft veel lange, slanke stengels; de stengels worden ongeveer 60 cm hoog, soms hoger; ze zijn donkerpaars; er zijn veel takken, die op enige afstand van elkaar groeien, de ene aan de ene kant van de stengel, de andere aan de andere kant; de bladeren zijn gevleugeld en sterk ingedeukt aan de randen; de bloemen groeien aan de toppen van de takken, bruingeel van kleur, gevlekt met zwarte stippen, met een substantie in het midden die lijkt op die van een madeliefje als je ze tussen je vingers wrijft; ze ruiken naar hars of ceder wanneer het verbrand is; de zaden zijn lang en hechten gemakkelijk aan elk wollen voorwerp waarmee ze in aanraking komen.

Plaats. Ze houden niet van hitte en daarom worden ze minder vaak aangetroffen in het zuiden van Engeland dan in het noorden, waar ze veelvuldig groeien; je kunt ze vinden in koude gronden, bij vijvers en slootkanten, maar ook bij stromend water; soms zul je ze midden in het water aantreffen.

Tijd. Ze bloeien allemaal in juli en augustus en het zaad is kort daarna rijp.

Regering en Deugden. Het is een plant van Jupiter, evenals de andere Agrimonia; alleen behoort deze tot het hemelteken Kreeft. Het geneest en droogde, sneed en reinigt de dikke en taaie levensgeesten van de borst; en om die reden acht ik het minderwaardig aan slechts enkele kruiden die er groeien. Het helpt bij cachexie of een slechte gemoedstoestand van het lichaam; bij waterzucht en gele geelzucht. Het opent verstoppingen van de lever en verzacht de verharding van de milt; wanneer het uitwendig wordt aangebracht, breekt het een zwelling met pus; een abces; inwendig ingenomen, is het een uitstekend middel tegen koorts op de derde dag; het veroorzaakt urineren en koorts; het doodt wormen en reinigt het lichaam van scherpe levensgeesten, die de oorzaak zijn van jeuk, korstenenz. De rook van het kruid, verbrandt, verjaagt vliegen, wespen enz. en versterkt de longen buitengewoon. Plattelandsbewoners geven het aan hun vee als zij last hebben van hoest of kortademigheid.

ALE- HOOF, OR GROUND-IVY.

SEVERAL countries give it several names, so that there is scarcely an herb growing of that bigness that hath got so many: it is called cat's-foot, ground-ivy, gillgo-by-ground and gill-creep-by-ground, tun-hoof, hay-maids, and ale-hoof.

Description. This well-known herb lieth, spreadeth, and creepeth, upon the ground, shooting forth roots at the corners of the tender-jointed stalks, set all along with two round leaves at every joint, somewhat hairy, crumpled, and unevenly dented about the edges, with round dents: at the joints likewise with the leaves, towards the ends of the branches, come forth hollow long flowers of a bluish purple colour, with small white spots upon the lips that hang down. The root is small, with strings.

Place. It is commonly found under the hedges, and on the sides of ditches, under houses, or in shadowed lanes, and other waste grounds, in almost every part of the land.

Time. They flower somewhat early, and abide so a great while; the leaves continue green until winter, and sometimes abide, except the winter be very sharp and cold.

Government and Virtues. It is an herb of Venus, and therefore cures the diseases (he causes by sympathy, and those of Mars by antipathy. You may usually find it all the year long, except the weather be extreme frost. It is quick, (harp, and bitter, in taste, and is thereby found to be hot and dry ; a singular herb for all inward wounds, ulcerated lungs or other parts, either by itself or boiled with other like herbs ; and, being drunk, it in a short time easeth all griping pains, windy and choleric humours in the stomach, spleen, or belly; helps the yellow jaundice by opening the stoppings of the gall and liver, and melancholy by opening the stoppings of the spleen ; expelleth venom or poison, and also the plague ; it provoketh urine and women's courses. The decoction of it in wine, drunk for some time together, procureth ease unto them that are troubled with the sciatica, or hip-gout, as also the gout in the hands, knees, or feet; and, if you put to the decoction some honey, and a little burnt allum, it is excellent good to gargle any fore mouth or throat, and to wash the sores and ulcers in the privy parts of man or woman ; it speedily helpeth green wounds, being bruised and bound thereto. The juice of it, boiled with a little honey and verdigrease, doth wonderfully cleanse fistulas, ulcers, and stayeth the spreading or eating of cancers and ulcers ; it helpeth the itch, scabs, wheals, and other breakings-out in any part of the body. The juice of celandine, field-daisies, and ground-ivy, clarified, and a little fine sugar dissolved therein, and dropped into the eyes, is a sovereign remedy for all the pains, redness, and watering of them ; as also for the pin and web, skins and films growing over the sight. It helpeth beasts as well as men. The juice dropped into the ears doth wonderfully help the noise and singing of them, and helpeth the hearing which is decayed. It is good to tun up with new drink, for it will so clarify it in a night, that it will be fit to be drunk the next morning; or if any drink be thick with removing, or any other accident, it will do the like in a few hours.

ALEHOEF OF GRONDKLIMOP. (Glechoma hederacea)

Verschillende landen geven het verschillende namen, zodat er nauwelijks een kruid groeit van die omvang dat er zoveel heeft gekregen: het wordt genoemd kattenpoot, grondklimop, kruip-door-grond en kieuw-door-grond, tunhoef, hooimeiden en bier-hoef.

Beschrijving. Dit bekende kruid ligt, verspreid en kruipend, over de gronden schiet wortels uit aan de hoeken van de stengels met zachte gewrichten, overal bezet met twee ronde bladeren op elk gewricht enigszins behaard, gekreukt en onregelmatig ingedeukt aan de randen, met ronde deuken; op de gewrichten, eveneens met de bladeren, richting de uiteinden van de takken komen holle, lange bloemen tevoorschijn, met een blauwpaarse kleur, met kleine witte vlekjes op de lippen die naar beneden hangen. De wortel is klein, met draadjes.

Plaats. Het wordt vaak aangetroffen onder heggen, langs sloten, onder huizen, in schaduwrijke laantjes en op andere braakliggende terreinen, in bijna elk deel van het land.

Tijd. Ze bloeien vrij vroeg en blijven lang groen; de bladeren blijven groen tot de winter en blijven soms ook groen, behalve als de winter erg streng en koud is.

Regering en Deugden. Het is een kruid van Venus en geneest daarom ziekten die door sympathie worden veroorzaakt die van Mars door antipathie. Je kunt het doorgaans het hele jaar door vinden, behalve als het extreem vriest. Het is scherp, scherp en bitter van smaak en wordt daardoor heet en droog bevonden; een uniek kruid voor alle inwendige wonden, verzweerde longen of andere delen, hetzij op zichzelf, hetzij gekookt met andere soortgelijke kruiden; en gedronken, verzachtte het in korte tijd alle krampen, winderige en cholerische levensgeesten in de maag, milt of buik; helpt bij geelzucht door de verstoppingen van de gal en lever te openen en bij melancholie door de verstoppingen van de milt te openen; verdrijft gif en ook de pest; het veroorzaakt urine- en vrouwenloop. Een afkooksel ervan in wijn, een tijdje achter elkaar gedronken, biedt verlichting voor mensen met ischias of jicht in de heupen, maar ook voor jicht in de handen, knieën of voeten. Als u wat honing en een beetje gebrande aluin aan het afkooksel toevoegt is het een uitstekende remedie om ermee te gorgelen in de mond of keel en om zweren en zweren in de intieme delen van man of vrouw te wassen. Het verzacht snel groene wonden door ze te kneuzen en te verbinden.

Het sap ervan, gekookt met een beetje honing en Verdi-grease of vet, reinigt wonderbaarlijk fistels en zweren en stopt de verspreiding of het aanvreten van kanker en zweren; het helpt tegen jeuk, korstjes, bultjes en andere uitbraken op welk lichaamsdeel dan ook. Het sap van stinkende gouwe, margrieten en hondsdraf, opgelost in een beetje fijne suiker en in de ogen gedruppeld, is een uitstekend middel tegen alle pijn, roodheid en tranende ogen; evenals tegen de speldenprikken, webjes, huid en vliesjes die over het gezichtsvermogen groeien. Het helpt zowel bij dieren als bij mensen. Het sap in de oren druppelt wonderbaarlijk tegen het lawaai en gezang ervan en helpt bij het aangetaste gehoor. Het is goed om te drinken met nieuwe drank, want die zal die in één nacht zo helder maken dat het de volgende ochtend al klaar is om te drinken; of als een drank dik wordt door het drinken of een ander ongelukje, zal dat binnen een paar uur ook gebeuren.

ALEXANDER.

IT is also called alisander, horse-parsley, and wild-parsley, and the black pot-herb: the seed of it is that which is usually sold in the apothecaries shops for Macedonian parsley-seed.

Description. It is usually sown in all the gardens in Europe, and so well known that it needs no further description.

Time. They flower in June and July, and the seed is ripe in August.

Government And Virtues. It is an herb of Jupiter, and therefore friendly to nature, for it warmeth a cold stomach, and openeth stoppings of the liver, and wonderfully helpeth the spleen; it is good to remove women's courses, to expel the after- birth, to break wind, to provoke urine, and help the stranguary; and these things the seeds will do likewise. If either of them be boiled in wine, or be bruised and taken in wine, it is also effectual against the biting of serpents. And now you know what alexander pottage is good for, that you may no longer eat it out of ignorance, but out of knowledge.

ALEXANDER. (Smyrnium olusatrum)

Het wordt ook wel alisander, paardenpeterselie, wilde peterselie en zwarte potkruid genoemd: het zaad ervan is dat wat gewoonlijk in de apotheek wordt verkocht voor Macedonische peterseliezaad.

Beschrijving. Het wordt gewoonlijk in alle tuinen in Europa gezaaid en is zo bekend dat het geen verdere beschrijving behoeft.

Tijd. Ze bloeien in juni en juli en het zaad is rijp in augustus.

Bestuur En Deugden. Het is een kruid van Jupiter en daarom vriendelijk voor de natuur, want het verwarmt een koude maag, opent verstoppingen in de lever en helpt wonderbaarlijk tegen de milt; het is goed om vrouwelijke geslachtsklieren te verwijderen, de nageboorte uit te drijven, winden te laten, urine op te wekken en verstikking te bestrijden; en deze dingen zullen de zaden eveneens doen. Als een van beide in wijn wordt gekookt of wordt gekneusd en in wijn wordt ingenomen, is het ook effectief tegen slangenbeten. En nu weet u waar Alexandersoep goed voor is: dat u het niet meer uit onwetendheid eet, maar uit kennis.

BLACK ALDER TREE.

Description And Names. THIS groweth up like a small shrub, or bush, and spreads in many branches ; the wood is white, and red at the core, the bark blackish with white spots, the inner bark yellow, the leaves somewhat like the common alder ; the flowers are white, and come forth at the joints with the leaves; the berries are round, first green, then red, and black when they are ripe. The Latins call It frangula, and alnus nigra baccifera in Hampshire it is usually known by the name of dog-wood.

Place. This tree or shrub may be found plentifully in St. John's wood by Hornsey, and in the woods upon Hampstead-heath, as also at a wood called the Old Park at Barcomb in Sussex, near the brook's side.

Time. It flowereth in May, and the berries are ripe in September.

Government and Virtues. It is a tree of Saturn. The inner bark thereof purgeth downwards both choler and phlegm, and the watery humours of such as have the dropsy, and strengtheneth the inward parts again by binding. The green leaves of this tree, applied to tumours, discusses them, and takes off inflammations. Being put into travellers shoes, they ease pain, and remove weariness. A black colour like ink is made with the bark of alder rubbed off with a rusty iron, and infused in water for some days. Some use it to dye. If the bark hereof be boiled with agrimony, wormwood, dodder, hops, and some fennel, with smallageendive, and succory roots, and a reasonable draught taken every morning for some time together, it is very effectual against the jaundice, dropsy, and the evil disposition of the body : especially if some suitable purging medicine have been taken before to avoid the grosser excrements; it purgeth and strengtheneth the liver and spleen, cleansing them from such evil humours and hardness as they are afflicted with. It is to be understood, that these things are performed by the dried bark ; for the fresh green bark, taken inwardly, provoketh strong vomitings, pains in the stomach, and gripings in the belly : yet, if the decoction stand and settle two or three days, until the yellow colour be changed black, it will not work, so strongly as before but will strengthen the stomach, and procure an appetite to meat. The outer bark contrarywise doth bind the body, and is helpful for all ]asks and fluxes thereof; but this must also be dried first, whereby it will work the better. The inner bark thereof boiled in vinegar, is an approved remedy to kill lice, to cure the itch, and take away scabs by drying them up in a short time ; it is Angularly good to waste the teeth, to take away the pains, to fatten those that are loose, to cleanse them and keep them found. The leaves are good fodder for kine, to make them give more milk.

If in the spring-time you use the herbs before-mentioned, and will but take a handful of each of them, and to them add a handful of elder-buds, and, having bruised them all, boil them in a gallon of ordinary beer when it is new, and, having boiled them half an hour, add to this three gallons more, and let them work together, and drink a draught of it every morning, half a pint or thereabouts,---it is an excellent purge for the spring, to consume the phlegmatic quality the winter hath left behind it, and withal keep your body in health, and consume those evil humours which the heat of summer will readily stir up.

ZWARTE ELZENBOOM. (Sambucus nigra)

Beschrijving En Namen. DEZE groeit als een kleine struik of heester en spreidt zich uit in vele takken; het hout is wit en rood in de kern, de schors zwartachtig met witte vlekken, de binnenste schors geel, de bladeren lijken enigszins op de gewone els; de bloemen zijn wit en komen uit op de bladpunten; de bessen zijn rond, eerst groen, dan rood en zwart wanneer ze rijp zijn. De Latijnen noemen hem frangulaen alnus nigra baccifera in Hampshire is het gewoonlijk bekend onder de naam kornoelje.

Plaats. Deze boom of struik is overvloedig te vinden in het St. John's-bos bij Hornseyen in de bossen van Hampstead-heide, evenals in een bos genaamd Old Park bij Barcombe in Sussex, vlak bij de beek.

Tijd. Het bloeit in mei en de bessen zijn rijp in september.

Regering en deugden. Het is een boom van Saturnus. De binnenste bast ervan zuivert zowel gal als slijmen de waterige levensgeesten van degenen die waterzucht hebben, naar beneden en versterkte de inwendige delen opnieuw door binding. De groene bladeren van deze boom, aangebracht op tumoren, heelt deze en verlicht ontstekingen. Wanneer ze in reizigersschoenen worden geplaatst, verlichten ze pijn en nemen ze vermoeidheid weg. Een zwarte kleur, als inkt, wordt verkregen door de bast van een els af te wrijven met een roestig ijzer en enkele dagen in water te laten trekken. Sommigen gebruiken het om te verven. Als de bast hiervan wordt gekookt met Agrimonia, alsem, warkruid, hop en wat venkel, met knolgewassen, andijvie en cichorei wortels en een redelijke hoeveelheid elke ochtend gedurende enige tijd wordt ingenomen, is het zeer effectief tegen geelzucht, waterzucht en de slechte gesteldheid van het lichaam: vooral als er eerder een geschikt zuiverend medicijn is ingenomen om de grovere uitwerpselen te vermijden; Het reinigt en versterkte de lever en milten reinigt ze van de kwade levensgeesten en hardheid waaraan ze lijden. Het is duidelijk dat deze effecten worden bewerkstelligd door de gedroogde bast; want de verse groene bast, ingenomen, veroorzaakt hevig braken, maagpijn en buikkrampen. Toch, als het afkooksel twee of drie dagen staat en bezinkt, totdat de gele kleur zwart is geworden, zal het niet zo sterk werken als voorheen, maar het zal de maag versterken en de eetlust opwekken.

De buitenste schors bindt daarentegen het lichaam en is behulpzaam bij alle gebreken en kwalen daarvan; maar deze moet ook eerst gedroogd worden, waardoor het beter zal werken. De binnenste schors ervan, gekookt in azijn, is een beproefd middel om luizen te doden, jeuk te genezen en korsten te verwijderen door ze in korte tijd te drogen; het is vooral goed om de tanden te verslijten, de pijn weg te nemen, de losse tanden vet te mesten, ze te reinigen en ze gezond te houden. De bladeren zijn goed veevoer voor koeien om ze meer melk te laten geven. Als u in het voorjaar de hiervoor genoemde kruiden gebruikt en slechts een handvol van elk neemt en daar een handvol vlierknoppen aan toevoegt en nadat u ze allemaal hebt gekneusd, kookt u ze in een liter gewoon bier als het nieuw is en nadat u ze een half uur hebt gekookt, voegt u daar nog eens drie liter aan toe, laat u ze samen werken en drinkt u er elke ochtend een teug van, ongeveer een halve pint - dan is dat een uitstekend reinigingsmiddel voor het voorjaar. Het werkt de flegmatieke eigenschappen weg die de winter heeft achtergelaten, houdt uw lichaam gezond en bestrijdt die kwade levensgeesten die door de zomerhitte gemakkelijk worden aangewakkerd.

COMMON ALDER TREE.

Description. IT groweth to a reasonable height, and spreads much if it likes the place. It is generally so well known unto the country people, that I conceive it needless to tell them that which is no news.

Place and Time. It delighteth to grow in moist woods and watery places, flowering in April or May, and yielding the seed in September.

Government and Use. It is a tree under the dominion of Venus, and of some watery sign or other, I suppose Pisces; and therefore the decoction or distilled water of the leaves is excellent against burnings and inflammation, either with wounds or without, to bathe the place grieved with, and especially for that inflammation in the breast which the vulgar call an ague. If you cannot get the leaves (as in winter it is impossible), make use of the bark in the same manner. The leaves and bark of the alder -tree are cooling, drying, and binding. The fresh leaves laid upon swellings dissolved them, and slayeth the inflammations ; the leaves, put under the bare feet galled with travelling, are a great refreshing to them; the said leaves gathered while the morning dew is on them, and brought into a chamber troubled with fleas, will gather them thereinto, which, being suddenly cast out, will rid the chamber of those troublesome bed-fellows.

Elzenboom. (Alnus glutinosa)

Beschrijving. Het groeit tot een redelijke hoogte en breidt zich sterk uit als het de plek prettig vindt. Het is over het algemeen zo bekend bij de plattelandsbevolking dat ik het overbodig acht hun te vertellen wat geen nieuws is.

Plaats en tijd. Het groeit graag in vochtige bossen en waterrijke plaatsen, bloeit in april of mei en brengt in september zaad voort.

Beheer en gebruik. Het is een boom onder de heerschappij van Venus en van een of ander waterteken, ik veronderstel Vissen; en daarom is het afkooksel of gedestilleerd water van de bladeren uitstekend tegen brandwonden en ontstekingen, zowel met als zonder wonden, om de getroffen plek te bevochtigen en in het bijzonder tegen die ontsteking in de borst die de gewone man koorts noemt. Als u de bladeren niet kunt krijgen (zoals in de winter onmogelijk is), gebruik dan de schors op dezelfde manier. De bladeren en de schors van de els werken verkoelend, drogend en bindend. De verse bladeren die op de zwellingen werden gelegd, losten deze op en doodt de ontstekingen. De bladeren onder blote voeten leggen die door het reizen geïrriteerd zijn, zijn een grote verademing. Als de genoemde bladeren worden verzameld terwijl de ochtenddauw erop ligt en in een kamer worden gelegd waar vlooien zitten, worden ze daarin opgevangen. Als de vlooien er plotseling uit worden gegooid, worden ze uit de kamer verlost van die lastige bedgenoten.

ANGELICA.

THAT is, the angelical or angel-like herb. On what occasion this excellent name was first given unto it, I know not; unless it was for the excellent virtues thereof, or for that God made it known to man by the ministry of an angel. I suppose the former cafe rather to be true: however, as I am not able to prove the other, so I think no man can give any good reason to the contrary. For this we know, that God hath made his angels ministering spirits, to serve us for the safeguard of our souls, and also of our bodies. But, upon what occasion soever the name was given, it is excellent, and so are its properties. — Angelica is hot and dry at lead in the third degree. All the latter writers agree upon this, and experience proveth the same, that it ib good against poison, pestilent airs, and the pestilence itself. The practitioners of Germany write thus of if.---If any man be suddenly taken either with the pestilence, or with any pestilent ague, with too much sweating, let him drink of the powder of the root half a drachm, mingled with a drachm of treacle, in three or four spoonfuls of the water of angelica, distilled from the roots, and, after his going to bed, covering himself well, let him fast, at least, three hours after ; which if he do, he will begin to sweat, and, by the help of God, he will be cured of his disease. For want of treacle, one may take a whole drachm of the root of angelica in powder with so much of the distilled water as aforesaid, and it will have the same effect.— The root of angelica well steeped in vinegar, and smelt to in time of the pestilence, and the same liquor being sometimes drunk fasting, preserveth from infection. But, in my judgment, it is better to take an orange or a lemon, cut off the top, pick out the meat, prick it full of small holes, put into it a piece of sponge, or fine linen cloth dipped in the aforesaid vinegar, and smell to it. — The water distilled out of the roots of angelica, or the powder of the same, is good against gnawing and pains of the belly occasioned by cold, if the body be not bound. It is good against all inward diseases, as pleurisy, in the beginning before the heat of the inflammation be come into the body; for that it dissolveth and scattereth abroad such humours as use to cause the pleurisy. Moreover it is good for the diseases of the lungs, if they come of a cold cause ; and from the stranguriam, if from a cold cause, or of a stopping. It is good for a woman that is in travail. It expelleth wind that is in the body, and easeth the pain that cometh from the same. The root may be sod in wine or water, as the nature of the sick requireth. The root or the juice, put into an hollow tooth, taketh away the ach ; the same effect hath the distilled water, being put into the car. The juice or water of angelica quickens the eye-sight, and breaks the little films that cover the eyes, causing darkness of sight. Of the roots of angelica and pitch may be made a good plaister against the bitings of mad beasts. The water, the juice, or the powder of this root, sprinkled upon the diseased place, is a very good remedy against old and deep sores, for they scour and cleanseth them, and cover the bones with flesh. The water of the same, in a cold cause, is good to be laid on places diseased with the gout and sciatica; for it easeth the pain, and melteth away the rough humours that are gathered together. The seed is of like virtue with the root. The wild angelica, that groweth here in the low woods, and by the waterside, is not of such virtue as the other; howbeit the surgeons sayeth the root of it in wine to heal green wounds. These properties I have gathered out of German writers. I have not as yet proved them all myself ; but divers of them I have proved, and have found them to be true. I have set down the peel of an orange, or lemon ; the meat whereof is also commended by the physicians to be a good preservative both against- poison and the infection of pestilence.--- Late writers affirm that the roots of angelica are opposite to all poison and infection. If any be infected with the plague, or poisoned, they give him immediately to drink a drachm of the powder of this root with wine in the winter, and in summer with distilled water of carduus benedictus ; then get him to bed, and cover him until he sweat freely. The same root being taken falling in the morning, or but held in the mouth, doth keep and preserve the body from the evil of the air. The leaves of angelica pounded with the leaves of rue and honey are very good to be laid to the bitings of mad dogs presently after the hurt, the wine being drunk wherein the root or leaves of angelica hath been boiled.

There is both garden and wild angelica ; some also reckon up a water kind ; it groweth up with great hollow stalks, four or five feet high, having broad divided leaves of a pale green colour ; at the top cometh forth large umbels of white flowers, after which succeed flat seed, somewhat whitish ; the root perisheth every year if it suffered to seed.

Place and Time. Angelica is Latin and English; it grows commonly in our gardens, and wild also in many places; flowers about July, and the seed is ripe soon after.

Government and Virtues. It is an herb of the Sun in Leo; let it be gathered when he is there, the Moon applying to his good aspect; let it be gathered either in his hour, or in the hour of Jupiter ; let Sol be angular. Observe the like in gathering the herbs of other planets, and you may happen to do wonders. In all epidemical diseases caused by Saturn, this is as good a preservative as grows ; it refills poison by defending and comforting the heart, blood, and spirits, it doth the like against the plague and all epidemical diseases, if the root be taken in powder to the weight of half a drachm at a time with some good treacle in carduus water, and the' party thereupon laid to sweat in his bed; if treacle be not to be had, take it alone in carduus or angelica water. The stalks or roots, candied and eaten falling, are good preservatives in time of infection, and at other times to warm and comfort a cold stomach. The root also steeped in vinegar, and a little of that vinegar taken sometimes fasting, and the root smelled unto, is good for the same purpose. A water distilled from the root simply, or steeped in wine, and distilled in glass, is much more effectual than the water of the leaves; and this water, drunk two or three spoonfuls at a time, easeth all pains and torments coming of cold and wind, so as the body be not bound ; and, taken with some of the root in powder at the beginning, helpeth the pleurisy, as also all other diseases of the lungs and breast, as coughs, phthisic, and shortness of breath; and a syrup of the stalks doth the like. It helps pains of the cholic, the stranguary, and slopping of the urine, procureth women's courses, and expelleth the after-birth openeth the stoppings of the liver and spleen, and briefly easeth and disscusseth all windiness and inward swellings. The decoction drunk before the fit of an ague, that they may sweat, if possible, before the fit comes on, will in two or three times taking rid it quite away. It helps digestion, and is a remedy for a furfeit. The juice, or the water, being dropped into eyes or ears, helps dimness of sight and deafness; the juice, being put into hollow teeth, easeth their pains. The roots in powder, made up into a plaister with a little pitch, and laid on the biting of a mad dog, or any other venomous creature, doth wonderfully help. The juice, or water, dropped, or tents wet therein, and put into old filthy deep ulcers, or the powder of the root, in want of either, doth cleanse and cause them to heal quickly, by covering the naked bones with flesh. The distilled water, applied to places pained with the gout or sciatica, doth give a great deal of ease. - The wild angelica is not so effectual as the garden, although it may be safely used to all the purposes aforesaid.

ANGELICA. (Angelica archangelica en Angelica sylvestris als de wilde)

DAT is, het engelachtige of engelachtige kruid. Bij welke gelegenheid deze voortreffelijke naam er voor het eerst aan werd gegeven, weet ik niet; tenzij het was vanwege de voortreffelijke deugden ervan of omdat God het aan de mens bekendmaakte door de bediening van een engel. Ik veronderstel dat het eerste eerder waar is: echter, aangezien ik het andere niet kan bewijzen, denk ik dat niemand een goede reden kan geven voor het tegendeel. Want dit weten we, dat God zijn engelen tot dienende geesten heeft gemaakt, om ons te dienen ter bescherming van onze zielen ook van ons lichaam. Maar bij welke gelegenheid de naam ook werd gegeven, het is voortreffelijk en dat geldt ook voor zijn eigenschappen. — Angelica is heet en droog bij lood in de derde graad. Alle laatstgenoemde schrijvers zijn het hierover eens en de ervaring heeft bewezen dat het goed is tegen gif, schadelijke luchtjes en de pest zelf. De beoefenaars van Duitsland schrijven hierover het volgende: Als iemand plotseling getroffen wordt door de pest of door een pestilente koorts met overmatig zweten, laat hem dan een halve drachme van het poeder van de wortel drinken, vermengd met een drachme teriakel, in drie of vier lepels engelwortelwater, gedestilleerd uit de wortels. Nadat hij naar bed is gegaan, zich goed heeft bedekt, laat hem dan minstens drie uur vasten; als hij dat doet, zal hij gaan zweten en met Gods hulp van zijn ziekte genezen. Bij gebrek aan teriakel kan men een hele drachme engelwortelpoeder nemen met zoveel gedestilleerd water als hiervoor vermelden het zal hetzelfde effect hebben. — De wortel van de engelwortel goed geweekt in azijn en geroken tijdens de pesten dezelfde drank soms nuchter gedronken, beschermd tegen infectie. Maar naar mijn mening is het beter om een sinaasappel of citroen te nemen, de bovenkant eraf te snijden, het vruchtvlees eruit te halen, er kleine gaatjes in te prikken, er een stuk spons of fijn linnen doek in te doen, gedrenkt in de bovengenoemde azijn en eraan te ruiken. — Het water, gedestilleerd uit de wortels van engelwortel of het poeder ervan, is goed tegen knagende en buikpijnen veroorzaakt door kou, tenzij het lichaam gebonden is. Het is goed tegen alle inwendige ziekten, zoals pleuritis, in het begin, voordat de hitte van de ontsteking het lichaam binnendrong; want daardoor loste het de levensgeesten op en verspreidde ze die pleuritis zouden kunnen veroorzaken.

Bovendien is het goed voor longziekten, als ze door verkoudheid worden veroorzaakt; en voor verkoudheid, als die door verkoudheid of een stopzetting wordt veroorzaakt. Het is goed voor een vrouw die in barensnood verkeert. Het verdrijft wind die in het lichaam is en verlicht de pijn die daaruit voortkomt. De wortel kan in wijn of water worden geweekt, al naar gelang de aard van de ziekte. De wortel of het sap, in een holle tand gedaan, neemt de pijn weg; hetzelfde effect heeft het gedestilleerde water, dat in de wagen wordt gedaan. Het sap of water van engelwortel versnelt het gezichtsvermogen en breekt de kleine laagjes die de ogen bedekken, waardoor het zicht donker wordt. Van de wortels van engelwortel en pek kan een goede pleister worden gemaakt tegen de beten van gekke beesten. Het water, het sap of het poeder van deze wortel, gestrooid op de zieke plek, is een zeer goed middel tegen oude en diepe zweren, want ze schuren en reinigen ze en bedekken de botten met vlees. Het water hiervan is, bij koud weer, goed om te leggen op plekken die ziek zijn door jicht en ischias. Het verzacht de pijn en doet de opgehoopte ruwe levenslust verdwijnen. Het zaad heeft dezelfde deugdelijkheid als de wortel. De wilde engelwortel, die hier in de lage bossen en aan de waterkant groeit, heeft niet dezelfde deugdelijkheid als de andere; hoewel de chirurgen beweren dat de wortel ervan in wijn groene wonden geneest. Deze eigenschappen heb ik verzameld van Duitse schrijvers. Ik heb ze nog niet allemaal zelf bewezen, maar een aantal ervan heb ik wel bewezen en waar bevonden. Ik heb de schil van een sinaasappel of citroen opgeschreven; het vruchtvlees daarvan wordt door artsen ook aanbevolen als een goed conserveermiddel, zowel tegen gif als tegen pest.

Latere schrijvers bevestigen dat de wortels van engelwortel tegen alle gif en infecties bestand zijn. Als iemand besmet is met de pest of vergiftigd is, geven ze hem onmiddellijk een drachme van het poeder van deze wortel te drinken met wijn in de winteren in de zomer met gedestilleerd water van Cnicus benedictus; leg hem dan in bed en bedek hem totdat hij flink zweet. Als dezelfde wortel 's ochtends vallend wordt genomen of in de mond wordt gehouden, beschermt en beschermt het lichaam tegen het kwaad van de lucht. De bladeren van engelwortel, geplet met wijnruitbladeren en honing, zijn zeer geschikt om direct na de verwonding door dolle honden te worden gebeten, waarbij de wijn wordt gedronken waarin de wortel of bladeren van engelwortel zijn gekookt.

Er is zowel tuin- als wilde engelwortel; sommigen rekenen ook een watersoort; deze groeit op met grote holle stengels, vier of vijf voet hoog, met brede, verdeelde bladeren van een lichtgroene kleur; bovenaan komen grote schermen met witte bloemen, waarna plat en enigszins witachtig zaad volgt; de wortel ging elk jaar verloren als het zaad vormt.

Plaats en tijd. Angelica is Latijn en Engels; het groeit veel in onze tuinen en ook in het wild op veel plaatsen; bloeit rond juli en het zaad is kort daarna rijp.

Regering en deugden. Het is een kruid van de Zon in Leeuw; laat het geplukt worden wanneer het daar is, met de Maan in zijn gunstige aspect; laat het geplukt worden in zijn uur of in het uur van Jupiter; laat Sol hoekig zijn. Let op hetzelfde bij het verzamelen van kruiden van andere planeten en je zou wonderen kunnen verrichten. Bij alle epidemische ziekten veroorzaakt door Saturnus is dit een zo goed conserveermiddel als het groeit; het vult gif aan door het hart, bloed en geest te beschermen en te troosten, het doet hetzelfde tegen de pest en alle epidemische ziekten, als de wortel in poedervorm wordt genomen tot het gewicht van een halve drachme per keer met wat goede teriakel in Carduus-water in het gezelschap vervolgens in bed te laten zweten; als teriakel niet te verkrijgen is, neem het dan alleen in Carduus- of Angelica-water. De stengels of wortels, gekonfijt en vallend gegeten, zijn goede conserveermiddelen tijdens infecties en soms ook om een koude maag te verwarmen en te verzachten. De wortel kan ook in azijn geweekt worden en een beetje van die azijn, soms nuchter ingenomen en de wortel ruiken is voor hetzelfde doel geschikt.

Waterenkel gedestilleerd uit de wortel of geweekt in wijn en gedestilleerd in een glas is veel effectiever dan het water van de bladeren; en dit water, twee of drie lepels tegelijk gedronken, verlicht alle pijn en kwellingen die door kou en winderigheid werden veroorzaakt, zodat het lichaam niet gebonden raakt; en in het begin ingenomen met wat van de wortel in poedervorm, helpt het tegen pleuritis, evenals alle andere long- en borstziekten, zoals hoest, tering en kortademigheid; en een siroop van de stengels doet hetzelfde. Het verlicht koliekpijn, maagzuur en urineverlies, veroorzaakt vrouwelijke vloeiingen en opent de verstoppingen van lever en milten verlicht en verlicht kortstondig alle winderigheid en inwendige zwellingen. Het afkooksel, gedronken vóór een koortsaanval, zodat ze, indien mogelijk, kunnen zweten voordat de aanval begint, zal deze na twee of drie keer volledig doen verdwijnen. Het bevordert de spijsvertering en is een remedie tegen een blessure. Het sap of het water, in ogen of oren gedruppeld, helpt bij slechtziendheid en doofheid; het sap, in holle tanden gedruppeld, verlicht de pijn.

De wortels in poedervorm, met een beetje pek tot een pleister vermalen en op de beet van een dolle hond of een ander giftig dier aangebracht, helpen wonderbaarlijk. Het sap of water, gedruppeld of erin bevochtigden in oude, vuile, diepe zweren gedaan of het poeder van de wortel, bij gebrek aan een van beide, reinigt en zorgt voor een snelle genezing, door de kale botten met vlees te bedekken. Het gedestilleerde water, aangebracht op plekken die door jicht of ischias worden gepijnigd, geeft veel verlichting. De wilde engelwortel is niet zo effectief als de tuin, hoewel het veilig voor alle bovengenoemde doeleinden kan worden gebruikt.

AMARANTHUS.

BESIDES this common name, by which it is best known by the florists of our days, it is also called flower-gentle, flower-velure, floramor, and velvet-flower.

Description. It being a garden flower, and well known to everyone that keeps of it, I might forbear the description; yet notwithstanding, because some desire it, I shall give it. ---It runneth up with a stalk a cubit high, streaked, and somewhat reddish towards the root, but very smooth; divided towards the top with small branches among which stand long broad leaves of a reddish green colour, and slippery. The flowers are not properly flowers, but tufts, very beautiful to behold, but of no smell of a reddish colour; if you bruise them, they yield juice of the same colour; being gathered, they keep their beauty a long time; the seed is of a sliming black colour.

Time. They continue in flower from August till the frosts nip them.

Government and Virtues. It is under the dominion of Saturn, and is an excellent qualifier of the unruly actions and passions of Venus, though Mars also should join with her. The flowers, dried, and beaten into powder, stop the terms in women, and so do almost all other red things. And by the icon or image of every herb the ancients at first: found out their virtues. Modern writers laugh at them for it; but I wonder in my heart how the virtue of herbs came at first to be known, if not by their signatures; the moderns have them from the writings of the ancients, the ancients had no writings to have them from. But to proceed : the flowers flop all fluxes of blood whether in man or woman, bleeding either by the nose or wound. There is also a sort of amaranthus which bears a white flower, which ftops the whites in women, and the running of the reins in men, and is a most singular remedy for the venereal disease.

AMARANTHUS. (Amaranthus caudatus)

Naast deze algemene naam, waaronder de plant het meest bekend is bij hedendaagse bloemisten, wordt ze ook wel zachte bloem, bloem-velure, floramor en fluweelbloem genoemd.

Beschrijving. Omdat het een tuinbloem is en bekend bij iedereen die haar houdt, kan ik de beschrijving achterwege laten; toch, omdat sommigen ernaar verlangen, zal ik het toch geven. Ze vormt een stengel van een el hoog, gestreept en enigszins roodachtig naar de wortel toe, maar zeer glad; naar boven toe verdeeld met kleine takjes waartussen lange, brede, roodgroene en gladde bladeren staan. De bloemen zijn geen echte bloemen, maar pluimen, zeer mooi om te zien, maar geurloos, roodachtig van kleur; als je ze kneust, geven ze sap van dezelfde kleur; geplukt, behouden ze hun schoonheid lang; het zaad is slijmerig zwart van kleur.

Tijd. Ze blijven bloeien van augustus tot de vorst ze teistert.

Regering en Deugden. Het staat onder de heerschappij van Saturnus en is een uitstekende aanduiding van de onstuimige daden en passies van Venus, hoewel Mars zich ook bij haar zou moeten voegen. De bloemen, gedroogd en tot poeder geslagen, stoppen de termen bij vrouwen en dat geldt ook voor bijna alle andere rode dingen. En aan de icoon of afbeelding van elk kruid ontdekten de Ouden in eerste instantie hun deugden. Moderne schrijvers lachen hen erom uit; maar ik vraag me in mijn hart af hoe de deugd van kruiden in eerste instantie bekend werd, zo niet aan hun handtekeningen; de modernen kennen ze uit de geschriften van de Ouden, de Ouden hadden geen geschriften om ze uit te halen. Maar om verder te gaan: de bloemen spoelen alle bloedstromen of het nu bij mannen of vrouwen is, bloedend uit de neus of uit een wond. Er is ook een soort Amaranthus die witte bloemen draagt, die bij vrouwen de witte bloemen doen wankelen en bij mannen de aderen doen vieren. Het is een zeer bijzonder middel tegen geslachtsziekten.

ANEMONE.

CALLED also wind-flower, because they say the flowers never open but when the wind bloweth: Pliny is my author; if it be not so, blame him. The seed also, if it bears any at all, flies away with the wind.

Place and Time. They are sown usually in the gardens of the curious, and flower in the spring-time. As for the description, I shall pass it, they being welt known to all those that sow them.

Government and Virtues. It is under the dominion of Mars, being supposed to be a kind of crow-foot. The leaves provoke the terms mightily, being boiled and the decoction drunk. The body being bathed with the decoction of them cures the leprosy. The leaves being stamped, and the juice snuffed up the nose, purgeth the head greatly : so doth the root being chewed in the mouth, for it causeth much spitting ; and bringeth away many watery and phlegmatic humours, and is therefore excellent for the lethargy. And, when all is done, let physicians say what they please, all the pills in the dispensatory purge not the head like to hot things held in the mouth : being made into an ointment, and the eyelids anointed therewith, it helps inflammations of the eyes, whereby it is palpable that every stronger draweth its weaker light; the same ointment is exceeding good to cleanse malignant and corroding ulcers,

ANEMOON. (Anemone coronaria)

Ook wel windbloem genoemd, omdat men zegt dat de bloemen alleen opengaan als de wind waait: Plinius is mijn auteur; als dat niet zo is, geef hem dan de schuld. Ook het zaad, als het al zaad draagt, vliegt weg met de wind.

Plaats en tijd. Ze worden gewoonlijk gezaaid in de tuinen van nieuwsgierigen en bloeien in het voorjaar. Wat de beschrijving betreft, ik zal die overslaan, aangezien ze goed bekend zijn bij allen die ze zaaien.

Regering en Deugden. Het staat onder de heerschappij van Mars, aangezien het een soort Ranunculus zou zijn. De bladeren wekken de spanningen enorm op, gekookt en het afkooksel gedronken. Het lichaam badend met het afkooksel ervan geneest melaatsheid. Het stampen van de bladeren en het snuiven van het sap in de neus reinigt het hoofd aanzienlijk; hetzelfde geldt voor het kauwen van de wortel in de mond, want het veroorzaakt veel spugen; en brengt veel waterige en flegmatische levensgeesten teweeg en is daarom uitstekend tegen lethargie en wanneer alles gedaan is, laten artsen zeggen wat ze willen, alle pillen in de apotheek reinigen het hoofd niet zoals hete dingen die in de mond worden gehouden: het wordt tot een zalf verwerkt en de oogleden ermee gezalfden helpt bij oogontstekingen, waarbij het voelbaar is dat elke sterkere het zwakkere licht trekt; dezelfde zalf is buitengewoon goed om kwaadaardige en etende zweren te reinigen.

GARDEN ARRACH.

CALLED also orach, and orage.

Description. It Is so commonly known to every housewife, it were but labour lost to describe it.

Time. It flowereth and seedeth from June to the end of August,

Government and Virtues. It is under the government of the Moon; in quality cold and most: like unto her. It softeneth and looseneth the body of man being eaten, and fortifieth the expulsive faculty in him. The herb, whether it be bruised and applied to the throat, or boiled, and in like manner applied, it matters not much, it is excellent good for swellings in the throat; the best way I suppose is to boil it, and, having drunk the decoction inwardly, apply the herb outwardly; the decoction of it besides is an excellent remedy for the yellow jaundice.

TUIN-MELDE. (Atriplex hortensis)

Ook wel orrach en orage genoemd.

Beschrijving. Het is zo algemeen bekend bij elke huisvrouw dat het slechts moeite zou kosten om het te beschrijven.

Tijd. Het bloeit en zaait van juni tot eind augustus.

Regering en Deugden. Het staat onder het gezag van de Maan; in kwaliteit koud en zeer gelijkend op haar. Het verzachtte en maakte het lichaam van de mens los, die het at en versterkte het uitdrijvend vermogen in hem. Het kruid of het nu gekneusd en op de keel aangebracht wordt of gekookt en op dezelfde manier aangebracht, het maakt niet veel uit, het is uitstekend goed tegen keelzwellingen; de beste manier denk ik is om het te koken en na het afkooksel in te hebben gedronken, het kruid uitwendig aan te brengen; het afkooksel ervan is bovendien een uitstekend middel tegen gele geelzucht.

ARRACH-WILD and STINKING.

CALLED also vulvaria, from that part of the body upon which its operation is most : also dog's arrach, goat's arrach, and stinking motherwort.

Description. This hath small and almost: round leaves, yet a little pointed, and without dent or cur of a dusky mealy colour, growing on the slender stalks and branches that spread on the ground, with small flowers in clusters set with the leaves, and small seeds succeeding like the rest, perishing yearly, and rising again with its own sowing. It smells like old rotten fish, or something worse.

Place. It grows usually upon dunghills.

Time. They flower in June and July, and the seed is ripe quickly after.

Government and Virtues. Stinking arrach is useful as a remedy to help women pained and almost strangled with the mother, by smelling to it; but inwardly taken there is not a better remedy under the moon for that disease. I would be large in commendation of this herb, were I but eloquent. It is an herb under the dominion of Venus, and under the sign Scorpio. The works of God are given freely to man; his medicines are common and cheap, and easy to be found : the medicines of the college of physicians are dear, and scarce to find. I commend this for an universal medicine for the womb, and such a medicine as will easily, safely, and speedily, cure any disease thereof, as the fits of the mother, dislocation, or falling out thereof; it cools the womb being over-heated; and let me tell you this, and I will tell you but the truth, heat of the womb Is one of the greatest causes of hard labour in child-birth. It makes barren women fruitful, it cleanseth the womb if it be foul, and strengthens it exceedingly; it provokes the terms if they be slopped, and slops them if they flow immoderately : you can desire no good to your womb but this herb will tell it; therefore, if you love children, if you love health, if you love ease, keep a syrup always by you made of the juice of this herb and sugar, or honey if it be to cleanse the womb; and let such as be rich keep it for their poor neighbours, and bestew it as freely as I bestow my studies upon them, or else let them look to answer for it another day when the Lord shall come to make inquisition of blood.

MELDE-WILD en STINKEND. (Atriplex patula en Chenopodium vulvaria)

Ook vulvaria genoemd, van dat deel van het lichaam waar de plant het meest actief is: ook hondenmelde, geitenmelde en stinkend hartgespan.

Beschrijving. Deze plant heeft kleine en bijna ronde bladeren, maar een beetje puntig en zonder deuk of kruin, met een donkere melige kleur, die groeien op de slanke stengels en takken die over de grond verspreid liggen, met kleine bloemen in trossen die met de bladeren zijn verbondenen kleine zaden die net als de rest volgen, jaarlijks vergaan en weer opkomen met hun eigen zaaisel. Het ruikt naar oude rotte vis of iets ergers.

Plaats. Het groeit meestal op mesthopen.

Tijd. Ze bloeien in juni en juli en het zaad is daarna snel rijp.

Regering en Deugden. Stinkende melde is nuttig als remedie tegen vrouwen die gekweld en bijna gewurgd zijn door de moeder, door eraan te ruiken; maar innerlijk gezien is er geen beter middel onder de maan voor die ziekte. Ik zou dit kruid zeer prijzen, als ik maar welsprekend was. Het is een kruid onder de heerschappij van Venus en onder het teken Schorpioen. De werken van God worden de mens vrijelijk gegeven; zijn medicijnen zijn algemeen en goedkoop en gemakkelijk te vinden: de medicijnen van de medische faculteit zijn duur en schaars. Ik beveel dit aan als een universeel medicijn voor de baarmoeder en een medicijn dat gemakkelijk, veilig en snel elke ziekte ervan geneest, zoals stuiptrekkingen van de moeder, ontwrichting of uitvallen; het koelt de baarmoeder af als deze oververhit raakt; en laat me je dit vertellenen ik zal je de waarheid vertellen: de warmte van de baarmoeder Is een van de grootste oorzaken van zware arbeid bij de bevalling.

Het maakt onvruchtbare vrouwen vruchtbaar, het reinigt de baarmoeder als deze onrein is en versterkt deze buitengewoon; het wekt de voorwaarden op als ze worden overgoten en overgoten als ze onmatig vloeien: je kunt geen goeds voor je baarmoeder wensen of dit kruid zal het je vertellen; daarom, als je van kinderen houdt, als je van gezondheid houdt, als je van gemak houdt, zorg dan dat je altijd een siroop bij de hand hebt gemaakt van het sap van dit kruid en suiker of honing als het is om de baarmoeder te reinigen; en laat degenen die rijk zijn het bewaren voor hun arme buurman en het net zo vrijgevig uitdelen als ik mijn studies aan hen besteed of anders laten ze ernaar uitzien om er zich op een andere dag voor te verantwoorden als de Heer komt om onderzoek naar bloed te doen.

ARCHANGEL.

TO put a gloss upon their practice, the physicians call an herb, which country people vulgarly know by the name of dead nettles, archangel, wherein whether they favour more of superstitions or folly I leave to the judicious reader. There is more curiosity than courtesy to my countrymen used by others in the explanation as well of the names as description of this well-known herb: which, that I may not also be guilty of, take this short description ; first of the red archangel.

Description. This hath divers square stalks, somewhat hairy, at the joints whereof grow two sad- green leaves dented about the edges, opposite each other, the lowest most: upon long footstalks, but without any towards the tops, which are somewhat round, yet pointed, and a little crumpled and hairy: round about the upper joints, where the leaves grow thick, are sundry gaping flowers of a pale reddish colour ; after which come the feeds, three or four in a husk. The root is small and thready, perishing every year; the whole plant hath a strong scent, but not stinking.

White archangel hath divers square stalks, none standing upright, but bending downward, whereon stand two leaves at a joint, larger and more pointed than the other, dented about the edges, and greener also, more like unto nettle-leaves, but not slinging, yet hairy : at the joints, with the leaves, stand larger and more open gaping white flowers, in husks round about the stalks, (but not with such a bush of leaves and flowers set in the top as is on the other,) wherein stand small roundish black seeds. The root is white, with many strings at it, not growing downward, but lying under the upper crush of the earth, and abideth many years increasing. This hath not so strong a scent as the former.

Yellow archangel is like the white in the stalks and leaves, but that the stalks are more straight and upright, and the joints with leaves are farther asunder, having longer leaves than the former, and the flowers a little larger and more gaping of a fair yellow colour in most, in some paler. The roots are like the white, only they creep not so much on the ground.

Place, They grow almost: every where, unless it be in the middle of the street; the yellow most: usually in the wet grounds of woods, and sometimes in the dryer, in divers counties of this nation.

Time. They flower from the beginning of the spring all the summer long.

Virtues and Use. The archangels are somewhat hot, and dryer than the slinging nettles, and used with better success, for the slopping and hardness of the spleen, than they, by using the decoction of the herb in wine, and afterwards applying the herb hot unto the region of the spleen as a plaister, or the decoction with spunges. The flowers of the white archangel are preserved, or conserved, to be used to stay the whites, and the flowers of the red to stay the reds, in women.

AARTSENGEL. (Lamium maculatum ‘Roseum, Lamium album, Lamiastrum galeobdolon)

Om hun praktijk te verduidelijken, noemen artsen een kruid, dat de mensen in het dorp gewoonlijk kennen onder de naam dovenetel, aartsengel. Of ze daarbij meer bijgeloof of dwaasheid aanhangen, laat ik aan de oordeelkundige lezer over. Anderen gebruiken meer nieuwsgierigheid dan hoffelijkheid jegens mijn landgenoten bij de uitleg van zowel de namen als de beschrijving van dit bekende kruid. Om mij niet ook schuldig te maken, neem deze korte beschrijving: eerst van de rode aartsengel.

Beschrijving. Deze plant heeft diverse vierkante, ietwat behaarde stelen, op de gewrichten groeien twee donkergroene bladeren die aan de randen ingedeukt zijn, tegenover elkaar, de onderste het meest. Aan de toppen, die enigszins rond, maar puntig en een beetje gekreukt en behaard zijn, groeien lange, maar zonder bladstelen. Rond de bovenste gewrichten, waar de bladeren dik groeien, zitten diverse gapende bloemen met een lichtrode kleur. Daarna komen de wortels, drie of vier in een bolster. De wortel is klein en draadachtig en sterft elk jaar af; de hele plant heeft een sterke geur, maar stinkt niet.

De witte aartsengel heeft diverse vierkante stelen, waarvan er geen rechtop staat, maar naar beneden buigt. Op een gewricht staan twee bladeren, groter en puntiger dan de andere, aan de randen ingedeukt en ook groener, meer als brandnetelbladeren, maar niet slingerend, maar wel behaard. Op de gewrichten, samen met de bladeren, staan grotere en meer open, gapende witte bloemen, in hulzen rondom de stelen (maar niet met zo'n struik van bladeren en bloemen bovenaan als de andere), waarin kleine, ronde, zwarte zaden staan. De wortel is wit, met vele draden eraan, die niet naar beneden groeien, maar onder de bovenste laag aarde liggen en jarenlang in aantal toenemen. Deze heeft niet zo'n sterke geur als de vorige.

De gele aartsengel is vergelijkbaar met het wit in de stengels en bladeren, maar de stengels zijn rechter en rechtopstaand en de bladpunten staan verder uit elkaar, met langere bladeren dan de vorige en de bloemen zijn iets groter en meer open, met een mooie gele kleur bij de meeste, bij sommige bleker. De wortels zijn vergelijkbaar met de witte, alleen kruipen ze niet zo veel over de grond.

Plaats. Ze groeien bijna overal, behalve midden op straat; de gele het meest: meestal in vochtige bosgronden en soms in drogere, in diverse provincies van dit land.

Tijd. Ze bloeien vanaf het begin van de lente, de hele zomer lang.

Werkingen en gebruik. De aartsengel is iets warmer en droger dan de stekende netels en wordt met meer succes gebruikt voor het verharden van de milt, door het afkooksel van het kruid in wijn te gebruiken en het vervolgens warm op de miltstreek aan te brengen als pleister of het afkooksel met sponzen. De bloemen van de witte aartsengel worden bewaard of geconserveerd, om de witte kleur te behouden en de bloemen van de rode om te stoppen bij vrouwen de rode.

ARSESMART.

THE hot arsesmart is called also water-pepper, and culrage; the mild arsesmart is called dead arsesmart, porcicaria, or peach-wort, because the leaves are so like the leaves of peach- tree ; it is also called plumbago.

Description of the Mild. This hath broad leaves set at the great red joints of the stalks, with semicircular blackish marks on them usually, yet sometimes without. Tlie flowers grow in long spikes usually, either bluish or whitish, with suchlike seed following. The root is long, with many strings thereat, perishing yearly ; this hath no sharp taste, as another fort hath, which is quick and biting, but rather sour like sorrel, or else a little drying or without taste.

Place. It grows in watery places, ditches, and the like which for the most; part are dry in summer.

Time. It flowereth in June, and the seed is ripe in August.

Government and Virtues. As the virtues of both these is various, so are also their government ; for that which is hot and biting is under the dominion of Mars, but Saturn challengeth the other, as appears by the lead-coloured spot he hath placed upon the leaf. The water-arsesmart is of great use in the stone of the kidneys or bladder, a draught of it being taken every morning for two or three months together. A country gentleman used a load of this herb in a year to make the water, wherewith he cured many of the stone. The root or seed, put into an aching hollow tooth, takes off the pain. This is scarce any thing more effectual to drive away flies, for, whatever wounds or ulcers cattle have, if they are anointed with the juice of arsesmart, the flies will not come near, though it is the heat of summer. It is of a cooling and drying quality, and very effectual for putrefied ulcers in man or beast, to kill worms, and cleanse the putrefied places. The juice thereof dropped in, or otherwise applied, consumeth all cold swellings, and dissolved the congealed blood of bruises by strokes, falls, &c. The leaves bruised, and laid to the joint that hath a fellon thereon, taketh it away. The juice destroyed worms in the ears, being dropped into them: if the hot arsemart be strewed in a chamber, it will soon kill all the fleas, and drive away the flies, in the hottest time of summer ; a good handful of the hot biting arsesmart, put under a horse's saddle, will make him travel the better, although he were half tired before: the mild arsemart is good against hot imposthumes and inflammations at the beginning, and to heal green wounds.

All authors chop the virtues of both sorts of arsesmart together, as men chop herbs for the pot, when both of them are of quite contrary qualities. The hot arsesmart groweth not so high, or tall, as the mild doth, but hath many leaves of the colour of peach-leaves, very seldom or never spotted in other particulars it is like the former, but may be easily known from it, if you will be but pleased to break a leaf of it across your tongue, for the hot will make your tongue to smart, but the cold will not. If you fee them both together, you may easily distinguish them, because the mild hath far broader leaves : and our college of physicians, out of their learned care for the public good, ignorance, their own gain, mistake the one for the other in their New Masterpiece, whereby they discover, 1. Their ignorance; 2. Their carelessness ; and he that hath but half an eye may see their pride without a pair of spectacles. I have done what I could to distinguish them in their virtues; and, when you find not the contrary named, use the old.

ARSESMART. (Persicaria hydropiper en Persicaria maculosa)

De hete aars smart wordt ook wel waterpeper en culrage genoemd; de milde arrsesmart wordt dode arsesmart, porcicaria of perzikkruid genoemd, omdat de bladeren zo veel op die van een perzikboom lijken; het wordt ook wel plumbago genoemd.

Beschrijving van de milde. Deze heeft brede bladeren die aan de grote rode gewrichten van de stengels zitten, meestal met halfronde, zwartachtige vlekken erop, maar soms ook zonder. De bloemen groeien meestal in lange aren, blauwachtig of witachtig, met daaraan vergelijkbaar zaad. De wortel is lang, met vele draden eraan, die jaarlijks afsterven; deze heeft geen scherpe smaak, zoals een andere soort, die snel en bijtend is, maar eerder zuur zoals zuring of anders een beetje uitdrogend of zonder smaak.

Plaats. Het groeit op waterrijke plaatsen, in sloten en dergelijke, waarvan de meeste in de zomer droog staan.

Tijd. De bloei vindt plaats in juni en de zaden zijn rijp in augustus.

Bestuur en deugden. Zoals de deugden van beide verschillend zijn, zo is ook hun bestuur divers; want dat wat heet en bijtend is, staat onder de heerschappij van Mars, maar Saturnus daagde de ander uit, zoals blijkt uit de loodkleurige vlek die het op het blad heeft geplaatst. Het water van de aars is zeer nuttig bij nierstenen of blaasstenen; twee of drie maanden lang wordt er elke ochtend een teug van genomen. Een landheer gebruikte een lading van dit kruid per jaar om water te maken, waarmee het veel van de stenen genas. De wortel of het zaad, in een pijnlijke holle kies geplaatst, verlicht de pijn. Dit is nauwelijks iets effectiever om vliegen te verjagen, want welke wonden of zweren vee ook heeft, als ze worden ingesmeerd met het sap van waterpeper zullen de vliegen er niet in de buurt komen, ook al is het zomerhitte. Het heeft een verkoelende en drogende werking en is zeer effectief bij rottende zweren bij mens of dier, om wormen te doden en de rottende plekken te reinigen. Het sap ervan, gedruppeld of op een andere manier aangebracht, verlicht alle koude zwellingen en loste het gestolde bloed op van kneuzingen veroorzaakt door beroertes, vallenenz.

De gekneusde bladeren, gelegd op het gewricht waar een misdadiger op zit, nemen het weg. Het sap vernietigde wormen in de oren door erin te druppelen: als de hete aars in een kamer wordt gestrooid, zal het snel alle vlooien doden en de vliegen verjagen, zelfs in de heetste zomertijd; een flinke handvol hete, bijtende aars, onder het zadel van een paard gelegd, zal hem beter laten reizen, ook al was het daarvoor half moe: de milde aars is goed tegen een hete zwelling met pus, een abces en ontstekingen in het begin en om groene wonden te genezen.

Alle auteurs hakken de deugden van beide soorten waterpeper door elkaar, zoals men kruiden hakt voor de pot, terwijl beide van tegengestelde eigenschappen zijn. De hete, waterpeper is niet zo hoog of hoog als de milde, maar heeft veel perzikkleurige bladeren, die zelden of nooit op andere punten worden opgemerkt. Het lijkt op de eerste, maar is er gemakkelijk aan te herkennen als u er maar een blad van over uw tong wilt breken, want de hitte zal uw tong doen pijn, maar de koude niet. Als u ze allebei samen ziet, kunt u ze gemakkelijk onderscheiden, omdat de milde veel bredere bladeren heeft: en onze universiteit van artsen, uit hun geleerde zorg voor het algemeen belang, aangaande hun eigen gewin, verwart de ene met de andere in hun Nieuwe Meesterwerk, waardoor ze ontdekken: 1. Hun onwetendheid; 2. Hun onzorgvuldigheid; en wie maar een half oog heeft, kan hun trots zien zonder bril. Ik heb gedaan wat ik kon om ze in hun deugden te onderscheiden; en als je de tegengestelde naam niet vindt, gebruik dan de oude.

ASARABACCA.

Description. ASARABACCA hath many heads rising from the roots, from whence come many smooth leaves, every one upon his own footstalk, which are rounder and bigger than violet- leaves, thicker also, and of a dark-green shining colour on the upper-side, and of a paler yellow-green underneath, little or nothing dented about the edges, from among which rise small, round, hollow, brown, green, husks, upon short stalks about an inch long, divided at the brims into five divisions, very like the cups or heads of the henbane seed, but that they are smaller, and these are all the flowers it carrieth, which are somewhat sweet, being smelled unto, and wherein when they are ripe is contained small cornered rough seeds, very like the kernels or stones of grapes or raisins. The roots are small and whitish, spreading divers ways in the ground, and increasing into divers heads, but not running or creeping under the ground as some other creeping herbs do. They are somewhat sweet in smell, resembling nardus, but more when they are dry than green and of a sharp, but not unpleasant, taste.

Place. It groweth frequently in gardens.

Time. They keep their leaves green nil the winter, but shoot forth new in the spring, and with them come forth those forth or flowers which give ripe seed about midsummer, or somewhat after.

Government And Virtues. It is a plant under the dominion of Mars, and therefore inimical to nature. This herb, being drunk, not only provoketh vomiting, but purgeth downward, and by urine also, purging both choler and phlegm : if you add to it some spikenard with the whey of goat's milk, or honeyed water, it is made more strong; but it purgeth phlegm more- manifestly than choler, and therefore doth much help pains in the hips and other parts. Being boiled in whey, it wonderfully helpeth the obstruction of the liver and spleen, and is therefore profitable for the dropsy and jaundice, being steeped in wine and drunk. It helps those continual agues that come by the plenty of stubborn humours : an oil made there. of by setting it in the sun, with some laudanum added to it, provoketh sweating, the ridge of the back being anointed therewith, and thereby driveth away the shaking fits of the ague. It will not abide any long boiling, for it loseth its chief strength thereby; nor much beating, for the finer powder doth provoke vomits and urine, and the coarser purgeth downwards. The common use hereof, is to take the juice of five or seven leaves in a little drink to cause vomitings; the roots have also the same virtue, though they do not operate so forcibly, yet they are very effectual against the biting of serpents, and therefore are put as an ingredient both into mithridate and Venice treacle. The leaves and roots being boiled in lye, and the head often washed therewith while it is warm, comforteth the head and brain that is ill-affected by taking cold, and helpeth the memory.

I shall desire ignorant people to forbear the use of the leaves : the roots purge more gently, and may prove beneficial in such as have cancers, or old putrefied ulcers, or fistulas, upon their bodies, to take a drachm of them in powder in a quarter of a pint of white wine in the morning. The truth is, I fancy purging and vomiting medicines as little as any man breathing, for they weaken nature, nor shall ever advise them to be used unless upon urgent necessity. If a physician be nature's servant, it is his duty to strengthen his mistress as much as he can, and weaken her as little as may be.

ASARABACCA. (Asarum europaeum)

Beschrijving. Mansoor heeft vele hoofdjes die uit de wortels oprijzen, waaruit vele gladde bladeren komen, elk op een eigen steel, die ronder en groter zijn dan violette bladeren, ook dikkeren van een donkergroene glanzende kleur aan de bovenkanten van een lichtere geelgroene onderkant, weinig of niets gedeukt aan de randen, waaruit kleine, ronde, holle, bruine, groene hulzen oprijzen, op korte steeltjes van ongeveer 2,5 cm lang, aan de randen verdeeld in vijf delen, die erg lijken op de kopjes of hoofdjes van bilzekruidzaad, maar ze zijn kleineren dit zijn alle bloemen die het droeg, die enigszins zoet zijn, geurend en waarin zich, wanneer ze rijp zijn, kleine, hoekige, ruwe zaden bevinden, die erg lijken op de pitten of pitten van druiven of rozijnen. De wortels zijn klein en witachtig, verspreiden zich op verschillende manieren in de grond en groeien uit tot verschillende hoofdjes, maar lopen of kruipen niet onder de grond zoals sommige andere kruipende kruiden doen. Ze ruiken enigszins zoet en lijken op nardus, maar meer wanneer ze droog zijn dan groenen hebben een scherpe, maar niet onaangename smaak.

Standplaats. Ze groeien vaak in tuinen.

Tijd. Ze houden hun bladeren groen in de winter, maar schieten nieuw uit in het voorjaar en daarmee komen de bloemen tevoorschijn die rond midzomer of iets daarna, rijp zaad geven.

Regering en Deugden. Het is een plant onder de heerschappij van Mars en daarom vijandig tegenover de natuur. Dit kruid, gedronken, veroorzaakt niet alleen braken, maar ook uitscheiding naar beneden en ook via de urine, waardoor zowel gal als slijm worden verwijderd: als je er wat nardus aan toevoegt met wei van geitenmelk of honingwater, wordt het sterker; maar het verwijderde slijm duidelijker dan gal en helpt daarom veel bij pijn in de heupen en andere delen. Gekookt in wei, helpt het wonderbaarlijk bij verstopping van de lever en milten is daarom heilzaam voor waterzucht en geelzucht, geweekt in wijn en gedronken. Het helpt tegen die aanhoudende koortsen die komen door de overvloed aan hardnekkige levensgeesten: een olie die daar wordt gemaakt door het in de zon te leggen, met wat laudanum eraan toegevoegd, veroorzaakt het zweten, waarbij de ruggengraat ermee werd gezalfd en daardoor de koortsaanvallen werden verdreven.

Het zal niet lang koken, want het verliest daardoor zijn voornaamste kracht; en ook niet veel kloppen, want het fijnere poeder veroorzaakt braken en urinerenen het grovere poeder drijft naar beneden. Het gebruikelijke gebruik hiervan is om het sap van vijf of zeven bladeren in een kleine drank te nemen om braken op te wekken; de wortels hebben ook dezelfde werking, hoewel ze niet zo krachtig werken, maar ze zijn zeer effectief tegen slangenbeten en worden daarom als ingrediënt gebruikt in zowel mithridaat als Venetiaanse teriakel. Het koken van de bladeren en wortels in loog en het vaak daarmee wassen van het hoofd terwijl het warm is, verzachtte het hoofd en de hersenen die ziek waren van kou en helpt het geheugen.

Ik verzoek onwetende mensen af te zien van het gebruik van de bladeren: de wortels zuiveren milder en kunnen nuttig zijn voor mensen met kanker, oude rottende zweren of fistels. Neem 's ochtends een drachme ervan in poedervorm in een kwart pint witte wijn. De waarheid is dat ik net zomin van purgeer- en braakmedicijnen houd als van ademhalen, want ze verzwakken de natuur en ik zal ze nooit aanraden, tenzij in dringende gevallen. Als een arts de dienaar van de natuur is, is het zijn plicht zijn meesteres zoveel mogelijk te versterken en haar zo min mogelijk te verzwakken.

ASPARAGUS, SPARAGUS, or SPERAGE.

Description. It riseth up at first with divers white-green scaly heads, very brittle or easy to break while they are young, which afterwards rise up in very long and slender green stalks of the bigness of an ordinary riding-wand at the bottom of most:, or bigger or less, as the roots are of growth ; on which are set divers branches of green leaves, shorter and smaller than fennel to the top; at the joints where of come forth small most yellowish flowers, which turn into round berries, green at the first, and of an excellent red colour when they are ripe, shewing like beads of coral, wherein are contained exceeding hard black seeds.. The roots are dispersed from a spongeous head into many long, thick, and round, strings, whereby it suck6th much nourishment out of the ground, and encreaseth plentifully thereby.

ASPERGES, SPARAGUS of SPERAGE. (Asparagus officinalis)

Beschrijving. De plant ontstond aanvankelijk met diverse witgroene, geschubde koppen, die zeer broos of gemakkelijk te breken waren toen ze jong waren. Deze koppen ontwikkelden zich later tot zeer lange en slanke groene stengels, zo groot als een gewone twijg stak aan de onderkant van de meeste of groter of kleiner, afhankelijk van de wortels; waaraan diverse takken met groene bladeren zitten, korter en kleiner dan venkel naar de top; op de gewrichten komen kleine, zeer geelachtige bloemen tevoorschijn, die zich ontwikkelen tot ronde bessen, eerst groen en van een uitstekende rode kleur wanneer ze rijp zijnen die eruit zien als koraalkralen waarin zich buitengewoon harde, zwarte zaden bevinden. De wortels verspreiden zich vanuit de kop van een spons in vele lange, dikke en ronde strengen, waardoor de plant veel voedsel uit de grond zuigt en zich daardoor overvloedig vermeerdert.

Prickly ASPARAGUS, SPARAGUS, or SPERAGE.

Description. It groweth usually in gardens, and some of it grows wild in Appleton-meadow, in Gloucestershire, where the poor people do gather the buds, or young shoots, and fell them cheaper than our garden asparagus is sold in London.

Time. They do for the most part flower, and bear their berries, late in the year, or not at all, although they are housed in winter.

Government And Virtues. They are both under the dominion of Jupiter. The young buds or branches, boiled in ordinary broth, make the belly soluble and open, and, boiled in white wine, provoke urine, being slopped, and are good against: the stranguary, or difficulty of making water. It expelleth the gravel and stone out of the kidneys, and helpeth pains in the reins : if boiled in white wine or vinegar, it is prevalent for them that have their arteries loosened, or are troubled with the hip-gout, or sciatica. The decoction of the roots, boiled in wine and taken, is good to clear the sight, and, being held in the mouth, easeth the tooth- ach; and, being taken fasting several mornings together, stirreth up bodily lust in man or woman, whatsoever some have written to the contrary. The garden asparagus nourisheth more than the wild, yet it hath the same effect in all the aforementioned diseases. The decoction of the roots in white wine, and the back and belly bathed therewith, or kneeling or lying down in the same, or sitting therein as a bath, hath been found effectual against pains of the reins and bladder, pains of the mother and cholic, and generally again all pains that happen to the lower parts of the body and is no less effectual against stiff and benumbed sinews, or those that are shrunk by cramps and convulsions, it also helpeth the sciatica.

Stekende ASPERGES, SPARAGUS of SPERAGE. (Asparagus acutifolius)

Beschrijving. Deze soort groeit meestal in tuinen en een deel ervan groeit in het wild in Appleton-meadow, in Gloucestershire, waar de arme mensen de knoppen of jonge scheuten verzamelen en ze voor minder dan de prijs van onze tuinasperges in Londen verkopen.

Tijd. Ze bloeien en dragen hun bessen meestal laat in het jaar of helemaal niet, hoewel ze in de winter worden opgeslagen.

Bestuur en deugden. Ze vallen beide onder de heerschappij van Jupiter. De jonge knoppen of takken, gekookt in gewone bouillon, maken de buik oplosbaar en openen gekookt in witte wijn, veroorzaken ze urinelozing, omdat ze slurpen en zijn ze goed tegen: wurging of moeite met water maken. Het verdrijft gruis en steentjes uit de nieren en verlichten pijn in de nerven: gekookt in witte wijn of azijn, is het een goede optie voor mensen met verwijde slagaders of met jicht of ischias. Het afkooksel van de wortels, gekookt in wijn en ingenomen, is goed voor het gezichtsvermogen en in de mond gehouden, verzacht de kiespijn; en meerdere ochtenden achter elkaar vastend ingenomen wekt het lichamelijke lust op bij man of vrouw, wat sommigen ook hebben geschreven om het tegendeel te bewijzen. De asperge uit de tuin voedt meer dan de wilde, maar heeft hetzelfde effect bij alle bovengenoemde ziekten. Een afkooksel van de wortels in witte wijnen de rug en buik daarmee gewassen of erin knielen of liggen of erin zitten als bad, is effectief gebleken tegen pijn in de aderen en de blaas, pijn van de moeder en galwegen en in het algemeen alle pijnen die optreden in de onderste delen van het lichaam. Het is niet minder effectief tegen stijve en verdoofde spieren of pijnen die zijn samengeknepen door krampen en stuiptrekkingen. Het helpt ook tegen ischias.

ASH - TREE.

THIS is so well known, that time would be mis-spent in writing a description of it ; and therefore I shall only insist upon the virtues of it.

Government and Virtues. It is governed by the sun, and the young tender tops with the leaves taken inwardly, and some of them outwardly applied, are singularly good against the biting of the viper, adder, or any other venomous beast: and the water distilled therefrom, being taken in a small quantity every morning fading, is a singular medicine for those that are subject to the dropsy, or to abate the greatness of those who are too gross or fat. The decoction of the leaves in white wine, helpeth to break the stone and expel it, and cureth the jaundice. The ashes of the bark of the ash made into lye, and those heads bathed therewith which are leprous, scabby, or scald, are thereby cured. The kernels within the husks, commonly called ashen keys, prevail against stitches and pains in the side, proceeding from wind, and voideth the stone by provoking urine.

ES. (Fraxinus excelsior)

DIT is zo bekend dat het tijdverspilling zou zijn om er een beschrijving van te schrijven; daarom zal ik alleen de nadruk leggen op de deugden ervan.

Bestuur en deugden. Het wordt bestuurd door de zon en de jonge, tere toppen, met de bladeren naar binnen getrokken en sommige naar buiten aangebracht, zijn bijzonder goed tegen de beet van een adder, adder of ander giftig dier: en het water dat daaruit wordt gedestilleerd, elke ochtend in een kleine hoeveelheid innemend verblekend, is een bijzonder medicijn voor degenen die last hebben van waterzucht of om de grootte te verminderen van degenen die te grof of te dik zijn. Het afkooksel van de bladeren in witte wijn helpt de niersteen te breken en uit te drijven en geneest de geelzucht. De as van de bast van de es, tot loog verwerkten de daarmee gewassen hoofden die melaats, schurftig of verbrand zijn worden daardoor genezen. De pitten in de schillen, ook wel es sleutels genoemd, bieden bescherming tegen steken en pijn in de zij, veroorzaakt door winden ze helpen de steen leeg te maken door urine op te wekken.

AVENS, called also CLOVEWORT, and HERB BENET.

Description. THE ordinary avens hath many long, rough, dark-green, winged leaves, rising from the root, every one made of many leaves, set on each side of the middle-rib, the largest three whereof grow at the end, and are snipped or dented round about the edges ; the other being small pieces, sometimes two, and sometimes four, standing on each side of the middle- rib underneath them: among which do rise up divers rough or hairy stalks, about two feet high, branching forth with leaves at every joint, not so long as those below, but almost as much cut in on the edges, some into three parts, some into more. On the tops of the branches stand small pale yellow flowers, consisting of five leaves, like the flowers of cinquefoil, but larger, in the middle whereof standeth a small green head, which when the flower is fallen groweth rough and round, being made of many long greenish purple seeds, like grains, which will stick upon your clothes. The root consists of many brownish strings or fibres, smelling somewhat like unto cloves, especially those which grow in the higher, hotter, and drier, grounds, and in the free and clear air.

Place. They grow wild in many places under hedge- sides, and by the pathways in fields ; yet they rather delight to grow in shadowy than sunny places.

Time. They flower in May and June for the most part, and their seed is ripe in July at the latest.

Government and Virtues. It Is governed by Jupiter, and that gives hope of a wholesome healthful herb. It is good for the diseases of the chest: or breast, for pains and stitches in the sides, and to expel crude and raw humours from the belly and stomach, by the sweet favour and warming quality ; it dissolveth the inward

congealed blood, occasioned by falls or bruises, and the spitting of blood, if the roots, either green or dried, be boiled in wine and drunk; as also all manner of inward or outward wounds, if they be washed or bathed therewith. The decoction also, being drunk, comforteth the heart, and strengtheneth the stomach, and a cold brain, and therefore is good in the spring time to open obstructions of the liver, and helpeth the wind cholic : it also helpeth those that have fluxes, or are bursten, or have a rupture ; it taketh away spots and marks in the face, being washed therewith. The juice of the fresh root or powder of the dried root hath the same effect: with the decoction. The root in the spring time steeped in wine, doth give it a delicate favour and taste; and, being drunk failing every morning, comforteth the heart, and is a good preservative against the plague, or any other poison; it helpeth digestion, and warmeth a cold stomach, and openeth obstructions of the liver and spleen. It is very safe, you need have no dose prescribed and is very fit to be kept in every body's house.

Avens, ook wel clovewort en herb bennet genoemd. (Geum urbanum)

Beschrijving. De gewone nagelkruid heeft vele lange, ruwe, donkergroene, gevleugelde bladeren die uit de wortel oprijzen, elk bestaande uit vele bladeren, aan weerszijden van de middennerf geplaatst, waarvan de drie grootste aan het uiteinde groeien en aan de randen zijn ingesneden of ingedeukt; de andere bestaan uit kleine stukjes, soms twee, soms vier, die aan weerszijden van de middennerf eronder staan: daartussen verrijzen diverse ruwe of harige stengels, ongeveer 60 cm hoog, vertakkend met bladeren bij elk gewricht, niet zo lang als die eronder, maar bijna even lang aan de randen ingesneden, sommige in drie delen, sommige in meer. Op de toppen van de takken staan kleine lichtgele bloemen, bestaande uit vijf blaadjes, zoals de bloemen van de wateraardbei, maar dan groter. In het midden daarvan staat een klein groen hoofdje. Wanneer het bloemetje is afgevallen, groeit het hoofdje ruw en rond. Het bestaat uit veel lange, groen paarse zaden, die lijken op korrels. Deze blijven aan uw kleding plakken.

De wortel bestaat uit vele bruinachtige draden of vezels, die een beetje naar kruidnagel ruiken, vooral die welke groeien op hogere, warmere en drogere gronden en in de vrije en heldere lucht.

Plaats. Ze groeien wild op veel plaatsen onder heggen en langs paden in velden; toch groeien ze liever op schaduwrijke dan op zonnige plaatsen.

Tijd. Ze bloeien meestal in mei en juni en hun zaad is uiterlijk in juli rijp.

Regering en deugden. Het wordt geregeerd door Jupiter en dat geeft hoop op een heilzaam en gezond kruid. Het is goed voor ziekten van de borst, voor pijn en steken in de flanken en om ruwe en rauwe levensgeesten uit de buik en maag te verdrijven, door de zoete gunst en verwarmende eigenschap; het lost het inwendig gestolde bloed op, veroorzaakt door vallen of kneuzingenen het spugen van bloed, als de wortels, groen of gedroogd, in wijn werden gekookt en gedronken; evenals alle soorten inwendige of uitwendige wonden, indien daarmee gewassen of gewassen.

Het afkooksel, gedronken, vertroost ook het hart en versterkte de maag en een verkouden hoofd. Daarom is het in het voorjaar goed om verstoppingen in de lever te openen en helpt het bij verkoudheid. Het helpt ook bij vloeiingen of bij een gebarsten of gescheurde wond. Het verwijdert vlekken en littekens in het gezicht, als het ermee gewassen wordt. Het sap van de verse wortel of het poeder van de gedroogde wortel heeft hetzelfde effect. De wortel, geweekt in de lente in wijn, geeft het een delicate smaak. Elke ochtend gedronken vertroost het hart en is een goed conserveermiddel tegen de pest of enig ander gif. Het bevordert de spijsvertering, verwarmt een verkouden maag en opent verstoppingen in lever en milt. Het is zeer veilig, er hoeft geen dosis voorgeschreven te worden en het is zeer geschikt om in ieders huis te hebben.

ALMOND-TREE.

Description and Names. OF this tree there are two kinds, the one bears sweet fruit, the other bitter; they grow bigger than any peach-tree; I have seen a bitter almond-tree in Hampshire, as big as a great plumb-tree. It hath leaves much like peach- leaves, and is called in Latin amigdalum ; they grow plentifully in Turkey and Barbary.

Nature and Virtues. The sweet almonds are hot and most in the first degree, the bitter dry in the second. It is a plant of Jupiter. The sweet almonds nourish the body, and increase the seed ; they strengthen the breath, cleanse the kidneys, and open the passages of urine. There is a fine pleasant oil drawn out of the sweet almonds which being taken with sugar-candy is excellent against dry coughs and hoarseness ; it is good for those that have any inward fore, and for such as are troubled with the stone, because it makes slippery the passages of the urine. Bitter almonds also open obstructions of the liver and spleen, cleanse the lungs from phlegm, provoke urine ; they expel wind, and provoke womens courses ; the oil of them kills worms, and helps pains of the womb. Some write that bitter almonds preserve from drunkenness, five or six being eaten fasting; the oil of both cleanses the skin ; it easeth pains of the head, the temples being anointed therewith; and the oil, with honey, powder of liquorice, oil of roses, and white wax, makes a good ointment for dimness of sight. Also almond butter is very good for a flux at the breast; this kind of butter is made of almonds with sugar and rose-water, which being eaten with violets is very wholesome and commodious for students; for it rejoiceth the heart, comforteth the brain, and qualifies the heat of the liver.

AMANDELBOOM. (Prunus dulcis)

Beschrijving en namen. Van deze boom zijn er twee soorten, de ene draagt zoete vruchten, de andere bittere; ze worden groter dan welke perzikboom dan ook; ik heb een bittere amandelboom gezien in Hampshire, zo groot als een grote pruimenboom. Het heeft bladeren die veel op perzikbladeren lijken en wordt in het Latijn amigdalum genoemd; ze groeien overvloedig in Turkije en Barbarije.

Natuur en deugden. De zoete amandelen zijn heet en het meest van de eerste graad, de bittere droog van de tweede. Het is een plant van Jupiter. De zoete amandelen voeden het lichaam en vermeerderen de zaadproductie; ze versterken de adem, reinigen de nieren en openen de urinewegen.

Uit zoete amandelen wordt een fijne, aangename olie getrokken die, ingenomen met kandijsuiker, uitstekend werkt tegen droge hoest en heesheid; het is goed voor mensen met een inwendig probleem en voor mensen met nierstenen, omdat het de urinewegen glad maakt. Bittere amandelen openen ook verstoppingen van lever en milt, reinigen de longen van slijm en wekken urine op; ze verdrijven winden en wekken menstruatiepijn op; de olie ervan doodt wormen en verlicht baarmoederpijn. Sommigen schrijven dat bittere amandelen beschermen tegen dronkenschap, vijf of zes ervan worden nuchter gegeten; de olie van beide reinigt de huid; verlicht hoofdpijn, de slapen worden ermee gezalfd; en de olie, met honing, zoethoutpoeder, rozenolie en witte was, vormt een goede zalf tegen slechtziendheid. Amandelboter is ook zeer goed tegen een vloeiing aan de borst; Dit soort boter wordt gemaakt van amandelen met suiker en rozenwater. Wanneer dit samen met viooltjes wordt gegeten, is het zeer gezond en prettig voor studenten. Het verheugt het hart, verkwikt de geest en tempert de hitte van de lever.

ACONITUM.

OF this there are two sorts, the one bearing blue flowers, the other yellow; it is also called wolf's bane, and the blue is generally known by the name of monk's hood.

Description. The wolf's bane which bearing the blue flower, is small, but groweth up a cubit high, the leaves are split and jagged, the flowers in long rows towards the tops of the stalks, gaping like hoods ; on the hoary root groweth as it were a little knob, wherewith it spreadeth itself abroad, and multiplieth.

Place. The monk's hood or blue wolf's bane is very common in many gardens, the other rarely found but in the gardens of some curious herbarists ; but groweth in forests and dark low woods and valleys in some parts of Germany and France.

Time. They flower in April, May, and June,

Government and Danger. These plants are hot and dry in the fourth degree of a martial venomous quality; if it be inwardly taken, it inflameth the heart, burneth the inward parts, and killeth the body. Dodonaus reporteth of some men at Antwerp, who unawares did eat some of the monk's hood in a sallad, instead of some other herb, and died forthwith : this I write that people who have it in their gardens might beware of it.

ACONITUM. (Aconitum napellus, Aconitum lycoctonum)

Hiervan bestaan twee soorten, de ene met blauwe bloemen, de andere met gele; het wordt ook wel wolvenkruid genoemden de blauwe is algemeen bekend onder de naam monnikskap.

Beschrijving. De wolvenkruid met de blauwe bloemen is klein, maar groeit tot een el hoog, de bladeren zijn gespleten en gekarteld, de bloemen in lange rijen naar de toppen van de stengels, gapend als hoeden; op de grijze wortel groeit als het ware een klein knobbeltje, waarmee het zich verspreidt en zich vermenigvuldigt.

Plaats. De monnikskap of blauwe wolvenkruid komt veel voor in veel tuinen, de andere zelden, behalve in de tuinen van enkele nieuwsgierige kruidkundigen, maar groeit in bossen en donkere lage wouden en valleien in sommige delen van Duitsland en Frankrijk.

Tijd. Ze bloeien in april, mei en juni,

Regering en Gevaar. Deze planten zijn heet en droog in de vierde graad, met een krijgshaftige giftige kwaliteit; als ze inwendig worden ingenomen, veroorzaken ze hartontsteking, brandwonden en doden het lichaam. Dodonaeus berichtte over enkele mannen in Antwerpen die onopzettelijk wat van de monnikskap in een salade aten in plaats van een ander kruiden onmiddellijk stierven: dit schrijf ik opdat mensen die het in hun tuin hebben ervoor op hun hoede zouden zijn.

ALOE, OR ALOES.

Names. BY the same name of aloe or aloes is the condensed juice of this plant called in all parts of Europe ; the plant is also called sea-housleek and sea-ay-green.

Description. This plant hath very long leaves, thick, and set round about with short points or crests, standing wide one from another; the root is thick and long; all the herb is of a strong savour, and bitter taste; out of this herb is drawn a juice, which is dried, and called aloes in different parts of the world.

Place. Aloe groweth very plenteously in India, and from thence cometh the best juice; it groweth also in many places of Asia and Arabia, near the sea-side, but the juice thereof is not so good as that of India.

Government and Virtues. It is a martial plant, hot in the second degree, and dry in the third of a very bitter taste; the juice, being refined and clarified from its drops, is of a clear and blackish clean brown colour, it openeth the belly, and purgeth cold phlegmatic and choleric humours, which overburthen and hurt the stomach ; it is the balls in almost all pills ; it comforteth, cleanseth, and dryeth up superfluous humours. It may be taken with cinnamon, ginger, mace, galingal, or annise seed, to assuage and drive away pains of the stomach, and to comfort and warm the stomach, and expel phlegm; the same is also good against the jaundice and spitting of blood. Aloe made into powder, and strewed upon new bloody wounds, stoppeth the blood and healeth the wound ; likewise, being applied applied old ulcers, it closeth them up, and is a sovereign medicine for ulcers about the secret parts and fundament. The same, boiled with wine and honey, healeth rifts and outgrowings of the fundament, and stoppeth the flux of the hemorrhoids, and, being applied with honey, it taketh away black spots, that come by stripes or bruises ; it is also good against inflammations, hurts and scabs of the eyes, and against running and dimness of the same. Aloes mixed with oil of roses and vinegar, and laid to the forehead and temples, assuageth the head-ach ; the head being often rubbed with aloes mixed with wine, keepeth the hair from falling off. The same applied with wine cureth sores of the mouth and gums, the throat, and kernels under the tongue; and outwardly applied it is a good consolidative medicine it stoppeth bleeding, and doth modify and cleanse all corruption.

ALOË of ALOËS. (Aloë vera)

Namen. Onder dezelfde naam als aloë of aloë wordt het gecondenseerde sap van deze plant in heel Europa genoemd; de plant wordt ook wel zeek huislook en zeegroen genoemd.

Beschrijving. Deze plant heeft zeer lange, dikke bladeren, rondom geplaatst met korte punten of kammen, die wijd uit elkaar staan; de wortel is dik en lang; het kruid heeft een sterke geur en een bittere smaak; uit dit kruid wordt een sap getrokken, dat wordt gedroogd en in verschillende delen van de wereld aloë wordt genoemd.

Plaats. Aloë groeit zeer overvloedig in India en daaruit komt het beste sap; het groeit ook op veel plaatsen in Azië en Arabië, nabij de kust, maar het sap ervan is niet zo goed als dat van India.

Regering en deugden. Het is een krijgsplant, heet in de tweede graad en droog in de derde graad, met een zeer bittere smaak; het sap, gezuiverd en opgehelderd uit de druppels, heeft een heldere en zwartachtig mooie bruine kleur, het opent de buik en reinigt koude, flegmatische en cholerische levensgeesten, die de maag overbelasten en pijn doen; het zijn de ballen in bijna alle pillen;

Het troostte, reinigt en droogde overtollige levensgeesten op. Het kan worden ingenomen met kaneel, gember, foelie, galigaan of anijszaad om maagpijn te verzachten en te verdrijven, de maag te troosten en te verwarmen en slijm te verdrijven; hetzelfde is ook goed tegen geelzucht en bloedspuwing. Aloë vera, tot poeder vermalen en op nieuwe bloedige wonden gestrooid, stopt het bloeden en geneest de wond; evenzo, wanneer het op oude zweren wordt aangebracht, sluit het ze af en is het een uitstekend medicijn voor zweren rond de geheime delen en het fundament. Hetzelfde, gekookt met wijn en honing, geneest scheuren en uitgroeisels van het fundament en stopte de aambeienvloeden aangebracht met honing, verwijdert het zwarte vlekken die door strepen of kneuzingen ontstaan; het is ook goed tegen ontstekingen, kwetsuren en korsten van de ogen en tegen tranen en doffe ogen. Aloë vera gemengd met rozenolie en azijn, aangebracht op het voorhoofd en de slapen, verlicht hoofdpijn; vaak werd het hoofd ingewreven met aloë vera gemengd met wijn om haaruitval te voorkomen. Hetzelfde, aangebracht met wijn, geneest zweren in de mond en het tandvlees, de keel en zweren onder de tong; en uitwendig aangebracht is het een goed versterkend medicijn: het stopt bloedingen en kalmeert en reinigt alle bederf.

BAWN.

THIS herb is so well known to be an inhabitant in almost every garden, that I shall not need to write any description thereof, although the virtues of it, which are many, may not be omitted.

Government and Virtues. It is an herb tinder Jupiter, and under Cancer, and strengthens nature much in all its affections. Let a syrup, made with the juice of it and sugar, (as you shall be taught at the latter end of the book,) be kept in every gentlewoman's house, to relieve the weak stomachs and sick bodies of their poor neighbours ; as also the herb kept dry in the house, that so, with other convenient simples, you may make it into an electuary with honey, according as the disease is, and as the state of the patient may from time to time happen to be. The Arabian physicians have highly extolled the virtues hereof, although the Greeks thought it not worth mentioning. Serapio saith, it causeth the mind and heart to become merry, and reviveth the heart fainting into swoonings, especially of such as are overtaken in their sleeps, and driveth away all troublesome cares and thoughts out of the mind arising from melancholy, or black choler; which Avicen also confirmeth. It is

(Pliny, when writing on bawm, informeth us, that, if it be tied to a sword which gave the wound, it instantly stoppeth the blood.)

very good to help digestion, and open obstructions of the brain ; and hath such a purging quality saith Avicen, as to expel those melancholy vapours from the spirits and blood which are in the heart and arteries, although it cannot do so in other parts of the body. Dioscorides saith, that the leaves steeped in wine, and the wine drunk, and the leaves externally applied, is a remedy against the sting of scorpions, and the bitings of mad dogs; and commendeth the decoction thereof for women to bathe or sit in, to procure their courses ; it is good to wash teeth therewith, and profitable for those that have the bloody flux. The leaves also with a little nitre taken in drink, are good against a furseit of mushrooms, helps the griping pains of the belly, and, being made into in electuary, it is good for them that cannot fetch their breath with ease if used with fait, it takes away wens, kernels, or hard swellings, in the flesh or throat : it cleanseth foul sores, and easeth pains of the gout .It is also good for the liver and spleen, A tansy or caudle made with eggs, and the juice thereof while it is young, putting to it some sugar and rose- water, is good for women in child- bed, when the after- birth is not thoroughly voided, and for their faintings upon, or after, their fore travail. The herb bruised and boiled in a little wine and oil, laid warm un a boil, will ripen and break it.

BAWN. (Melissa officinalis)

DIT kruid staat zo bekend als een vaste bewoner van bijna elke tuin, dat ik er geen beschrijving van hoef te geven, hoewel de vele goede eigenschappen ervan niet onvermeld mogen blijven.

Regering en Deugden. Het is een kruid dat onder Jupiter en Kreeft staat en de natuur in al haar vormen sterkt. Laat een siroop, gemaakt van het sap ervan en suiker (zoals u aan het einde van dit boek zult leren), in het huis van elke dame staan om de zwakke magen en zieke lichamen van hun arme buren te verlichten; bewaar het kruid ook droog in huis zodat u er, met andere handige middelen, een honingdrankje van kunt maken, afhankelijk van de ziekte en de toestand van de patiënt. De Arabische artsen hebben de goede eigenschappen hiervan zeer geprezen, hoewel de Grieken het niet de moeite waard vonden om te vermelden. Serapio zegt dat het de geest en het hart vrolijk maakte en het hart weer tot leven wekte dat bewusteloos raakte, vooral bij degenen die in hun slaap overvallen werden en alle lastige zorgen en gedachten uit de geest verdrijft die voortkwamen uit melancholie of zwarte gal; wat Avicenna ook bevestigde. Het is (Plinius vertelde ons, toen hij over balsem schreef, dat als het aan een zwaard werd gebonden dat de wond veroorzaakt het onmiddellijk het bloeden stopte) zeer goed om de spijsvertering te bevorderen en verstoppingen in de hersenen te openen; en het heeft zo'n zuiverende eigenschap, zegt Avicenna, dat het die melancholische dampen uit de geesten en het bloed verdrijft die zich in het hart en de slagaders bevinden, hoewel het dat niet in andere delen van het lichaam kan doen. Dioscorides zegt dat de bladeren geweekt in wijnen de wijn gedronken en de bladeren uitwendig aangebracht, een remedie zijn tegen de steek van schorpioenen en de beten van dolle honden; en hij beval het afkooksel ervan aan bij vrouwen om zich in te wassen of erin te zitten, om hun menstruatiecyclus te bevorderen; het is goed om er de tanden mee te wassen en heilzaam voor hen die last hebben van bloedvloeiingen.

De bladeren, ook met een beetje salpeter in drank, zijn goed tegen een brandend maagzuur, helpen bij krampen in de buik en verwerkt tot een remedie, is het goed voor hen die niet gemakkelijk op adem kunnen komen. Als het met salpeter wordt gebruikt, verwijdert het korsten of harde zwellingen in het vlees of de keel: het reinigt vieze zweren en verlicht jicht. Het is ook goed voor de lever en milt. Een boerenwormkruid of -bouillon gemaakt met eieren en het sap daarvan terwijl het jong is, met wat suiker en rozenwater erbij, is goed voor vrouwen in het kraambed, wanneer de nageboorte niet volledig is uitgescheiden en voor hun flauwvallen tijdens of na hun bevalling. Het kruid gekneusd en gekookt in een beetje wijn en olie, warm aan de kook gebracht, zal het rijpen en breken.

BARBERRY.

THE shrub is so well known to every boy and girl that hath but attained to the age of seven years, that it needs no description.

Government and Virtues. Mars own the shrub, and presents it to the use of my countrymen to purge their bodies of choler. The inner rind of the barberrytree boiled in white wine, and a quarter of a pint drunk each morning, is an excellent remedy to cleanse the body of choleric humours, and free it from such diseases as choler causeth, such as scabs; itch, tetters, ringworms, yellow jaundice, boils, &c. It is excellent for hot agues, burnings, scaldings, heat of blood, heat of the liver, and bloody flux; the berries are as good as the bark, and more pleasing ; they get a man a good stomach to his victuals, by strengthening the attractive faculty, which is under Mars. The hair washed with the oily made of the ashes of the tree, and water, will make it turn yellow, viz. Mars' own colour. The fruit and rind of this shrub, the flowers of broom and of heath, or furze, cleanse the body of choler by sympathy, as the flowers, leaves, and bark of the peach-tree do by antipathy ; because these are under Mars, that under Venus.

Berberis. (Berberis vulgaris)

DEZE struik is zo bekend bij elke jongen en elk meisje dat de leeftijd van zeven jaar nog maar net heeft bereikt dat het geen beschrijving behoeft.

Overheid en Deugden. Mars bezit de struik en stelt hem ter beschikking aan mijn landgenoten om hun lichaam van cholera te zuiveren. De binnenste schil van de berberisboom, gekookt in witte wijn en elke ochtend een kwart pint gedronken, is een uitstekend middel om het lichaam te reinigen van cholerische levensgeesten en het te bevrijden van ziekten die door cholera worden veroorzaakt, zoals korsten, jeuk, etter, ringworm, gele geelzucht, zwerenenz. Het is uitstekend tegen hete koortsen, brandwonden, verbranding, hitte van het bloed, hitte van de lever en bloederige vloed; de bessen zijn net zo goed als de schorsen aangenamer; ze geven een man een goede maag voor zijn voedsel, door het versterken van het aantrekkingskrachtvermogen dat onder Mars leeft. Het haar, gewassen met de olie van de as van de boom en water, zal het geel maken, namelijk de kleur van Mars zelf. De vrucht en schil van deze struik, de bloemen van brem en heide of gaspeldoorn, reinigen het lichaam van gal door sympathie, zoals de bloemen, bladeren en schors van de perzikboom dat doen door antipathie; omdat deze onder Mars staan, dat onder Venus.

BARLEY.

THE continual usefulness hereof hath made all in general so acquainted with it, that it is altogether needless to describe its several kinds hereof plentifully growing, being yearly sown in this land ; the virtues whereof take as followeth :

Government and Virtues. It is a notable plant of Saturn ; if you view diligently its effects by sympathy and antipathy, you may easily perceive a reason of them, as also why barley-bread is so unwholesome for melancholy people. Barley, in all the parts and compositions thereof, except malt, is more cooling than wheat, and a little cleansing; and all the preparations thereof, as barley-water, and other things made thereof, do give great nourishment to persons troubled with fevers, agues, and heats in the stomach. A poultice made of barley meal or flour, boiled in vinegar and honey, and a few dry figs put into them, dissolveth all hard imposthumes, and assuageth inflammations, being thereto applied ; and, being boiled with melilot and camomile flowers, and some linseed, fenugreek, and rue in powder, and applied warm, it easeth pains in the side and stomach, and windiness of the spleen. The meal of barley and flawort boiled in water, and made into a poultice with honey and oil of lilies, applied warm, cureth swellings under the ears, throat, neck, and such-like ; and a plaister made thereof with tar, v/ax, and oil, helpeth the king's evil in the throat : boiled with sharp vinegar into a poultice, and laid on hot, helpeth the leprosy: being boiled in red wine, with pomegranate-rinds and myrtles, it stayeth the lask or other flux of the belly : boiled with vinegar and a quince, it easeth the pains of the gout. Barley-flour, white salt, honey, and vinegar, mingled together, take away the itch speedily and certainly : the water distilled from the green barley in the end of May is very good for those that have defluxions of humour fallen into the eyes, and easeth the pains, being dropped into them : or white bread steeped therein, and bound on to the eyes, doth the same.

GERST. (Hordeum vulgare)

HET voortdurende nut hiervan heeft iedereen er zo vertrouwd mee gemaakt, dat het volstrekt overbodig is de verschillende soorten ervan te beschrijven die overvloedig groeien en jaarlijks in dit land worden gezaaid; de deugden hiervan zijn als volgt:

Regering en Deugden. Het is een opmerkelijke plant van Saturnus; als u de effecten ervan nauwkeurig bekijkt met sympathie en antipathie, kunt u gemakkelijk een reden daarvoor vinden, evenals waarom gerstebrood zo ongezond is voor melancholische mensen. Gerst, in al zijn onderdelen en samenstellingen, behalve mout, is meer verkoelend dan tarwe en een beetje reinigend; en alle bereidingen ervan, zoals gerstewater en andere daarvan gemaakte dingen, geven veel voeding aan mensen die last hebben van koorts, koorts en maagklachten. Een kompres gemaakt van gerstemeel of -meel, gekookt in azijn en honingen een paar droge vijgen erin gedaan, loste alle harde zwelling op die pus bevatte; een abces en verlicht ontstekingen, door het daarop aan te brengen; en door het te koken met honingklaver en kamillebloemen en wat lijnzaad, fenegriek en wijnruit in poedervormen het warm aan te brengen, verlicht de pijn in de zij en de maag en winderigheid in de milt. Het meel van gerst en vlooienkruid, gekookt in water en tot een kompres gemaakt met honing en lelie-olie, wordt warm aangebracht en geneest zwellingen onder de oren, keel, nek en dergelijke. Een pleister daarvan, gemaakt met teer, linnen en olie, verzachtte de keelpijn van de koning. Gekookt met scherpe azijn tot een kompres en er heet op gelegd, verzachtte het de melaatsheid. Gekookt in rode wijn, met granaatappelschillen en mirte, stelde het de maagklachten of andere maagklachten gerust. Gekookt met azijn en kweepeer, verlicht het de pijn van jicht. Gerstemeel, wit zout, honing en azijn, gemengd, laten de jeuk snel en zeker verdwijnen. Water dat eind mei uit de groene gerst wordt gedestilleerd, is heel goed voor mensen met uitvloeiingen van levenskracht die in de ogen zijn gevallen. Het verlicht de pijn als je het in de ogen laat druppelen. Of wit brood dat erin wordt geweekt en op de ogen wordt gebonden, doet hetzelfde.

GARDEN OR SWEET BASIL.

Description. THE greater ordinary basil riseth up usually with one upright stalk, diversely branching forth on all sides, with two leaves at every joint, which are somewhat broad and round, yet pointed of a pale-green colour, but fresh, a little snipt about the edges, and of a strong heady scent. The flowers are small and white, standing at the tops of the branches, with two small leaves at the joints, in some places green, in others brown, after which come black feed. The root perisheth at the approach of winter, and therefore must be new sown every year.

Place. It groweth in gardens only.

Time. It must be sowed late, and flowers in the heat of summer, being a very tender plant.

Government and Virtues. With respect to the qualities of this herb, most authors differ; Galen and Dioscorides hold it not fitting to be taken inwardly, as deed also Crysippus ; but Pliny and the Arabian physicians defend it. For my own part, I presently found tha tspeech true, Non nostrum inter nos tantas componere lites -, and away to Dr. Reason went I, who told me it was an herb of Mars, and under the Scorpion, and perhaps therefore called basilicon, and then no marvel if it carries a kind of virulent quality with it. Being applied to the place bitten by a venomous beast, or stung by a wasp or hornet, it speedily draws the poison to it. Every like draws its like. Mizaldus affirms, that, if it be laid to rot in horse-dung, it will breed venomous beads : and Hollerius, a French physician, affirms upon his own knowledge, that an acquaintance of his, by common smelling to it, had a scorpion bred in his brain. Something is the matter, this herb and rue will not grow together, no, nor near each other : and we know that rue is as great an enemy to poison as any that grows. To conclude, it expelleth both birth and after- birth, and, as it helps the deficiency of Venus in one kind, so it spoils all her actions in another.

TUIN- OF ZOETE BASILICUM. (Ocimum basilicum)

Beschrijving. De grotere gewone basilicum groeit gewoonlijk met één rechtopstaande stengel, verspreid vertakkend aan alle kanten, met twee blaadjes op elk gewricht. Deze zijn enigszins breed en rond, maar puntig, lichtgroen van kleur, maar fris, een beetje gesnipperd aan de randen en hebben een sterke, bedwelmende geur. De bloemen zijn klein en wit, staan bovenaan de takken, met twee kleine blaadjes op de gewrichtjes, op sommige plaatsen groen, op andere bruin, waarna zwarte bladeren verschijnen. De wortel sterft af bij het naderen van de winter en moet daarom elk jaar opnieuw gezaaid worden.

Plaats. Het groeit alleen in tuinen.

Tijd. Het moet laat gezaaid worden en bloeit in de zomerhitte, omdat het een zeer tere plant is.

Regering en Deugden. Over de eigenschappen van dit kruid verschillen de meeste auteurs van mening; Galenus en Dioscorides vinden dat het niet geschikt is om inwendig te worden gebruikt, zoals ook Crysippus deed; maar Plinius en de Arabische artsen verdedigen het. Wat mij betreft, ik ontdekte al snel dat die de spreuk waar was, Non nostrum inter nos tantas componere lites en ik ging naar Dr. Rede, die me vertelde dat het een kruid van Mars wasen onder de Schorpioenen daarom misschien wel basilicum genoemd werden dat het dan geen wonder was dat het een soort virulente eigenschap met zich meebracht. Wanneer het wordt aangebracht op de plek waar een giftig dier gebeten is of gestoken door een wesp of horzel, trekt het snel het gif aan. Elk soort trekt zijn soort aan. Mizaldus beweert dat als het in paardenmest wordt gelegd om te rotten, het giftige kralen zal produceren; en Hollerius, een Franse arts, beweert op basis van eigen kennis dat een kennis van hem, door er vaak aan te ruiken, een schorpioen in zijn hersenen had gekweekt. Er is iets mis, dit kruid en wijnruit groeien niet samen, nee, noch in elkaars nabijheid: en we weten dat wijnruit een even grote vijand van gif is als alles wat groeit. Samenvattend kan gesteld worden dat het zowel geboorte als nageboorte uitdrijft en zoals het de tekortkomingen van Venus in de ene soort verhelpt, zo verpest het al haar handelingen in een andere soort.

BAY - TREE.

THIS is so well known, that it needs no description ; I shall therefore only write the virtues thereof, which are many.

Government and Virtues. I shall but only add a word or two to what my friend hath written, viz. That it is a tree of the Sun, and under the celestial sign Leo, and resisteth witchcraft very potently, as also all the evils old Saturn can do to the body of man, and they are not a few ; for it is the speech of one, and I am mistaken if it were not Mizaldus, that neither witch nor dew, thunder nor lightning, will hurt a man in the place where a bay-tree is. Galen saith, that the leaves or bark do dry and heal very much, and the berries more than the leaves. The bark of the root is less sharp and hot, but more bitter, and hath some abstriction withal, whereby it is effectual to break the stone, and good to open obstructions of the liver, spleen, and other inward parts, which bring the dropsy, jaundice, &c. The berries are very effectual against the poison of venomous creatures, and the stings of wasps and bees, as also against the pestilence, or other infectious diseases, and therefore is put into sundry treacles for that purpose : they likewise procure women's courses ; and seven of them, given to a woman in fore travail of child-birth, do cause a speedy delivery, and expel the after-birth, and therefore must not be taken by such as have gone out their time, left they procure abortion, or cause labour too soon: they wonderfully help all cold and rheumatic distillations from the brain to the eyes, lungs, or other parts; and, being made into an electuary with honey, do help the consumption, old coughs, shortness of breath, and thin rheums ; as also the megrim : they mightily expel wind, and provoke urine : help the mother, and kill worms : the leaves also work the like effects. A bath of the decoction of the leaves and berries, is singularly good for women to sit in, that are troubled with the mother, or the diseases thereof, or the stoppings of their courses, or for the diseases of the bladder, pains in the bowels by wind, and slopping of urine. A decoction; likewise of equal parts of bay -berries, cummin-seed, hysop, origanum, and euphorbium, with some honev, und the bead bathed therewith, doth wonderfully help distillation and rheums, and settleth the palate of the mouth into its place. The oil made of the berries is very comfortable in all-cold griefs of the joints, nerves, arteries, stomach, belly, or womb; and helpeth palsies, convulsions, cramps, achs, trembling, and numbness in every part; also weariness, and pains that come by sore travellings: all griefs and pains likewise proceeding from wind, either in the head, stomach, back, belly, or womb, by anointing the parts affected therewith ; and pains in the ears are also cured by dropping la some of the oil, or by receiving Into the ears the warm fume of the decoction of the berries through a funnel. The oil takes away marks of the skin and flesh by bruises, falls, &c. and dissolveth the congealed blood in them; it helpeth also the itch, scabs, and wheals, in the skin.

LAURIER. (Laurus nobilis)

DIT is zo bekend dat het geen beschrijving behoeft; ik zal daarom alleen de deugden ervan beschrijven, die talrijk zijn.

Regering en Deugden. Ik zal slechts een paar woorden toevoegen aan wat mijn vriend heeft geschreven, namelijk dat het een boom van de Zon is en onder het hemelteken Leeuw staat en dat het hekserij zeer krachtig heeft weerstaan, evenals al het kwaad dat de oude Saturnus aan het lichaam van de mens kan aanrichten en dat zijn er niet weinig; want het is de taal van één en ik vergis me als het niet Mizaldus was, dat noch hekserij noch dauw, donder noch bliksem een mens zullen schaden op de plaats waar een laurierboom staat. Galenus zegt dat de bladeren of de schors sterk uitdrogen en geneze nen de bessen meer dan de bladeren. De bast van de wortel is minder scherp en heet, maar wel bitterder en heeft een samentrekkende werking, waardoor het de steen effectief kan verbrijzelen en verstoppingen in de lever, milt en andere inwendige delen kan verhelpen, die waterzucht, geelzucht  enz. veroorzaken. De bessen zijn zeer effectief tegen het gif van giftige wezens en de steken van wespen en bijen en ook tegen de pest of andere besmettelijke ziekten en daarom worden ze voor dat doel in allerlei teriakel verwerkt; ze zorgen eveneens voor de menstruatie; en zeven ervan, gegeven aan een vrouw in afwachting van de bevalling, veroorzaken een snelle bevalling en drijven de nageboorte uiten mogen daarom niet worden ingenomen door degenen die hun tijd hebben gehad, ze veroorzaken een miskraam of veroorzaken te vroeg weeën; ze helpen wonderbaarlijk bij alle koude en reumatische afzettingen van de hersenen naar de ogen, longen of andere delen; en verwerkt tot een drankje met honing, helpen ze bij tering, oude hoest, kortademigheid en verdunnende verkoudheid; evenals de schartong: ze verdrijven krachtig wind en wekken urine op: helpen de moeder en doden wormen; de bladeren hebben ook soortgelijke effecten. Een bad met een aftreksel van de bladeren en bessen is bijzonder geschikt voor vrouwen die last hebben van de moeder, haar ziektes, het stoppen van haar menstruatiecyclus of van blaasproblemen, darmklachten door winderigheid en het ophouden van urine.

Een afkooksel, eveneens van gelijke delen laurierbessen, komijnzaad, hysop, wilde marjolein en wolfsmelk, met wat honingen de daarmee bevochtigde bad, helpt wonderbaarlijk bij distillatie en verkoudheid en zet het gehemelte in zijn oorspronkelijke staat. De olie van de bessen is zeer verkwikkend bij koude klachten van gewrichten, zenuwen, slagaders, maag, buik of baarmoeder; en helpt bij verlammingen, stuiptrekkingen, krampen, schamen, beven en gevoelloosheid in elk deel; ook bij vermoeidheid en pijn die voortkomen uit pijnlijke reizen; alle klachten en pijnen die eveneens voortkomen uit wind, hetzij in het hoofd, de maag, de rug, de buik of de baarmoeder, door de aangetaste delen te zalven; En oorpijn wordt ook verlicht door wat olie te druppelen of door de warme damp van het afkooksel van de bessen via een trechter in de oren te laten komen. De olie verwijdert sporen van huid en vlees door kneuzingen, vallen enz. en lost het gestolde bloed erin op; het helpt ook tegen jeuk, korstjes en bultjes op de huid.

BEANS.

BOTH the garden and field beans are so well known, that it saveth me labour of writing any description of them.

Government and Virtues. They are plants of Venus : and the distilled water of the flowers of garden-beans is good to cleanse the face and skin from spots and wrinkles ; and the meal or flower of them, or the small bean, doth the same. The water distilled from the green husks is held to be very effectual against the stone, and to provoke urine. Bean-flour is used in poultices, to assuage inflammations rising upon wounds, and the swelling of women's breasts caused by the curdling of their milk, and represseth their milk. The flour of beans and fenugreek mixed with honey, and applied to felons, boils, bruises, or blue marks by blows, or the imposthumes in the kernels of the ears, helpeth them all: and with rose leaves, frankincense, and the white of an egg, being applied to the eyes, helpeth them that are swollen, or do water, or have received any blow upon them, if used with wine. If a bean be parted in two, the skin being taken away, and laid on the place where a leech hath been set that bleedeth too much, it stayeth the bleeding. Bean-flour boiled to a poultice with wine and vinegar, and seme oil put thereto, easeth both pain and swelling of the scrotum ; the hulks boiled in water to a consumption of a third part thereof, stayet lask; and the ashes of the husks, made up with old hog's grease, helpeth the old pains, confusions, and wounds of the smews, the sciatica, and gout. The field-beans have all the aforementioned virtues as the gardenbeans. Beans eaten are extreme windy meat ; but if, after the Dutch fashion, when they are half boiled, you husk them and stew them, they are wholesomer food.

BONEN. (Vicia faba)

Zowel de tuinbonen als de veldbonen zijn zo bekend dat het me de moeite bespaarde om er een beschrijving van te schrijven.

Regering en deugden. Het zijn planten van Venus: en het gedestilleerde water van de bloemen van tuinbonen is goed om gezicht en huid te reinigen van vlekken en rimpels; en het meel of de bloem ervan of de kleine boon, doet hetzelfde. Het water dat uit de groene schillen wordt gedestilleerd, zou zeer effectief zijn tegen nierstenen en om urine op te wekken. Bonenmeel wordt gebruikt in kompressen om ontstekingen te verzachten die op wonden ontstaan en de zwelling van vrouwenborsten veroorzaakt door het stremmen van hun melk en het verdringen van hun melk. Het meel van bonen en fenegriek, gemengd met honingen aangebracht op misdadigers, zweren, kneuzingen of blauwe plekken door slagen of op een zwelling met pus; een abces in de pitten van de aren, helpen allemaal: en met rozenblaadjes, wierook en het wit van een ei, aangebracht op de ogen, helpt het bij gezwollen ogen of ogen die waterig zijn of een klap hebben gehad, indien gebruikt met wijn. Als een boon in tweeën wordt gedeeld, wordt de schil verwijderd en gelegd op de plek waar een bloedzuiger is geplaatst die te veel bloedt, waardoor het bloeden wordt gestelpt. Bonenmeel gekookt tot een kompres met wijn en azijn en wat olie erbij, verlichte zowel de pijn als de zwelling van het scrotum; de schillen gekookt in water tot een derde deel ervan, hielden het bloeden; en de as van de schillen, aangemaakt met oud varkensvet, verlicht oude pijnen, verwarringen en wonden, zoals smetvrees, ischias en jicht. De veldbonen hebben alle bovengenoemde eigenschappen, net als de tuinbonen. Bonen die gegeten worden zijn extreem winderig voedsel; Maar als je ze, op Hollandse wijze, half gekookt afpelt en stooft, zijn ze gezonder voedsel.

FRENCH-BEANS.

Description. THE French or kidney bean riseth up at first but with one stalk, which afterward divideth itself into many arms or branches, but all so weak, that, if they be not sustained with sticks or poles, they will lie fruitless upon the ground; at several places of these branches grow forth long foot-stalks, with every one of them three broad, round, and pointed, green leaves at the end of them, towards the top whereof come forth divers flowers made like unto pease blossoms of the same colour for the most part that the fruit will be of, that is to say, white, yellow, red, blackish, or of a deep purple, but white is the most usual; after which come long and slender flat kids, some crooked, some strait, with a firing as it were running down the back thereof, Vt-herein are contained flattish round fruit, made to the fashion of a kidney ; the root is long, spreading with many strings annexed to it, and perisheth every year.

There is also another fort of French-bean commonly growing with us in this land, which is called the scarlet-flowered bean. This riseth up with sundry branches as the other, but runs up higher to the length of hop-poles, about which they grow twining, but turning contrary to the sun; they have foot-stalks with three leaves on each, as on the other : the flowers also in fashion are like the other, but many more set together, and of a most orient scarlet colour. The beans are lager than the ordinary kind of a deep purple colour, turning black when it is ripe and dry : the root of this also peristheth in winter.

Government and Virtues. These also belong to Venus; and, being di led and beaten to powder, are great strengtheners of the kidneys : neither is there a better remedy than it, if taken a drachm at a time in white wine, to prevent the stone, or to cleanse the kidneys of gravel or stoppage. The ordinary French-beans are of an easy digestion; they move the belly, provoke urineenlarge the breast that is straightened with shortness of breathengender sperm, and incite to venery. And the scarlet- coloured beans, on account of the beauty of their colour, being set near a quickset hedge, will greatly adorn the same by climbing up thereon, so that they may be discerned a great way, not without admiration of the beholder at a distance. But they will go near to kill the quicksets by clothing them in scarlet.

FRANSE BONEN. (Phaseolus vulgaris) 

Beschrijving. De Franse of kidneyboon groeit aanvankelijk maar met één stengel, die zich later in vele armen of takken verdeelt, maar allemaal zo zwak dat ze, als ze niet met stokken of spijlen worden ondersteund, vruchteloos op de grond blijven liggen; op verschillende plaatsen aan deze takken groeien lange voetstelen, met elk drie brede, ronde en puntige, groene bladeren aan het uiteinde ervan, naar de top waarvan diverse bloemen tevoorschijn komen die lijken op perzikbloesems van dezelfde kleur, meestal dat de vrucht wit, geel, rood, zwartachtig of dieppaars zal zijn, maar wit is het meest gebruikelijk; daarna komen lange en slanke, platte jonge boompjes, sommige krom, sommige recht, met een vurige streep die als het ware langs de achterkant loopt. Hierin bevinden zich platte, ronde vruchten, in de vorm van een nier; de wortel was lang, spreidde zich uit met veel draden die eraan vastzaten en verging elk jaar.

Er is ook nog een andere soort sperzieboon die hier in dit land veel voorkomt, namelijk de scharlakenrode boon. Deze is net als de andere opgekweekt met diverse takken, maar loopt hoger op tot aan de lengte van hopstokken, waaromheen ze slingerend groeien, maar tegen de zon in. Ze hebben voetstelen met drie bladeren aan elk, net als de andere. De bloemen lijken ook op die van de andere, maar staan veel dichter bij elkaar en hebben een zeer scharlakenrode kleur. De bonen zijn donkerder dan de gewone soort, met een dieppaarse kleur, die zwart wordt als ze rijp en droog zijn: ook de wortel van deze boon is in de winter vergaan.

Bestuur en Deugden. Deze behoren ook tot Venus; en wanneer ze tot poeder worden geslagen, versterken ze de nieren enorm: er is geen beter middel dan dit, ingenomen in een drachme per keer in witte wijn, om nierstenen te voorkomen of de nieren te reinigen van gruis of verstopping. Gewone sperziebonen zijn gemakkelijk te verteren; ze bewegen de maag, veroorzaken urine, vergroten de borst die door kortademigheid is rechtgetrokken, produceren sperma en zetten aan tot verering. En de scharlakenrode bonen zullen, vanwege hun prachtige kleur, die bij een snelgroeiende heg worden geplant, deze rijkelijk versieren door erop te klimmen, zodat ze van verre te zien zijn, niet zonder bewondering van de toeschouwer. Maar ze zullen dichterbij komen om de snelgroeiende heggen te doden door ze in scharlaken te hullen.

LADY'S BED-STRAW.

BESIDES the common name above written, it is called cheese-rennet, because it performs the fame office ; as also gallion, pertimugget, and maid's hair, and by some wild- rosemary.

Description. This riseth up with divers small, brown, and square, upright, stalks, a yard high, or more, sometimes branched forth into divers parts, full of joints, and with divers very fine small leaves at every one of them, little or nothing rough at all; at the tops of the branches grow many long tufts or branches of yellow flowers, very thick set together, from the several joints, which consist of four leaves each, which smell somewhat strong, but not unpleasant: the feed is small and black, like poppy-seed, two for the most part joined together ; the root is reddish, with many small threads fastened unto it, which take strong hold of the ground, and creepeth a little; and the branches, leaning a little down to the ground, take root at the joints thereof, whereby it is easily encreased.

There Is also another sort of lady's bed-straw, growing frequently in England, which beareth white flowers as the other doth yellow; but the branches of this are so weak, that, unless it be sustained by the hedges, or other things near which it groweth, it will lie down on the ground; the leaves are a little bigger than the former, and the flowers are not so plentiful as those ; and the root hereof is also thready and abiding.

Place. They grow in meadows and pastures, both wet and dry, and by the sides of hedges.

Time. They flower in May for the most part, and the seed is ripe in July and August.

Government and Virtues. They are both herbs of Venus, and therefore strengthen the parts, both internal and external, which she rules. The decoction of the former of these, being drunk, is good to fret and break the stone, provoke urine, stay inward bleedings, and to heal inward wounds: the herb or flower bruised, and put up Into the nostrils, stayeth their bleeding likewise : the flowers and the herb being made into an oil by being set In the sun, and changed after it hath blood ten or twelve days; or Into an ointment, being boiled in axungia or sallad-oil, with some wax melted therein after it is strained ; either the oil made thereof, or the ointment, do help burnings with fire or scalding with water : the same also, or the decoction of the herb and flower, is good to bathe the feet of travellers who by much walking have contracted a weariness and stiffness in their sinews and joints : if the decoction be used warm, and the joints afterwards anointed with the ointment, it helpeth the dry scab, and the itch in children : and the herb with the white flowers is also very good for the sinews, arteries, and joints, to comfort and strengthen them after travail, cold, and pains.

Lieve vrouwe bedstro. (Galium odoratum)

Naast de hierboven geschreven algemene naam wordt het ook wel kaasstremsel genoemd, omdat het de reputatie van de plant vervult; evenals galllion, pertimugget en maagdenhaar en bij sommigen wilde rozemarijn.

Beschrijving. Deze plant is opgegroeid met diverse kleine, bruine en vierkante, rechtopstaande stengels, een meter hoog of meer, soms vertakt in diverse delen, vol gewrichten en met diverse zeer fijne kleine blaadjes aan elk ervan, weinig of helemaal niet ruw; aan de toppen van de takken groeien vele lange plukjes of takken met gele bloemen, zeer dicht bijeen, vanuit de verschillende gewrichten, die elk uit vier blaadjes bestaan, die een ietwat sterke, maar niet onaangename geur hebben: de stengel is klein en zwart, zoals maanzaad, meestal twee aan elkaar vastgegroeid; de wortel is roodachtig, met vele kleine draadjes eraan vastgehecht, die stevig de grond vasthouden en een beetje kruipen; en de takken, die een beetje naar de grond leunen, wortelen bij de gewrichten, waardoor de plant gemakkelijk kan groeien.

Er is ook nog een andere soort walstro, (Galium album) die veel voorkomt in Engeland, die witte bloemen draagt terwijl de andere gele kleurt; maar de takken deze zijn zo zwak dat ze, tenzij ze ondersteund wordt door heggen of andere dingen in de buurt waar ze groeit, op de grond zal blijven liggen; de bladeren zijn iets groter dan die van de vorige en de bloemen zijn niet zo talrijk als die; en de wortel ervan is ook draadachtig en blijvend.

Plaats. Ze groeien op eilanden en weiden, zowel vochtig als droog en langs de overdekte van heggen.

Tijd. Ze komen meestal voor in mei en het zaad is rijp in juli en augustus.

Bestuur en Deugden. Beide zijn kruiden van Venus en versterken daarom de delen, zowel inwendig als uitwendig, die zij beheerst. Het aftreksel van de eerste, gedronken, is goed om de steen te breken en te verpulveren, urine op te wekken, inwendige bloedingen te stelpen en inwendige wonden te genezen. Als het kruid of de bloem gekneusd en in de neusgaten gestopt wordt, stelpt het eveneens het bloeden. De bloemen en het kruid worden tot olie verwerkt door ze in de zon te leggen en te verversen nadat ze tien of twaalf dagen bloed hebben opgenomen. Of tot een zalf, gekookt in slaolie of was olie met wat gesmolten was erin nadat het gezeefd is, hetzij de olie die daarvan gemaakt is, hetzij de zalf, helpen bij brandwonden door vuur of bij het koken met water. Hetzelfde geldt ook voor een aftreksel van het kruid en de bloem, dat goed is om de voeten te baden van reizigers die door veel lopen vermoeidheid en stijfheid in hun pezen en gewrichten hebben opgelopen. Als het aftreksel warm gebruikt wordt en de gewrichten daarna met de zalf worden ingesmeerd, helpt het tegen een droge korst en jeuk bij kinderen. Het kruid met de witte bloemen is ook zeer goed voor de pezen, slagaders en gewrichten, om ze te verzachten en te versterken na een zware bevalling, kou en pijn.

BEETS.

Description. OF beets there are two forts which are best known generally, and whereof I shall principally treat at this time, viz. the white and red beets -, and their virtues.

The common white beet hath many great leaves next the ground, some hat large, and of a whitish-green colour; the stalk is great, strong, and ribbed, bearing great store of leaves almost to the very top of it : the flowers grow in very long tufts, small at the ends, and turning down their heads, which are small, pale, greenish-yellow, burs, giving cornered prickly seed. The root is great, long, and hard, and, when it hath given seed, is of no use at all.

The common red beet differeth not from the white, but only it is less, and the leaves and the roots are somewhat red : the leaves are differently red, in some only with red strakes or veins, some of a fresh red, and others of a dark red. The root hereof is red, spungy, and not used to be eaten.

Government and Virtues. The government of these two sorts of beets are all different; the red beet being under Saturn, and the white under Jupiter ; therefore take the virtues of them apart, each by itself. The white beet doth much loosen the belly, and is of a cleansing digesting quality, and provoketh urine : the juice of it open obstructions both of the liver and spleen, and is good for the headach, and swimmings therein, and turnings of the brain; and is effectual also against all venomous creatures; and, applied to the temples, slayeth inflammations in the eyes; it helpeth burnings being used without oil, and, with a little allum put to it, is good for St. Anthony's fire. White beet is hot and dry, and loosens the belly by reason of its nitrosity. It is an errhine, especially the root; for the juice of it, received into the nostrils, occasions sneezing ; the young plants, with their roots, gently boiled and eaten with vinegar, procure an appetite, extinguish thirst, and suppress choler in the stomach. Beet among the ancients was much noticed for its insipid taste. Martial reproaches it in the following distich : Ut sapiant fatua; fabrorum prandia beta?, O quam faepe petet vina piperque coquus ? The juice of this herb drawn up into the nostrils powerfully evacuates phlegmatic humours from the brain, and cures inveterate head-achs. This is counted a great secret by some. It is also good for all wheals, pushes, blisters/ and blains, in the skin ; the herb boiled, and laid upon chilblains or kibes, helpeth them : the decoction thereof, in water and some vinegar, healeth the itch, if bathed therewith, and cleanseth the head of dandriff, scurf, and dry scabs, and doth much good for fretting and running sores, ulcers, and cankers, in the head, legs, or other parts ; and is much commended against baldness and shedding of hair.

The red beet is good to stay the bloody-flux, women's courses, and the whites, and to help the yellow -jaundice. The juice of the root, put into the nostrils, purgeth the head, helpeth the noise in the ears, and the tooth- ach ; the juice snuffed up the nose helps a linking breath, if the cause lies in the nose, as many times it doth, if any bruise have been there; it as also want of smell coming that way.

BIETEN. (Beta vulgaris)

Beschrijving. Van bieten zijn er twee soorten die het meest bekend zijnen die ik nu voornamelijk zal behandelen, namelijk de witte en rode bieten hun eigenschappen.

De gewone witte biet heeft veel grote bladeren vlak bij de grond, sommige zijn groot en witgroen van kleur; de stengel is groot, sterk en geribbeld en draagt een grote hoeveelheid bladeren tot bijna aan de top; de bloemen groeien in zeer lange pollen, klein aan de uiteinden en hun hoofdjes zijn naar beneden gericht. Deze zijn klein, bleek, groenachtig geel en geven hoekige stekelige zaden. De wortel is groot, lang en harden wanneer het zaad heeft gegeven, is het helemaal niet bruikbaar.

De gewone rode biet verschilt niet van de witte, maar alleen minderen de bladeren en de wortels zijn enigszins rood: de bladeren zijn anders rood, bij sommige alleen met rode strepen of nerven, sommige frisrood en andere donkerrood. De wortel hiervan is rood, sponsachtig en werd niet gegeten.

Bestuur en deugden. Het bestuur van deze twee soorten bieten is allemaal verschillend; de rode biet staat onder Saturnus en de witte onder Jupiter; neem daarom de deugden van hen afzonderlijk. De witte biet maakt de maag zeer los, heeft een reinigende en spijsvertering bevorderende werking en stimuleert de urineproductie; het sap ervan opent verstoppingen van zowel lever als milten is goed tegen hoofdpijn, zwemmerseczeem en hersentumoren; en is ook effectief tegen alle giftige dieren; en aangebracht op de slapen, doodt het ontstekingen in de ogen; Het helpt bij verbrandingen zonder olie en is, met een beetje aluin erbij, goed voor het Antoniusvuur. Witte biet is heet en droog en maakt de maag los door zijn stikstofgehalte. Het is een dwaalspoor, vooral de wortel; want het sap ervan, opgenomen in de neus, veroorzaakt niezen; de jonge plantjes, met hun wortels, zachtjes gekookt en gegeten met azijn, wekken eetlust op, lessen dorst en onderdrukken gal in de maag.

Biet stond bij de Ouden bekend om zijn flauwe smaak. Martialis verwijt het in het volgende distichon: "Ut sapiant fatua; fabrorum prandia beta? O quam faepe petet vina piperque coquus" (Ut sapiant fatua; fabrorum prandia beta? O quam faepe petet vina piperque coquus)" Het sap van dit kruid, opgezogen in de neusgaten, verwijdert krachtig flegmatische levensgeesten uit de hersenen en geneest hardnekkige hoofdpijn. Dit wordt door sommigen als een groot geheim beschouwd. Het is ook goed voor alle bultjes, puistjes, blaren en schilfers op de huid; het kruid gekookt en op winterhanden of -voeten gelegd, helpt daarbij; het afkooksel ervan, in water en wat azijn, geneest de jeuk, indien ermee gewassen en reinigt het hoofd van roos, schilfers en droge korstjes en is zeer goed voor het behandelen van etterende en etterende wonden, zweren en aften op het hoofd, de benen of andere delen; en wordt sterk aanbevolen tegen kaalheid en haaruitval. 

De rode biet is goed tegen bloedstolsels, vrouwenbloedingen en het witte en helpt bij geelzucht. Het sap van de wortel, in de neusgaten gebracht, zuivert het hoofd, verlicht oorsuizen en kiespijn; het sap, opgezogen in de neus, helpt bij het ademhalen, als de oorzaak in de neus ligt, zoals vaak gebeurt als er een blauwe plek is geweest; het kan ook helpen bij het wegnemen van de geur die daar vandaan komt.

WATER-BETONY.

CALLED also broom wort, and in Yorkshire bishop's leaves.

Description. The water-betony riseth up with square, hard, greenish, stalks, sometimes brown, set with broad dark-green leaves, dented about the edges with notches, somewhat resembling the leaves of the wood-betony, but much larger, two for the most part set at a joint; the flowers are many, set at the tops of the stalks and branches, being round-bellied, open at the brims, and divided into two parts, the uppermost being like a hood, and the lowest: like a lip hanging down of a dark red colour, which, pressing away, there come in their places small round heads with small points in the ends, wherein lie small and brownish seeds : the root is a thick bush of strings and threads growing from the head.

Place. It groweth by ditch-sides, brooks, and other water- courses, generally through this land, and is seldom found far from the water-sides.

Time. It flowereth about July, and the seed is ripe in August.

Government And Virtues. Water-betony is an herb of Jupiter in Cancer, and is appropriated more to wounds and hurts in the breast than wood-betony, which follows. It is an excellent remedy for sick hogs. It is of a cleansing quality; the leaves, bruised and applied, are especial for all cold and filthy ulcers; and especially if the juice of the leaves be boiled with a little honey, and then dipped therein, and the sores dressed therewith : as also for bruises or hurts, whether inward or outward. The distilled water of the leaves is used for the same purposes; as also to bathe the face or hands spotted or blemished, or discoloured by sun-burning. Pliny saith, that serpents, if they are inclosed or surrounded with this herb, will immediately begin fighting, and kill each other presently.

I confess I do not much fancy distilled waters, I mean such waters as are distilled cold in some virtue of the herb they may happen to have, it were a strange thing else ; but this I am confident of, that, being distilled in a pewter still, as the vulgar fashion is, both the chemical oil and fait are left behind, unless you burn them, and then all is spoiled, even the water, which was good for as little as can be, by such distillation.

WATER BETONIE. (Betonica of Stachys officinalis)

Ook wel bremkruid genoemden in Yorkshire bisschopsbladeren.

Beschrijving. De water betonie staat op met vierkante, harde, groenachtige stengels, soms bruin, bezet met brede donkergroene bladeren, aan de randen ingedeukt met inkepingen enigszins gelijkend op de bladeren van de bos betonie, maar veel groter, meestal twee op één gewricht geplaatst; de bloemen zijn talrijk, geplaatst aan de toppen van de stengels en takken, rond buikend, open aan de randen en verdeeld in twee delen, waarvan de bovenste als een kap is en de onderste als een naar beneden hangende lip, donkerrood van kleur. Als ze worden weggedrukt, komen er kleine ronde hoofdjes met kleine puntjes aan de uiteinden, waarin kleine en bruinachtige zaden liggen: de wortel is een dikke struik van slierten en draden die uit de kop groeien.

Plaats. De plant groeit langs sloten, beken en andere waterlopen, meestal in dit gebieden wordt zelden ver van de waterkant aangetroffen.

Tijd. Het bloeit rond juli en het zaad is rijp in augustus.

Regering en deugden. Water betonie is een kruid van Jupiter in Kreeft en is meer geschikt voor wonden en kwetsuren aan de borst dan hos betonie, dat volgt. Het is een uitstekend middel voor zieke varkens. Het heeft een reinigende werking; de bladeren, gekneusd en aangebracht, zijn speciaal voor alle koude en vuile zweren; en vooral als het sap van de bladeren wordt gekookt met een beetje honing en vervolgens daarin wordt gedoopt en de zweren ermee worden verbonden: evenals voor kneuzingen of wonden, zowel inwendig als uitwendig. Het gedestilleerde water van de bladeren wordt voor dezelfde doeleinden gebruikt als voor het wassen van het gezicht of de handen die door zonnebrand gevlekt, onzuiver of verkleurd zijn. Plinius zegt dat slangen, als ze met dit kruid worden ingesloten of omringd, onmiddellijk zullen beginnen te vechten en elkaar spoedig zullen doden.

Ik moet bekennen dat ik niet zo'n fan ben van gedestilleerd water. Ik bedoel water dat koud wordt gedestilleerd met de deugden van het kruid dat het bevat, want dat zou iets heel anders zijn. Maar ik ben er wel zeker van dat, als het in een tinnen distilleerketel wordt gedestilleerd, zoals dat in de volksmond gaat, zowel de chemische olie als het zout achterblijven, tenzij je ze verbrandt. Dan is alles bedorven, zelfs het water dat door deze distillatie voor zo weinig mogelijk waard was.

WOOD BETONY,

Description. THE common or wood betony hath many leaves rising from the root, which are somewhat broad and round at the ends, roundly dented about the edges, standing upon long footstalks, from among which rise up small, square, slender, but yet upright, hairy stalks, with some leaves thereon, two apiece at the joints, smaller than the lower, whereon are set several spiked heads of flowers like lavender, but thicker and shorter for the most part, and of a reddish or purple colour, spotted with white spots both in the upper and lower part : the seeds, being contained within the husks that hold the flowers, are blackish, somewhat long, and uneven. The roots arc many white thready strings ; the stalk perished, but the root, with some leaves thereon, abides all the winter. The whole plant is somewhat small.

Place. It groweth frequently in woods, and delighted in shady places.

Time. It flowereth in July, after which the seed is quickly ripe; yet is in its prime in May.

Government and Virtues. This herb is appropriated to the planet Jupiter, and under the sign Aries. Antonius Musa, physician to the emperor Augustus Cassar, wrote a peculiar book on the virtues of this herb ; and, amongst other virtues, saith of it, that it preserves the lives and bodies of msn from the danger of epidemical diseases, and from witchcrafts also. It is found by daily experience to be good for many diseases : it helpeth those that lose or cannot digest their meat ; those that have weak stomachs, or four belchings, or a continual rising in their stomach, using it familiarly either green or dry. Either the herb or root, or the flowers, drunk in broth, or meat, or made into conserve, syrup, water, electuary, or powder, as every one may best frame themselves unto, or as the time or seam requireth : taken any of the aforesaid ways, it helpeth the jaundice, falling sickness, the palsy, convulsions, or shrinking of the sinews ; the gout, and those that are inclined to dropsies ; and those that have continual pains in the head, although inclining to phrenzy. The powder mixed with pure honey is no less available for all sorts of coughs or colds, wheesing or shortness of breath, distillations of thin rheum upon the lungs, which causeth consumptions. The decoction made with mead and a little pennyroyal, is good for those that are troubled with putrid agues, whether quotidian, tertian, or quartan ; and to draw down and evacuate the blood and humours which by falling into the eyes do hinder the sight. The decoction thereof made in wine, and taken, killeth the worms in the belly, openeth obstructions both of the liver and spleen, cureth flitches and pains in the back or side, the torments and griping pains of the bowels, and the wind-cholic -, and, mixed with honey, purgeth the belly, helpeth to bring down women's courses, and is of special use for those that are troubled with the falling down of the womb and pains thereof, and causeth an easy and speedy delivery of women in child-birth. It helpeth also to break and expel the stone, either in the bladder or kidneys. The decoction with wine, gargled in the mouth, easeth the tooth-ache -, it is commended against the slinging of venomous serpents or biting of mad dogs, being used inwardly and applied outwardly to the place. One drachm of the powder of betony, taken with a little honey in some vinegar, doth wonderfully refresth those that are over- wearied by travel ; it stayeth bleeding at the mouth or nose, and helpeth those that piss or spit blood, and those that are bursten or have a rupture ; and is good for such as are bruised by any fall or otherwise. The green herb bruised, or the juice applied to any inward hurt, or outward green wound in the head or body, will quickly heal and close it up, as also any veins or sinews that are cut ; and will draw shorth any broken bone or splinter, thorn, or other thing, gotten into the flesh. It is no less profitable for old sores or filthy ulcers, even although fistulous and hollow ; but some do advise to add a little fait for this purpose. Being applied with a little hog's lard, it helpeth a plague-sore, and other boils and pushes. The fumes of the decoction while it is warm, received by funnel into the ears, easeth the pains of them, destroyeth the worms, and cureth the running sores in them : and the juice dropped into them doth the same. The root of betony is displeasing both to the taste and stomach ; whereas the leaves and flowers, by their sweet and spicy taste, are comfortable both in meat and medicine.

These are some of the many virtues Antonius Musa appropriates to betony. It is a very precious herb, without doubt, and very proper to be kept in every house, prepared in syrup, conserve, oil, ointment, and plaster. The flowers are usually conserved.

Bos BETONIE. (Pedicularis palustris)

Beschrijving. De gewone of bos betonie heeft veel bladeren die uit de wortel ontspruiten, die aan de uiteinden enigszins breed en rond zijn, rond ingedeukt aan de randen, staan op lange voetstelen, waaruit kleine, vierkante, slanke, maar toch rechtopstaande, behaarde takken oprijzen, met enkele bladeren daaraan, twee per stuk bij de gewrichten, kleiner dan de onderste, waarop verschillende puntige hoofdjes met bloemen zoals lavendel staan, maar meestal dikker en korteren van een roodachtige of paarse kleur, bezaaid met witte vlekken zowel boven als onder: de zaden, die zich in de schil bevinden die de bloemen bevat, zijn zwartachtig enigszins lang en ongelijk. De wortels zijn vele witte, draadachtige draden; de stengel is vergaan, maar de wortel, met enkele bladeren daaraan, blijft de hele winter staan. De hele plant is vrij klein.

Plaats. Het groeit vaak in bossen en is dol op schaduwrijke plaatsen.

Tijd. Het bloeit in juli, waarna het zaad snel rijp is; maar is in mei op zijn best.

Regering en Deugden. Dit kruid is toegeëigend aan de planeet Jupiter en staat onder het teken Ram. Antonius Musa, arts van keizer Augustus Caesar, schreef een bijzonder boek over de deugden van dit kruid; en hij zegt er, naast andere deugden, over dat het leven en lichaam van mensen beschermt tegen het gevaar van epidemische ziektenen ook tegen hekserij. Uit dagelijkse ervaring blijkt dat het goed is voor vele ziekten: het helpt degenen die hun vlees verloren of niet konden verteren; degenen die een zwakke maag hebben of vier oprispingen of een voortdurend oprisping in hun maag en gebruikten het gewoonlijk, hetzij groen of droog. Of het nu het kruid, de wortel of de bloemen zijn, gedronken in bouillon of vlees of verwerkt tot jam, siroop, water, elixer of poeder, zoals ieder zich het beste kan voorstellen of zoals de tijd of de smaak het vereist: op een van de bovengenoemde manieren ingenomen, helpt het tegen geelzucht, vallende ziekte, verlamming, stuiptrekkingen of het krimpen van de pezen; tegen jicht en mensen die neigen tot waterzucht; en mensen die aanhoudende hoofdpijn hebben, hoewel ze neigen tot frenesie. Het poeder gemengd met zuivere honing is niet minder effectief tegen allerlei soorten hoest of verkoudheid, piepende ademhaling of kortademigheid en tegen de destillatie van dunne slijm op de longen, wat tering veroorzaakt.

Het aftreksel gemaakt met mede en een beetje polei is goed voor mensen die last hebben van stinkende koorts of het nu dagelijkse, derdedaagse of vierdaagse koorts is; en om het bloed en de levensgeesten te verwijderen die, door in de ogen te komen, het zicht belemmeren. Het aftreksel, gemaakt in wijn en ingenomen, doodt de wormen in de buik, opent verstoppingen in zowel lever als milt, geneest krampen en pijn in rug of zij, darmklachten en krampen en vermengd met honing reinigt het de buik, helpt het de menstruatiecyclus te kalmeren en is van bijzonder nut voor mensen die last hebben van een inzinking van de baarmoeder en de pijnen daarvan en zorgt voor een gemakkelijke en snelle bevalling bij vrouwen tijdens de bevalling. Het helpt ook bij het breken en uitdrijven van stenen, zowel in de blaas als in de nieren. Het afkooksel met wijn, gorgelend in de mond, verzacht tandpijn. Het wordt aanbevolen tegen het slingeren van giftige slangen of het bijten van dolle honden, zowel inwendig als uitwendig op de plek aangebracht. Eén drachme van het poeder van betonie, ingenomen met een beetje honing in wat azijn, verfrist wonderbaarlijk degenen die oververmoeid zijn door reizen; het stelde bloedingen uit mond of neus stil en helpt degenen die bloed plassen of spugen en degenen die een borst of breuk hebben; en het is goed voor degenen die gekneusd zijn door een val of anderszins.

Het gekneusde groene kruid of het sap aangebracht op een inwendige of uitwendige groene wond in het hoofd of lichaam, zal deze snel genezen en sluiten, evenals alle aderen of pezen die zijn doorgesneden; en zal elk gebroken bot of splinter, doorn of iets anders dat in het vlees is gekomen, verkorten. Het is niet minder heilzaam voor oude zweren of vuile ulcera, zelfs al zijn ze vezelig en hol; maar sommigen raden aan om hiervoor een beetje vet toe te voegen. Aangebracht met een beetje varkensreuzel, helpt het tegen een pestwond en andere zweren en puisten. De dampen van het afkooksel, terwijl het warm is, via een trechter in de oren opgenomen, verlicht de pijn ervan, vernietigden de wormen en geneest de etterende zweren erin; en het sap dat erin druppelt, deed hetzelfde. De wortel van betonie is zowel voor de smaak als voor de maag onaangenaam, terwijl de bladeren en bloemen, door hun zoete en pittige smaak, zowel in vlees als medicijn aangenaam zijn. Dit zijn enkele van de vele deugden die Antonius Musa toeschrijft aan de betonie. Het is ongetwijfeld een zeer kostbaar kruiden zeer geschikt om in elk huis te bewaren, bereid in siroop, conserven, olie, zalf en gips. De bloemen worden meestal geconserveerd.

BEECH- TREE.

IN treating of this tree, you must understand that I mean the great mast-beech, which is to be distinguished from that small rough one called in Sussex the small beech, but in Essex hornbean. I suppose it needless to describe it, being already so well known to my countrymen.

Place. It groweth in woods, amongst oaks and other trees ; and in parks, forests, and chafes, to feed deer, and in other places to fatten swine.

Time. It bloometh in the end of April or beginning of May for the mod part^ and the fruit is ripe in September.

Government and Virtues. It is a plant of Saturn, and therefore performs his qualities and properties in its operations. The leaves of the beech-tree arc cooling and binding, and therefore good to be applied to hot swellings to discuss them. The nuts do much nourish such beasts as feed thereon. The water, found in the hollow places of decaying beeches, cures both man and bead of any scurf, scab, or running tetters, if they be washed therewith. You may boil the leaves into a poultice, or make an ointment of them, when the time of year serves.

BEUKENBOOM. (Fagus sylvatica)

Bij het bespreken van deze boom moet u begrijpen dat ik de grote mastbeuk bedoel, die te onderscheiden is van die kleine, ruwe beuk die in Sussex de kleine beuk wordt genoemd, maar in Essex de haagboom. Ik neem aan dat het overbodig is hem te beschrijven, aangezien het al zo bekend is bij mijn landgenoten.

Plaats. Het groeit in bossen, tussen eiken en andere bomen; en in parken, wouden en heidevelden, om herten te voeren en op andere plaatsen om varkensvet te mesten.

Tijd. Het bloeit eind april of begin mei voor het grootste deel en de vruchten zijn rijp in september.

Regering en deugden. Het is een plant van Saturnus en vertoont daarom zijn kwaliteiten en eigenschappen in zijn werking. De bladeren van de beuk hebben een verkoelende en bindende werkingen zijn daarom geschikt om op hete zwellingen te worden aangebracht om ze te bespreken. De noten voeden de dieren die zich ermee voeden. Het water, gevonden in de holle ruimtes van rottende beuken, geneest zowel mens als krop van schilfers, schurft of uitgelopen wonden, indien ermee gewassen. U kunt de bladeren koken tot een kompres of er een zalf van maken, afhankelijk van de tijd van het jaar.

BILBERRIES.

THIS herb is also called by some, whorts, and whortle-berries.

Description. Of these I shall only speak of two forts, which are commonly known in England, viz. the black and red bilberries. And first of the black.

This small bush creepeth along upon the ground, scarcely riling half a yard high, with divers small dark-green leaves set on the green branches, not always one against another, and a little dented about the edges ; at the foot of the leaves come forth small, hollow, pale, blush-coloured, flowers, the brims ending in five points, with a reddish thread in the middle, which pass into small round berries of the size and colour of juniper-berries, but of a sweetest sharp taste : the juice of them giveth a purplish colour to the hands and lips. The root groweth aslope underground, and shoots up in sundry places. It loseth its leaves in winter.

The red bilberry, or whortle-bush, riseth up like the former, having sundry harder leaves, which are like the leaves of the box-tree, green and round-pointed, standing on the several branches thereof ; at the tops whereof only (and not from the sides, as in the former) come forth divers round flowers of a pale-red colour ; after which succeed round, reddish sappy, berries, which when ripe are of a sharp taste. The root runneth in the ground, as in the former ; but the leaves of this abide all the winter.

Place. The first groweth in forests, on heaths, and such-like barren places ; the red groweth in the northern parts of this land, as Lancashire, Yorkshire, &c. &c.

Time. They flower in March and April; and the fruit of the black is ripe in June and July,

Government and Virtues. They are under the dominion of Jupiter. It is a pity they are used no more in physic than they are. The black bilberries are good in hot agues, and to cool the heat of the liver and stomach; they do somewhat bind the belly, and stay vomiting and loathings ; the juice of the berries made into a syrup, or the pulp made into a conserve with sugar, is good for the purposes aforesaid; as also for an old cough, or an ulcer in the lungs, or other diseases therein. The red whorts are more binding, and stop women's courses, spitting of blood, or any other flux of blood or humours, being used as well outwardly as inwardly.

BOSBESSEN. (Vaccinium-soorten)

Dit kruid wordt door sommigen ook wel whorts of whortleberries genoemd.

Beschrijving. Hiervan zal ik slechts twee soorten bespreken die algemeen bekend zijn in Engeland, namelijk de zwarte en rode bosbessen. En eerst de zwarte.

Dit kleine struikje kruipt over de grond, nauwelijks een halve meter hoog, met diverse kleine donkergroene blaadjes aan de groene takken, niet altijd tegen elkaar aan en een beetje ingedeukt aan de randen; aan de voet van de blaadjes komen kleine, holle, bleke, blozende bloemen tevoorschijn, waarvan de randen eindigen in vijf punten, met een roodachtige draad in het midden, die overgaan in kleine ronde bessen, van de grootte en kleur van jeneverbessen, maar met een zoete, scherpe smaak: het sap ervan geeft een paarse kleur aan de handen en lippen. De wortel groeit ondergronds en schiet op diverse plaatsen omhoog. Het verliest zijn bladeren in de winter.

De rode bosbes of bosbes struik rijst op zoals de eerste, met diverse hardere bladeren, die lijken op de bladeren van de buxus, groen en rondpuntig, staan op de verschillende takken ervan; alleen aan de toppen daarvan (en niet aan de zijkanten, zoals bij de eerste) komen diverse ronde bloemen met een lichtrode kleur tevoorschijn; daarna volgen ronde, roodachtig sappige bessen, die, wanneer rijp, scherp van smaak zijn. Het wortelstremsel in de grond, zoals bij de eerste; maar de bladeren van deze blijven de hele winter staan.

Plaats. De eerste groeit in bossen, op heidevelden en soortgelijke kale plaatsen; de rode groeit in de noordelijke delen van dit land, zoals Lancashire, Yorkshire enz. enz.

Tijd. Ze bloeien in maart en april; en de zwarte vrucht is rijp in juni en juli.

Regering en Deugden. Ze vallen onder de heerschappij van Jupiter. Het is jammer dat ze niet vaker in de geneeskunde worden gebruikt dan ze nu zijn. De zwarte bosbessen zijn goed tegen hete koortsen en om de hitte van lever en maag te verkoelen; ze verdoven de maag enigszins en stoppen braken en walging; het sap van de bessen, tot siroop verwerkt of het vruchtvlees tot conserven met suiker, is goed voor de bovengenoemde doeleinden; evenals tegen een oude hoest, een zweer in de longen of andere ziekten. De rode bessen zijn meer bindend en stoppen de menstruatie, het spugen van bloed of een andere stroom van bloed of levensgeesten en worden zowel uitwendig als inwendig gebruikt.

BYFOIL, OR TWAYBLADE.

Description. This small herb from a root somewhat sweet, shooting dow wards many long strings, riseth up a round green stalk, bare or naked next the ground for an inch, two, or three, to the middle thereof, as it is in the age or growth ; as also from the middle upwards to the flowers, having only two broad plaintain-like leaves, but whiter, set at the middle of the stalk, one against another, and compasseth it round at the bottom of them.

Place. It is an usual inhabitant in woods, coppices, and in many other places, in this land.

There is another sort grows in wet grounds and marshes, which is somewhat different from the former : it is a smaller plant, and greener, having sometimes three leaves ; the spike of flowers is less than the former, and the roots of this do run or creep in the ground.

They are much and often used by many to good purposes, for wounds both green and old, and to consolidate or knit ruptures, being a plant of Saturn.

BYFOIL OF TWEEBLAD. (Neottia ovata, Neottia cordata)

Beschrijving. Dit kleine kruid met een ietwat zoete wortel schiet naar beneden in vele lange snaren. Het heeft een ronde, groene stengel, kaal of naakt, een centimeter, twee of drie centimeter hoog, tot het midden ervan, afhankelijk van de leeftijd of groei; en ook van het midden omhoog naar de bloemen. Het heeft slechts twee brede, weegbree-achtige bladeren, maar witter, die in het midden van de stengel tegen elkaar aan staan en aan de onderkant rond zijn.

Plaats. Het is een gebruikelijke plant in bossen, hakhoutbossen en op veel andere plaatsen in dit land.

Er is nog een andere plant die groeit in natte gronden en moerassen, die enigszins verschilt van de eerste: het is een kleinere planten groener, met soms drie bladeren; de bloempluim is kleiner dan die van de eerste en de wortels van deze plant lopen of kruipen in de grond. Ze worden veel en vaak door velen gebruikt voor goede doeleinden, voor zowel oude als groene wonden en om gescheurde wonden te helen. Het is een plant van Saturnus.

BIRCH-TREE.

Description. THIS groweth a goodly tall straight tree, fraught with many boughs and branches bending downward, the old ones being covered with a discoloured chapped bark, and the younger being much browner ; the leaves at first: breaking out are crumpled, and afterwards like the beech-leaves, but smaller and greener, and dented about the edges ; it beareth small short catkins, somewhat like those of the hazel-nut tree, which abideth on the branches a long time, until, grown ripe, they fall on the ground, and their seed with them.

Place. It usually grows in woods.

Government and Virtue. It is a tree of Venus ; the juice of the leaves while young, or the distilled water of them, or the water that comes out of the tree, being bored with an augur, and distilled afterwards; any of these, being drunk for some time together, is available to break the stone in the kidneys or bladder, and is good also to wash sore mouths. The leaves of the birch-tree are hot and dry, cleansing, resolving, opening, and bitter; for which reason they are of no small use in a dropsy, the itch, and the like. The bark is bituminous, and is therefore mixed with perfumes that are to correct the air. The fungus of it has an astringent quality, upon which account it slops blood miraculously. This tree, in the beginning of spring, before the leaves come forth, being pierced, yields plentifully a sweet and petulant juice, which shepherds, when they are thirsty often drink in the woods. Tragus, Helmont, Charleton, and others, commend the virtues and efficacy of this liquor, and not undeservedly, for the stone in the kidneys and bladder, for bloody urine, and the stranguary. This tree begins to yield its juice about the middle of February, and sometimes not till the beginning of March. Tragus also commends it for the jaundice. Some wash their faces with it, to take of spots and beautify the skin. Dr. Needham cured scorbutic consumptions with it : he used to mix with it good wine and honey. Rennet, infused in the juice, preserves cheese from worms. The juice of birch cures warts and pimples in the face, if it be washed with it in the daytime, morning, and evening, and permitted to dry on.

BERKENBOOM. (Betula pendula)

Beschrijving. DEZE boom is een vrij hoge, rechte boom, beladen met vele takken en twijgen die naar beneden buigen, waarvan de oude bedekt zijn met een verkleurde, gebarsten bast en de jongere veel bruiner zijn; de bladeren die eerst uitbreken zijn gekreukt en lijken later op beukenbladeren, maar kleiner en groener en aan de randen gedeukt; het draagt kleine, korte katjes enigszins vergelijkbaar met die van de hazelnootboom, die lang aan de takken bleven zitten, totdat ze, rijp geworden, op de grond vielen, samen met hun zaad.

Plaats. Het groeit meestal in bossen.

Regering en Deugd. Het is een boom van Venus; het sap van de jonge bladeren of het gedestilleerde water ervan of het water dat uit de boom komt, wordt met een augur geboord en vervolgens gedestilleerd; Elk van deze, na enige tijd achter elkaar gedronken te hebben, is geschikt om de niersteen of blaas te verbrijzelen en is ook goed om een pijnlijke mond te wassen. De bladeren van de berkenboom zijn heet en droog, reinigend, oplossend, openend en bitter; daarom zijn ze niet onbelangrijk bij waterzucht, jeuk en dergelijke. De schors is bitumineus en wordt daarom gemengd met reukstoffen die de lucht zuiveren.

De fungus ervan heeft een samentrekkende werking, waardoor het op wonderbaarlijke wijze bloed opzuigt. Deze boom geeft aan het begin van de lente, voordat de bladeren uitlopen en worden doorboord, overvloedig een zoet en prikkelend sap af, dat herders, wanneer ze dorst hebben, vaak in de bossen drinken. Tragus, Helmont, Charleton en anderen prijzen de deugden en werkzaamheid van deze dranken niet onterecht, voor nierstenen en blaasstenen, voor bloederige urine en voor strangurie. Deze boom begint zijn sap rond half februari af te geven en soms pas begin maart. Tragus prijst het ook voor geelzucht. Sommigen wassen hun gezicht ermee om puistjes te verwijderen en de huid te verfraaien. Dr. Needham geneest er scheurbuik mee: hij mengde er goede wijn en honing mee. Stremsel, getrokken in het sap, beschermt kaas tegen wormen. Het sap van berkenhout geneest wratten en puistjes in het gezicht, als men het overdag, 's ochtends en 's avonds, met het sap wast en het laat drogen.

BIRD ' s FOOT.

THIS small herb groweth not above a span high, with many branches spread upon the ground, set with many wings of small leaves ; the flowers grow upon the branches, many small ones of a pale-yellow colour being set at a head together, which afterwards turn into small jointed cods, well resembling the claws of small birds, whence it took its name.

There is another sort of bird's foot in all things like the former, but a little larger, the flowers of a pale whitish red colour, and the cods distinct by joints like the other, but a little more crooked, and the roots do carry many small white knots or kernels amongst the strings.

Place. These grow on heaths, and in many open uncultivated places in this land.

Time. They flower and seed in the end of summer.

Government and Virtues. They belong to Saturn, and are of a drying binding quality, and thereby very good to be used in wound-drinks, as also to apply outwardly for the same purpose. But the latter bird's foot is found by experience to break the stones in the back or kidneys, and drive them forth, if the decoction thereof be taken ; it also wonderfully health the rupture, being taken inwardly, and outwardly applied to the place.

All salts have best operation upon the stone, as ointments and plasters have upon wounds; and therefore you may make a fait of this for the stone: the way to prepare it will be given in plainer terms in the Dispensatory at the latter end of this book.

VOGELVOET. (Lotus corniculatus, Lotus pedunculatus)

Dit kleine kruid groeit niet hoger dan een span, met vele takken verspreid over de grond, bezet met vele vleugels van kleine blaadjes; de bloemen groeien aan de takken, vele kleine lichtgele bloemen staan samen aan een kop, die later veranderen in kleine gelede peulen, die sterk lijken op de klauwen van kleine vogels, waaraan het zijn naam ontleent.

Er is nog een soort van vogelvoet in alle soorten die op het eerste lijken, maar iets groter, de bloemen hebben een licht witachtig rode kleuren de peulen zijn te onderscheiden door gewrichten zoals het andere, maar iets meer krom en de wortels dragen vele kleine witte knopen of korrels tussen de draden.

Plaats. Deze groeien op heidevelden en op veel open, onbebouwde plaatsen in dit land.

Tijd. Ze bloeien en zaad aan het einde van de zomer.

Bestuur en Deugden. Ze behoren tot Saturnus en hebben een drogende, bindende werking en zijn daardoor zeer geschikt voor gebruik in wonddranken, maar ook voor uitwendig gebruik voor hetzelfde doel. Maar de laatstgenoemde vogelpoot blijkt uit ervaring de stenen in de rug of nieren te breken en ze uit te drijven, indien het aftreksel ervan wordt ingenomen; het geneest ook wonderbaarlijk de breuk, inwendig ingenomen en uitwendig op de plek aangebracht.

Alle zouten hebben de beste werking op de steen, zoals zalven en pleisters dat hebben op wonden; daarom kunt u hiervan een voorbeeld nemen voor de steen: de manier om het te bereiden wordt in duidelijkere bewoordingen beschreven in de apotheek aan het einde van dit boek.

BISHOP'S WEED.

BESIDES the common name bishop's weed, it is usually known by the Greek name, ammi, and amios; some call it Ethiopian cummin-seed, and others cummin royal; as also herb William, and bulwort.

Description. Common bishop's weed riseth up with a round stalk, sometimes as high as a man, but usually three or four feet high, beset with divers small, long, and somewhat broad, leaves, cut in some places and dented about the edges, growing one against another of a dark-green colour, having sundry branches on them, and at the top small umbels of white flowers, which turn into small, round, brown, sed, little bigger than parsley-seed of a quick hot scent and taste. The root is white and stringy, perishing yearly after it hath seeded, and usually riseth again of its own sowing.

Place. It groweth wild in many places in England and Wales, as between Greenhythe and Gravesend.

Government and Virtues. It is hot and dry in the third degree of a bitter taste, and somewhat sharp withal ; it provokes lust, (I suppose Venus owns it;) it digesteth humours, provoketh urine and women's courses, expelleth wind, and, being taken in wine, easeth pains and gripings in the bowels, and is good against the bitings of serpents ; it is used to good effect in those medicines which are given to hinder the poisonous operation of cantharides upon the passage of the urine : being mixed with honey, and applied to black or blue marks coming of blows or bruises, it takes them away : and, being drunk or outwardly applied, it abateth the high colour of the urine, and makes it pale; and the fumes thereof, taken with rosin or raisins, cleanse the mother.

BISSCHOP KRUID. (Ammi majus)

Naast de gewone naam bisschopskruid, is het gewoonlijk bekend onder de Griekse namen ammi en amios; sommigen noemen het Ethiopisch komijnzaad, anderen koningskomijn; evenals kruid Willem en stieren kruid.

Beschrijving. Gewoon bisschopskruid verrijst met een ronde stengel, soms zo hoog als een man, maar meestal een meter of vier voet hoog, bezet met diverse kleine, lange en enigszins brede bladeren, op sommige plaatsen ingesneden en aan de randen ingedeukt, tegen elkaar aan groeiend, donkergroen van kleur, met diverse takjes eraan en bovenaan kleine schermen met witte bloemen, die uitgroeien tot kleine, ronde, bruine, zaden, iets groter dan peterseliezaad, met een snelle, hete geur en smaak. De wortel is wit en vezelig, sterft jaarlijks af nadat het zaad heeft gevormd en komt meestal weer uit zichzelf op.

Plaats. Het groeit wild op veel plaatsen in Engeland en Wales, zoals tussen Greenhythe en Gravesend.

Regering en deugden. Het is heet en droog in de derde graad, met een bittere smaak en bovendien enigszins scherp; het wekt lust op (ik veronderstel dat Venus dat beheerst); het verteert levenslust, wekte urine en vrouwenloop op, verdrijft winden en ingenomen met wijn, verlicht pijn en krampen in de darmen en is goed tegen slangenbeten; het wordt met goed resultaat gebruikt in medicijnen die worden gegeven om de giftige werking van cantharides op de urinegang te voorkomen: gemengd met honing en aangebracht op zwarte of blauwe plekken die voortkomen uit stoten of kneuzingen, neemt het deze weg; en gedronken of uitwendig aangebracht, verzacht het de vieze kleur van de urine en maakt deze bleek; en de dampen ervan, ingenomen met hars of rozijnen, reinigen de moeder.

BISTORT.

IT is also called snakeweedenglish serpentary, dragon-wort, ostrich, and passions.

Description. This hath a thick, short, knobbed, root, blackish without, and somewhat reddish within, a little crooked or turned together of an harsh astringent taste, with divers black threads hanging thereto, from whence spring up every year divers leaves, standing upon long footstalks, being somewhat broad and long like a dock-leaf, and a little pointed at the ends, but that is of a bluish-green colour on the upper side, and of an ash- colour grey somewhat tinged with purple underneath, with divers veins therein ; from among which rise up divers small and slender stalks, two feet high, and almost naked and without leaves, or with very few, and narrow, bearing a spiky bush of pale flesh- coloured flowers, which being part, there abideth small seed, somewhat like sorrel-seed, but larger.

There are other sorts of bistort growing in this land, but smaller in height, root, and stalks, and especially in the leaves. The root is blackish without, and somewhat whitish within of an austere binding taste, as the former.

Place. They grow in shadowy moist woods, and at the foot of hills, but are chiefly nourished up in gardens. The narrow-leaved bistort groweth in the north; in Lancashire, Yorkshire, and Cumberland.

Time. They flower about the end of May, and the seed is ripe about the beginning of July.

Government and Virtues. It belongs to Saturn, and is in operation cold and dry. Both the leaves and roots have a powerful faculty to resist all poison : the root in powder taken in drink, expelleth the venom of the plague, the small pox, masles, purples, or any other infectious disease, driving it out by sweating ; the decoction of the root, being drunk in wine, stayeth all manner of inward bleedings or spittings of blood, and any fluxes in the body of either man or woman, or vomiting. It is also very available against ruptures, or burstings, or bruises, or falls, dissolving the congealed blood, and easing the pains that happen thereupon ; it also helpeth the jaundice. The water, distilled from both leaves and root, is a Angular remedy to wash any place bitten or stung by any venomous creatures: as also for any of the purposes before spoken of; and is very good to wash any running sores or ulcers. The decoction of the root in wine, being drunk, hindereth abortion or miscarriage in child-bearing. The leaves also kill worms in children, and are great help for them that cannot keep their water; if the juice of plantain be added thereto, and outwardly applied, it much helpeth the gonorrhoea, or running of the reins. A drachm of the powder of the root taken in the water thereof, wherein some red-hot iron or steel hath been quenched, is also an admirable help thereto, so as the body be first prepared and purged from the offensive humours. The leaves, seed, or roots, are all very good in decoctions, drinks, or lotions, for inward or outward wounds or other sores : and the powder, strewed upon any cut or wound in a vein, stayeth the immoderate bleeding thereof; the decoction of the roots in water, whereto some pomegranate peels and flowers are added, injected into the matrix, stayeth the access of humours to the ulcers thereof, and bringeth it to its right place, being fallen down, and stayeth the immoderate flux of the courses. The root hereof with pellitory of Spain and burnt allum of each a little quantity, beaten small and made into a paste with some honey, and a little piece thereof put into a hollow tooth, or held between the teeth if there be no hollowness in them, stayeth the defluxion of rheum upon them, which causeth pain, and helps to cleanse the head, and void much offensive water. The distilled water is very effectual to wash sores or cancers in the nose, or any other part, if the powder of the root be applied thereunto afterwards. It is good also to fasten the gums, and to take away the heat and inflammations that happen in the jaws, almonds of the throat, or mouth, if the decoction of the leaves, roots, or seeds bruised, or the juice of them, be applied i but the roots are most effectual to the purposes aforesaid.

BISTORT. (Bistorta officinalis. Bistorta amplexicaulis)

Het wordt ook wel slangenkruid, Engelse slangkruid, drakenkruid, struisvogelkruid en passiekruid genoemd.

Beschrijving. Deze heeft een dikke, korte, knobbelige wortel, zwartachtig van buiten en enigszins roodachtig van binnen, een beetje krom of samen gekruld, met een scherpe, wrange smaak, met diverse zwarte draden die eraan hangen. Hieruit ontspruiten elk jaar diverse bladeren, staan op lange stelen enigszins breed en lang als een zuringbladen een beetje puntig aan de uiteinden, maar met een blauwgroene kleur aan de bovenkant en een asgrijze enigszins paars getinte onderkant, met diverse nerven erin; Daartussen rijzen diverse kleine en slanke stengels op, zestig centimeter hoog, bijna kaal en bladloos of met heel weinig bladeren en smal, met een stekelige struik van licht vleeskleurige bloemen, die, als ze er deel van uitmaken, kleine zaden bevatten enigszins lijken op veldzuring, maar groter.

Er groeien ook andere soorten adderwortel in dit land, maar kleiner in hoogte, wortel, stengels en vooral in de bladeren. De wortel is zwartachtig van buiten en enigszins witachtig vanbinnen, met een strenge, bindende smaak, net als de eerste.

Plaats. Ze groeien in schaduwrijke, vochtige bossen en aan de voet van heuvels, maar worden voornamelijk gevoed in tuinen. De smalbladige adderwortel groeit in het noorden; in Lancashire, Yorkshire en Cumberland.

Tijd. Ze bloeien rond eind mei en het zaad is rijp rond begin juli.

Regering en deugden. Het behoort tot Saturnus en is in werking koud en droog. Zowel de bladeren als de wortels hebben een krachtig vermogen om alle gif te weerstaan: de wortel, in poedervorm ingenomen, verdrijft het gif van de pest, de pokken, mazelen, purperen of andere infectieziekten, door het te verdrijven door te zweten; het afkooksel van de wortel, gedronken in wijn, stelde allerlei inwendige bloedingen of bloedspuwingen alle vloeiingen in het lichaam van zowel man als vrouw of braken. Het is ook zeer effectief tegen breuken, barsten, kneuzingen of vallen, lost het gestolde bloed op en verlicht de pijn die daardoor ontstaat; het helpt ook tegen geelzucht. Het water, gedestilleerd uit zowel bladeren als wortels, is een uniek middel om elke plek te wassen die gebeten of gestoken is door giftige dieren en ook voor alle eerder genoemde doeleinden; en het is zeer goed om etterende wonden of zweren te wassen.

Het afkooksel van de wortel in wijn, gedronken, voorkomt abortus of miskraam tijdens de zwangerschap. De bladeren doden ook wormen bij kinderen en zijn een grote hulp voor hen die hun water niet kunnen vasthouden; als er sap van weegbree aan wordt toegevoegd en uitwendig wordt aangebracht, helpt het zeer goed tegen gonorroe of een loopneus. Een drachme van het poeder van de wortel, ingenomen in het water ervan, waarin wat roodgloeiend ijzer of staal is geblust, is ook een bewonderenswaardige hulp daarbij, zodat het lichaam eerst wordt voorbereid en gezuiverd van de aanstootgevende levensgeesten. De bladeren, zaden of wortels zijn allemaal zeer goed in afkooksels, dranken of lotions, voor inwendige of uitwendige wonden of andere zweren; en het poeder, gestrooid op een snee of wond in een ader, stelde het overmatig bloeden daarvan; het afkooksel van de wortels in water, waaraan granaatappelschillen en bloemen zijn toegevoegd, werd in de matrix geïnjecteerd en stopte de toegang van levensgeesten tot de zweren daarvan en bracht het terug naar de juiste plaats, nadat het was gevallenen stopte de overmatige stroom van de stromen.

De wortel hiervan, met Spaans glaskruid en gebrande aluin van elk, een kleine hoeveelheid, fijn geklopt en tot een pasta gemaakt met wat honingen een klein stukje daarvan in een holle kies gestopt of tussen de tanden gehouden als er geen holheid in zat, stopt het uitstroom van verkoudheid, die pijn veroorzaakten helpt het hoofd te reinigen en veel aanstootgevend water te verwijderen. Het gedestilleerde water is zeer effectief om zweren of kanker in de neus of enig ander deel, te wassen, als daarna het poeder van de wortel daarop wordt aangebracht. Het is ook goed om het tandvlees te verstevigen en de hitte en ontstekingen die ontstaan in de kaken, amandelen, keel of mond te verminderen als het afkooksel van de gekneusde bladeren, wortels of zaden of het sap ervan, wordt toegepast, maar de wortels zijn het meest effectief voor de bovengenoemde doeleinden.

ONE-BLADE.

Description. THIS small plant never beareth more than one leaf, but only when it riseth up with its stalk, which thereon beareth another, but seldom more, which are of a bluish green colour, broad at the bottom, and pointed with many ribs or veins like plantain ; at the top of the stalk grow many small flowers star fashion, smelling somewhat sweet; after which come small reddish berries when they are ripe. The root is small of the size of a rush, lying and creeping under the upper cruft of the earth, shooting forth in divers places.

Place. It grows in moist, shadowy, grassy, places of woods in many parts of this realm.

Time. It flowereth about May, and the berries are ripe in June ; the plant then quickly perisseth until the next year, when it springeth from the same again.

Government and Virtues. It is an herb of the Sun, and therefore cordial. Half a drachm or a drachm at most of the root hereof in powder, taken in wine and vinegar of each a like quantity, and the party presently laid to sweat, is held to be a sovereign remedy for those that are infected with the plague, and have a fore upon them, by expelling the poison and defending the heart and spirits from danger ; it is also accounted a Angular good wound-herb, and therefore used with other herbs in making such balms as are necessary for the curing of wounds either green or old, and especially if the nerves or sinews are hurt.

EENBLAD. (Maianthemum bifolium)

Beschrijving. Deze kleine plant draagt nooit meer dan één blad, maar alleen wanneer het met zijn stengel omhoog staat. Deze stengels dragen er nog een, maar zelden meer. Ze zijn blauwgroen van kleur, breed aan de onderkant en puntig met vele ribben of nerven, zoals weegbree. Bovenaan de stengel groeien vele kleine bloemen in stervorm die licht zoet ruiken; daarna komen kleine roodachtige bessen als ze rijp zijn. De wortel is klein, zo groot als een bies, liggend en kruipend onder de bovenste laag aarde en ontspruit op diverse plaatsen.

Plaats. Het groeit op vochtige, schaduwrijke, grasachtige plekken in bossen in veel delen van dit gebied.

Tijd. Het bloeit rond mei en de bessen zijn rijp in juni; de plant hield het vervolgens snel vol tot het volgende jaar, toen het er weer uit ontsproot.

Regering en Deugden. Het is een kruid van de zon en daarom hartverwarmend. Een halve drachme of maximaal een drachme van de wortel hiervan in poedervorm, ingenomen in wijn en azijn, elk in gelijke hoeveelheden en het geheel onmiddellijk laten zweten, wordt beschouwd als een uitstekend middel voor degenen die besmet zijn met de pest en er last van hebben, omdat het gif verdrijft en het hart en de geest beschermt tegen gevaar. Het wordt ook beschouwd als een goed wondkruid en wordt daarom samen met andere kruiden gebruikt bij het maken van balsems die nodig zijn voor het genezen van wonden, zowel groene als oude en vooral als de zenuwen of pezen beschadigd zijn.

BRAMBLE.

IT is also called black-berry bush, and is so well known that it needs no description ; its virtues are as follow :

Government and Virtues. It is a plant of Venus in Aries. You have directions at the latter end of the book for the gathering of all herbs, plants, &c. The reason why Venus is so prickly is because she is in the house of Mars. The buds, leaves, and branches, while they are green, are of good use in the ulcers and putrid sores the mouth and throat, and for the quinsey ; and likewise to heal other fresh wounds and sores : but the flowers and fruit unripe are very binding; they are also profitable for the bloody flux and lacks, and a fit remedy for spitting of blood. Either the decoction or powder of the root, being taken, is good to break or drive forth gravel and the stone in the reins and kidneys. The leaves and brambles, as well green as dry, are excellent good lotions for sores in the mouth or secret parts ; the decoction of them and of the dried branches doth much bind the belly, and i» good for too much flowing of women's courses ; the berries or the flowers are a powerful remedy against the poison of the most: venemous serpents, as well drunk as outwardly applied, and help the sores of the fundament, and the piles ; the juice of the berries, mixed with juice of mulberries, doth bind more effectually, and help fretting and eating sores and ulcers wheresoever. The distilled water of the branches, leaves, flowers, or fruit, is very pleasant in taste, and very effectual in fevers and hot distempers of the body, head, eyes, and other parts, and for all the purposes aforesaid. The leaves boiled in lye, and the head washed therewith, heal the itch, and the running sores thereof, and make the hair black. The powder of the leaves strewed on cancers and running ulcers, doth wonderfully help to heal them. Some condensate the juice of the leaves, and some the juice of the berries, to keep for their use all the year, for the purposes aforesaid.

BRAAM. (Rubus-soorten)

HET wordt ook wel bramenstruik genoemd en is zo bekend dat het geen beschrijving behoeft; de deugden ervan zijn als volgt:

Regering en Deugden. Het is een plant van Venus in Ram. Aan het einde van het boek vindt u instructies voor het verzamelen van alle kruiden, plantenenz. De reden waarom Venus zo stekelig is, is omdat ze in het huis van Mars staat. De knoppen, bladeren en takken, zolang ze groen zijn, zijn goed te gebruiken bij zweren en rottende wonden in mond en keel en bij keelpijn; en eveneens om andere verse wonden en zweren te genezen; maar onrijpe bloemen en vruchten zijn zeer verbindend; ze zijn ook heilzaam bij bloedvloeiingen en -gebreken en een geschikt middel tegen bloedspuwing. Zowel het afkooksel als het poeder van de wortel, ingenomen, is goed om gruis en nierstenen te breken of te verdrijven. De bladeren van de bramen, zowel groen als droog, zijn uitstekende lotions voor zweren in de mond of geheime plekken; een aftreksel hiervan en van de gedroogde takken werkt zeer verbindend voor de maag en is goed bij overmatig vloeien van vrouwelijke geslachtsorganen; de bessen of de bloemen vormen een krachtig middel tegen het gif van de meest giftige slangen, zowel gedronken als uitwendig aangebracht en helpen bij het genezen van zweren in de mond en aambeien; het sap van de bessen, gemengd met moerbeisap, werkt nog effectiever en helpt bij het genezen van zweren en jeuk op welke plek dan ook. Het gedestilleerde water van de takken, bladeren, bloemen of vruchten is zeer aangenaam van smaak en zeer effectief bij koorts en hitteziekten van het lichaam, het hoofd, de ogen en andere delen en voor alle bovengenoemde doeleinden. De bladeren, gekookt in loog en het hoofd ermee gewassen, genezen jeuk en etterende zweren en maken het haar zwart. Het poeder van de bladeren, gestrooid over kanker en etterende zweren, helpt wonderbaarlijk bij de genezing ervan. Een deel condenseert het sap van de bladeren en een deel het sap van de bessen, om het hele jaar door te bewaren voor de bovengenoemde doeleinden.

BLIGHTS.

Description. OF these there are two sorts commonly known, viz. white and red. The white hath leaves somewhat like unto beets, but smaller, rounder, and of a whitish-green colour, every one standing upon a small, long, foot-stalk; the stalk riseth up two or three feet high, with such-like leaves thereon ; the flowers grow at the top in long round tufts or clusters, wherein are contained small and round seed : the root is very full of threads or stings.

The red blight is in all things like the white, but that its leaves and tufted heads are exceeding red at the first, and afterwards turn more purple.

There are other kinds of blights which grow wild, differing from the two former forts but little, only the wild are smaller in every part.

Place. They grow in gardens, and wild in many places of this land.

Time. They seed in August and September.

Government and Virtues. They are all of them cooling, drying, and binding, serving to restrain the fluxes of blood in either man or woman, especially the red : which also stayeth the overflowing of women's reds, as the white blight stayeth the whites, in women. It is an excellent secret, you cannot well fail in the use; they are all under the dominion of Venus.

There is another fort of wild blight, somewhat like the other wild kinds, but have long spiked heads of greenish seed, seeming by the thick setting together to be all seed. This fort the fishes are delighted with, and it is a good and useful bait.

BLIGHTS. (Amaranthus blitum)

Beschrijving. Hiervan zijn er twee algemeen bekende soorten, namelijk wit en rood. De witte heeft bladeren die enigszins op bieten lijken, maar kleiner, ronder en witgroen van kleur. Elk blad rust op een kleine, lange steel; de steel is twee of drie voet hoog, met dergelijke bladeren eraan; de bloemen groeien bovenaan in lange ronde plukjes of trossen waarin zich kleine en ronde zaden bevinden; de wortel zit vol met draadjes of stekels.

De rode blitum is in alle opzichten vergelijkbaar met de witte, maar de bladeren en de gepluimde koppen zijn aanvankelijk zeer rood en verkleuren later meer paars.

Er zijn andere soorten hiervan die in het wild groeien en die weinig verschillen van de twee voorgaande soorten, alleen zijn de wilde vormen overal kleiner.

Plaats. Ze groeien in tuinen en zijn op veel plaatsen in dit land in het wild.

Tijd. Zaaien in augustus en september.

Regering en Deugden. Ze verkoelen, drogen en binden allemaal en dienen om de bloedstroom bij zowel mannen als vrouwen te beteugelen, vooral bij de rode: wat ook de overvloed aan rode vrouwen tegenhoudt, zoals de witte blight de witte vrouwen tegenhield. Het is een uitstekend geheim; je kunt het gebruik ervan moeilijk mislopen; ze vallen allemaal onder de heerschappij van Venus.

Er is nog een andere soort wilde blitum die enigszins lijkt op de andere wilde soorten, maar lange, puntige koppen met groenachtig zaad heeft, die door de dikke vermenging lijken op enkel zaad. Vissen zijn dol op deze soort en het is een goed en nuttig aas.

BORAGE AND BUGLOSS.

THESE are so well known to be inhabitants of every garden, that I hold it needless to describe them.

To these I may add a third sort, which is not so common, nor yet so well known, and therefore 1 shall give you its name and description.

Name. It is called langue-de-beuf : but why they should call one herb by the name of bugloss, and another by the name of langue-de-beuf, is to me a question, feeing one signifies ox-tongue in Greek, and the other signifies the same in French.

Description. The leaves thereof are smaller than those of bugloss, but much rougher, the stalk rising up about a foot and a half high, and is most commonly of a red colour ; the flowers stand in scaly rough heads, being composed of many small yellow flowers, not much unlike to those of the dandelion, and the seed flieth away in down as that doth; you may easily know the flowers by the taste, for they are very bitter.

Place. It groweth wild in many places of the land, and may be plentifully found near London, as between Rotherhithe and Deptford, by the ditch sides; its virtues are held to be the same with borage and bugloss, only this is something hotter.

Time. They flower in June and July, and the seed is ripe shortly after.

Government and Virtues. They are all three herbs of Jupiter, and under Leo, all great cordials and strengtheners of nature. The leaves or roots are to very good purpose used in putrid and pestilential fevers, to defend the heart, and help to refrish: and expel the poison or the venom of other creatures: the seed is of like effect ; and the seed and leaves are good to encrease milk in women's breasts : the leaves, flowers, and seed, all or any of them, are good to expel pensiveness and melancholy : it helpeth to clarify the blood and to mitigate heat in fevers. The juice made into a syrup prevaileth much to all the purposes aforesaid, and is put with other cooling, opening, cleansing, herbs, to open obstructions, and help the yellow jaundice, and, mixed with fumitory, to cool, cleanse, and temper, the blood, whereby it helpeth the itch, ringworms, and tetters, or other spreading scabs or sores. 1 he flowers candied, or made into a conserve, are helpful in the former cases, but are chiefly used as a cordial, and are good for those that are weak with long sickness, and to comfort the heart and spirits of those that are in a consumption, or troubled with often swooning, or passions of the heart ; the distilled water is no less effectual to all the purposes aforesaid, and helpeth the redness and inflammations of the eyes, being washed therewith ; the dried herb is never used, but the green ; yet the ashes thereof boiled in mead, or honey- water, are available against inflammations and ulcers in the mouth or throat, to wash and gargle it therewith. The roots of bugloss are effectual, being made into a licking electuary, for the cough, and to condensate thin phlegm, and rheumatic distillations upon the lungs.

Bernagie en ossenkruid. (Borago officinalis, Anchusa officinalis)

Deze zijn zo bekend als bewoners van elke tuin dat ik het overbodig acht ze te beschrijven.

Hieraan kan ik een derde soort toevoegen, die niet zo algemeen is, noch zo bekenden daarom zal ik u de naam en beschrijving ervan geven.

Naam. Het wordt langue-de-beuf genoemd: maar waarom ze het ene kruid ossenkruid noemen en het andere langue-de-beuf, is mij een vraag, aangezien de ene in het Grieks ossenkruid betekent en de andere in het Frans hetzelfde.

Beschrijving. De bladeren zijn kleiner dan die van ossenkruid, maar veel ruwer, de stengel reikhalzend tot ongeveer 45 centimeter hoog en is meestal rood van kleur; de bloemen staan in geschubde, ruwe hoofdjes, bestaande uit vele kleine gele bloemetjes, niet veel anders dan die van de paardenbloemen het zaad vloog naar beneden zoals dat gebeurt; Je kunt de bloemen gemakkelijk herkennen aan de smaak, want ze zijn erg bitter.

Plaats. Het groeit wild op veel plaatsen in het land en is overvloedig te vinden in de buurt van Londen, zoals tussen Rotherhithe en Deptford, langs slootkanten; de eigenschappen ervan worden beschouwd als dezelfde als die van bernagie en ossenkruid, alleen is dit iets heter.

Tijd. Ze bloeien in juni en juli en het zaad is kort daarna rijp.

Regering en Deugden. Het zijn alle drie kruiden van Jupiter en onder Leo, allemaal grote hart verwarmer en versterkende middelen voor de natuur. De bladeren of wortels worden met zeer goed doel gebruikt bij rottende en besmettelijke koortsen, om het hart te beschermen en te helpen verfrissen: en om het gif of de giftige stoffen van andere wezens te verdrijven: het zaad heeft een soortgelijk effect; en het zaad en de bladeren zijn goed om de melkproductie in vrouwenborsten te verhogen: de bladeren, bloemen en het zaad, allemaal of afzonderlijk, zijn goed om peinzen en melancholie te verdrijven: het helpt om het bloed te zuiveren en hitte bij koorts te verzachten. Het sap dat tot siroop werd verwerkt, bleek voor alle eerdergenoemde doeleinden zeer effectief. Het wordt gemengd met andere verkoelende, openende en reinigende kruiden om verstoppingen op te lossen en om geelzucht tegen te gaan. Het wordt ook gemengd met duivenkervel om het bloed te verkoelen, te reinigen en te temperen. Het helpt ook tegen jeuk, ringworm en andere zich verspreidende korsten of zweren.

De bloemen, gesuikerd of tot jam verwerkt, zijn in de eerste gevallen nuttig, maar worden voornamelijk gebruikt als hartverwarmend middel en zijn goed voor mensen die zwak zijn door een langdurige ziekte en om het hart en de geest te troosten van mensen die aan de drank zijn, vaak flauwvallen of hartstochten hebben; het gedestilleerde water is niet minder effectief voor alle bovengenoemde doeleinden en verlicht roodheid en ontstekingen van de ogen, door ermee te wassen; het gedroogde kruid wordt nooit gebruikt, maar het groene; toch is de as ervan, gekookt in mede of honingwater, beschikbaar tegen ontstekingen en zweren in de mond of keel, om ermee te wassen en te gorgelen. De wortels van ossenkruid zijn effectief en worden verwerkt tot een likmiddel, tegen hoesten om dun slijm en reumatische destillaten op de longen te condenseren.

BLUE-BOTTLE.

IT is called cyanus, I suppose from the colour of it ; hurt- sickle, because it turns the edge of the sickles that reap the corn ; blue-blow, corn-flower, and blue-bottle.

Description. I shall only describe that which is most common, and in my opinion most useful: its leaves spread upon the ground, being of a whitish-green colour, somewhat cut on the edges like those of corn-scabious, among which riseth up a stalk divided into divers branches, beset with long leaves of a greenish colour, either but very little indented or not at all ; the flowers are of a blue colour, from whence it took its name, consisting of an innumerable company of small flowers, set in a scaly head, not much unlike those of knapweed; the seed is smooth, bright, and shining, wrapped up in a woolly mantle : the root periseth every year.

Place. They grow in corn fields, amongst all sorts of corn, pease, and beans, but not in tares ; if you please to take them up from thence, and transplant them in your garden, especially towards the full of the Moon, they will grow more doable than they are, and many times change their colour.

Place. They flower from the beginning of May to the end of harvest.

Government and Virtues, As they are naturally cold, dry, and binding, they are they under the dominion of Saturn. The powder or dried leaves of the bluebottle or corn-flower is given with good success to those that are bruised by a fall, or have broken a vein inwardly, and void much blood at the mouth ; being taken in the water of plantane, horsetail, or the greater comfrey, it is a remedy against the poison of the scorpion, and resisteth all venoms and poisons : the seed or leaves taken in wine is very good against the plague, and all infectious diseases, and is very good in pestilential fevers. The juice put into fresh or green wounds doth quickly close the lips of them together, and is very effectual to heal all ulcers and sores in the mouth ; the juice dropped in the eyes taketh away the heat and inflammation in them : the distilled water of the herb hath the same properties, and may be used for the effects aforesaid.

BLAUWE FLES of korenbloem. (Centaurea cyanus)

Het wordt cyanus genoemd, neem ik aan vanwege de kleur; blauwsikkel, omdat het de rand van de sikkels die het koren oogsten omkrult; blauwbladige, korenbloem en blauwe fles.

Beschrijving. Ik zal alleen beschrijven wat het meest voorkomt en naar mijn mening het nuttigst is: de bladeren liggen verspreid op de grond, hebben een witgroene kleur enigszins ingesneden aan de randen zoals die van loofboom, waartussen een stengel opstaat die verdeeld is in verschillende takken, bezet met lange bladeren van een groenachtige kleur, die ofwel nauwelijks of helemaal niet zijn ingedeukt; de bloemen zijn blauw van kleur, waaraan het zijn naam ontleent, bestaat uit een ontelbaar aantal kleine bloemen, gezet in een geschubd hoofdje, niet veel anders dan die van knoopkruid; het zaad is glad, helder en glanzend, gewikkeld in een wollige mantel: de wortel verging elk jaar.

Plaats. Ze groeien in maïsvelden, tussen allerlei soorten maïs, erwten en bonen, maar niet in onkruid; als u ze daar vandaan haalt en in uw tuin verplant, vooral rond volle maan, zullen ze beter groeien dan ze nu zijn en vaak van kleur veranderen.

Plaats. Ze bloeien van begin mei tot het einde van de oogst.

Regering en deugden. Ze zijn van nature koud, droog en bindend. Ze staan onder de heerschappij van Saturnus. Het poeder of de gedroogde bladeren van de blauwe vlieg of korenbloem worden met succes gegeven aan degenen die gekneusd zijn door een val of een inwendige ader hebben gebroken en veel bloed uit de mond hebben; ingenomen met het water van weegbree, paardenstaart of smeerwortel, is het een middel tegen het gif van de schorpioen en weerstaat het alle giffen en vergiften: het zaad of de bladeren in wijn genomen is zeer goed tegen de pest en alle infectieziekten en is zeer effectief bij pestachtige koortsen. Het sap, in verse of groene wonden gedaan, sluit de lippen snel en is zeer effectief om alle zweren en wonden in de mond te genezen; het sap dat in de ogen wordt gedruppeld, neemt de hitte en ontsteking weg; het gedestilleerde water van het kruid heeft dezelfde eigenschappen en kan worden gebruikt voor de bovengenoemde effecten.

BRANK-URSINE.

BESIDES the common name brank-ursine, it is also called bear's breech, and acanthus, though I think our English names more proper, for the Greek word acanthus signifies any thistle whatsoever.

Description. This thistle shoots forth very many large, thick, sad-green, smooth, leaves upon the ground, with a very thick and juicy middle rib ; the leaves are parted with sundry deep gashes on the edge; the leaves remain a long time before any stalk appears ; afterwards riseth up a reasonably-big stalk three or four feet high, and finely decked with flowers from the middle of the stalk upwards, or on the lower part of the stalk there is neither branch nor leaf; the flowers are hooded and gaping, being white in colour, and standing in brownish husks, with a small, long, undivided, leaf under each leaf; they seldom seed in our country ; its roots are many, great, and thick, blackish without and whitish within, full of a clammy sap; if you set a piece of them in a garden, defending it from the first winter's cold, it will grow and flourish.

Place. They are only nursed up in gardens in England, where they will grow very well.

Time. It flowereth in June and July.

Government and Virtues. It is an excellent plant under the dominion of the Moon : I could wish such as are studious would labour to keep it in their gardens. Its leaves being boiled, and used in clysters, are exceeding good to mollify the belly, and make the passage slippery ; the decoction, drunk, is excellent good for the bloody flux; the leaves being bruised, or rather boiled, and applied like a poultice, are exceeding good to unite broken bones, and strengthen joints that have been put out ; the decoction of either the leaves or roots being drunk, and the decoded leaves applied to the place, is excellent good for the king's evil that is broken and runneth, for by the influence of the Moon it reviveth the ends of the veins which are relaxed; there is scarcely a better remedy to be applied to such places as are burnt with fire than this is, for it fetched out the fire, and heals it without a fear; it is also an excellent remedy for such as are bursten, being either taken Inwardly or applied to the place; in like manner used, it helps the cramp and the gout ; it is excellent good in hectic fevers, and restores radical moisture to such as are in consumptions.

Berenklauw. (Heracleum sphondylium)

Naast de gewone naam brank-ursine wordt het ook wel berenklauw en acanthus genoemd, hoewel ik denk dat onze Engelse namen meer geschikt zijn, want het Griekse woord acanthus betekent eigenlijk elke distel.

Beschrijving. Deze distel schiet zeer veel grote, dikke, donkergroene, gladde bladeren uit op de grond, met een zeer dikke en sappige middennerf; de bladeren zijn aan de rand opengesneden met diverse diepe sneden; de bladeren blijven lang staan voordat er een stengel verschijnt; daarna groeit een redelijk grote stengel van een meter of vier hoog, fraai versierd met bloemen vanaf het midden van de stengel naar boven of aan de onderkant van de stengel is er geen tak of blad; de bloemen zijn gekapte en open, wit van kleur en staan in bruinachtige omhulsels, met een klein, lang, ongedeeld blad onder elk blad; ze brengen zelden zaad in ons land; De wortels zijn talrijk, groot en dik, zwartachtig vanbuiten en witachtig vanbinnen, vol met klam sap; als je een stukje ervan in een tuin zet en deze beschermt tegen de eerste winterkou, zal het groeien en bloeien.

Plaats. Ze worden alleen in tuinen in Engeland gekweekt, waar ze zeer goed zullen groeien.

Tijd. De plant bloeit in juni en juli.

Regering en Deugden. Het is een uitstekende plant onder de heerschappij van de Maan: ik zou willen dat degenen die studeren zich zouden inspannen om het in hun tuinen te houden. De bladeren gekookt en in klysma's gebruikt, zijn buitengewoon goed om de maag te verzachten en de doorgang glad te maken; het afkooksel, gedronken, is uitstekend voor de bloedige vloed; de bladeren gekneusd of liever gekook ten als een kompres aangebracht, zijn buitengewoon goed om gebroken botten te verbinden en verwrongen gewrichten te versterken; het afkooksel van de bladeren of wortels gedronken en de bladeren op de plek aangebracht, is uitstekend goed voor het gebroken koningskwaaltje en stremsel, want door de invloed van de Maan herleefde het de uiteinden van de verslapte aderen; er is nauwelijks een beter middel voor zulke door vuur verbrande plekken dan dit, want het doofde het vuur en geneest het zonder angst; Het is ook een uitstekend middel tegen gebarsten wonden, het kan inwendig worden ingenomen of op de plek worden aangebracht. Op dezelfde manier helpt het tegen krampen en jicht. Het is een uitstekend middel tegen hoge koortsen en herstelt de vochtbalans bij tering.

BRIONY.

IT is called wild-vine, wood-vine, tamus, and our lady's seal i the white is called white-vine by some, and the black black- vine.

Description. The common white briony groweth creeping upon the hedges, sending forth many long, rough, very 'tender, branches at the beginning, with many very rough broad leaves thereon, cut for the most part into five partitions, in form very like a vine-leaf, but smaller, rougher, and of a whitish or hoary-green colour, spreading very far, and twining with its small claspers, that come forth at the joints with the leaves, very fast on whatsoever standeth next to it; at the several joints also, especially towards the tops of the branches, cometh forth a long stalk bearing many whitish flowers, together in a long tuft, consisting of small branches each, laid open like a star; after which come the berries, separated one from another more than a cluster of grapes, green at the first, and very red when they are thoroughly ripe; of no good scent, and of a most loathsome taste, provoking vomit : the root groweth to be exceeding great, with many long twines or branches growing from it of a pale whitish colour on the outside, and more white within, and of a /harp, bitter, loathsome, taste.

Place. It groweth on banks, or under hedges, through this land, and the roots lie very deep.

Time. It flowereth in July and August, some earlier and some later than others.

Government And Virtues. They are furious martial plants : the roots of briony purge the belly with great violence, troubling the stomach and burning the liver, and therefore not rashly to be taken, but, being corrected, are very profitable for the diseases of the head, as falling sickness, giddiness, and swimmings, by drawing away much phlegm and rheumatic humours that oppress the head, as also the joints and sinews; and therefore good for palsies, convulsions, cramps and flitches in the side, and the dropsy ; and, in provoking urine, they cleanse the reins and kidneys from the gravel and stone, by opening the obstructions of the spleen, and consuming the hardness and swellings thereof. If the juice be tempered with the meal of vetches or fenugreek, or boiled in oil till it be consumed, it will take away black or blue spots, and Galen affirmeth, it is a plant profitable for tanners to thicken their leather hides with. The root spread upon a piece of sheep's leather, in the manner of a plaister, while it is fresh and green, takes away black or blue marks, and all fears and deformities of the skin ; it breaks hard imposthumes, draws forth splinters and broken bones, dissolves congealed blood, and, being laid on and used upon the hip, or huckle-bone, shoulders, arms, oi- any other part where there is great pain, it takes it away in a short space, and works very effectually. The decoction of the root in wine, drunk once a week at going to bed, cleanseth the mother, and helpeth the rising thereof, expelleth the dead child for fear of abortion ; a drachm of the root in powder taken in white wine, bringeth down the courses -, an electuary, made of the roots and honey, doth mightily cleanse the chest of rotten phlegm, and wonderfully helpeth an old strong cough, those that are troubled with shortness of breath, and is very good for them that are bruised inwardly, to help to expel the clotted or congealed blood : the leaves, fruit, and root, do cleanse old and filthy sores, are good against all running and fretting cankers, gangrenes, and tetters, and therefore the berries are by some country-people called tetter-berries. The root cleanseth the skin wonderfully from all black and blue spots, freckles, morphew, leprosy, foul fears, or other deformity whatsoever ; as also all running scabs and manginess are healed by the powder of the dried root, or the juice thereof, but especially by the fine white hardened juice : the distilled water of the roots worketh the same effects, but more weakly : the root bruised, and applied of itself to any place where the bones are broken, helpeth to draw them forth, as also splinters and thorns in the flesh; and, being applied with a little wine mixed therewith, it breaketh boils, and helpeth whitlows on the joints.

For all these latter complaints, that is to say, sores, cankers, &c. apply it outwardly, and take my advice along with you ; you (hall find in the Dispensatory, among the preparations at the latter end, a medicine called saecula brioniae; take that and use it, (you have the way there how to make it,) and mix it with a little hog's grease, or other convenient ointment, and use it at your need.

As for the former diseases, where it must be taken inwardly, it purgeth very violently, and needs an abler hand to correct it than most country-people have, therefore it is a better way for them, in my opinion, to let the simple alone, and take the compound water of it, mentioned in my Dispensatory, and that is far more safe, being wisely corrected.

BRIONY. (Bryonia dioica, Tamus is nu Dioscorea communis)

HET wordt wilde wingerd, boswingerd, Tamus en Onze-Lieve-Vrouwezegel genoemd, de witte wordt door sommigen witte wingerd genoemd en de zwarte zwarte wingerd.

Beschrijving. De gewone witte Bryonia groeit langs de heggen kruipt, met aan het begin vele lange, ruwe, zeer tere takken, met veel zeer ruwe, brede bladeren, grotendeels in vijf parten gesneden, in vorm die sterk lijkt op een wijnblad, maar kleiner, ruwer en van een witachtige of grijsgroene kleur, zeer ver uitspreidend en slingerend met zijn kleine schaartjes, die uit de gewrichten met de bladeren komen, zeer vast aan alles wat ernaast staat; ook aan de verschillende gewrichten, vooral aan de toppen van de takken, komt een lange stengel tevoorschijn met vele witachtige bloemen, samen in een lange pluim, elk bestaande uit kleine takjes, opengelegd als een ster; Daarna komen de bessen die meer van elkaar gescheiden zijn dan een tros druiven. Ze zijn eerst groen, maar als ze helemaal rijp zijn, erg rood. Ze hebben geen aangename geur en een uiterst walgelijke smaak, die braaksel veroorzaakt. De wortelgroei is buitengewoon groot, met veel lange strengen of takken die eruit groeien. Ze hebben een bleke, witachtige kleur aan de buitenkant en zijn van binnen witter. Ze smaken bitter en walgelijk.

Plaats. Het groeit op oevers of onder heggen, door dit land en de wortels liggen erg diep.

Tijd. Het bloeit in juli en augustus, sommige eerder en sommige later dan andere.

Regering en deugden. Het zijn woeste krijgsplanten: de wortels van de sering reinigen de maag met groot geweld, verstoren de maag en verbranden de leveren zijn daarom niet overhaast te nemen, maar na behandeling zijn ze zeer heilzaam voor hoofdziekten, zoals vallende ziekte, duizeligheid en zweverigheid, door veel slijm en reumatische levensgeesten weg te trekken die het hoofd, evenals de gewrichten en pezen, drukken; en daarom goed tegen verlammingen, stuiptrekkingen, krampen en spiertrekkingen in de zijen waterzucht; en door urine op te wekken, reinigen ze de aderen en nieren van gruis en stenen, door de verstoppingen van de milt te openen en de hardheid en zwellingen daarvan te verteren. Als het sap wordt gemengd met wikken- of fenegriekmeel of wordt gekookt in olie tot het kan worden gegeten, verdwijnen de zwarte of blauwe vlekken. Galenus bevestigde dat het een voordelige plant is voor leerlooiers om hun huiden mee te verdikken. De wortel, uitgespreid op een stuk schapenleer, als een pleister, verwijdert, terwijl het vers en groen is, zwarte of blauwe plekken en alle vlekken en misvormingen van de huid; het breekt een zwelling met pus, een abces, hard, trekt splinters en gebroken botten naar buiten, lost gestold bloed op en gelegd op en gebruikt op de heup of heupbeen, schouders, armen of elk ander deel waar veel pijn is, verwijdert het dit in korte tijd en werkt zeer effectief. Het afkooksel van de wortel in wijn, eenmaal per week gedronken voor het slapengaan, reinigt de moeder en helpt bij het opstaan, verdrijft het dode kind uit angst voor abortus; een drachme van de wortel in poedervorm ingenomen met witte wijn, verlaagt de loopneus; een geneeskrachtig kruid, gemaakt van de wortels en honing, reinigt de borst krachtig van rot slijm en helpt wonderbaarlijk tegen een oude, sterke hoest, bij mensen met kortademigheid en is zeer goed voor mensen met inwendige kneuzingen, om het gestolde bloed te helpen uitdrijven. De bladeren, vrucht en wortel reinigen oude en vuile zweren en zijn goed tegen alle etterende en irriterende kankers, koudvuur en zweren. Daarom worden de bessen door sommige plattelandsbewoners zwerenbessen genoemd. De wortel reinigt de huid wonderbaarlijk van alle zwarte en blauwe plekken, sproeten, Morpheus, melaatsheid, vieze angsten of welke misvorming dan ook; ook alle etterende korsten en schurft worden genezen door het poeder van de gedroogde wortel of het sap daarvan, maar vooral door het fijne witte, verharde sap; het gedestilleerde water van de wortels had hetzelfde effect, maar minder sterk; de wortel gekneusd werd vanzelf aangebracht op elke plek waar botten gebroken waren, om ze eruit te trekken, evenals splinters en doornen in het vlees; en als het wordt aangebracht met een beetje wijn eraan gemengd, brak het puisten en helpt het bij het verwijderen van wonden op de gewrichten. Voor al deze laatstgenoemde klachten, dat wil zeggen zweren, aften enz., breng het uitwendig aan en neem mijn advies mee; u (zal in de apotheek, tussen de preparaten aan het einde, een medicijn vinden genaamd saecula brioniae; neem dat en gebruik het (daar staat hoe u het moet maken), meng het met een beetje varkensvet of een andere geschikte zalf en gebruik het naar behoefte.

Wat de eerstgenoemde ziekten betreft, waar het inwendig moet worden ingenomen, het zuivert zeer krachtig en heeft een bekwamere hand nodig om het te genezen dan de meeste plattelandsbewoners hebben; daarom is het voor hen, naar mijn mening, een betere manier om het eenvoudige met rust te laten en het samengestelde water ervan te nemen, genoemd in mijn apotheek en dat is veel veiliger, verstandig behandeld.

BROOK-LIME.

IT is also called water-pimpernel.

Description. It riseth forth from a creeping root, that shooteth forth strings at every joint as it runneth, divers and sundry green stalks, round and sappy, with some branches on them, somewhat broad, round, deep, green, and thick, leaves set by couples thereon; from the bosom whereof shoot forth long footstalks, with sundry small blue flowers on them, that consist of five small round-pointed leaves each.

There is another fort nothing differing from the former, but that it is greater, and the flowers of a paler-blue colour.

Place. They sometimes grow in small standing waters, but generally near water-cresses.

Time. They flower in June and July, giving seed the month after.

Government And Virtues, It is a hot and biting martial plant: brook-Ifie and water-cresses are generally used together in diet-drinks, with other things, serving to purge the blood and body from ill humours that would destroy health, and are helpful for the scurvy : they do also provoke urine, and help to break the stone and pass it away ; they provoke women's courses, and expel the dead child. Being fried with butter and vinegar, and applied warm, it helpeth all manner of tumours, swellings, and inflammations.

Such drinks ought to be made of sundry herbs according to the malady offending. I shall give a plain and easy rule for that purpose at the latter end of this book.

Beeklijm. (Veronica beccabunga)

Het wordt ook wel waterguichelheil genoemd.

Beschrijving. De plant komt voort uit een kruipende wortel, die aan elk gewricht strengen vormt, net als stremsel, diverse en diverse groene stengels, rond en sappig, met enkele zijtakken eraan enigszins breed, rond, diep, groen en dik, met bladeren die paarsgewijs groeien; vanuit de boezem daarvan ontspruiten lange voetstelen, met diverse kleine blauwe bloemen, die elk uit vijf kleine, rondpuntige blaadjes bestaan.

Er is nog een andere soort die niets van de vorige verschilt, behalve dat deze groter is en de bloemen een lichterblauwe kleur hebben.

Plaats. Ze groeien soms in kleine stilstaande wateren, maar over het algemeen in de buurt van waterkers.

Tijd. Ze bloeien in juni en juli en geven de maand erna zaad.

Overheid en Deugden. Het is een hete en bijtende, krijgshaftige plant: beeklinde en waterkers worden over het algemeen samen met andere ingrediënten gebruikt in dieetdranken. Ze dienen om het bloed en lichaam te zuiveren van zieke geesten die de gezondheid zouden schaden en zijn behulpzaam bij scheurbuik. Ze wekken ook urine op en helpen de niersteen te breken en uit te scheiden; ze wekken vrouwenbloedingen op en verdrijven het dode kind. Gebakken met boter en azijn en warm aangebracht, helpt het tegen allerlei soorten tumoren, zwellingen en ontstekingen.

Zulke dranken dienen te worden gemaakt van diverse kruiden, afhankelijk van de ziekte waaraan ze lijden. Ik zal aan het einde van dit boek een eenvoudige en duidelijke regel voor dat doel geven.

BUTCHER'S BROOM.

IT is called ruscus and bruscus, knee-holm, knee-holly, knee-hulver, and pettigree.

Description. The first shoots that sprout from the root of butcher's broom are thick, whitish, and short, somewhat like those of asparagus, but greater; thev, rising up to be a foot and a half high, are spread into divers branches, green and somewhat crested with the roundness, tough and flexible, whereon are set somewhat broad and almost round hard leaves, and prickly pointed at the ends of a dark green colour, two for the most part set at a place, very close or near together ; about the middle of the leaf, on the back and lower side from the middle rib, breaketh forth a small whitish-green flower, consisting of four small round -pointed leaves, standing upon little or no footstalk, and in the place whereof cometh a small round berry, green at the first, and red when it is ripe, wherein are two or three white, hard, round, seeds, contained ; the root is thick, white, and great at the head, and from thence sendeth forth divers thick, white, long, tough, strings.

Place. It groweth in coppices, and on heaths and waste grounds, and oftentimes under or near the holly-bushes.

Time. It shooteth forth its young buds in the spring, and the berries are ripe in or about September : the branches or leaves abiding green all the winter.

Government And Virtue It is a plant of Mars, being of a gallant cleansing and opening quality ; the decoction of the roots, made with wine, openeth obstructions, provoketh urine, helpeth to expel gravel, and the stone, the stranguary, and women's courses, as also the yellow-jaundice; arid the head-ach ; and, with some honey or sugar put therein, cleanseth the breast of phlegm, and the chest of much clammy humours gathered therein ; ,the decoction of the root drunk, and a poultice made of the berries and leaves being applied, are effectual in knitting and consolidating broken bones, or parts out of joint. The common way of using it, is to boil the roots of it and parsley, and fennel, and smallage, in white wine, and drink the decoction, adding the like quantity of grass- roots to them : the more of the roots you boil, the stronger will the decoction be ; it works no ill effects, yet I hope you have wit enough to give the strongest decoction to the strongest bodies.

Slagersbezem. (Ruscus aculeatus)

Het wordt Ruscus en Bruscus, kniehulst, kniehulst, kniehulst en pettigree genoemd.

Beschrijving. De eerste scheuten die uit de wortel van de slagersbezem ontspruiten, zijn dik, witachtig en kort enigszins zoals die van asperges, maar groter; ze worden 45 centimeter hoog en zijn verspreid in diverse takken, groen en enigszins gekamd met een ronde vorm, taai en flexibel, waaraan enigszins brede en bijna ronde, harde bladeren zitten, met stekelige, puntige uiteinden, van een donkergroene kleur, waarvan er twee meestal op één plaats staan, heel dicht bij elkaar; Ongeveer in het midden van het blad, aan de achter- en onderkant vanaf de middelste nerf, breekt een kleine witgroene bloem uit, bestaande uit vier kleine ronde, puntige blaadjes, staan op een weinig of geen steeltje. In de plaats daarvan komt een kleine ronde bes, eerst groen en rood wanneer deze rijp is, waarin zich twee of drie witte, harde, ronde zaden bevinden. De wortel is dik, wit en dik aan de kopen daaruit komen diverse dikke, witte, lange, taaie draden voort.

Plaats. De plant groeit in hakhout, op heidevelden en braakliggende terreinen en vaak onder of nabij hulststruiken.

Tijd. Het schiet zijn jonge knoppen in het voorjaar uit en de bessen zijn rijp in of rond september; de takken of bladeren blijven de hele winter groen.

Regering en Deugd. Het is een plant van Mars die een galante reinigende en openende kwaliteit heeft; het afkooksel van de wortels, gemaakt met wijn, opent verstoppingen, veroorzaakt urine, helpt bij het verdrijven van gruis, stenen, wratziekte en vrouwenkoorts, evenals geelzucht; en hoofdpijn; en met wat honing of suiker erin gedaan, reinigt het de borst van slijm en de borst van veel klamme levensgeesten die zich daarin verzameld hadden; het afkooksel van de wortel, gedronken en een kompres gemaakt van de bessen en bladeren, aangebracht, zijn effectief in het verbinden en consolideren van gebroken botten of ontwrichte delen. De gebruikelijke manier om het te gebruiken is om de wortels, peterselie, venkel en knolselderij in witte wijn te koken en het aftreksel te drinken, waarbij u een gelijke hoeveelheid graswortels toevoegt. Hoe meer wortels u kookt, hoe sterker het aftreksel zal zijn. Het heeft geen schadelijke effecten, maar ik hoop dat u slim genoeg bent om het sterkste aftreksel aan de sterkste lichamen te geven.

BROOM AND BROOM- RAPE.

TO spend time in writing a description hereof is altogether needless, it being so generally used by all the good housewives almost through this land to sweep their houses with, and therefore very well known to all sorts of people.

The broom-rape springeth up on many places from the roots of the broom, but more often in fields, or by hedge-sides, and on heaths. The stalk thereof is of the bigness of a finger or thumb, above two feet high, having a show of leaves on them, and many flowers at the top of a deadish-yellow colour, as also the stalks and leaves are.

Place. They grow in many places of this land commonly, and as commonly spoil all the land they grow in.

Time. They flower in summer months, and give their seed before winter.

Government and Virtues. The juice or decoction of the young branches or seed, or the powder of the seed taken in drink, purgeth downwards and draweth phlegmatic and watery humours from the joints, whereby it helpeth the dropsy, gout, sciatica, and pains in the hips and joints : it also provoketh strong vomits, and helpeth the pains of the sides, and swellings of the spleen ; cleanseth also the reins or kidneys and bladder of the stone, provoketh urine abundantly, and hindereth the growing again of the stone in the body. The continual use of the powder of the leaves and teed doth cure the black-jaundice : the distilled water of the flowers is profitable for all the same purposes; it also helpeth furseits, and altereth the fits of agues, if three or four ounces thereof, with as much of the water of the smaller- centaury, and a little sugar put therein, be taken a little before the fit Cometh, and the party be laid down to sweat in bed. The oil or water, that is drawn from the ends of the green flicks heated in the fire, helps the tooth-ach. The juice of the young branches made into an ointment of old hog's grease and anointed, or the young branches bruised and heated in oil or hog's grease, and laid to the sides pained by wind, as in flitches, or the spleen, easeth them in once or twice using ; the same, boiled in oil, is the safest and surest; medicine to kill lice in the head or body ; and is an especial remedy for joint-achs and swollen knees that come by the falling down of humours.

The broom-rape also is not without its virtues. The decoction thereof in wine is thought to be as effectual to avoid the stone in the kidneys and bladder, and to provoke urine, as the broom itself. The juice thereof is a singular good help to cure as well green wounds as old and filthy sores and malignant ulcers ; the insolate oil, wherein there has been three or four repetitions of infusion of the top stalks with the flowers strained and cleared, cleanseth the skin from all manner of spots, marks, and freckles, that arise either by the heat of the sun or the malignity of humours. As for the broom and broom-rape. Mars owns them ; and it is exceeding prejudicial to the liver, I suppose by reason of the antipathy between Jupiter and Mars : therefore, if the liver be diseased, administer none of it.

Brem en bezemraap. (Ulex en Genista soorten, Orobanche minor)

Het is volkomen overbodig om tijd te besteden aan het schrijven van een beschrijving hiervan, aangezien het zo algemeen wordt gebruikt door alle goede huisvrouwen in vrijwel dit land om hun huizen mee te vegen en daarom zeer bekend is bij allerlei soorten mensen.

De bremraap ontspringt op veel plaatsen uit de wortels van de brem, maar vaker in velden, langs heggen en op heidevelden. De stengel ervan is ongeveer zo groot als een vinger of duim, meer dan een halve meter hoog, met een show van bladeren en veel bloemen aan de top, die doodgeel van kleur zijn, evenals de stengels en bladeren.

Plaats. Ze groeien op veel plaatsen in dit land algemeen en bederven even vaak al het land waarop ze groeien.

Tijd. Ze bloeien in de zomermaanden en geven hun zaad vóór de winter.

Regering en Deugden. Het sap of afkooksel van de jonge takken of het zaad of het poeder van het zaad, ingenomen als drank, spoelt naar beneden en onttrekt flegmatische en waterige levensgeesten aan de gewrichten, waardoor het helpt bij waterzucht, jicht, ischias en pijn in de heupen en gewrichten; het veroorzaakt ook hevig braken en verlicht pijn in de flanken en zwellingen van de milt; het reinigt ook de nieren, nieren en blaas van de steen, veroorzaakt overvloedig urineren en verhindert het opnieuw groeien van de steen in het lichaam. Het voortdurend gebruik van het poeder van de bladeren en thee geneest de zwarte geelzucht; het gedestilleerde water van de bloemen is voor al deze doeleinden nuttig; Het helpt ook tegen koortsaanvallen en verlicht de koortsaanvallen als men er drie of vier ons van innam, met evenveel water van het duizendguldenkruid en een beetje suiker, een beetje voordat de aanval kwam. Daarna legde men zich neer om te zweten in bed. De olie of het water, afkomstig van de uiteinden van de groene plukjes die in het vuur verhit zijn, verlicht kiespijn. Het sap van de jonge takken, tot een zalf van oud varkensvet gemaakt en ingesmeerd of de jonge takken gekneusd en verhit in olie of varkensveten tegen de door de wind gepijnigde zijkanten gelegd, zoals bij plukjes of de milt, verzachtte de pijn een of twee keer; hetzelfde, gekookt in olie, is het veiligst en zekerst; een medicijn om luizen op het hoofd of lichaam te doden; en is een speciaal middel tegen gewrichtspijn en gezwollen knieën die ontstaan door het instorten van levensgeesten.

Ook de bremraap is niet zonder deugden. Het aftreksel ervan in wijn zou even effectief zijn om nierstenen en blaasstenen te voorkomen en urineproductie op te wekken als de brem zelf. Het sap ervan is een bijzonder goede hulp bij het genezen van zowel groene wonden als oude en vuile zweren en kwaadaardige ulcera; de insolide olie, waarin drie of vier keer een infusie van de bovenste stengels met de uitgeperste en gereinigd bloemen heeft plaatsgevonden, reinigt de huid van allerlei vlekken, littekens en sproeten, die ontstaan door de hitte van de zon of de kwaadaardigheid van levensgeesten. Wat betreft de brem en bremraap. Mars bezit ze; en het is buitengewoon schadelijk voor de lever, denk ik vanwege de antipathie tussen Jupiter en Mars: dien daarom niets toe als de lever ziek is.

BUCKS HORN PLANTANE.

Description. THIS, being sown of seed, riseth up at- the first with small, long, narrow, hairy, dark-green, leaves, like grass, without any division or gash in them; but those that follow are gashed in on both fides the leaves into three or four gashes, and pointed at the ends, resembling the knags of a buck's horn, whereof it took its name; and being well grown round about the root upon the ground, in order one by another, thereby resembling the form of a star, from among which rise up divers hairy stalks, about a hand-breadth high, bearing every one a small, long, spiky, head, like to those of the common plantane, having such-like bloomings and seed after them : the root is single, long, small, and stringy.

Place. They grow in dry sandy ground, as in Tothill-fields, Westminster, and many other places in this kingdom.

Time. They flower and seed in May, June, and July; and their leaves, in a manner, abide green all the winter.

Government and Virtues. It is under the dominion of Saturn, and is of a drying and binding quality : this boiled in wine and drunk, and some of the leaves applied to the hurt place, is an excellent remedy for the biting of the viper or adder, which I take to be one and the same ; the same, being also drunk, helpeth those that are troubled with the stone in the reins or kidneys, by cooling the heat of the parts afflicted, and strengthening them ; as also weak stomachs that cannot retain, but cast: up, their meat ; it stayeth bleedings at the mouth and nose, bloody urine, or the bloody flux, and stoppeth the lask of the belly and bowels : the leaves hereof bruised, and laid to their sides that have an ague, suddenly ease the fit ; and the leaves and roots beaten with some bay -salt, and applied to the writs, work the same effects; the herb boiled in ale or wine, and given for some mornings and evenings together, stayeth the distillations of hot and sharp rheum falling into the eyes from the head, and helpeth all sorts of sore eyes.

Hertshoornweegbree. (Plantago coronopus)

Beschrijving. Deze, gezaaid uit zaad, vermeerderde aanvankelijk met kleine, lange, smalle, harige, donkergroene bladeren, als gras, zonder enige verdeling of inkeping erin; maar de bladeren die volgen zijn aan beide kanten in drie of vier sneden gesneden en aan de uiteinden puntig, wat lijkt op de knobbels van een hertshoorn, waaraan het zijn naam ontleent; en goed rond de wortel op de grond gegroeid, in volgorde, waardoor het lijkt op de vorm van een ster, waaruit diverse harige stengels oprijzen, ongeveer een handbreedte hoog, die elk een kleine, lange, stekelige kop dragen, zoals die van de gewone weegbree, met soortgelijke bloemen en zaden erachter: de wortel is enkelvoudig, lang, klein en draderig.

Plaats. Ze groeien in droge zandgrond, zoals in Tothill-fields, Westminster en vele andere plaatsen in dit koninkrijk.

Tijd. Ze bloeien en dragen zaad in mei, juni en juli; en hun bladeren blijven op een bepaalde manier het hele wintergroen.

Bestuur en Deugden. Het staat onder de heerschappij van Saturnus en heeft een drogende en bindende werking: gekookt in wijn en gedronken en wat bladeren op de pijnlijke plek aangebracht, is dit een uitstekend middel tegen de beet van een serpent of adder, wat ik als één en hetzelfde beschouw; hetzelfde, eveneens gedronken, helpt degenen die last hadden van een steen in de aderen van de nieren, door de hitte van de aangetaste delen te verkoelen en ze te versterken; evenals zwakke magen die hun voedsel niet konden vasthouden, maar het wel moesten ophoesten; het stelde bloedingen uit mond en neus, bloedige urine of bloedvloeiingen vast en stopt de pijn in buik en darmen; als de bladeren hiervan gekneusd en op hun zij gelegd werden, verlichten ze de aanval plotseling; en de bladeren en wortels, gekneusd met wat laurierzout en aangebracht op de wonden, hadden hetzelfde effect; Als men het kruid in bier of wijn kookte en het een aantal ochtenden en avonden achter elkaar gaf, voortkomt men dat er hete, scherpe tranen uit het hoofd in de ogen stroomden. Ook helpt het tegen allerlei soorten pijnlijke ogen.

BUCKSHORN.

IT is also called hartshorn, herbastella and herbas stellaria, sanguinaria, herb-eve, herb -ivy, wort-cresses and swine-cresses.

Description. It has many small and weak straggling branches trailing here and there upon the ground; the leaves are many, small, and jagged, not much unlike to those of buckthorn plantane, but much smaller, and not so hairy : the flowers grow among the leaves in small, rough, whitish, clusters ; the seeds are smaller and brownish, and of a bitter taste.

Place. They grow in dry, barren, and sandy, grounds.

Time. They flower and seed with the other plantanes.

Government and Virtues. This is also under the dominion of Saturn : the virtues are held to be the same as buckthorn plantane, and therefore by all authors it is joined with it : the leaves, being bruised, and applied to warts, will make them consume and waste away in a short time.

Hertshoorn. (Plantago coronopus)

Het wordt ook wel hertshoorn, herbasstella, sanguinaria, herb eve, kruid klimop, wort-cresses en varkens-kers genoemd.

Beschrijving. Het heeft veel kleine en zwakke, verspreide takken die hier en daar over de grond hangen; de bladeren zijn talrijk, klein en gekarteld, niet veel anders dan die van de duindoorn, maar veel kleiner en minder behaard; de bloemen groeien tussen de bladeren in kleine, ruwe, witachtige trossen; de zaden zijn kleiner en bruinachtig en hebben een bittere smaak.

Plaats. Ze groeien in droge, kale en zanderige gronden.

Tijd. Ze bloeien en vormen zaad met de andere weegbree.

Overheid en deugden. Ook dit staat onder de heerschappij van Saturnus: de eigenschappen ervan worden beschouwd als dezelfde als die van de weegbree en daarom wordt het door alle auteurs ermee in verband gebracht: als de bladeren worden gekneusd en op wratten worden aangebracht, zullen deze in korte tijd verteren en wegkwijnen.

BUGLE.

BESIDES the name bugle, it is called middle-consound, and middle- comfrey, brown-bugle, and by some sicklewort and herb-carpenter, though in Sussex they call another herb by that name.

Description. This hath larger leaves than those of the self-heal, but else of the same fashion, or rather a little longer ; in some green on the upper side, and in others rather brownish, dented about the edges, somewhat hairy, as the square stalk is also, which riseth up to be half a yard high sometimes, with the leaves set by couples; from the middle almost whereof upwards stand the flowers together, with many smaller and browner leaves than the rest on the stalk below, set at distances and the stalk bare between them ; among which flowers are also small ones of a bluish and sometimes of an ash colour, fashioned like the flowers of the groundivy, after which come small, round, blackish seed: the root is composed of many strings, and spreadeth upon the ground.

The white bugle different not in form or greatness from the former, saving that the leaves and stalks are always green, and the flowers are white.

Place. It grows in woods, coppices, and fields, generally throughout England, but the while-flowered bugle is not so plentiful as the other.

Time. They flower from May till July, and in the mean time perfect: their seed ; the root, and the leaves next the ground, abiding all the winter.

Government and Virtues. This herb is belonging to Venus: if the virtues of it make you in love with it, (as they will if you are wife,) keep a syrup of it to take inwardly, and an ointment and plaister of it to use outwardly, always by you. The decoction of the leaves and flowers, made in wine, and taken, dissolved the congealed blood in those that are bruised inwardly by a fall or otherwise, and is very effectual for any inward wounds, thrusts, or il stab sibs in the body or bowels, and is a special help in all wound-drinks, and for those that are liver-grown as they call it. It is wonderful in curing alt manner of ulcers and {ores, whether new and fresh or old and inveterate, and even gangrenes and fistulas, if the leaves are bruised and applied, or the juice used to wash and bathe the places and the same, made into a lotion with some honey and allum, cureth all sores of the mouth or gums, be they ever so foul, or of long continuance ; and worketh no less powerfully and effectually for such ulcers and sores as happen in the secret parts of men or woman. Being also taken inwardly or outwardly applied, it helpeth those that have broken any bone, or have any member out of joint. An ointment, made with the leaves of bugle, scabious, and sanicle, bruised, and boiled in hog's grease until the herbs be dry, and then strained forth into a pot, for such occasions as shall require it, is (so singularly good for all sorts of hurts in the body, that none who know its usefulness will be without it. The truth is, I have known this herb cure some discases of Saturn of which I have thought good to quote one. Many times such as give themselves much to drinking are troubled with strange fancies and sights in the night-time, and some with voices, as also with the disease epbialtes, or the mare : I take the reason of this to be, according to Fernelius, a melancholy vapour, made thin by excessive drinking strong liquor, which flies up and disturbs the fancy, and breeds imaginations like itself, i. e. fearful and troublesome. These I have known cured by taking only two spoonfuls of the syrup of this herb about two hours after supper, when you go to bed : but whether this is done by sympathy or antipathy is rather doubtful ; all that know any thing in astrology know that there is great antipathy between Saturn and Venus in matters of procreation, yea, such a one, that the barrenness of Saturn can be removed by none but Venus, nor the lust of Venus be repelled by any but Saturn; but lam not yet of opinion it is done this way; my reason is, because these vapours, though in quality melancholy, yet by their flying upward seem to be something aerial ; therefore I rather think it is done by sympathy, Saturn being exalted in Libra, the house of Venus.

BUGLE. (Ajuga reptans)

Naast de naam bugle wordt het ook wel middle-consound, midden-smeerwortel, brown-bugle genoemden door sommigen sikkelkruid en kruid-timmerman, hoewel ze in Sussex een ander kruid zo noemen.

Beschrijving. Deze heeft grotere bladeren dan die van de zelfhelende, maar verder van dezelfde soort of liever iets langer; sommige groen aan de bovenkanten andere eerder bruinachtig, gedeukt aan de randen enigszins behaard, zoals ook de vierkante stengel, die soms wel een halve meter hoog is, met de bladeren paarsgewijs gezet; bijna vanuit het midden daarvan omhoog staan de bloemen bijeen, met veel kleinere en bruiner bladeren dan de rest op de stengel eronder, op afstand geplaatst en de stengel kaal ertussen; waaronder zich ook kleine bloemen bevinden, met een blauwachtige en soms askleurige kleur, die lijken op de bloemen van de klimop, waarna zich kleine, ronde, zwartachtige zaden vormen: de wortel bestaat uit vele draden en spreidt zich uit over de grond.

Tijd. Ze bloeien van mei tot juli en zijn intussen perfect: hun zaad, de wortel en de bladeren aan de grond, blijven de hele winter staan.

Regering en Deugden. Dit kruid behoort toe aan Venus: als de deugden je er verliefd op maken (en dat zullen ze doen als je getrouwd bent), bewaar er dan altijd een siroop van om in te nemen en een zalf en pleister voor uitwendig gebruik. Het aftreksel van de bladeren en bloemen, gemaakt in wijn en ingenomen, lost het gestolde bloed op bij mensen die door een val of anderszins inwendig gekneusd zijnen is zeer effectief bij inwendige wonden, stoten of steken in het lichaam of de darmen en is een bijzonder hulpmiddel bij alle wonddranken en bij degenen die, zoals ze het noemen, in de lever gegroeid zijn.

Het is wonderbaarlijk voor het genezen van allerlei soorten zweren en zweren, zowel nieuw en vers als oud en hardnekkig en zelfs gangreen en fistels. Als de bladeren gekneusd worden en aangebracht of het sap gebruikt wordt om de plekken te wassen en te baden en dit, verwerkt tot een lotion met wat honing en aluin, geneest het alle zweren in de mond of op het tandvlees, hoe vies ze ook zijn of al lang aanhouden; het werkt niet minder krachtig en effectief voor zweren en zweren die voorkomen in de geheime delen van mannen of vrouwen. Ook inwendig of uitwendig toegepast, helpt het degenen die een bot gebroken hadden of een ontwricht lid hadden. Een zalf, gemaakt van de bladeren van de ossenkruid, schurftkruid en sanikel, gekneusd en gekookt in varkensvet tot de kruiden droog zijnen dan gezeefd in een pot, voor zulke gelegenheden dat (deze zal nodig zijn) is (is bijzonder goed voor allerlei soorten letsels in het lichaam, dat niemand die het nut ervan kent, het nog zonder zal willen. De waarheid is dat ik dit kruid een aantal Saturnus-ziekten heb zien genezen, waarvan ik het goed vond er één te citeren.

Vaak worden degenen die zich overgeven aan veel drinken 's nachts geplaagd door vreemde fantasieën en beelden en sommigen door stemmen, zoals ook door de ziekte epbialtes of de mare. Ik neem aan dat de reden hiervoor, volgens Fernelius, een melancholische damp is, verdund door overmatig drinken van sterke drank, die opstijgt en de fantasie verstoort en verbeeldingen kweekt die gelijk zijn aan zichzelf, d.w.z. angstaanjagend en lastig. Deze heb ik genezen zien worden door slechts twee lepels siroop van dit kruid te nemen, ongeveer twee uur na het avondeten, wanneer men naar bed gaat: maar of dit gebeurt uit sympathie of antipathie is nogal twijfelachtig; iedereen die iets van astrologie afweet, weet dat er een grote antipathie bestaat tussen Saturnus en Venus op het gebied van voortplanting, ja, zo'n antipathie dat de onvruchtbaarheid van Saturnus door niemand anders dan Venus kan worden weggenomen, noch de lust van Venus door iemand anders dan Saturnus kan worden afgestoten; maar ik ben er nog niet van overtuigd dat het op deze manier gebeurt; Ik denk dat deze dampen, hoewel van nature melancholisch, toch een luchtige indruk wekken doordat ze omhoog vliegen. Ik denk daarom dat het voortkomt uit sympathie, aangezien Saturnus in Weegschaal staat, het huis van Venus.

BURNET.

IT is also called sanguisorba, pimpinella, bipenula, solbegrella, &c. Common garden burnet is so well known that it needeth no description ; but there is another fort which is wild, the description whereof take as followeth.

Description. The great wild burnet hath winged leaves rising from the roots like the garden burnet, but not so many ; yet each of these leaves are at least twice as large as the other, and nicked in the same manner about the edges of a greyish colour on the under side ; the stalks are larger and rise higher, with many such-like leaves set thereon, and greater heads at the tops of a brownish-green colour ; and out of them come small, dark, purple, flowers, like the former, but larger: the root is black and long like the other, but also greater; it hath almost neither scent nor taste therein like the garden kind.

Place. The first grows frequently in gardens ; the wild kind groweth in divers counties of this kingdom, especially in Huntingdon and Northamptonshire’s in the meadows there ; as also near London by Pancras church, and by a causewayside in the middle of afield by Paddington.

Time. They flower about the end of June and beginning of July, and their seed is ripe in August.

Government and Virtues, It is an herb the Sun challengeth dominion over, and is a most precious herb, little inferior to betony ; the continual use of it preserves the body in health, and the spirits in vigour ; for, if the Sun be the preserver of life under God, his herbs are the best in the world to do it by. They are accounted to be both of one property, but the smaller is the most effectual, because quicker and more aromatical; it is a friend to the heart, liver, and other principal parts of a man's body : two or three of the stalks with leaves put into a cup of wine, especially claret, are known to quicken the spirits, refresh and cheer the heart, and drive away melancholy ; it is a special help to defend the heart from noisome vapours, and from infection of the pestilence, the juice thereof being taken in some drink, and the party laid to sweat immediately. They have also a drying and an astringent quality, whereby they are available in all manner of fluxes of blood or humours, to staunch bleedings inward or outward; lasks, scourings, the bloody flux, women's too-abundant courses, the whites, and the choleric belchings and castings of the stomach; and is a Angularly good herb for all sorts of wounds both of the head and body, either inward or outward; for all old ulcers, or running cankers, and moist sores ; to be used either by the juice or the decoction of the herb, or by the powder of the herb or root, or the water of the distilled herb, or ointment by itself, or with other things to be kept. The seed is also no less effectual both to stop fluxes and dry up moist sores, being taken in powder inwardly in wine or steeled water, that is, wherein hot gads of steel have been quenched ; or the powder of the seed mixed with the ointments.

BURNET. (Sanguisorba officinalis, Pimpinella saxifraga)

Het wordt ook wel Sanguisorba, Pimpinella, bipenula, solbegrella enz. genoemd. De gewone pimpernel is zo bekend dat het geen beschrijving behoeft; maar er is nog een andere soort die wild is, waarvan de beschrijving als volgt luidt.

Beschrijving. De grote wilde pimpernel heeft gevleugelde bladeren die uit de wortels groeien, net als de tuinpimpernel, maar niet zo veel; toch is elk van deze bladeren minstens twee keer zo groot als de andereen op dezelfde manier gekerfd aan de randen, grijsachtig van kleur aan de onderkant; de stengels zijn groter en staan hoger, met veel van dergelijke bladeren eraan en grotere koppen aan de toppen, bruingroen van kleur; en daaruit komen kleine, donkere, paarse bloemen, zoals de eerste, maar groter: de wortel is zwart en lang zoals de andere, maar ook groter; het heeft bijna geen geur of smaak zoals de tuinsoort.

Plaats. De eerste groeit vaak in tuinen; de wilde soort groeit in diverse graafschappen van dit koninkrijk, vooral in Huntingdon en Northamptonshire in de weilanden daar; en ook vlakbij Londen bij de kerk van Pancrasen langs een weg midden op het land bij Paddington.

Tijd. Ze bloeien rond eind juni en begin juli en hun zaad is rijp in augustus.

Overheid en Deugden. Het is een kruid waarover de zon de heerschappij uitdaagde en het is een zeer kostbaar kruid, weinig minder dan betonie; het voortdurende gebruik ervan houdt het lichaam gezond en de geest sterk; want als de zon de beschermer van het leven onder God is en zijn dan zijn kruiden de beste ter wereld om dat te doen. Ze worden beschouwd als beide van dezelfde eigenschap, maar de kleinere is het meest effectief, omdat ze sneller en aromatischer zijn; Het is een vriend voor het hart, de lever en andere belangrijke lichaamsdelen van een mens. Twee of drie stengels met bladeren in een beker wijn, vooral claret, staan erom bekend de stemming te verbeteren, het hart te verfrissen en op te vrolijken en melancholie te verdrijven.

Het is een bijzonder hulpmiddel om het hart te beschermen tegen schadelijke dampen en infecties door de pest. Het sap ervan wordt in een drankje ingenomen en de persoon begint onmiddellijk te zweten. Ze hebben ook een uitdrogende en samentrekkende werking, waardoor ze beschikbaar zijn in allerlei soorten bloedvloeiingen of levensgeesten, om inwendig of uitwendig bloeden te stelpen; wonden, schaafwonden, bloedvloeiingen, overmatige bloedingen bij vrouwen, witzucht en cholerische oprispingen en maagafscheidingen; en het is een zeer goed kruid voor allerlei wonden, zowel aan het hoofd als aan het lichaam, zowel inwendig als uitwendig; voor alle oude zweren, etterende aften en vochtige zweren; te gebruiken met het sap of het afkooksel van het kruid of met het poeder van het kruid of de wortel of met het water van het gedistilleerde kruid of met zalf alleen of met andere te bewaren middelen. Het zaad is echter niet minder effectief in het stoppen van vloeiingen en het opdrogen van vochtige wonden, wanneer het als poeder in wijn of in water met sudderend ijzer wordt opgenomen, dat wil zeggen, in water waarin hete stukken staal zijn geblust; of wanneer het poeder van het zaad met de zalven wordt gemengd.

BUTTER-BUR.

THIS herb is called petasitis.

Description. It riseth up in February, with a thick stalk about a foot high, whereon are see a few small leaves, or rather pieces, and at the tops a long spiked head of flowers of a blush or deep red colour, according to the soil wherein It groweth; and, before the stalk with the flowers have been a month above ground, they will be withered and gone, and blown away with the wind, and the leaves will begin to spring, which being full blown are very large and broad, being somewhat thin and almost round, whose thick red footstalks, about a foot long, stand towards the middle of the leaves; the lower part being divided into two round parts, close almost one to another of a pale green colour, and hoary underneath : the root is long and spreading under the ground, being m some places no bigger than one's finger, in others larger, rather blackish on the outside and white within, and of a very bitter and unpleasant taste.

Place and Time. They grow in low and wet grounds by rivers and watersides ; their flowers (as is said) rising and decaying in February and March, before the leaves, which appear in April.

Government and Virtues. It is under the dominion of the sun, and therefore is a great strengthener of the heart, and cheers the vital spirits. The excellent Fuchsius, in his account of this herb, is most express, and records its virtue as wonderful in pestilential fevers ; and this he speaks not from tradition, but his own experience. Were it needful to prove the sun gives light, it is scarce less certain, or less obvious, than that this root, beyond all things else, cures pestilential fevers. Its roots are by long experience found to be very available against the plague and pestilential fevers, by provoking sweat ; if the powder thereof be taken in wine, it also recivith the force of any other poison : the root taken with the zedoary and angelica, or without them, helps the rising of the mother ; the decocting of the root in wine is singular good for those that wheeze much, or are short-winded ; it provoketh urine also and women's courses, and killeth flat and broad worms in the belly; the powder of the root doth wonderfully help to dry up the moisture of sores that are hard to be cured, and taketh away all spots and blemishes of the skin.

BUTTER BUR of hoefblad. (Petasites hybridus)

DIT kruid heet Petasites.

Beschrijving. Het komt in februari op met een dikke stengel van ongeveer 30 cm hoog, waaraan een paar kleine blaadjes of liever stukjes, te zien zijnen aan de toppen een lange, puntige bloemhoofdjes, met een blos of dieprode kleur, afhankelijk van de grondsoort waarin het groeit; en voordat de stengel met de bloemen een maand boven de grond is, zullen ze verwelkt en verdwenen zijnen door de wind weggeblazen en zullen de bladeren beginnen te ontluiken, die volledig uitgebloeid zeer groot en breed zijn enigszins dun en bijna rond, waarvan de dikke rode voetstelen, ongeveer 30 cm lang, tot in het midden van de bladeren staan; het onderste deel is verdeeld in twee ronde delen, bijna dicht bij elkaar, van een lichtgroene kleur en grijsachtig van onderen: de wortel is lang en spreidt zich onder de grond uit, is op sommige plaatsen niet groter dan een vinger, op andere plaatsen groter, tamelijk zwartachtig aan de buitenkant en wit van binnen en heeft een zeer bittere en onaangename smaak.

Plaats en tijd. Ze groeien in lage en vochtige gronden langs rivieren en waterkanten; hun bloemen (zoals gezegd) komen op en vergaan in februari en maart, vóór de bladeren, die in april verschijnen.

Regering en deugden. Het staat onder de heerschappij van de zon en is daarom een grote hartversterker en bemoedigt de levensgeesten. De voortreffelijke Fuchsius is in zijn beschrijving van dit kruid zeer expliciet en beschrijft de wonderbaarlijke werking ervan bij pestachtige koortsen; en dit spreekt hij niet uit overlevering, maar uit eigen ervaring. Mocht het nodig zijn om te bewijzen dat de zon licht geeft, dan is het nauwelijks minder zeker of minder voor de hand liggend dan dat deze wortel, meer dan wat dan ook, pestachtige koortsen geneest.

Uit jarenlange ervaring is gebleken dat de wortels zeer effectief zijn tegen de pest en besmettelijke koortsen, doordat ze het zweet opwekken. Als het poeder ervan in wijn wordt ingenomen, verkrijgt het ook de kracht van elk ander gif. Als de wortel met of zonder zedoaria en engelwortel wordt ingenomen, bevordert dit de opstanding van de moeder. Het afkoken van de wortel in wijn is bijzonder goed voor mensen die veel piepen of kortademig zijn. Het wekt ook de urineproductie en menstruatiepijn op en doodt platte en brede wormen in de buik. Het poeder van de wortel helpt wonderbaarlijk om het vocht van moeilijk te genezen zweren te drogen en verwijdert alle vlekken en oneffenheden van de huid.

BURDOCK.

THEY are also called personata, bardona, lappa major, great burdock, and clotbur. It is so well known, even to the little boys who pull off the burs to throw and stick on each other, that I shall omit writing Any description of it.

Place. It grows plentifully by ditches and water-sides and by the highways, almost every where throughout this land.

Government and Virtues. Venus challengeth this herb for her own ; and, by its seed or leaf, you may draw the womb which way you please, either upward by applying it to the crown of the head, in case it falls out, or downward in fits of the another, by applying it to the soles of the feet ; or, if you would stay it in its place, apply it to the navel, and that is likewise a good way to stay the child in it: the burleaves are cooling, moderately drying, and discussing withal, whereby they are good for old ulcers and sores. A drachm of the roots, taken with pine- kernels, helpeth them that spit foul, mattery, and bloody, phlegm ; the leaves applied to the places troubled with the shrinking of the sinews or arteries, give much ease : the juice of the leaves, or rather the roots themselves, given to drink with old wine, doth wonderfully help the bitings of serpents ; and the root beaten with a little fait, and laid on the place, suddenly easeth the pain thereof, and helpeth those that are bit by a mad dog : the juice of the leaves, taken with honey, provoketh urine, and remedieth the pain of the bladder: the seed being drunk in wine forty days together, doth wonderfully help the sciatica : the leaves bruised with the white of an egg, and applied to any place burnt with fire, take out the fire, give sudden ease, and heal It up afterwards. The decoction of them, fomented on any fretting fore or canker, slayeth the corroding quality, which must be afterwards anointed with an ointment made of the same liquory hog's grease, nitre, and vinegar, boiled together. Its roofs may be preserved with sugar, and taken fasting, or at other times, for the said purposes, and for consumptions, the stone, and the task : the seed is much commended to break the stone, and causeth it to be expelled by urine, and is often used with other seeds, and things to that purpose.

Klis. (Arctium lappa)

Ze worden ook wel personata, bardona, lappa major, grote klis en bloedklis genoemd. Het is zo bekend, zelfs bij de kleine jongens die de klitten eraf trekken om ze aan elkaar te gooien en te plakken, dat ik het nalaat er een beschrijving van te geven.

Plaats. Het groeit overvloedig langs sloten, waterkanten en langs de snelwegen, bijna overal in dit land.

Overheid en Deugden. Venus daagde dit kruid uit voor zichzelf; en met het zaad of blad ervan kun je de baarmoeder tekenen zoals je wilt ofwel omhoog door het op de kruin te leggen, voor het geval het eruit valt ofwel omlaag door het in een vlaag van tegenzin op de voetzolen te leggen; of, als je het op zijn plaats wilt houden, leg het dan op de navelen dat is eveneens een goede manier om het kind erin te houden: de klisbladeren zijn verkoelend, matig drogend en tegelijkertijd vochtig, waardoor ze goed zijn voor oude zweren en wonden.

Een drachme van de wortels, ingenomen met pijnboompitten, helpt tegen mensen die vies, stoffig en bloederig slijm uitspuwden. De bladeren, aangebracht op plekken met verkrampte pezen of slagaderen, geven veel verlichting. Het sap van de bladeren of liever de wortels zelf, gedronken met oude wijn, helpt wonderbaarlijk tegen slangenbeten. En de wortel, met een beetje vocht geslagen en op de plek gelegd, verlicht plotseling de pijn daarvan en helpt tegen mensen die door een dolle hond waren gebeten. Het sap van de bladeren, ingenomen met honing, wekte urine op en verhelpt de pijn van de blaas. Als het zaad veertig dagen achter elkaar in wijn werd gedronken, helpt het wonderbaarlijk tegen ischias. De bladeren, gekneusd met eiwit en aangebracht op een plek die met vuur was verbrand, doven het vuur, geven plotseling verlichting en genazen daarna.

Het afkooksel ervan, gerookt op elk knagend voorhoofd of kanker, doodt de corrosieve eigenschappen, die vervolgens gezalfd moesten worden met een zalf gemaakt van hetzelfde varkensvet, salpeter en azijn, samen gekookt. De daken kunnen met suiker geconserveerd worden en nuchter of op andere momenten, voor de genoemde doeleinden en voor consumptie, de steen en de taak ingenomen worden: het zaad is zeer aanbevolen om de steen te breken en ervoor te zorgen dat deze via urine wordt uitgescheiden en wordt vaak samen met andere zaden en andere middelen voor dat doel gebruikt.

BUCK-WHEAT.

Names. IN most counties of England this grain geeth by the general name of French wheat, as in Hampshire, Surry, Berkshire, Wiltshire, and Buckinghamshire, and especially In those barren parts of the counties where it is most usually sown and delighteth to grow; it is also in many parts of Englanad called buckwheat : some take it to be the erysinum of Theophrastus, and the ireo of Pliny, and it is called by Mathiolus frumentum sarasenicum; the Dutch names are bockweydt and buckenweydt.

Description. It riseth up with divers round hollow reddish stalks, set with divers leaves, each by itself on a stalk, which is broad and round, and less forked at the bottom, small and pointed at the end, somewhat resembling an ivy-leaf, but that it is softer in handling; at the top of the stalks come forth divers clusters of small white flowers, which turn into small three-cornered blackish seed, with a white pulp therein; the root is small and thready.

Place and Time. It is said to have its original birth-place in Arabia, whereby it had the Latin name frumentum saracenicum, and was transplanted from thence into Italy, but now is very commonly sown in most of our northern counties, where, for the use and profit made of it, many fields are sown therewith ; it is not usually sown before April, and sometimes in May, for at its first springing up a softy night kills it all, and so it will do the flowers when it blossoms; it is ripe at the latter end of August, or the beginning of September, and will grow in a dry, hungry ground, for which it is held as good as a dunging.

Government and Virtues. This grain is attributed to Venus: it doth nourish less than wheat, rye, or barley, but more than millet or panic, and the bread or cakes made of the meal thereof doth easily digest, and soon pass out of the stomach, though some hold to the contrary; it giveth small nourishment, though not bad, and is withal a little flatulent or windy, yet country-people in divers parts of Germany and Italy do seed hereon as almost their only bread- corn, and are strong and lusty persons, following hard labour; the bread or cakes made thereof are pleasant, but do somewhat press or lie heavy on the stomach. I never knew any bread or cakes made of it for people to eat in this country, but it is generally used to fatten hogs and poultry of all sorts, which it doth very exceedingly and quickly : the physical uses of it are these, it provoketh urine, increaseth milk, looseneth the belly, and, being taken in wine, is good for melancholy persons i the juice of the leaves dropped into the eyes cleareth the sight.

BOEKWIT. (Fagopyrum esculentum)

Namen. In de meeste graafschappen van Engeland wordt dit graansoort algemeen Franse tarwe genoemd, zoals in Hampshire, Surry, Berkshire, Wiltshire en Buckinghamshire en vooral in die onvruchtbare delen van de graafschappen waar het meestal wordt gezaaid en graag groeit; het wordt ook in veel delen van Engeland boekweit genoemd: sommigen beschouwen het als Erysimum van Theophrastus en Ireo van Plinius en het wordt door Matthiolus frumentum sarasenicum genoemd; de Nederlandse namen zijn boekweit en buckenweydt.

Beschrijving. De plant verrijst met diverse ronde, holle, roodachtige stengels, bezet met diverse bladeren, elk afzonderlijk op een stengel, die breed en rond is en aan de onderkant minder gevorkt, klein en puntig aan het uiteinde enigszins lijken op een klimopblad, maar zachter in gebruik; bovenaan de stengels komen diverse trossen kleine witte bloemen tevoorschijn, die zich ontwikkelen tot kleine, driehoekige, zwartachtige zaden met een wit vruchtvlees erin; de wortel is klein en draadachtig.

Plaats en tijd. De plant zou zijn oorspronkelijke geboorteplaats in Arabië hebben, waar het Latijnse naam frumentum saracenicum haden vandaar naar Italië werd verplant, maar wordt nu zeer algemeen gezaaid in de meeste van onze noordelijke graafschappen, waar, voor het gebruik en de winst ervan, veel velden ermee worden ingezaaid; het wordt meestal niet vóór april gezaaid en soms in mei, want bij zijn eerste opkomst doodt een zachte nacht hem allemaal en hetzelfde geldt voor de bloemen wanneer het bloeit; Het is rijp eind augustus, begin september en groeit in een droge, hongerige grond, waarvoor het als mest wordt beschouwd.

Bestuur en deugden. Deze graansoort wordt toegeschreven aan Venus: het voedt minder dan tarwe, rogge of gerst, maar meer dan gierst of paneermeel en het brood of de koeken die ervan worden gemaakt, zijn gemakkelijk te verteren en verlaten de maag snel, hoewel sommigen het tegendeel beweren; het geeft weinig voeding, hoewel niet slechten is weliswaar een beetje winderig of winderig. Toch zaaien plattelandsbewoners in diverse delen van Duitsland en Italië dit graan als vrijwel hun enige broodkoren zijn sterke en vitale mensen die hard werken; het brood of de koeken die ervan worden gemaakt, zijn aangenaam, maar drukken of liggen wel wat zwaar op de maag. Ik heb nooit geweten dat er in dit land brood of koeken van gemaakt werden, maar het wordt over het algemeen gebruikt om varkens en allerlei soorten pluimvee vet te mesten, wat zeer snel en uitstekend werkt. De fysieke voordelen ervan zijn: het veroorzaakt urineproductie, bevordert de melkproductie, maakt de maag losser en als het met wijn wordt ingenomen, is het goed voor melancholische personen. Als het sap van de bladeren in de ogen wordt gedruppeld, verheldert ze het zicht.

BLACK BIND-WEED.

Name. IT is also called with-wind.

Description. Black bind-weed hath smooth red branches, very small, like great threads, wherewith it wrappeth and windeth itself about trees, hedges, flakes, and every thing it can lay hold upon; the leaves are like to ivy, but smaller and more tender ; the flowers are white and very small ; the seed is black, triangular or three-square, growing thick together; every seed is closed and covered with a thin skin ; the root is small and tender as a thread.

Place. It groweth in borders of fields and gardens, about hedges and ditches, and amongst herbs.

Time. It delivereth its seed in August and September, and afterwards perisheth.

Government and Virtues. Bind-weed is a plant of Mercury of a hot nature, and of subtil parts, having power to dissolve; the juice of the leaves, being drunk, do loosen and open the belly; and being pounded, and laid to the grieved place, dissolved, wasteth, and consumeth, hard swellings.

ZWARTE BINDWIND. (Fallopia convolvulus)

Naam. Ook wel with-wind genoemd.

Beschrijving. Zwarte winde heeft gladde, rode takjes, heel klein, als dikke draden, waarmee het zich om bomen, heggen, vlokken en alles wat het maar kan vastgrijpen wikkelt en windt; de bladeren lijken op klimop, maar zijn kleiner en teder; de bloemen zijn wit en heel klein; het zaad is zwart, driehoekig of driekantig en groeit dicht op elkaar; elk zaad is gesloten en bedekt met een dunne schil; de wortel is klein en teer als een draad.

Plaats. Het groeit langs akkerranden en in tuinen, langs heggen en sloten en tussen kruiden.

Tijd. Het levert zijn zaad in augustus en september en sterft daarna uit.

Regering en deugden. Winde is een plant van Mercurius, met een hete aard en subtiele bestanddelen die het vermogen heeft om op te lossen; het sap van de bladeren, gedronken, maakt de buik los en opent deze; en wanneer het geplet en op de getroffen plek gelegd wordt, lost het op, wordt het gewassen en verteerden ontstaan er harde zwellingen.

BALSAM-TREE.

THE Arabians call it balessan, the Greeks … and the Latins balsamum; the liquor they call opobalsamum, the berries or fruit of the tree carpobalsmum and the sprigs or young branches thereof zylobalsamum.

Description, The balsam or balm-tree, in the most natural places where it groweth, is never very large, seldom more than eight or nine feet high, and in some places much lower, with divers small and straight slender branches issuing from them of a brownish-red colour, especially the younger twigs, covered with a double bark, the red first and a green one, under it, which are of a very fragrant smell, and of an aromatical quick taste, somewhat astringent and gummy, cleaving to the fingers ; the wood under the bark is white, and as insipid as any other wood ; on these branches come forth sparsely and without order, many stalks of winged leaves, somewhat like unto those of the mastic-tree, the lowest and those that first come forth consisting but of three leaves, others of five or seven leaves, but seldom more; which are set by couples, the lowest smallest, and the next bigger, and the uppermost largest of all ; of a pale-green colour, smelling and tasting somewhat like the bark of the branches, somewhat clammy also, and abide on the bushes all the year : the flowers are many and small, standing by three together on small stalks at the ends of the branches, made of six small white leaves a-piece, after which follow small brownish hard berries, little bigger than juniper-berries, small at both ends, crested on the sides, and very like unto the berries of the turpentine-tree of a very sharp scent, having a yellow honey-like substance in them, somewhat bitter, but aromatical in taste, and biting on the tongue like the opobalsamum ; from the body hereof being cut there issuieth forth a liquor (which sometimes somewhat without scarifying; of a thick whitish colour at the first, but afterwards groweth' oily, and is somewhat thicker than oil in summer, and of so sharp a scent that it will pierce the nostrils of those that smell thereto ; it is almost like unto oil of spike, but as it groweth older so it groweth thicker, and not so quick in the smell, and in colour becoming yellow like honey or brown thick turpentine as it groweth old.

Place and Time. The most reputed natural places where this tree hath been known to grow, both in these and former days, are Arabia Felix, about Mecca and Medina and a small village near them called Bedrumia, and the hills, valleys, and sandy grounds, about them, and the country of the Sabeans adjoining next thereunto ; and from thence transplanted into India and Egypt : it likewise grew on the hills of Gilead. It is reported, that the Queen of Sheba brought of the balsam-trees to Solomon, as the richest of her presents, who caused them to be planted in orchards, in the valley of Jericho, where they flourished, and were tended and yearly pruned, until they, together with the vineyards in that country, were destroyed by that monster of mankind, the savage bestial Turk. It flowereth in the spring, and the fruit is ripe in autumn.

Government and Virtues. This balsam-tree is a solar plant of temperature hot and dry in the second degree, and is sweet in smell, being of thin parts, but the liquor or opobalsamum is of more thin parts than the plant itself; the fruit or berries is very like it in quality, but far inferior thereunto in the subtilty : the liquor or opobalsamum is of good use against the poisons or infections of vipers, serpents, and scorpions, the pestilence and spotted fever, and other putrid and intermissive agues that arise from obstructions, and crude cold humours, to take a scruple or two in drink, for some days together, and to sweat thereon ; for this openeth the obstructions of the liver and spleen, and digesteth those raw humours in them, cherishing the vital spirits, radical moisture, and natural heat, in them, and is very effectual in cold griefs and diseases of the head or stomach, helping the swimmings and turnings of the brain, weak memories, and falling sickness; it cleareth the eyes of films or skins, and easeth pains in the ears : it helpeth a cough, shortness of breath, and consumption of the lungs, warming and drying up the distillations of rheums upon them, and all other diseases of the stomach proceeding of cold or wind ; the cold or windy distempers of the bowels, womb, or mother, which cause torments, or pains, or the cold moistures procuring barrenness. It provoketh the courses, expelleth the dead and after births, cures the flux of the whites and slopping of urine; it cleanseth the reins and kidneys, and expelleth the stone and gravel ; it is very good against the palsey, cramp, tremblings, convulsions, shrinking of the sinews, and green wounds.

Balsemboom. (Commiphora gileadensis)

De Arabieren noemen het balessan, de Grieken … en de Latijnen balsamum; de drank noemen ze opobalsamum, de bessen of vruchten van de boom carpobalsmum en de twijgen of jonge takken daarvan xylobalsamum.

Beschrijving: De balsemboom of balm tree is op de meest natuurlijke plaatsen waar het groeit nooit erg groot, zelden hoger dan tweeënhalve tot drie meter en op sommige plaatsen veel lager, met diverse kleine en rechte, slanke takken die eruit groeien, bruinrood van kleur, vooral de jongere twijgen, bedekt met een dubbele schors, de rode eerst en een groene daaronder, die een zeer geurige geur hebben en een aromatische, scherpe smaak enigszins wrang en kleverig, die aan de vingers kleeft; het hout onder de schors is wit en even flauw als elk ander hout; aan deze takken komen spaarzaam en ongeordend tevoorschijn, veel stengels met gevleugelde bladeren enigszins gelijkend op die van de mastiekboom, de onderste en die het eerst tevoorschijn komen bestaan uit slechts drie bladeren, andere uit vijf of zeven bladeren, maar zelden meer; die paarsgewijs worden gezet, de onderste het kleinst, de daaropvolgende groter en de bovenste het grootst; van een lichtgroene kleur, met een geur en smaak die enigszins lijkt op de schors van de takken, ook enigszins klame n ze blijven het hele jaar op de struiken zitten: de bloemen zijn talrijk en klein, ze staan met drie bij elkaar op kleine steeltjes aan de uiteinden van de takken, gemaakt van elk zes kleine witte blaadjes, waarna kleine bruinachtige harde bessen volgen, iets groter dan jeneverbessen, klein aan beide uiteinden, gekamd aan de zijkanten en erg gelijkend op de bessen van de terpentijnboom, met een zeer scherpe geur, met een gele, honingachtige substantie erin enigszins bitter, maar aromatisch van smaak en bijtend op de tong als opobalsem; Als het lichaam hiervan werd afgesneden, kwam er een vloeistof vrij die soms enigszins onaangetast bleef; in het begin had het een dikke, witachtige kleur, maar later werd het olieachtig en in de zomer iets dikker dan olie. De geur was zo scherp dat het de neusgaten van degenen die eraan ruiken, doorboorde. Het is bijna als spica olie, maar naarmate het ouder wordt, wordt het dikker en minder snel in het ruiken. De kleur werd geel als honing of bruine, dikke terpentijn naarmate het ouder werd.

Plaats en tijd. De meest bekende natuurlijke plaatsen waar deze boom groeit, zowel in deze als in vroegere tijden, zijn Arabia Felix, rond Mekka en Medina en een klein dorpje in de buurt genaamd Bedrumiaen de heuvels, valleien en zandgronden eromheen en het aangrenzende land van de Sabeeërs; en van daaruit werd het overgebracht naar India en Egypte; het groeide eveneens op de heuvels van Gilead. Naar verluidt bracht de koningin van Sheba een van de balsembomen naar Salomo, als haar rijkste geschenk, die ze liet planten in boomgaarden in de vallei van Jericho, waar ze bloeit en jaarlijks werden verzorgd en gesnoeid, totdat ze, samen met de wijngaarden in dat land, werden vernietigd door dat monster van de mensheid, de woeste beestachtige Turk. Het bloeit in het voorjaar en de vrucht is rijp in de herfst.

Regering en deugden. Deze balsemboom is een zonneplant, met een temperatuur van hete en droge temperaturen van de tweede graad en is zoet van geur, omdat het dunne delen heeft. De vloeistof of opobalsamum, bestaat echter uit meer dunne delen dan de plant zelf; de vruchten of bessen lijken er qua kwaliteit sterk op, maar zijn veel minder subtiel. De vloeistof of opobalsamum, is goed te gebruiken tegen de vergiften of infecties van adders, slangen en schorpioenen, de pest en vlektyfus en andere etterende en periodieke koortsen die voortkomen uit verstoppingenen ruwe koude levensdranken, om een paar dagen achter elkaar een paar slokken te drinken en daarop te zweten; dit opent de verstoppingen van de lever en milt en verteert de rauwe levensdranken daarin, waarbij de levensdranken, het vocht en de natuurlijke warmte erin werden gekoesterd en is zeer effectief bij koude kwalen en ziekten van het hoofd of de maag.

Helpt bij hersenzwelling en hersenkronkels, zwakke herinneringen en vallende ziekte; het maakte de ogen vrij van slijm of slijm en verlicht oorpijn; het helpt bij hoest, kortademigheid en longcongestie, verwarmt en droogt de afzettingen van verkoudheid erop open alle andere maagziekten die voortkomen uit kou of wind; de koude of winderige aandoeningen van de darmen, baarmoeder of moeder, die kwellingen of pijn veroorzaken of de koude vochtigheid die onvruchtbaarheid veroorzaakt. Het veroorzaakt loopsheid, verdrijft de dode en nageboorte, geneest de vloed van het wit en het spoelen van urine; het reinigt de aderen en nieren en verdrijft steen en gruis; het is zeer goed tegen verlamming, krampen, trillen, stuiptrekkingen, krimpen van de pezen en groene wonden.

CABBAGES and COLEWORTS.

I Shall spare a labour in writing a description of these, since almost every one that can but write at all may describe them from his own knowledge, they being generally so well known that descriptions are altogether needless.

Place. These are generally planted in gardens.

Time. Their flowering time is towards the middle or end of July, and the seed is ripe in August.

Government and Virtues. The cabbages or coleworts boiled gently in broth, and eaten, do open the body, but the second decoction doth bind the body : the juice thereof drunk in wine, helpeth those that are bitten by an adder; and the decoction of the flowers bringeth down women's courses. Being taken with honey, it recovereth hoarseness or loss of voice; the often eating of them, well boiled, helpeth those that are entering into a consumption: the pulp of the middle ribs of colewort,. boiled in almond-milk, and made up into an electuary with honey, being taken often, is very profitable for those that are purify or short-winded ; being boiled twice, and an old cock boiled in the broth, and drunk, helpeth the pains and obstructions of the liver and spleen, and the stone in the kidneys; the juice boiled with honey, and dropped into the corner of the eyes, cleareth the sight, by consuming any film or cloud beginning to dim it ; it also consumeth the canker growing therein. They are much commended being eaten before meat to keep one from surfeiting, as also from being drunk with too much wine, and quickly make a drunken man sober; for, as they say, there is such an antipathy or enmity between the vine and the colewort, that the one will die where the other groweth. The decoction of coleworts taketh away the pains and achs, and allayeth the swellings of swollen or gouty legs and knees, wherein many gross and watery humours are fallen, the place being bathed therewith warm : it helpeth also old and filthy sores, being bathed therewith, and healeth all small scabs, pushes, and wheals, that break out in the skin : the ashes of colewort-stalks, mixed with old hog's grease, are very effectual to anoint the side of those that have had long pains therein, or any other place pained with melancholy and windy humours. Cabbages are extreme windy, whether you take them as meat or as medicine; but colewort- flowers are something more tolerable, and the wholesomer food of the two. The Moon challengeth the dominion of the herb.

KOOL en KOOLKRUID. (Brassica oleracea en soorten)

Ik zal me de moeite besparen om een beschrijving hiervan te schrijven, aangezien bijna iedereen die überhaupt kan schrijven ze uit eigen kennis kan beschrijven; ze zijn over het algemeen zo bekend dat beschrijvingen volkomen overbodig zijn.

Plaats. Deze worden over het algemeen in tuinen geplant.

Tijd. Hun bloeitijd is tegen midden of eind juli en het zaad is rijp in augustus.

Bestuur en deugden. De kool of het koolkruid, zachtjes gekookt in bouillon en gegeten, opent het lichaam, maar het tweede aftreksel bindt het lichaam: het sap ervan, gedronken in wijn, helpt degenen die door een adder gebeten waren; en het aftreksel van de bloemen verlamt de vrouwelijke geslachtsdrift.

Ingenomen met honing, herstelt het heesheid of stemverlies; het vaak eten ervan, goed gekookt, helpt degenen die aan een dieet begonnen: het vruchtvlees van de middelste ribben van koolkruid, gekookt in amandelmelk en met honing tot een waterpijp gemaakt, vaak ingenomen, is zeer heilzaam voor hen die rein of kortademig zijn; tweemaal gekookt en een oude haan in de bouillon gekookt en gedronken, verlicht de pijn en verstoppingen van de lever en milt en de nierstenen; het sap, gekookt met honing en in de ooghoek gedruppeld, verheldert het zicht door elke waas of wolk die het begon te vertroebelen te verteren; het verteert ook de kanker die daarin groeide. Ze worden zeer aanbevolen om vóór het eten te eten om te voorkomen dat men zich te buiten gaat aan overmatig eten en ook om dronken te worden van te veel wijnen om een dronken man snel nuchter te maken; want, zoals men zegt, er is zo'n antipathie of vijandschap tussen de wijnstok en het koolkruid dat de een zal sterven waar de ander groeit.

Het aftreksel van koolkruid neemt de pijn en kwalen weg en verzacht de zwellingen van gezwollen of jichtige benen en knieën, waarin veel vieze en waterige levensgeesten zijn gevallen, wanneer de plek ermee wordt gewassen en verwarmd; het helpt ook bij oude en vuile zweren, wanneer het ermee wordt gewassen en geneest alle kleine korstjes, bultjes en striemen die op de huid uitbreken: de as van koolkruidstengels, vermengd met oud varkensvet, is zeer effectief om de zijde te zalven van mensen die daar langdurige pijn hebben gehad of elke andere plek die gekweld wordt door melancholieke en winderige levensgeesten. Koolsoorten zijn extreem winderig of je ze nu als vlees of als medicijn gebruikt; maar koolkruidbloemen zijn iets draaglijker en het gezondste voedsel van de twee. De maan daagt de heerschappij van het kruid uit.

SEA- COLEWORT.

Description. THIS hath divers somewhat long, broad, large, thick, wrinkled, leaves, crumpled upon the edges, growing each upon a several thick footstalk, very brittle of a greyish green colour; from among which riseth up a strong thick stalk, two feet high, or more, with some leaves thereon to the top, where it brancheth forth much, and on every branch standeth a large bush of pale whitish flowers, consisting of four leaves each : the root is somewhat large, and shooteth forth many branches under j^, round, keeping green leaves all the winter.

Place. They grow in many places upon the sea-coasts, as well on the Kent as Essex shores ; as, at Lid in Kent, Colchester in Essex, and divers other places, and in other counties of this land.

Time. They flower and feed about the time the other kinds do.

Government and Virtues. The Moon claims the dominion of these also. The broth or first decoction of the sea-colewort, doth, by the sharp, nitrous, and bitter, qualities therein, open the belly and purge the body ; it cleanseth and digesteth more powerfully than the other kind ; the seed hereof, bruised and drunk, killeth worms: the leaves, or the juice of them, applied to sores or ulcers, cleanse and heal them, dissolve swellings, and take away inflammations.

Zee-Koolkruid. (Crambe cordifolia)

Beschrijving. Deze heeft diverse ietwat lange, brede, grote, dikke, gerimpelde bladeren, gekreukt aan de randen, elk groeit op een paar dikke, zeer broze, grijsgroene voetstengels; waaruit een sterke, dikke stengel opsteeg, zestig centimeter hoog of meer, met enkele bladeren tot aan de top, waar het zich sterk vertakt en op elke tak staat een grote struik met lichtwitachtige bloemen die bestaat uit vier bladeren elk: de wortel is tamelijk groot en schiet vele takken onder de ronde takken uit, die de hele winter groene bladeren behouden.

Plaats. Ze groeien op veel plaatsen langs de kusten, zowel aan de kust van Kent als die van Essex; zoals in Lid in Kent, Colchester in Essex en diverse andere plaatsen en in andere graafschappen van dit land.

Tijd. Ze bloeien en voeden zich rond dezelfde tijd als de andere soorten.

Regering en deugden. De maan eist ook de heerschappij hiervan op. Het brouwsel of eerste aftreksel van het zeekruid opent, door de scherpe, salpeterachtige en bittere eigenschappen ervan, de buik en reinigt het lichaam; het reinigt en verteert krachtiger dan de andere soort; het zaad hiervan, gekneusd en gedronken, doodt wormen; de bladeren of het sap ervan, aangebracht op zweren of zweren, reinigen en genezen ze, lossen zwellingen op en nemen ontstekingen weg.

CALAMINT.

IT is called also mountain mint.

Description. It is a small herb, seldom rising above a foot high, with square, hairy, and woody, stalks, and two small hoary leaves set at a joint, about the bigness of marjoram, or not much bigger, a little dented about the edges, and of a very fierce or quick scent, as the whole herb is : the flowers stand at several spaces of the stalks, from the middle almost upwards, which are small and gaping like the common mint, and of a pale blush colour ; after which follow small, round, blackish, seeds ; the root is small and woody, with divers small sprigs spreading within the ground : it abideth many years.

Place. It groweth on heaths, and upland dry grounds, in many counties of this kingdom.

Time. They flower in July, and their seed is ripe quickly after.

Government and Virtues. It is an herb of Mercury, and a strong one too, therefore excellent good in all afflictions of the brain ; the decoction of the herb, being drunk, bringeth down v.-omen's courses, and provoketh urine; it is profitable for those that are bursten, or troubled with convulsions or cramps, with shortness of breath, or choleric torments or pains in the belly or stomach ; it also helpeth the yellow jaundice, and, being taken in wine, stayeth vomiting; taken with fait and honey, it killeth all manner of worms in the body; it helpeth such as have the leprosy, cither taken inwardly, drinking whey after it, or the green herb outwardly ap- plied; it hindereth conception in women, being either burned or strewed in the chamber; it driveth away venomous serpents. It takes away black and blue marks in the face, and maketh black fears become well-coloured, if the green herb be boiled in wine, and laid to the place, or the place washed therewith : being applied to the huckle-bone, by continuance of time it spendeth the humours which cause the pains of the sciatica; the juice, dropped into the ears, killeth the worms in them ; the leaves, boiled in wine, and drunk, provoke sweat, and open obstructions of the liver and spleen. It helpeth them that have a tertian ague, the body being first purged, by taking away the cold fits ; the decoction hereof, with some sugar put thereto, is very profitable for those that are troubled with the overflowing of the pall, and also for those that have an old cough, and that are scarce able to breathe by shortness of their wind; that have any cold distemper in their bowels, and are troubled with the hardness of the spleen ; for all which purposes both the powder called diacalaminthes, and the compound syrup of calamint, (which are to be had at the apothecaries,) are most effectual. Let no women be too busy with it, for it works very violently upon the female subject.

CALAMINT. (Clinopodium vulgare)

Het wordt ook wel bergmunt genoemd.

Beschrijving. Het is een klein kruid, zelden hoger dan 30 cm, met vierkante, harige en houtachtige stengels en twee kleine grijze blaadjes die op een gewricht staan, ongeveer zo groot als marjolein of niet veel groter, een beetje ingedeukt aan de randen en met een zeer sterke of snelle geur, zoals het hele kruid. De bloemen staan op verschillende plaatsen van de stengels, bijna vanuit het midden naar bovene n zijn klein en open zoals de gewone munten hebben een lichtroze kleur. Daarna volgen kleine, ronde, zwartachtige zaden. De wortel is klein en houtachtig, met diverse kleine takjes die zich in de grond verspreiden: het bleef vele jaren in leven.

Plaats. Het groeit op heidevelden en droge hoogvlakten in veel graafschappen van dit koninkrijk.

Tijd. Ze bloeien in juli en hun zaad is snel daarna rijp.

Regering en Deugden. Het is een kruid van Mercurius en ook een sterk kruid, daarom uitstekend geschikt voor alle hersenaandoeningen; het afkooksel van het kruid, gedronken, vermindert de menstruatiecyclus en wekt de urineproductie op; het is heilzaam voor mensen met een opgeblazen gevoel of last van stuiptrekkingen of krampen, kortademigheid, cholerische pijnen of pijn in de buik of maag; het helpt ook tegen geelzucht en ingenomen met wijn, hield het braken op; ingenomen met geloof en honing doodt het allerlei wormen in het lichaam; het helpt mensen met melaatsheid, hetzij inwendig, door er wei na te drinken of door het groene kruid uitwendig toe te passen; het belemmert de conceptie bij vrouwen, gebrand of gestrooid in de kamer; het verdrijft giftige slangen. Het verwijdert zwarte en blauwe plekken in het gezicht en maakt zwarte vlekken mooi gekleurd, als het groene kruid in wijn wordt gekookt en op de plek wordt gelegd of als de plek ermee wordt gewassen; aangebracht op het heupbeen, door het langdurig te gebruiken brengt het de levensgeesten die de pijn van ischias veroorzaken tot leven; het sap, in de oren gedruppeld, doodt de wormen erin; de bladeren, gekookt in wijn en gedronken, veroorzaakt zweet en openen verstoppingen van de lever en milt. Het helpt hen die een derdegraads koorts hadden, het lichaam wordt eerst gezuiverd door de verkoudheidsaanvallen weg te nemen; het afkooksel hiervan, met wat suiker eraan toegevoegd, is zeer heilzaam voor degenen die last hebben van overstromende lijkwaden en ook voor degenen die een oude hoest hebben en die nauwelijks kunnen ademen door kortademigheid; die een verkoudheid in hun darmen hebben en last hebben van een verharde milt; voor al deze doeleinden zijn zowel het poeder genaamd diacalaminthes als de samengestelde siroop van Calamintha (verkrijgbaar bij de apotheek) zeer effectief. Laat geen enkele vrouw zich er te veel mee bezighouden, want het werkt zeer heftig op vrouwen.

CAMOMILE.

IT is so well known every where, that it is but loft time and labour to describe it. The virtues thereof are as follow :

A decoction made of camomile, and drunk, taketh away all pains and stitches in the sides : the flowers of camomile, beaten and made up into balls with oil, drive away all sorts of agues, if the party grieved be anointed with that oil, taken from the flowers, from the crown of the head to the sole of the foot, and afterwards laid to sweat in his bed; this is Nichessor an Egyptian's medicine. It is profitable for all sorts of agues that come either from phlegm or melancholy, or from an inflammation of the bowels, being applied when the humours causing them shall be concocted ; and there is nothing more profitable to the sides and region of the liver and spleen than this; the bathing with a decoction of camomile taketh away weariness, easeth pains to what part of the body soevce it be applied; it comforteth the sinews that are overstrained ; mollisieth all swellings ; it moderately comforteth all parts that have need of warmth ; digesteth and dissolveth whatsoever hath need thereof by a wonderful and speedy property. It easeth all the pains of the cholic and stone, and all pains and torments of the belly, and gently provoketh urine: the flowers, boiled in- posset-drink, provoke sweat, and help to expel colds, achs, and pains, wheresoever, and arc an excellent help to bring down women's courses ; a syrup made of the juice of camomile with the flowers and white wine, is a remedy against the jaundice and dropsy; the flowers, boiled in lye, are good to wash the head, and comfort both it and the brain; the oil, made of the flowers of camomile is much used against: ail hard swellings, pains, or achs, shrinking of the sinews, or cramps or pains in the joints, or any other part of the body ; being used in clysters, it helpeth to dissolve wind and pains in the belly ; anointed also, it helpeth stitches and pains in the sides.

Nichessor saith, the Egyptians dedicated it to the Sun because it cured agues ; and they were like enough to do it, for they are the most superstitious people in their religion I ever read of. Bacchinus, Pena, and Lobel, commend the syrup made of the juice of it and sugar, taken inwardly, to be excellent for the spleen. Also this' is certain, that it most wonderfully breaks the stone ; some take it in syrup or decoction, others injects the juice of it into the bladder with a syringe ; my opinion is, that the fit of it, taken half a drachm in the morning in a little white or resist wine, is better than either ; that it is excellent for the stone, appears in this which I have been tried, viz. That a stone that hath been taken out of the body of a man, being wrapped in camomile, will in a short time dissolve.

KAMILLE.

Het is overal zo bekend dat het slechts veel tijd en moeite kost om het te beschrijven. De deugden ervan zijn als volgt:

Een afkooksel van kamille, gedronken, verdrijft alle pijn en steken in de flanken: de kamillebloemen, geslagen en tot balletjes gevormd met olie, verdrijven allerlei soorten koorts, mits de getroffene met die olie, genomen uit de bloemen, van de kruin tot de voetzool wordt gezalfd en vervolgens in bed wordt gelegd om te zweten; dit is het medicijn van Nichessor, een Egyptenaar. Het is heilzaam bij allerlei soorten koorts die voortkomen uit slijm of zwaarmoedigheid of uit een darmontstekingen wordt toegepast wanneer de levensgeesten die ze veroorzaken, zijn vermengd; en er is niets heilzamer voor de flanken en de regio van de lever en milt dan dit; het baden met een afkooksel van kamille neemt vermoeidheid weg, verlicht de pijn in welk lichaamsdeel dan ook; het verzacht overbelaste spieren; verzachtte alle zwellingen; het verzachtte matig alle delen die warmte nodig hadden; verteert en loste alles op wat dat nodig had door een wonderbaarlijke en snelle werking. Het verzachtte alle gal- en nier pijnen en alle buikpijn en -kwellingen en wekte zachtjes urine op. De bloemen, gekookt in een drankje, wekken zweet op en helpen verkoudheidspijnen en kwalen te verdrijven, waar dan ook zijn een uitstekend hulpmiddel om de menstruatiecyclus te verminderen; een siroop gemaakt van kamille sap met de bloemen en witte wijn, is een middel tegen geelzucht en waterzucht; de bloemen, gekookt in loog, zijn goed om het hoofd te wassen en zowel het hoofd als de hersenen te verzachten; de olie, gemaakt van kamillebloemen, wordt veel gebruikt tegen: alle harde zwellingen, pijnen, keelpijnen, krimpen van de pezen of krampen of pijn in de gewrichten of enig ander lichaamsdeel; gebruikt in klysma's, helpt tegen winderigheid en buikpijn op te lossen; gezalfd ook, helpt het bij steken en pijn in de flanken.

Nichessor zegt dat de Egyptenaren het aan de zon wijdden omdat het koortsen geneest; en ze waren er genoeg van om het te doen, want zij zijn de meest bijgelovige mensen in hun religie waar ik ooit over heb gelezen. Bacchinus, Pena en Lobel prijzen de siroop, gemaakt van het sap ervan en suiker, ingenomen, als uitstekend voor de milt. Ook dit is zeker, dat het de steen op wonderbaarlijke wijze breekt; sommigen nemen het in siroop of afkooksel, anderen injecteren het sap ervan met een spuit in de blaas; mijn mening is dat de werking ervan, ingenomen met een halve drachme 's ochtends in een beetje witte wijn of rest wijn, beter is dan beide; Dat het uitstekend is voor de steen, blijkt uit hetgeen ik heb beproefd, namelijk dat een steen die uit het lichaam van een man is gehaald en in kamille is gewikkeld, binnen korte tijd zal oplossen.

WATER-CALTROPS.

THEY are called also, tribulus aquaticus, tribulus lacustris, tribulus marinas, caltrops, saligot, water-nuts, and water-chesnuts.

Description. As for the greater fort, or water-caltrop, it is but very rarely found here : two other sorts there are, which I shall here describe. — The first hath a long, creeping, and jointed root, sending forth tufts at each joint, from which joints arise, long, flat, slender, knotted, stalks, even to the top of the water, divided towards the top into many branches, each carrying two leaves on both sides, being about two inches long and half an inch broad, thin, and almost transparent; they look as though they were torn ; the flowers are long, thick, and whitish, set together almost like a bunch of grapes, which being gone, there succeed, for the most part, four sharp-pointed grains all together, containing a small white kernel in them.

The second differs not much from this, except that it delights in more clear water; its stalks are not flat, but round ; its leaves are not so long, but more pointed. As for the place, we need not determine, for their name shews they grow in the water.

Government and Virtues. It is under the dominion of the moon, and, being made into a poultice, is excellent good for hot inflammations and swellings, cankers, fore throats and mouths, being washed with the decoction ; it cleanseth and strength-eneth the neck and throat much, and helpeth those swellings, which when people have, they say the almonds of the ears are fallen down ; it is excellent good for the stone and gravel, especially the nuts being dried ; they also resist poison, and bitings of venomous beasts.

WATERNOOT. (Trapa natans)

Ze worden ook wel tribulus aquaticus, tribulus lacustris, tribulus marinas, caltropen, saligot, waternoten en waterkastanjes genoemd.

Beschrijving. Wat de grote soort of waternoot betreft, die wordt hier maar zeer zelden gevonden: er zijn twee andere soorten, die ik hier zal beschrijven. — De eerste heeft een lange, kruipende en gelede wortel, die bij elk gewricht plukjes uitstraalt, waaruit gewrichtjes ontspringen, lange, platte, slanke, knoestige stengels, zelfs tot aan de waterkant, naar boven toe verdeeld in vele takken, elk met twee bladeren aan beide kanten, ongeveer vijf centimeter lang en een centimeter breed, dun en bijna doorzichtig; ze zien eruit alsof ze gescheurd zijn; De bloemen zijn lang, dik en witachtig en staan bijna als een tros druiven bij elkaar. Als die verdwenen zijn, ontstaan er voor het grootste deel vier scherppuntige korrels, met daarin een kleine witte kern.

De tweede verschilt hier niet veel van, behalve dat het geniet van helderder water; zijn stengels zijn niet plat, maar rond; zijn bladeren zijn niet zo lang, maar puntiger. Wat de plaats betreft, hoeven we niet te bepalen, want hun naam laat zien dat ze in het water groeien.

Regering en Deugden. Het staat onder de heerschappij van de maan en is tot een kompres gemaakt, uitstekend geschikt voor hete ontstekingen en zwellingen, zweren, voorhoofden en monden, gewassen met het afkooksel; het reinigt en versterkt, reinigt nek en keel aanzienlijken verlicht die zwellingen, waarvan men zegt dat wanneer mensen er last van hebben, de amandelen van de oren zijn gevallen; het is uitstekend geschikt voor de steen en het gruis, vooral voor gedroogde noten; het is ook bestand tegen gif en beten van giftige dieren.

WILD CAMPIONS.

Description. THE wild white campion hath many long and somewhat broad dark green leaves lying upon the ground, with divers roots therein, somewhat like plantane, but rather hairy, broader, and not so lung ; the hairy stalks rise up in the middle of them three or four feet high, and sometimes more, with divers great white joints at several places thereon, and two such-like leaves thereat up to the top.

sending forth branches at several joints also, all which bear, on several footstalks, white flowers at the tops of them, consisting of five broad pointed leaves, every one cut in on the end into the middle, making them seem to be two apiece, smelling somewhat sweet, and each of them slanding in large, green, striped, hairy, holes, large and round below next to the stalk ; the seed is small and greyish in the hard heads that come up afterwards; the root is white, long, and spreading.

The red wild campion groweth in the same manner as the white, but its leaves are not so plainly ribbed, somewhat shorter, rounder, and more woolly in handling ; the flowers are of the same size and form, but some are of a pale and others of a bright red colour, cut in at the ends more finely, which makes the leaves seem more in number than the other: the seed and the roots are alike, the roots of both forts abiding many years.

There are forty-five sorts of campions more : those of them which are of physical uses have the like virtues with these above described, which are the two chief kinds.

Place. They grow commonly throughout this kingdom in fields, and by hedgesides and ditches.

Time. They flower in summer, some earlier than others, and some abiding longer than others.

Government and Virtues. They belong to Saturn ; and it is found by experience that the decoction of the herb, either of the white or red, being drunk, doth flay inward bleedings, and applied outwardly it doth the like; also, being drunk, it helpeth to expel urine, being slopped, and gravel or stone in the reins or kidneys : two drachms of the seed, drunk in wine, will purge the body of choleric humours, and help those that are slung by scorpions, or other venomous beasts, and may be as effectual for the plague : it is of very good use in old sores, ulcers, cankers, fistulas, and the like, to cleanse and heal them, by consuming the moist humours falling into them, and correcting the putrefaction of humours offending them.

WILDE ANJERS. (Silene-soorten)

Beschrijving. De wilde witte koekoeksbloem heeft vele lange en ietwat brede, donkergroene bladeren die op de grond liggen, met diverse wortels erin enigszins zoals weegbree, maar tamelijk behaard, breder en minder lang; de harige stengels reiken in het midden een meter of vier voet hoog en soms meer, met diverse grote witte gewrichten op verschillende plaatsen en twee soortgelijke bladeren daarbovenop.

Er komen ook takken uit op verschillende gewrichten, die allemaal, op verschillende voetstelen, witte bloemen aan de toppen dragen die bestaan uit vijf brede, puntige bladeren, elk aan het uiteinde in het midden ingesneden, waardoor ze twee aan twee lijken en die een beetje zoet ruiken en elk van hen staat in grote, groene, gestreepte, harige gaten, groot en rond van onderen naast de stengel; het zaad is klein en grijsachtig in de harde koppen die later opkomen; de wortel is wit, lang en spreidend.

De rode wilde anjer groeit op dezelfde manier als de witte, maar de bladeren zijn niet zo duidelijk geribbeld, iets korter, ronder en wolliger in de omgang; de bloemen zijn van dezelfde grootte en vorm, maar sommige zijn lichtrood en andere helderrood van kleur, aan de uiteinden fijner ingesneden, waardoor de bladeren talrijker lijken dan de andere: het zaad en de wortels zijn gelijk, de wortels van beide soorten gaan vele jaren mee.

Er zijn nog eens vijfenveertig soorten anjers: die welke een fysiek nut hebben, hebben dezelfde eigenschappen als de hierboven beschreven soorten, die de twee belangrijkste soorten zijn.

Plaats. Ze groeien algemeen in dit koninkrijk in velden, langs heggen en in sloten.

Tijd. Ze bloeien in de zomer, sommige eerder dan andereen sommige blijven langer dan andere.

Bestuur en Deugden. Deze behoren tot Saturnus; en uit ervaring is gebleken dat het aftreksel van het kruid, wit of rood, gedronken, inwendige bloedingen stilt en uitwendig aangebracht hetzelfde doet; ook, gedronken, helpt het om urine, gemorst gruis of stenen in de aderen of nieren te verdrijven: twee drachmen van het zaad, gedronken in wijn, zullen het lichaam zuiveren van cholerische levensgeesten en helpen die welke door schorpioenen of andere giftige beesten worden geslingerd en kunnen even effectief zijn tegen de pest: het is zeer nuttig bij oude zweren, zweren, kankers, fistels en dergelijke, om ze te reinigen en te genezen, door de vochtige levensgeesten die erin vallen te verteren en de verrotting van de levensgeesten die hen kwaad doen, te herstellen.

CARDUUS BENEDICTUS.

IT is called carduus benedictus, or blessed thistle, or holy thistle which name was doubtless given to it on account of its excellent qualities.

I shall spare a labour in writing a description of this, since almost every one may describe them from his own knowledge.

Place. It groweth plentifully in gardens.

Time. They flower in August, and seed soon after.

Government and Virtues. It is an herb of Mars, and under the sign Aries. Now, in treating on this herb, I shall give you a rational conception of all the rest, and, if you please to view them throughout the book, you shall to your content find them true. It helps swimmings and giddiness of the head, or the discase called vertigo, because Aries is in the house of Mars. It is an excellent remedy against the yellow jaundice, and other infirmities of the gall, because Mars governs choler. It strengthen the attractive faculty in man, and clarifies the blood, because it is ruled by Mars. The continual drinking the decoction of it helps red faces, tetters, and ringworms, because Mars causeth them. It helps plague-sores, boils,, the itch, and bitings of mad dogs and venomous beads i all which infirmities are under Mars. Thus you see what it doth by sympathy.

By antipathy to other planets, it cures the venereal disease; this by antipathy to Venus, who governs it. It strengthens the memory, and cures deafness, by antipathy to Saturn, who hath his fall in Aries, which rules the head. It cures quartan agues,' and other diseases of melancholy and adus: choler, by sympathy to Saturn, Mars being exalted in Capricorn; also, it provokes urine, the stopping of which is usually caused by Mars or the Moon. It is excellent for the head and the parts thereof; this herb being eaten, or the powder or juice drunk, keepeth a person from the headach and megrim, and also driveth it away. Being taken in meat or drink, it is good against dizziness and swimming of the head. It comforteth the brain, sharpeneth the wit, and strengtheneth the memory: it is a singular remedy against deafness, for it amendeth the thickness of the hearing, and provokes deep. The juice of it laid to the eyes quickeneth the sight; also, the water in which the powder or herb dried is steeped, hath the same effect if the eyes be washed therewith; the, herb eaten is good for the same purpose.. The water or juice dropped into the eyes, cureth the redness, bloodshot, and itching of them. Some write that it strengthens the teeth, they being washed and rubbed with a cloth dipped in the water or juice thereof. The powder staunched the blood that floweth out of the nose, being applied to the place. It comforteth the stomach ; the broth of the herb, otherwise called the decoction, drunk in wine, is good for an evil stomach ; it helpeth a weak stomach, and causeth appetite to meat ; also the wine, wherein it hath been boiled, doth cleanse and mundify the infected stomach. The powder thereof, eaten with honey, or drunk in wine, doth ripen and digest cold phlegm, purgeth and bringeth up that which, is in the breast, scouring the same of gross humours, and causeth to breathe more easily. The herb, chewed in the mouth, healeth the stench of the breath. It helpeth the heart; the powder, being taken before a man is infected, preserveth him from the pestilence; and a drachm of it, or a walnut-shell full, taken immediately after he heeleth himself infected, expelleth the venom of the pestilent infection from the heart, so that, if a man sweat afterwards, he may be preserved : the same effect hah the herb boiled in wine, or in their in of a healthy man-child, and drunk; I mean a decoction or liquor from which the herb is strained, after it hath been boiled therein; the same preparation is also good for the leprosy, the falling sickness, and to break aposthumes. The leaves, powder, juice, or water of the herb, being drunk, if the patient well covered with clothes, sweating three hours, expelleth all poisons that have been taken in at the mouth, and other corruption or infection that may hurt and annoy the heart. It helpeth the liver, lungs, and other parts of the body ; the herb boiled in wine, and drunk hot about a quarter of an hour before the fit, and the patient afterwards well covered in bed, driveth away the ague. The powder and water of this herb, drunk with wine, have the same effect. The juice, drunk with wine, is good against shortness of breath, and the diseases of the lungs : it strengtheneth the members, and is good against the achs of the body. The powder, eaten or drunk, is good against stitches in the side ; it is also good for those that begin to have the consumption, called the phthisic: the herb, eaten, doth strengthen trembling and paralytic members ; the powder, ministered in a clyster, helpeth the cholic, and other diseases of the guts; and the water drunk hath the same effect. The juice taken with wine, or the herb boiled in wine and drunk hot, breaketh the stone, and driveth out gravel ; being sodden in water, and the patient sitting over it, so that the hot vapour may come unto the diseased place, it helpeth against the same infirmity ; after .the like manner being used, it is good against the green-sickness ; also, it easeth the griping pains of the belly, openeth the stoppings of the members, and pierceth and causest urine. The leaves boiled in wine, and drunk as aforesaid, provoke sweats, consume evil blood, and ingender good; also, the wine or water, in which this herb has boiled, being drunk, consumeth evil humours, and preserveth good. It is excellent for one that is bruised with a fall or otherwise. The leaves, juice, broth, powder, and water of the herb, are very good to heal the canker, and old, rotten, fettered, sores: the leaves bruised or pounded and laid to, are good against burnings, hot swellings, carbuncles, and sores that are hard to be cured, especially for them of the pestilence: they are likewise good to heal the bitings of venomous worms and serpents, or creeping beasts. Finally, the down coming off the flowers thereof, when the feed is ripe, doth heal -cuts and new wounds without pain.

(Thus much of Carduus benedictus, gathered out of the Herbals of divers learned men, which although it may be sufficient, yet 1 have thought good here to set down that which two studious.) Their words are in English as followed: Carduus benedictus is a plant of great virtue, especially against the pestilence, and also against deadly poisons, as well taken inwardly as outwardly applied to the singings and biting’s of venomous hearts; they also are healed with this herb that are troubled with a quartan or other agues, that come by a cold, and that by drinking of the decoction or distilled water, or a drachm of the powder: in like manner being drunk, it helped infants that are troubled with the falling sickness. The decoction taken in wine doth mitigate the pains of the guts and reins, and other griefs of the belly; it provoked sweat, it killed worms, and is good against other diseases of the womb: the herb itself as well green as dried, both drunk said laid outwardly to the grief, doth heal ulcers; on such extraordinary occasions it is mingled with the drink made of guaiacum, wine, and water, for the French disease. Learned writers affirm that it taketh away the stoppings of the inward bowels; it provoked urine, break the stone, and helped those that are stung of venomous beasts. They say also that those cannot be infected who take it in their meat or drink, before they come into the evil air, and that it helped them much that are already infected: moreover, most agree, that it is a remedy against the biting’s of serpents. Finally, to conclude, late writers say, that it cured the pains of the head, taketh away giddiness, recovered the memory, being taken in meat or drank. Also it helped festering sores, especially of the pains and teats, if the powder thereof be laid on them. By this we may in part understand, with how great virtue God hath indued, and I may say blessed, this herb. To sum up all, it helped inwardly and outwardly; it strengthens almost all the principal members of the body, as the brain, the heart, the stomach, the liver, the lungs, and kidneys. It is also a preservative against all diseases, for it provoked sweat, by which the body is purged of much corruption which breed diseases. It expelled the venom of infection, it consumes ill blood, and all naughty life spirits, whereof diseases are engendered. Therefore giving God thanks for his goodness which hath given this herb, and all other things, for the benefit of our health; it will in the next place be convenient to consider how to make use of it in the application.

It is to be observed, that wo may use this herb, and enjoy the virtues thereof, four ways: First, in the green leaf. Secondly, in the powder. Thirdly, in the juice. And fourthly, in the distillation. The green leaf may be taken with bread and butter, as we use to take sage and parsley in a morning for breakfast; and, if it be too bitter, it may be taken with honey instead of butter. It may be taken in pottage boiled among other herbs; or being bred small, it may be drunk with ale, beer, or wine. It is sometimes given in beer with aqua composita, and that without harm.

CARDUUS BENEDICTUS. (Cnicus benedictus)

HET wordt Carduus benedictus genoemd of gezegende distel of heilige distel, een naam die het ongetwijfeld werd gegeven vanwege zijn uitstekende eigenschappen.

Ik zal me de moeite besparen om een beschrijving hiervan te schrijven, aangezien bijna iedereen ze naar eigen inzicht kan beschrijven.

Plaats. Het groeit overvloedig in tuinen.

Tijd. Ze bloeien in augustus en komen kort daarna in zaad.

Regering en Deugden. Het is een kruid van Marsen staat onder het teken Ram. Nu, bij het behandelen van dit kruid, zal ik u een rationeel begrip geven van al het andereen als u ze door het hele boek heen leest, zult u ze naar tevredenheid vinden. Het helpt tegen flauwheid en duizeligheid of de ziekte die duizeligheid wordt genoemd, omdat Ram in het huis van Mars staat. Het is een uitstekend middel tegen gele geelzucht en andere galaandoeningen, omdat Mars galblaasziekte beheerst. Het versterkt het aantrekkingskrachtvermogen van de mens en zuivert het bloed, omdat het onder controle staat van Mars.

Het voortdurend drinken van het aftreksel ervan helpt tegen rode gezicht, zweren en ringworm, omdat Mars ze veroorzaakt. Het helpt tegen pestzweren, steenpuisten, jeuken bijtwonden van dolle honden en giftige kralen, allemaal kwalen die onder Mars voorkomen. Zo zie je wat het doet door sympathie.

Door antipathie voor andere planeten geneest het de geslachtsziekte; dit door antipathie voor Venus, die erover heerst. Het versterkt het geheugen en geneest doofheid, door antipathie voor Saturnus, die in Ram staat, wat het hoofd beheerst. Het geneest kwartalen koortsen en andere ziekten van melancholie en koorts, door sympathie voor Saturnus, Mars staat in Steenbok; ook veroorzaakt het urineren, waarvan het stoppen meestal wordt veroorzaakt door Mars of de Maan.

Het is uitstekend voor het hoofd en de delen ervan; als dit kruid gegeten wordt of het poeder of sap gedronken, hield het iemand van hoofdpijn en schurft af en verdrijft het ook. Ingenomen in vlees of drank, is het goed tegen duizeligheid. Het verzacht de hersenen, scherpte het verstand en versterkte het geheugen: het is een uniek middel tegen doofheid, want het verbeterde de diepte van het gehoor en prikkelde diep. Het sap ervan in de ogen verscherpt het gezichtsvermogen; ook het water waarin het poeder of het gedroogde kruid geweekt is, heeft hetzelfde effect als de ogen ermee gewassen worden; het gegeten kruid is goed voor hetzelfde doel. Het water of sap dat in de ogen gedruppeld werd, geneest de roodheid, bloed doorlopen en jeuk ervan. Sommigen schrijven dat het de tanden versterkt, wanneer ze gewassen en gewreven worden met een doek gedoopt in het water of sap ervan.

Het poeder stelpt het bloed dat uit de neus stroomt, door het op de plek aan te brengen. Het verzacht de maag; het afkooksel van het kruid, ook wel het afkooksel genoemd, gedronken in wijn, is goed voor een zieke maag; het helpt een zwakke maag en wekte eetlust op; ook de wijn, waarin het gekookt is, reinigt en verzacht de geïnfecteerde maag. Het poeder ervan, gegeten met honing of gedronken in wijn, laat het rijpen en verteert koud slijm, reinigt en brengt datgene wat zich in de borst bevindt naar boven, ontdoet het van grove levensgeesten en zorgt ervoor dat het gemakkelijker ademt. Het kruid, gekauwd in de mond, geneest de stank van de adem. Het was goed voor het hart; het poeder, ingenomen voordat een man besmet raakt, behoedde hem voor de pest; en een drachme ervan of een walnootschaal vol, direct ingenomen nadat de patiënt zelf besmet was geraakt, verdrijft het gif van de besmettelijke infectie uit het hart, zodat als iemand daarna zweet, het behouden kan blijven: hetzelfde effect heeft het kruid gekookt in wijn of in de mond van een gezond mannelijk kind en gedronken; ik bedoel een afkooksel of drank waaruit het kruid is gezeefd, nadat het daarin gekookt is; dezelfde bereiding is ook goed tegen melaatsheid, de slopende ziekte en om vergiftigingen te verdrijven. De bladeren, het poeder, het sap of het water van het kruid, gedronken, als de patiënt goed bedekt is met kledingen drie uur lang zweet, verdreven alle gifstoffen die via de mond waren binnengekregen en andere aandoeningen of infecties die het hart kunnen schaden en irriteren. Het helpt de lever, longen en andere delen van het lichaam; het kruid gekookt in wijn en warm gedronken ongeveer een kwartier voor de aanval en de patiënt daarna goed bedekt in bed, verdrijft de koorts.

Het poeder en water van dit kruid, gedronken met wijn, hebben hetzelfde effect. Het sap, gedronken met wijn, is goed tegen kortademigheid en longziekten: het versterkt de ledematen en is goed tegen lichaamspijnen. Het poeder, gegeten of gedronken, is goed tegen steken in de zij; het is ook goed voor degenen die beginnen met tuberculose, ftisis genoemd: het kruid, gegeten, versterkt trillende en verlamde ledematen; het poeder, toegediend in een klysma, helpt tegen cholera en andere darmziekten; en het gedronken water heeft hetzelfde effect. Het sap ingenomen met wijn of het kruid gekookt in wijn en heet gedronken, breekt de steen en drijft gruis weg; geweekt in wateren de patiënt erboven zittend, zodat de hete damp op de zieke plek kan komen, helpt het tegen dezelfde kwaal; na op dezelfde manier gebruikt te zijn, is het goed tegen groene ziekte; ook verlicht het de krampende pijnen in de buik, opent de verstoppingen van de ledematen en doorboorde en veroorzaakt urine. De bladeren, gekookt in wijn en gedronken zoals eerder vermeld, veroorzaken zweetaanvallen, consumeren kwaad bloed en brengen goed voort; ook verteert de wijn of het water waarin dit kruid gekookt is, na gedronken te hebben, kwade levensgeesten en bewaarde het goede. Het is uitstekend voor iemand die gekneusd is door een val of anderszins. De bladeren, het sap, de bouillon, het poeder en het water van het kruid zijn zeer goed om kanker en oude, rotte, geketende zweren te genezen: de gekneusde of geplette en gelegde bladeren zijn goed tegen brandwonden, hete zwellingen, karbonkels en moeilijk te genezen zweren, vooral voor hen die door de pest zijn getroffen; ze zijn eveneens goed om de beten van giftige wormen en slangen of kruipende dieren te genezen. Tenslotte geneest het dons dat van de bloemen komt, wanneer de vrucht rijp is, snijwonden en nieuwe wonden zonder pijn.

(Aldus veel van Cnicus benedictus, verzameld uit de kruidenboeken van verschillende geleerde mannen, wat, hoewel het misschien voldoende is, toch goed lijkt om hierop te schrijven wat twee geleerden bestudeerden.)

Hun woorden in het Engels luiden als volgt: Carduus benedictus is een plant met grote deugdzaamheid, vooral tegen de pest en dodelijke vergiften. Het wordt zowel inwendig als uitwendig toegepast op de wonden en steken van giftige harten. Ook mensen die last hebben van een kwart of andere koorts, die door verkoudheid worden veroorzaakt, worden met dit kruid genezen, door het afkooksel of gedestilleerd water te drinken of een drachme van het poeder. Op dezelfde manier helpt het, gedronken, zuigelingen die last hebben van de vallende ziekte. Het afkooksel in wijn verzacht darm- en nier pijn en andere buikklachten. Het wekt zweet op, doodt wormen en is goed tegen andere baarmoederziekten. Het kruid zelf, zowel groen als gedroogd, geneest zweren, zowel gedronken als uitwendig aangebracht. Bij zulke uitzonderlijke gelegenheden wordt het gemengd met de drank van Guaiacum, wijn en water, tegen de Franse ziekte. Geleerde schrijvers bevestigen dat het verstoppingen in de ingewanden wegneemt, dat het de urineproductie opwekt, stenen verbreekt en helpt bij steken van giftige dieren.

Ze zeggen ook dat degenen die het in hun eten of drinken innemen, niet besmet kunnen raken voordat ze in de kwade lucht terechtkomen en dat het hen die al besmet zijn veel heeft geholpen: bovendien zijn de meesten het erover eens dat het een remedie is tegen slangenbeten. Tot slot, om te concluderen, zeggen late schrijvers dat het hoofdpijn geneest, duizeligheid wegnam en het geheugen herstelde, ingenomen in eten of drinken. Ook helpt het bij etterende zweren, vooral van de pijn en tepels, als het poeder ervan erop werd aangebracht. Hierdoor kunnen we gedeeltelijk begrijpen met welke grote deugd God dit kruid heeft begiftigden ik mag zeggen gezegend. Om alles samen te vatten, het helpt inwendig en uitwendig; het versterkt bijna alle belangrijke leden van het lichaam, zoals de hersenen, het hart, de maag, de lever, de longen en de nieren. Het is ook een conserveermiddel tegen alle ziekten, want het veroorzaakt zweet, waardoor het lichaam wordt gezuiverd van veel bederf dat ziekten veroorzaakt. Het verdrijft het gif van infectie, het verteert ziek bloed en alle ondeugdelijke levensgeesten, waaruit ziekten voortkomen. Daarom danken we God voor zijn goedheid die dit kruiden alle andere dingen, heeft geschonken ten behoeve van onze gezondheid; het zal in de volgende plaats nuttig zijn om te overwegen hoe we het kunnen gebruiken bij de toepassing ervan.

Opgemerkt moet worden dat we dit kruid op vier manieren kunnen gebruiken en van de deugden ervan kunnen genieten: Ten eerste, in het groene blad. Ten tweede, in het poeder. Ten derde, in het sap. En ten vierde, in destillatie. Het groene blad kan met brood en boter worden ingenomen, zoals we 's ochtends salie en peterselie als ontbijt nemen; en als het te bitter is, kan het met honing in plaats van boter worden ingenomen. Het kan in soep worden gekookt tussen andere kruiden; Of omdat het klein gekweekt is, kan het gedronken worden met bier, ale of wijn. Soms wordt het ook in bier met aqua composita gegeven en dat zonder schade.

CARROTS.

GARDEN carrots are so well known that they need no description ; but, because they arc of less physical use than the wild kind, (as indeed, almost in all herbs, the wild are most effectual in physic, as being more powerful in their operations than the garden kinds,) I shall therefore briefly describe the wild carrot.

Description. It groweth in a manner altogether like the tame, but that the leaves and stalks are somewhat whiter and rougher ; the stalks bear large tufts of white flowers, with a deep purple spot in the middle,

which are contracted together

when the seed begins to ripen ; so that the middle part being hollow and low, and the outward stalks rising high, maketh the whole number to shew like a bird's nest ; the root is very small, long, and hard, and quite unfit for meat, being somewhat sharp and strong.

Place. The wild kind grow in divers parts of this land, plentifully by the field sides, and in untilled places.

Time. They flower and seed in the end of summer.

Government and Virtues. Wild carrots belong to Mercury, and therefore expel wind, and remove stitches in the sides, provoke urine, and women's courses, and help to expel and break the stone ; the seed also of the same worketh the like effect, and is good for the dropsy, and thole whose bellies are swollen with wind; it helpeth the cholic, the stone In the kidneys, and the rising of the mother, the stomach of the patient is weak, and he not troubled with any hot disease. The juice of it is outwardly applied; the leaf, powder, and water of it, is received into the mouth. It maybe taken in pottage also in the green leaf, or with wine, which if it be burned aud. drunk hot, it is the better. If you please, you may boil it with wine, and honey or sugar to make it sweet, and then drink it very warm. The powder may be taken with honey upon the point of a knife, or with bread and honey if you prefer it; or else it may be drunk with ale, beer, or wine. The distilled water may be drunk by itself alone, or else with white wine before meat, especially if the stomach be weak and cold. The liquor or broth in which this herb is boiled may be made thus : Take a quart of running water, seethe it and scum it, then put into it a good handful of the herb, and let it boil until the better part be consumed ; then drink it with wine, or if you think fit with honey or sugar, to make it the more palatable. Or you may make a potion thus : Take a good handful of the leaves, with a handful of raisins of the sun, washed and stoned, and some sugarcandy and liquorice sliced small ; boil them all together in a quart of water, ale, or wine: if it be bitter, it may be made sweet as aforesaid. It is also to be observed, that the powder and water of the herb are most to be regarded, and especially the water: for they may be long preserved, fa that you may have them always in readiness for use, when neither the green leaf nor juice can be had. The water which only is free from bitterness, may be drunk by itself alone, for the stomach and taste will bear it, being equally as palatable as rose-water. If the seed be sown as soon as it is ripe, you may have the herb both winter and summer, from the time that it beginneth to grow until the seed grow ripe again. Therefore I counsel all those who have gardens, to nourish it, that they may have it always for their own use, and the use of their neighbours that stand in need of it. But ne -h some may ask a question of the time and quantity, which things are to be considered in taking of medicines. As touching the time, if it be taken for a preservative, it is good to take it in the morning, or in the evening before going to bed, because that is a convenient time to sweat for one that feeleth himself not greatly diseased. But, if a man take it to expel any ill humours, it is good to take it whenever the grief is felt in the body, and immediately to go to bed and sweat there, being taken in wine ; boiled in wine and taken, it helpeth conception : the leaves, being applied with honey to running sores or ulcers, do cleanse them, I suppose the seed of them performs this better than the root; and, though Galen commended garden-carrots highly to break wind, yet experience teacheth that they breed it first ; and we may thank nature for expelling it, not they. The seeds of them expel wind, and so mend what the root marreth.

WORTELEN. (Daucus carota subsp. sativus)

Tuinwortelen zijn zo bekend dat ze geen beschrijving behoeven; maar omdat ze minder fysiek nut hebben dan de wilde soort (zoals inderdaad bij bijna alle kruiden de wilde soorten het meest effectief zijn in hun werking, omdat ze krachtiger zijn dan de tuinwortelen), zal ik daarom de wilde wortel kort beschrijven.

Beschrijving. De groei lijkt sterk op die van de tamme, maar de bladeren en stengels zijn iets witter en ruwer; de stengels dragen grote plukjes witte bloemen, met een dieppaarse vlek in het midden, die samengeknepen zijn wanneer het zaad begint te rijpen; zodat het middelste deel hol en laag ise n de buitenste stengels hoog oprijzen, waardoor het geheel op een vogelnest lijkt; de wortel is erg klein, lang en harden volkomen ongeschikt voor vlees, omdat het enigszins scherp en sterk is.

Plaats. De wilde soort groeit in verschillende delen van dit land, overvloedig langs de akkerranden en op onbewerkte plaatsen.

Tijd. Ze bloeien en zaaien aan het einde van de zomer.

Regering en deugden. Wilde wortels behoren tot Mercurius en verdrijven daarom wind, verwijderen steken in de zijkanten, veroorzaken urine en vrouwenloop en helpen bij het verdrijven en breken van stenen; het zaad van dezelfde soort heeft ook hetzelfde effect en is goed tegen waterzucht en holtes waarvan de buik is opgezwollen door wind; het helpt tegen koliek, de nierstenen en het opstaan van de moeder, de maag van de patiënt is zwak en hij heeft geen last van enige hete ziekte.

Het sap ervan wordt uitwendig aangebracht; het blad, poeder en water ervan worden in de mond opgenomen. Het kan in soep worden genomen, ook in het groene blad of met wijn, wat, als het verbrand en heet gedronken wordt, des te beter is. Als u wilt, kunt u het koken met wijn, honing of suiker om het zoet te maken en het dan zeer warm drinken. Het poeder kan met honing op de punt van een mes worden ingenomen of met brood en honing als u dat liever heeft; of het kan worden gedronken met bier, ale of wijn. Het gedestilleerde water kan puur worden gedronken of anders met witte wijn voor het eten, vooral als de maag zwak en koud is. De drank of bouillon waarin dit kruid wordt gekookt, kan als volgt worden gemaakt: neem een liter stromend water, kook het en schuim het af, doe er dan een flink handvol kruid in en laat het koken tot het grootste deel is opgebruikt; drink het dan met wijn of, als u dat gepast vindt, met honing of suiker, om het smakelijker te maken. Of je kunt een drankje maken door een handvol bladeren te nemen, samen met een handvol rozijnen van de zon, gewassen en ontpitten wat suikersnoepjes en in kleine stukjes gesneden zoethout.

Kook ze allemaal samen in een liter water, bier of wijn: als het bitter is, kan het zoet gemaakt worden zoals eerder gezegd. Het is ook belangrijk om te weten dat het poeder en het water van het kruid het belangrijkst zijnen vooral het water: want ze kunnen lang bewaard worden, zodat u ze altijd klaar voor gebruik hebt, wanneer noch het groene blad noch het sap beschikbaar is. Het water, dat vrij is van bitterheid, kan puur gedronken worden, want de maag en de smaak zullen het verdragen, omdat het net zo smakelijk is als rozenwater. Als het zaad gezaaid wordt zodra het rijp is, kunt u het kruid zowel in de winter als in de zomer gebruiken, vanaf het moment dat het begint te groeien totdat het zaad weer rijp is. Daarom raad ik iedereen die een tuin heeft aan om deze te verzorgen, zodat ze er altijd over kunnen beschikken voor eigen gebruik en voor het gebruik van hun buren die het nodig hebben. Maar sommige mensen vragen zich misschien af hoe lang en hoeveel tijd er nodig is om medicijnen in te nemen.

Wat het tijdstip betreft, als het als conserveermiddel wordt ingenomen, is het goed om het 's ochtends of 's avonds voor het slapengaan in te nemen, omdat dat een geschikt moment is om te zweten voor iemand die zich niet ernstig ziek voelt. Maar als iemand het gebruikt om kwade geesten te verdrijven, is het goed om het in te nemen wanneer het verdriet in het lichaam wordt gevoeld en onmiddellijk naar bed te gaan en daar te zweten, ingenomen in wijn; gekookt in wijn en ingenomen, bevordert het de conceptie; de bladeren, aangebracht met honing op etterende wonden of ulcera, reinigen die; ik veronderstel dat het zaad hiervan beter werkt dan de wortel; en hoewel Galenus wortelen zeer prees om wind te laten, leert de ervaring dat zij die het eerst voortbrengen; en we mogen de natuur danken voor het verdrijven ervan, niet zij. Hun zaden verdrijven wind en herstellen zowat de wortel heeft beschadigd.

CARRAWAY.

Description. IT beareth divers stalks of fine cut leaves lying upon the ground, somewhat like the leaves of carrots, but not bushings so thick of a little quick taste, from among which riseth up a square stalk not so high as the carrot, at, whose joints are set the like leaves, but smaller and finer, and at the top small open tufts or umbels of white flowers which turn into small blackish seed, smaller than anisseed, and of a quicker and hotter taste : the root is whitish, small, and long, somewhat like unto a parsnip, but with more wrinkled bark, and much less of a little hot and quick taste, and stronger than the parsnip ; it abideth after seed- time.

Place. It is usually sown with us in gardens.

Time. They flower in June and July, and seed quickly after.

Government and Virtues. This is also a mercurial plant. Carraway-seed hath a moderate sharp quality, whereby it expelleth wind, and provoketh urine, which also the herb doth : the root is better food than the parsnip, and is pleasant and comfortable to the stomach, helping digestion : the seed is a remedy for all the cold griefs of the head and stomach, the bowels or mother, as also the wind in then), and helpeth to sharpen the eye-sight. The powder of the seed put into a poultice, taketh away black and blue spots of blows or bruises ; the herb itself, or with some of the seed, bruised and fried, laid hot in a bag or double cloth to the lower parts of the belly, easeth the pains of the wind cholic: the roots of carraways, eaten as men eat parsnips, strengthen the stomach of aged people exceedingly, and they need not make a whole meal of them neither; it is fit to be planted in every man's garden. Carraway-comfits, once only dipped in sugar, and half a spoonful of them eaten in a morning fasting, and as many after each meal, is a most admirable remedy for such as are troubled with wind.

KARWIJ. (Carum carvi)

Beschrijving. Het draagt diverse stengels van fijn gesneden bladeren die op de grond liggen enigszins lijkend op wortelbladeren, maar niet zo dikke struiken, met een licht scherpe smaak, waaruit een vierkante stengel opsteeg die niet zo hoog was als die van een wortel, waarvan de gewrichten dezelfde bladeren bevatten, maar kleiner en fijner en bovenaan kleine open plukjes of schermen met witte bloemen die zich ontwikkelen tot kleine zwartachtige zaden, kleiner dan anijszaden met een snellere en hetere smaak: de wortel is witachtig, klein en lang enigszins lijkend op een pastinaak, maar met een meer gerimpelde schorsen veel minder, met een licht scherpe en snelle smaak en sterker dan de pastinaak; het bleef na de zaaitijd bestaan.

Plaats. Het wordt bij ons meestal in tuinen gezaaid.

Tijd. Ze bloeien in juni en juli en zaaien snel daarna.

Bestuur en Deugden. Dit is ook een Mercurius plant. Karwijzaad heeft een matige scherpe eigenschap, waardoor het wind verdrijft en urine opwekt, wat het kruid ook doet: de wortel is beter voedsel dan de pastinaak en is aangenaam en comfortabel voor de maage n bevordert de spijsvertering: het zaad is een remedie tegen alle koude kwalen van hoofd en maag, darmen (of moeder), evenals de wind daarin en helpt het gezichtsvermogen te verscherpen. Het poeder van het zaad, in een kompres gedaan, verwijdert zwarte en blauwe plekken door stoten of kneuzingen; het kruid zelf of met een deel van het zaad, gekneusd en gebakken, warm in een zak of dubbele doek op de onderbuik gelegd, verzacht de pijn van de windkoliek: de wortels van karwijzaad, gegeten zoals mensen pastinaken eten, versterken de maag van ouderen buitengewoon en ze hoeven er ook geen hele maaltijd van te maken; het is geschikt om in ieders tuin te worden geplant. Vroeger werd karwijzaad alleen in suiker gedoopt en werd er een halve lepel van gegeten op een nuchtere ochtenden nog eens een paar eetlepels na iedere maaltijd. Het is een zeer bewonderenswaardig middel voor mensen die last hebben van winderigheid.

CELANDINE.

Description. THIS hath divers tender, round, whitish-green, stalks, with greater joints than ordinary in other herbs, as it were knees, very brittle and easy to break, from whence grows branches, with large, tender, long, leaves, divided into many parts, each of them cut in on the edges, set at the joints on both sides of the branches of a dark bluish green colour on the upper side, like columbines, and of a more pale bluish green underneath, full of a yellow ftp, when any part is broken of a bitter taste, and strong scent; at the tops of the branches, which are much divided, grow gold-yellow flowers of four leaves each, after which come small long pods, with blackish seed therein. Its root is somewhat great at the head,' shooting forth divers long roots, and small strings, reddish on the outside, and yellow within, and is full of a yellow fap.

Place. It groweth in many places, by old walls, by the hedges and ways-sides in untilled places ; and being once planted in a garden, especially in a shady place, it will remain there.

Time. They flower all the summer long, and the seed ripeneth in the mean time.

Government And Virtues. This is an herb of the Sun, and under the celestial Lion, and is one of the best cures for the eyes that is. All that know any thing of Astrology, know, as well as I can tell them, that the eyes are subject to the luminaries ; let it then be gathered when the Sun is in Leo, and the Moon in Aries applying to his trine. Let Leo arise, then you may make it into an oil or ointment, which you please, to anoint sore eyes with ; I can prove it both from my own experience, and the experience of those to whom I have taught it, that the most: desperate sore eyes have been cured by this medicine only ; then, I pray, is not this better than endangering the eyes by the art of the needles for, if this do not absolutely take away the film, it will facilitate at the work that it may be done without danger. The herb or root being boiled in white wine with a few anise seeds therein, and drunk, openeth obstructions of the liver and gall, helpeth the yellow-jaundice, and often using it helps the dropsy, the itch, and those who have old sores in their legs, or other parts of their body. The juice thereof taken fasting, is held to be of singular good use against the pestilence the distlilled water with a little sugar, and a little good treacle mixed therewith (the party upon taking it being laid down to sweat a little), hath the same effect : the juice dropped into the eyes cleanseth them from films and cloudiness, which darken the sight, but it is best to allay the sharpness of the juice with a little breast milk ; it is good in old, filthy, corroding, creeping, ulcers wheresoever, to sl:ay the malignity of fretting and running, and to cause them to heal more speedily ; the juice often applied to tetters, ringworms, or other such-like spreading cankers, will quickly heal them, and, rubbed often upon warts, will take them away. The herb with the roots bruised, and bathed with oil of camomile, and applied to the navel, taketh away the griping pains in the belly and bowels, and all the pains of the mother, and, applied to women's breasts, stayeth the overmuch slowing of their courses ; the juice or decoction of the herb; gargled between the teeth that ach easeth the pain, and the powder of the dried root laid upon an aching, hollow, or loose, tooth, will cause it to fall out. The juice mixed with some powder of brimstone, is not only good against the itch, but taketh away all discolourings of the skin whatsoever, and if it chance that in a tender body it causeth any itching or inflammation, it is helped.

Another bad method have physicians in administering relief to the eye, which Is worse than the needle: that is, to eat away the film by corroding or gnawing medicines: this I absolutely protect: against, Because the tunicles of the eyes are very thin, and therefore soon eaten asunder. 1. The callus or film that they would eat away is seldom of an equal thickness in every place, and by that means the tunicle may be eaten asunder in one place before the film be consumed in another, and so prove a readier way to extinguish the sight than to restore it. It is called chelidonium from the Greek word ,… which signifies a swallow, because they say, that, if you prick out the eyes of young swallows when they are in the nest, the old ones will recover their eyes again with this herb. This I am confident, for I have tried it, that, if you mar the very apple of their eyes with a needle, they will recover them again ; but whether with this herb or not, I do not know.

Also I have read, and it seems to me some that probable, that the herb being gathered, as I shewed before, and the elements separated from it by the art of the alchymist, arid, after they are drawn apart, rectified, the earthy quality still in Testifying them added to the terra darmiata, as alchymists call it, or, as some philosophers term it, terra sacratissima; the elements To rectified are sufficient for the cure of all diseases, the humour offending being known, and the contrary element given. It is an experiment worth the trying and can do no harm.

STINKENDE GOUWE. (Chelidonium majus)

Beschrijving. Deze heeft diverse tere, ronde, witgroene stengels, met grotere gewrichten dan gebruikelijk bij andere kruiden, als het ware knieën, zeer broos en gemakkelijk te breken, waaruit takken groeien met grote, tere, lange bladeren, verdeeld in vele delen, elk aan de randen ingesneden, geplaatst op de gewrichten aan beide zijden van de takken, met een donkerblauwgroene kleur aan de bovenkant, zoals akeleien van een lichter blauwgroen aan de onderkant, vol met een gele kleur, wanneer een deel gebroken is, met een bittere smaak en een sterke geur; aan de toppen van de takken, die sterk verdeeld zijn, groeien goudgele bloemen van elk vier bladeren, waarna kleine lange peulen komen met zwartachtig zaad erin. De wortel is tamelijk dik aan de kop, schiet uit diverse lange wortels en dunne slierten, roodachtig aan de buitenkant en geel vanbinnen en zit vol met geel sap.

Plaats. Het groeit op veel plaatsen, langs oude muren, langs heggen en bermen op onbebouwde plekken; en als het eenmaal in een tuin is geplant, vooral op een schaduwrijke plek, zal het daar blijven.

Tijd. Ze bloeien de hele zomer langen het zaad rijpt in de tussentijd.

Regering En Deugden. Dit is een kruid van de Zonen onder de hemelse Leeuwen is een van de beste remedies voor de ogen. Iedereen die iets van astrologie afweet, weet, zo goed als ik het kan vertellen, dat de ogen onderhevig zijn aan de hemellichamen; laat het dan verzameld worden wanneer de Zon in Leeuw staat en de Maan in Ramen zich op zijn driehoek richt. Laat Leeuw opstaan, dan kunt u er een olie of zalf van maken, naar wens, om pijnlijke ogen mee te zalven; ik kan het bewijzen, zowel uit mijn eigen ervaring als uit de ervaring van degenen aan wie ik het heb geleerd, dat de meest wanhopige pijnlijke ogen alleen door dit medicijn zijn genezen; dan is dit, bid ik, niet beter dan het in gevaar brengen van de ogen door de kunst van het naaldengebruik. Want als dit de film niet volledig verwijdert, zal dit het werk vergemakkelijken, zodat het zonder gevaar kan worden gedaan.

Het kruid of de wortel, gekookt in witte wijn met een paar anijszaadjes erin en gedronken, opent verstoppingen in lever en gal, helpt tegen geelzucht en vaak helpt het tegen waterzucht, jeuk en oude zweren in hun benen of andere lichaamsdelen. Het sap ervan, nuchter ingenomen, wordt beschouwd als bijzonder goed tegen de pest; gedestilleerd water met een beetje suiker en een beetje goede teriakel daarmee gemengd (waarbij de persoon die het inneemt even moet liggen om te zweten), heeft hetzelfde effect: het sap dat in de ogen druppelt, reinigt ze van slijm en troebelheid, die het zicht verduisteren. Het is echter het beste om de scherpte van het sap te verzachten met een beetje moedermelk; het is goed bij oude, vuile, etterende, kruipende zweren, waar dan ook, om de kwaadaardigheid van vreten en zweren te doden en ze sneller te laten genezen; het sap dat vaak op wratten, ringworm of andere dergelijke verspreide zweren wordt aangebracht, zal ze snel genezen en als u het vaak op wratten wrijft, ze doen verdwijnen.

Het kruid waarvan de wortels gekneusd en gebaad met kamilleolie op de navel aangebracht worden, verlicht de zeurende pijn in buik en darmen en alle pijn van de moeder. Aangebracht op de borsten van vrouwen, stopt het de overmatige vertraging van hun menstruatiecyclus. Het sap of afkooksel van het kruid, gegorgeld tussen de tanden, verlicht de pijnen het poeder van de gedroogde wortel, aangebracht op een pijnlijke, holle of losse tand, zal deze doen uitvallen. Het sap gemengd met wat zwavelpoeder is niet alleen goed tegen jeuk, maar verwijdert ook alle verkleuringen van de huid mocht het bij een gevoelig lichaam jeuk of ontsteking veroorzaken, dan helpt het.

Een andere slechte methode die artsen gebruiken om verlichting te geven aan het oog, is erger dan de naald: namelijk het wegvreten van het vliesje door medicijnen te corroderen of eraan te knagen. Hiertegen bescherm ik absoluut: Omdat de oogschelpjes erg dun zijn en daarom snel worden weggevreten. De eeltlaag of het vliesje dat ze wegvreten, is zelden overal even dik en daardoor kan het vliesje op de ene plek worden weggevreten voordat het vliesje op een andere plek wordt opgegeten, wat een gemakkelijkere manier blijkt om het zicht te doven dan om het te herstellen. Het wordt Chelidonium genoemd, van het Griekse woord ,… wat zwaluw betekent, omdat ze zeggen dat als je de ogen van jonge zwaluwen uitpikt als ze in het nest zitten, de oude hun ogen met dit kruid weer terugkrijgen. Hiervan ben ik overtuigd, want ik heb het geprobeerd, dat als je de appel van hun ogen met een naald beschadigt, ze die weer zullen terugkrijgen; maar of dat met dit kruid is of niet, weet ik niet.

Ik heb ook gelezen en het lijkt me waarschijnlijk dat het verzamelde kruid, zoals ik eerder aantoonden en de elementen die daaruit gescheiden zijn door de kunst van de alchemisten nadat ze uit elkaar zijn gehaald, gerectificeerd, de aardse kwaliteit die er nog in aanwezig is, toegevoegd wordt aan de terra darmiata, zoals alchemisten het noemen of, zoals sommige filosofen het noemen, terra sacratissima; de gerectificeerde elementen zijn voldoende voor de genezing van alle ziekten, waarbij de levensgeest die hen beledigt bekend is en het tegenovergestelde element aanwezig is. Het is een experiment dat de moeite waard is om te proberen en geen kwaad kan.

The Smaller CELANDINE.

IT is usually known by the name of pilewort, and fogwort, and I wonder much on what account the name of celandine was given it, which resembles it neither in nature or form. It acquired the name of pilewort from its virtues ; and it being no matter where I set it down, so I do not quite omit it, I shall proceed to the description.

Description. This celandine, or pilewort, doth spread many round pale-green leaves, set on weak and trailing branches, which lie upon the ground, and are flat, smooth,- and somewhat shining, and in some places, though seldom, marked with black spots, each standing on a long footstalk, among which rise small yellow flowers, consisting of nine or ten small narrow leaves, upon slender footstalks, very like a crowfoot, wheram to the seed also is not unlike, being many small ones set together upon a head : the root is composed of many small kernels like grains of corn, some twice as long as others of a whitist colour, with some fibres at the end of them.

Time, It groweth for the most part in the moist corners of fields, and places near water- sides; yet will abide in drier grounds, if they are but a little shadowed.

Place. It flowereth about March or April, and is quite gone in May, so that it cannot be found until it springs again.

Government and Virtues. It is under the dominion of Mars ; and behold here another verification of that learning of the ancients, viz. that the virtue of an herb may be known by its signature, as plainly appears in this ; for, if you dig up the root of it, you shall see the perfect image of that disease which is commonly called the piles. It is certain from good experience, that the decoction of the leaves and roots doth wonderfully help the piles and hemorrhoids, as also kernels by the ears and throat, called the king's-evil, or any other hard wens or tumours. Pilewort made into an oil, ointment, or plaster, readily cures both the piles, hemorrhoids, and the king's-evil; the very herb borne about one's body, next to the skin, helps in such diseases, though it does not touch the place grieved. Let poor people make much of this for these uses, for with this I cured my own daughter of the kings evil, broke the fore, drew out a quarter of a pint of corrupt matter, and in one week made a complete cure without a fear,

De Kleinere Stinkende Gouwe (Ficaria verna)

Het is gewoonlijk bekend onder de naam speenkruid en mistkruiden ik vraag me sterk af waarom het de naam stinkende gouwe heeft gekregen, die er noch qua aard, noch qua vorm op lijkt. Het kreeg de naam speenkruid vanwege zijn eigenschappen; en aangezien het niet uitmaakt waar ik het neerzeten ik het dus niet helemaal weglaat, zal ik verdergaan met de beschrijving.

Beschrijving. Deze stinkende gouwe of speenkruid, verspreidt veel ronde, lichtgroene bladeren die op zwakke, hangende takken zitten. De bladeren liggen op de grond en zijn plat, glad en enigszins glanzend. Op sommige plaatsen, hoewel zelden, zijn ze getekend met zwarte vlekken. Elk blad staat op een lange steel. Tussen de bladeren groeien kleine gele bloemen, bestaande uit negen of tien kleine, smalle blaadjes, op slanke steeltjes. Ze lijken erg op een boerenwormkruid. Ook het zaad is niet ongelijksoortig, want er zitten veel kleine bloemetjes bij elkaar op een kopje. De wortel bestaat uit veel kleine korrels, zoals korenkorrels, sommige twee keer zo lang als andere, van een witachtige kleur, met wat vezels aan het uiteinde.

Tijd. Het groeit meestal in de vochtige hoeken van velden en plaatsen langs waterkanten; maar zal ook in drogere gronden blijven, mits ze maar een beetje beschaduwd zijn.

Plaats. Het bloeit rond maart of april en is in mei helemaal verdwenen, zodat het pas weer te vinden is als het weer opkomt.

Regering en Deugden. Het staat onder de heerschappij van Mars; en zie hier nog een bevestiging van die kennis van de Ouden, namelijk dat de deugd van een kruid te herkennen is aan zijn signatuur, zoals hier duidelijk blijkt; want als je de wortel ervan opgraaft, zie je het perfecte beeld van die ziekte die gewoonlijk aambeien wordt genoemd. Het is zeker uit goede ervaring dat het afkooksel van de bladeren en wortels wonderbaarlijk helpt tegen aambeien en aambeien, evenals korrels bij de oren en keel, die koningskwaal worden genoemd of elke andere hardnekkige kwaal of tumor.

Speenkruid, verwerkt tot olie, zalf of pleister, geneest gemakkelijk zowel aambeien, aambeien als de koningskwaal; het kruid dat men op het lichaam draagt, direct op de huid, helpt bij dergelijke ziekten, hoewel het de getroffen plek niet aanraakt. Laat arme mensen hier veel gebruik van maken voor deze doeleinden, want hiermee heb ik het kwaad van mijn eigen dochter van de koning genezen, de voorhuid gebroken, een kwart pint bedorven materiaal eruit gehaald en in één week volledig genezen zonder angst.

The Ordinary Smaller CENTAURY.

Description, THIS groweth up most usually with but one round and somewhat crested stalk, about a foot high, or better, branching forth at the top into many sprigs, and some also from the joints of the stalks below ; the flowers, that stand at the tops as it were in an umbel or tuft, are of a pale red, tending to a carnation colour, consisting of five, sometimes fix, small leaves, very like those of St. John's wort, opening themselves in the day-time, and closing at night; after which Cometh the seed in little short husk, in form like wheat corns: the leaves are small and somewhat round: the root is small and hard, perishing every year. The whole plant is of an exceeding bitter taste.

There is another sort of centaury in all things like the former, save only that it beareth white flowers.

Place. They grow generally in fields, pastures, and woods ; but that with the white flowers not so frequently as the other.

Time, They flower in July, or thereabouts, and seed within a month after.

Government And Virtues. They are all under the dominion of the Sun, as appears in that their flowers open and shut as the Sun either fleweth or hideth his face. This herb, boiled and drunk, purgeth choleric and gross humours, and helpeth the sciatica; it openeth obstructions of the liver, gall, and spleen, helping the jaundice, and casing the pains of the sides, and hardness of the spleen, if used outwardly ; it is given with good effect in agues, it helpeth those that have the dropsy, or the green -sickness, being much used in powder by the Italians for that purpose : and it killeth the worms in the belly, as found by experience. The decoction thereof, viz. the tops of the stalks with the leaves and flowers, is good against: the cholic, and to bring down women's courses ; it helpeth to expel the dead birth, and easeth pains of the mother, and is very effectual in all old pains of the joints, as the gout, cramps, or convulsions. A drachm of the powder thereof taken in wine, is a wonderful good help against the biting and poison of an adder; the juice of the herb which a little honey put to it, is good to clear the eyes from dimness, mists, and clouds, that offend and hinder the sight. It is very good both for green fresh wounds, as also for old ulcers and sores, to close up the one and cleanse the other, and to perfectly cure them both, although they are hollow or fistulous; especially if the green herb be bruised, and laid thereon : the decoction thereof, dropped into the ears, frees them from worms, cleanseth the foul ulcers and spreading scabs of the head, and taketh away all freckles, spots, and marks of the skin, being washed therewith ; the herb is so safe, you cannot fail in the using of it. Take it inwardly only for inward diseases, and apply it outwardly for outward complaints : it is very wholesome, but not pleasant to the taste.

There is besides thesc another small centaury, which beareth a yellow flower ; in all other respects it is like the former, save that the leaves are bigger, and of a darker green, and the stalk passeth through the midst of them, as it does in the herb thoroughwax. They are all of them, as I said before, under the dominion of the Sun ; yet this, if you observe it, you shall find an excellent truth. In diseases of blood, use the red centaury; if of choler, use the yellow ; but, if of phlegm or water, you will find the white best.

De gewone, kleinere CENTAURY. (Centaurium erythraea)

Beschrijving: Deze plant groeit meestal met slechts één ronde en enigszins gekamde stengel, ongeveer 30 cm hoog of hogeren vertakt zich bovenaan in vele twijgen en sommige ook vanuit de stengelgewrichten eronder; de bloemen, die als een scherm of pluim aan de toppen staan, zijn lichtrood, neigend naar een anjerkleur, bestaande uit vijf, soms vaste, kleine blaadjes, die sterk lijken op die van Sint-Janskruid, die zich overdag openen en 's nachts sluiten; waarna het zaad in een klein, kort omhulsel komt, in de vorm van tarwekorrels: de blaadjes zijn klein en enigszins rond; de wortel is klein en hard en sterft elk jaar af. De hele plant heeft een buitengewoon bittere smaak.

Er is nog een ander soort duizendguldenkruid in alles gelijk de eerste soort, behalve dat het witte bloemen draagt.

Plaats. Ze groeien over het algemeen in velden, weilanden en bossen; maar die met de witte bloemen niet zo vaak als de andere.

Tijd. Ze bloeien in juli of daaromtrent en zaaien binnen een maand daarna.

Bestuur En Deugden. Ze vallen allemaal onder de heerschappij van de zon, zoals blijkt uit het feit dat hun bloemen zich openen en sluiten wanneer de zon wegvliegt of zijn gezicht verbergt. Dit kruid, gekookt en gedronken, zuivert cholerische en grove levensgeesten en helpt tegen ischias; het opent verstoppingen van de lever, gal en milt, helpt tegen geelzucht en verzacht pijn in de zij en verharding van de milt, indien uitwendig gebruikt; het wordt met goed effect gegeven bij koorts, het helpt bij waterzucht of groene ziekte en werd door de Italianen veel in poedervorm voor dat doel gebruikt: en het doodt de wormen in de buik, zoals uit ervaring is gebleken.

Het afkooksel ervan, namelijk de toppen van de stengels met de bladeren en bloemen, is goed tegen cholestase en om de menstruatiecyclus te onderdrukken; het helpt bij het uitdrijven van dode baby's en verlicht pijnen van de moederen is zeer effectief bij alle oude gewrichtspijnen, zoals jicht, krampen of stuiptrekkingen. Een drachme van het poeder ervan, ingenomen in wijn, is een wonderbaarlijk goede hulp tegen de beet en het gif van een adder; het sap van het kruid, met een beetje honing erbij, is goed om de ogen te zuiveren van dofheid, nevel en wolken, die het zicht belemmeren en belemmeren. Het is zeer goed zowel voor groene, verse wonden als voor oude zweren en zweren, om de ene te sluiten en de andere te reinigen en om beide perfect te genezen, zelfs als ze hol of stelig zijn; vooral als het groene kruid gekneusd wordt en daarop aangebracht wordt: het afkooksel ervan, gedruppeld in de oren, bevrijdt ze van wormen, reinigt de vieze zweren en zich uitbreidende korsten van het hoofd en verwijdert alle sproeten, vlekken en sporen van de huid, als je ermee wast; het kruid is zo veilig dat je het niet kunt laten om het te gebruiken.

Neem het inwendig alleen in bij inwendige ziekten en breng het uitwendig aan bij uitwendige klachten: het is zeer heilzaam, maar niet aangenaam om te proeven.

Er is daarnaast nog een klein duizendguldenkruid die een gele bloem draagt; in alle andere opzichten lijkt het op het eerste, behalve dat de bladeren groter zijn en donkerder groenen de stengel er middendoor loopt, zoals bij het kruid door en door. Ze staan allemaal, zoals ik al eerder zei, onder de heerschappij van de zon; maar als u dit in acht neemt, zult u een uitstekende waarheid ontdekken. Gebruik bij bloedziekten het rode duizendguldenkruid; bij galziekte de gele; maar bij slijm of waterziekte zult u de witte het beste vinden.

CHERRY-TREE.

I SUPPOSE there are few but know this tree, if only for its fruit's sake, and. therefore I shall decline writing a description.

Place. For the place of its growth, it is afforded room in every orchard.

Government and Virtues. It is a tree of Venus. Cherries, as they are of different tastes, so they are of divers qualities ; the sweet pass through the stomach and belly more speedily, but are of little nourishment : the tart or four are more pleasing to a hot stomach, procuring appetite to meat, and help to cut tough phlegm and gross humours ; but, when these are dried, they are more binding than when they are fresh, being cooling in hot diseases, and welcome to the stomach ; it also provokes urine. The gum of the cherry-tree, dissolved in wine, is good for a cough, and hoarseness of the throat ; it mendeth the colour in the face, sharpeneth the eye-fight, provoketh the appetite, and helpeth to break and expel the stone. Black cherries bruised with the stones, and distilled, the water thereof is much used to break the stone, expel gravel, and break wind.

KERSENBOOM. (Prunus cerasus)

Ik veronderstel dat er maar weinig mensen zijn die deze boom niet kennen, al was het maar vanwege zijn vruchten daarom zal ik een beschrijving ervan afwijzen.

Plaats. Vanwege de plaats waar het groeit, is er in elke boomgaard een plaatsje vrij.

Regering en deugden. Het is een Venusboom. Kersen, net zoals ze verschillende smaken hebben, hebben ze ook verschillende kwaliteiten; de zoete gaan sneller door de maag en de maag, maar zijn weinig voedzaam: de zure of vier zijn aangenamer voor een warme maag, wekken eetlust op en helpen taai slijm en vieze levenslust te verdrijven; maar wanneer ze gedroogd zijn, zijn ze meer bindend dan wanneer ze vers zijn, omdat ze verkoelend werken bij hitteziekten en welkom zijn voor de maag; het veroorzaakt ook urineren. Het hars van de kersenboom, opgelost in wijn, is goed tegen hoest en heesheid; Het herstelde de kleur in het gezicht, verscherpte de oogopslag, wekte de eetlust op en helpt de steen te breken en uit te drijven. Zwarte kersen, gekneusd met de stenen en gedestilleerd, het water ervan wordt veel gebruikt om de steen te breken, gruis uit te drijven en wind te breken.

WINTER CHERRIES.

Description. THE winter cherry hath a running or creeping root in the ground, generally of the size of one's little finger, shooting forth at several joints, in several places, whereby it quickly spreadeth over a great compass of ground; the stalk riseth not above a yard high, whereon are set many broad and long green leaves, somewhat like nightshade, but larger ; at the joints v/hereof come forth whitish flowers made of five leaves each, which after turn into green berriesenclosed with a thin skin, which change to reddish when they grow ripe, the berry likewise being reddish and as large as a cherry, wherein are contained many flat yellowish seeds, lying within the pulp, which, being gathered and strung up, are kept all the year, to be used upon occasion.

Place. They do not grow naturally in this land, but are cherished in gardens for their virtues.

Time. They flower not until the middle or latter end of July, and the fruit is ripe about the end of August, or beginning of September.

Government and Virtues. This is also a plant of Venus. They are of great use in physic : the leaves being cooling, may be used in inflammations} but are not opening as the berries and fruit are, which, by drawing down the urine, provoke it to be voided plentifully when it is slopped, or grown hot, sharp, and painful, in the passage ; it is good also to expel the stone and gravel out of the reins, kidneys, and bladder, helping to dissolve the stone, and voiding it by grit or gravel fent forth in the urine ; it also helpeth much to cleanse inward imposthumes or ulcers in the reins or bladder, or in those that void a bloody or foul urine: the distilled water of the fruit, or the leaves together with them, or the berries green or dry, distilled with a little milk, and. drunk morning and evening with a little sugar, is effectual to all the purposes before specified, and especially against the heat and sharpness of the urine. I shall only mention one way, amongst many others, which might be used for ordering the berries to be helpful for the urine and stone, which is thus : Take three or four good handfuls of the berries, either green or fresh, or dried, and, having bruised them, put them into so many gallons of beer or ale, when it is newly tunned up; this drink, taken daily, hath been found to do much good to many, both to case the pains, expel urine and the stone, and to cause the stone not to ingender. The decoction of the berries in wine and water is the most usual way, but the powder of them taken in drink is the most effectual.

WINTERKERSEN. (Physalis alkekengi)

Beschrijving. De winterkers heeft een wortel die in de grond groeit of kruipt, meestal zo groot als een pink. Het schiet uit op verschillende plekken, op verschillende gewrichten, waardoor het zich snel over een groot oppervlak verspreidt. De stengel komt niet hoger dan een meter uit, waaraan vele brede en lange groene bladeren zitten enigszins lijken op nachtschade, maar groter. Op de gewrichten komen witachtige bloemen tevoorschijn, elk bestaande uit vijf bladeren. Deze veranderen in groene bessen, omgeven door een dunne schil, die roodachtig verkleuren wanneer ze rijp zijn. De bes is eveneens roodachtig en zo groot als een kers. In het vruchtvlees zitten vele platte, geelachtige zaden, die, verzameld en opgehangen, het hele jaar door bewaard worden om ze bij gelegenheid te gebruiken.

Plaats. Ze groeien niet van nature in dit land, maar worden in tuinen gekoesterd vanwege hun eigenschappen.

Tijd. Ze bloeien pas midden of eind juli en de vruchten zijn rijp rond eind augustus of begin september.

Regering en Deugden. Dit is ook een plant van Venus. Ze zijn van groot nut in de geneeskunde: de bladeren zijn verkoelend en kunnen worden gebruikt bij ontstekingen, maar ze openen zich niet zoals de bessen en vruchten, die door de urine op te zuigen, ervoor zorgen dat deze overvloedig wordt geloosd wanneer deze is gemorst of heet, scherp en pijnlijk is geworden in de doorgang; het is ook goed om de steen en het gruis uit de nieren, nieren en blaas te verwijderen, wat helpt de steen op te lossen en deze te lozen door gruis of gruis dat in de urine wordt uitgescheiden; het helpt ook veel om een zwelling met pus van binnen te reinigen; een abces of zweren in de nieren of blaas of bij zwellingen die een bloedige of vuile urine lozen: het gedestilleerde water van de vrucht of de bladeren samen met de bladeren of de groene of droge bessen, gedestilleerd met een beetje melk en 's ochtends en 's avonds gedronken met een beetje suiker, is effectief voor alle eerder genoemde doeleinden en vooral tegen de hitte en scherpte van de urine. Ik zal slechts één manier noemen, van de vele andere, die gebruikt kan worden om de bessen te laten helpen bij urine- en nierstenen. Deze manier is als volgt: neem drie of vier flinke handenvol bessen, groen, vers of gedroogd en doe ze, nadat u ze gekneusd hebt, in een paar liter bier of ale, wanneer dit net is opgestookt; deze drank, dagelijks ingenomen, blijkt bij velen zeer goed te werken, zowel om de pijn te verzachten, urine en nierstenen te verdrijven, als om te voorkomen dat nierstenen ontstaan. Het afkooksel van de bessen in wijn en water is de meest gebruikelijke manier, maar het innemen van poeder als drank is het meest effectief.

CHERVIL.

IT is called cerefolium, mirrhis, and mirtha, chervil, sweet chervil, and sweet cicely.

Description. The garden chervil doth at first resemble parsley, but, after it is more grown, the leaves are much cut and jagged, resembling hemlock, being a little hairy, and of a whitish-green colour, sometimes turning reddish in the summer-, as do the stalks also ; it riseth little more than half a foot high, bearing white flowers in spiked tufts, which turn into long and round seeds, pointed at the ends, and blackish when they are ripe of a sweet taste, but no smell, though the herb itself smelleth reasonably well : the root is small and long, and perisheth every year, and must be sown in the spring or seed, and alter July for autumn sallad.

The wild chervil growth two or three feet high, with yellow stalks and joints set with broader and more hairy leaves, divided into sundry parts, nicked about the edges, and of a dark-green colour, which likewise groweth reddish with the stalks ; at the tops whereof stand small white tufts of flowers, and afterwards smaller and longer seed : the root is white, hard, and endureth long. This hath, little or no scent.

Place. The first is sown in gardens for a sallad-herb -, the second groweth wild in the meadows of this land, and by hedge-sides, and on heaths.

Time. They flower and seed early, and thereupon are sown again at the end of the summer.

Government and Virtues, The garden chervil, being eaten, doth moderately warm the stomach, and is a certain remedy to dissolve congealed or clotted blood in the body, or that which is clotted by bruises, falls, &c. The juice or distilled water thereof being drunk, and the bruised leaves laid to the- place ; being taken either meat or drink, it is held good to provoke urine, or expel the stone in the kidneys, to bring down women's courses, and to help the pleurisy and prickings of the side. The wild chervil, bruised and applied, dissolveth swellings in any part: of the body, and taketh away spocs and marks of congealed blood, by bruises or blows, in a short time.

KERVEL. Anthriscus cerefolium, Anthriscus sylvestris)

Het wordt cerefolium, mirrhis en mirtha, kervel, zoete kervel en zoete cicely genoemd.

Beschrijving. De tuinkervel lijkt aanvankelijk op peterselie, maar naarmate het langer groeit, zijn de bladeren sterk ingesneden en gekarteld, lijken op gevlekte scheerling, licht behaard en witgroen van kleur, soms roodachtig in de zomer, evenals de stengels; het wordt iets meer dan 15 centimeter hoog en draagt witte bloemen in puntige pollen, die zich ontwikkelen tot lange en ronde zaden, puntig aan de uiteinden en zwartachtig wanneer ze rijp zijn, met een zoete smaak, maar geen geur, hoewel het kruid zelf redelijk goed rook: de wortel is klein en lang en vergaat elk jaar en moet in het voorjaar of in zaad worden gezaaid en vanaf juli voor herfstsalade.

De wilde kervel groeit twee tot drie voet hoog met gele stengels en gewrichten bezet met bredere en meer behaarde bladeren, verdeeld in diverse delen, aan de randen gekerfd en donkergroen van kleur, die eveneens roodachtig groeien met de stengels; aan de toppen daarvan staan kleine witte plukjes bloemen en daarna kleiner en langer zaad: de wortel is wit, hard en lang houdbaar. Deze heeft weinig of geen geur.

Plaats. De eerste wordt gezaaid in tuinen als saladekruid, de tweede groeit wild in de weiden van dit land, langs heggen en op heidevelden.

Tijd. Ze bloeien en zaad vroeg en worden vervolgens opnieuw gezaaid aan het einde van de zomer.

Regering en deugden. De tuinkervel, gegeten, verwarmt de maag matig en is een zeker middel om gestold of gestold bloed in het lichaam op te lossen of dat wat gestold is door kneuzingen, vallen enz. Het sap of gedestilleerd water ervan wordt gedronken en de gekneusde bladeren worden op de plaats gelegd; of het nu gegeten of gedronken wordt, het wordt beschouwd als een goed middel om urine op te wekken of nierstenen uit te drijven, om vrouwelijke menstruaties te verminderen en om pleuritis en steken in de zij te verlichten. De wilde kervel, gekneusd en aangebracht, lost zwellingen op in elk deel van het lichaam en verwijdert vlekken en sporen van gestold bloed, door kneuzingen of stoten, in korte tijd.

SWEET CHERVIL.

CALLED by some sweet cicely.

Description. It groweth very much like the greater hemlock, having large spread leaves, cut into divers parts, but of a fresher green colour than hemlock, tasting as sweet as aniseseed ; the stalk riseth up a yard high, or more, being crested or hollow, having the leaves at the joints, but less, and at the tops of the branched stalks, umbels or tufts of white flowers ; after which comes large and long crested, black, shining, seed, pointed at both ends, tasting quick, yet sweet and pleasant: the root is great and white, growing deep in the ground, and spreading sundry long branches therein, in taste and smell stronger than the leaves or seed, and continue many years.

Place. It groweth in gardens.

Government and Virtues. These are all three of them of the nature of Jupiter, and under his dominion. This whole plant, 'besides its pleasantness in sallads, hath also its physical virtues ; the root boiled and eaten with oil and vinegar, or without oil, doth much please and warm an old and cold stomach, oppressed with wind or phlegm, or those that have the phthisic or consumption of the lungs. The same, drunk with wine, is a preservative from the plague ; it provoketh women's courses, and expelleth the after-birth, procureth an appetite to meat, and expelleth wind : the juice is good to heal the ulcers of the head and face; the candied roots hereof are held as effectual as angelica to preserve from infection in the time of a plague, and to warm and comfort a cold weak stomach. It is so harmless that you cannot make use of it amiss.

ZOETE KERVEL. (Myrrhis odorata)

Door sommigen ook wel zoete kervel genoemd.

Beschrijving. De groei lijkt sterk op die van de grote gevlekte scheerling met grote, uitgespreide bladeren, in diverse delen gesneden, maar frisser groen van kleur dan de gevlekte scheerling en een smaak die zo zoet is als anijszaad; de stengel is een meter of hoger, gekamd of hol, met bladeren op de gewrichten, maar minder en aan de toppen van de vertakte stengels schermen of plukjes witte bloemen; daarna komt het grote en lange gekamde, zwarte, glanzende zaad, aan beide uiteinden puntig, met een snelle, maar toch zoete en aangename smaak. De wortel is groot en wit, groeit diep in de grond en spreidt zich daarin uit met diverse lange takken, die sterker smaken en ruiken dan de bladeren of het zaad en die vele jaren meegaan.

Plaats. De plant groeit in tuinen.

Bestuur en deugden. Deze drie zijn alle drie van de aard van Jupiter en vallen onder zijn heerschappij. Deze hele plant heeft, naast zijn aangename smaak in salades, ook fysieke deugden; de wortel, gekookt en gegeten met olie en azijn of zonder olie, is zeer aangenaam en verwarmt een oude en koude maag, bedrukt door wind of slijm of bij mensen met tering of vertering van de longen. Dezelfde, gedronken met wijn, is een conserveermiddel tegen de pest; het wekte vrouwelijke menstruatie op en verdrijft de nageboorte, wekte eetlust op en verdrijft wind; het sap is goed om zweren op hoofd en gezicht te genezen; de gekonfijte wortels hiervan worden beschouwd als even effectief als engelwortel om te beschermen tegen infectie in tijden van een pest en om een koude, zwakke maag te verwarmen en te troosten. Het is zo onschadelijk dat je het niet verkeerd kunt gebruiken.

CHESNUT-TREE.

TO describe a tree so commonly known, were as needless as to tell a man he has a mouth ; therefore take the government and virtues of it thus : The tree is absolutely under the dominion of Jupiter, and therefore the fruit must needs breed good blood, and yield commendable nourishment to the body; yet, if eaten overmuch, they make the blood thick, procure the head-ach, and bind the body ; the inner skin that covereth the nut, is of so binding a quality', that a scruple of it being taken by a man, or ten grains by a child, soon stops any flux whatsoever : the whole nut being dried and beaten into powder, and a drachm taken at a time, is a good remedy to stop the terms in women. If you dry chesnuts, and beat the kernels into powder, both the barks being taken away, and make it up into an electuary with honey, you have an admirable remedy for the cough and spitting blood.

KASTANJEBOOM (Castanea sativa)

Een zo algemeen bekende boom beschrijven zou net zo overbodig zijn als een man vertellen dat hij een mond heeft; vat daarom de heerschappij en deugden ervan als volgt op: De boom staat volledig onder de heerschappij van Jupiter en daarom moet de vrucht noodzakelijkerwijs goed bloed voortbrengen en het lichaam een prijzenswaardige voeding geven; toch, als ze te veel gegeten worden, maken ze het bloed dik, veroorzaken ze hoofdpijn en vernauwen ze het lichaam; de binnenste schil die de noot bedekt, is van zo'n bindende kwaliteit dat een man er een beetje van eet of tien korrels door een kind, al snel elke bloeding stopt: de hele noot drogen en tot poeder malen en een drachme per keer nemen, is een goed middel om de koorts bij vrouwen te stoppen. Als je kastanjes droogt en de pitten tot poeder maalt, beide basten verwijdert en er met honing een drank van maakt, heb je een uitstekend middel tegen hoest en bloedspuwing.

EARTH CHESNUTS.

THEY are called earth nuts, earth chesnuts, ground nuts, cipper nuts, and in Sussex they are called pig nuts. A description of them were needless, for every child knows them.

Government and Virtues. They are something hot and dry in quality, under the dominion of Venus ; they provoke lust: exceedingly, and stir up to those sports she is mistress of; the seed is excellent good to provoke urine, and so also is the root, but doth not perform it so forceably as the seed. The root being dried and beaten into powder, and the powder made into an electuary, is as singular a remedy for spitting and pissing blood as the former chesnuts are for coughs.

AARDKASTANJES. (Bunium bulbocastanum)

Ze worden aardnoten, aardkastanjes, aardnoten, cipper noten genoemden in Sussex heten ze varkensnoten. Een beschrijving ervan is overbodig, want elk kind kent ze.

Overheid en deugden. Ze zijn heet en droog van aard, onder de heerschappij van Venus; ze wekken lust op: buitengewoon en zetten aan tot die spelletjes waar zij de meesteres van is; het zaad is uitstekend geschikt om urine op te wekken en dat geldt ook voor de wortel, maar doet dat niet zo krachtig als het zaad. De wortel wordt gedroogd en tot poeder geslagen en het poeder wordt tot een drankje verwerkten is een even bijzonder middel tegen spugen en bloedplassen als de eerder genoemde kastanjes tegen hoest.

CHICKWEED.

IT is generally known to most people, I shall not therefore trouble you with the description thereof, nor myself with setting forth the several kinds, since there are but two or three worth notice for their usefulness.

Place. These are usually found in moist; and watery places, by wood-sides, and elsewhere.

Time. They flower about June, and their seed is ripe in July.

Government And Virtues. It is a fine, soft, pleasing, herb, under the dominion of the Moon. It is found to be as effectual as purslain to all the purposes whereunto it serveth, except for meat only. The herb bruised, or the juice applied, with cloths or sponges dipped therein, to the region of the liver, and as they dry to have fresh applied, doth wonderfully temper the heat of the liver, and is effectual for all imposthumes and swellings whatsoever ; for all redness in the face, wheals, pushes, itch, and scabs, the juice being either simply used, or boiled in hog's grease ; the same helpeth cramps, convulsions, and palsies : the juice or distilled water is of good use for all heat and redness in the eyes, to drop some of it into them i as also into the ears to ease the pains In them, and is of good effect to ease the pains and heat and sharpness of blood in the piles, and all pains of the body In general that proceed from heat; it is used also in hot and virulent ulcers and sores in the privy parts of men and women, or on the legs, or elsewhere. T he leaves boiled with marshmallows, and made into a poultice with fenugreek and linseed, applied to swellings or imposthumes, ripeneth and breaketh them, or assuageth the swellings, and easeth the pains; it helpeth the sinews when they are shrunk by cramps or otherwise, and extends and makes them pliable again, hb using the following method, viz. Boil an handful of chickweed, and a handful of dried red-rose leaves, but not distilled, in a quart of muscadine until a fourth part be consumed; then put to them a pint of oil of trotters, or sheep's feet ; let them boil a good while, still stirring them well, which being strained anoint the grieved part therewith, warm against the fire, rubbing it well with your hand, and bind also some of the herb, if you choose, to the place, and with God's blessing it will help in three times dressing.

Muur. (Stellaria media)

Het is algemeen bekend bij de meeste mensen, dus ik zal u niet lastigvallen met de beschrijving ervan, noch met het opnoemen van de verschillende soorten, aangezien er maar twee of drie zijn die de moeite waard zijn om te vermelden vanwege hun bruikbaarheid.

Plaats. Deze worden meestal gevonden op vochtige en waterige plaatsen, langs bosranden en elders.

Tijd. Ze bloeien rond juni en hun zaad is rijp in juli.

Regering en deugden. Het is een fijn, zacht, aangenaam kruid, onder de heerschappij van de maan. Het blijkt net zo effectief te zijn als postelein voor alle doeleinden waarvoor het diende, behalve voor vlees. Het gekneusde kruid of het sap aangebracht, met doeken of sponzen erin gedoopt, op de leverstreek en als ze drogen tot ze vers zijn aangebracht, tempert dit wonderbaarlijk de hitte van de lever en is effectief tegen alle zwellingen die pus bevatten; een abces en zwellingen van welke aard dan ook; voor alle roodheid in het gezicht, bultjes, puistjes, jeuk en korstjes, waarbij het sap ofwel gewoon gebruikt werd ofwel gekookt in varkensvet; hetzelfde helpt tegen krampen, stuiptrekkingen en verlammingen: het sap of gedestilleerd water is goed te gebruiken bij alle hitte en roodheid in de ogen, door er wat van in te druppelen en ook in de oren om de pijn daarin te verlichten en is van goed effect om de pijn en hitte en scherpte van bloed in de aambeien en alle pijnen van het lichaam in het algemeen die voortkomen uit hitte te verlichten; het wordt ook gebruikt bij hete en virulente zweren en zweren in de intieme delen van mannen en vrouwen of op de benen of elders. De bladeren gekookt met marshmallows en gemaakt tot een kompres met fenegriek en lijnzaad, aangebracht op zwellingen of een zwelling die pus bevat; een abces, rijpen en breken ze of verzacht de zwellingen en verlicht de pijnen; het helpt de pezen wanneer ze gekrompen zijn door krampen of anderszins en rekt ze uit en maakt ze weer soepel, met behulp van de volgende methode, namelijk: Kook een handvol vogelmuur en een handvol gedroogde rode rozenblaadjes, maar niet gedistilleerd, in een liter muskaatwijn tot een kwart is opgebruikt; voeg er dan een pint olie van dravers of schapenpoten aan toe; Laat ze een tijdje koken, blijf goed roeren en zeef ze. Zalf het aangetaste deel ermee, warm het op het vuur en wrijf het goed in met je hand. Bind er, als je dat wilt, ook wat van het kruid aan vast. Met Gods zegen zal het drie keer helpen bij het bereiden.

CHICH PEASE.

IT is also called by some cicers.

Description. The garden sorts, whether red, black, or white, bring forth stalks a yard long, whereon do grow many small and almost round leaves, dented about the edges, set on both sides of a middle rib; at the joints come forth one or two flowers upon sharp footstalks, pease-fashion, either whitish, or purplish red, lighter or deeper, according as the pease that follow will be, which are contained in small, thick, and short, pods, wherein lie one or two pease, though usually more, a little pointed at the lower end, and almost round at the head, yet a little cornered or sharp. The root is small, and perisheth yearly.

Place and Time. They are sown in gardens, or in fields, as pease, being sown later than pease, and gathered at the same time with them, or presently after.

Government and Virtues. They are both under the dominion of Venus. They are no less windy than beans, but nourish more; they provoke urine, and are thought to increase sperm ; they have a cleansing faculty, whereby they break the stone in the kidneys. To drink the cream of them being boiled in water, is the bell way. It moveth the belly downwards, provoketh women's courses, and urine, and increases both milk and seed. One ounce of cicers, two ounces of French barley, and a small handful of marsh-mallow roots, clean washed and cut, being boiled in the broth of a chicken, and four ounces taken in the morning, falling two hours after, is a good medicine for a pain in the fides. The white cicers are used more for meat than medicine, yet they have the fame effect, and are thought more powerful to increase milk and seed.

The wild cicers are so much more powerful than the garden kinds, by how much they exceed them in heat and dryness, whereby they are more effectual in opening obstructions, breaking the stone, and having all the properties of cutting, opening, digesting, and dissolving, more speedily and certainly than the former.

KEKER ERWTEN. (Cicer arietinum)

Het wordt ook door sommige cicers genoemd.

Beschrijving. De tuinsoorten of ze nu rood, zwart of wit zijn, brengen stengels van een meter lang voort, waaraan veel kleine en bijna ronde blaadjes groeien, aan de randen ingedeukt, aan beide zijden van een middennerf geplaatst; op de gewrichten komen een of twee bloemen tevoorschijn op scherpe voetstelen, erwt-achtig ofwel witachtig of paarsrood, lichter of dieper, afhankelijk van de erwt die volgt, die zich bevinden in kleine, dikke en korte peulen, waarin een of twee erwten liggen, hoewel meestal meer, een beetje puntig aan de onderkant en bijna rond aan de kop, maar toch een beetje hoekig of scherp. De wortel is klein en sterft jaarlijks af.

Plaats en tijd. Ze worden in tuinen of op velden gezaaid, net als erwt en worden later dan erwt gezaaid en tegelijkertijd of kort daarna verzameld.

Regering en deugden. Ze vallen beide onder de heerschappij van Venus. Ze zijn niet minder winderig dan bonen, maar voeden meer; ze veroorzaken urine en zouden de spermaproductie verhogen; ze hebben een reinigend vermogen, waardoor ze de nierstenen breken. Het drinken van de room ervan, gekookt in water, is de manier van bellen. Het beweegt de buik naar beneden, veroorzaakt vrouwelijke cycli en urine en verhoogt zowel de melkproductie als de zaadproductie. Een ons cicer, twee ons Franse gerst en een klein handjevol heemstwortels, schoon gewassen en gesneden, gekookt in kippenbouillon en vier ons 's ochtends ingenomen, twee uur later, is een goed medicijn tegen pijn in de zijdes. De witte cicer’ s worden meer gebruikt voor vlees dan voor medicijnen, maar ze hebben hetzelfde effect als de gerst en worden beschouwd als krachtiger om de melkproductie en zaadproductie te verhogen.

De wilde cicer’ s zijn zoveel krachtiger dan de tuinsoorten, doordat ze hen qua hitte en droogte overtreffen. Ze zijn effectiever in het losmaken van obstakels, het breken van stenen en hebben alle eigenschappen van snijden, openen, verteren en oplossen, sneller en zekerder dan de eerstgenoemde.

CINQUEFOIL.

IT is called in some countries, five-fingered grass, or five-leaved grass. Description. This spreadeth and creepeth far upon the ground, with long slender strings like strawberries, which take root again and shoot forth man- leaves made of five parts, and sometimes of seven, dented about the edges and somewhat hard. The stalks are slender, leaning downwards, and bear many small yellow flowers thereon, with feme yellow threads in the middle, standing about a smooth green head ; which when it is ripe is a little rough, and containeth small brownish seed. The root is of a blackish brown colour, seldom so big as one's little finger, but growing long with some threads thereat ; and by the small strings it quickly spreadeth over the ground.

Place. It groweth by wood sides, hedge sides, the pathways in fields, and in the borders and corners of them, almost in every part of this kingdom.

Time. It flowereth in summer, some sooner, some later.

Government and Virtues. This is an herb of Jupiter, and therefore strengthens the parts of the body that he rules; let Jupiter be angular and strong when it is gathered, and if you give but a scruple, which is only twenty grains of it at a time, either in white wine, or white-wine vinegar, you shall seldom miss the cure of an ague, be it what ague soever, in three fits, as I have often proved to the admiration both of myself and others. It is an especial herb used in all inflammations and fevers, whether infectious or pestilential; or among other herbs to cool and temper the blood and humours in the body : as also for all lotions, gargles, infections, and the like, for fore mouths, ulcers, cankers, fistulas, and other corrupt, foul, or running, sores. The juice hereof drunk about four ounces at a time, for certain da) s together, cureth the quinsey and the yellow jaundice ; and, taken for thirty days together, cureth the falling sickness. The roots boiled in milk, and drunk, is a most effectual remedy for all fluxes in man or woman, . whether the whites or reds, as also the bloody flux. The roots boiled in vinegar, and the decoction thereof held in the mouth, easeth the pains of the tooth-ach. The juice or decoction taken with a little honey, helpeth the hoarseness of the throat, and is very good for the cough of the lungs. The distilled water both of the root and leaves is also effectual to all the purposes aforesaid; and if the hands arc often washed therein, and suffered at every time to dry in of itself without wiping, it will in a short time help the pains or shaking in them. The root boiled in vinegar, helpeth all knots, kernels, hard swellings, and lumps, growing in any part of the flesh, being thereto applied ; as also all inflammations, St. Anthony's fire, also all imposthumes, and painful sores, with heat and putrefaction, the stingings, and all other sorts of running and foul scabs, sores, and the itch. The same also boiled in wine, and applied to any painful or aching joints, or the gout in the hands or feet, or the hip gout called the sciatica; and the decoction thereof, drunk at the same time, doth cure them, and easeth violent pains in the bowels. The roots are likewise effectual to help ruptures or burstings, being used with other things available to thit purpose, taken either inwardly or outwardly, or both : as also for bruises, or hurts, by blows, falls, or the like, and to stay the bleeding of wounds in any part either inward or outward.

Some hold that one leaf cares a quotidian, three a tertian, and four a quartan, ague ; but, with respect to the number of leaves, it is a matter of no consequence, or whether it is given in powder or decoction : if Jupiter were strong and the Moon applying to him, or his good aspect at the gathering of it, I never knew it miss the desired effects.

VIJFBLAD. (Potentilla reptans)

In sommige landen wordt het vijfvingerig gras of vijfbladig gras genoemd. Beschrijving. Deze plant verspreidde zich en kroop ver over de grond, met lange, dunne slierten als aardbeien, die weer wortel schieten en uitlopen. Vijfbladige bladeren, bestaande uit vijf delen en soms uit zeven, aan de randen ingedeukt en enigszins hard. De stengels zijn slank, hangen naar beneden en dragen veel kleine gele bloemen, met vrouwelijke gele draden in het midden, die rond een gladde groene kruin staan, die bij rijpheid een beetje ruw is en kleine bruinachtige zaden bevat. De wortel is zwartbruin van kleur, zelden zo groot als een pink, maar groeit lang met enkele draden eraan; en door de dunne slierten verspreidde het zich snel over de grond.

Locatie. Het groeit langs bosranden, heggen, paden in velden en in de randen en hoeken daarvan, bijna overal in dit koninkrijk.

Tijd. De bloemen verschijnen in de zomer, sommige eerder, andere later.

Bestuur en Deugden. Dit is een kruid van Jupiter en versterkt daarom de lichaamsdelen die hij bestuurt; laat Jupiter hoekig en sterk zijn wanneer het geplukt wordt en als u er maar een scheutje van geeft, wat slechts twintig korrels is, per keer, in witte wijn of witte wijnazijn, zult u zelden de genezing van een koortslip missen, welke koortslip dan ook, in drie aanvallen, zoals ik vaak heb bewezen tot bewondering van zowel mijzelf als anderen. Het is een speciaal kruid dat gebruikt wordt bij alle ontstekingen en koortsen of ze nu besmettelijk of pestilent zijn; of onder andere kruiden om het bloed en de levenskracht in het lichaam te verkoelen en te temperen; evenals voor alle lotions, gorgeldranken, infecties en dergelijke, voor in de mond, zweren, aften, fistels en andere ontsieren, vieze of etterende zweren. Het sap hiervan, gedronken ongeveer 115 ml per keer, gedurende bepaalde dagen achter elkaar, geneest de keelpijn en de gele geelzucht; en dertig dagen achter elkaar ingenomen, geneest de vallende ziekte. De wortels, gekookt in melk en gedronken, zijn een zeer effectief middel tegen alle kwalen bij man en vrouw of het nu de witte of rode azijn is, evenals de bloederige vloeistof. De wortels gekookt in azijn en het afkooksel ervan in de mond gehouden, verlicht kiespijn. Het sap of afkooksel, ingenomen met een beetje honing, verlicht heesheid in de keel en is zeer goed tegen hoest in de longen. Het gedestilleerde water van zowel de wortel als de bladeren is ook effectief voor alle bovengenoemde doeleinden; en als de handen er vaak in gewassen worden en telkens erin gedroogd worden zonder af te vegen, zal het in korte tijd de pijn of het trillen daarin verlichten. De wortel gekookt in azijn verzacht alle knopen, korrels, harde zwellingen en bulten die op enig deel van het vlees groeiden, wanneer daarop werd aangebracht; evenals alle ontstekingen, Sint-Antoniusvuur, ook alle zwellingen die pus bevatten; een abces en pijnlijke zweren, met hitte en verrotting, de stekende pijn en alle andere soorten loopneus en vieze korsten, zweren en jeuk. Hetzelfde wordt ook in wijn gekookt en op pijnlijke gewrichten aangebracht of op jicht in handen en voeten of op jicht aan de heupen (ischias). Een afkooksel hiervan, tegelijkertijd gedronken, geneest deze klachten en verzacht hevige pijnen in de darmen.

De wortels zijn eveneens effectief bij het verhelpen van breuken of barsten en worden gebruikt met andere middelen die voor dit doel beschikbaar zijn, inwendig of uitwendig ingenomen of beide; evenals bij kneuzingen of verwondingen door stoten, vallen of dergelijke en om het bloeden van wonden, waar dan ook, inwendig of uitwendig, te stelpen.

Sommigen beweren dat één blad een dagelijkse, drie een derde en vier een vierdaagse koorts veroorzaakt; maar wat het aantal bladeren betreft, doet het er niet toe of het in poeder of afkooksel wordt gegeven: of Jupiter sterk was en de Maan op hem van toepassing was of zijn gunstige invloed bij het verzamelen ervan, ik heb nooit geweten dat het de gewenste effecten miste.

CIVES.

THEY are also called rush-leeks, chives, civet, and sweth.

Temperature and Virtues. I confess I had not added these had it not been for a letter I received of a country gentleman, who certified me that amongst other herbs I had left these out; they are indeed a kind of leeks, hot and dry in the fourth degree as they are, and also under the dominion of Mars ; if they are eaten raw, (I do not mean raw opposite to roasted or boiled, but raw opposite to a chymical preparation,) they send up very hurtful vapours to the brain, causing troublesome sleep, and spoiling the eye- sight; yet of them prepared by the art of the alchymist may be made an excellent remedy for stoppage of urine.

CIVES. (Allium schoenoprasum)

Ze worden ook wel bieslook, civet, civet en sweth genoemd.

Temperatuur en deugden. Ik moet bekennen dat ik deze niet had toegevoegd als ik geen brief van een landheer had ontvangen die me verzekerde dat ik deze onder andere kruiden had weggelaten; het is inderdaad een soort prei, heet en droog in de vierde graad zoals ze zijnen ook onder de heerschappij van Mars; als ze rauw worden gegeten (ik bedoel niet rauw tegenover geroosterd of gekookt, maar rauw tegenover een chemische bereiding), sturen ze zeer schadelijke dampen naar de hersenen, wat slaapproblemen veroorzaakt en het gezichtsvermogen bederft; toch kan er, bereid met de kunst van de alchemist, een uitstekend middel tegen urineophoping van gemaakt worden.

CLARY.

OR, more properly, clear-eye.

Description. Our ordinary garden clary hath four-square {talks, with broad,, rough, wrinkled, whitish, or hairy green, leaves, somewhat evenly cut on the edges,, and of a strong sweet scent, growing some near the ground, and some by couples upon stalks : the flowers grow at certain distances with two small leaves at the joints under them, somewhat like unto the flowers of fig, but smaller, and of a whitish blue colour : the seed is brownish and somewhat flat, or not so round as the wild : the roots are blackish, and do not spread far ; it perisheth after the seeding time. It is usually sown, for it seldom riseth of its own sowing.

Place. This groweth in gardens.

Time. It flowereth in June and July, some a little later than others, and their seed is ripe in August, or thereabout.

Government and Virtues. It is under the dominion of the Moon. The seed is used to be put into the eyes to clear them from moats, or other such-like things gotten within the lids to offend them, as also to cleanse them from white or red spots in them. The mucilage of the seed made with water, and applied to tumours or swellings, disperseth and taketh them away ; as also draweth forth splinters, thorns, or other things, gotten into the flesh. The leaves used with vinegar, either by itself or with honey, do help hot inflammations, as also biles, fellons, and the hot inflammations that are gathered by their pains, if it be applied before they are grown too great. The powder of the dried root put into the nose provoketh sneezing, and thereby purgeth the head and brain of much rheum and corruption. The seed or leaves, taken in wine, provoketh to venery. It is of much use both for men and women that have weak backs, to help to strengthen. the reins, used either by itself or with other herbs conducing to the same effed, and in tansies often. The fresh leaves dipped in a batter of flour, eggs, and a little milk, and fried in butter, and served to the table, are not unpleasant to any, but exceeding profitable for those that are troubled with weak backs, and the cffei5ls thereof. The juice of the herb put into ale or beer, and drunk, bringeth down women's courses, and expelleth the after-birth.

It is an usual course with many men when they have gotten the running of the . reins, or women the whites, they have immediate recourse to the clary bush, which having fried in butter they eagerly eat in expectation of instant relief, but to their great disappointment often find themselves worse than before they had tried this expedient. We will grant that clary strengthens the back but this we deny, that the cause of the running of the reins in men, or the whites in women, li s in the back, (though the back may be sometimes weakened by them) consequently the application of this medicine is frequently improver.

SALIE. (Salvia sclarea)

OF, beter gezegd, helder oog.

Beschrijving. Onze gewone tuinsalie heeft vierkante bladeren met brede, ruwe, gerimpelde, witachtige of harige groene bladeren  enigszins gelijkmatig ingesneden aan de randen en met een sterke zoete geur. Sommige groeien dicht bij de grond en andere in paren op steeltjes. De bloemen groeien op bepaalde afstanden met twee kleine blaadjes op de knooppunten eronder enigszins lijkend op vijgenbloemen, maar kleiner en witblauw van kleur. Het zaad is bruinachtig en enigszins plat of niet zo rond als dat van de wilde soort. De wortels zijn zwartachtig en spreiden zich niet ver uit; het is na het zaaien uitgestorven. Het wordt meestal gezaaid, want het wordt zelden uit eigen zaailing opgekweekt.

Plaats. Deze groeit in tuinen.

Tijd. Het bloeit in juni en juli, sommige iets later dan andereen het zaad is rijp in augustus of daaromtrent.

Regering en deugden. Het staat onder de heerschappij van de maan. Het zaad wordt in de ogen gedaan om vuil en andere dergelijke dingen die tussen de oogleden terechtkomen te verwijderen en ze te reinigen van witte of rode vlekken. De slijmlaag van het zaad, gemaakt met water en aangebracht op tumoren of zwellingen, verspreidt en verwijdert deze; het verwijdert ook splinters, doornen of andere dingen die in het vlees terecht zijn gekomen. De bladeren, gebruikt met azijn, hetzij op zichzelf of met honing, helpen bij hete ontstekingen, evenals bij gal, misdadigers en de hete ontstekingen die door hun pijn zijn opgelopen, mits het wordt aangebracht voordat ze te groot worden. Het poeder van de gedroogde wortel in de neus veroorzaakt niezen en reinigt daarmee het hoofd en de hersenen van veel verkoudheid en bederf. Het zaad of de bladeren, ingenomen met wijn, wekten verleiding op. Het is zeer nuttig voor zowel mannen als vrouwen met een zwakke rug, om te helpen versterken. De aderen gebruikt op zichzelf of in combinatie met andere kruiden die tot hetzelfde effect leiden en vaak in boerenwormkruid. De verse bladeren, gedoopt in een beslag van bloem, eieren en een beetje melken gebakken in boteren op tafel geserveerd, zijn niet onaangenaam voor wie dan ook, maar zeer heilzaam voor mensen met een zwakke rug en de werking ervan. Het sap van het kruid, toegevoegd aan bier of gerst gedronken vermindert de menstruatiecyclus en verdrijft de nageboorte.

Het is gebruikelijk dat veel mannen of vrouwen met het vloeien van de aderen onmiddellijk hun toevlucht nemen tot de scharlei. Nadat ze die in boter hebben gebakken, eten ze die gretig op in de hoop op onmiddellijke verlichting. Tot hun grote teleurstelling blijken ze echter vaak slechter af te zijn dan voordat ze dit middel hadden geprobeerd. We geven toe dat scharlei de rug versterkt, maar we ontkennen dat de oorzaak van de scharlei bij mannen of bij vrouwen met een witte vacht, in de rug ligt (hoewel de rug er soms door verzwakt kan raken). Daarom is de toepassing van dit medicijn vaak een verbetering.

WILD CLARY.

WILD CLARY is often, though I think imprudently, called Christ's eye, because it cureth the diseases of the eyes.

Description. It is like the other clary, butless, with many stalks about a foot and a half high; the stalks are square and somewhat hairy; the flowers of a bluish colour. He that knows the common clary cannot be ignorant of this.

Place. It grows commonly in this kingdom, in barren places ; you may find it plentifully if you look in the fields near Gray's Inn, and the fields near Chelsea.

Time. They flower from the beginning of June to the latter end of August.

Government and Virtues. It is something hotter and drier than the garden clary, yet nevertheless under the dominion of the Moon, as well as that the seeds of it being beaten to powder and drunk in wine is an admirable help to provoke lust; a decoction of the leaves being drunk warms the stomach, and it is a wonder if it should not, the stomach being under Cancer the house of the Moon. It helps digestion, scatters congealed blood in any part of the body, and helps dimness of sight; the distilled water thereof cleanseth the eyes of redness, wateriness, and heat; it is a gallant remedy for dimness of sight, to take one of the seeds of it and put into the eye, and there let it remain till it drops out of itself, the pain will be nothing to speak of: it will cleanse the eyes of all filthy and putrid matters, and, in often repeating of it; will take off a film which covereth the sight ; a handsomer, safer, and easier, remedy a great deal than to tear it off with a needle.

WILDE CLARY. (Salvia verbenaca)

WILDE Clary wordt vaak, hoewel ik denk onvoorzichtig, Christusoog genoemd, omdat het oogziekten geneest.

Beschrijving. Het lijkt op de andere scharlei, maar kleiner, met veel stengels van ongeveer 45 centimeter hoog; de stengels zijn vierkant en enigszins behaard; de bloemen hebben een blauwachtige kleur. Wie de gewone scharlei kent, kan dit niet onwetend houden.

Plaats. Het groeit veel in dit koninkrijk, op kale plaatsen; je kunt het in overvloed vinden als je kijkt in de velden bij Gray's Inn en de velden bij Chelsea.

Tijd. Ze bloeien van begin juni tot eind augustus.

Bestuur en Deugden. Het is iets heter en droger dan de heldere clary, maar toch onder de heerschappij van de Maan. Bovendien is het vermalen en in wijn drinken van de zaden ervan een bewonderenswaardig hulpmiddel om lust op te wekken. Een aftreksel van de bladeren verwarmt de maag en het is een wonder als dat niet gebeurt, aangezien de maag zich onder Kreeft bevindt, het huis van de Maan. Het bevordert de spijsvertering, verspreidt gestold bloed naar alle delen van het lichaam en verlicht wazig zicht. Het gedestilleerde water reinigt de ogen van roodheid, tranen en hitte. Het is een edel middel tegen wazig zicht. Neem een van de zaden ervan en breng het in het oog aan, laat het daar zitten tot het er vanzelf uit valt. De pijn zal dan niet te overzien zijn. Het zal de ogen reinigen van alle vuile en stinkende substanties en door het vaak te herhalen, zal het een laagje verwijderen dat het zicht bedekte. Een veel mooier, veiliger en gemakkelijker middel dan het er met een naald af te trekken.

CLEAVERS.

IT is also called aparine, goose-share, and goose-grass.

Description. The common cleavers hath divers very rough square stalks, not so big as the tag of a point, but rising up to be two or three yards high sometimes, if it meets with any tall bushes or trees whereon it may climb, yet without any claspers ; or else much lower, and lying upon the ground full of joints, and at every one of them shooteth forth a branch, besides the leaves thereat, which are usually six, set in a round compass like a star, or the rowel of a spur : from between the leaves of the joints towards the tops of the branches, come forth very small white flowers at every end upon small thready footstalks, which after they are fallen, there do shew two small, round, rough, seeds, which, when they are ripe, grow hard and whitish, having a little hole on the side somewhat like unto a navel. Both stalks, leaves, and feeds, are {a rough, that they will cleave unto any thing that shall touch them. Its root is small and thready, spreading much in the ground, but dieth every year.

Place. It groweth by the hedge and ditch sides, in many places of this land, and is so troublesome an inhabitant in gardens, that it climbeth upon, and is ready to choak, whatever grows near it.

Time. It flowereth in June and July, and the seed is ripe, and falleth again, about the end of July or August, from whence it springeth up again, and not from the old roots.

Government and Virtues. It is under the dominion of the Moon. The juice of the herb, and the seed taken in wine, helpeth those that are bitten with an adder, by preserving the heart from the venom. It is familiarly taken in broth to keep those lean and lank that are apt to grow fat. The distilled water drunk twice a-day helpeth the yellow jaundice, and the decoction of the herb by experience is found to do the same, and stayeth the lask and bloody fluxes. The juice of the leaves, or the leaves a little bruised, and applied to any bleeding wound, stayeth the bleeding ; the juice is also very good to close up the lips of green wounds ; and the powder of the dried herb strewed thereupon doth the same, and likewise helpeth old ulcers. Being boiled with hog's grease, it healeth all sorts of hard swellings or kernels in the throat, being anointed therewith. The juice dropped into the ears taketh away the pains from them. It is a good remedy in the spring eaten, being first chopped small and boiled well, in water gruel, to cleanse the blood and strengthen the liver, thereby keeping the body in health, and fitting it for that change of season that is coming.

KLEEFKLAVER. (Galium aparine)

Het wordt ook wel aparine, ganzenschaar en ganzengras genoemd.

Beschrijving. Het gewone kleefkruid heeft diverse zeer ruwe vierkante stengels, niet zo groot als een punt, maar soms wel twee of drie meter hoog, als het hoge struiken of bomen tegenkomt waar het pp kan klimmen, maar dan zonder klemmen; of veel lager, liggen op de grond vol gewrichten, n aan elk ervan ontspruit een tak, naast de bladeren daaraan, die er meestal zes zijn in een ronde cirkel geplaatst als een ster of het radertje van een spoor: tussen de bladeren van de gewrichten naar de toppen van de takken, komen zeer kleine witte bloemen tevoorschijn aan elk uiteinde op kleine, draadachtige steeltjes, die, nadat ze zijn gevallen, twee kleine, ronde, ruwe zaden vertonen die, wanneer ze rijp zijn, hard en witachtig worden, met een klein gaatje aan de zijkant dat lijkt op een navel. Zowel stengels, bladeren als wortels zijn ruw, zodat ze zich vastklampen aan alles wat ze maar aanraakt. De wortel is klein en draadachtig en breidt zich wijd uit in de grond, maar sterft elk jaar af.

Plaats. Het groeit langs heggen en slootkanten op veel plaatsen in dit land en is zo'n lastige bewoner van tuinen dat het erop klimt en op het punt staat alles wat er in de buurt groeit te verstikken.

Tijd. Het bloeit in juni en juli en het zaad is rijp en valt weer, rond eind juli of augustus, vanwaar het weer opkomt en niet uit de oude wortels.

Regering en deugden. Het staat onder de heerschappij van de maan. Het sap van het kruiden het zaad in wijn genomen, helpt en degenen die door een adder gebeten waren, door het hart te beschermen tegen het gif. Het wordt gewoonlijk in bouillon genomen om degenen die mager en mager zijn en de neiging hebben dik te worden, mager te houden. Het gedestilleerde water, tweemaal daags gedronken, helpt tegen gele geelzuchten de ervaring leert dat het afkooksel van het kruid hetzelfde doet en de slappe en bloederige vloeden stopt. Het sap van de bladeren of de bladeren die licht gekneusd zijn en op een bloedende wond zijn aangebracht, stelpt het bloeden; het sap is ook zeer goed om de lippen van groene wonden te sluiten; en het poeder van het gedroogde kruid dat erover gestrooid wordt doet hetzelfde en helpt eveneens bij oude zweren. Gekookt met varkensvet, geneest het allerlei harde zwellingen of zweren in de keel, door het daarmee te zalven. Het sap dat in de oren druppelt, verlicht de pijn. Het is een goed middel om in de lente te eten, eerst fijngehakt en goed gekookt in waterig pap, om het bloed te reinigen en de lever te versterken, waardoor het lichaam gezond blijft en klaar is voor de komende seizoenswisseling.

CLOWN'S WOUNDWORT.

Description. IT groweth up sometimes to three or four feet high, but usually about two feet, with square, green, rough, stalks, but slender, jointed somewhat far asunder, and two very long, and somewhat narrow, dark-green leaves, bluntly dented about the edges, and ending in a long point. The flowers stand toward the tops, compassing the stalks at the joints with the leaves, and end likewise in a spiked top, having long and much open gaping hoods of a purplish red colour with whitish spots in them, standing in somewhat rough husks, wherein afterwards stand blackish round seeds. The root is composed of many long strings, with seme tuberous long knobs growing among them of a pale yellowish or whitish colour, yet at it sometimes of the year these knobby roots in many places are not seen in the plant : the whole plant smelleth somewhat strongly.

Place. It groweth in sundry counties of this land, both north and west, and frequently by path-sides in the fields near about London, and within three or four miles distance about it, yet usually grows in or near ditches.

Time. It flowereth in June and July, and the seed is ripe soon after.

Government and Virtues. It is under the dominion of the planet Saturn, It is singularly effectual in all fresh and green wounds, and therefore beareth not this name for nought. And is very available in staunching of blood, and to dry up the fluxes of humours in old fretting ulcers, cancers, &c. that hinder the healing of them. A syrup made of the juice of it is inferior to none for inward wounds, ruptures of veins, bloody flux, vessels broken, spitting, pissing, or vomiting, blood: ruptures are excellently and speedily, even to admiration, cured by taking now and then a little of the syrup, and applying an ointment or plaster of the herb to the place; and also if any vein be swelled or muscle cut, apply a plaster of this herb to it, and, if you add a little comfrey to it, it will not do amiss. I assure you this herb deserves commendation, though it have gotten but a clownish name and whoever reads this, if he try it as I have done, will commend it as well as me. It is of an earthy nature.

CLOWNS WONDKRUID. (Stachys palustris)

Beschrijving. De plant groeit soms tot een meter of twee, maar meestal ongeveer zestig centimeter hoog. De plant heeft vierkante, groene, ruwe stelen, maar is slank enigszins ver uit elkaar geplaatsten twee zeer lange en enigszins smalle, donkergroene bladeren, stomp ingedeukt aan de randen en eindigend in een lange punt. De bloemen staan bovenaan, omsluiten de stelen bij de bladverbindingen en eindigen eveneens in een puntige top met lange en sterk open, gapende kappen van een paarsrode kleur met witachtige vlekken erin, staand in enigszins ruwe hulzen, waarin zich later zwartachtige ronde zaden bevinden. De wortel bestaat uit vele lange strengen met daartussen enkele knolachtige, lange knoppen met een lichtgele of witachtige kleur. Toch zijn deze knobbelige wortels op sommige plaatsen in het jaar niet zichtbaar: de hele plant ruikt vrij sterk.

Plaats. De plant groeit in diverse provincies van dit land, zowel in het noorden als in het westen en vaak langs paden in de velden bij Londen en op een afstand van drie tot vier mijl daarvan. Meestal groeit de plant echter in of nabij sloten.

Tijd. Het bloeit in juni en juli en het zaad is kort daarna rijp.

Regering en Deugden. Het staat onder de heerschappij van de planeet Saturnus. Het is uitzonderlijk effectief bij alle verse en groene wonden en draagt daarom deze naam niet voor niets. En het is zeer beschikbaar voor het stelpen van bloedingen en het opdrogen van de stromen van levensgeesten in oude, knagende zweren, kankers enz. die de genezing ervan belemmeren. Een siroop gemaakt van het sap ervan is inferieur aan geen enkele andere voor inwendige wonden, aderbreuken, bloederige vloed, gebroken vaten, spugen, plassen of braken, bloed: breuken worden uitstekend en snel, zelfs bewonderenswaardig, genezen door af en toe een beetje van de siroop te nemen en een zalf of pleister van het kruid op de plek aan te brengen; En ook als een ader gezwollen is of een spier doorgesneden, breng dan een pleister van dit kruid aan en als je er een beetje smeerwortel aan toevoegt, zal dat geen kwaad kunnen. Ik verzeker je dat dit kruid lof verdient, hoewel het maar een clowneske naam heeft gekregen en wie dit leest, als hij het probeert zoals ik, zal het net zo goed aanbevelen als ik. Het is van aardse aard.

COCK ' s HEAD.

OTHERWISE called red fitheling, or medick fetch.

Description. This hath divers weak but rough stalks., half a yard long, leaning downwards, beset with winged leaves, longer and more pointed than those of lentils, and whitish underneath; from the tops of those stalks arise up other slender stalks, naked without leaves unto the tops, where there grow many small flowers in manner of a spike of a pale-reddish colour, with some blueness among them ; after which rise up in their places, round, rough, and somewhat flat, heads. The root is tough and somewhat woody, yet liveth und shooteth a fresh every year.

Place. It groweth under hedges, and sometimes in the open fields, in divers places of this land.

Time. They flower all the months of July and August:, and the seed ripeneth in the mean while.

Government and Virtues. It is under the dominion of Venus. It hath power to ratify and digest, and therefore the green leaves bruised and laid as a plaster, disperse knots, nodes, or kernels, in the fleis : and, if when it is dry it be taken in wine, it helpeth the stranguary ; and, being anointed with oil, it provoketh sweat. It is a singular food for cattle, to cause them to give store of milk ; and why then may it not do the like being boiled in the ordinary drink of nurses.

HANENKOP. (Hedysarum coronaria)

Ook wel rode fitheling of medick fetch genoemd.

Beschrijving. Deze plant heeft diverse zwakke maar ruwe stengels, een halve meter lang, naar beneden leunend, bezet met gevleugelde bladeren, langer en puntiger dan die van linzen en witachtig van onderen; vanuit de toppen van die stengels komen andere slanke stengels omhoog, naakt en zonder bladeren, tot aan de toppen, waar veel kleine bloemen groeien in de vorm van een aar, met een lichtrode kleur, met wat blauw ertussen; daarna komen er ronde, ruwe en enigszins platte hoofdjes op. De wortel is taai en enigszins houtachtig, maar bloeit en bloeit elk jaar opnieuw.

Plaats. Het groeit onder heggen en soms in de open velden op diverse plaatsen in dit land.

Tijd. Ze bloeien alle maanden juli en augustus: en het zaad rijpt in de tussentijd.

Regering en deugden. Het staat onder de heerschappij van Venus. Het heeft de kracht om te bekrachtigen en te verterenen daarom verpulveren de groene bladeren, gekneusd en als pleister gelegd, knopen, knobbels of korrels in het vlees en als het droog is, in wijn wordt genomen, helpt het tegen verstikking; en gezalfd met olie veroorzaakt het zweet. Het is een hoekig voedsel voor vee, om hen melk te laten produceren; en waarom zou het dan niet hetzelfde kunnen doen wanneer het gekookt wordt in de gewone drank van voedsters.

COLUMBINES.

THESE are so well known, growing in almost every garden, that I think I may save the expence of time in writing a description of them.

Time. They flower in May, and abide not for the most: part when June is past, preceding their seed in the mean time.

Government AND Virtues. It is also an herb of Venus. The leaves of columbines are commonly used in lotions with good success for sore mouths and throats ; Tragus saith, that a drachm of the seed taken in wine, with a little saffron, openeth obstructions of the liver, and good for the yellow jaundice, if the party after the taking thereof be laid to sweat well in his bed : the seed also taken in wine causeth speedy delivery of women in child-birth ; if one draught suffice not, let her drink a second, and it will be effectual!. The Spaniards used to eat a piece of the root hereof farting, many days together to help them when troubled with the stone in the reins or kidneys.

Akelei. (Aquilegia vulgaris)

Deze zijn zo bekend en groeien in bijna elke tuin, dat ik denk dat ik tijd kan besparen door er een beschrijving van te schrijven.

Tijd. Ze bloeien in mei en blijven niet lang staan wanneer juni voorbij is, voordat ze in de tussentijd zaad produceren.

Regering en Deugden. Het is ook een kruid van Venus. De bladeren van akelei worden vaak gebruikt in lotions met veel succes voor pijnlijke mond en keel; Tragus zegt dat een drachme van het zaad, ingenomen in wijn, met een beetje saffraan, verstoppingen in de lever opent en goed was tegen gele geelzucht, als de partij na de inname goed in bed lag te zweten. Het zaad, ingenomen in wijn, veroorzaakt ook een snelle bevalling bij vrouwen tijdens de bevalling; als één teug niet voldoende is, laat haar dan een tweede teug drinken en het zal effectief zijn! De Spanjaarden aten een stukje van de wortel hiervan en lieten dagenlang scheten. Dit helpt als ze last hadden van stenen in hun aderen of nieren.

COLTS -FOOT.

CALLED also cough-wort, scal's foot, horse hoof, and bull's foot.

Description. This shooteth up a slender stalk with small yellowish flowers, somewhat early, which fall away quickly after they are past: come up somewhat round leaves, sometimes dented a little about the edges, much less, thicker, and greener, than those of butter- bur, with a little down or freeze over the green leaf on the upper side, which may be rubbed away, and whitish or mealy underneath. The root is small and white, spreading much under ground, so that where it taketh it will hardly be driven away again, if any little piece be abiding therein ; and from thence spring fresh leaves.

Place. It groweth as well In wet grounds as in drier places.

Time. It flowereth in the end of February, the leaves beginning to appear in March.

Government and Virtues. The plant is under Venus. The fresh leaves, or juice, or a syrup made thereof, is good for a hot dry cough, for wheezings and shortness of breath : the dry leaves are best for those that have thin rheums, and distillations upon their lungs, causing a cough, for which also the dried leaves taken as tobacco, or the root, is very good. The distilled water hereof simply, or with elderflowers and nightshade, is a singular remedy against all hot agues, to drink two ounces at a time, and apply cloths wet therein to the head and stomach ; which also doth much good being applied to any hot swellings or inflammations -, it helpeth St. Anthony's fire and burnings, and is singular good to take away wheals and small pushes that arise through heat ; as also the burning heat of the piles, or privy parts, cloths set therein being thereunto applied.

Hoefblad. (Tussilago farfara)

Ook wel hoestkruid, hoefblad, paardenhoef en stierenpoot genoemd.

Beschrijving. Deze scheut groeit op een slanke stengel met kleine geelachtige bloemen, vrij vroeg, die snel afvallen nadat ze uitgebloeid zijn. De bladeren komen op enigszins ronde, soms licht ingedeukte bladeren, veel minder, dikker en groener dan die van groot hoefblad, met een beetje dons of vorst over het groene blad aan de bovenkant, dat kan worden weggewreven en witachtig of melig aan de onderkant. De wortel is klein en wit en breidt zich grotendeels ondergronds uit, zodat het waar het ook terechtkomt, nauwelijks weer zal worden verdreven als er nog een klein stukje in achterblijft; en daaruit ontstaan verse bladeren.

Plaats. Het groeit zowel in natte als in drogere gronden.

Tijd. Het bloeit eind februari, de bladeren beginnen in maart te verschijnen.

Regering en deugden. De plant staat onder Venus. De verse bladeren of het sap of een siroop daarvan, is goed tegen een hete, droge hoest, piepende ademhaling en kortademigheid: de droge bladeren zijn het beste voor mensen met een lichte verkoudheid  en distillaties op hun longen, die hoest veroorzaken, waarvoor ook de gedroogde bladeren, als tabak ingenomen of de wortel, zeer goed zijn. Het gedestilleerde water hiervan, puur of met vlierbloesem en nachtschade, is een uniek middel tegen alle hete koortsen; drink twee ons per keer en leg daarin natte doeken op hoofd en maag; wat ook veel goed doet bij hete zwellingen of ontstekingen - het helpt tegen het vuur en brandwonden van Sint-Antonius en is bijzonder goed om striemen en kleine bultjes die door hitte ontstaan te verwijderen; evenals de brandende hitte van de aambeien of intieme delen, waarbij de daarin gelegde doeken daarop worden aangebracht.

COMFREY.

Description. THE common great comfrey hath divers very large and hairy green leaves, lying on the ground, so hairy or prickly, that if they touch any tender part of the hands, face, or body, it will cause it to itch: the stalk that riseth up from among them, being two or three feet high, hollowed, and cornered, as also very hairy, having many such-like leaves as grow below, but runs less and less up to the top. At the joints of the stalks it is divided into many branches, with some leaves thereon ; and at the ends stand many flowers in order one above another, which are somewhat long and hollow like the finger of a glove of a pale whitish colour, after whitish come from black seed. The roots are great and long, spreading great thick branches under ground, black on the outside and whitish within, short or easy to break, and full of a glutinous or clammy juice of little or no taste.

There is another sort in all things like this, save only it is somewhat less, and beareth flowers of a pale purple colour.

Place. They grow by ditches and water fides, and in divers fields that are moist, for therein they chiefly delight to grow: the first generally through all the land, and the other not quite so common.

Time. They flower in June and July and give their seed in August.

Government and Virtues. This is also an herb of Saturn, and I suppose under the sign Capricorn, cold, dry, and earthy, in quality. What was spoken of clown's woundwort may be said of this ; the great comfrey helpeth those that spit blood, or make a bloody urine ; the root boiled in water or wine, and the decoction drunk, helpeth all inward hurts, bruises, and wounds, and the ulcers of the lungs, causing the phlegm that oppressed them to be easily spit forth; it stayeth the defluxions of rheum from the head upon the lungs, the fluxes of blood or humours by the belly, women's immoderate courses, as well the reds as the whites; and the running of the reins, happening by what cause soever. A syrup made thereof is very effectual for all those inward griefs and hurts; and the distilled water for the same purpose also, and for outward wounds and sores in the fleshy or sinewy part of the body wheresoever; as also to take away the fits of agues, and to allay the sharpness of humours. A decoction of the leaves hereof is available to all the purposes, though not so effectual as of the roots. The root, being outwardly applied, helpeth fresh wounds or cuts immediately, being bruised and laid thereunto; and is especial good for ruptures and broken bones ; yea, it is said to be so powerful to consolidate and knit together, that, if they are boiled with differed pieces of flesh in a pot, it will join them together again. It is good to be applied to women's breasts that grow fore by the abundance of milk coming into them ; as also to repress the overmuch bleeding of the hemorrhoids, to cool the inflammation of the parts thereabout, and to give ease of pains. The roots of comfrey taken fresh, beaten small, and spread upon leather, and laid upon any place troubled with the gout, do presently give ease of the pains ; and applied in the same manner, give ease to pained joints, and profit very much for running and moist ulcers, gangrenes, mortifications, and the like, for which it hath by often experience been found helpful.

Smeerwortel. (Symphytum officinale, Symphytum sylvaticum)

Beschrijving. De gewone smeerwortel heeft diverse zeer grote en harige groene bladeren, die op de grond liggen, zo behaard of stekelig dat ze jeuk veroorzaken als ze een teer deel van de handen, het gezicht of het lichaam aanraken. De stengel die daaruit is ontstaan, is twee of drie voet hoog, hol en in hoeken en eveneens zeer behaard, met veel soortgelijke bladeren die onderaan groeien, maar steeds minder naar boven toe doorlopen. Aan de gewrichten van de stengels is het verdeeld in vele takken, met enkele bladeren eraan; en aan de uiteinden staan vele bloemen gerangschikt boven elkaar, die enigszins lang en hol zijn als de vinger van een handschoen, met een lichtwitachtige kleur, nadat witachtig afkomstig is van zwart zaad. De wortels zijn groot en langen spreiden grote dikke takken onder de grond uit, zwart aan de buitenkant en witachtig aan de binnenkant, kort of gemakkelijk te breken en vol met een kleverig of klam sap, met weinig of geen smaak.

Er is nog een andere soort in al dit soort dingen, behalve dat deze iets kleiner is en bloemen draagt met een lichtpaarse kleur.

Plaats. Ze groeien langs sloten en waterpartijen en in diverse vochtige velden, want daar groeien ze het liefst: de eerste over het algemeen door het hele land en de andere minder vaak.

Tijd. Ze bloeien in juni en juli en geven hun zaad in augustus.

Regering en Deugden. Dit is ook een kruid van Saturnus en ik neem aan onder het teken Steenbok, koud, droog en aards van aard. Wat er over clownswondkruid werd gezegd, kan ook hierover gezegd worden; de grote smeerwortel helpt degenen die bloed spuwden of een bloedige urine produceerden; de wortel gekookt in water of wijnen het aftreksel gedronken, helpt bij alle inwendige kwetsuren, kneuzingen en wonden en bij de longzweren, waardoor het slijm dat hen benauwde gemakkelijk kon worden uitgespuugd; het hield de uitstroming van verkoudheid uit het hoofd naar de longen tegen, de stromen van bloed of levensenergie door de buik, de buitensporige stromen van vrouwen, zowel bij dezelfde als bij witte; en het rennen van de k, wat er ook gebeurde, door welke oorzaak dan ook. Een siroop daarvan is zeer effectief voor al die innerlijke smarten en kwetsuren; en het gedestilleerde water ook voor het verlichten van pijnen voor uitwendige wonden en zweren in het vlezige of pezige deel van het lichaam waar dan ook; evenals om koortsaanvallen weg te nemen en de scherpte ervan te verzachten. Een afkooksel van de bladeren hiervan is voor alle doeleinden beschikbaar, hoewel niet zo effectief als de wortels. De wortel, uitwendig aangebracht, verzachtte verse wonden of snijwonden onmiddellijk, nadat deze gekneusd en daarop gelegd waren; en is bijzonder goed voor breuken en gebroken botten; ja, er wordt gezegd dat het zo krachtig is om te verstevigen en te verbinden, dat als ze met verschillende stukken vlees in een pot worden gekookt, het ze weer aan elkaar zal hechten. Het is goed om het aan te brengen op vrouwenborsten die doorgroeien door de overvloedige melk die erin stroomt; en ook om overmatig bloeden van aambeien te onderdrukken, de ontsteking van de omliggende delen te verkoelen en pijn te verlichten. De wortels van smeerwortel, vers genomen, fijngestampt en op leer uitgesmeerd en gelegd op elke plek die last heeft van jicht verlichten direct de pijn; en op dezelfde manier toegepast, geven ze verlichting aan pijnlijke gewrichten en zijn ze zeer effectief bij loopneus en vochtige zweren, gangreen, kneuzingen en dergelijke, waarvoor het door ervaring vaak nuttig is gebleken.

CORALWORT.

IT is also called by some, toothwort, toothed violet, dog-teeth violet, and dentaris.

Description. Of the many sorts of this herb, two of them may be found growing in this kingdom ; the first of which shooteth forth one or two winged leaves upon long brownish footstalks, which are doubled down at their first coming out of the ground: when they are fully opened they consist of seven leaves, most common]y of a sad-green colour, dented about the edges, set on both sides the middle rib one against another, as the leaves of the ash-tree; the stalk beareth no leaves on the lower half of it, the upper half beareth sometimes three or four, each consisting of five leaves, sometimes but of three ; on the top stand four or five flowers upon short foot-stalks, with long husks; the flowers are very like those of the stock gilliflower of a pale purplish colour, consisting of four leaves apiece, after which come small cods which contain the seed : the root is very smooth, white, and shining; it doth not grow downwards, but creeping along under the upper crust of the ground, and consisteth of divers small round knobs, set together : towards the top of the stalk, there grow small single leaves, by each of which cometh a small round cloven bulb, which when it is ripe, if it be set in the ground, it will grow to be a root, and is esteemed a good way of cultivating the herb.

As for the other coralwort which groweth in this nation, it is more scarce than this, being a very small plant, not much unlike crowfoot, therefore some think it to be one of the sorts of crowfoot. I know not where to direct you to it, and therefore shall forbear the description.

Place. The first groweth near May field in Sussex, in a wood called High-reed, and in another wood there also, called Fox- holes.

Time. They flower from the latter end of April to the middle of May, and before the middle of July they are gone and not to be found.

Government and Virtues. It is under the dominion of the Moon. It cleanseth the bladder and provoketh urine, expels gravel and the stone, it easeth pains in the sides and bowels ; it is excellent good for inward wounds, especially such as are made in the breast or lungs, by taking a drachm of the powder of the root every morning in wine ; the same is excellent good for ruptures, as also to stop fluxes : an ointment made of it is exceeding good for wounds and ulcers, for it soon drieth up the water- humour which hinders the cure.

KORAALKRUID (Cardamine bulbifera, Cardamine microphylla?)

Het wordt door sommigen ook wel tandkruid, tandviooltje, hondstandviooltje en dentaris genoemd.

Beschrijving. Van de vele soorten van dit kruid kunnen er twee in dit rijk worden aangetroffen; de eerste daarvan schiet een of twee gevleugelde bladeren uit op lange bruinachtige voetstelen, die dubbelgevouwen zijn wanneer ze voor het eerst uit de grond komen: wanneer ze volledig geopend zijn, bestaan ze uit zeven bladeren, meestal van een treurige groene kleur, aan de randen ingedeukt, aan beide zijden met de middelste nerf tegen elkaar geplaatst, zoals de bladeren van de es; de stengel draagt geen bladeren aan de onderste helft, de bovenste helft draagt soms drie of vier, elk bestaande uit vijf bladeren, soms slechts uit drie; bovenaan staan vier of vijf bloemen op korte voetstelen, met lange schil; de bloemen lijken sterk op die van de stokbloem, hebben een lichtpaarse kleur en bestaan elk uit vier bladeren, waarna kleine peulen komen die het zaad bevatten: De wortel is zeer glad, wit en glanzend; het groeit niet naar beneden, maar kruipt onder de bovenste korst van de gronden bestaat uit diverse kleine ronde knoppen, die bij elkaar staan: naar de top van de stengel toe groeien kleine, individuele blaadjes, met elk een kleine ronde, gespleten bol, die, wanneer het rijp is, in de grond wordt gezet, uitgroeit tot een wortelen wordt beschouwd als een goede manier om het kruid te kweken.

Wat betreft het andere koraalkruid dat in dit land groeit, het is schaarser dan dit, omdat het een zeer kleine plant is, niet veel anders dan ranonkel, daarom denken sommigen dat het een van de soorten ranonkel is. Ik weet niet waar ik u naartoe moet verwijzen en zal daarom de beschrijving achterwege laten.

Plaats. De eerste groeit nabij May Field in Sussex, in een bos genaamd High-reed en ook in een ander bos daar, Fox-holes genaamd.

Tijd. Ze bloeien van eind april tot half meien vóór half juli zijn ze verdwenen en onvindbaar.

Regering en Deugden. Het staat onder de heerschappij van de Maan. Het reinigt de blaas en stimuleert urineproductie, verdrijft gruis en stenen, het verzacht pijn in de zij en darmen; het is uitstekend geschikt voor inwendige wonden, vooral die welke in de borst of longen zijn ontstaan, door elke ochtend een drachme van het poeder van de wortel in wijn te nemen; hetzelfde is uitstekend geschikt voor breuken, evenals te stoppen vloeiingen: een zalf ervan gemaakte is buitengewoon goed voor wonden en zweren, want het droogt snel de levensgeest van het water uit, die de genezing belemmert.

COSTMARY.

CALLED also alecost, or balsam herb.

This is so frequently known to be an inhabitant in almost every garden, that I suppose it needless to write a description thereof.

Time. It flowereth in June and July.

Government and Virtues. It is under the dominion of Jupiter. The ordinary costmary, as well as maudlin, provoketh urine abundantly, and moisteneth the hardness of the mother ; it gently purgeth choler and phlegm, extenuating that which is gross, and cutting that which is tough and glutinous, cleanseth that which is foul, and hindereth putrefaction and corruption ; it dissolveth without attraction, openeth obstructions, and healeth their evil effects, and is a wonderful help to all hursts of dry agues. It is astringent to the stomach, and strengtheneth the liver, and all the other inward parts, and if taken in whey worketh the more effectually. Taken fasting in the morning, it is very profitable for the pains of the head that are continual, and to slay, dry up, and consume, all thin rheums, or distillations from the head into the stomach, and helpeth much to digest raw humours that are gathered therein. It is very profitable for those that are fallen into a continual evil disposition of the whole body called cachexia, being taken, especially in the beginning of the disease. It is a good friend and help to evil, weak, and cold, livers. The seed is familiarly given to children for the worms, and so is the infusion of the flowers in white wine, given them to the quantity of two ounces at a time : it maketh an excellent salve to cleanse and heal old ulcers, being boiled with olive oil, and adder's tongue with it ; and after it is strained, to put in a little wax, rosin, and turpentine, to bring it into a convenient body.

BALSEMKRUID. (Tanacetum balsamita)

Ook wel alecost of balsemkruid genoemd.

Dit kruid staat zo vaak bekend als een bewoner van bijna elke tuin, dat ik het overbodig acht er een beschrijving van te geven.

Tijd. Het bloeit in juni en juli.

Regering en deugden. Het staat onder de heerschappij van Jupiter. Het gewone balsemkruid, evenals de sentimentele, veroorzaakt overvloedig urine en bevochtigde de verharding van de moeder; het zuivert gal en slijm op milde wijze, verzachtte wat grof was en sneed wat taai en kleverig was, reinigt wat onrein was en voortkomt verrotting en bederf; het lost op zonder aantrekkingskracht, opent verstoppingen en geneest hun kwalijke gevolgen en is een wonderbaarlijke hulp bij alle kwalen van droge koorts. Het is samentrekkend voor de maag en versterkt de lever en alle andere inwendige delen en ingenomen met wei werkt het des te effectiever.

Vastend ingenomen in de ochtend is het zeer heilzaam bij aanhoudende hoofdpijn en om alle dunne reuma of destillaten uit het hoofd in de maag te doden, te drogen en te consumeren en het helpt enorm bij het verteren van de rauwe levensenergie die daarin wordt verzameld. Het is zeer heilzaam voor degenen die vervallen zijn in een voortdurende slechte stemming van het hele lichaam, cachexie genaamd, wanneer het wordt ingenomen, vooral in het begin van de ziekte. Het is een goede vriend en hulp voor een slechte, zwakke en koude lever. Het zaad wordt gewoonlijk aan kinderen gegeven tegen wormen, evenals het aftreksel van de bloemen in witte wijn, gegeven in een hoeveelheid van twee ons per keer: het vormt een uitstekende zalf om oude zweren te reinigen en te genezen, gekookt met olijfolie en addertong; en na het zeven wordt er een beetje was, hars en terpentijn aan toegevoegd om het in een geschikte massa te brengen.

CUDWEED.

BESIDES cudweed, it is also called cottonweed, chaffweed, dwarf cotton, and petty cotton.

Description. The common cudweed riseth up with one stalk, though sometimes two or three, thick set on all sides with small, long, and narrow, whitish or woody, leaves, from the middle of the stalk almost up to the top ; with every leaf stayeth a small flower of a dun or brownish yellow colour, or not so yellow as others; ill which herbs, after the flowers are fallen, come small seed wrapped up with the down therein, and is carried away with the wind. The root is small and thready.

There are other sorts hereof, which are somewhat less than the former, not much different, save only that the stalk and leaves are shorter, and the flowers arc paler, and more open.

Place. They grow in dry, barren, sandy, and gravelly, grounds, in mod places of this land.

Time. They flower about July, some earlier and some later, and their seed is ripe in August.

Government and Virtues. Venus is lady of it. The plants are all astringent, or binding and drying, and therefore profitable for defluxions of rheum from the head, and to stay fluxes of blood wheresoever. The decoction being made into red wine and drunk, or the powder taken therein, also helpeth the bloody flux, and easeth the torments that come thereby, stayeth the immoderate courses of women, and is also good for inward or outward wounds, hurts, and bruises, and helpeth children both of burstings and the worms, and the disease called tenesmus, which is an often provocation to the stool, and doing nothing, being either drunk or injected. The green leaves bruised and laid to any green wound, slayeth the bleeding, and healeth it up quickly ; the decoction or juice thereof doth the same, and helpeth old and filthy ulcers quickly. The juice of the herb taken in wine and milk, is (as Pliny saith) a sovereign remedy against the mumps and quinsey ; and further faith, that whosoever shall so take it shall never be troubled with that disease again. The tops of this plant, before it has reached its full growth, have the same virtue. I have seen it used only in one place. It is frequent in Charlton Forest; in Sussex, and was given with success for that almost: incurable disease the chin-cough. Beat it up into a conserve, very fine, with a deal of sugar, and let the bigness of a pea be eaten at a time.

CUDWEE (helpt bij de cud of herkauwen van vee). (Gnaphalium luteoalbum, Filago arvensis)

Naast kipkruid wordt het ook wel katoenkruid, wolkruid, dwergkatoenkruid en klein katoenkruid genoemd.

Beschrijving. De gewone kipkruid is één stengel groot, hoewel soms twee of drie en is aan alle kanten dicht bezet met kleine, lange en smalle, witachtige of houtachtige bladeren, van het midden van de stengel bijna tot aan de top; bij elk blad bleef een kleine bloem, vaal of bruingeel van kleur of minder geel dan bij andere; bij deze kruiden komen, nadat de bloemen zijn gevallen, kleine zaadjes, omwikkeld met dons en worden ze met de wind meegevoerd. De wortel is klein en draadachtig.

Er zijn andere soorten hiervan, die iets minder zijn dan de eersten niet veel verschillen, behalve dat de stengel en bladeren korter zijn en de bloemen bleker en meer open zijn.

Plaats. Ze groeien op droge, kale, zanderige en grindachtige gronden, op de meest gematigde plekken in dit land.

Tijd. Ze bloeien rond juli, sommige eerder en sommige later en hun zaad is rijp in augustus.

Regering en deugden. Venus is de vrouw ervan. De planten zijn allemaal samentrekkend of bindend en drogend en daarom gunstig voor het afvloeien van verkoudheid uit het hoofd en het stoppen van bloedingen waar dan ook. Het afkooksel, gemaakt met rode wijn en gedronken of het poeder daarin ingenomen, helpt ook tegen bloedingen en verlicht de kwellingen die daardoor ontstonden, stopt de overmatige loop van vrouwen en is ook goed voor inwendige of uitwendige wonden, kwetsuren en kneuzingen en helpt bij kinderen, zowel bij doorbraken als bij wormen en bij de ziekte genaamd tenesmus, die vaak gepaard gaat met een stoornis in de ontlasting en die, hetzij gedronken of geïnjecteerd, niets doet. De groene bladeren, gekneusd en gelegd op elke groene wond, stopten het bloeden en genazen het snel; het afkooksel of sap ervan deed hetzelfde en helpt snel bij oude en vuile zweren.

Het sap van het kruid, ingenomen met wijn en melk, is (zoals Plinius zegt) een uitstekend middel tegen bof en keelontsteking; en bovendien is het een garantie dat wie het zo inneemt, nooit meer last van die ziekte zal hebben. De toppen van deze plant, voordat ze volledig zijn uitgegroeid, hebben dezelfde werking. Ik heb het slechts op één plaats zien gebruiken. Het komt veel voor in Charlton Forest; in Sussex en werd met succes gebruikt voor die bijna ongeneeslijke ziekte, de kinkhoest. Klop het tot een heel fijne jam, met een flinke hoeveelheid suikeren laat het de dikte van een erwt per keer opeten.

COWSLIPS.

KNOWN also by the name of peagles.

Both the wild and garden cowslips are so well known, that I will neither trouble myself nor the reader with any description of them.

TIME. They flower in April and May.

Government and Virtues. Venus lays claim to the herb as her own, and it is under the sign Aries, and our city dames know well enough the ointment or distilled water of it adds beauty, or at least restores it when it is lost. The flowers are held to be more effectual than the leaves, and the roots of little use. An ointment being made with them, taketh away spots and wrinkles of the skin, sun-burning, and freckles, and adds beauty exceedingly; they remedy all infirmities of the head coming of heat and wind, as vertigo, ephialtes, false apparitions, phrenzies, falling sickness, palsies, convulsions, cramps, and pains in the nerves ; the roots ease pains in the back and bladder, and open the passages of urine. The leaves are good in wounds, and the flowers take away trembling. If the flowers be not well dried and kept in a warm place, they will soon putrefy and look green ; have a special eye over them. If you let them see the sun once a month, it will do them no harm.

Because they strengthen the brain and nerves; and remedy the palsies, the Greeks gave them the name of paralysis. The flowers preserved or conserved, and the quantity of a nutmeg eaten every morning, is a sufficient dose for inward diseases ; but for wounds, spots, wrinkles, and sun-burning, an ointment is made of the leaves, and hog's grease.

SLEUTELHANGERS. (Primula veris)

Ook bekend onder de naam peagles.

Zowel de wilde als de tuinsleutelbloemen zijn zo bekend dat ik noch mezelf, noch de lezer zal vermoeien met een beschrijving ervan.

TIJD. Ze bloeien in april en mei.

Regering en Deugden. Venus claimt het kruid als haar eigendom en het staat in het teken Ramen onze stadsvrouwen weten maar al te goed dat de zalf of het gedestilleerde water ervan schoonheid toevoegt of het in ieder geval herstelt wanneer het verloren is gegaan. De bloemen worden als effectiever beschouwd dan de bladeren en de wortels van weinig nut. Een zalf die ermee wordt gemaakt, verwijdert vlekken en rimpels van de huid, zonnebrand en sproeten en voegt buitengewoon schoonheid toe; ze verhelpen alle kwalen van het hoofd die door hitte en wind worden veroorzaakt, zoals duizeligheid, ephialtes, schijngestalten, frenesie, vallende ziekte, verlammingen, stuiptrekkingen, krampen en zenuwpijnen; De wortels verlichten pijn in de rug en de blaas en openen de urinewegen.

De bladeren zijn goed tegen wonden en de bloemen nemen trillingen weg. Als de bloemen niet goed gedroogd worden en op een warme plaats bewaard worden, zullen ze snel rotten en er groen uitzien; houd ze goed in de gaten. Als je ze eens per maand in de zon laat staan, zal dat geen kwaad doen.

Omdat ze de hersenen en zenuwen versterken en verlammingen verhelpen gaven de Grieken ze de naam verlamming. De geconserveerde of geconserveerde bloemen en de hoeveelheid nootmuskaat die elke ochtend wordt gegeten, is een voldoende dosis voor inwendige ziekten; maar voor wonden, vlekken, rimpels en zonnebrand wordt een zalf gemaakt van de bladeren en varkensvet.

CRAB ' s CLAWS.

CALLED also water sengreen, knight's pond-water, water housleek, pondweed, and fresh-water soldier.

Description. It hath sundry long narrow leaves, with sharp prickles on the edges of them, also very sharp pointed ; the stalks which bear flowers seldom grow so high as the leaves, bearing a forked head like a crab's claw, out of which comes a white flower, consisting of three leaves, with divers yellowish hairy threads in the middle: it taketh root in the mud, in the bottom of the water.

Place. It groweth plentifully in the fens of Lincolnshire.

Time. It flowereth in June, and usually from thence till August.

Government and Virtues. It is a plant under the dominion of Venus, and therefore a great strengthener of the reins ; it is excellent good in that inflammation which is commonly called St. Anthony's fire; it assuageth all inflammations and swellings in wounds ; and an ointment made of it is excellent good to heal them : there is scarce a better remedy growing than this for such as have bruised their kidneys, and upon that account pissing blood. A drachm of the powder of the herb taken every morning is a very good remedy to stop the terms.

KRABBENKLAUW. (Stratiotes aloides).

Ook wel water zenegroen, riddervijverwater, waterhuislook, fonteinkruid en zoetwatersoldaat genoemd.

Beschrijving. Het heeft diverse lange, smalle bladeren, met scherpe stekels aan de randen, ook zeer scherp gepunt; de stengels die bloemen dragen, groeien zelden zo hoog als de bladeren, met een gevorkte kop als een krabbenklauw waaruit een witte bloem groeit, bestaande uit drie bladeren, met diverse geelachtige harige draden in het midden: het wortelt in de modder, op de bodem van het water.

Plaats. Het groeit overvloedig in de moerassen van Lincolnshire.

Tijd. Het bloeit in juni en gewoonlijk van daaruit tot augustus.

Bestuur en deugden. Het is een plant onder de heerschappij van Venus en daarom een grote versterker van de aderen; het is een uitstekend middel tegen ontstekingen die algemeen bekend staan als het Sint-Antoniusvuur; het verzacht alle ontstekingen en zwellingen in wonden; en een zalf ervan is een uitstekend middel om ze te genezen: er is nauwelijks een beter middel te vinden dan dit voor degenen die hun nieren hebben gekneusd en daardoor bloed hebben geplast. Een drachme van het poeder van het kruid, elke ochtend ingenomen, is een zeer goed middel om de ziekten te stoppen.

BLACK-CRESSES.

Description. IT hath long leaves deeply cut and jagged on both sides, not much unlike wild mustard, the stalks are small, very limber though very tough, you may twist them round as you may a willow before they break. The flowers are very small and yellow, after which come small cods which contain the seed.

Place. It is a common herb, grows usually by the way sides, and sometimes upon mud walls about London, but it delights most to grow among stones and rubbish.

Time. It flowers in June and July, and the seed Is ripe in August and September.

Government and Virtues. It is under the dominion of Mars, and is a plant of a hot and biting nature : the truth is, the seed of black cresses strengthens the brain exceedingly, for in performing that office it is little inferior to mustard-seed, if at all: they are excellent good to slay those rheums which fall down from the head upon the lungs. You may beat the seed into powder if you please, and make it up into an electuary with honey, so have you an excellent remedy by you, not only for the premises, but also for the cough, yellow-jaundice, and sciatica. The herb boiled into a poultice, is an excellent remedy for inflammations both in women's breasts and in men's testicles.

ZWARTE KERS. (Lepidium sativum?)

Beschrijving. Het heeft lange bladeren, diep ingesneden en aan beide kanten gekarteld, niet veel anders dan wilde mosterd. De stengels zijn klein, zeer lenig, hoewel zeer taai. Je kunt ze ronddraaien zoals een wilg voordat ze breken. De bloemen zijn erg klein en geel, waarna kleine peultjes komen die het zaad bevatten.

Plaats. Het is een veelvoorkomend kruid, groeit meestal langs de wegbermen en soms op moddermuren rond Londen, maar het groeit het liefst tussen stenen en afval.

Tijd. Het bloeit in juni en juli en het zaad is rijp in augustus en september.

Overheid en deugden. Het staat onder de heerschappij van Mars en is een plant met een hete en bijtende aard: de waarheid is dat het zaad van zwarte tuinkers de hersenen buitengewoon versterkt, want bij het vervullen van die taak doet het niet onder voor mosterdzaad, zo niet helemaal niet: het is uitstekend geschikt om die verkoudheden te bestrijden die van het hoofd op de longen neerdalen. U kunt het zaad desgewenst tot poeder vermalen en er met honing een laxeermiddel van maken, zo hebt u een uitstekend middel bij de hand, niet alleen voor de kwaal, maar ook voor hoest, geelzucht en ischias. Het kruid, gekookt tot een kompres, is een uitstekend middel tegen ontstekingen in zowel de borsten van vrouwen als de testikels van mannen.

SCIATICA CRESSES.

Description. THESE are of two kinds; the first riseth up with a round stalk, about two feet high, spread into divers branches, whose lower leaves are somewhat larger than the upper, yet ail of them cut or torn on the edges, somewhat like garden cresses, but smaller : the flowers are small and white, growing on the tops of the branches, where afterwards grow husks, with smallish brown seed therein, very strong and sharp in taste, more than the cresses of the garden. The root is long, white, and woody.

The other sort hath the lower leaves whole, somewhat long and broad, not torn tot all but only somewhat deeply dented about the edges toward the ends, but those that grow higher up are less. The flowers and seed are like the former, and so is the root likewise : and both root and seed as sharp as it.

Place. These grow by the way sides in untilled places, and by the sides of old walls.

Time. They flower in the end of June, and their seed is ripe in July. Government and Virtues. It is a Saturnine plant : the leaves, but especially the roots, taken fresh in the summer time, beaten and made into a poultice or salve with old hog's grease, and applied to the places pained with the sciatica, to continue thereon four hours if it be on a man, and two hours on a woman, the place afterwards bathed with wine and oil mixed together, and then wrapped with wool or skin after they have sweat a little, will assuredly cure not only the same disease in the hips, huckle-bone, or other of the joints, as gout in the hands or feet, but all other old griefs of the head, (as inveterate rheum's,) and other parts of the body that are hard to be cured. And, if of the former griefs any parts remain, the same medicine after twenty days is to be applied again. The same is also effectual in the disease of the spleen; and, applied to the skin, it taketh away the blemishes thereof, whether they be fears, leprosy, scabs, or scurf, which although it ulcerate the part, yet that is to be helped afterwards with a salve made of oil and wax. Either boiled or eaten in sallads, they are very wholesome. For children's scabs or scalded heads, nothing is so effectual and quick a remedy as garden-cresses beat up with lard, for it makes the scales fall in twenty- four hours, and perfectly cures them if they continue the use of it. Esteem this as a valuable secret.

ISCHIAS-KERS. (Iberis amara)

Beschrijving. Deze zijn er in twee soorten; de eerste met een ronde steel, ongeveer 60 cm hoog, verspreid over diverse takken, waarvan de onderste bladeren iets groter zijn dan de bovenste, maar allemaal aan de randen afgesneden of gescheurd enigszins vergelijkbaar met tuinkers, maar kleiner: de bloemen zijn klein en wit en groeien aan de toppen van de takken, waar later schildjes groeien met daarin klein bruin zaad, zeer sterk en scherp van smaak, meer dan de tuinkers. De wortel is lang, wit en houtachtig.

De andere soort heeft de onderste bladeren intact enigszins lang en breed, niet helemaal gescheurd maar slechts enigszins diep ingedeukt aan de randen aan de uiteinden, maar de hoger groeiende bladeren zijn minder sterk. De bloemen en het zaad lijken op de eerste en de wortel eveneens: en zowel wortel als zaad zijn net zo scherp.

Plaats. Deze groeien langs de weg op onbebouwde plaatsen en langs de zijkanten van oude muren.

Tijd. Ze bloeien eind juni en hun zaad is rijp in juli. Regering en deugden. Het is een Saturnusplant: de bladeren, maar vooral de wortels, vers geplukt in de zomer, geslagen en tot een kompres of zalf gemaakt met oud varkensveten aangebracht op de plekken die door ischias zijn aangetast, om dit vier uur te laten duren bij een man en twee uur bij een vrouw. De plek vervolgens gewassen met een mengsel van wijn en olie en vervolgens ingepakt met wol of huid nadat ze wat hebben gezweet, zal zeker niet alleen dezelfde ziekte genezen in de heupen, heupbotten of andere gewrichten, zoals jicht in de handen of voeten, maar ook alle andere oude kwalen van het hoofd (zoals hardnekkige verkoudheid) en andere lichaamsdelen die moeilijk te genezen zijn.

En als er van de vorige kwalen nog delen overblijven, moet hetzelfde medicijn na twintig dagen opnieuw worden aangebracht. Hetzelfde is ook effectief bij de ziekte van de milt; en aangebracht op de huid, verwijdert het de vlekken daarvan of het nu angsten, melaatsheid, korsten of schilfers zijn, die, hoewel het de plek verzweert, toch daarna moeten worden behandeld met een zalf van olie en was. Gekookt of gegeten in salades, zijn ze zeer heilzaam. Voor korsten of verbrande hoofden bij kinderen is niets zo effectief en snel een remedie als tuinkers geklopt met reuzel, want het zorgt ervoor dat de schubben er binnen vierentwintig uur afvallen en geneest hen volledig als ze het blijven gebruiken. Beschouw dit als een waardevol geheim.

WATER-CRESSES.

Description. OUR ordinary water-cresses spread forth with many weak, hollow, sappy, stalks, (hooting out fibres at the joints, and upwards long-winged leaves, made of sundry broad, sappy, and almost round, leaves of a brownish green colour: the flowers are many and white, slanding on long footstalks, after which come small yellow seed, contained in small long pods like horns; the whole plant abideth green in the winter, and tasteth somewhat hot and sharp.

Place. They grow for the most part in small standing waters, yet sometime sin small rivulets of running water.

Time. They flower and seed in the beginning of summer.

Government and Virtues. It is an herb under the dominion of the Moon. It is more powerful against: the scurvy, and to cleanse the blood and humours, than brooklime, and serves in all the other uses in which brooklime is available ; as to break the stone, and provoke urine and women's courses. It is also good for them when troubled with the green- sickness, and it is a certain restorative of their lost colour if they use it in the following manner; chop and boil them in the broth of meat, and eat them for a month together, morning, noon, and night. The decoction thereof cleanseth ulcers by washing therewith; the leaves bruised, or the juice, is good to be applied to the face or other parts troubled with freckles, pimples, spots, or the like, at night, and washed away in the morning. The juice mixed with vinegar, and the forepart of the head bathed therewith, is very good for those that are dull and drowsy, or have the lethargy.

"Water- cress pottage is a good remedy to cleanse the blood in the spring, and help head-achs, and consume the gross humours winter has left behind; those wo would live in health, may make use of this; if any fancy not pottage, they may eat the herb as a sallad.

WATERKERS. (Rorippa amphibia)

Beschrijving. Onze gewone waterkers spreidt zich uit met vele zwakke, holle, sappige stengels die vezels uitschieten bij de gewrichten en omhoog gevleugelde bladeren, gemaakt van diverse brede, sappige en bijna ronde bladeren met een bruingroene kleur. De bloemen zijn talrijk en wit, staan op lange voetstelen, waarna kleine gele zaden komen, verpakt in kleine lange peulen als hoorns; de hele plant bleef groen in de winter en smaakte enigszins heet en scherp.

Plaats. Ze groeien voor de het grootste deel in kleine stilstaande wateren, maar soms in kleine stroompjes stromend water.

Tijd. Ze bloeien en zaad vormen in het begin van de zomer.

Regering en deugden. Het is een kruid onder de heerschappij van de maan. Het is krachtiger tegen scheurbuik en reinigt het bloed en de levensgeesten dan Veronica beccabunga en dient voor alle andere toepassingen waarvoor beekkalk beschikbaar is, zoals het breken van stenen en het opwekken van urine en menstruatiepijn. Het is ook goed voor hen die last hebben van groene ziekte en het is een zeker herstelmiddel van hun verloren kleur als ze het op de volgende manier gebruiken: hak ze fijn en kook ze in vleesbouillon en eet ze een maand lang samen, 's ochtends, 's middags en 's avonds. Het afkooksel ervan reinigt zweren door ermee te wassen; de gekneusde bladeren of het sap, kan 's avonds worden aangebracht op het gezicht of andere delen die last hebben van sproeten, puistjes, vlekken of dergelijke en 's ochtends worden afgewassen. Het sap gemengd met azijn en het voorhoofd ermee gewassen, is zeer goed voor mensen die suf en slaperig zijn of lethargisch.

Waterkerssoep is een goed middel om het bloed in de lente te reinigen, hoofdpijn te bestrijden en de nare levensgeesten van de winter te verdrijven. Mensen die in gezondheid willen leven kunnen hier gebruik van maken. Als iemand geen zin heeft in die soep kan hij het kruid als salade eten.

CROSS-WORT.

Description. COMMON cross-wort groweth with square hairy brown stalks little above a foot high, having four small, broad, and pointed, hairy, yet smooth, green leaves, growing at every joint, each against other crossways, which has caused the name. Toward the tops of the stalks at the joints, with the leaves in three or four rows downward, stand small pale- yellow flowers, after which come small, blackish, round, seeds, four for the mod part in every husk ; the root is very small and full of fibres or threads, taking good hold of the ground, and spreading with the branches a great deal of ground, which perish not In winter, although the leaves die every year, and spring again a-new.

Place. It groweth in many moist grounds, as well meadows as untilled places about London, in Hampstead church-yard, at Wye in Kent, and sundry other places.

Time. It flowereth from May all the summer long, m one place or another, as they are more open to the sun; the seed ripeneth soon after.

Government and Virtues. It Is under the dominion of Saturn. This is a singular good wound-herb, and is used inwardly, not only to stay bleeding of wounds, but to consolidate them, as it doth outwardly any green wound, which it quickly drieth up and healeth. The decoction of the herb in wine helpeth to explorate phlegm out of the chest, and Is good for obstructions in the breast, stomach, or bowels, and helpeth a decayed appetite. It is also good to wash any wound or sore with, to cleanse and heal it. The herb bruised and then boiled, and applied outwardly for certain days together, renewing It often, and in the mean time the decoction of the herb in wine taken inwardly every day, doth certainly cure the rupture in any, so as It be not too inveterate; but very speedily, If it be fresh and lately taken.

Kruiskruid. (Senecio vulgaris)

Beschrijving. Gewoon kruiskruid groeit met vierkante, harige, bruine stengels van iets meer dan 30 cm hoog, met vier kleine, brede en puntige, harige, maar gladde, groene bladeren die op elk gewricht kruislings tegen elkaar aan groeien, wat de naam heeft veroorzaakt. Aan de toppen van de stengels, bij de gewrichten, met de bladeren in drie of vier rijen naar beneden, staan kleine lichtgele bloemen waarna kleine, zwartachtige, ronde zaden komen, vier voor het middelste deel in elke schil; de wortel is zeer klein en vol vezels of draden, die de grond goed vastgrijpen en met de takken een groot deel van de grond verspreiden, die in de winter niet vergaan, hoewel de bladeren elk jaar afsterven en opnieuw in het voorjaar verschijnen.

Plaats. De plant groeit op veel vochtige gronden, zowel weilanden als onbebouwde plaatsen rond Londen, op het kerkhof van Hampstead, in Wye in Kent en op diverse andere plaatsen.

Tijd. De plant bloeit van mei tot en met de zomer, op elke plek waar de zon het sterkst schijnt; de zaden rijpen kort daarna.

Regering en deugden. Het staat onder de heerschappij van Saturnus. Dit is een bijzonder goed wondkruid en wordt inwendig gebruikt, niet alleen om het bloeden van wonden te stelpen, maar ook om ze te consolideren, zoals het uitwendig elke groene wond doet, die het snel laat opdrogen en genezen. Het afkooksel van het kruid in wijn helpt bij het verwijderen van slijm uit de borstkas en is goed tegen verstoppingen in de borst, maag of darmen en helpt bij een vermindert eetlust. Het is ook goed om elke wond of zweer mee te wassen, om deze te reinigen en te genezen. Het kruid gekneusd en vervolgens gekookt en gedurende enkele dagen uitwendig aangebracht, waarbij het vaak wordt vernieuwd. Ondertussen geneest het afkooksel van het kruid in wijn, dagelijks ingenomen, zeker de breuk bij elke wond, zodat deze niet te hardnekkig is; maar zeer snel, indien vers en kort ingenomen.

CROWFOOT.

MANY are the names this furious biting herb hath obtained ; it is called frog's foot, from the Greek name barrakion, crowfoot, gold-knobs, gold-cups, king's knob, baffiners, troll- flowers, polts, locket-goulions, and butter-flowers.

Abundant are the sorts of this herb, and to describe them all would tire the patience of Socrates himself; therefore I shall only mention the most usual.

Description. The most common crowfoot hath many dark-green leaves, cut into divers parts, in taste biting und sharp, and blistering the tongue; it bears many flowers, and those of a bright resplendent yellow colour. I do not remember that I ever few anything yellower. Virgins in ancient times used to make powder of them to furrow bride- beds. After the flowers come small heads, somewhat spiked and rugged like a pine-apple.

Place. They grow very common every where ; unless you turn your head into a hedge, you cannot but see them as you walk.

Time. They flower in May and June, even till September,

Government And Virtues. This fiery and hot- spirited herb of Mars is no way fit to be given inwardly, but an ointment of the leaves or flowers will draw a blister, and may be so fitly applied to the nape of the neck, to draw back rheum from the eyes. The herb being bruised, and mixed with a little mustard, draws a blister as well and as perfectly as cantharides, and with far less danger to the vessels of urine, which cantharides naturally delight to wrong. I knew the herb once applied to a pestilential rising that was fallen down, and it saved life even beyond hope; it were good keeping an ointment and plaster of it, if it were but for that.

Kraaienpoot. (Ranunculus repens en andere soorten)

Vele namen heeft dit woeste, bijtende kruid gekregen; het wordt kikkerpoot genoemd, van de Griekse naam barrakion, kraaienpoot, gouden knoppen, gouden bekers, king’s knob, baffiners, trollenbloemen, polts, locket goulons en boterbloemen.

Er zijn veel soorten van dit kruiden ze allemaal beschrijven zou het geduld van Socrates zelf vermoeien; daarom zal ik alleen de meest gebruikelijke noemen.

Beschrijving. De meest voorkomende kraaienpoot heeft veel donkergroene bladeren, in verschillende delen gesneden met een bijtende en scherpe smaak die blaren op de tong achterlaat; het draagt veel bloemen, waaronder die met een helder, schitterend geel. Ik kan me niet herinneren dat ik ooit iets geler heb gezien. Maagden in de oudheid maakten er poeder van om bruidsbedden mee te bedekken. Na de bloemen komen kleine hoofdjes enigszins puntig en ruw als een ananas.

Plaats. Ze groeien overal heel algemeen; Tenzij je je hoofd in een heg draait kun je ze niet anders zien dan tijdens het lopen.

Tijd. Ze bloeien in mei en juni, zelfs tot in september.

Overheid en deugden. Dit vurige en heetgebakerde kruid van Mars is absoluut niet geschikt om inwendig te gebruiken, maar een zalf van de bladeren of bloemen zal een blaar trekken en kan zo goed in de nek worden aangebracht om verkoudheid uit de ogen te verwijderen. Wanneer het kruid gekneusd wordt en gemengd met een beetje mosterd, trekt het net zo goed en perfect een blaar als cantharides en met veel minder gevaar voor de urinewegen, waar cantharides van nature een hekel aan hebben. Ik wist dat het kruid ooit werd aangebracht op een pestachtige opstand die was gevallenen dat het zelfs het leven redde zonder hoop; het was goed om een zalf en pleister ervan te bewaren, al was het alleen maar daarvoor.

CUCKOW - POINT.

IT is called alron, janus, and barba-aron, calves-foot, ramp, starch-wort, cuckow-pintle, priest's pintle, and wake-robin.

Description. This shooteth forth three, four, or five, leaves at the most, from one root, every one whereof is somewhat large and long, broad at the bottom next the stalk, and forked, but ending in a point, without a cut on the edges of a full green colour, each standing upon a thick round stalk of a handful breadth long, or more, among which, after two or three months that they begin to wither, riseth up a bare, round, whitish-green, stalk, spotted and streaked with purple, somewhat higher than the leaves ; at the top whereof standeth a long hollow house or husk, close at the bottom, but open from the middle upwardsending in a point ; in the middle whereof stands the small long pestle or clapper, smaller at the bottom than at the top of a dark-purple colour, as the husk is on the inside, though green without ; which after it hath so abided for some time, the hulk with the clapper decayeth, and the foot or bottom thereof groweth to be a small long bunch of berries, green at the first, and of a yellowish-red colour when they are ripe of the size of a hazel-nut kernel, which abideth thereon almost until winter; the root is round, and somewhat long, for the most part lying along, the leaves shooting forth at the bigger end, which, when it beareth its berries, are somewhat wrinkled and loose, another growing under it, which is solid and firm, with many small threads hanging thereat. The whole plant is of a very sharp biting taste, pricking the tongue as nettles do the hands, and so abideth for a great while without alteration. The root hereof was anciently used instead of starch to starch linen.

There is another sort of cuckow-point, with smaller leaves than the former, and sometimes harder, having blackish spots upon them, which for the most part abide longer green in summer than the former, and both leaves and roots are more sharp and fierce than it ; in all things else it is like the former.

Place. These two sorts grow frequently almost under every hedge-side in many places of this land.

Time. They shoot forth leaves in the spring, and continue only until the middle of summer; or somewhat later; their huskes appearing before they fall away, and their fruit shewing in April.

Government And Virtues. It is under the dominion of Mars. Tragus reporteth that a drachm weight, or more, if need be of the spotted wake- robin, either fresh and green or dried, being eaten or taken, is a most present and sure remedy for poison and the plague. The juice of the herb taken to the quantity of a spoonful hath the same effect; but if there be a little vinegar added thereunto, as well as unto the root aforesaid, it somewhat allayeth the sharp biting taste thereof upon the tongue. The green leaves bruised, and laid upon any boil or plague-sore, do very wonderfully help to draw forth the poison. A drachm of the powder of the dried root taken with twice as much sugar in the form of a licking electuary, or the green root, doth wonderfully help those that are pursy or short winded, as also those that have a cough; it breaketh, digesteth, and riddeth away, phlegm, from the stomach, chest, and lungs. The milk wherein the root hath been boiled is effectual also for the same purpose. The said powder taken in wine or other drink, or the juice of the berries, or the powder of them, or the wine wherein they have been boiled, provoketh urine, and brings down women's courses, and purges them effectually after childbearing, to bring away the afterbirth: taken with sheep's milk, it heals the inward ulcers of the bowels. The distilled water hereof is effectual to all the purposes aforesaid. A spoonful taken at a time heals the itch; and an ounce or more taken at a time for some days together doth help the rupture ; the leaves, either green or dry, or the juice of them, will cleanse all manner of rotten and filthy ulcers, in what part of the body soever, and heal the stinking sores in the nose, called polypus. The water wherein the root hath been boiled dropped into the eyes, cleanseth them from any film or skin, cloud or mist, which begins to hinder sight, and helpeth the watering and redness of them ; or when, by accident, they become black and blue. The root mixed with bean-flour, and applied to the throat or jaws that are inflamed, helpeth them; the juice of the berries boiled in oil of roses, or beaten into powder mixed with the oil, and dropped into the ears, easeth pains in them : the berries or the roots, beaten with hot ox-dung and applied, ease the pains of the gout : the leaves and roots boiled in wine with a little oil, and applied to the piles, or the falling down of the fundament, ease them, and so doth sitting over the hot fumes thereof: the fresh roots bruised, and distilled with a little milk, yield a most: sovereign water to cleanse the skin from scurf, freckles, spots, or blemishes whatsoever therein. The country people about Maidstone in Kent use the herb and root instead of soap.

Koekoeksbloem - Punt. (Arum maculatum, Arum italicum)

Het wordt alron, janus en barba-aron, kalfspoot, ramp, stijfselkruid, koekoeksbloem, priesters bloem en waak roodborstje genoemd.

Beschrijving. Deze plant schiet drie, vier of maximaal vijf bladeren uit één wortel, waarvan elk enigszins groot en lang is, breed aan de onderkant naast de stengel en gevorkt, maar eindigen in een punt, zonder insnijding aan de randen, volledig groen van kleur, elk staat op een dikke ronde stengel van een handvol breedte lang of meer, waartussen, na twee of drie maanden dat ze beginnen te verwelken, een kale, ronde, witachtig groene stengel opstaat, gevlekt en gestreept met paars, iets hoger dan de bladeren; bovenaan staat een lange holle schil of bolster, dicht aan de onderkant, maar open van het midden naar boven, eindigend in een punt; in het midden waarvan de kleine, lange stamper of klepel staat, onderaan kleiner dan bovenaan met een donkerpaarse kleur, net als de schil aan de binnenkant, hoewel groen aan de buitenkant. Nadat deze een tijdje zo had gezeten verging het omhulsel met de klepel en de voet of onderkant ervan groeide uit tot een kleine, lange tros bessen, eerst groen en met een geelachtig rode kleur als ze rijp zijn, ter grootte van een hazelnootpit, die er bijna tot de winter op bleef zitten.

De wortel is rond en enigszins lang, grotendeels liggend, de bladeren schieten uit aan het grotere uiteinde, die, wanneer het zijn bessen draagt enigszins gerimpeld en los zijn, terwijl er een andere groeit, die stevig en stevig is, met vele kleine draadjes die eraan hangen. De hele plant heeft een zeer scherpe, bijtende smaak, die de tong prikt zoals brandnetels de handen en zo lange tijd onaangetast bleef. De wortel hiervan werd vroeger gebruikt in plaats van stijfsel-tot-stijfsel linnen.

Er is een ander soort koekoekspunt, met kleinere bladeren dan de eerste en soms harder, met zwartachtige vlekken erop, die in de zomer meestal langer groen blijven dan de eerste en zowel bladeren als wortels zijn scherper en feller dan deze; in alle andere opzichten is het vergelijkbaar met de eerste.

Plaats. Deze twee soorten groeien vaak bijna onder elke heg op veel plaatsen in dit land.

Tijd. Ze schieten bladeren uit in het voorjaar en blijven slechts tot midden zomer; of iets later; hun schillen verschijnen voordat ze afvallenen hun vruchten verschijnen in april.

Regering en deugden. Het valt onder de heerschappij van Mars. Tragus vermeldde dat een drachme of meer indien nodig, van de gevlekte Arum, vers en groen of gedroogd, gegeten of genomen, een zeer effectief en zeker middel is tegen vergif en de pest. Het sap van het kruid, ingenomen ter grootte van een lepel, heeft hetzelfde effect; maar als er een beetje azijn aan wordt toegevoegd, evenals aan de eerder genoemde wortel, verzacht het enigszins de scherpe, bijtende smaak ervan op de tong. De groene bladeren, gekneusd en gelegd op een zweer of pestplek, helpen wonderbaarlijk om het gif eruit te trekken. Een drachme van het poeder van de gedroogde wortel, ingenomen met tweemaal zoveel suiker in de vorm van een liksteen of de groene wortel, helpt wonderbaarlijk degenen die gierig of kortademig zijn, evenals degenen die hoesten; het breekt, verteert en verwijdert slijm uit de maag, borst en longen. De melk waarin de wortel is gekookt, is ook effectief voor hetzelfde doel. Het genoemde poeder, ingenomen in wijn of een andere drank of het sap van de bessen of het poeder ervan of de wijn waarin ze zijn gekookt, wekt urine op, vertraagt de menstruatie en reinigt effectief na de bevalling. Het verwijdert de nageboorte die met schapenmelk wordt ingenomen en geneest de inwendige zweren in de darmen.

Het gedestilleerde water hiervan is effectief voor alle bovengenoemde doeleinden. Een lepel per keer ingenomen geneest de jeuk; en een ons of meer per keer, gedurende enkele dagen, helpt tegen de ruptuur; de bladeren, groen of droog of het sap ervan, zullen allerlei rotte en vuile zweren reinigen, waar dan ook van het lichaam en de stinkende zweren in de neus, poliepen genaamd, genezen. Het water waarin de wortel is gekookt, in de ogen gedruppeld, reinigt ze van elke film of huid, wolk of mist, die het zicht begon te belemmeren en helpt tegen het tranen en rood worden van de ogen; of wanneer ze per ongeluk zwart en blauw werden. De wortel gemengd met bonenmeel en aangebracht op de keel of kaken die ontstoken waren, helpt daarbij; Het sap van de bessen, gekookt in rozenolie of tot poeder vermengd met de olie en in de oren gedruppeld, verlicht pijnen daarin; de bessen of de wortels, geslagen met hete ossenmest en aangebracht, verlichten de pijn van jicht; de bladeren en wortels, gekookt in wijn met een beetje olie en aangebracht op de aambeien of het afbrokkelen van het fundament, verlichten deze en zo ook het zitten boven de hete dampen ervan; de verse wortels, gekneusd en gedestilleerd met een beetje melk, leveren een zeer soeverein water op om de huid te reinigen van schilfers, sproeten, vlekken of andere oneffenheden. De plattelandsbewoners rond Maidstone in Kent gebruiken het kruid en de wortel in plaats van zeep.

CUCUMBERS.

ACCORDING to the pronunciation of the vulgar, cowcumbers.

Government and Virtues. There is no dispute to be made, but that they ace under the dominion of the Moon, though they are so much rejected for their coldness ; it is by some affirmed, that if they were but one degree colder they would be poison. The best of Galenists hold them to be cold and moist but in the second degree, and then not so hot as lettuce or purslane: they are excellent good for hot stomachs and livers ; the immeasurable use of them fills the body full of raw humours, and so indeed does any thing else when used to an excess. The juice of cucumbers, the face being washed with it, cleanseth. the skin, and is excellent good for hot rheum in the eyes ; the seed is excellent to provoke urine, and cleanse the passages thereof when they are slopped ; neither do I think there is a better remedy for ulcers in the bladder growing than cucumbers are ; the usual course is to use the seeds in emulsions, as they make almond-milk ; but a better way by far (in my opinion) is this: when the season of the year is, take the cucumbers and bruise them well, and distilled the water from them, and let such as are troubled with ulcers in their bladders drink no other drink. The same water, used as a lotion, cureth the reddest face that is. It is also excellent good for sun-burning, freckles, and morphew.

KOMKOMMERS. (Cucumis sativus)

VOLGENS de uitspraak van het volk, koekomkommers.

Overheid en deugden. Er valt niet over te twisten dat ze onder de heerschappij van de maan vallen, hoewel ze zozeer worden afgewezen vanwege hun koude; sommigen beweren dat ze giftig zouden zijn als ze maar één graad kouder waren. De beste Galenisten beschouwen ze als koud en vochtig, maar dan wel in de tweede graad en dan niet zo heet als sla of postelein: ze zijn uitstekend geschikt voor hete magen en levers; het onmetelijke gebruik ervan vult het lichaam met rauwe levenskrachten dat geldt eigenlijk voor alles wanneer het in overmaat wordt gebruikt.

Het sap van komkommers, waarmee het gezicht gewassen wordt, reinigt de huid en is uitstekend tegen een brandende verkoudheid; het zaad is uitstekend om urine op te wekken en de afvoerwegen te reinigen wanneer ze uitgelekt zijn; ik denk ook niet dat er een beter middel is tegen blaaszweren dan komkommers; de gebruikelijke manier is om de zaden in emulsies te gebruiken, zoals ze amandelmelk maken; maar een veel betere manier (naar mijn mening) is deze: neem in het juiste seizoen de komkommers en kneus ze goeden destilleer het water eruit en laat degenen die last hebben van blaaszweren geen andere drank drinken. Hetzelfde water, gebruikt als lotion, geneest zelfs het roodste gezicht. Het is ook uitstekend tegen zonnebrand, sproeten en morfeem.

CUBEBS.

CUBEBS are small berries, somewhat sweet, about the bigness of pepper-corns, yet not so black nor solid, but more rugged or crested, being either hollow, or having a kernel within of a hot taste, but not so fiery as pepper ; and having each a short stalk on them like a tail : these grow on trees less than apple-trees, with leaves narrower than those of pepper ; the flower is sweet, and the fruit groweth clustering together. The Arabians call them quabebe, and quabeve chini: they grow plentifully in Java ; they are used to stir up venery, and to warm and strengthen the stomach; when it is overcome with phlegm or wind ; they cleanse the breast of thick tough humours, help the spleen, and are very profitable for the cold griefs of the womb. Being chewed in the mouth with mastic, they draw rheum from the head, asl strengthen the brain and memory.

CUBEBEN (Piper cubeba)

CUBENEN zijn kleine besje senigszins zoet, ongeveer zo groot als peperkorrels, maar niet zo zwart of stevig, maar ruwer of gekamd, hol of met een kern erin, met een scherpe smaak, maar niet zo vurig als peper; en elk met een korte steel als een staart. Ze groeien aan bomen die kleiner zijn dan appelbomen, met bladeren die smaller zijn dan die van peper; de bloem is zoet en de vruchten groeien in trossen. De Arabieren noemen ze quabebe en quabeve chini: ze groeien overvloedig op Java; ze worden gebruikt om de eetlust op te wekken en de maag te verwarmen en te versterken; wanneer deze overmand wordt door slijm of wind; ze reinigen de borst van dikke, taaie levensgeesten, helpen de milt en zijn zeer heilzaam bij koude smarten in de baarmoeder. Door ze met mastiek in de mond te kauwen, onttrekken ze reuma aan het hoofd en versterken ze de hersenen en het geheugen.

RED, WHITE, AND BLACK, CURRANTS.

Names. THE Latin names for currants, are ribes and ribes fructu rubro the red currant, also white, and nigra black.

Description. The red currant bush hath a stalk covered with a thin brownish bark outwards, and greenish underneath; the leaves are of a blackish green, cut at the edges into five parts, much like a vine-leaf, but smaller; the flowers come forth at the joints of the leaves, many together on a long stalk, hanging down about a finger's length; of an herby colour, after which come round berries, green at the first, but red when they are ripe : of a pleasant tart taste, wherein is small seed. The root is woody and spreading.

There is another sort hereof, whose berries are twice as large as the former and of a better relish.

The white currant tree hath a taller and straighter stem than the red, a whiter bark, and smaller leaves, but hath such-like berries upon long stalks of the same bigness as the first, but of a sliming transparent whiteness, and of a more pleasant taste than the former.

The black currant riseth higher than the last, and is thicker set with branches round about, and more pliant; the younger covered with a pale, and the elder with a browner, bark ; the leaves are smaller than those of the former, and often with fewer cuts therein : the flowers are alike, but of a greenish-purple colour, which produce small black berries : the leaves and fruit have an unpleasant smell, but yet are wholesome, though not palatable.

Place. All three sorts of currants grow plentifully in England, in gardens where they are planted ; they have been found growing naturally wild in Savoy and Switzerland, as Gesner saith ; and some in Austria, saith Clusius : they grow in great abundance in Candia, and in other places in the Straights, from whence in. great quantities they are brought died unto us.

Time. They flower and bear fruit in June, July, and August.

Government And Virtues. Currants are under the influence of the benevolent planet Venus ; they are of a most: temperate refreshing nature ; the red and white currants are good to cool and refresh fainting’s of the stomach, to quench thirst, and stir up an appetite, and therefore are profitable in hot and sharp agues. They temper the heat of the liver and blood, and the sharpness of choler, and resist putrefaction ; they also take away the loathing of meat, and weakness of the stomach, by much vomiting, and are good for those that have any looseness of the belly. Gesner saith that the Switzers use them for the cough, and so well they may; for, take dry currants a quarter of a pound of brandy half a pint, set the brandy on fire, then bruise the currants and put them into the brandy while it is burning, stirring them until the brandy is almost consumed, and it becomes like unto an electuary; it is an excellent remedy to be taken for any violent cough, cold, or rheum. The blackcurrants and the leaves are used in sauces by those who like the taste and scent of them I which I believe very few do of either.

RODE, WITTE EN ZWARTE AALBESSEN. (Ribes nigrum, Ribes rubrum met een witte vorm)

Namen. De Latijnse namen voor aalbessen zijn Ribes en Ribes fructu rubro (rode bes), alzo wit en nigra zwart.

Beschrijving. De rode aalbesstruik heeft een stengel bedekt met een dunne bruinachtige schors aan de buitenkant en groenachtig aan de onderkant; de bladeren zijn zwartgroen, aan de randen in vijf delen gesneden, vergelijkbaar met een wijnblad, maar kleiner; de bloemen komen uit op de bladpunten, vele bijeen op een lange stengel, die ongeveer een vingerlengte naar beneden hangt; kruidig van kleur, waarna ronde bessen komen, eerst groen, maar rood wanneer ze rijp zijn: met een aangenaam zure smaak, waarin kleine zaadjes zitten. De wortel is houtachtig en spreidend.

Er is een andere soort, waarvan de bessen twee keer zo groot zijn als de eerste en een betere smaak hebben. De witte bessenboom heeft een langere en rechtere stam dan de rode, een wittere schors en kleinere bladeren, maar heeft soortgelijke bessen op lange stelen, die net zo groot zijn als de eerste, maar van een slijmerige, doorschijnende witheid en lekkerder van smaak zijn dan de eerste.

De zwarte bes is hoger opgegroeid dan de vorige, dikker gezet met takken eromheen en soepeler; de jongere is bedekt met een lichte en de oudere met een bruinere schors; de bladeren zijn kleiner dan die van de eerste en vaak met minder insnijdingen; de bloemen zijn gelijk, maar groenpaars van kleuren produceren kleine zwarte bessen; de bladeren en vruchten hebben een onaangename geur, maar zijn toch gezond, hoewel niet smakelijk.

Plaats. Alle drie soorten aalbessen groeien overvloedig in Engeland, in tuinen waar ze geplant zijn; ze zijn van nature wild aangetroffen in Savoie en Zwitserland, zoals Gessner zegt; en sommige in Oostenrijk, zegt Clusius; ze groeien in grote overvloed in Canada en op andere plaatsen in de Straat van Mexico, vanwaar ze in grote hoeveelheden tot ons zijn gekomen.

Tijd. Ze bloeien en dragen vrucht in juni, juli en augustus.

Overheid en deugden. Aalbessen staan onder invloed van de welwillende planeet Venus; ze zijn van een zeer gematigde, verfrissende aard; de rode en witte bessen zijn goed om flauwtes van de maag te koelen en te verfrissen, om dorst te lessen en de eetlust op te wekken en zijn daarom nuttig bij hete en scherpe koortsachtige koortsen. Ze temperen de hitte van de lever en het bloeden de scherpte van galen weerstaan bederf; ze nemen ook de afkeer van vlees en zwakte van de maag weg, door veel te braken en zijn goed voor degenen die enige maagdelijkheid hebben. Gessner zegt dat de Zwitsers ze gebruiken tegen hoest en zo goed kunnen ze dat; neem namelijk droge bessen een kwart pond, brandewijn een halve pint, steek de brandewijn in brand, kneus de bessen en doe ze in de brandewijn terwijl deze brandt, roer ze tot de brandewijn bijna is opgebruikt en het wordt als een electuarië; het is een uitstekend middel om te nemen tegen elke hevige hoest, verkoudheid of reuma. De zwarte bessen en de bladeren worden gebruikt in sauzen door degenen die van de smaak en geur ervan houden, welke ik geloof dat er maar weinig zijn die dat doen.

COCOA-NUT TREE.

Description and Names. THIS growth to be large timber-tree, the body covered with a smooth bark ; bare or naked, without any branch, to a great height, (for which cause the Indians either do bore holes therein, at certain distances, and knock strong pegs into them, which stick out so far as may serve for shooting to up into the tree, to gather the juice or liquor, and the fruit, or fasten ropes with nails round about the tree, with spaces which serve as steps to go up into it,) and towards the top it spreadeth out into sundry great arms, which bow themselves almost round; with large leaves on them like the date-tree leaf, but larger, whose middle rib is very great, and abiding always green, and with fruit also, continually one succeeding another : from between the lower boughs come forth smaller stalks, hanging down, and bearing sundry flowers on them, like those of the chesnut-tree ; after which come large three-square fruit or nuts, ten or twelve and sometimes twenty thereon together, as big as one's head, or as a small pompion, almost round, but a little smaller at the end, covered with a hard, tough, ash-coloured, thick bark, an inch thick in some places, and within it a hard, woody, brownish, shell, but which becomes black when polished; having at the head or top thereof three holes, somewhat resembling the nose and eyes of a monkey; between which outer bark and this shell grow many gross threads or hairs ; within the wooden {hell there is a white kernel cleaving close to the side thereof, as sweet as an almond, with a fine sweet water in the middle is pleasant as milk, which will grow less pleasant, or consume, either by over ripeness or long keeping. The tree is called by the Indians maro, in Malacca trican, and in other places by several other appellations. The timber of the tree is solid and firm, black and shining like the walnut-tree, and fit for any building; and Garcias saith, it is of two sorts, (I suppose he meaneth for two uses,) the one to bear fruit, the other to attract the liquor which issues therefrom, when the branches are cut, or when it is bored, and received into something tied thereunto for that purpose, which liquor they call in their language sura; and it fleweth like unto troubled wine, but in taste like new sweet wine, which being boiled they call orraque; and being distilled it yieldeth a spirit like unto our aqua vitae, and it is used for the same purpose as we do ours, and will burn like it: they call it fula, and being set in the sun it will become good vinegar, and that which runneth last, being set in the sun to grow hard, or boiled to hardness, will become sugar, which they call jagra. Of the inner kernel, while it is fresh, they make bread ; the fresher the nuts are, the sweeter is the meat thereof.

Government and Virtues. This is a solar plant ; the fruit or kernel of the cocoa-nut doth nourish very much, and is good for lean bodies ; they increase the natural seed, and stir up the appetite to venery, and are good to mollify the hoarseness of the throat and voice.

COCOS-BOOM. (Cocos nucifera)

Beschrijving en namen. Deze boom groeit uit tot een grote houtboom, de stam bedekt met een gladde schors; kaal of naakt, zonder takken tot een grote hoogte (daarom boren de indianen er gaten in, op bepaalde afstanden en slaan er sterke pinnen in, die zover uitsteken dat ze kunnen dienen om de boom in te schieten om het sap of de vloeistof en de vruchten te verzamelen of bevestigen ze touwen met spijkers rondom de boom, met openingen die dienen als treden om erin te klimmen)en naar de top spreidt het zich uit in diverse grote armen, die zich bijna rond buigen; met grote bladeren eraan zoals het blad van de dadelpalm, maar groter, waarvan de middelste nerf zeer groot is en altijd groen blijft en ook met vruchten, voortdurend de een na de ander: tussen de onderste takken komen kleinere stengels tevoorschijn, die naar beneden hangen en diverse bloemen dragen, zoals die van de kastanjeboom; waarna grote driehoekige vruchten of noten komen, tien of twaalf en soms twintig erop samen zo groot als iemands hoofd of als een kleine pompoen, bijna rond, maar iets kleiner aan het uiteinde, bedekt met een harde, taaie, askleurige, dikke schors van op sommige plaatsen een centimeter dik en daarbinnen een harde, houtachtige, bruinachtige schil, maar die zwart wordt bij het polijsten; met aan het hoofd of de bovenkant ervan drie gaten, die enigszins lijken op de neus en ogen van een aap; tussen welke buitenste schors en deze schil vele grove draden of haren groeien; in de houten schil is er een witte kern die dicht bij de zijkant ervan klieft, zo zoet als een amandel, met een fijn zoet water in het midden dat aangenaam is als melk, dat minder aangenaam zal worden of zal consumeren, hetzij door overrijp of lang bewaren. De boom wordt door de Indianen maro genoemd, in Malakka trican en op andere plaatsen met verschillende andere benamingen. Het hout van de boom is massief en stevig, zwart en glanzend als de walnootboom en geschikt voor elk gebouw; en Garcias zegt dat het van twee soorten is (ik neem aan dat het voor twee doeleinden bedoelt): de ene om vrucht te dragen, de andere om de vloeistof aan te trekken die daaruit komt wanneer de takken worden afgesneden of wanneer het wordt uitgeboord en in iets wordt opgenomen dat daaraan is vastgebonden voor dat doel, welke drank ze in hun taal sura noemen; en het ziet eruit als troebele wijn, maar smaakt als nieuwe zoete wijn, die ze, gekookt, orraque noemen; en gedistilleerd levert het een drank op die leek op onze aqua vitae en het wordt voor hetzelfde doel gebruikt als wij en zal als zodanig branden: ze noemen het fula en als het in de zon wordt gezet, wordt het goede azijn en datgene waar het stremsel aan blijft plakken, wordt, als het in de zon wordt gezet om hard te worden of tot hardheid wordt gekookt, suiker, wat ze jagra noemen. Van de binnenste kern, zolang die nog vers is, maken ze brood; hoe verser de noten, hoe zoeter het vlees ervan.

Overheid en Deugden. Dit is een zonneplant; de vrucht of kern van de kokosnoot is zeer voedzaam en goed voor magere lichamen; ze vermeerderen het natuurlijke zaad en wekken de eetlust op en zijn goed om de heesheid van keel en stem te verzachten.

COFFEE.

THIS is reported to be the berries of certain shrubs or bushes growing in Arabia, and from thence into Turkey, and other parts. It is said of itself to be insipid, having neither scent nor taste; but being pounded and baked, as they do prepare it to make the coffee-liquor with, it then stinks mod loathsomely, which is an argument of some Saturnine quality in it : the propugners for this filthy drink affirm that it causeth watchfulness ; (so doth the stinking hemlock and henbane in their first operation if unhappily taken into the body, but their worse effects soon follow;) they also say it makes them sober when they are drunk ; yet they would be always accounted sober persons, or at least think themselves so, when they can but once sit down in a coffee- house. If there had been any worth in it, some of the ancient Arabian physicians, or others near those parts, would have recorded it; but there is no mention made of any medicinal use thereof, by any author, either ancient or modern ; neither can it be indued with any such properties as the indulgers of it seed their fancy with ; but this I may truly say of it, Quod Anglorum corpora, qae buic liquori tantopere indulgent, in barbarorum naturam degeneresse videntur.

KOFFIE. (Coffea arabica)

DIT zou de bes zijn van bepaalde struiken of heesters die in Arabië en vandaar naar Turkije en andere streken groeien. Het wordt op zichzelf als flauw beschouwd, zonder geur of smaak; maar wanneer het wordt geplet en gebakken, zoals men het bereidt om er koffielikeur van te maken, stinkt het behoorlijk walgelijk, wat een argument van een zekere Saturnus-achtige kwaliteit is: de voorstanders van deze smerige drank beweren dat het waakzaamheid veroorzaakt; (dat geldt ook voor de stinkend bilzekruid en bilzekruid bij hun eerste gebruik als ze ongelukkig in het lichaam worden opgenomen, maar hun ergste effecten volgen al snel;) ze zeggen ook dat het hen nuchter maakt als ze dronken zijn; toch zouden ze altijd als nuchtere personen worden beschouwd of dat tenminste denken, wanneer ze maar één keer in een koffiehuis kunnen zitten. Als het enige waarde had gehad, zouden sommige oude Arabische artsen of anderen in de buurt van die streken, het hebben opgetekend; maar er wordt geen melding gemaakt van enig medicinaal gebruik ervan, door welke auteur dan ook, oud of modern; en het kan ook niet worden toegeschreven aan zulke eigenschappen als de liefhebbers ervan hun fantasie ermee voeden; maar dit kan ik er naar waarheid over zeggen: Quod Anglorum corpora, qae buic liquori tantopere admitnt, in barbarorum naturam degeneresse videntur.

CYPRESS- TREE.

Names. It has no other name in English, but this tree is called cupressus in Latin ; and the nuts or fruit thereof, nuces cupressi; in English, cypress-nuts.

Description. The cypress-tree hath a thick, straight, long, stem; upon which grow many slender branches ; which do not spread abroad, but grow up in length towards the top, so that the cypress-tree is not broad, but narrow, growing to a great height-; the bark of the cypress-tree is brown, the timber yellowish, hard, thick, and close, and when it is dry of a pleasant smell, especially if it be set near the fire. The cypress-tree hath no particular leaves, but the branches, instead of leaves, bring forth short twigs, cut and snipped in many places, as if they were set about with. many small leaves; the fruit is round, almost as big as a prune or plumb, which being ripe doth open in divers places, and hath in it a flat greyish seed.

Place. The cypress-tree delights in dry, hilly, and mountainous, places, in hot countries.

Time. The cypress-tree is always green ; the fruit is ripe in September, at the beginning of winter.

Government And Virtues. Saturn rules this plant; the leaves and fruit are dry in the third degree, without any manifest heat, and very astringent; the fruit of cypress, taken Into the body, stoppeth looseness and the bloody-flux, and is good against spitting of blood, and all other issues of blood ; the decoction of the same, made with water, hath the same virtue. The oil, in which the fruit or leaves of cypress have been boiled, doth strengthen the stomach, stayeth vomiting, stoppeth the belly, and all fluxes of the same, and cureth the excoriation or going off of the skin from the secret members. Cypress-nuts cure those who are bursten and that have their bowels fallen into the scrotum, being outwardly applied in cataplasms thereto; the leaves have the same virtue, but not so strong; the fruit of cypress is also good to cure the polypus, which is corrupt flesh growing in the nose. The same, bruited with dry figs, doth cure the blasting and swelling of the yard and stones ; and, if leavens he added thereto, it dissolveth and wasteth blotches and boils, being laid upon the grieved place. The leaves of cypress, boiled in sweet wine or mead, help the stranguary, and issue of the bladder ; the same, beaten very small and applied, close up green wounds, and slop the bleeding thereof; and, being applied with parched barley-meal, they are profitable against St. Anthony's fire, carbuncles, and other ulcers, and fretting sores; the leaves and fruit of cypress, being infused in vinegar,, and the hair washed therewith, make it black.

CIPRES. (Cupressus sempervirens)

Namen. Het heeft geen andere naam in het Engels, maar deze boom heet in het Latijn Cupressus; en de noten of vruchten ervan, nuces cupressi; in het Engels, cipresnoten.

Beschrijving. De cipres heeft een dikke, rechte, lange stam; waaraan vele slanke takken groeien; die zich niet wijd uitspreiden, maar in de lengte naar boven toe groeien, zodat de cipres niet breed is, maar smal en tot grote hoogte groeit; de schors van de cipres is bruin, het hout gelig, hard, dik en dichten wanneer het droog is, verspreidt het een aangename geur, vooral als het bij het vuur wordt gezet. De cipresboom heeft geen bladeren, maar de takken brengen in plaats van bladeren korte twijgen voort, die op veel plaatsen zijn afgesneden en geknepen, alsof ze bezet zijn met veel kleine blaadjes. De vrucht is rond, bijna zo groot als een pruim of een pruim, die, als het rijp is, op verschillende plaatsen opengaat en een plat, grijsachtig zaad bevat.

Plaats. De cipresboom verheugt zich in droge, heuvelachtige en bergachtige plaatsen in warme landen.

Tijd. De cipresboom is altijd groen; de vrucht is rijp in september, aan het begin van de winter.

Regering en deugden. Saturnus heerst over deze plant; de bladeren en vruchten zijn droog in de derde graad, zonder enige duidelijke hitte en zeer samentrekkend; de vrucht van de cipres, ingenomen, stopt losheid en bloedvloeiingen en is goed tegen bloedspuwing en alle andere bloedvloeiingen; het afkooksel daarvan, gemaakt met water, heeft dezelfde werking. De olie, waarin de vrucht of bladeren van de cipres zijn gekookt, versterkt de maag, stopt het braken, stopt de maag en alle bloedvloeiingen daarvan en geneest de ontvelling of het afstoten van de huid van de geheime organen.

Cipresnoten genezen degenen die gebarsten zijn en wiens darmen in het scrotum zijn gevallen, door ze er als cataplasma' s op aan te brengen; de bladeren hebben dezelfde werking, maar niet zo sterk; de vrucht van de cipres is ook goed tegen poliepen, bedorven vlees dat in de neus groeit. Hetzelfde, gemengd met droge vijgen, geneest het ontploffen en opzwellen van de tuin en stenen; en als er zuurdesem aan werd toegevoegd, loste het vlekken en zweren op en waste het uit, door het op de bedroefde plek te leggen. De bladeren van de cipres, gekookt in zoete wijn of mede, helpen tegen wurging en blaasontsteking; dezelfde, heel klein geslagen en aangebracht, sluiten groene wonden en stoppen het bloeden ervan; en aangebracht met geroosterd gerstemeel, zijn ze effectief tegen Antoniusvuur, karbonkels en andere zweren en irritatiewonden; Als men de bladeren en vruchten van de cipres in azijn laat trekken en het haar ermee wast wordt het zwart.

CEDAR-TREE.

Names. There are two kinds hereof, the great cedar-tree and the small cedar ; out of the great tree issueth a white rosin, called in Latin cedria, and liquor cedrinus or liquor of cedar.

Description. The greater cedar groweth very tall, high, great, and thick ; the bark from the foot of the stem unto the first branches is rough, and from thence up to the top it is smooth and plain of a dark-blue colour, out of which there droppeth white rosin of its own kind, which is most odoriferous, or of a sweet smell, and by the heat of the sun it becomes dry and hard ; the limbs and branches of this tree are long, and parted into many other small branches, standing directly one against another, like those of the fir-tree ; the said branches are garnished with many small ]eaves, thick and short, having a sweet favour; the fruit is like that of the fir-tree, but larger, thicker, and harder ; the whole tree groweth straight up like the fir-tree.

Of the smaller cedar there are two kinds ; the first kind of small cedar is much like to juniper, but somewhat smaller, the stem is crooked or writhed, and covered •with a rough bark; the fruit is round berries, like juniper berries, but somewhat greater ; of colour at the first green, then yellow, and at last reddish ; and of an indifferent good taste.

The second kind of small cedar groweth not high; but remaineth small and low, like the other; the leaves of this are not prickly, but somewhat round and mossy at the ends, almost like the leaves of tamarisk and savin; the fruit of this kind beareth also round berries, which at first are green, afterwards yellow, and, when they are ripe, they become reddish, and are bitter in taste.

Place. The great cedar groweth in Africa and Syria, and upon the mountains of Libanus, Amanus, and Taurus.

The second kind groweth in Phoenicia, and in certain places of Italy, in Calabria, and also in Languedoc.

The third kind groweth in Lycia ; and is found in certain parts of France, as in Provence and Languedoc.

Time. The great cedar perfecteth its fruit in two years; and it is never without fruit, which is ripe at the beginning of winter. The small cedar-trees are always green, and loaded with fruit, having at all times upon them fruit both ripe and unripe, as hath juniper.

Government And Virtues. The great cedar is under the dominion of the Sun, the smaller of Mars ; the cedar is hot and dry in the third degree ; the rosin or liquor cedria, which runneth forth of the great cedar-tree, is hot and dry almost in the fourth degree, and of subtle parts.

The fruit of the small cedar is also hot and dry, but more moderately; cedria, that is, the liquor or gum of cedar, assuageth the tooth-ach, bang put into the hollowness of the same; also, it cleareth the sight, and taketh away spots and fears of the eyes; being laid thereon; the same dropped into the ears, with vinegar, killeth the worms of the same ; and, with the wine of the decoction of hyssop, it cureth the noise and ringing in the ears, and makes the hearing good.

The ancient Egyptians did use, in times past, to preserve their dead bodies with this cedria, for it keepeth the same whole, and preserveth them from corruption, but it consumeth and corrupteth living flesh; it killeth lice, moths, worms, and all such vermin, so that they will not come near it.

The fruit of the cedar is good to be eaten against: the stranguary ; it provokes urine, and bringeth down women's courses.

CEDERBOOM. (Cedrus libani, Juniperus oxycedrus en Juniperus excelsa)

Namen. Er zijn twee soorten, de grote ceder en de kleine ceder; uit de grote boom kwam een witte hars, in het Latijn cedria genoemden liquor cedrinus of cederlikeur.

Beschrijving. De grote ceder groeit zeer hoog, hoog, dik en dik; de schors van de voet van de stam tot aan de eerste takken is ruw en vandaar naar boven toe is het glad en effen, donkerblauw van kleur, waaruit witte hars van zijn eigen soort druppelt die zeer geurig is of een zoete geur heeft en door de warmte van de zon droog en hard wordt; de takken van deze boom zijn lang en verdeeld in vele andere kleine takken, die recht tegen elkaar aan staan, zoals die van de dennenboom; de genoemde takken zijn versierd met vele kleine blaadjes, dik en kort, met een zoete smaak; De vrucht lijkt op die van de spar, maar is groter, dikker en harder. De hele boom groeit recht omhoog, net als de spar.

Van de kleinere ceder zijn er twee soorten; de eerste soort kleine ceder lijkt veel op een jeneverbes, maar is iets kleiner, de stam is krom of kronkelig en bedekt met een ruwe schors; de vruchten zijn ronde bessen, zoals jeneverbessen, maar iets groter; eerst groen, dan geel en uiteindelijk roodachtig; en van een matige goede smaak.

De tweede soort kleine ceder groeit niet hoog; maar blijft klein en laag, zoals de andere; de bladeren hiervan zijn niet stekelig, maar enigszins rond en mosachtig aan de uiteinden, bijna zoals de bladeren van tamarisk en Juniperus sabina; de vruchten van deze soort dragen ook ronde bessen, die eerst groen zijn, later geel en wanneer ze rijp zijn, roodachtig worden en bitter van smaak zijn.

Plaats. De grote cedergroei in Afrika en Syrië en op de bergen van Libanon, Amanus en Taurus. De tweede soort groei vond plaats in Fenicië en op bepaalde plaatsen in Italië, in Calabrië en ook in de Languedoc.

De derde soort groeit in Lycië; en wordt gevonden in bepaalde delen van Frankrijk, zoals in de Provence en de Languedoc.

Tijd. De grote ceder brengt zijn vrucht in twee jaar tot volle wasdom; en het is nooit zonder vrucht, die rijp is aan het begin van de winter. De kleine cederbomen zijn altijd groen en vol met vruchten, met altijd zowel rijpe als onrijpe vruchten, zoals de jeneverbes.

Regering en deugden. De grote ceder staat onder de heerschappij van de zon, de kleinere onder die van Mars; de ceder is heet en droog in de derde graad; de hars of likeur cedria, het stremsel van de grote cederboom, is heet en droog bijna in de vierde graade n bestaat uit subtiele delen.

De vrucht van de kleine ceder is ook heet en droog, maar gematigder; cedria, dat wil zeggen de likeur of gom van ceder, verzacht de kiespijn gelegd in de holte ervan; Het maakt ook het zicht helderder en nam vlekken en angst in de ogen weg. Als men het op de oren legde en met azijn in de oren druppelde, doodt het de wormen. En met de wijn van het hysopafkooksel geneest het geruis en de oorsuizen en maakte het gehoor goed.

De oude Egyptenaren gebruikten vroeger deze ceder om hun lijken te conserveren, want het hield ze heel en behoedde ze voor bederf, maar het verteert en bedierf levend vlees; het doodt luizen, motten, wormen en al dat ongedierte, zodat ze er niet bij in de buurt konden komen.

De vrucht van de ceder is goed te eten tegen wurg gif; het wekt urine op en verlamt de vrouwelijke menstruatie.

CISTUS.

Kinds and Names. OF this there are two sorts, the first called cistus non ladanifera, because it beareth no ladanum; the other is a plant of a woody substance, upon which is found that fat liquor or gum, called ladanum.

The first kind, which yieldeth no ladanum, is also of two sorts viz. male and female. The male beareth red flowers, the female white; in all things else the one is like the other ; out of the root of the female cistus is drawn forth a sap or liquor called hippocistis.

The second kind of cistus is called also ledum and ladum; the fat liquor which is gathered from it is called ladanum, and in shops lapdanum.

Description. The first kind of cistus, which beareth no ladanum, hath round hairy stalks, and stems with knotted joints, and full of branches; the leaves are roundish, and covered with a cotton of soft hair, not much unlike the leaves of sage, but shorter and rounder ; the flowers grow at the tops of the stalks of the fashion of a single rose, whereof the male kind is of colour red, and the female white ; at the last they change into knops or husks wherein the seed is contained.

There is found a certain excrescence or out-growing, about the root of this plant, which is of colour sometimes yellow, sometimes white, and sometimes green ; out of which is artificially drawn a certain juice, which in shops is called hypocistis, and is used in medicine.

The second kind of cistus, wich is also called ledum, is a plant of a woody substance, growing like a little tree or shrub, with soft leaves, in figure not much unlike the others, but longer and browner; upon the leaves of this plant is found that fat substance called ladanum, which is generally about midsummer and the hottest days.

Place. The first kind of cistus groweth in Italy, Sicily, Candia, Cyprus, Languedoc, and other hot countries, in rough and untilled places. The second kind groweth also in Crete, Cyprus, and Languedoc.

Thime. The first kind of cistus flowereth in June, and sometimes sooner.

The second kind of cistus flowereth and bringeth forth seed in the spring-time, and immediately after the leaves fall off, and about midsummer new leaves rise up; upon which leaves, in the hotted days, is found a certain fatness which is diligently gathered and dried, and makes that gum which is called lapdanum.

Government And Virtues. These plants are governed by Jupiter; the flowers and leaves of cistus are dry in the second degree, and somewhat astringent; that which groweth about the roots is of like temperature, but more astringent; lapdanum is hot in the second degree almost, and is somewhat dry and astringent. The flowers of cistus, boiled in wine and drunk, stop the lask and all issues of blood; and dry up superfluous moisture, as well as of the stomach as other parts of the belly ; the leaves do cure and heal green wounds, being laid thereupon. Hypocistis stoppeth all fluxes of the belly, and is of a stronger operation than the flowers and leaves of cistus ; wherefore it cureth the bloody flux, and the immoderate overflowing of women's courses. Ladanum drunk with old wine stoppeth the lask and provoketh urine; it is very good against the hardness of the matrix or mother, used in manner of a pessary; it draweth down the secundine or after-birth, when it is laid upon quick coals, and the fumigation or smoke thereof received up into the matrix; the same applied to the head with myrrh, or oil of myrrh, cureth the scurf thereof, and keepeth the hair from falling off; if it be dropped into the ears, with honeyed water or oil of roses, it healeth pains in the ears. It taketh away the fears of wounds, being applied thereunto with wine ; it is also very profitable mixed with all unguents and plasters that serve to heat, moisten, and assuage pains; and for such as are laid to the breast against the cough.

CISTUS. (Cistus ladanifer, Cistus-soorten)

Soorten en namen. Hiervan zijn er twee soorten: de eerste wordt Cistus non ladanifera genoemd, omdat het geen laudanum draagt; de andere is een plant met een houtachtige substantie waarop die vette vloeistof of gom wordt gevonden, laudanum genaamd.

De eerste soort, die geen laudanum voortbrengt, bestaat ook uit twee soorten, namelijk mannelijk en vrouwelijk. De mannelijke draagt rode bloemen, de vrouwelijke witte; in alle andere opzichten is de ene gelijk aan de andere; uit de wortel van de vrouwelijke Cistus wordt een sap of vloeistof getrokken die Hypocistus wordt genoemd. (Van Cytinus hypocistus)

De tweede soort Cistus wordt ook ledum en ladum genoemd; de vette vloeistof die eruit wordt gewonnen, wordt laudanum genoemd en in de meeste gevallen lapdanum.

Beschrijving. De eerste soort Cistus, die geen laudanum draagt, heeft ronde, harige stengels en stengels met knoestige gewrichten en is vol takken; De bladeren zijn rondachtig en bedekt met een katoen van zachte haren, die niet veel verschillen van de bladeren van salie, maar korter en ronder zijn; de bloemen groeien aan de bovenkant van de stengels, op een enkele roos lijkend, waarvan de mannelijke soort rood is en de vrouwelijke wit; op het laatst veranderen ze in knoppen of schillen waarin het zaad zich bevindt.

Er wordt een bepaalde uitwassing of uitgroei aangetroffen rond de wortel van deze plant, die soms geel, soms wit en soms groen van kleur is; waaruit kunstmatig een bepaald sap wordt gewonnen, dat in de winkel Hypocistus wordt genoemd en in de geneeskunde wordt gebruikt.

De tweede soort Cistus, ook wel ledum genoemd, is een plant met een houtachtige substantie, die groeit als een kleine boom of struik, met zachte bladeren, die qua vorm niet veel verschillen van de andere, maar langer en bruiner zijn; op de bladeren van deze plant bevindt zich die vette substantie genaamd laudanum, die over het algemeen rond midzomer en de warmste dagen voorkomt.

Plaats. De eerste soort Cistus groeit in Italië, Sicilië, Kreta, Cyprus, Languedoc en andere warme landen, in ruige en onbebouwde gebieden. De tweede soort groeit ook op Kreta, Cyprus en Languedoc.

Tijm. De eerste soort Cistus bloeit in juni en soms eerder. De tweede soort Cistus bloem bloeit en brengt in het voorjaar het vierde zaad voort. Direct daarna vallen de bladeren af en rond midzomer komen er nieuwe bladeren op. Op de warme dagen zit een zekere vettigheid, die zorgvuldig wordt verzameld en gedroogd. Hieruit ontstaat de hars die laudanum wordt genoemd.

Bestuur en deugden. Deze planten worden geregeerd door Jupiter; de bloemen en bladeren van Cistus zijn droog in de tweede graad en enigszins samentrekkend; de groei rond de wortels heeft een vergelijkbare temperatuur, maar is meer tezamen trekkend; laudanum is bijna heet in de tweede graad en is enigszins droog en samentrekkend. De bloemen van Cistus, gekookt in wijn en gedronken, stoppen de maagbloeding en alle bloedingen; en drogen overtollig vocht op, zowel van de maag als van andere delen van de buik; de bladeren genezen en genezen groene wonden door ze daarop te leggen. Hypocistus stopt alle bloedingen in de buik en heeft een sterkere werking dan de bloemen en bladeren van Cistus; daarom geneest het de bloedige bloeding en het overmatig overstromen van vrouwelijke vloeden. Laudanum, gedronken met oude wijn, stopt de maagbloeding en veroorzaakt urinelozing; het is zeer goed tegen de hardheid van de moederschoot, gebruikt als een soort pessarium; Het trekt de nageboorte naar beneden wanneer het op gloeiende kolen wordt gelegd en de rook of geur ervan in de moederschoot wordt opgenomen; hetzelfde, aangebracht op het hoofd met mirre of mirreolie, geneest de schilfers ervan en voortkomt haaruitval; als het in de oren werd gedruppeld, met honingwater of rozenolie, geneest het oorpijn. Het neemt de angst voor wonden weg, wanneer het met wijn erop wordt aangebracht; het is ook zeer heilzaam gemengd met alle zalven en pleisters die dienen om te verwarmen, te bevochtigen en pijn te verzachten; en voor die welke aan de borst worden gelegd tegen hoest.

COCKLE.

Names. It is called also nigel-weed, and field-nigella.

Description. It hath straight, slender, hairy, stems ; the leaves are also long, narrow, hairy, and greyish; the flowers are of a brown-purple colour, changing towards red, divided into five small leaves, not much differing from the proportion of wild campions ; after which there groweth round cups, wherein is contained plenty of seed of a black -brown colour.

Place. It is too frequent amongst corn, wheat, rye, and barley.

Time. It flowers in May, June, and July.

Government And Virtues. This unprofitable guest amongst corn is" of a Saturnine quality, causeth giddiness of the head, and stupifies if it gets amongst the corn to be made with it into bread, and, howsoever taken, it is dangerous and hurtful; although some ignorant persons have mistaken it for the right nigella, or used it instead of yuray or darnel, to the great danger of the patient.

KORENROOS. (Agrostemma githago)

Namen. Wordt ook wel nigel-weed en veld Nigella genoemd.

Beschrijving. Heeft rechte, slanke, harige stengels; de bladeren zijn ook lang, smal, behaard en grijsachtig; de bloemen zijn bruinpaars van kleur, verkleurend naar rood, verdeeld in vijf kleine blaadjes, niet veel verschillend van de verhouding van wilde koekoeksbloemen; daarna groeien er ronde bekertjes, waarin zich veel zaad bevindt, met een zwartbruine kleur.

Plaats. Komt veel voor tussen maïs, tarwe, rogge en gerst.

Tijd. Bloeit in mei, juni en juli.

Overheid En Deugden. Deze onnutte gast te midden van het graan is van Saturnische aard, veroorzaakt duizeligheid in het hoofd en verdooft als het tussen het graan terechtkomt om er brood van te maken. Hoe je hem ook inneemt, het is gevaarlijk en schadelijk. Sommige onwetende personen hebben hem echter aangezien voor Nigella of hebben hem gebruikt in plaats van yuray of Lolium temulentum tot groot gevaar voor de patiënt.

CORIANDER.

Names. IT is called in shops coriandium, in English coriander, and in seme counties colyander.

Description. This is a stinking plant; it beareth a round stalk, full of branches, each about a foot and a half long ; the leaves are whitish, all jagged and cut ; the under leaves that Spring up first are almost like the leaves of chervil or parsley, and the upper leaves are not much unlike the same, or rather like to fumitory leaves, but a great deal tenderer, and more jagged; the flowers are white, and grow in round tufts-, the seed is all round, and hollow within, and of a very pleasant scent when it is dry; the root is hard, and of a woody substance.

Place. It is sown in gardens, and loveth a good soil.

Time. It flowereth in July and August, and the seed is ripe shortly after.

Government and Virtues. The green plant is cold and dry of a Saturnine quality, hurtful to the body ; but the sweet- favouring seed is of a warm temperature and useful for many purposes ; the seed of coriander, being prepared, and taken alone or covered with sugar, after meals, closeth up the mouth of the stomach, stayeth vomiting, and helpeth digestion; the same roasted or parched, and drunk in wine, killeth and bringeth forth worms out of the body, and stoppeth the lask and bloody flux, and all other extraordinary issues of blood. Coriander ought not to be covered with sugar, or to be put into any meat or medicine, nor used any way unprepared : the way of preparing it in this manner, viz. Take of the seed of coriander well dried, and pour thereupon good strong wine and vinegar mixed together, and so leave them to deep for the space of four and twenty hours ; then take the seeds out of the liquor and dry them, and so keep them to be used in medicine. The green herb coriander, being boiled with crumbs of white bread, or barley-meal, consumeth and driveth away hot tumours, swellings, and inflammations; and with bean- meal, it dissolveth the king's evil, hard knobs, &c. The juice applied with ceruse, litharge of silver, vinegar, and oil of roses, cureth St. Anthony's fire, and assuageth seth the pains of all inflammations.

KORIANDER. (Coriandrum sativum)

Namen. In de winkels wordt het coriandium genoemd, in het Engels korianderen in sommige graafschappen colyander.

Beschrijving. Dit is een stinkende plant; het draagt een ronde stengel, vol takken, elk ongeveer 45 centimeter lang; de bladeren zijn witachtig, allemaal gekarteld en ingesneden; de onderste bladeren die het eerst opkomen, lijken bijna op de bladeren van kervel of peterselie en de bovenste bladeren lijken daar niet veel op of liever gezegd op die van duivenkervel, maar veel malser en gekarteld; de bloemen zijn wit en groeien in ronde pollen; het zaad is helemaal rond en hol van binnen en heeft een zeer aangename geur als het droog is; de wortel is hard en houtachtig.

Plaats. Het wordt in tuinen gezaaid en houdt van goede grond.

Tijd. Hit bloeit in juli en augustus en het zaad is kort daarna rijp.

Bestuur en deugden. De groene plant is koud en droog, van een Saturnusachtige kwaliteit, schadelijk voor het lichaam; maar het zoet smakende zaad heeft een warme temperatuur en is voor vele doeleinden nuttig; korianderzaad, bereid en alleen ingenomen of bedekt met suiker, na de maaltijd, sluit de maag af, stopt braken en bevordert de spijsvertering; geroosterd of geroosterd en gedronken in wijn, doodt en verdrijft wormen uit het lichaam en stopt de bloederige bloeding en alle andere buitengewone bloedingen. Koriander mag niet bedekt worden met suiker of in vlees of medicijnen worden verwerkt, noch op welke manier dan ook onbereid worden gebruikt: de manier om het op deze manier te bereiden, namelijk: Neem een deel van het goed gedroogde korianderzaad en giet er goede, sterke wijn en azijn overheen, gemengd en laat ze zo vierentwintig uur intrekken; haal de zaden vervolgens uit het vocht en droog zeen bewaar ze zo om ze in medicijnen te gebruiken. Het groene kruid koriander, gekookt met kruimels van witbrood of gerstemeel, verdrijft hete tumoren, zwellingen en ontstekingen; en met bonenmeel lost het de kwade, harde knobbels enz. van het konings kwaad op. Het sap, aangebracht met loodwit, zilvergruis, azijn en rozenolie, geneest het Antoniusvuur en verlicht de pijn van alle ontstekingen.

COLOQUINTIDA.

Name. IT is also called wild bitter-gourd, and the fruit coloquint-apple.

Description. Coloquintida creepeth with its branches along by the ground, with rough hairy leaves of a greyesh colour, much cloven or cut; the flowers are bleak or pale ; the fruit round of a green colour at the beginning, and afterwards yellow; the bark thereof is neither thick nor hard, the inner part of the pulp is open and spongy, Aill of grey seed, in taste very bitter ; the which is dried, and kept for medicinal use.

Place. Coloquintida groweth in Italy and Spain, from which places the dried fruit is brought unto us.

Time. Coloquintida bringeth forth its fruit in September,

Nature and Virtues. It is under the planetary influence of Mars ; of temperature hot and dry in the third degree. The white or inward pith or pulp of the apple, taken about the weight of a scruple, openeth the belly mightily, purging gross phlegm and choleric humours ; and it cleanseth the guts of that slimy filthiness and {linking corruption which often flicks about them, and causes those pains, gripings, and rumbling of the belly -, but, if taken in too great quantity, it causes blood to come forth. The like virtue it hath if it be boiled, or laid to soak in honeyed water, or any other liquor, and afterwards given as drink. It profiteth much against cold dangerous sicknesses, giddiness of the head, pain to fetch breath, the cholic, looseness of the sinews, and places out of joint ; for all which purposes, it may be put into clysters and suppositories that are put into the fundament. The oil wherein coloquintida hath been boiled, being dropped into the ears, easeth the pain and singing thereof.

Coloquintida, if administered by an unskillful hand, is very dangerous and hurtful to the stomach and liver, and troubleth the bowels and entrails ; for a remedy, you must put to the pulp or pith of coloquintida gum tragacanth and mastic, and afterwards make it into troches or balls with honey.

COLOQUINTIDA. (Citrullus colocynthis)

Naam. Het wordt ook wel wilde bittermeloen genoemden de vrucht kolokwint appel.

Beschrijving. Kolokwint kruipt met zijn takken over de grond, met ruwe, behaarde bladeren, grijsachtig van kleur, sterk gespleten of ingesneden; de bloemen zijn vaal of bleek; de vrucht is rond, aanvankelijk groen en later geel; de schors ervan is noch dik noch hard, het binnenste deel van het vruchtvlees is open en sponsachtig, geheel bestaande uit grijs zaad, zeer bitter van smaak; het vruchtvlees wordt gedroogd en bewaard voor medicinaal gebruik.

Plaats. Kolokwint groeit in Italië en Spanje, vanwaar de gedroogde vrucht tot ons is gebracht.

Tijd. Kolokwint brengt zijn vruchten in september voort.

Natuur en deugden. Het staat onder de planetaire invloed van Mars; de temperatuur is er warm en droog, ongeveer de derde graad. Het witte of inwendige merg of vruchtvlees van de appel, genomen met ongeveer het gewicht van een scrupule, opent de buik krachtig, waardoor grof slijm en cholerische levensgeesten werden verwijderd; en het reinigt de ingewanden van die slijmerige vuiligheid en stinkende bederf die er vaak omheen dwarrelden en veroorzaakt die pijnen, krampen en rommelen in de buik -, maar als het in te grote hoeveelheid wordt ingenomen, veroorzaakt het bloeduitstorting. Dezelfde werking heeft het als het wordt gekookt of geweekt in honingwater of een andere dranken daarna als drank wordt gegeven. Het was zeer effectief tegen koude, gevaarlijke ziekten, duizeligheid, pijn bij het op adem komen, koliek, slappe spieren en ontwrichte plekken; voor al deze doeleinden kan het in klysma's en zetpillen worden gedaan die in het fundament worden geplaatst. De olie waarin kolokwint is gekookt, verlicht, door deze in de oren te druppelen, de pijn en het gezoem ervan.

Kolokwint, indien toegediend door een onhandige hand, is zeer gevaarlijk en schadelijk voor de maag en lever en verontrust de darmen en ingewanden; als remedie moet je het vruchtvlees of merg van kolokwint-gom tragacantha en mastiek toevoegen en er vervolgens met honing pastilles of ballen van maken.

CORNEL- TREE.

Names. IT is called by some long-cherry or long-cherry-tree.

Description. The cornel-tree sometimes groweth up to a reasonable bigness, like other trees, and sometimes it is but low, and groweth like to a shrub or hedgebush, as divers other small trees do; the wood or timber of this tree is very hard; the flowers are of a faint yellowish colour, the fruit is very red, and somewhat long, . almost like an olive, but smaller, with a long little stone or kernel inclosed therein, like the stone of an olive-berry.

Place. The cornel-tree is in- this country to be found no where but in gardens and orchards, where it is planted.

Government and Virtues. It cureth the falling sickness, and gripings in the belly or bowels; it expelleth wind from the stomach and entrails, helpeth such as are bruised or broken by falls, &c. those that have loose or weak sinews, and pains of the sciatica or hip-gout; and used with vinegar it is good against scabs, and is an ingredient in many of our compositions and cordial antidotes.

Kornoeljeboom. (Cornus mas)

Namen. Het wordt genoemd door sommigen een lange kers of lange kersenboom.

Beschrijving. De kornoelje groeit soms tot een redelijke grootte, zoals andere bomen en soms is het maar laag en groeit als een struik of haag, zoals diverse andere kleine bomen; het hout van deze boom is erg hard; de bloemen hebben een lichtgele kleur, de vrucht is erg rood en enigszins lang, bijna als een olijf, maar kleiner, met een lange, kleine kern of pit erin, zoals de pit van een olijf bes.

Plaats. De kornoeljeboom is in dit land nergens te vinden dan in tuinen en boomgaarden, waar het geplant is.

Overheid en deugden. Het geneest vallende ziekten en krampen in de maag of darmen; het verdrijft wind uit de maag en ingewanden, helpt degenen die gekneusd of gebroken zijn door vallen enz. mensen met losse of zwakke pezen en bij ischias of jicht aan de heupen. In combinatie met azijn is het goed tegen korsten en is het een ingrediënt in veel van onze preparaten en hartige tegengiffen.

CAROB-TREE.

Names. IT is called in shops xylocaracta, carob, and carobs.

Description. This fruit groweth upon a great tree, whose branches are small and covered with a red bark ; the leaves are long, and spread abroad after the manner of after the leaves, consisting of six or seven small leaves growing by a rib, one against another of a fad dark-green colour above, and of a light green underneath ; the fruit is in certain crooked cods or husk, sometimes of a foot and a half long, and as broad as one's thumb; sweet in taste; in the husk is contained seed, which is large, plain, and of a chesnut colour.

Place. This plant grows in Spain, Italy, and other hot countries.

Government and Virtues. The fruit of the carob-tree is somewhat hot and dry, and astringent, especially when it is fresh and green; somewhat subject to the influence of Saturn: the fresh and green carobs do gently loosen the belly, but are somewhat hard of digestion, and, if eaten in a great quantity, hurtful to the stomach; but being dry they flop fluxes of the belly, provoke urine, and are not prejudicial to the stomach, being much better to be eaten dry than when fresh gathered or green.

JOHANNESBROOD. (Ceratonia siliqua)

Namen. In de volksmond wordt het ook wel xylocaracta, johannesbrood en carobs genoemd.

Beschrijving. Deze vrucht groeit aan een grote boom, waarvan de takken klein zijn en bedekt met een rode schors; de bladeren zijn lang en spreiden zich uit en bestaan uit zes of zeven kleine blaadjes die als een rib tegen elkaar aan groeien met een opvallende donkergroene kleur aan de bovenkant en lichtgroen aan de onderkant; de vrucht zit in bepaalde kromme stokjes of schil, soms wel 45 centimeter lang en zo breed als een duim; zoet van smaak; in de schil zit zaad, dat groot, glad en kastanjekleurig is.

Locatie. Deze plant groeit in Spanje, Italië en andere warme landen.

Overheid en deugden. De vrucht van de johannesbroodboom is enigszins heet en droog, n wrang, vooral wanneer het vers en groen is; enigszins onderhevig aan de invloed van Saturnus: de verse en groene johannesbroodpitten maken de maag zacht, maar zijn enigszins moeilijk te verteren als ze in grote hoeveelheden worden gegeten, schadelijk voor de maag; maar omdat ze droog zijn laten ze de maag leeglopen, veroorzaken ze urine en zijn ze niet schadelijk voor de maag; ze zijn veel beter om droog te eten dan wanneer ze vers geplukt of groen zijn.

CASSIA-FISTULA.

Names. IT is called cassia in the cane, but is usually known by the general name of cassia-fistula in most countries.

Description. The tree which beareth the canes hath leaves not much unlike those of the ash-tree; they are great, long, and spread abroad ; made of many leaves growing one against another, along by one stem ; the fruit is round, long, black, and with woodish hulks or cods most commonly two feet long, and as thick as one's thumb; fevered or parted in the inside into divers small cells or chambers, wherein lieth flat and brownish seed, laid together with the pulp, which is black, soft, and sweet, and is called the flour, marrow, or cream of cassia, and is very useful and profitable in medicine.

Place. It groweth in Syria, Arabia, and the East Indies; and in the West, as Jamaica.

Government and Virtues. The black pulp, or moist substance of cassia, is of a gentle temperature, moderately hot and moist in the first degree, and under the government of Venus ; the inner pulp of cassia is sweet and pleasant medicine, and may safely be given to all weak people, women with child, and young children. It looseneth the belly gently, and moderately purgeth choleric humours and slimy phlegm gathered about the lungs, to be taken the quantity of an ounce at a time.

Cassia is excellent good for those who are troubled with hot agues, the pleurisy, jaundice, or any inflammation of the liver; especially being mixed with waters, drinks, or herbs, that are of a cooling nature. It is good to cleanse the reins and kidneys; it driveth forth gravel and the stone, and is a preservative agains: the stone if drunk in the decoction of liquorice, and parsley roots, or cicers. It is good to gargle with cassia, to assuage and mitigate swellings of the throat, and to dissolve, ripen, and break, imposthumes and tumours.

Avicen writeth, that cassia, being applied to the part grieved with the gout, assuaget the pain.

CASSIA-FISTULA. (Cassia fistula)

Namen. Het wordt in het riet cassia genoemd, maar is in de meeste landen over het algemeen bekend onder de algemene naam Cassia-fistula.

Beschrijving. De boom die de rietstengels draagt, heeft bladeren die niet veel verschillen van die van de es; ze zijn groot, lang en wijd verspreid; gemaakt van vele bladeren die tegen elkaar aan groeien, langs één stengel; de vrucht is rond, lang, zwart en met beboste hulzen of peulen, meestal twee voet lang en zo dik als een duim; van binnen koortsig of verdeeld in diverse kleine cellen of kamers, waarin plat en bruinachtig zaad ligt, samen met het vruchtvlees, dat zwart, zacht en zoet is en het meel, merg of room van cassia wordt genoemden zeer nuttig en winstgevend is in de geneeskunde.

Plaats. Het groeit in Syrië, Arabië en Oost-Indië; en in het westen, als Jamaica.

Overheid en deugden. Het zwarte vruchtvlees of de vochtige substantie, van cassia heeft een milde temperatuur, matig heet en vochtig in de eerste graad en staat onder de heerschappij van Venus; het binnenste vruchtvlees van cassia is zoet en aangenaam medicijn en kan veilig gegeven worden aan alle zwakke mensen, zwangere vrouwen en jonge kinderen.

Het maakt de maag zacht los en verwijderde cholerische levensgeesten en slijmerig slijm dat zich rond de longen had verzameld, door het in te nemen in een hoeveelheid van een ons per keer.

Cassia is uitstekend geschikt voor mensen die last hebben van hete koorts, pleuritis, geelzucht of leverontsteking; vooral gemengd met water, dranken of kruiden die een verkoelende werking hebben. Het is goed om de nieren en aderen te reinigen; het verdrijft gruis en nierstenen en is een conserveermiddel tegen nierstenen als het wordt gedronken in een aftreksel van zoethout, peterseliewortel of cicer. Het is goed om met cassia te gorgelen om keelzwellingen te verzachten en te verzachten en om een zwelling met pus, een abces en een tumor op te lossen, te laten rijpen en te laten barsten.

Avicenna schreef dat cassia, aangebracht op het door jicht aangetaste deel, de pijn verlicht.

CORAL.

Kinds and Names. THERE are several kinds of coral, but the red and the white, especially the red, are most in use. There are also several sorts of black coral, called anitipathes, and there is a kind of coral which is black, rough, and bristly, and is called sambeggia.

Description. These plants, although their hard substance makes them seem rather to be stones, yet they are vegetables. The great red coral, which is the best:, groweth upon rocks in the sea, like unto a shrub, with arms and branches, which shoot forth into sprigs, some large and some small of a pale-red colour for the most: part, when it is taken out of the water, but when it is polished it is very fair, and of a beautiful red colour; whilst; it is in the water it is soft and pliable, but, being taken out and kept dry a while, it becomes of a hard stony substance.

Place, The corals are found in the isles of Sardinia, and divers other places.

KORAAL.

Soorten en namen. ER zijn verschillende soorten koraal, maar de rode en de witte en vooral de rode worden het meest gebruikt. Er zijn ook verschillende soorten zwart koraal, antipathies genoemd en er is een soort koraal die zwart, ruw en borstelig is en sambeggia wordt genoemd.

Beschrijving. Deze planten, hoewel hun harde substantie ze eerder op stenen doet lijken, zijn het toch planten. Het grote rode koraal is het beste: het groeit op rotsen in zee, als een struik, met armen en takken die uitlopen in twijgen, sommige groot en sommige klein, met een overwegend lichtrode kleur. Een deel is, wanneer het uit het water wordt gehaald, maar wanneer het gepolijst is, zeer licht en heeft een prachtige rode kleur; terwijl het in het water zacht en buigzaam is, maar wanneer het eruit wordt gehaald en een tijdje droog wordt gehouden wordt het een harde, steenachtige substantie.

Plaats. De koralen worden gevonden op de eilanden van Sardinië en diverse andere plaatsen.

DAISIES.

THESE are also so well known to almost every child, that I suppose it is altogether needles to write any description of them. Take therefore the virtues of them as foloweth.

Government and Virtues. The herb Is under the sign Cancer, and under the dominion of Venus; and therefore excellent good for wounds in the breast, and very fitting to be kept both in oils, ointment, and plaisters; as also in syrup. The greater wild daisy is a wound-herb of good respect often used in those drinks or salves that are for wounds, either inward or outward ; the juice or distilled water of these, or the small daisies, doth much temper the heat of choler, and refresh the liver and other inward parts. A decoction made of them, and drunk, helpeth to cure the wounds made in the hollowness of the breast:; the same also cureth all ulcers and pustules in the mouth or tongue, or in the secret parts. The leaves bruised and applied to the testicles, or any other parts that are swollen and hot, doth dissolve it and temper the heat. A decoction made hereof with walwort and agrimony, and the places fomented or bathed there with warm, giveth great ease to those who are troubled with the palsy, sciatica, or gout; the same also disperseth and dissolveth the knots or kernels that grow in the flesh of any part of the body, and the bruises and hurts that come by fails and blows; they are also used for ruptures and other inward burnings, with very good success. An ointment made hereof doth wonderfully help all wounds that have inflammations about them, or, by reason of moist humours having access unto them, are kept long from healing ; and such are those, for the most part, that happen to the joints of the arms and legs. The juice of them, dropped into the running eyes of any, doth much help them.

MADELIEFJES. (Bellis perennis, Leucanthemum vulgare)

Deze zijn ook zo bekend bij bijna elk kind, dat ik denk dat het volkomen overbodig is om ze te beschrijven. Neem daarom de deugden ervan als volgt.

Overheid en Deugden. Het kruid staat onder het teken Kreeft en onder de heerschappij van Venus; en is daarom uitstekend geschikt voor wonden in de borst en zeer geschikt om te worden bewaard in zowel olie, zalf en pleisters als in siroop. Het grote madeliefje is een wondkruid met een goede reputatie, vaak gebruikt in dranken of zalven voor wonden, zowel inwendig als uitwendig; het sap of gedestilleerd water van deze of de kleine madeliefjes, tempert de koorts aanzienlijk en verfrist de lever en andere inwendige delen. Een aftreksel ervan, gemaakt en gedronken, helpt bij het genezen van de wonden in de holte van de borst; hetzelfde geneest ook alle zweren en puisten in de mond, op de tong of in de geheime delen. Als je de bladeren kneust en op de testikels of andere gezwollen en hete plekken aanbrengt, lossen ze op en temperen ze de hitte.

Een aftreksel hiervan, gemaakt met waalkruid en Agrimonia en de plekken die daar met warmte worden behandeld of gerookt, geeft grote verlichting aan mensen die last hebben van verlamming, ischias of jicht; hetzelfde lost ook de knopen of bulten op die in het vlees van welk lichaamsdeel dan ook groeien en de kneuzingen en wonden die ontstaan door stoten en slagen; ze worden ook met zeer goed succes gebruikt bij breuken en andere inwendige brandwonden. Een hiervan gemaakte zalf helpt wonderbaarlijk bij alle wonden die ontstoken zijn of die, doordat vochtige levensgeesten er toegang toe hebben, lang van genezing worden afgehouden; en dat zijn meestal de wonden die zich voordoen in de gewrichten van armen en benen. Het sap ervan, gedruppeld in de tranende ogen van iemand, helpt hem enorm.

DANDELION,

VULGARLY called piss-a-beds.

Description. IT is well known to have many long and deeply-gashed leaves lying on the ground, round about the he.ad of the root; the ends of each gash or jag on both sides, looking down towards the root, the middle rib being white, which, broken, yieldeth abundance of bitter milk, but the root much more. From among the leaves, which always abide green, arise many slender, weak, naked, footstalks, every one of them bearing at the top one large yellow flower, consisting of many rows of yellow leaves, broad at the points, and nicked in, with a deep spot of yellow in the middle; which growing ripe, the green husk wherein the flower stood turneth itself down to the stalk, and the head of down becometh as round as a ball, with long reddish seed underneath, bearing a part of the down on the head of every one, which together is blown away with the wind, or may at once be blown away with one's mouth. The root groweth downwards exceeding deep, which, being broken off within the ground, will, notwithstanding, shoot forth again ; and will hardly be destroyed when it hath once taken deep root in the ground.

Place. It groweth frequent in all meadows and pasture grounds.

Time.' It flowereth in one place or other almost all the year long.

Government and Virtues. It is under the dominion of Venus. It is of an opening and cleansing quality, and therefore very effectual for the obstructions of the liver, gall, and spleen, and the diseases that arise from them, as the jaundice and hypochondriacal passion. It wonderfully openeth the passage of urine, both in young and old ; it powerfully cleanseth imposthumes, and inward tumours in the urinary passages, and by the drying and temperate quality doth afterwards heal them ; for which purpose the decoction of the roots or leaves in white wine, or the leaves chopped as pot-herbs with a few alisanders, and boiled in their broth, is very effectual. And whoever is drawing towards consumption, or an evil disposition of the whole body, called cachexia, by the use hereof for some time together will find a wonderful help. It helpeth also to procure rest and sleep to bodies distempered by the heat of ague fits, or otherwise ; the distilled water is effectual to drink in pestilential fevers, and to wash the sores.

You see here what virtues this common herb hath, and that is the reason the French and Dutch so often eat them in the spring; and now, if you look a little farther, you may plainly perceive that foreign physicians are more liberal in communicating their knowledge of the virtues of plants than the English.

PAARDENBLOEM. (Taraxacum officinale)

VULGAIR genoemd pisbedden.

Beschrijving. Het is algemeen bekend dat er vele lange en diep ingesneden bladeren op de grond liggen, rond de wortelkop; de uiteinden van elke inkeping of snede aan beide zijden, naar de wortel gericht, waarbij de middelste nerf wit is, die, gebroken, een overvloed aan bittere melk opleverde, maar de wortel veel meer. Uit de bladeren, die altijd groen blijven, komen vele slanke, zwakke, kale voetstelen voort, elk met aan de top één grote gele bloem, bestaande uit vele rijen gele bladeren, breed aan de punten en ingesneden, met een diepe gele vlek in het midden; Wanneer de bloem rijp wordt, buigt de groene schil waarin de bloem stond zich naar beneden tot aan de steel en de donskop wordt zo rond als een bal, met daaronder een lange roodachtige zaadkorrel, die een deel van het dons op de kop van elke plant draagt, dat samen met de wind wordt weggeblazen of direct met de mond kan worden weggeblazen. De wortelgroei gaat zeer diep naar beneden en zal, als het in de grond wordt afgebroken, desondanks weer uitlopen; en zal nauwelijks worden vernietigd wanneer het eenmaal diep in de grond is geworteld.

Plaats. Het groeit veelvuldig in alle weiden en weidegronden.

Tijd. Het bloeit bijna het hele jaar door op de een of andere plaats.

Regering en deugden. Het staat onder de heerschappij van Venus. Het heeft een openende en reinigende werking en is daarom zeer effectief bij verstoppingen van lever, gal en milten de ziekten die daaruit voortvloeien, zoals geelzucht en hypochondrische hartstocht. Het opent wonderbaarlijk de urinewegen, zowel bij jong als oud; het reinigt krachtig een zwelling met pus; een abces en een inwendige tumor in de urinewegen en door de drogende en gematigde kwaliteit geneest het deze vervolgens; voor dat doel is een afkooksel van de wortels of bladeren in witte wijn of de bladeren fijngehakt als potkruid met wat Smyrnium olusatrum en gekookt in hun bouillon, zeer effectief. En wie op tering of een slechte gesteldheid van het hele lichaam, cachexia genaamd, aanstuurt, zal door het gebruik hiervan gedurende enige tijd een wonderbaarlijke hulp vinden. Het helpt ook om rust en slaap te verschaffen aan lichamen die verzwakt waren door de hitte van koortsaanvallen of anderszins; het gedestilleerde water is effectief om te drinken bij pestilente koortsen en om zweren te wassen.

Hier ziet u welke goede eigenschappen dit veelvoorkomende kruid heeft. Daarom eten de Fransen en de Nederlanders ze zo vaak in de lente. En als u nog wat verder kijkt, ziet u ook dat buitenlandse artsen vrijgeviger zijn met het delen van hun kennis over de goede eigenschappen van planten dan de Engelsen.

DARNEL.

IT is also called juray, and wray; in Sussex they call it crop, it being a pestilent enemy amongst corn.

Description. This hath all the winter long, sundry long, fat, and rough leaves, which when the stalk riseth, which is slender and jointed, are narrower, but still rough ; on the top groweth a long spike, composed of many heads, set one above another, containing two or three husks with sharp but short beards or haws at the ends. The seed is easily shaken out of the ears, the husk itself being somewhat tough.

Place. The husbandmen know this too well to grow among their corn ; or in the borders and pathways of fields that are fallow.

Government and Virtues, It is a malicious plant of sullen Saturn. As It is not without some vices, so hath it also many virtues. The meal of darnel is very good to stay gangrenes, and other such-like fretting and eating cankers, and putrid sores; it also cleanseth the skin of all leprosies, morphews, ringworms, and the like, if it be used with fait and raddish- roots. And, being used with quick brimstone and vinegar, it dissolved knots and kernels, and breaketh those that are hard to be dissolved, being boiled in wine with pigeon's dung and linseed ; a decoction thereof made with water and honey, and the place bathed therewith, is profitable for the sciatica. Darnel meal applied in a poultice draweth forth splinters and broken bones from the flesh, the red darnel boiled in red wine, and taken, stayeth the lask and ail other fluxes, and women's bloody issues and restraineth urine that passeth away too suddenly.

ONKRUID of dolik. (Lolium temulentum)

Het wordt ook wel juray en wray genoemd; in Sussex noemen ze het 'crop', omdat het een plaag is onder het graan.

Beschrijving. Deze plant heeft de hele winter lang, diverse lange, dikke en ruwe bladeren, die wanneer de stengel, die slank en geleed is, smaller, maar nog steeds ruw zijn; bovenaan groeit een lange aar, bestaande uit vele koppen, boven elkaar geplaatst, met twee of drie schillen met scherpe maar korte baarden of kransen aan de uiteinden. Het zaad kan gemakkelijk uit de aren worden geschud, omdat de schil zelf enigszins taai is.

Plaats. De landbouwers kennen deze plant maar al te goed om tussen hun graan te groeien; of in de randen en paden van braakliggende velden.

Regering en deugden. Het is een kwaadaardige plant van de sombere Saturnus. Zoals het niet zonder enkele ondeugden is, zo heeft het ook vele deugden. Het meel van onkruid is zeer goed om gangreen en andere dergelijke vreet- en eetzweren en rottende zweren te bestrijden; het reinigt ook de huid van alle melaatsheden, morfeem, ringwormen en dergelijke, als het wordt gebruikt met vet en radijswortels en gebruikt met snel zwavel en azijn, lost het knopen en korrels op en breekt het die moeilijk oplosbaar zijn, gekookt in wijn met duivenmest en lijnzaad; een afkooksel daarvan gemaakt met water en honing en de plek daarmee gewassen, is heilzaam voor ischias. Als dolikmeel in een kompres wordt aangebracht, worden splinters en gebroken botten uit het vlees verwijderd. Als het rode dolikmeel in rode wijn wordt gekookt en ingenomen, worden de ontlasting en alle andere vloeiingen gestopt. Ook worden de bloedige afscheidingen en de urine die te plotseling verdween, gestopt.

DILL.

Description. THE common dill groweth up with seldom more than one stalk; neither so high, nor so great usually, as fennel, being round, and with fewer joints thereon, whose leaves are sadder, and somewhat long, and so like fennel that it deceiveth many, but harder in handling, and somewhat thicker, and of a stronger unpleasant smell; the tops of the stalks have four branches and smaller umbels of yellow flowers, which turn into small seed somewhat flatter and thinner than fennel seed. The root is somewhat small and woody, persisting every year after it hath borne seed;i and is also unprofitable, being never put to any -use.

Place. It is most usually sown in gardens, and grounds for that purpose, and is also found wild with us in some places.

Government and Virtues. Mercury hath the dominion of the plant, and therefore to be sure it strengthens the brain. The dill being boiled, and drunk, is good to ease swellings and pains ; it also stayeth the belly and stomach from casting ; the decoction thereof helpeth women that are troubled with the pains and windiness of the mother, if they fit therein. It slayeth the hiccough, being boiled in wine, and only smelled unto, being tied in a cloth. The seed is of more use than the leaves, and more effectual to digest raw and viscous humours, and is used in medicines that serve to expel wind, and the pains proceeding therefrom. The seed being toasted or fried, and used in oils and plaisters, disssolveth imposthumes in the fundament, and drieth up all moist: ulcers, especially in the secret parts. The oil made of dill is effectual to warm, to dissolve humours and imposthumes, to ease pains, and to procure rest: The decoction of dill, be it herb or seed, (only if you boil the seed, you must bruise it,) in white wine, being drunk, is an excellent remedy to expel wind, and also to provoke the terms.

DILLE. (Anethum graveolens)

Beschrijving. De gewone dille groeit op met zelden meer dan één stengel; noch zo hoog, noch zo groot als venkel, omdat het rond is en minder gewrichten heeft. De bladeren zijn treuriger en wat langer en lijken zo op venkel dat het velen misleidde, maar moeilijker te hanteren, iets dikker en hebben een sterkere onaangename geur. De toppen van de stengels hebben vier vertakkingen en kleinere schermen met gele bloemen, die zich ontwikkelen tot kleine zaden die iets platter en dunner zijn dan venkelzaad. De wortel is wat klein en houtachtig en blijft elk jaar bestaan nadat het zaad heeft gedragen; en is ook onrendabel, omdat het nooit voor enig gebruik wordt gebruikt.

Plaats. Het wordt meestal voor dat doel in tuinen en op gronden gezaaid en wordt op sommige plaatsen ook in het wild bij ons aangetroffen.

Regering en deugden. Mercurius heerst over de plant en versterkt daarom zeker de hersenen. Dille, gekookt en gedronken, is goed om zwellingen en pijn te verlichten; het hield ook de buik en maag van darmen af; het aftreksel ervan helpt vrouwen die last hadden van de pijn en winderigheid van de moeder, als ze daar last van hadden. Het verdooft de hik, gekookt in wijnen alleen de rook ernaar, vastgebonden in een doek.

Het zaad is nuttiger dan de bladeren en effectiever in het verteren van rauwe en kleverige levensdranken. Het wordt gebruikt in medicijnen die dienen om winderigheid en de daaruit voortvloeiende pijnen te verdrijven. Geroosterd of gebakken en gebruikt in oliën en pleisters, lost het zaad een zwelling op die pus bevatte; een abces in het fundament en droogt al het vocht op; zweren, vooral in de geheime delen. De olie van dille is effectief in het verwarmen, oplossen van levensdranken en een zwelling die pus bevat; een abces, om pijn te verlichten en rust te verschaffen. Het afkooksel van dille of het nu kruid of zaad is (alleen als je het zaad kookt, moet je het kneuzen), in witte wijn gedronken, is een uitstekend middel om winderigheid te verdrijven en ook om de koorts te verhogen.

DEVIL ' s BIT.

Description. THIS riseth up with a round, green, smooth, stalk, about two feet high, set with divers long and somewhat narrow, smooth, dark-green, leaves, somewhat snipped about the edges, for the most part; being else all whole, and not divided at all, or but very seldom, even to the tops of the branches, which yet are smaller than those below, with one rib only in the middle ; at the end of each branch standeth a round head of many flowers set together in the same manner, or more neatly than the scabious, and of a more bluish purple colour ; which being past, there soweth seed that falleth away. The root is somewhat thick, but short and blackish, with many sitings., abiding after seed-time many years. There are two other sorts hereof, in nothing unlike the former, save that one beareth white, and the other blush-coloured, flowers.

Place. The first groweth as well-in dry meadows and fields, as moist, in many places of this land, butt the other two' are more rare and hard to meet with; yet both are found growing wild about Appledore, near Rye, in Kent.

Time. They flower usually about August, and the seed is ripe in September.

Government and Virtues. The plant is venereal, pleasing, and harmless. The herb or root, being boiled in wine and drunk, is very powerful against the plague, and all pestilential diseases or fevers, poisons also, and the bitings of venomous beasts; it also helpeth those that are inwardly bruised by any casualty, or outwardly by falls or blows, dissolving the clotted blood; and the herb or root beaten and outwardly applied, taketh away the black and blue marks that remain in the skin. The decoction of the herb, with honey of roses put therein, is very effectual to help the inveterate tumours and swellings oft he almonds and throat, by often gargling the mouth therewith. It helpeth also to procure women's courses, and easeth all pains of the mother, and to break and discuss wind therein, and in the bowels. The powder of the root taken in drink driveth forth the worms in the body. The juice or distilled water of the herb is effectual for green wounds, or old sores, and cleanseth the body inwardly ; and the seed outwardly frees it from sores, scurf, itch, pimples, freckles, morphew, especially if a little vitriol be dissolved therein,

DUIVELSBEET. (Succisa pratensis met Scabiosa-soorten)

Beschrijving. DEZE groeit op met een ronde, groene, gladde stengel, ongeveer 60 cm hoog, bezet met diverse lange en ietwat smalle, gladde, donkergroene bladeren, grotendeels enigszins ingesneden aan de randen; verder geheel intact en helemaal niet verdeeld of slechts zeer zelden, zelfs niet tot aan de toppen van de takken, die toch kleiner zijn dan die eronder, met slechts één rib in het midden; aan het uiteinde van elke tak staat een ronde kop met vele bloemen, op dezelfde manier bijeengezet of netter dan de Scabiosa en met een meer blauwpaarse kleur; die, eenmaal gezaaid, zaad zaait dat afvalt. De wortel is enigszins dik, maar kort en zwartachtig, met veel plekken, die na het zaaien vele jaren blijven zitten. Er zijn twee andere soorten, die in niets verschillen van de eerste, behalve dat de ene witte en de andere lichtroze bloemen draagt.

Plaats. De eerste soort groeit zowel in droge weilanden en velden als in vochtige gebieden op veel plaatsen in dit land, maar de andere twee zijn zeldzamer en moeilijker te vinden. Toch zijn beide soorten in het wild te vinden in Appledore, vlak bij Rye in Kent.

Tijd. Ze bloeien meestal rond augustus en het zaad is rijp in september.

Regering en deugden. De plant is geslachtsrijp, aangenaam en onschadelijk. Het kruid of de wortel, gekookt in wijn en gedronken, is zeer krachtig tegen de pest en alle pestilente ziekten of koortsen, evenals tegen vergiften en beten van giftige dieren; het helpt ook tegen mensen die innerlijk gekneusd waren door een ongeval of uitwendig door vallen of stoten, door het gestolde bloed op te lossen; en het kruid of de wortel, geslagen en uitwendig aangebracht, verwijdert de zwarte en blauwe vlekken die op de huid achterblijven. Het afkooksel van het kruid, met rozenhoning erin, is zeer effectief tegen hardnekkige tumoren en zwellingen van de amandelen en keel, door er vaak de mond mee te gorgelen. Het helpt ook om de menstruatie te bevorderen en alle pijn van de moeder te verzachten en om winden daarin en in de darmen te laten lekken en te behandelen. Het poeder van de wortel, ingenomen als drankje, verdrijft wormen in het lichaam. Het sap of gedestilleerd water van het kruid is effectief tegen groene wonden of oude zweren en reinigt het lichaam van binnenuit; en het zaad bevrijdt het lichaam van zweren, schilfers, jeuk, puistjes, sproeten en morfeem, vooral als er een beetje vitriool in is opgelost.

DOCK.

MANY kinds of these are so well known, that I shall not trouble you with a. description of them.

Government and Virtues. All docks are under Jupiter; of which the red dock, commonly called bloodwort, cleanseth the blood and strengthens the liver ; but the yellow dock root is best to be taken when either the blood or liver is afflicted by choler. All of them have a kind of cooling (but not alike) drying quality, the sorrel being mod cold; and the bloodworts most drying: of the burdock I have spoken already by itself. The seed of most of the kinds, whether of the garden or field, do stay lasks or fluxes of all sorts; the loathings of the stomach though choler, and is helpful to those who spit blood. The roots, boiled in vinegar, help the itch, scabs, and breaking out of the skin, if bathed therewith. The distilled water of the herb and root hath the same virtue, and cleanseth the skin of freckles, morphews, and all other spots and discolouring therein.

All docks, being boiled with meat, make it boil the sooner; besides, bloodwort is exceeding strengthening to the liver, and procures good blood, being as wholesome a pot-herb as any that grows in a garden,

ZURING. (Rumex-soorten)

VELE soorten hiervan zijn zo bekend dat ik u niet zal lastigvallen met een beschrijving ervan.

Regering en Deugden. Alle zuring soorten vallen onder Jupiter; waarvan de rode dok, gewoonlijk bloedkruid genoemd, het bloed reinigt en de lever versterkt; maar de gele dokwortel kan het beste worden ingenomen wanneer het bloed of de lever door cholera is aangetast. Ze hebben allemaal een soort verkoelende (maar niet gelijke) drogende werking, waarbij veldzuring het koudst is; en de bloedkruiden het meest drogend: over de klis heb ik het al gehad. Het zaad van de meeste soorten of het nu uit de tuin of van het veld komt, houdt allerlei soorten wonden of vloeiingen; het verzacht de maagpijn door cholera en is nuttig voor degenen die bloed spugen. De wortels, gekookt in azijn, helpen tegen jeuk, korstjes en het uitbreken van de huid als ze ermee worden gewassen. Het gedestilleerde water van het kruid en de wortel heeft dezelfde werking en reinigt de huid van sproeten, morfeem en alle andere vlekken en verkleuringen.

Als je alle zuring met vlees kookt, kookt het sneller; bovendien is bloedkruid buitengewoon sterk voor de lever en zorgt het voor een goede bloeddoorstroming, omdat het een even heilzame kruidenplant is als die welke in een tuin groeit.

DODDER OF THYME.

CALLED also epithimum, or other dodders.

Description. This first from seed giveth roots in the ground, which shoot forth threads or strings, grosser or finer, according to the property of the plant where to it belongeth, as also the climate; creeping and spreading on whatever it happens to fasten. These strings have no leaves at all upon them, but wind and entwine themselves To thick that it not only taketh away all comfort of the sun, but is ready to choak or strangle whatever plant it chanceth to cleave to. After these strings are risen to that height that they may draw nourishment from the plant, they seem to be broken off from the ground, either by the strength of their rising, or withered by the heat of the sun ; upon these springs are found clusters of smalt heads or husks, out of which come whitish flowers, which afterwards give small pale-coloured seed, somewhat flat, and twice as big as poppy-seed. It generally participates of the nature of the plant which it climbeth upon ; but the dodder of thyme is accounted the best, and is the only true epithimum.

Government and Virtues. All dodders are under Saturn. The dodder which grows upon thyme is generally much hotter than that which grows upon colder herbs, for it draws nourishment from what it grows upon, as well as from the earth where its root is. This Is accounted the most effectual for melancholic diseases, and to purge black or burnt choler, which is the cause of many diseases of the head and brain, as also for the trembling of the heart, faintings, and swoonings, and is helpful in all diseases and griefs of the spleen ; and that of melancholy, arising from the windiness of the hypochondria. It purgeth also the reins or kidneys by urine; it openeth the obstructions of the gall, whereby it profiteth those who have the jaundice, as also the liver and spleen ; it purgeth the veins of choleric and phlegmatic humours, and helpeth children's agues, a little wormseed being put thereto.

The other dodders (as I observed before) participate of the nature of those plants whereon they grow, as that which hath been found growing upon nettles in the West- country hath by experience been found very effectual to procure plenty of urine,\when it hath been stopped or hindered ; and so of the rest.

TIJM WARKRUID. (Cuscuta epithymum)

Ook epithymum of anders warkruid genoemd.

Beschrijving. Deze eerste plant uit zaad geeft wortels in de grond, waaruit draden of slierten ontspruiten, grover of fijner, afhankelijk van de eigenschappen van de plant waartoe het behoort, evenals het klimaat; kruipend en zich verspreidend over alles waar het zich aan vastklampt. Deze slierten hebben helemaal geen bladeren, maar zijn zo dik gewikkeld en verstrengeld dat ze niet alleen alle warmte van de zon wegnemen, maar ook klaar zijn om elke plant waaraan het zich toevallig hecht te wurgen of te verstikken. Nadat deze slierten zo hoog zijn opgestaan dat ze voedsel uit de plant kunnen halen, lijken ze van de grond te zijn afgebroken, hetzij door de kracht van hun opkomen, hetzij verdord door de hitte van de zon; Op deze bronnen worden trossen smalle koppen of schillen aangetroffen, waaruit witachtige bloemen komen, die later kleine, lichtgekleurde zaden produceren enigszins plat en twee keer zo groot als maanzaad. Het lijkt over het algemeen op de plant waarop het is geklommen; maar tijmwarkruid wordt als de beste beschouwd en is het enige echte epithymum.

Regering en deugden. Alle warkruid staat onder Saturnus. Het warkruid dat op tijm groeit, is over het algemeen veel heter dan dat wat op koudere kruiden groeit, omdat het voedsel ontleent aan de planten waarop het groeit en ook aan de aarde waar de wortel zich bevindt. Dit wordt beschouwd als het meest effectief bij melancholische ziekten en bij het zuiveren van zwarte of verbrande gal, wat de oorzaak is van vele ziekten van het hoofd en de hersenen, evenals van hartkloppingen, flauwvallen en flauwvallen en is behulpzaam bij alle ziekten en verdriet van de milt; en bij melancholie die voortkomt uit de winderigheid van de hypochondrie. Het reinigt ook de aderen van de nieren met urine; het opent de verstoppingen van de gal, wat gunstig was voor degenen die geelzucht hebben, evenals de lever en milt; het reinigt de aderen van cholerische en flegmatische levensgeesten en helpt tegen kinderziektes, door er een beetje wormzaad aan toe te voegen.

De andere soorten warkruid (zoals ik al eerder opmerkte) hebben te maken met de aard van de planten waarop ze groeien. Zo is de soort die op brandnetels in het westen van het land groeit, door ervaring zeer effectief gebleken bij het produceren van een overvloed aan urine wanneer deze wordt gestopt of verhinderd. En zo geldt het ook voor de rest.

DOG's GRASS.

KNOWN also by the name of quick-grass or couch-grass.

Description. It is well known that this grass creepeth far about under ground with long, white, jointed, roots, having small fibres at each joint, very sweet in taste, as the rest of the herb is, and interlacing one another ; from whence shoot forth many fair, long, grassy, leaves, small at the ends, and cutting or sharp on the edges. The stalks are joined like corn, with the like leaves on them, and a long spiked head with a long husk containing hard rough seed. If you know it not by the description, watch a dog when he his sick, and he will quickly lead you to it; for the instinct of these animals leads them to cure themselves by eating of this kind of grass.

Place. It groweth commonly in this kingdom, particularly in ploughed ground, being very troublesome both to husbandmen and gardeners to weed out of their grounds.

Government and Virtues. It is a gentle remedy under the dominion of Jupiter. This is the most medicinal of all the quick-grasses: being boiled and drunk, it openeth obstructions of the liver and gall, and the stoppings of the urine, and easeth the griping pains of the belly, and inflammations ; walleth the matter of the stone in the bladder, and also the ulcers thereof. The roots, bruised and applied, do consolidate wounds. The seed doth most powerfully expel urine, and stayeth the lask and vomiting. The distilled water alone, or with a little wormseed, killeth worms in children.

The method of using it, is to bruise the roots, and, having well boiled them in white wine, to drink the decoction: it is opening, but not very safe in purging: and it is a remedy against all diseases arising from stoppages of the body,

HONDENGRAS. (Cynodon dactylon)

Ook bekend onder de naam snel gras of kweekgras.

Beschrijving. Het is bekend dat dit gras zich diep onder de grond voortplant met lange, witte, gelede wortels, met kleine vezels bij elk gewricht, zeer zoet van smaak, net als de rest van het kruiden verstrengeld; waaruit vele mooie, lange, grasachtige bladeren ontspruiten, klein aan de uiteinden en snijdend of scherp aan de randen. De stengels zijn als koren aan elkaar verbonden, met soortgelijke bladeren eraan en een langgepunte kop met een lange schil die hard, ruw zaad bevat. Als u het niet uit de beschrijving kent, let dan op een hond wanneer die ziek is en het zal u er snel naartoe leiden; want het instinct van deze dieren brengt hen ertoe zichzelf te genezen door van dit soort gras te eten.

Plaats. Het groeit veel in dit koninkrijk, vooral op geploegde grond en het is zeer lastig voor zowel landbouwers als tuinders om onkruid uit hun grond te verwijderen.

Regering en Deugden. Het is een zachtaardig middel onder de heerschappij van Jupiter. Dit is het meest medicinale van alle snelle grassen: gekookt en gedronken, opent het verstoppingen in lever en galen verstoppingen van de urine en verlicht het krampende buikpijn en ontstekingen; het verzacht de blaasstenen en de zweren daarvan. De wortels, gekneusd en aangebracht, consolideren wonden. Het zaad verdrijft zeer krachtig urine en stopte de braakneigingen en het braken. Het gedestilleerde water alleen of met een beetje wormzaad, doodt wormen bij kinderen.

De methode om het te gebruiken, is door de wortels te kneuzen en ze, na ze goed gekookt te hebben in witte wijn, het afkooksel te drinken: het is openend, maar niet erg veilig bij het zuiveren: en het is een middel tegen alle ziekten die voortkomen uit verstoppingen van het lichaam.

DOVE'S FOOT.

CALLED also crane's bill.

Description. This hath divers small, round, pale green, leaves, cut in about the edges, much like mallows, standing upon long reddish hairy stalks, lying in a round compass upon the ground ; among which rise up two or three, or more, reddish, jointed, slender, weak, and hairy, stalks, with some such-like leaves thereon, but smaller, and deeper cut toward the tops, where grow many very small, bright, red flowers of five leaves each ; after which come small heads, with small short beaks pointing forth, as also other sorts of these herbs do.

Place. It groweth in pasture grounds, and by the path-sides in many places, and is sometimes found growing in gardens.

Time. It flowereth in June, July, and August, sometimes earlier and sometimes later, and the seed is ripe quickly after.

Government and Virtues. It is very gentle, though a martial plant. It has been found by experience to be Angularly good for the wind-cholic, and pains thereof; as also to expel the stone and gravel in the kidneys. The decoction thereof in wine is an excellent good wound-drink for those who have inward wounds, hurts, or bruises, both to stay the bleeding, to dissolve and expel the congealed blood, and to heal the parts > as also to cleanse and heal outward sores, ulcers, and fistulas ; green wounds are likewise quickly healed by bruising the herb, and applying it to the part affected. The same decoction in wine, fomented to any place pained with the gout, or to any joint-achs or pain of the sinews, giveth great ease. The powder r decoction of the herb, taken for some time together, will prove exceedingly efficacious in the cure of ruptures and burstings, either in young or old,

DUIVENPOOT. (Geranium molle)

Ook wel ooievaarsbek genoemd.

Beschrijving. Deze plant heeft diverse kleine, ronde, lichtgroene bladeren, aan de randen ingesneden, net als kaasjeskruid. Ze staan op lange, roodachtige, harige stengels, die in een cirkel op de grond liggen. Daartussen staan twee of drie of meer, roodachtige, gelede, slanke, zwakke en harige stengels met enkele soortgelijke bladeren, maar kleiner en dieper ingesneden naar de toppen toe, waar veel zeer kleine, helderrode bloemen van elk vijf bladeren groeien. Daarna komen kleine hoofdjes met kleine, korte, naar buiten wijzende snavels, zoals ook bij andere soorten van deze kruiden.

Plaats. Het groeit in weilanden en langs paden op veel plaatsen en wordt soms ook in tuinen aangetroffen.

Tijd. Het bloeit in juni, juli en augustus, soms eerder en soms later en het zaad is daarna snel rijp.

Bestuur en Deugden. Het is een zeer milde, hoewel een vechtplant. Uit ervaring is gebleken dat het zeer goed is voor winderigheid en galblaaspijn; en ook voor het verdrijven van nierstenen en -gruis. Het aftreksel ervan in wijn is een uitstekende wonddrank voor mensen met inwendige wonden, kneuzingen of blauwe plekken, zowel om het bloeden te stelpen, het gestolde bloed op te lossen en te verdrijven, als om de lichaamsdelen te genezen en ook om uitwendige wonden, ulcera en fistels te reinigen en te genezen; groene wonden genezen eveneens snel door het kruid te kneuzen en op de aangetaste plek aan te brengen. Hetzelfde aftreksel in wijn, gerookt op een plek die door jicht wordt gepijnigd of op gewrichtspijn of pijn in de pezen, geeft grote verlichting. Het poeder of aftreksel van het kruid, gedurende enige tijd achter elkaar ingenomen, zal buitengewoon effectief blijken bij het genezen van breuken en barsten, zowel bij jong als oud.

DUCK's MEAT.

THIS is so well known to swim on the top of (landing waters, as ponds, pools, ditches, &&. that it is needless further to describe it.

Government and Virtues. Cancer claims the herb, and the Moon is the lady of it. It is effectual to help inflammations and St. Anthony's fire, as also the gout, either applied by itself or in a poultice with barley-meal. The distilled water hereof is held in high estimation for its virtues against all inward inflammations and pestilent fevers ; as also to help the redness of the eyes, the swellings of the scrotum, and of the breasts before they are grown too much. The fresh herb, applied to the forehead, easeth the pains of the head-ach coming of heat.

EENDENKROOS (Lemna minor)

DIT is zo bekend om zijn zwemkracht op (landingswateren, zoals vijvers, poelen, slotenenz.) dat het onnodig is het verder te beschrijven.

Overheid en Deugden. Kanker claimt het kruiden de Maan is de koningin ervan. Het is effectief tegen ontstekingen en het Sint-Antoniusvuur, evenals tegen jicht, hetzij op zichzelf aangebracht of in een kompres met gerstemeel. Het gedestilleerde water hiervan wordt hoog gewaardeerd vanwege zijn deugden tegen alle inwendige ontstekingen en pestilente koortsen; en ook om roodheid van de ogen, zwellingen van het scrotum en van de borsten te verlichten voordat ze te veel groeien. Het verse kruid, aangebracht op het voorhoofd, verlicht de hoofdpijn die door hitte ontstaat.

DOWN, OR COTTON-THISTLE.

Description. THIS hath many large leaves lying on the ground, somewhat cut in, and as it were crumpled, on the edges ; of a green colour on the upper side, but covered with long hairy wool, or cottony down, set with very sharp and piercing prickles ; from the middle of its heads of flowers come forth many purplish or crimson threads, and sometimes (though but very seldom) white ones. The seed that followeth in the heads, lying in a great deal of fine white down, is somewhat large, long, and round, like the seed of lady's thistle, but somewhat paler. The root is large and thick, spreading much, and usually dies after-seed time.

Place. It groweth on divers ditches, banks, and in corn-fields, and highways, in almost every part of this kingdom.

Time. It floweth and beareth seed about the end of summer, at the time of the flowering and feeding of other thistles.

Government and Virtues, Mars owns this plant. Pliny and Dioscorides write, that the leaves and roots hereof, taken in drink, help those who have a ' crick in the neck. Galen saith, that the root and leaves of this plant are of anheating quality, and good for such persons as have their bodies drawn together by spasms or convulsions, as also for children that have the rickets.

DONS- OF KATOENDISTEL. (Onopordum acanthium)

Beschrijving. Deze plant heeft veel grote bladeren die op de grond liggen enigszins ingesneden en als het ware verfrommeld aan de randen; groen van kleur aan de bovenkant, maar bedekt met lange harige wol of dons, bezet met zeer scherpe en doordringende stekels; vanuit het midden van de bloemhoofdjes komen vele paarsachtige of karmozijnrode draden tevoorschijn en soms (maar zeer zelden) witte. Het zaad dat in de hoofdjes volgde, liggend in een grote hoeveelheid fijn wit dons, is enigszins groot, lang en rond, zoals het zaad van de vrouwendistel, maar iets bleker. De wortel is groot en dik, spreidt zich sterk uit en sterft gewoonlijk af na het zaaien.

Plaats. De plant groeit in diverse sloten, oevers, in korenvelden en op snelwegen, in bijna elk deel van dit koninkrijk.

Tijd. De plant bloeit en draagt zaad rond het einde van de zomer, ten tijde van de bloei en de voeding van andere distels. 

Regering en Deugden, Mars is de eigenaar van deze plant. Plinius en Dioscorides schrijven dat de bladeren en wortels ervan, ingenomen als drank, helpen bij nekklachten. Galenus zegt dat de wortel en bladeren van deze plant een verwarmende werking hebben en goed zijn voor mensen die door spasmen of stuiptrekkingen verkrampt raken en ook voor kinderen met rachitis.

DRAGONS,

THEY are so well known in this kingdom, that they require no description ; though we may just observe, for the benefit of such as are now perfectly acquainted with this plant, that they cannot mistake it if they take notice of the root, which very much resembles a snake.

Government and Virtues. The plant is under the dominion of Mars, and is not without its obnoxious qualities. To use herbs of this description, the fastest way is to press out the juice and distil it in a glass-still in sand ; it scoureth and cleanseth the internal as well as external parts of the body exceedingly ; it cleanseth the skin from freckles, morphew, and sun-burning; the best way to use it externally is to mix it with vinegar; an ointment of it is very good to heal wounds and ulcers; it consumes cankers, and that flesh growing in the nostrils called polypus. The distilled water, being dropped in the eyes, takes away spots and blemishes, as also the pin and web, and cures dimness of sight ; it is excellent good against: the pestilence and poison. Pliny and Dioscorides affirm, that no serpent will approach any person carrying this herb about them.

ADDERWORTEL. (Bistorta amplexicaulis)

ZE zijn zo bekend in dit koninkrijk dat ze geen beschrijving behoeven; hoewel we, ten behoeve van degenen die deze plant nu volledig kennen, kunnen opmerken dat ze hem niet kunnen verwarren als ze letten op de wortel, die sterk op een slang lijkt.

Regering en Deugden. De plant staat onder de heerschappij van Mars en is niet zonder zijn onaangename eigenschappen. Om kruiden van deze beschrijving te gebruiken, is de snelste manier om het sap eruit te persen en het in een glazen distilleerketel in zand te distilleren; het schrobt en reinigt zowel de inwendige als uitwendige delen van het lichaam grondig; het reinigt de huid van sproeten, morfeem en zonnebrand; de beste manier om het uitwendig te gebruiken is door het te mengen met azijn; een zalf ervan is zeer goed om wonden en zweren te genezen; het verteert kankercellen en het vlees dat in de neusgaten groeit, poliepen genoemd. Het gedestilleerde water, in de ogen gedruppeld, verwijdert vlekken en onvolkomenheden, evenals ooglid- en ooglidproblemen en geneest slechtziendheid; het is een uitstekend middel tegen pest en vergif. Plinius en Dioscorides bevestigen dat geen enkele slang iemand zal naderen die dit kruid bij zich draagt.

DUNCH-DOWN.

Names. IT is called dunch-down, because, if the down thereof happens to get into the ears, it causeth deafness. It is called in Latin typha palustris, in English reed-mace and water-torch ; the leaves of it are called mat- weed, because mats arc made therewith.

Description. This herb hath long, rough, thick, and almost three-square, leaves, filled within with a soft pith or marrow ; among the leaves sometimes groweth up a long, smooth, naked, stalk, without knots or joints, not hollow within, having at the top a grey or russet long knap or ear, which is round, soft, thick, and smooth, and seemeth to be nothing else but a thrum of russet wool or flocks, set thick and thronged together; which, as it ripeneth, is turned into down, and carried away with the wind. This down or cotton is so fine, that in some countries they fill cushions and beds with it. The roots are hard, thick, and white, with many threads hanging athwart each other; and, when these roots are dry, they serve for little else than firing.

DODDEN. (Typha latifolia)

Namen. Het wordt doof-dons genoemd, omdat het doofheid veroorzaakt als het dons in de oren terechtkomt. Het heet in het Latijn Typha palustris, in het Engels reed-mace en watertoorts, de bladeren ervan worden mat-weed genoemd, omdat er matten van worden gemaakt.

Beschrijving. Dit kruid heeft lange, ruwe, dikke en bijna driekwart bladeren, van binnen gevuld met een zacht merg; tussen de bladeren groeit soms een lange, gladde, kale stengel, zonder knopen of gewrichten, van binnen niet hol, met bovenaan een grijze of roestbruine lange aar, die rond, zacht, dik en glad is en niets anders lijkt te zijn dan een wirwar van roestbruine wol of vlokken, dik en dicht op elkaar gezet; die, naarmate het rijpt, in dons verandert en met de wind wordt meegevoerd. Dit dons of katoen is zo fijn dat ze in sommige landen kussens en bedden ermee vullen. De wortels zijn hard, dik en wit, met veel draden die dwars over elkaar hangen. Als deze wortels droog zijn, dienen ze voor weinig anders dan voor vuur.

DWARF PLANE-TREE.

IN Latin this tree is called platanus orientalis vera.

Government and Virtues. The tender leaves boiled in wine, and used m the manner is an ointment, stop fluxions of the eyes ; the bark boiled in vinegar, is used for pains of the teeth ; but its use in physic is now become obsolete.

DWERG PLATAAN. (Platanus orientalis)

In het Latijn heet deze boom Platanus orientalis vera.

Overheid en deugden. De malse bladeren, gekookt in wijn, worden gebruikt als zalf en als slijm tegen oogontstekingen; de in azijn gekookte schors wordt gebruikt tegen tandpijn; maar het gebruik ervan in de geneeskunde is inmiddels achterhaald.

DOUBLE-TONGUE.

Kinds and Names. THERE are found two kinds hereof; it is called double tongue, horse- tongue, and laurel of Alexandria.

Description. Double-tongue hath round stalks, like those of Solomon's seal, about a foot and a half high, upon each side whereof grow thick brownish leaves, not much unlike bay -leaves, upon which there groweth, in the middle of every leaf, another small leaf, fashioned like a tongue ; and betwixt the small and large leaves there grow round red berries, as big as a pea} the root is tender, white, long, and of a pleasant smell.

There is also another kind of double-tongue, which also bringeth forth its fruit upon the leaves, and is like the first in stalks, leaves, fruit, and roots, except that the great leaves and berries grow alone, without the addition of the small leaf.

Place. It groweth in Hungary and Austira, and in the woods and forests in Italy ; but is scarcely ever seen in England, unless planted for curiosity.

Time, The seed of this herb is generally ripe in September.

Government and Virtues. Double-tongue is an herb of Venus. The leaves and roots thereof are much esteemed for assuaging swellings of the throat, uvula, and kernels under the tongue; as also against the ulcers and sores of the same, being taken as a gargle. Marcellus observes, that in Italy they hang this herb about the children's necks, that are sick in the uvula; and Dioscorides affirms, that, if it be worn upon the bare head, it is good for the head-ach. This herb Is good for the diseases of the mother, and a spoonful of the decoction of the leaves taken, causeth the strangled matrix to descend down to its natural place.

The root of laurel of Alexandria, boiled in wine and drunk, helpeth the stranguary, provoketh the urine and women's natural sickness, procures easy delivery; expelleth the secundine, and all corruptions of the matrix.

DUBBELE TONG. (Daphne laureola, Daphne mezereum)

Soorten en namen. Er worden twee soorten van gevonden; het wordt dubbele tong, paardentong en laurier van Alexandrië genoemd.

Beschrijving. De dubbele tong heeft ronde stelen, zoals die van Salomonszegel, ongeveer 45 centimeter hoog, aan elke kant waarvan dikke bruinachtige bladeren groeien, niet veel anders dan laurierblaadjes, waarop in het midden van elk blad een ander klein blaadje groeit, gevormd als een tong; en tussen de kleine en grote bladeren groeien ronde rode bessen, zo groot als een erwt; de wortel is mals, wit, lang en heeft een aangename geur.

Er is ook een andere soort dubbele tong, die ook zijn vruchten op de bladeren draagt en die qua stelen, bladeren, vruchten en wortels op de eerste lijkt, behalve dat de grote bladeren en bessen alleen groeien, zonder de toevoeging van het kleine blaadje.

Plaats. De plant groeit in Hongarije en Oostenrijk en in de bossen en wouden van Italië. In Engeland wordt het echter zelden gezien, tenzij het uit nieuwsgierigheid wordt geplant.

Tijd. Het zaad van dit kruid is over het algemeen rijp in september.

Regering en Deugden. Dubbeltong is een kruid van Venus. De bladeren en wortels ervan worden zeer gewaardeerd om zwellingen van de keel, huig en pitten onder de tong te verzachten; en ook tegen de zweren en wonden daarvan, wanneer het als gorgeldrank wordt ingenomen. Marcellus merkt op dat ze in Italië dit kruid om de nek van kinderen hangen die ziek zijn aan de huig; en Dioscorides beweert dat het, als het op het blote hoofd wordt gedragen, goed is tegen hoofdpijn. Dit kruid is goed tegen moederlijke ziektenen een lepel van het afkooksel van de bladeren deed de gewurgde moederhuid naar zijn natuurlijke plaats zakken.

De wortel van de Alexandrijnse laurier, gekookt in wijn en gedronken, verlicht de wurging, veroorzaakt urine en natuurlijke ziekten bij vrouwen, zorgde voor een gemakkelijke bevalling; verdrijft de secundaire en alle verdorvenheden van de matrix.

WHITE DAFFODIL.

Names. IT is called narcissus, and primrose-pearls.

Place. There are several kinds hereof, one with a crimson or red purple circle: in the middle of the flower, and another having a yellow circle, resembling a coronet, or cup, in the middle of the flower. There is another kind that is yellow in the middle, and another sort which beareth double flowers.

Description. The first kind of daffodil, or narcissus, hath small narrow leaves; like leek-blades, with a crested, bare, naked, stalk,. without leaves of a foot or nine inches long, with a flower at the top, growing out of a certain film or skin, generally growing singly, or alone, though sometimes two together, confiding of six little white leaves ; in the middle whereof is a small round wrinkled, hoop or cup, bordered about the brim with a certain round edge, wherein are contained several small threads or stems, with yellowish tips hanging thereon j, after the flowers appear angled husks, wherein grow black seeds ; the root is round and bulbous, not much unlike an onion.

The. other narcissus, with the yellow cup or circle in the middle, has blades longer and broader, and not so green as those of the first ; the stalks are longer and thicker, and upon every one of them standeth three or four flowers like unto the first, except that they are yellow in the middle.

There is another kind that is yellow in the middle, and bears many more flowers, which are smaller than those before described.

Place. The two first kinds grow plentifully in many places of France, as Burgundy, Languedoc, &c. in meadows and pastures ; but in this country they grow only in gardens where they are planted.

Time. They flower chiefly in March and April, though some of them bloom not until the beginning of May.

Temperature and Virtues. Venus challengeth the dominion- over these plants. The root of it is hot and dry in the third degree ; the which root, being, boiled or roasted, or taken in meat or drink, provoketh the stomach to vomiting; the same pounded with a little honey is good to be applied to burnings or scaldings, and cureth senews that are hurt or sprained, and is good to help dislocations, or members out of joint, being applied thereto; it also giveth ease in all old griefs and pains of the joints. The roots of narcissus take away all spots of the face, being mingled with nettle-seed and vinegar, and applied. It mundifieth and cleanseth corrupt and rotten ulcers, and ripeneth and breaketh hard imposthumes, if it be mixed with the meal of vetches and honey, and used in the maimer of a poultice; and, being mixed, with the meal of juray and honey, it draweth forth, thorns and splinters.

WITTE NARCIS. (Narcissus papyraceus)

Namen. Het wordt narcis en sleutelbloemparel genoemd.

Plaats. Er zijn verschillende soorten, één met een karmozijnrode of rood paarse cirkel in het midden van de bloem en een andere met een gele cirkel, die lijkt op een kroon of kelk, in het midden van de bloem. Er is een andere soort die geel is in het midden en een andere soort die dubbele bloemen draagt.

Beschrijving. De eerste soort narcis of narcis, heeft kleine, smalle bladeren; als preibladeren, met een kuif, een kale stengel zonder bladeren van 30 centimeter lang, met een bloem bovenaan, groeiend uit een bepaald laagje of schil, meestal alleenstaand of soms twee samen, met zes kleine witte bladeren; in het midden waarvan zich een kleine ronde, gerimpelde hoepel of beker bevindt, aan de rand afgezet met een bepaalde ronde rand, waarin zich verschillende kleine draadjes of steeltjes bevinden, met daaraan hangende geelachtige punten, nadat de bloemen hoekige hulzen verschijnen, waarin zwarte zaden groeien; de wortel is rond en bolvormig, niet veel anders dan een ui.

De andere narcis, met de gele kelk of cirkel in het midden, heeft langere en bredere bladeren en is niet zo groen als die van de eerste; de stengels zijn langer en dikkeren op elk ervan staan drie of vier bloemen, net als de eerste, behalve dat ze in het midden geel zijn.

Er is een andere soort die in het midden geel is en veel meer bloemen draagt die kleiner zijn dan de eerder beschreven. (Narcissus poeticus)

Plaats. De twee eerste soorten groeien overvloedig in veel plaatsen in Frankrijk, zoals Bourgondië, Languedoc enz. in weiden en weilanden; maar in dit land groeien ze alleen in tuinen waar ze geplant zijn.

Tijd. Ze bloeien voornamelijk in maart en april, hoewel sommige pas begin mei bloeien.

Temperatuur en Deugden. Venus daagde de heerschappij over deze planten uit. De wortel ervan is heet en droog in de derde graad; gekookt of geroosterd of ingenomen in vlees of drank, veroorzaakt braken in de maag; geplet met een beetje honing is goed om aan te brengen op brandwonden of verbrandingen en geneest gekwetste of verstuikte pezen en is goed om ontwrichtingen of ontwrichte ledematen te helpen, wanneer toegepast; het geeft ook verlichting bij alle oude smarten en pijnen van de gewrichten. De wortels van narcis verwijderen alle vlekken van het gezicht, gemengd met brandnetelzaad en azijn en aangebracht. Het vermaalt en reinigt verdorven en rotte zweren en rijpte en brak een zwelling met pus; een abces, wanneer het gemengd werd met het meel van wikken en honing en gebruikt wordt in de vermaling van een kompres; en wanneer het gemengd wordt met het meel van Lolium temulentum en honing, ontstaan er doornen en splinters.

YELLOW DAFFODIL.

Names. THIS kind of daffodil is also called lide-lily, because It flowereth for March, which month in some countries is called Lide, and they are likewise known, by the name of daffydown-lilies.

Description. It hath long, narrow, green, leaves ; the stalks are round, upon which grow yellow flowers of an unpleasant smell; after which come round knobs or husks, like little heads, wherein the seed is contained; it hath abundance of roots, which grow thick together, and encrease by new sprigs and blades, whereby it spreadeth and increaseth itself under ground, so that the increase of this plant is very rapid.

Place. It doth not grow naturally in this country, but in gardens where it is planted.

Time. Daffodils flower in March and April, and the seed ripens soon after Government and Virtues. Yellow daffodils are under the dominion of "Mars, and the roots hereof are hot and dry almost in the third degree. The roots, boiled and taken in posset-drink, cause vomiting, and are used with good success at the appearance of approaching agues, especially the tertian ague, which is frequently caught in the spring time. A plaster made of the roots, with parched barley-meal, dissolves hard swellings and imposthumes, being applied thereto ; the juice, mingled with honey, frankincense, wine, and myrrh, and dropped into the ears, is good against the corrupt filth and running matter of the ears ; the roots, made hollow, and boiled in oil, help raw kibed heels ; the juice of the root is good for the morphew, and the discolourings of the skin.

GELE NARCIS. (Narcissus pseudonarcissus)

Namen. Deze soort narcis wordt ook wel Lide-lelie genoemd, omdat het bloeit in maart welke maand in sommige landen Lide wordt genoemd. Ze staan ook bekend onder de naam narcissenlelie.

Beschrijving. Het heeft lange, smalle, groene bladeren; de stengels zijn rond, waarop gele bloemen groeien die een onaangename geur verspreiden; daarna komen ronde knoppen of hulzen, als kleine hoofdjes, waarin het zaad zich bevindt. Het heeft een overvloed aan wortels, die dicht op elkaar groeien en zich vermeerderen met nieuwe twijgen en halmen, waardoor het zich onder de grond verspreidt en vermeerdert, waardoor de plant zeer snel groeit.

Plaats. Het groeit niet van nature in dit land, maar in tuinen waar het geplant is.

Tijd. Narcissen bloeien in maart en april en het zaad rijpt kort daarna. 

Regering en deugden. Gele narcissen staan onder de heerschappij van Mars en de wortels hiervan zijn heet en droog, bijna in de derde graad. De wortels, gekookt en ingenomen in posset-drank, veroorzaken braken en worden met goed succes gebruikt bij het optreden van naderende koorts, vooral de derdedaagse koorts die vaak in het voorjaar wordt opgelopen. Een pleister gemaakt van de wortels, met geroosterd gerstemeel, lost harde zwellingen en een zwelling die pus bevat op; een abces, daarop aangebracht; het sap, gemengd met honing, wierook, wijn en mirre en in de oren gedruppeld, is goed tegen het bedorven vuil en de druipende materie van de oren; de wortels, hol gemaakt en gekookt in olie, helpen bij rauwe, geklitte hielen; het sap van de wortel is goed tegen de morfeem en de verkleuring van de huid.

DATE-TREE.

Names. THIS is likewise called palm-tree, and the fruit is called dates, or fruit of the palm-tree.

Description. It groweth to be a large tree, with a straight thick trunk, covered with a scaly bark ; at the top whereof grow many long branches, bearing a vast number of long, straight, narrow, leaves, or twigs like reeds, so that the whole tree appears to be nothing but a bundle of reed-leaves ; amongst the branches groweth the fruit, clustering together at the first, and wrapped in a certain long and broad covering, like a pillow, which afterwards openeth and sheweth the fruit {landing along on certain small sprigs, growing out of a flat yellow branch; the fruit is long and round, containing within it a long and hard stone. Of this tree there are two kinds, the male and female ; the male tree bringeth forth flowers only, which vanish away as soon as the blossom is full ; and the female beareth the fruit, and bringeth it to perfection and ripeness.

Place. The date-tree groweth in Africa, Arabia, India, Syria, Judea, and other eastern countries.

Time. It continueth always green, and beareth its flowers in the spring. In hot countries the fruit is ripe in autumn.

Government and Virtues. The branches and leaves are cold and astringent, the fruit is also somewhat astringent, but hot and dry almost in the second degree ; especially before it is thoroughly ripe. Dates are hard of digestion, and cause oppilations in the liver and spleen; they engender windiness, head-ach, and gross blood, if eaten green and fresh; but, being quite ripe, they are not so hurtful, but nourish indifferently, being well digested in a good stomach. Dry dates stop looseness and stay vomiting and sick qualms of the stomach, especially of women with child, if they are eaten ; as also mingled with other proper medicines, and applied as a plaister to the stomach. Being administered inwardly or applied outwardly with medicines convenient, they strengthen the weakness of the liver and spleen. The leaves and branches are good to heal green wounds, and refresh and cool hot inflammations. There is a direction in the plaister diacalcitnos, that it be used with a stick of the palm-tree, that it might be of the more virtue and efficacy, from whence also the same plaister is called diapalma.

Dadelboom. (Phoenix dactylifera)

Namen. Deze wordt ook wel palmboom genoemd en de vrucht wordt dadels of palmvrucht genoemd.

Beschrijving. Het groeit uit tot een grote boom met een rechte, dikke stam, bedekt met een geschubde schors; aan de top groeien vele lange takken die een groot aantal lange, rechte, smalle bladeren of twijgen dragen, zoals riet, zodat de hele boom niets anders lijkt dan een bundel rietbladeren; tussen de takken groeit de vrucht, die aanvankelijk samenklontert en gewikkeld is in een soort lange en brede bedekking, als een kussen die zich later opent en de vrucht laat zien, staan op bepaalde kleine twijgen, groeiend uit een platte gele tak; de vrucht is lang en rond, met daarin een lange en harde pit. Van deze boom zijn er twee soorten, de mannelijke en de vrouwelijke; de mannelijke boom brengt alleen bloemen voort, die verdwijnen zodra de bloesem vol is; en de vrouwelijke boom draagt de vrucht en brengt deze tot perfectie en rijpheid. 

Plaats. De dadelpalm groeit in Afrika, Arabië, India, Syrië, Judea en andere oostelijke landen.

Tijd. Het blijft altijd groen en draagt zijn bloemen in de lente. In warme landen is de vrucht rijp in de herfst.

Regering en deugden. De takken en bladeren zijn koud en wrang, de vrucht is ook enigszins wrang, maar heet en droog, bijna in de tweede graad; vooral voordat het volledig rijp is. Dadels zijn moeilijk te verteren en veroorzaken verstoppingen in lever en milt; ze veroorzaken winderigheid, hoofdpijn en slijmvorming als ze groen en vers worden gegeten; maar omdat ze goed rijp zijn, zijn ze niet zo schadelijk, maar voeden ze slechts gedeeltelijk, omdat ze goed worden verteerd in een goede maag. Droge dadels stoppen diarree en verlichten braken en misselijkheid, vooral bij zwangere vrouwen, als ze worden gegeten; ze kunnen ook worden gemengd met andere geschikte medicijnen en als een pleister op de maag worden aangebracht. Inwendig of uitwendig toegediend met geschikte medicijnen, versterken ze de zwakte van lever en milt. De bladeren en takken zijn goed voor de genezing van groene wonden en voor de verfrissing en verkoeling van hete ontstekingen. Er staat een aanwijzing in de diacalcitnos pleister dat deze met een palmtak gebruikt moet worden, omdat dit dan effectiever en deugdelijker zou zijn. Vandaar ook de naam diapalma pleister.

DICTAMNUM OF CANDY.

Kinds and Names. IT is observed by Dioscorides, that there are three kinds hereof; the first whereof Is the right dictamnum, the second Is the bastard didctamnum, and the third is another kind, bearing both flowers and seed; It is called also dittany of Crete, and in the shops diptanum.

Description. The first; kind, which is the right dictanum, is a hot and sharp plant, much resembling penny-royal, except that this hath larger leaves, somewhat hoary or mossy, with a certain fine down, or woolly white cotton; at the top of the stalks or branches grow certain small spiky tufts, hanging by small stems, greater and thicker than the ears or spiky tufts of wild marjoram, and are somewhat of a red colour, in which there grow small flowers.

The second kind, called bastard dictamnum, is very much like the first, except in taste; it does not bite or hurt the tongue, as does the former, neither is it so hot. If hath round, soft, woolly stalks, with knots and joints, at each of which joints there stand two leaves somewhat round, soft, and woolly, not much unlike the leaves of penny-royal, but that they are larger, all hoary and white, soft an woolly, without any smell, but bitter in taste ; the flowers are of a light blue, compassing the stalk, at certain spaces like garlands, and like the flowers of penny- royal and hoarhound; the root is of a woody substance.

The third kind is like the second in figure, saving that its leaves are greener and more hoary ; covered with a fine, white, soft, hair, almost: like the leaves of watermint; the whole plant hath a good and pleasant smell, as it were betwixt the scent of water-mint and sage, as saith Dioscorides.

Place. The first: kind, or the right dictamnum, cometh from Crete, now called Candia, an island in the Mediterranean sea, formerly belonging to the Venetians, but now in possession of the Turks.

The other two kinds are not confined to Candia only, but grow also in many other hot countries.

Government and Virtues. The right dictamnum is hot and dry, and of subtil parts ; the other two kinds are also hot and dry, but not quite so hot as the first ; they are all under Venus. The right dictamnum is of the same virtue as pennyroyal, but much stronger and better. Het bringeth down the courses, afterbirth, and dead child, either taken in meat or drink, or used as a pessary or mother-suppository. The same virtue hath the root, which is hot and (harp upon the tongue ; the juice is very good to be drunk against all venoms, and the bitings of venomous beasts and serpents. Dictamnum is of such force against poison, that the savour or smell thereof driveth away all venomous beads or serpents; the juice of the same is of singular efficacy against all kinds of wounds, if dropped or poured therein; it both mundifieth, cleanseth, and healeth, the same; it qualifieth and assuageth the pain of the milt and spleen, and wasteth and diminisheth it, being either taken inwardly or applied outwardly to the place ; it draweth forth splinters and thorns if it be bruised, and laid upon the affected part.

The bastard dictamnum hath the same virtues as the first, though not quite so powerful in its operations.

The third kind is very profitable, compounded with medicines, drinks, and plaisters, against the bitings or stingings of venomous beasts.

DICTAMNUM VAN KRETA. (Origanum dictamnus)

Soorten en namen. Dioscorides heeft opgemerkt dat er drie soorten hiervan zijn; de eerste is de rechte dictamnus, de tweede is de bastaard dictamnus en de derde is een andere soort, die zowel bloemen als zaad draagt; het wordt ook wel dittany van Kreta en in de winkels diptanum genoemd.

Beschrijving. De eerste soort, de rechte dictamnus, is een hete en scherpe plant, die veel lijkt op polei, behalve dat deze grotere bladeren heeft enigszins grijs of mosachtig, met een soort fijn dons of wollig wit katoen; bovenaan de stengels of takken groeien bepaalde kleine puntige plukjes, hangen aan kleine steeltjes, groter en dikker dan de aren of puntige plukjes wilde marjolein en enigszins rood van kleur, waarin kleine bloemen groeien. De tweede soort, bastaard dictamnus genaamd, lijkt sterk op de eerste, behalve qua smaak; het bijt of beschadigt de tong niet, zoals de eerste en is ook niet zo heet. Het heeft ronde, zachte, wollige stengels met knopen en gewrichten, aan elk van die gewrichten staan twee enigszins ronde, zachte en wollige bladeren, die niet veel verschillen van de bladeren van polei, maar dat ze groter zijn, allemaal grijs en wit, zacht en wollig, geurloos, maar bitter van smaak; de bloemen zijn lichtblauw, omsluiten de stengel, op bepaalde plaatsen als guirlandes en lijken op de bloemen van polei en Marrubium vulgare; de wortel is van een houtachtige substantie.

De derde soort lijkt qua tekening op de tweede, behalve dat de bladeren groener en grijzer zijn; bedekt met een fijn, wit, zacht haartje, bijna zoals de bladeren van watermunt; de hele plant heeft een goede en aangename geur, als het ware tussen de geur van watermunt en salie, zoals Dioscorides zegt.

Plaats. De eerste soort of de juiste dictamnus, komt van Kreta, nu Candia genoemd, een eiland in de Middellandse Zee, vroeger eigendom van de Venetianen, maar nu in het bezit van de Turken.

De andere twee soorten zijn niet beperkt tot Kreta, maar groeien ook in veel andere warme landen.

Overheid en Deugden. De rechte dictamnus is heet en droog en van subtiele delen; de andere twee soorten zijn ook heet en droog, maar niet zo heet als de eerste; ze bevinden zich allemaal onder Venus. De rechte dictamnus heeft dezelfde eigenschappen als polei, maar is veel sterker en beter.

Het brengt de loop der dingen, de nageboorte en het dode kind naar beneden, hetzij ingenomen in voedsel of drank of gebruikt als een pessarium of moederzetpil. Dezelfde kracht heeft de wortel, die heet en scherp is op de tong; het sap is zeer goed te drinken tegen alle vergiften en de beten van giftige dieren en slangen. Dictamnus is zo krachtig tegen vergif, dat de smaak of geur ervan alle giftige kralen of slangen verdrijft; het sap ervan is van uitzonderlijke werkzaamheid tegen allerlei wonden, indien erin gedruppeld of gegoten; het verzoent, reinigt en geneest beiden; het verzacht de pijn van de melk en milt en wast en vermindert deze, hetzij inwendig ingenomen of uitwendig op de plaats aangebracht; het trekt splinters en doornen naar buiten als het gekneusd is en op het aangetaste deel gelegd wordt. De bastaard dictamnus heeft dezelfde deugden als de eerste, hoewel niet zo krachtig in zijn werking.

De derde soort is zeer nuttig, gecombineerd met medicijnen, drankjes en pleisters, tegen de beten of steken van giftige dieren.

FALSE DICTAMNUM.

Names. This herb is called in Latin tragium, and by some fraxinella ; some apothecaries do use the root hereof instead of the right dictamnum, from whence it is called bastard or false dictamnum.

Description. This plant somewhat resembles lentiusms of licecras, both in leaves and branches; it hath round, blackish, rough stalks, bearing on the tops thereof fair flowers of a bluish colour, which on the upper part have four or five leaves, and on the lower part it hath small long threads, crooking or hanging down almost like a beard. After the flowers are gone, in the place of each come four or five cods, somewhat rough without, slippery or slimy in handling, and of a strong smell, not unlike that of a goat; in which is contained a black, plain, shining seed. The roots are long and white, sometimes as thick as one's finger, and generally grow one against the other.

Place. It groweth in the isle of Candia, and is sometimes found in the gardens of curious botanists.

Time. It flowereth in June and July.

Government and Virtues. This plant is also under the dominion of Venus. It is hot almost in the third degree, and of subtil parts; the seed, taken to the quantity of a drachm, is good against the stranguary ; it provoketh urine, it is-good against the stone in the bladder, breaking and bringing it forth, and bringeth down the terms of women ; the leaves and juice taken after the same manner have similar virtues, and, being externally applied, draw out thorns and splinters; the root taken with a little rhubarb, killeth and driveth forth worms, and is of singular excellence against their return.

Dioscorides observes of this plant, as also of the former, that it is natural to wild goats, when they are struck with darts or arrows, to eat of this herb, which causeth them to fall out of their bodies ; on which account it is not improbable that this herb came first to be substituted for the right dictamnum.

VALSE DICTAMNUM. (Dictamnus alba)

Namen. Dit kruid wordt in het Latijn tragium genoemden door sommigen fraxinella; sommige apothekers gebruiken de wortel ervan in plaats van de echte dictamnus, vanwaar het bastaard of valse dictamnus wordt genoemd.

Beschrijving. Deze plant lijkt enigszins op lentiscus van licecras, zowel qua bladeren als takken; het heeft ronde, zwartachtige, ruwe stengels met aan de toppen mooie bloemen, met een blauwachtige kleur die aan de bovenkant vier of vijf bladeren hebben en aan de onderkant kleine, lange draadjes, die krommen of bijna als een baard naar beneden hangen. Nadat de bloemen zijn verdwenen, komen er in plaats van elk vier of vijf peulen enigszins ruw van buiten, glad of slijmerig in gebruiken met een sterke geur, vergelijkbaar met die van een geit; waarin zich een zwart, glad, glanzend zaad bevindt. De wortels zijn lang en wit, soms zo dik als een vinger en groeien meestal tegen elkaar aan.

Plaats. Het groeit op het eiland Kreta en wordt soms aangetroffen in de tuinen van nieuwsgierige botanici.

Tijd. Het bloeit in juni en juli.

Regering en Deugden. Deze plant staat ook onder de heerschappij van Venus. Het is bijna heet in de derde graad en van fijne deeltjes; het zaad, genomen ter grootte van een drachme, is goed tegen wurging; het wekt urine op, het is goed tegen blaasstenen, het breekt ze en brengt ze naar buiten en verlaagt de geslachtsdrift van vrouwen; de bladeren en het sap, op dezelfde manier genomen, hebben soortgelijke eigenschappen en trekken, wanneer uitwendig toegepast, doornen en splinters uit; de wortel, genomen met een beetje rabarber, doodt en verdrijft wormen en is van uitzonderlijke kwaliteit tegen hun terugkeer.

Dioscorides merkt over deze plant, evenals over de eerste, op dat het voor wilde geiten, wanneer ze door pijlen of speren worden getroffen, vanzelfsprekend is om van dit kruid te eten, waardoor ze uit hun lichaam vielen; om die reden is het niet onwaarschijnlijk dat dit kruid als eerste in de plaats kwam van de juiste dictamnus.

ELM - TREE.

THIS tree is so well known, growing generally in mod counties of this kingdom, that it would be needless to describe it.

Government and Virtues. It is a cold and Saturnine plant. The leaves hereof, bruised and applied, heal green wounds, being bound thereon with its own bark ; the leaves, or the bark, used with vinegar, effectually cure the scurf and leprosy ; the decoction of the leaves, bark, or root, healeth broken bones by bath those part affected therewith ; the water that is found in the bladders on the leaves, while it is fresh, is a good wash for cleansing the skin, and making it fair and if cloths are often wet therein, and applied to the ruptures of children, it helpeth them, if they are afterwards well bound up with a truss; the said water being close slopped in a glass vessel, and set either into the earth or dung for twenty-five days, setting the bottom thereof on a lay of common salt, so that the faces may fettle, and the water become very clear, is a singular and sovereign balsam for green wounds, being used with soft tents : the deco6lion of the bark of the root mollisieth hard tumours, and the shrinking of the sinews, being fomented therewith ; the roots of the elm boiled for some considerable time in water, the fat rising on the surface being nicely taken off, will prove an excellent restorative of fallen hair, the bald places being with it annointed ; the bark ground with brine or pickle, until if cometh to the thickness of a poultice, and laid on the place pained with the gout, giveth great ease; and the decoction of the bark in water is exceeding good to bathe such places as have been burned with fire.

IEP. (Ulmus glabra)

DEZE boom is zo bekend en groeit algemeen in de gematigde provincies van dit koninkrijk dat het onnodig zou zijn hem te beschrijven.

Overheid en deugden. Het is een koude en Saturnusachtige plant. De bladeren hiervan, gekneusd en aangebracht, genezen groene wonden, door ze met hun eigen bast te verbinden; de bladeren of de bast, gebruikt met azijn, genezen effectief schilfers en melaatsheid; het afkooksel van de bladeren, bast of wortel geneest gebroken botten door de aangetaste delen te wassen; het water dat in de blaasjes op de bladeren wordt gevonden, is, zolang het vers is een goede wasbeurt om de huid te reinigen en deze mooi te maken. Als doeken er vaak nat in worden gemaakt en op de wonden van kinderen worden aangebracht, helpt het hen, als ze daarna goed worden verbonden met een bindweefsel.

Het genoemde water wordt in een glazen vat gegoten en vijfentwintig dagen lang in de aarde of mest gezet, met de bodem op een laag gewoon zout, zodat de gezichten kunnen ontkleuren en het water heel helder wordt. Het is een unieke en superieure balsem voor groene wonden en wordt gebruikt met zachte tenten. De afkooksels van de bast van de wortel verzacht harde tumoren en het slinken van de pezen wordt hiermee gerookt. De wortels van de iep worden geruime tijd in water gekookt, waarbij het vet dat op het oppervlak komt netjes wordt verwijderd. Dit zal een uitstekend herstelmiddel blijken te zijn voor uitgevallen haar, terwijl de kale plekken ermee worden gezalfd. De bast wordt gemalen met pekel of pekel totdat het de dikte van een kompres heeften wordt aangebracht op de door jicht gekwelde plek. Het geeft grote verlichting. Het afkooksel van de bast in water is buitengewoon goed om plekken te wassen die door vuur zijn verbrand.

ENDIVE.

Description, COMMON garden endive beareth a longer and larger leaf than succory, and abideth but one year, quickly running up to (talk and seed, and then perishing ; it hath blue flowers, and the seed is so much like that of succory, it is hard to distinguish them.

Government and Virtues. It is a fine, cooling, cleansing, plant; the decoction of the leaves or die juice, or the distilled water of endive, serveth well to cool the extensive heat of the liver and stomach, as also the hot fits of agues, and all other inflammations; it cooleth the heat and sharpness of the urine, and the excoriations in the uritory parts ; the seed have the same properties, though rather more powerful, and besides are available for faintings, swoonings, and the passions of the heart. Outwardly applied, they serve to temper the sharp humours of fretting ulcers, hot tumours and swellings, and pestilential sores; it wonderfully helpeth not only the redness and inflammation of the eyes, but the dimness of the sight also; they are likewise used to allay the pains of the gout ; in fast it cannot be used amiss. The syrup of it is a fine cooling medicine for fevers.

ANDIJVIE. (Cichorium endivia)

Beschrijving: GEWONE andijvie heeft een langer en groter blad dan cichorei en blijft slechts één jaar staan, snel uitgroeiend tot stengel en zaad en dan vergaat; de plant heeft blauwe bloemen en het zaad lijkt zo veel op dat van cichorei dat het moeilijk te onderscheiden is.

Overheid en deugden. Het is een fijne, verkoelende, reinigende plant; het afkooksel van de bladeren of het sap of het gedestilleerde water van andijvie, diende goed om de aanhoudende hitte van lever en maag te verkoelen, evenals de hete aanvallen van koorts en alle andere ontstekingen; het verkoelt de hitte en scherpte van de urine en de etterende afscheidingen in de urinewegen; de zaden hebben dezelfde eigenschappen, hoewel iets krachtiger en zijn bovendien beschikbaar voor flauwtes, flauwvallen en hartkloppingen. Uitwendig toegepast, dienen ze om de scherpe levensdrift van pijnlijke zweren, hete tumoren en zwellingen en pestachtige zweren te temperen; ze hielpen wonderbaarlijk niet alleen tegen roodheid en ontsteking van de ogen, maar ook tegen wazig zien; ze worden eveneens gebruikt om jichtpijn te verzachten; in noodgevallen kan het niet verkeerd worden gebruikt. De siroop ervan is een uitstekend verkoelend medicijn tegen koorts.

ELECAMPANE.

Description. THIS shooteth forth many large leaves, long and broad, lying near the ground, small at both ends, somewhat soft in handling of a whitish green on the upper side and grey underneath, each set upon a short footstalk;; from among these rise up divers great and strong hairy stalks, three or four feet high, with some leaves thereon, compassing them about at the lower ends, and are branched toward the tops, bearing several large flowers, like those of the corn marygold, both the border of the leaves and the middle thrumb being yellow ; this is followed by a down, with long, small, brownish, seed among it, which is carried away with the wind. The root is large and thick, branching forth many ways, blackish on the outside, and white within of a very bitter taste, and strong but pleasant smell, especially when they are dried; it is the only part of the plant which has any smell.

Place. It groweth in moist grounds and shadowy places oftener than ia the dry and -open borders of fields and lanes, and other waste places, almost in every county of this kingdom.

Time. It flowereth in June and July, and the seed is ripe in August. The roots are gathered for medicinal purposes, as well in the spring, before the leaves come forth, as in autumn or winter.

Government and Virtues. It is a plant under the dominion of Mercury. The fresh roots of elecampane preserved with sugar, or made into a syrup, or conserve, is very good to warm a cold and windy stomach, or the pricking therein, and stitches in the sides, caused by the spleen ; also to help a cough, shortness of breath, and wheezing in the lungs. The dry root made into powder, and mixed with sugar and taken, answereth the same purposes, and is also profitable to those who have their urine stopped ; likewise to prevent the stoppages of the menstrua, the pains of the mother, and of the stone in the reins, kidneys, or bladder; it resisteth poison, and stayeth the spreading of the venom of serpents, as also of putrid and pestilential fevers, and also the plague. The roots and herbage beaten and put into new ale or beer, and drunk daily, clear, strengthen, and quicken, the sight of the eyes exceedingly. The decoction of the roots in wine, or the juice taken therein, killeth and driveth forth all manner of worms in the belly and stomach ; if gargled in the mouth, or the root chewed, fasteneth loose teeth, and helpeth to keep them from putrefaction ; being drunk, it is good for those who spit blood, helpeth to remove cramps or convulsions, the pains of the gout, the sciatica, the looseness and pains in the joints, or members disjointed or sprained, proceeding from colds or moisture happening to them, applied either internally or externally ; it is also used with good effect by those who are bursten, or have an inward bruise. The roots being well boiled in vinegar, afterwards beaten and made into an ointment with hog's suet and oil of trotters, is an excellent remedy for the scab or itch, either in young or old ; the places also bathed or washed with the decoction doth the same, and helpeth all sorts of filthy, old, putrid, sores or cankers. In the root of this herb lieth the chief effect for all the remedies aforesaid. The distilled water of the leaves and roots together is very profitable to cleanse the skin from morphew, spots, or blemishes.

ALANT. (Inula helenium)

Beschrijving. Deze scheut brengt vele grote bladeren voort, lang en breed die dicht bij de grond liggen, klein aan beide uiteinden enigszins zacht in de hand, witgroen aan de bovenkant en grijs aan de onderkant, elk gezet op een korte steel; hieruit rijzen diverse grote en sterke harige stengels op, een meter of twee hoog, met enkele bladeren eraan die ze aan de onderkant omsluiten en naar de toppen toe vertakt zijn. Ze dragen verschillende grote bloemen, zoals die van de goudsbloem waarbij zowel de bladrand als de middelste stengel geel zijn; dit wordt gevolgd door een dons met lange, kleine, bruinachtige zaden ertussen die door de wind worden meegevoerd. De wortel is groot en dik, vertakt in vele richtingen, zwartachtig aan de buitenkant en wit aan de binnenkant met een zeer bittere smaak en een sterke maar aangename geur, vooral wanneer ze gedroogd zijn; het is het enige deel van de plant dat een geur heeft.

Plaats. In vrijwel alle provincies van dit koninkrijk groeit de plant vaker op vochtige grond en in schaduwrijke plaatsen dan op droge, open plekken langs velden, paden en andere woeste plekken.

Tijd. De plant bloeit in juni en juli en het zaad is rijp in augustus. De wortels worden geplukt voor medicinale doeleinden, zowel in de lente, voordat de bladeren uitkomen, als in de herfst of winter.

Regering en deugden. Het is een plant die onder de heerschappij van Mercurius valt. De verse wortels van alant, geconserveerd met suiker of verwerkt tot siroop of conservering, zijn zeer goed om een koude en winderige maag te verwarmen of om het prikken daarin en steken in de flanken, veroorzaakt door de milt, te verlichten; ook om hoest, kortademigheid en piepende ademhaling te verlichten. De droge wortel, vermalen tot poeder, gemengd met suiker en ingenomen, diende dezelfde doeleinden en is ook heilzaam voor degenen die hun urine laten stoppen; eveneens om menstruatiestops, moederpijn en nierstenen te voorkomen; het bood weerstand tegen vergiftiging en houdt de verspreiding van slangengif tegen, evenals van rottende en pestachtige koortsen en de pest. De wortels en het kruid worden gestampt en tot nieuw bier verwerkten dagelijks gedronken. Hierdoor wordt het zicht van de ogen buitengewoon helder, versterkt en verlevendigd.

Het afkooksel van de wortels in wijn of het sap daarvan, doodt en verdrijft allerlei wormen in de maag en de maag; gorgelen in de mond of kauwen op de wortel, zet losse tanden vast en helpt ze te beschermen tegen rotting; gedronken is het goed voor mensen die bloed spugen, het helpt krampen of stuiptrekkingen, jichtpijn, ischias, losheid en pijn in de gewrichten of ontwrichte of verstuikte ledematen, veroorzaakt door verkoudheid of vocht, inwendig of uitwendig aangebracht; het wordt ook met goed effect gebruikt door mensen met een schaafwond of een inwendige kneuzing. De wortels, goed gekookt in azijn, daarna geklopt en tot een zalf gemaakt met varkensvet en pootolie, is een uitstekend middel tegen schurft of jeuk, zowel bij jong als oud; De plekken die ook met het afkooksel worden gewassen of gebaad, hebben hetzelfde effect en helpen bij allerlei soorten vuile, oude, rotte zweren of aften. De wortel van dit kruid heeft de belangrijkste werking van alle bovengenoemde remedies. Het gedestilleerde water van de bladeren en wortels is zeer effectief om de huid te reinigen van morfeem, wratten, vlekken of oneffenheden.

ERINGO.

KNOWN also by the name of sea- holly.

Description. The leaves of this plant are nearly round, deeply dented about the edges, hard, and sharp pointed, a little crumpled, and of a bluish green colour, each having a long footstalk ; the leave--, when young, are neither so hard nor prickly as when come to its maturity'. The stalk is round and strong, somewhat crested with joints, bearing leaves thereat, which are more divided, /harp,, and prickly, than those before mentioned; from these joints it also branches forth many ways, each bearing on the top several bluish, round, prickly, heads, with many small jagged, prickly, leaves under them, standing like a star, which are sometimes of a greenish or white colour. The root groweth very long, sometimes to the length of eight or ten feet, set with rings or circles toward the upper part, but smooth and without joints downwards, brownish on the outside, but very white within, with a pith in the middle of a pleasant taste, but much more so when carefully preserved and candied with sugar.

Place. It is found on the sea-coasts, and in almost every part of this kingdom bordering on the sea.

Time. It flowereth at the latter end of the summer, and giveth its seed about a month after.

Government and Virtues. The plant is venereal, and produceth a great quantity of seed ; it is hot and moist, and under the sign Libra, The decoction of the root taken in wine is very effectual in opening the obstructions of the spleen and liver. It helpeth the yellow jaundice, the dropsy, the pains in the loins, and wind cholic, provoketh urine, expelleth the stone, and procureth women's courses. The decoction taken for fifteen days, on going to bed and in the morning fasting, helpeth the stranguary, the evacuation of the urine by drops, the slopping of urine, the stone, and all defects of the reins and kidneys, and by a longer continuance of the aforesaid decoction great relief will be found against the French disease. The roots bruised, and externally applied, help the kernels of the throat, commonly called the king's evil ; or taken inwardly, and applied to the place stung or bitten by a serpent, heal it speedily. If the roots are bruised and boiled in hog's lard, they are good for drawing forth thorns, splinters, &c. and closing the incision made thereby. The juice of the leaves dropped into the ears, helpeth imposthumes therein; the distilled water of the whole herb, when the leaves and stalks are young, may be drunk with good success for all the purposes aforesaid.

ERINGO. (Eryngium maritimum)

Ook bekend onder de naam zeedistel.

Beschrijving. De bladeren van deze plant zijn bijna rond, diep ingedeukt aan de randen, hard en scherp gepunt, een beetje gekreukt en blauwgroen van kleur. Elk blad heeft een lange steel; het blad is, als het jong is, niet zo hard of stekelig als wanneer het volgroeid is. De steel is rond en sterk enigszins gekamd met gewrichten, waaraan bladeren zitten die meer verdeeld, scherp en stekelig zijn dan de eerdergenoemde; vanuit deze gewrichten vertakt het zich ook op vele manieren, elk met aan de bovenkant verschillende blauwachtige, ronde, stekelige hoofdjes met daaronder vele kleine gekartelde, stekelige bladeren, die als een ster staan en soms groenachtig of wit van kleur zijn. De wortel groeit zeer lang, soms wel acht tot tien voet lang, met ringen of cirkels aan de bovenkant, maar glad en zonder gewrichten aan de onderkant, bruinachtig aan de buitenkant, maar zeer wit van binnen, met een merg in het midden dat aangenaam smaakt, maar veel meer wanneer het zorgvuldig wordt bewaard en gesuikerd met suiker.

Plaats. Het wordt gevonden aan de zeekusten en in bijna elk deel van dit koninkrijk dat aan de zee grenst.

Tijd. Het bloeit aan het einde van de zomer en geeft ongeveer een maand later zaad.

Regering en deugden. De plant is geslachtsrijp en produceert een grote hoeveelheid zaad; het is er warm en vochtig en staat onder het teken Weegschaal. Het afkooksel van de wortel, ingenomen in wijn, is zeer effectief bij het openen van verstoppingen in de milt en lever. Het helpt tegen geelzucht, waterzucht, pijn in de lendenen en winderigheid, veroorzaakt urinelozing, verdrijft nierstenen en veroorzaakt menstruatiepijn. Het afkooksel, vijftien dagen lang ingenomen bij het naar bed gaan en 's ochtends vasten, helpt tegen verstikking, het druppelsgewijs afvoeren van urine, het ophopen van urine, nierstenen en alle gebreken aan aderen en nieren en door het langer aanhouden van het bovengenoemde afkooksel zal grote verlichting worden gevonden tegen de Franse ziekte.

De wortels, gekneusd en uitwendig aangebracht, helpen de keelholte, algemeen bekend als de koningskwaal; of inwendig aangebracht op de plek waar een slang gestoken of gebeten is, genezen deze snel. Als de wortels gekneusd en gekookt worden in varkensreuzel, zijn ze goed om doornen, splinters enz. te verwijderen en de daardoor veroorzaakt incisie te sluiten. Het sap van de bladeren, gedruppeld in de oren, verlicht een zwelling met pus; een abces daarin; het gedestilleerde water van het hele kruid kan, wanneer de bladeren en stengels jong zijn, met succes gedronken worden voor alle bovengenoemde doeleinden.

EYE-BRIGHT.

Description. COMMON eye-bright is a small low herb, rising up usually with but one blackish green stalk, about a span high, spread from the bottom into sundry branches, whereon are set small, and almost round, yet pointed, dark-green leaves ; they are finely snipped about the edges, two always set together, and very thick ; at the joints with the leaves, from the middle upwards, come forth small white flowers, striped with purple and yellow, after which follow small round heads containing very small seed ; the root is long, small, and thready at the end.

Place. It groweth in meadows and grassy places.

Government and Virtues. It is under the sign Virgo, and Sol claims the dominion over it. The juice of this herb, taken in white wine or broth, or dropped into the eyes for several days together, helpeth all the infirmities of them. Some make a conserve of the flowers for the aforesaid purpose. Being used either of these ways, it also helpeth a weak brain or memory. If tunned up with strong beer that it may work together, and drunk ; or the powder of the dried herb mixed with sugar, a little mace, and fennel-seed, and drunk or taken in broth ; or the said powder taken as an electuary ; each of these hath the same powerful effect to help and restore the loss of sight through age.

OGENTROOST. (Euphrasia officinalis)

Beschrijving. De gewone ogentroost is een klein, laag kruid, dat gewoonlijk opgroeit met slechts één zwartgroene stengel, ongeveer een span hoog en zich van onderen verspreidt over diverse takken. Hieraan zitten kleine, bijna ronde, maar puntige, donkergroene blaadjes; ze zijn fijn ingesneden aan de randen, twee altijd dicht bij elkaar en zeer dik; op de bladpunten, van het midden naar boven, komen kleine witte bloemen tevoorschijn, gestreept met paars en geel, waarna kleine ronde hoofdjes volgen met zeer kleine zaadjes; de wortel is lang, smal en aan het uiteinde draadachtig.

Plaats. De plant groeit in weilanden en grasachtige gebieden.

Overheid en Deugden. Het staat onder het teken Maagd en de Zon claimt er de heerschappij over. Het sap van dit kruid, ingenomen met witte wijn of bouillon of enkele dagen achter elkaar in de ogen gedruppeld, verlicht al hun kwalen. Sommigen bewaren de bloemen voor het genoemde doel. Wanneer het op een van deze manieren wordt gebruikt helpt het ook bij een zwak brein of geheugen. Vermengd met sterk bier, zodat het samenwerkten gedronken; of het poeder van het gedroogde kruid gemengd met suiker, een beetje foelie en venkelzaad en gedronken of in bouillon ingenomen; of het genoemde poeder als een laxeermiddel ingenomen; elk van deze heeft hetzelfde krachtige effect om het verlies van gezichtsvermogen door de jaren heen te helpen herstellen.

ELDER-TREE. (Sambucus nigra)

I CONSIDER it needles to trouble my readers with a description of this tree, since there is scarce a school-boy but can point it out; shall therefore proceed to the;

VLIERBOOM. (Sambucus nigra)

Ik acht het onnodig mijn lezers lastig te vallen met een beschrijving van deze boom, aangezien er nauwelijks een schooljongen is die het niet kan aanwijzen; ik zal daarom verdergaan met:

DWARF-ELDER.

CALLED also dead-wort and wall-wort.

Description. This herb springeth fresh from the ground every spring; its leaves and stalks perishing at the approach of winter. It is like the common elder both in form and quality, rising up with a square, rough, hairy, stalk, about four feet high, though sometimes higher : the winged leaves arc somewhat narrower than of that aforementioned, but in other respects not unlike them ; the flowers are white dashed with purple, standing in umbels, resembling those of the former except in smell, these being the moil pleasant ; after the flowers come small blackish berries, full of juice whilst they are fresh, containing small hard kernels, or seed. The root doth creep under the upper crust of the ground, springing in divers places, and being in general about the size of a person's finger.

Place. It groweth wild in many parts of the kingdom, and is with difficulty crazed from the place where it once takes root.

Time, Most of the elder-trees flower in June, and their fruit is ripe in August; but the dwarf kind or wall- wort flowereth somewhat later, and its fruit is not ripe till September.

Government and Virtues. Both the common and dwarf elders are under the dominion of Venus. The first shoots of the common elder boiled like asparagus, or the young leaves and stalks boiled in fat broth, expel phlegm and choler ; the middle or inward bark boiled in water, and drunk, purgeth exceedingly ; and the berries, either green or dry, are often given with good success for the dropsy ; the bark of the root boiled in wine, or the juice thereof drunk, hath the same virtue, though more powerful in its operations. The juice of the root doth strongly provoke vomiting, and purgeth the watery humours of the dropsy. The decoction of the root cureth the biting of a mad dog, as also that of the adder ; it molliseth the hardness of the mother, and bringeth down the courses ; the berries boiled in wine perform the same effect, and the hair of the head washed therewith is made black. The juice of the green leaves applied to the hot inflammations of the eyes assuageth them, and, being snuffed up the nostrils, purgeth the tunicles of the brain. The juice of the berries boiled with honey, and dropped in to the ears, cureth the pains thereof; by drinking a decoction of the berries in wine, urine is provoked ; the distilled water of the flowers is very serviceable for cleansing the skin in from sunburning, freckles, morphews, &c. It cureth the head-ach by washing it therewith, and, being used as a bath, it is a certain cure for ulcerated legs ; it removeth the redness of the eyes, and helpeth those who are afflicted with the palsy.

The dwarf- elder is more powerful than the common in opening and purging choler, phlegm, and water ; it helpeth the gout, piles, and the diseases incident to women : it coloureth the hair black, helpeth the inflammations of the eyes, and pains of the ears, the biting of serpents or mad dogs, burnings and scaldings, the wind-cholic, the stone, the difficulty of urine, and the cure of old sores and fistulous ulcers. Dr. Butler observes, that the decoction of elder is a most excellent relief for the dropsy.

DWERGVLIER. (Sambucus ebulus)

Ook wel doodskruid of muurkruid genoemd.

Beschrijving. Dit kruid ontspringt elk voorjaar vers uit de grond; de bladeren en stengels sterven af bij het naderen van de winter. Het lijkt qua vorm en kwaliteit op de gewone vlier, met een vierkante, ruwe, harige stengel, ongeveer 1,20 meter hoog, hoewel soms hoger. De gevleugelde bladeren zijn iets smaller dan die van de eerdergenoemde, maar in andere opzichten niet anders; de bloemen zijn wit met paarse strepen, staan in schermen en lijken op die van de eerstgenoemde, behalve in geur, die aangenaam is; na de bloemen komen kleine zwartachtige bessen, vol sap zolang ze vers zijn, met kleine harde pitten of zaden. De wortel kruipt onder de bovenste korst van de grond, ontspringt op diverse plaatsen en is over het algemeen ongeveer zo groot als een vinger.

Plaats. Het groeit wild in veel delen van het koninkrijk en is moeilijk te scheuren vanaf de plaats waar het ooit wortel schoot. 

Tijd. De meeste vlierbomen bloeien in juni en hun vruchten zijn rijp in augustus. De dwergsoort of muurkruid bloeit echter wat later en de vruchten zijn pas rijp in september.

Bestuur en deugden. Zowel de gewone als de dwergvlier staan onder de heerschappij van Venus. De eerste scheuten van de gewone vlier, gekookt als asperges of de jonge bladeren en stengels gekookt in vettige bouillon, verdrijven slijm en gal; de middelste of binnenste bast gekookt in water en gedronken, grondig gezuiverd; en de bessen, groen of droog, worden vaak met goed succes gegeven tegen waterzucht; de bast van de wortel gekookt in wijn of het sap ervan gedronken, heeft dezelfde werking, hoewel krachtiger in zijn werking. Het sap van de wortel veroorzaakt sterk braken en zuivert de waterige levensgeesten van waterzucht. Het afkooksel van de wortel geneest de beet van een dolle hond, evenals die van de adder; het beschimmelt de hardheid van de moeder en verlamt de loop der dingen; de bessen gekookt in wijn hebben hetzelfde effect en het haar van het hoofd dat ermee gewassen wordt, wordt zwart. Het sap van de groene bladeren, aangebracht op de hete oogontstekingen, verzacht deze en opgesnoven via de neusgaten, reinigt het de hersens. Het sap van de bessen, gekookt met honing en in de oren gedruppeld, geneest de pijn ervan; door een aftreksel van de bessen in wijn te drinken wordt de urineproductie opgewekt; het gedestilleerde water van de bloemen is zeer nuttig om de huid te reinigen van zonnebrand, sproeten, morfeem enz.

Het geneest hoofdpijn door het ermee te wassen en gebruikt als bad, is het een zeker middel tegen zweren op de benen; het verwijderde de roodheid van de ogen en helpt mensen die aan verlamming lijden.

De dwergvlier is krachtiger dan de gewone vlier in het openen en zuiveren van gal, slijm en water; het helpt tegen jicht, aambeien en de ziekten die bij vrouwen voorkomen: het kleurde het haar zwart, verlicht oogontstekingen en oorpijn, het bijten van slangen of dolle honden, brandwonden en verbrandingen, wind gal, steenpuisten, urineproblemen en de genezing van oude zweren en fistelzweren. Dr. Butler merkt op dat het afkooksel van vlier een uitstekende verlichting biedt bij waterzucht.

ERYSIMUM.

Description. This plant hath long leaves deeply cut or jagged on the edges, not much unlike the leaves of wild mustard ; the stalks are small, slender, and pliant, and will twill and wind like the withy. Upon each of these stalks grow many yellow flowers; which are followed by long slender husks, containing seed of a sharp biting taste ; the root is very long and thick, with many small strings or threads hanging thereto.

Place. It delights in stony unfilled places, and Is to be found in most of the bye-paths and bank-sides in this kingdom.

Time. It generally flowereth in the months of June and July, though their blossoms are sometimes seen later in the year.

Government and Virtues. The seed of this plant taken with honey ripeneth and causeth the evacuation of tough and clammy phlegm ; it is also good against shortness of breath, and is effectual in removing an old cough. If the seed be steeped in fair water and then dried by the fire, it is good for the gripings of the belly, and expelleth all venom and poison. An ointment made of the seed consumeth and wasteth all hard swellings and imposthumes behind the ears, as also cankers and swellings in the breasts, genitals, &c.

ERYSIMUM. (Erysimum-soorten)

Beschrijving. Deze plant heeft lange bladeren die diep ingesneden of gekarteld zijn aan de randen, niet veel anders dan de bladeren van wilde mosterd; de stengels zijn klein, slank en soepel en zullen keperen en winden als wilgen. Aan elk van deze stengels groeien vele gele bloemen; die worden gevolgd door lange, slanke hulzen, die zaad bevatten met een scherpe, bijtende smaak; de wortel is erg lang en dik, met vele kleine draadjes of sliertjes eraan.

Plaats. De plant verheugt zich op steenachtige, onbegroeide plaatsen en is te vinden langs de meeste paden en oevers in dit koninkrijk.

Tijd. De plant bloeit over het algemeen in de maanden juni en juli, hoewel de bloesems soms later in het jaar te zien zijn.

Regering en deugden. Het zaad van deze plant, ingenomen met honing, rijpte en zorgde voor de afvoer van taai en klam slijm; het is ook goed tegen kortademigheid en effectief bij het verwijderen van een oude hoest. Als het zaad in helder water wordt geweekt en vervolgens boven het vuur wordt gedroogd is het goed tegen maagklachten en verdrijft het alle gif en giftige stoffen. Een zalf van het zaad verteert en verdrijft alle harde zwellingen en zwellingen met pus; een abces achter de oren, evenals zweren en zwellingen in de borsten, geslachtsdelenenz.

EGLANTINE.

THIS is the better known by its common name, sweet brier, and is called in seme counties wild brier, and pimpernel-rose. The Latins call it cynorrhodon, and the Greeks rodon agrion. Another species of eglantine is the dog-rose. and all other wild roses.

Time and Place. The sweet brier, from its fragrant and pleasant smell, is cultivated in most gardens and pleasure-grounds. It grows likewise wild in the borders of fields, and in woods, in almost every part of this kingdom ; but not by far so plentifully as the dog-rose. It begins to shoot forth its buds early in the spring, and flouriseth and flowereth during the time of all the other rose-trees.

Government and Virtues. Sweet briar is under the dominion of Jupiter; and the dog-rose is under the Moon. The leaves of the flowers are not so efficacious in medicine as rose-leaves, which, being also more abundant, are always used in preference. The spungy apples or balls which arc found upon the eglantine, if pounded to a part, and mixed with honey and wood-ashes, are an excellent remedy for the alopecia, or falling off of the hair; and, being dried and powdered, and taken in white wine, are good against the stone and gravel, removing the stranguary, and strengthening the kidneys. The same boiled in a strong decoction of the roots is good to heal the bitings of venomous beasts or mad dogs. The red berries which succeed the flowers, called hips, if made into a conserve, and eaten occasionally, gently bind the belly, stop defluxions of the head and stomach, help digestion, sharpen the appetite, and dry up the moisture of cold rheum and phlegm upon the stomach. The powder of the dried pulp is an excellent remedy for the whites; and, if mixed with the powder of the balls, and given in small quantities, is an excellent remedy for the cholic, and to destroy worms.

EGELANTIJN. (Rosa rubiginosa)

Deze is beter bekend onder zijn gewone naam, zoete doornroos en wordt in sommige streken wilde doornroos en pimpernelroos genoemd. De Latijnen noemen hem cynorrhodon en de Grieken rodon agrion. Een andere soort egelantier is de heideroos (Rosa canina) en alle andere wilde rozen.

Tijd en plaats. De zoete doornroos wordt vanwege zijn welriekende en aangename geur in de meeste tuinen en lusthoven gekweekt. Het groeit eveneens wild aan de randen van velden en in bossen, in bijna elk deel van dit koninkrijk; maar lang niet zo overvloedig als de heideroos. Het begint vroeg in de lente zijn knoppen uit te lopen en bloeit en bloeit in dezelfde tijd als alle andere rozenstruiken.

Regering en deugden. De zoete doornroos staat onder de heerschappij van Jupiter; en de heideroos staat onder de maan. De bladeren van de bloemen zijn niet zo effectief in de geneeskunde als rozenbladeren, die, omdat ze ook overvloediger zijn, altijd de voorkeur krijgen. De sponsachtige appeltjes of bolletjes die op de egelantier worden gevonden, zijn indien ze tot een punt worden geplet en gemengd met honing en hout-as, een uitstekend middel tegen alopecia oftewel haaruitval; en gedroogd en verpulverd en ingenomen met witte wijn zijn ze goed tegen steen en gruis, verwijderen ze de wurging en versterken ze de nieren. Hetzelfde, gekookt in een sterk afkooksel van de wortels, is goed om de beten van giftige dieren of dolle honden te genezen. De rode bessen die na de bloemen komen, bottels genaamd, binden, indien verwerkt tot een jam en af en toe gegeten, de maag zachtjes, stoppen ze de uitstroom van hoofd en maag, bevorderen ze de spijsvertering, verscherpen ze de eetlust en drogen ze het vocht van verkoudheid, neusverkoudheid en slijm op de maag op. Het poeder van het gedroogde pulp is een uitstekend middel tegen wit vlees; en gemengd met het poeder van de ballen en in kleine hoeveelheden gegeven, is het een uitstekend middel tegen verkoudheid en om wormen te doden.

EUPHORBIUM, OR GUM-THISTLE.

THIS plant is so well known, and so common in every part of this kingdom, that any description of it would be altogether superfluous.

Place, They grow in most fields and meadows throughout this kingdom, and particularly in grounds sowed with corn.

Time. They flower from the beginning of June until the end of September; and the seed progressively ripens from the end of June to the beginning of November.

Government and Virtues. This plant is under the dominion of the planet Mars, and partakes more of his fiery nature than any of the other thistles. It is hot and dry in the fourth degree, being a perfect caustic, and of thin parts. A plaster made of it, with twelve times as much oil, and a little wax, heals all achs of the joints, lameness, palsies, cramps, and shrinkins of the sinews. Mixed with oil of bay and bear's grease, it healeth scurfs and scalds in the head, and restoreth lost hair ; applied with oil to the temples, it healeth the lethargy, and, by putting it to the nape of the neck, it preventeth the apoplexy. Being mixed with vinegar, it removeth all blemishes of the skin, or, with other ointments, it healeth the parts that are cold, and healeth the sciatica. Taken inwardly, it fretteth the entrails and scorcheth the whole body, therefore must be beaten small, and tempered with something that lubrisnieth and allayeth its heat and sharpness, and then it purgeth water and phlegm. The remedy is antieuhorbium, which is succulent, cold, and slimy. The pills of euphorbium greatly help dropsies, pains in the loins and guts, by moisture. The simple oil of this plant hath the same virtues as that of castor, but is much stronger; if snuffed up the nose, it purgeth the head of phlegm ; it is also good in old and cold pains of the joints, liver, and spleen. It is good for cold diseases of the nerves and brain, the head-ach, and pains in the side thereof; it cures the lethargy, being snuffed up the nose ; anointed on the privities, it provoketh lust, and it healeth all numbness and stiffness proceeding from cold. Oleum de euphorbio compositum, or the compound oil of euphorbium, operates as the simple, but more effectually ; it healeth old and cold diseases of the nerves and brain, and prevents drowsiness. It is very effectual in cold pains of the womb, kidneys, and bladder, being anointed on the regions thereof. The extract of euphorbium healeth the palsy, gout, spasm, and dropsy, and bringeth phlegm from the nerves.

EUPHORBIUM OF GOMDISTEL. (Euphorbia officinarum)

DEZE plant is zo bekend en zo algemeen in elk deel van dit koninkrijk, dat elke beschrijving ervan volkomen overbodig zou zijn.

Plaats. Ze groeien op de meeste velden en weiden in dit koninkrijken met name op gronden die met koren zijn ingezaaid.

Tijd. Ze bloeien van begin juni tot eind september; en het zaad rijpt geleidelijk van eind juni tot begin november.

Regering en deugden. Deze plant staat onder de heerschappij van de planeet Mars en heeft meer van zijn vurige aard dan welke andere distel dan ook. Het is heet en droog in de vierde graad, omdat het een perfect bijtend middel is en bestaat uit dunne deeltjes. Een pleister ervan, met twaalf keer zoveel olie en een beetje was, geneest alle gewrichtspijnen, kreupelheid, verlammingen, krampen en krimp van de pezen. Vermengd met laurier- en berenolie geneest het schilfers en brandwonden op het hoofd en herstelt het verloren haar; met olie op de slapen aangebracht geneest de lethargie en door het in de nek aan te brengen voorkomt het beroertes. Vermengd met azijn verwijdert het alle huidoneffenheden of met andere zalven, geneest het de koude delen en geneest de ischias.

Van binnenuit genomen irriteert het de ingewanden en verschroeit het hele lichaam. Daarom moet het fijngemaakt worden en gemengd met iets dat de hitte en scherpte verzachtteen vervolgens verwijderde het water en slijm. Het middel is anti-euhorbium, dat sappig, koud en slijmerig is. De pillen van Euphorbia helpen enorm tegen waterzucht, pijn in de lendenen en darmen, door vocht. De eenvoudige olie van deze plant heeft dezelfde eigenschappen als die van wonderboom, maar is veel sterker; als het in de neus wordt gesnoven, reinigt het de slijmklieren; het is ook goed tegen oude en koude pijnen in de gewrichten, lever en milt. Het is goed tegen verkoudheidsziekten van de zenuwen en hersenen, hoofdpijn en pijn in de zij; het geneest lethargie; gezalfd op de intieme delen, wekt het lust op en geneest het alle gevoelloosheid en stijfheid die door verkoudheid voortkwam. Oleum de euphorbio compositum of de samengestelde olie van Euphorbia, werkt als een gewone olie, maar effectiever; het geneest oude en verkoudheidsziekten van de zenuwen en hersenen en voorkomt slaperigheid. Het is zeer effectief bij koude pijnen in de baarmoeder, nieren en blaas, omdat het op de betreffende plekken wordt gezalfd. Het extract van Euphorbia geneest verlamming, jicht, spasmen en waterzuchten verwijdert slijm uit de zenuwen.

FERN.

Description of this there are two kinds principally to be treated of; viz. the male and female. The female groweth higher than the male, but the leaves thereof are less, and more divided or dented, but of the same smell as that of the male. The virtues of each are the same.

Place. They grow on heaths and in shady places near the hedge-sides in mod parts of this kingdom.

Time. They flower and seed at midsummer.

Government and Virtues. It is under the dominion of Mercury, both the male and female. The roots of both these sorts of ferns, being bruised and boiled in mead, or honey-water, and drunk, kill both the broad and long worms in the body, and abate the swelling and hardness of the spleen. The green leaves, eaten, purge the belly of choleric and waterish humours, but they trouble the stomach ; they also cause abortion, consequently are unfit for the use of pregnant women. The roots bruised, and boiled in oil or hog's lard, make a very profitable ointment to heal wounds, or draw forth thorns from the flesh. The powder of them, used in foul ulcers, drieth up their malignant moisture, and causeth their speedy healing. Fern being burnt, the smoke thereof driveth away serpents, gnats, and other noisome creatures, which in fenny countries are sometimes very troublesome.

VAREN. (Dryopteris filix-mas, Athyrium filix-femina)

Beschrijving: Hiervan zijn er hoofdzakelijk twee soorten te behandelen, namelijk de mannelijke en de vrouwelijke. De vrouwelijke groei is hoger dan de mannelijke, maar de bladeren ervan zijn kleiner en meer gespleten of ingedeukt, maar hebben dezelfde geur als die van de mannelijke. De eigenschappen van beide zijn dezelfde.

Plaats. Ze groeien op heidevelden en op schaduwrijke plaatsen nabij heggen in gematigde delen van dit koninkrijk.

Tijd. Ze bloeien en zaaien midden in de zomer.

Regering en eigenschappen. Het staat onder de heerschappij van Mercurius, zowel de mannelijke als de vrouwelijke. De wortels van beide soorten varens, gekneusd en gekookt in mede of honingwateren gedronken, doden zowel de brede als de lange wormen in het lichaam en verminderen de zwelling en verharding van de milt. De groene bladeren, gegeten, zuiveren de buik van cholerische en waterige levensgeesten, maar ze verontrusten de maag; Ze veroorzaken ook abortus en zijn daarom ongeschikt voor gebruik door zwangere vrouwen. De wortels, gekneusd en gekookt in olie of varkensreuzel, vormen een zeer effectieve zalf om wonden te genezen of doornen uit het vlees te verwijderen. Het poeder ervan, gebruikt bij vieze zweren, droogt het kwaadaardige vocht op en zorgt voor een snelle genezing. Wanneer varens worden verbrand verdrijft de rook ervan slangen, muggen en andere schadelijke wezens die in moerasachtige streken soms erg lastig zijn.

WATER-FERN.

IT is called also osmond-royal.

Description. This shooteth forth in the spring time ; it hath several rough hard stalks, half-round, or flattish on one side, and hollow; they are about two feet high, having many branches of winged yellowish-green leaves on all sides, set one against another, longer, narrower, and not nicked on the edges ; from the top of some of these stalks grow forth a long bush of small and more yellow-green scaly aglets, set in the same manner on the stalks as the leaves are; these are supposed to be the flowers and seed. The root is rough, thick, and scaly, having a whitish pith in the middle, which is called the heart thereof.

Place. It groweth in moors, bogs, and watery places, in many parts of this kingdom.

Time. It is green all the summer, but the root liveth during the winter.

Government and Virtues. Saturn owns this plant. It hath all the virtues of the former ferns, though much more effectual in its operations than either, both for inward and outward griefs, and is a singular remedy for wounds, bruises, &c. The decoction drunk, or boiled down to an oil or ointment, and applied, is also good for bruises, and bones broken or disjointed ; as also for ruptures and burstings, and giveth much ease to the cholic and in splenetic diseases. The decoction of the root, taken in white wine, provoketh urine exceedingly, and cleanseth its passages. Of the ashes of these ferns, with water, are made balls, (particularly in Warwickshire and Staffordshire,) with which, being dried in the sun, they wash their clothes instead of soap ; but before they use them they put them into a light fire till they are red-hot, and then they will easily powder.---This fern also is used in Sussex to burn lime, the flame being very fit for that purpose.— -The juice of the root is good for burns.-— The ashes cast upon stones, instead of nitre, make glass of a green colour.

WATERVAREN. (Osmunda regalis)

HET wordt ook wel osmond-royal genoemd.

Beschrijving. Deze scheut komt in het voorjaar uit; het heeft verschillende ruwe, harde stengels, halfrond of aan één kant plat en hol; ze zijn ongeveer 60 cm hoog, met aan alle kanten vele takken met gevleugelde, geelgroene bladeren, die tegen elkaar aan staan, langer, smaller en niet gekerfd aan de randen; vanaf de top van sommige van deze stengels groeit een lange struik met kleine, meer geelgroene, geschubde blaadjes die op dezelfde manier op de stengels staan als de bladeren; dit zouden de bloemen en het zaad zijn. De wortel is ruw, dik en geschubd, met een witachtig merg in het midden, dat het hart ervan wordt genoemd.

Plaats. Het groeit in heidevelden, moerassen en waterrijke plaatsen in veel delen van dit koninkrijk.

Tijd. Het is de hele zomer groen, maar de wortel leeft gedurende de winter.

Regering en Deugden. Saturnus is de eigenaar van deze plant. Ze bezit alle goede eigenschappen van de voorgaande varens, hoewel ze veel effectiever is in haar werking dan beide, zowel bij innerlijk als uiterlijk verdriet en is een uniek middel tegen wonden, kneuzingenenz.

Het afkooksel, gedronken of ingekookt tot een olie of zalf en aangebracht is ook goed tegen kneuzingen en gebroken of ontwrichte botten; evenals tegen breuken en barsten en geeft veel verlichting bij gal- en miltziekten. Het afkooksel van de wortel, ingenomen met witte wijn, wekt de urineproductie enorm op en reinigt de afvoergangen. Van de as van deze varens worden, met water, ballen gemaakt (vooral in Warwickshire en Staffordshire), waarmee ze, gedroogd in de zon, hun kleren wassen in plaats van zeep; maar voordat men ze gebruiken, leggen ze die in een zacht vuur tot ze roodgloeiend zijnen dan zullen ze gemakkelijk verpulveren. ---Deze varen wordt ook in Sussex gebruikt om kalk te branden, aangezien de vlam daarvoor zeer geschikt is. ---Het sap van de wortel is goed tegen brandwonden. ---De as die op stenen wordt gestrooid, in plaats van salpeter, maakt glas met een groene kleur.

FEATHERFEW.

Description. COMMON featherfew hath many large, fresh, green, leaves, very much torn or cut on the edges ; the stalks are hard and round, set with many such-like leaves, but somewhat smaller ; at the tops stand many single flowers, each upon a small footstalk ; they consist of many small white leaves, standing round a yellow thrumb. The root is somewhat hard and short, with many strong fibres.— The smell of the whole plant is strong ; taste bitter.

Place. There are some places in this kingdom where it grows wild; but it is generally a garden plant.

Time. It flowereth in the months of June and July.

Government and Virtues. This herb is governed by Venus. Being boiled in white wine, and the decoction drunk, it cleanseth the womb, expelleth the afterbirth, and is of general utility to the fair sex. It is used for the diseases of the mother, either in the rising or strangling of the same, or when attended with hardness or inflammation, being applied outwardly thereunto. A decoction of flowers in wine, with a little nutmeg or mace therein, drunk several times a-day, is an approved provocative of women's courses, as also a great help to expel the dead and after births; and to sit over the hot fumes of the decoction of the herb, made in water or wine, will prove equally serviceable. The decoction, mixed with sugar or honey, is good to help a cough, to cleanse the chest or stomach of phlegm, and to expel the stone. The powder of the herb taken in wine, with some oxymel, purgeth both choler and phlegm, and is good for those who are short-winded, or are troubled with melancholy or lowness of spirits ; it is effectual in removing all pains of the head arising from a cold, the herb being bruised, and applied to the crown thereof; used in the same manner, it is likewise good for the swimming or giddiness of the head. The decoction thereof drunk warm, and the herb bruised with a few grains of bay-salt, and applied to the wrists, will prevent the return of ague-fits. The distilled water taketh away freckles and other spots of the skin, and other blemishes in the face ; the herb bruised, and heated on a tile, with some wine to moisten it, or fried with a little oil and wine, and applied warm outwardly helpeth the wind and cholic in the lower part of the belly. It is an especial remedy against: the too liberal use of opium.

VEERTJES. (Tanacetum parthenium)

Beschrijving. GEWONE moederkruid heeft veel grote, frisse, groene bladeren die aan de randen flink gescheurd of afgesneden zijn; de stengels zijn hard en rond, bezet met veel soortgelijke bladeren, maar iets kleiner; bovenaan staan veel afzonderlijke bloemen, elk op een klein steeltje; ze bestaan uit veel kleine witte blaadjes, die rond een gele stengel staan. De wortel is enigszins hard en kort, met veel sterke vezels. De geur van de hele plant is sterk; de smaak is bitter.

Plaats. Er zijn enkele plaatsen in dit koninkrijk waar het wild groeit; maar het is over het algemeen een tuinplant.

Tijd. Het bloeit in de maanden juni en juli.

Regering en deugden. Dit kruid staat onder Venus. Gekookt in witte wijn en gedronken uit het aftreksel, reinigt het de baarmoeder, verdrijft het de nageboorte en is het van algemeen nut voor het schone geslacht. Het wordt gebruikt bij ziektes van de moeder, hetzij bij het opkomen of wurgen ervan, hetzij wanneer er sprake is van verharding of ontsteking, door het uitwendig op de moeder aan te brengen.

Een afkooksel van bloemen in wijn, met een beetje nootmuskaat of foelie erin, meerdere malen per dag gedronken, is een goedgekeurd provocerend middel voor vrouwen en ook een grote hulp bij het uitdrijven van overleden en nageboortes; en zitten boven de hete dampen van het afkooksel van het kruid, gemaakt in water of wijn, zal evenzeer nuttig blijken. Het afkooksel, gemengd met suiker of honing is goed tegen hoest, om de borst of maag te reinigen van slijm en om nierstenen uit te drijven. Het poeder van het kruid, ingenomen in wijn, met wat oxymel, zuivert zowel gal als slijm en is goed voor mensen die kortademig zijn of last hebben van melancholie of neerslachtigheid; het is effectief bij het wegnemen van alle hoofdpijn die voortkomt uit verkoudheid; het kruid wordt gekneusd en op de kruin aangebracht; op dezelfde manier gebruikt, is het eveneens goed tegen hoofdpijn of duizeligheid. Het aftreksel ervan warm gedronken en het kruid gekneusd met een paar korrels laurierzout en aangebracht op de polsen, voorkomt terugkeer van koortsaanvallen. Het gedestilleerde water verwijdert sproeten en andere huidvlekken en andere oneffenheden in het gezicht; het kruid gekneusd en verwarmd op een tegel, met wat wijn om het te bevochtigen of gebakken met een beetje olie en wijnen warm aangebracht, verlicht winderigheid en verkoudheid in het onderlichaam. Het is een speciaal middel tegen overmatig gebruik van opium.

FENNEL.

EVERY garden affordeth this so plentifully, that it needeth no description.

Government and Virtues. It is governed by Mercury, under Virgo, and beareth antipathy to Pisces. It is exceeding good to be boiled with fish, as it consumeth the phlegmatic humour arising therefrom. Fennel is good to break wind, provoke urine, and ease the pains of as well as break, the stone. The leaves and seed boiled in barley-water, and drunk, are good to increase milk and make it more wholesome. The leaves, or rather seed, boiled in water, will stay the hiccough, and take away the loathing which often happens to the stomach of sick and feverish persons, and allayeth the heat thereof; the seed, if it be boiled in wine, and drunk. Is good for those who are bitten by a serpent, or have eaten poisonous herbs ; the seed and root help to open obstructions of the liver, spleen, and gall, and thereby remove the painful and windy swellings of the spleen, the yellow jaundice, and the gout and cramp ; the seed is of great use in medicines given to help shortness of breath, and wheesing by stoppage of the lungs ; and it helpeth to bring down the courses, and cleanse the parts after delivery. The roots are good to be put into diet drinks and broths that are taken to cleanse the blood, to open obstructions of the liver, to provoke the urine, to amend the ill colour of the face after sickness, and to cause a good habit of the body. The distilled water of the whole herb, or the condensate juice dissolved, (but especially the natural juice that issueth forth, from this plant in hot countries) dropped into the eyes, cleanseth them from mist: and film growing upon the sight thereof. The sweet fennel is much weaker in physical uses than the common fennel, and the wild is stronger and hotter than the tame, and therefore more powerful against the stone, but not so effectual to increase milk because of its dryness.

VENKEL. (Foeniculum vulgare)

Elke tuin biedt dit zo overvloedig, dat het geen beschrijving behoeft.

Regering en Deugden. Het wordt geregeerd door Mercurius onder Maagd en heeft een afkeer van Vissen. Het is buitengewoon goed om met vis gekookt te worden, omdat het de flegmatische levensgeest die daaruit voortkomt verteert. Venkel is goed om wind te laten, urine op te wekken en pijn te verlichten en ook om de niersteen te breken. De bladeren en zaden gekookt in gerstewater en gedronken, zijn goed om de melkproductie te vermeerderen en deze gezonder te maken. De bladeren of liever gezegd zaden, gekookt in water, zullen de hik stillen en de walging wegnemen die vaak optreedt in de maag van zieke en koortsige personen en de hitte ervan verlichten; het zaad, gekookt in wijn en gedronken, is goed voor degenen die door een slang gebeten zijn of giftige kruiden hebben gegeten; Het zaad en de wortel helpen om verstoppingen in de lever, milt en gal te verhelpen en zo de pijnlijke en winderige zwellingen van de milt, de gele geelzucht en jicht en krampen te verhelpen. Het zaad is zeer bruikbaar in medicijnen die worden gegeven tegen kortademigheid en piepende ademhaling door verstopping van de longen. Het helpt ook om de luchtwegen te kalmeren en de delen na de bevalling te reinigen.

De wortels zijn goed te gebruiken in dieetdranken en bouillons die het bloed reinigen, leververstoppingen verhelpen, de urineproductie stimuleren, de kleur van het gezicht na ziekte verbeteren en het lichaam een goede gewoonte aanleren. Het gedestilleerde water van het hele kruid of het opgeloste condens sap (maar vooral het natuurlijke sap dat in warme landen uit deze plant kwam) in de ogen druppelen, reinigt de ogen van nevel en een waas dat zich vormt bij de aanblik ervan. Zoete venkel is veel zwakker in fysieke toepassingen dan gewone venkel en wilde venkel is sterker en heter dan tamme venkel en daarom krachtiger tegen nierstenen, maar minder effectief om melkproductie te bevorderen vanwege de droogte.

SOW - FENNEL.

BESIDES the common English names of sow- fennel, hogs-fennel, hoar-strong, hoar-strang, sulphur-wort, and brimstone-wort, it is called in Latin, peusidanum.

Description. The common sow-fennel hath many branched stalks of thick and somewhat long leaves, three of which generally grow together; the stalk is straight and crested, with joints thereon, somewhat less than the common fennel, and branching forth at the top several small sprays with tufts of yellow flowers, after which Cometh flat, thin, and yellowish, seed, rather larger than that of the former. The root groweth great and deep, with many fibres hanging thereto of a strong smell and yieldeth a yellowish clammy juice, almost like a gum.

Place. It groweth plentifully in the low fait marshes near Feversham in Kent. Time. It flowereth and seedeth in July and August.

Government and Virtues. This also is an herb of Mercury. The Juice of sow-fennel used with vinegar and rose-water, or the juice with a little euphorbium, put to the nose, helpeth those who are troubled with the lethargy, the frenzy, the turning or giddiness of the head, the falling-sickness, long and inveterate head-ach, the palsy, sciatica, cramp, and in general all the diseases of the sinews, being mixed with oil and vinegar, and the affected parts bathed therewith. The juice dissolved in wine, or put into an egg, is good for the cough, or shortness of breath, and to expel wind's it purgeth the belly gently, helpeth the hardness of the spleen, giveth ease to pregnant women, and easeth the pains of the reins, bladder, and womb. A little of the juice dissolved in wine and dropped into the ears, easeth the pains thereof, or put into an hollow tooth, easeth the tooth-ach; the root is less effectual in all the aforesaid diseases, yet it is not without its virtues ; the powder of it cleanseth foul ulcers, draweth forth splinters of broken bones, drieth up old and inveterate running sores, and is an excellent salve for green wounds.

ZEUG VENKEL. (Peucedanum officinale)

Naast de gebruikelijke Engelse namen voor zeugenkel, varkensvenkel, haar strong, hoar-strang, zwavelkruid en zwavelkruid, wordt het in het Latijn peusidanum genoemd.

Beschrijving. De gewone zeugenkel heeft vele vertakte stengels met dikke en enigszins lange bladeren, waarvan er doorgaans drie aan elkaar groeien; de stengel is recht en gekamd, met daaraan gewrichten, iets minder dan die van de gewone venkel en vertakt zich aan de top in verschillende kleine trossen met plukjes gele bloemen, waarna plat, dun en gelig zaad ontstaat, iets groter dan dat van de eerste. De wortel groeit groot en diep, met veel vezels die eraan hangen, met een sterke geur en leverde een gelig, klam sap op, bijna als een gom.

Plaats. De plant groeit overvloedig in de laagveenmoerassen nabij Feversham in Kent. Tijd. De plant bloeit en zaad wordt in juli en augustus geproduceerd.

Regering en Deugden. Dit is ook een kruid van Mercurius. Het sap van venkelzaad, gebruikt met azijn en rozenwater of het sap met een beetje Euphorbia, in de neus gebracht helpt bij mensen die last hebben van lethargie, razernij, draaierigheid of duizeligheid, vallende ziekte, langdurige en hardnekkige hoofdpijn, verlamming, ischias, kramp en in het algemeen alle ziekten van de pezen. Het werd gemengd met olie en azijn en de aangetaste delen werden ermee gewassen. Het sap opgelost in wijn of in een ei gedaan, is goed tegen hoest of kortademigheid en om winden te verdrijven, reinigt het de buik zachtjes, verlicht het de hardheid van de milt, geeft het verlichting aan zwangere vrouwen en verlicht het de pijn van de aderen, de blaas en de baarmoeder. Een beetje van het sap opgelost in wijn en in de oren gedruppeld, verlicht de pijn daarvan of in een holle tand gedaan, verlicht de kiespijn; De wortel is weliswaar minder effectief bij alle bovengenoemde ziekten, maar is toch niet zonder voordelen: het poeder ervan reinigt vieze zweren, verwijdert splinters van gebroken botten, droogt oude en hardnekkige wonden uit en is een uitstekende zalf voor groene wonden.

FIGWORT.

CALLED also throatwort.

Description. Common great figwort shooteth forth several great, strong, hard, square, brown stalks, three or four feet high, whereon grow large, hard, and dark

green, leaves, two on a joint, being larger and harder than the nettle leaves, but do not sting ; at the tops of the stalks stand many purple flowers, set in husks, not unlike those of water-betony, which are followed by round heads with a small point in the middle, containing small brownish seed. The root is large, white, and thick, (hooting forth many branches under the upper crust of the earth, which abideth many years, but the leaves perish annually.

Place. It groweth frequently 'in moist and shady places, and in the bottoms of fields and meadows.

Time. It flowereth about July, and the. seed ripens about a month after the flowers are fallen.

Government AND Virtues. Venus claims dominion over this herb. It is a» excellent remedy for the king's evil or any other disease in the neck ; the decoction of the herb taken inwardly, and the bruised herb applied outwardly, dissolved dotted and concealed blood, coming from any wound, bruise, or fall, and is no less effectual in removing knots, kernels, bunches, and wens, growing in the flesh ; it is good also for the hemorrhoid; piles, or other knobs or kernels growing near the fundament. An ointment made hereof may be used. for the above purposes when the fresh herb is not to be had. The distilled water of the whole plant, together with the root, may also be used for the aforesaid disorders ; it drieth up the superfluous virulent moisture of hollow and corroding ulcers, and taketh away all redness, spots, and freckles in the face, as also the scurf and blotches therein,., and is used with good effect to cure the body of the leprosy.

VIJGELKRUID. (Scrophularia nodosa)

Ook wel keelkruid genoemd.

Beschrijving. Gewoon groot helmkruid schiet uit met verschillende grote, sterke, harde, vierkante, bruine stengels, een meter of twee hoog, waaraan grote, harde en donkergroene bladeren groeien, twee aan één gewricht. Deze bladeren zijn groter en harder dan die van brandnetelbladeren, maar prikken niet. Aan de toppen van de stengels staan veel paarse bloemen, in hulzen gezet, vergelijkbaar met die van water betonie die gevolgd worden door ronde hoofdjes met een klein puntje in het midden, met daarin kleine bruinachtige zaden. De wortel is groot, wit en dik en produceert vele takken onder de bovenlaag van de aarde, die vele jaren blijven staan, maar de bladeren verwelken jaarlijks.

Plaats. Het groeit vaak op vochtige en schaduwrijke plaatsen en op de bodem van velden en weiden.

Tijd. Het bloeit rond juli en het zaad rijpt ongeveer een maand nadat de bloemen zijn gevallen.

Regering en deugden. Venus claimt heerschappij over dit kruid. Het is een uitstekend middel tegen het kwaad van de konings ziekte of elke andere ziekte in de nek; het afkooksel van het kruid, inwendig ingenomen en het gekneusde kruid uitwendig aangebracht, lost druppelend en verborgen bloed op, afkomstig van elke wond, kneuzing of vallen is niet minder effectief in het verwijderen van knopen, pitten, trossen en zweren die in het vlees groeien; het is ook goed voor aambeien; aambeien of andere knobbels of pitten die dicht bij het fundament groeien. Een hiervan gemaakte zalf kan voor bovengenoemde doeleinden worden gebruikt wanneer het verse kruid niet beschikbaar is. Het gedestilleerde water van de hele plant, samen met de wortel, kan ook worden gebruikt voor de bovengenoemde aandoeningen; Het droogt het overtollige, kwaadaardige vocht uit holle en etterende zweren op en verwijdert alle roodheid, vlekken en sproeten in het gezicht, evenals de schilfers en plekjes daarin. Het wordt met goed effect gebruikt om het lichaam te genezen van melaatsheid.

FILIPENDULA.

IT is by some called dropwort.

Description. It shooteth forth many leaves of various sizes, growing on each side of a rib, and much dented on the edges, somewhat resembling wild tansy or agrimony, but feel much harder; among these rise up one or more stalks, two or three feet high, spreading itself into many other branches, each bearing several white sweet-smelling flowers, consisting of five leaves apiece, with small threads in the middle; they stand together in a tuft or umbel, each upon a small footstalk, and are succeeded by round chaffy heads like buttons, which contain the seed. The. root consists of many tuberous pieces, fastened together by many small, long, blackish strings, .which runs from one to another.

Place. It groweth in many places of this kingdom, in the corners of dry fields and meadows and also by hedge-sides.

Time. They flower in June and July, and their seed is ripe in August.

Government AND Virtues. It is under the dominion of Venus. It is very effectual to open the urinary passages, and to help the stranguary, and all other pains of the bladder and reins, and to expel the stone and gravel, by taking the root m powder, or a decoction of them in white wine, sweetened with sugar ; the same also helpeth to expel the afterbirth. The roots made into powder, and mixed with honey, after the manner of an electuary, is good to be taken by those whose stomachs are swollen, breaking and expelling the wind which was the cause thereof, as also for ail diseases of the lungs, as shortness of breath, wheezings, hoarseness of the throat, and the cough, and to expectorate cold phlegm. It is called drop wort because it giveth ease to those who evacuate their water by drops.

FILIPENDULA. (Filipendula vulgaris)

Sommigen noemen het dropwort.

Beschrijving. De plant schiet uit met vele bladeren van verschillende groottes, die aan weerszijden van een rib groeien en aan de randen flink ingedeukt zijn enigszins lijken op wilde boerenwormkruid of Agrimonia, maar veel harder aanvoelend; tussen deze bladeren verrijzen een of meer stengels, zestig tot negentig centimeter hoog, die zich verspreiden over vele andere takken, elk met verschillende witte, zoetgeurende bloemen, bestaande uit vijf bladeren per stuk, met kleine draadjes in het midden; ze staan samen in een pluim of scherm, elk op een klein steeltje en worden gevolgd door ronde, kafachtige hoofdjes, zoals knopen, die het zaad bevatten. De wortel bestaat uit vele knolachtige delen, aan elkaar vastgemaakt door vele kleine, lange, zwartachtige draadjes, die van de ene naar de andere lopen.

Plaats. De plant groeit op veel plaatsen in dit koninkrijk, in de hoeken van droge velden en weilanden en ook langs heggen.

Tijd. Ze bloeien in juni en juli en het zaad is rijp in augustus.

Regering en deugden. Het staat onder de heerschappij van Venus. Het is zeer effectief om de urinewegen te openen en om te helpen bij plas openingen en alle andere pijnen van de blaas en aderen en om steen en gruis uit te drijven, door de wortel in poedervorm of een afkooksel ervan in witte wijn te nemen, gezoet met suiker; hetzelfde helpt ook om de nageboorte uit te drijven. De wortels tot poeder vermalen en gemengd met honing, op de manier van een likkepot, is goed om te worden ingenomen door degenen wier maag gezwollen is, waardoor de wind breekt en wordt uitgedreven die de oorzaak ervan was, evenals voor alle kwalen van de longen, zoals kortademigheid, piepende ademhaling, heesheid van de keel en hoest en om koud slijm op te hoesten. Het wordt druppelkruid genoemd omdat het verlichting geeft aan degenen die hun water druppelsgewijs lozen.

FIG-TREE.

FOR to give a description of a tree so well known to almost: every body who lives in this kingdom, were needless; shall therefore only observe, that it is much fitter, for medicinal purposes than any other.

Government and Virtues. The tree is under the dominion of Jupiter. The milk that isseuth from the leaves or branches when they are broken, being dropped upon warts,, taketh them away; the decoction of the leaves is exceeding good to wash sore heads with, nor is there scarcely a better remedy for the leprosy than this; it also clears the face of the morphew, and the body of white scurf, moist scabs, and running sores; if it be dropped into old fretting ulcers, it cleanseth but the moisture and closeth up the flesh. For the sake of convenience, an ointment may be made of the leaves whilst they are green, which will keep all the winter. A decoction of the leaves taken inwardly, or rather the syrup of them, dissolves congealed blood caused by falls or bruises, and is good for the bloody flux; the ashes of the wood made into an ointment with hog's lard, cureth kibes and chilblains ; the juice being put into a hollow tooth, easeth the tooth-ach, and dropped into the ears, cureth the deafness and pains thereof. An ointment of the juice and hog's grease, is an excellent remedy for the biting of a mad dog, or other venomous beasts. A syrup of the green fruit is very good for coughs, hoarseness, shortness of breath, and all diseases of the breast and stings; it is equally effective for the dropsy, and falling sickness. It is reported, but I cannot vouch for its veracity, that a bull, be he never so mad, by being tied to this tree, will quickly become tame and gentle.

VIJGENBOOM. (Ficus carica)

Om een beschrijving te geven van een boom die zo bekend is bij bijna iedereen die in dit koninkrijk leeft, zou overbodig zijn; we zullen daarom alleen opmerken dat het veel geschikter is voor medicinale doeleinden dan welke andere ook.

Regering en Deugden. De boom staat onder de heerschappij van Jupiter. De melk die uit de bladeren of takken stroomt wanneer ze gebroken zijn, wordt, wanneer deze op wratten wordt gedruppeld, verwijderd; het afkooksel van de bladeren is buitengewoon goed om pijnlijke hoofden mee te wassen en er is nauwelijks een beter middel tegen melaatsheid dan dit; het reinigt ook het gezicht van de morfeem lichaam van witte schilfers, vochtige korsten en etterende zweren; als het in oude, knagende zweren wordt gedruppeld, reinigt het slechts het vocht en sluit het vlees in. Voor het gemak kan een zalf van de bladeren worden gemaakt terwijl ze groen zijn die de hele winter blijft zitten.

Een afkooksel van de bladeren, inwendig ingenomen of liever de siroop ervan, lost gestold bloed op, veroorzaakt door vallen of kneuzingen en is goed tegen bloedverlies; de as van het hout, gemaakt tot een zalf met varkensreuzel, verzacht hardheid en winterhanden; het sap, in een holle kies gedaan, verzacht de kiespijnen gedruppeld in de oren, geneest de doofheid en de pijn daarvan. Een zalf van het sap en varkensvet is een uitstekend middel tegen het bijten van een dolle hond of andere giftige dieren. Een siroop van de groene vrucht is zeer goed tegen hoest, heesheid, kortademigheid en alle borstziekten en steken; het is even effectief tegen waterzucht als tegen vallende ziekte. Er wordt gezegd, maar ik kan de waarheid ervan niet garanderen, dat een stier, hoe dol het ook is, door aan deze boom vast te binden, snel tam en zachtaardig zal worden.

FLOWER-DE-LUCE. IT also beareth the name of yellow- water- flag.

Description. There are other flower-de-luces, from which this herb differs 4'chiefiy in the leaves ; those of this plant are much longer and narrower, and of a sad green colour ; in other respects there is little or no difference. The leaves' grow together, from the middle of which riseth the stalk, bearing on the top small yellow flowers, with three failing leaves, and other three arched that cover their bottoms ; but, instead of the three upright leaves which are in the other kinds, in this there is substituted three very short leaves, which are followed by long triangled heads, each containing large and flattish seed. The root is long and slender of a pale brownish colour on the outside, and of a hoar lightish colour within, having many hard fibres thereat, and of a harsh taste.

Place. It usually grows in watery ditches, ponds, lakes, and moor-sides, which are filled with standing or running water.

Time. It flowereth in July, and the seed is ripe in August.

Government and Virtues. It is under the dominion of the Moon. The root is of a very astringent, cooling, and drying, nature, and thereby helpeth all laks and fluxes, whether of blood or humours, as bleeding at the mouth, nose, or other parts, in the immoderate flooding of women's courses. The distilled water of the whole herb, flowers, and roots, is a sovereign remedy for weak eyes, being either dropped therein or cloths or sponge wet therewith and applied to the forehead ; being also fomented on swellings and hot inflammations and cankers incident to women's breasts ; also foul ulcers in the privy parts of either sex. An ointment made of the flowers is better for these external applications.

BLOEM VAN HET LICHT. (Iris pseudoacorus)

Het draagt ook de naam gele watervlag.

Beschrijving. Er zijn andere bloembollen, waarvan dit kruid zich voornamelijk onderscheidt door de bladeren; die van deze plant zijn veel langer en smaller en hebben een treurige groene kleur; verder is er weinig of geen verschil. De bladeren groeien samen, vanuit het midden waarvan de stengel omhoogkomt, met bovenaan kleine gele bloemen, met drie afgevallen bladeren en drie andere gebogen bladeren die de onderkant bedekken; maar in plaats van de drie rechtopstaande bladeren die bij de andere soorten voorkomen, zijn hier drie zeer korte bladeren gebruikt, gevolgd door lange driehoekige hoofdjes, elk met grote en platte zaden. De wortel is lang en slank, lichtbruin van buiten en lichtgrijs van binnen met veel hardere vezels en een scherpe smaak.

Plaats. Het groeit meestal in waterrijke sloten, vijvers, meren en heidevelden, die gevuld zijn met stilstaand of stromend water.

Tijd. Het bloeit in juli en het zaad is rijp in augustus.

Regering en deugden. Het staat onder de heerschappij van de Maan. De wortel is zeer samentrekkend, verkoelend en uitdrogend van aard en verhelpt daardoor alle gebreken en stromingen of het nu gaat om bloedingen of levensstromen, zoals bloedingen uit de mond, neus of andere lichaamsdelen, bij overmatige overstroming van de vrouwelijke slijmvliezen. Het gedestilleerde water van het hele kruid, de bloemen en de wortels, is een uitstekend middel tegen zwakke ogen. Het kan erin gedruppeld worden of met een doek of spons, bevochtigd en op het voorhoofd aangebracht; het wordt ook gebruikt bij zwellingen, hete ontstekingen en zweren die kenmerkend zijn voor de borsten van vrouwen; en ook bij vieze zweren in de intieme delen van beide seksen. Een zalf van de bloemen is beter voor deze uitwendige toepassingen.

FLAXWEED.

CALLED likewise toad-flax.

Description. Our common flaxweed hath many stalks, thick set with long and narrow blue or ash coloured leaves, and bearing from the middle upward a vast number of pale yellow flowers of as strong unpleasant smell, with deeper yellow mouths, and blackish flat seeds in round heads. The root is somewhat woody and white, especially the chief branch of it, which spreadeth itself many ways, having several fibres hanging thereto.

Place. This groweth in every part of this kingdom, and is to be found by the way-sides in meadows, banks, and borders.

Time. It blossoms in summer, and the seed is ripe usually about the middle or latter end of August.

Government and Virtues. Mars owns this herb. It is frequently used to provoke urine and to expel the abundance of those watery humours by urine which cause the dropsy. The decoction of the herb with the leaves and flowers in wine, doth somewhat move the belly downwards, openeth obstructions of the liver, helpeth the yellow jaundice, expelleth poison, provoketh women's courses, and driveth forth the dead child and after-birth. Being drunk with a drachm of the powder of the seed, or the bark of the root of wall- wort, mixed with a little cinnamon, for several days together, it is esteemed a singular remedy for the dropsy ; the juice of the herb, or the distilled water, dropped into the eyes, is a certain cure for all heat, inflammations, and redness of them ; the same, put into foul ulcers, whether cankerous or fistulous, with tents, or the parts washed or injeicted therewith, cleanseth them thoroughly from the bottom, and healeth them up with safety ; it also cleanseth the skin of the morphew, scurf, wheals, pimples, or other spots and blemishs, either used by itself or with the powder of lupines.

VLASKRUID. (Linaria vulgaris)

Ook wel paddenkruid genoemd.

Beschrijving. Ons gewone vlaskruid heeft vele stengels, dicht opeengepakt met lange en smalle blauwe of asgrijze bladeren en draagt van het midden naar boven een groot aantal lichtgele bloemen met een sterke, onaangename geur, met diepere gele monden en zwartachtige, platte zaden in ronde hoofdjes. De wortel is enigszins houtachtig en wit, vooral de hoofdtak ervan, die zich in vele richtingen verspreidt en waaraan verschillende vezels hangen.

Plaats. Deze plant groeit in elk deel van dit koninkrijk en is te vinden langs de wegen in weilanden, op oevers en in borders.

Tijd. Het bloeit in de zomer en het zaad is meestal rijp rond midden of eind augustus.

Regering en Deugden. Mars bezit dit kruid. Het wordt vaak gebruikt om urine op te wekken en de overvloed van die waterige levensgeesten via urine uit te drijven die waterzucht veroorzaken. Het afkooksel van het kruid met de bladeren en bloemen in wijn, beweegt de buik enigszins naar beneden, opent verstoppingen in de lever, helpt bij geelzucht, verdrijft gif, wekt vrouwenloop op en verdrijft het dode kind en de nageboorte. Na enkele dagen gedronken te zijn geweest van een drachme van het poeder van het zaad of de schors van de wortel van muurkruid, gemengd met een beetje kaneel wordt het beschouwd als een uniek middel tegen waterzucht; het sap van het kruid of het gedestilleerde water in de ogen gedruppeld is een zekere remedie tegen alle hitte, ontstekingen en roodheid ervan; hetzelfde, in vuile zweren gebracht of ze nu kankerachtig of fistelachtig zijn, met tenten of de delen ermee gewassen of geïnjecteerd, reinigt ze grondig van onderaf en geneest ze veilig; Het reinigt ook de huid van morfeem, schilfers, bultjes, puistjes of andere vlekken en oneffenheden, hetzij op zichzelf gebruikt of met het poeder van lupine.

FLEA - WORT.

Description. The ordinary flea-wort riseth up with a stalk about two feet high, though sometimes higher and full of joints and branches on every side, quite up to the top; at each of the joints grow two small, long, and narrow, whitish green leaves, which are somewhat hairy. At the tops of the branches stand several small, short, scaly, or chaffy, heads, out of which come forth small whitish yellow threads, somewhat like those of the plantane herbs, which are the blossoms or flowers. The seed contained in those heads is small and sliming, and very much resembles fleas, both in size and colour, whilst: it is fresh but turns black as its age advances. The root is short, white, hard, and woody, perishing every year, and rising from its own seed, which it promiscuously sheds. The whole plant is rather whitish and hairy, smelling somewhat like rosin.

There is another sort hereof, differing not from the former in the manner of its growth, but the stalks and branches are somewhat greater; bending down towards the ground ; the leaves are rather larger, the heads a little less, and the seed very much alike. The root and leaves abide ail the year, and do not perish in the winter season like the former.

Place. The first groweth only in gardens, but the second plentifully in fields and pastures near the sea.

Time. They flower in July, or thereabouts.

Government and Virtues. The herb is cold and dry, and of a Saturnine quality. The seed fried and taken stayeth the flux or lask of the belly, and the corrosions that proceed from hot, choleric, sharp, and malignant, humours, or from too strong an operation of any medicine, as scammony, &c. The mucilage of the seed made with rose-water, and a little sugar- candy added thereto, is very good in all hot agues and burning fevers and inflammations ; also to allay the thirst, and lenify the dryness and roughness of the tongue and throat. It helpeth hoarseness of the voice, diseases of the breast and lungs, caused by heat or sharp fait humours, and also the pleurisy. The mucilage of the seed made with plantane-water, with the yolk of an egg and a little populeon added thereto, is a safe and sure remedy for the sharpness, prickings, and pains of the hemorrhoids, or piles, if it be laid on a cloth and bound thereto. It healeth inflammations in all parts of the body, and the pains arising therefrom, as the head-ach, &c. It easeth the pains of imposthumes, swellings, and breakings-out of the skin, as blains, wheals, pushes, purples, and the like; as also the pains of the joints, gout, sciatica, and dislocated members; and, applied with oil of roses and vinegar, it is good to help the bursting of young children, and the swelling of the navel. It is a good remedy for fore breads and nipples of women ; the juice of the herb with a little honey, put into the ears, helpeth the running and destroyeth the worms breeding therein ; the same also mixed with hogs' s grease, and applied to corrupt and filthy ulcers, cleanseth and healeth them.

VLOOIENKRUID. (Plantago psyllium, Plantago ovata)

Beschrijving. Het gewone vlooienkruid verrijst met een stengel van ongeveer 60 cm hoog, hoewel soms hoger en vol gewrichten en vertakkingen aan alle kanten, tot helemaal bovenaan; aan elk van de gewrichten groeien twee kleine, lange en smalle, witachtig groene blaadjes, die enigszins behaard zijn. Aan de toppen van de takken [landen] verschillende kleine, korte, geschubde of kafachtige hoofdjes, waaruit kleine witachtig gele draadjes komen enigszins vergelijkbaar met die van weegbreekruiden, die de bloesems of bloemen vormen. Het zaad in die hoofdjes is klein en slijmerig en lijkt sterk op vlooien, zowel qua grootte als kleur, terwijl het vers is maar zwart wordt naarmate de leeftijd vordert. De wortel is kort, wit, hard en houtachtig, sterft elk jaar af en komt voort uit het eigen zaad, dat het willekeurig afwerpt. De hele plant is tamelijk witachtig en behaard en ruikt een beetje naar hars. Er is een andere soort, die qua groeiwijze niet van de vorige verschilt, maar de stengels en takken zijn iets groter en buigen naar de grond; de bladeren zijn iets groter, de bloemhoofdjes iets kleiner en het zaad lijkt er sterk op. De wortel en bladeren blijven het hele jaar door in leven en vergaan niet in de winter zoals de vorige.

Plaats. De eerste groeit alleen in tuinen, maar de tweede overvloedig in velden en weilanden nabij de zee.

Tijd. Ze bloeien in juli of daaromtrent.

Regering en Deugden. Het kruid is koud en droog en van een Saturnusachtige kwaliteit. Het zaad, gebakken en ingenomen, remt de maagwinding of -krampen en de irritaties die voortkomen uit hete, cholerische, scherpe en kwaadaardige levensgeesten of uit een te sterke werking van welk medicijn dan ook, zoals slijm enz. De slijmstof van het zaad, gemaakt met rozenwater en een beetje kandijsuiker eraan toegevoegd, is zeer goed bij alle hete koortsen en brandende koortsen en ontstekingen; ook om de dorst te stillen en de droogheid en ruwheid van tong en keel te verlichten. Het helpt tegen heesheid van de stem, ziekten van de borst en longen, veroorzaakt door hitte of scherpe levensgeesten en ook tegen pleuritis. Het slijm van het zaad, gemaakt met weegbreewater, met daaraan toegevoegd de dooier van een ei en een beetje populeon, is een veilig en zeker middel tegen de scherpte, het prikken en de pijn van aambeien of aambeien, als het op een doek wordt gelegd en daaraan wordt vastgebonden.

Het geneest ontstekingen in alle delen van het lichaam en de daaruit voortvloeiende pijnen, zoals hoofdpijn enz. Het verlicht de pijn van een zwelling met pus; een abces, zwellingen en uitbarstingen van de huid, zoals blaren, bultjes, puistjes, purperen vlekken en dergelijke; evenals gewrichtspijnen, jicht, ischias en ontwrichte ledematen; en aangebracht met rozenolie en azijn, is het goed tegen het barsten van jonge kinderen en het opzwellen van de navel. Het is een goed middel tegen vooroordelen en tepels bij vrouwen; het sap van het kruid met een beetje honing, in de oren gedaan, helpt tegen loopneus en vernietigt de wormen die daarin broedden; hetzelfde wordt ook gemengd met varkensvet en aangebracht op aangetaste en vuile zweren, waardoor ze gereinigd en genezen worden.

FLEA-BANE.

Names. IT is called also in English mullet, and in Latin conyza.

Government and Virtues. It is hot and dry in the third degree. The herb being spread under foot, or burnt and smoked in any place, will drive away venomous creatures, and will kill and destroy fleas and gnats. An ointment of the root and leaves is used with success for the itch.

Vlooienkruid. (Conyza canadensis)

Namen. Het wordt ook wel in het Engels mullet genoemd en in het Latijn Conyza.

Overheid en deugden. Het is heet en droog in de derde graad. Het kruid, uitgespreid onder de voeten of verbrand en gerookt op welke plaats dan ook, verjaagt giftige dieren en doodt en vernietigt vlooien en muggen. Een zalf van de wortel en bladeren wordt met succes gebruikt tegen jeuk.

FLIX - WEED.

Description. IT riseth up with a round, upright, hard, stalk, four or five feet high, spreading into several branches, whereon grow many greyish-green leaves very finely cut, and severed into a number of short and almost round parts. The flowers are very small and yellow, growing spike-fashion, after which come very long small pods, containing yellowish seed. The root is long and woody, perishing every year.

There is another sort of this plant, differing from the former only in the leaves, these being somewhat broader ; both kinds are of a very disagreeable smell, and of a biting taste.

Place. They grow wild in fields and by hedge-sides and highways; also among rubbish, and other places.

Time. They flower and seed in June and July.

Government And Virtues. This herb is also Saturnine. The herb and seed is of excellent use to slay the flux and lask of the belly, being taken in water wherein gads of heated steel have been often quenched; and is no less effectual for these purposes than plantane or comfrey, and to restrain any other flux of blood, either in man or woman, as also to consolidate broken and dislocated bones. The juice thereof drunk in wine, or the decoction of the herb taken, killeth the worms in the stomach and belly, as also such as are sometimes ken in putrid and ulcerated wounds. Made into a salve, it is a good plaster for foul and malignant sores ; the distilled water of the herb answereth the same purposes, though somewhat weaker, yet it is esteemed a fine medicine, and often chosen in preference to the former. Syrups, ointments, and emplasters of it, are truly valuable household medicines.

SOFIEKRUID - ONKRUID. (Descurainia sophia)

Beschrijving. De plant heeft een ronde, recht opgaande, harde stengel van 1,20 tot 1,50 meter hoog, die zich over meerdere takken verspreidt. Hieraan groeien talloze grijsgroene, zeer fijngesneden bladeren die in een aantal korte, bijna ronde delen zijn verdeeld. De bloemen zijn zeer klein en geel en groeien als aartjes. Daarna komen zeer lange, kleine peulen met geelachtig zaad. De wortel is lang en houtachtig en sterft elk jaar af.

Er is een andere soort van deze plant, die alleen van de vorige verschilt in de bladeren; deze zijn iets breder; beide soorten hebben een zeer onaangename geur en een scherpe smaak.

Plaats. Ze groeien in het wild in velden, langs heggen en langs snelwegen, ook tussen afval en op andere plaatsen.

Tijd. Ze bloeien en produceren zaad in juni en juli.

Regering en Deugden. Dit kruid is ook Saturnus. Het kruid en zaad zijn uitstekend bruikbaar om de bloedstroom en -stroom in de buik te stoppen, ingenomen in water waarin vaak stukken verhit staal zijn geblust; en is voor deze doeleinden niet minder effectief dan weegbree of smeerwortel en om elke andere bloedstroom te stoppen, zowel bij mannen als vrouwen en om gebroken en ontwrichte botten te consolideren. Het sap ervan, gedronken in wijn of het afkooksel van het kruid, doodt de wormen in de maag en buik evenals die welke soms voorkomen in rottende en zwerende wonden. Verwerkt tot een zalf is het een goede pleister voor vieze en kwaadaardige zweren; het gedestilleerde water van het kruid voldoet aan dezelfde doeleinden, hoewel iets zwakker, maar het wordt beschouwd als een uitstekend medicijn en vaak verkozen boven de eerste. Siropen, zalven en emplasters ervan zijn werkelijk waardevolle huismiddeltjes.

FLUELLIN.

Description. It shooteth forth many long branches, partly lying upon the ground, and partly standing upright, set with almost round leaves, yet a little pointed, and sometimes bordering upon an oval shape, placed without order, somewhat hoary, and of an evil greenish white colour; from the joints to the tops of the stalks, grow with the leaves, upon small short footstalks, small flowers, one at each place, opening or gaping like snap-dragons, or rather like toad-flax, with the upper part of a yellow colour, and the under of a purplish, with a small heel or spur behind; after these come small round heads, containing small black seed. The root is small and thready, perishing annually, and rising again of its own sowing.

There is another sort which has longer branches, wholly trailing upon the ground, two or three feet long, and sometimes not quite so thick set with leaves, which also grow upon small footstalks ; they are rather larger than the former, and sometimes jagged on the edges ; but, the lower part being the broadest, and terminating in a small point, its shape does not bear the most distant resemblance to that of the ear of most animals ; it is somewhat hairy, but not hoary, and of a better green than the first. The flowers come forth like those aforementioned, but the colour of the upper part is rather white than yellow, and the purple not so fair; the flower is every way larger, as are the seeds and seed-vessels. The root is like the other, and perisheth yearly.

Place. They grow in the borders and other parts of corn fields and fertile grounds, especially near Southfleet in Kent and at Buckworth, Hamerton, and Rickmansworth, in Huntingdonshire ; and in many other places.

Time. They are in bloom about June or July, and the whole plant is dry and perished before September.

Government And Virtues. It is a lunar herb. The leaves bruised and applied with barley-meal to watering eyes that are hot and inflamed by defluxions from the head, help them exceedingly ; as also the flooding of blood and humours, as the lask, bloody flux, women's courses, bleeding of the nose, mouth, or any other place, or proceeding from any bruise, wound, or bursting of a vein, and greatly helpeth such parts as need consolidating and strengthening ; it is no less effectual in closing and healing green wounds, than in cleansing and curing foul and ulcerated sores, fretting and spreading cankers, &c.

FLUELLIN. (Kickxia elatine vrouwtje en Veronica chamaedrys mannetje)

Beschrijving. De plant schiet uit met vele lange takken, deels liggend op de grond, deels rechtopstaand, bezet met bijna ronde bladeren, maar een beetje puntig en soms grenzend aan een ovale vorm, ongeordend geplaatst enigszins grijsachtig en met een gemene groenachtig witte kleur; van de gewrichten tot aan de toppen van de stengels groeien met de bladeren aan kleine korte voetstelen, kleine bloemen, één op elke plaats, opengaand of gapend als leeuwenbekken of liever als vlaspadden, met een gele bovenkant en een paarse onderkant met een kleine hiel of spoor erachter; daarna komen kleine ronde hoofdjes, met klein zwart zaad. De wortel is klein en draadachtig, sterft jaarlijks af en komt vanzelf weer op.

Er is een andere soort met langere takken die volledig over de grond hangen, zestig tot negentig centimeter langen soms niet zo dik bezet met bladeren die ook aan kleine steeltjes groeien; ze zijn een stuk groter dan de eerste en soms gekarteld aan de randen; maar omdat het onderste deel het breedst is en in een klein punt eindigt, lijkt de vorm niet in de verste verte op die van het oor van de meeste dieren; het is enigszins behaard, maar niet grijs en mooier groen dan de eerste. De bloemen komen uit zoals de eerder genoemde, maar de kleur van het bovenste deel is eerder wit dan geel en het paars niet zo mooi; de bloem is in alle opzichten groter, net als de zaden en zaaddozen. De wortel is zoals de andere en vergaat jaarlijks.

Plaats. Ze groeien in de randen en andere delen van korenvelden en vruchtbare gronden, vooral bij Southfleet in Kent en bij Buckworth, Hamerton en Rickmansworth in Huntingdonshire; en op veel andere plaatsen.

Tijd. Ze bloeien rond juni of juli en de hele plant is droog en vergaan vóór september.

Regering en Deugden. Het is een maankruid. De bladeren gekneusd en met gerstemeel aangebracht op tranende ogen die heet en ontstoken zijn door uitvloeiingen uit het hoofd, helpen enorm; evenals het overstromen van bloed en levensgeesten, evenals de bloederige vloed, vrouwenstromen, bloeden uit de neus, mond of welke andere plaats dan ook of voortkomend uit een kneuzing, wond of gebarsten ader en het helpt enorm bij die delen die consolidatie en versterking nodig hebben; het is niet minder effectief in het sluiten en genezen van groene wonden dan in het reinigen en genezen van vieze en verzweerde zweren, het veroorzaken van irritatie en het verspreiden van kanker enz.

FOX-GLOVE.

Description. IT hath many long and broad leaves lying upon the ground, dented about the edges, a little soft or woolly, and of a hoary green colour; among these grow up several stalks, but generally one which bears the aforesaid leaves from the bottom to the middle upwards, from whence to the top it is kt with large and long, hollow, reddish, purple, flowers, being a little longer at the lower edge, and spotted with white on the inside ; there are threads in the middle, from whence rise round heads, pointed sharp at the ends, and containing small brown seed therein; they grow one above another, with small green leaves thereat, hanging their heads downward, and each turning the same way. The roots consist of small fibres, among which are some of a tolerable size. The blossoms are without smell, and the leaves are of a bitter hot taste.

Place. It groweth in dry sandy places, and as well on high as low grounds ; also under the hedge-sides, in almost every part of this kingdom.

Time. It seldom flowereth before July, and the seed is ripe in August.

Government And Virtues. This herb is under the dominion of Venus. Itis of a gentle cleansing nature, and is frequently used to heal fresh or green wounds, by bruising the leaves and binding them thereon, and the juice thereof is also used for old sores, to cleanse, dry, and heal, them. The decoction made with sugar or honey, is effectual in cleansing and purging the body, both upwards and downwards of tough phlegm and clammy humours, and to open obstructions of the liver and spleen. It hath been found by experience to be available for the king's evil, the herb being bruised and applied, or an ointment made with the juice, and so used. A decoction of two handfuls thereof with four ounces of polypody, in ale, hath been found to cure those of the falling sickness who have been afflicted therewith for upwards of twenty years. It is a sovereign remedy for a sore head.

VINGERHOED. (Digitalis purpurea)

Beschrijving. De plant heeft veel lange en brede bladeren die op de grond liggen, aan de randen ingedeukt, een beetje zacht of wollig en grijsgroen van kleur; hiertussen groeien verschillende stengels, maar over het algemeen één die de bovengenoemde bladeren van onder naar boven draagt, vanwaar het naar boven bloeit met grote en lange, holle, roodachtige, paarse bloemen, die aan de onderrand iets langer zijn en aan de binnenkant wit gevlekt; in het midden zitten draden waaruit ronde bloemhoofdjes ontspringen, puntig aan de uiteinden, met daarin kleine bruine zaadjes; ze groeien boven elkaar, met kleine groene blaadjes eraan, hun hoofdjes hangend naar beneden en elk in dezelfde richting gedraaid. De wortels bestaan uit kleine vezels, waaronder enkele van een redelijke grootte. De bloemen zijn geurloos en de bladeren hebben een bittere, hete smaak.

Plaats. De plant groeit op droge, zanderige plaatsen en zowel op hoge als lage gronden; Ook onder de heggen, in bijna elk deel van dit koninkrijk.

Tijd. Bloeit zelden vóór juli en het zaad is rijp in augustus.

Regering en deugden. Dit kruid staat onder de heerschappij van Venus. Het heeft een zacht reinigende werking en wordt vaak gebruikt om verse of groene wonden te genezen, door de bladeren te kneuzen en ze daarop te binden. Het sap ervan wordt ook gebruikt voor oude wonden om ze te reinigen, te drogen en te genezen. Het afkooksel, gemaakt met suiker of honing, is effectief in het reinigen en zuiveren van het lichaam, zowel naar boven als naar beneden, van taai slijm en klamme levensgeesten en om verstoppingen van de lever en milt te openen. Uit ervaring is gebleken dat het beschikbaar is tegen het koning ziekte door het kruid te kneuzen en aan te brengen of door een zalf te maken van het sap en zo te gebruiken. Een afkooksel van twee handenvol ervan met vier ons Polypodium in bier, blijkt degenen te genezen die al meer dan twintig jaar aan de vallende ziekte lijden. Het is een uitstekend middel tegen een pijnlijke hoofdhuid.

FUMITORY.

Description. OUR common fumitory is a tender sappy herb, sending forth, from one square, slender, weak, stalk, and leaning downwards on all sides, many branches two or three feet long, with leaves thereon of whitish, or rather bluish, seagreen leaves, finely cut and jagged; at the tops of the branches stand many small flowers, one above another, forming a kind of spike of a reddish purple colour, with whitish berries ; these are succeeded by small round husks, which contain the seed. Its root is yellow, small, and not very long, full of juice while it is green, but perisheth as the seed ripens. In some parts of Cornwall there is a species of this plant which beareth white blossoms.

Place. It groweth generally in corn-fields and cultivated grounds, and is also a garden plant.

Time. It flowereth in May, and the seed ripens soon after.

Government and Virtues. Saturn claims dominion over this herb. The syrup or juice made thereof, or the decoction made in whey, with some other purging or opening herbs and roots added thereto, in order to strengthen its operation, (being of itself but weak,) is very effectual for the liver and spleen, opening the obstructions thereof, and clarifying the blood from saltish, choleric, and malignant, humours, which cause leprosy, scabs, tetters, itch, and such-like breakings-out of the skin ; and, after having performed these services, it strengthens all the inward parts. It cureth the yellow jaundice, and expelleth it by urine, which it procureth in abundance. The powder of the dried herb, given for some time together, cureth melancholy ; but the seed is most effectual. The distilled water of the herb is also of good tffe6t in the former diseases, and is an excellent preventative against the plague, being taken with good treacle; or, gargled with a little water and honey of roses, it helpeth the sores of the mouth and throat. The juice, dropped into the eyes, cleareth the sight, and taketh redness and other defends therefrom. Dioscorides saith, it hindereth the hair from growing afresh on the eyelids, if they are anointed with the juice hereof having gum arable dissolved therein. The juice of fumitory and docks mingled with vinegar, and the places gently washed or wet therewith, cureth all sorts of scabs, pimples, itch, wheals, or pushes, which are incident to the face, hands, or any other part of the body.

AARDROOK. (Fumaria officinalis)

Beschrijving. Onze gewone duivenkervel is een tere, sappige plant die uit één vierkante, slanke, zwakke stengel groeit en aan alle kanten naar beneden leunt. Het heeft vele takken van 60 tot 90 centimeter lang, met bladeren van witachtige of liever blauwachtig zeegroen, fijn ingesneden en gekarteld. Bovenaan de takken staan vele kleine bloemen, boven elkaar, die een soort rood paarse aar vormen met witachtige bessen. Deze worden gevolgd door kleine ronde schilletjes, die het zaad bevatten. De wortel is geel, klein en niet erg lang, vol sap terwijl het groen is, maar sterft af naarmate het zaad rijpt. In sommige delen van Cornwall is er een soort van deze plant met witte bloemen.

Plaats. Het groeit over het algemeen in korenvelden en landbouwgronden en is ook een tuinplant.

Tijd. Het bloeit in mei en het zaad rijpt kort daarna.

Regering en Deugden. Saturnus eist heerschappij op over dit kruid. De siroop of het sap ervan of het afkooksel van wei, met daaraan toegevoegd andere zuiverende of openende kruiden en wortels, om de werking ervan te versterken (omdat het op zichzelf maar zwak is), is zeer effectief voor de lever en milt, opent de verstoppingen ervan en reinigt het bloed van zoute, cholerische en kwaadaardige levensgeesten, die melaatsheid, korsten, etters, jeuk en dergelijke huiduitslag veroorzaken; en na deze diensten te hebben verricht, versterkt het alle inwendige delen. Het geneest de gele geelzucht en verdrijft deze via de urine die het in overvloed oplevert. Het poeder van het gedroogde kruid, gedurende enige tijd gegeven, geneest melancholie; maar het zaad is het meest effectief. Het gedestilleerde water van het kruid is ook van goede werking bij de eerstgenoemde ziekten en is een uitstekend preventief middel tegen de pest, ingenomen met goede teriakel; of gorgelen met een beetje water en rozenhoning helpt tegen zweren in de mond en keel.

Het sap, in de ogen gedruppeld, verheldert het zicht en neemt roodheid en andere verschijnselen weg. Dioscorides zegt dat het de haargroei op de oogleden verhinderd als ze met het sap ervan worden ingesmeerd, waarin taaie gom is opgelost. Het sap van duivenkervel en zuring, vermengd met azijn en de plekken er zachtjes mee gewassen of bevochtigd geneest allerlei korstjes, puistjes, jeuk, bultjes of uitslag op het gezicht, de handen of enig ander lichaamsdeel.

FURZE- BUSH.

IT is so well known by this name, as also by that of gofs, or whins, that a minute description would be totally useless.

Place. It is known to grow on dry barren heaths, and other waste, gravelly, and sandy, ground.

Time. They flower in the summer-months.

Government And Virtues. Mars owns this herb. It Is hot and dry, and good to open obstructions of the liver and spleen. A decoction, made with the flowers, is effectual against the jaundice, as also to provoke urine, and cleanse the kidneys from the gravel and stone.

STEKELBREM. (Ulex europaeus)

Het is zo bekend onder deze naam, evenals onder die van gofs of whins, zodat een gedetailleerde beschrijving volkomen nutteloos zou zijn.

Plaats. Het groeit op droge, onvruchtbare heidevelden en andere woeste, grindachtige en zandige grond.

Tijd. Ze bloeien in de zomermaanden.

Regering en Deugden. Mars bezit dit kruid. Het is heet en droog en goed om verstoppingen van de lever en milt te openen. Een afkooksel van de bloemen is effectief tegen geelzucht evenals om urineproductie op te wekken en de nieren te reinigen van gruis en stenen.

FENUGREEK.

Names. IT is called in Latin founum graecum, or otherwise greek-hay.

Description. It groweth up with tender stalks, round, blackish, hollow, and full of branches; the leaves are divided into three parts, like those of trefoil; the flowers are pale or whitish, not much unlike the blossoms of lupines, but smaller. After these are fallen away, there follow long cods or husks, crooked and sharp pointed, wherein is contained the seed, which is of a yellowish colour. The root is full of small hanging hairs.

Place. It very seldom groweth in this kingdom, unless planted in the gardens of botanists.

Time. It blossoms in July, and the seed is ripe in August.

Government and Virtues. Fenugreek-seed is hot in the second degree, and dry in the first, and under the influence of the planet Mercury. The seed which is sold by druggists and apothecaries is only used in medicine. The decoction or broth of the seed, drunk with a little vinegar, expelleth and purgeth all superfluous humours which cleave to the bowels ; the same decoction first made with dates, and afterwards made into a syrup with honey, mundifieth and cleanseth the breast, chest, and lungs, and may be taken with success for any grief attendant thereon, provided the patient be not afflicted with a fever or head-ach, as this syrup, being hurtful to the head, would rather increase than alleviate those disorders. It is of a softening and dissolving nature, therefore the meal thereof, being boiled in mead or honey-water, doth consume, soften, and dissolve, hard swellings and imposthumes ; also a paste made thereof, with saltpetre and vinegar, doth soften and waste the hardness and swelling of the spleen. It is good for women who are afflicted with an imposthume, ulcer, or stoppage, in the matrix, to bathe and sit in a decoction thereof; also a suppository made of the juice of this plant, and conveyed to the neck of the matrix, will mollify and soften all hardness thereof. The decocttion of fenugreek is an excellent wash for the head, as it cleanseth the head of every kind of dirt, viz. scurfs, scales, dandriff, nits, &c. Applied with honey, it cleanseth the face and other parts of pimples, pushes, wheals, and other blemishes ; it healeth the itch, and preventeth the disagreeable smell which oftentimes proceeds from perspiration. The seed, being prepared after the manner of lupines, and eaten, will gradually and gently purge the belly of costive humours.

FENEGRIEK. (Trigonella foenum-graecum)

Namen. Het wordt in het Latijn foenum graecum genoemd of anders Grieks-hooi.

Beschrijving. Het groeit op met tere stengels, rond, zwartachtig, hol en vol vertakkingen; de bladeren zijn in drieën verdeeld, zoals die van de klaver; de bloemen zijn licht of witachtig, niet veel anders dan de bloesems van lupine, maar kleiner. Nadat deze zijn afgevallen, volgen lange peulen of schillen, krom en scherp gepunt, waarin zich het gelige zaad bevindt. De wortel zit vol kleine hangende haartjes.

Plaats. Het groeit zeer zelden in dit koninkrijk, tenzij geplant in de tuinen van botanisten.

Tijd. Het bloeit in juli en het zaad is rijp in augustus.

Regering en deugden. Fenegriekzaad is heet in de tweede graad en droog in de eerste en staat onder invloed van de planeet Mercurius. Het zaad dat door drogisten en apothekers wordt verkocht, wordt alleen in de geneeskunde gebruikt. Het afkooksel of de bouillon van het zaad, gedronken met een beetje azijn, verdrijft en zuivert alle overtollige levensgeesten die zich aan de darmen hechten; hetzelfde afkooksel, eerst gemaakt met dadels en vervolgens tot siroop verwerkt met honing, vermaalt en reinigt de borst, borstkas en longen en kan met succes worden ingenomen bij eventuele daarmee gepaard gaande klachten, mits de patiënt geen koorts of hoofdpijn heeft, aangezien deze siroop, die schadelijk is voor het hoofd, deze klachten eerder zou verergeren dan verlichten.

Het heeft een verzachtende en oplossende werking, daarom verteert, verzacht en lost het meel ervan, gekookt in mede- of honingwater, harde zwellingen en een abces die pus bevat op; een abces; ook een pasta gemaakt hiervan, met salpeter en azijn, verzacht en vermindert de hardheid en zwelling van de milt. Het is goed voor vrouwen die lijden aan een abces, zweer of verstopping in de matrix, om te baden en te zitten in een afkooksel daarvan; ook een zetpil gemaakt van het sap van deze planten aangebracht op de hals van de matrix, zal alle hardheid ervan verzachten en verzachten. Het afkooksel van fenegriek is een uitstekende wasbeurt voor het hoofd, omdat het hoofd reinigt van alle soorten vuil, namelijk schilfers, rimpels, roos, netenenz. Aangebracht met honing, reinigt het gezicht en andere delen van puistjes, bultjes, striemen en andere onvolkomenheden; Het geneest de jeuk en voorkomt de onaangename geur die vaak door transpiratie wordt veroorzaakt. Het zaad, bereid op de manier van lupine en gegeten, zal geleidelijk en zachtjes de maag van kostbare levensgeesten zuiveren.

FISTIC-NUTS.

Names. THESE nuts are also called in shops pistacia, pistacies and fistici.

Description. The tree bearing these nuts hath long great leaves, spread abroad, consisting of five, seven, or more, leaves, growing one against another, upon a reddish rib or sinew, whereof the last, which is alone at the top of the leaf, is much the largest ; the fruit is much like hazel-nuts, or kernels of the pine-apple.

Place. This tree is a stranger in this country, but is a native of Syria and other eastern countries.

Government and Virtues. Fistic-nuts are under the influence of Jupiter. They are of a mean or temperate heat, and somewhat astringent ; they are good to open stoppages and obstructions of the liver, and for strengthening the same ; they are also good for the stomach, they open the pipes of the bread and lungs, and, being eaten either alone or with sugar, are exceeding good for the phthisic and shortness of breath. Dioscorides saith, that fistic nuts given in wine are an excellent remedy for the biting of venomous beasts.

PISTACHE NOTEN. (PISTACIA VERA)

Namen. Deze noten worden in de winkels ook wel Pistacia, pistacies en fistici genoemd.

Beschrijving. De boom die deze noten draagt, heeft lange, grote bladeren, wijd verspreid, bestaan uit vijf, zeven of meer bladeren, die tegen elkaar aan groeien op een roodachtige rib of pees, waarvan de laatste, die alleen bovenaan het blad zit, verreweg het grootst is; de vrucht lijkt veel op hazelnoten of ananaspitten.

Plaats. Deze boom is een vreemdeling in dit land, maar is inheems in Syrië en andere oostelijke landen.

Overheid en deugden. Pistache 's staan onder invloed van Jupiter. Ze hebben een gematigde hitte en zijn enigszins samentrekkend; ze zijn goed om verstoppingen en obstructies van de lever te openen en deze te versterken; ze zijn ook goed voor de maag, ze openen de luchtwegen en longen en gegeten alleen of met suiker, zijn ze buitengewoon goed tegen braken en kortademigheid. Dioscorides zei dat pistache in wijn een uitstekend middel zijn tegen het bijten van giftige dieren.

FLAX.

Names. IT is called in Latin linum, by which name it is well known in shops; also lin, whence the cloth that is made thereof is called linen-cloth ; its seed is called linseed, and the oil produced therefrom linseed-oil.

Description. Flax hath a tender stalk, covered with sharp narrow leaves, parted at the top into small short branches, which bring forth fair blue flowers ; these are succeeded by round knobs or buttons, containing a blackish, large, fat, and shining, seed.

Place. It is cultivated in this country, and sown in fine moist fertile grounds, especially such as lie low.

Time. It flowereth in May and June, and ripens soon after.

Government and Virtues. It is under the dominion of Venus; the seed of this plant, being only used in medicine, is hot in the first degree, and temperately moist and dry. The seed, or linseed, being boiled in water and applied as a poultice or plaster, assuages all pains, softeneth cold tumours or swellings, the imposthumes of the neck and ears, and of other parts of the body. Linseed pounded with figs is good to ripen and bring to a head boils and other swellings; also to draw forth thorns and splinters, being mixed with the root of wild cucumber. The seed mingled with honey and cresses, and laid upon rough, rugged, and ill-favoured, nails, either of the hands or feet, cleanseth and clarisieth those that are corrupt; or laid on the face, cleanseth and taketh away all spots and freckles thereof. The wine, wherein linseed hath been boiled, preserveth old sores and ulcers from corruption, being washed therewith, and from festering and inward rankling; the water wherein linseed hath been boiled, doth quicken and clear the sight, by being often dropped into the eyes. Used in clysters, it assageth the griping pains of the belly, as well as of the matrix or mother, and cureth all wounds of the same. The seed mixed with honey, and taken as an electuary, cleanseth the breast, and helpeth the cough ; compounded with raisins, it is good for such as are consumptive, or troubled with hectic fevers. The seed of lin taken in too great a quantity is injurious to the stomach; it ingenders wind, and hinders digestion of meal.

VLAS. (Linum usitatissimum)

Namen. Het wordt in het Latijn linum genoemd, onder welke naam het in de winkels bekend is; ook lin, vandaar dat de stof die ervan wordt gemaakt linnenstof wordt genoemd; het zaad ervan heet lijnzaad en de daaruit gewonnen olie lijnolie.

Beschrijving. Vlas heeft een tere stengel bedekt met scherpe, smalle blaadjes, die bovenaan in kleine, korte takjes zijn verdeeld, die mooie blauwe bloemen dragen; deze worden gevolgd door ronde knoppen of knopen, die een zwartachtig, groot, dik en glanzend zaad bevatten.

Locatie. Het wordt in dit land verbouwd en gezaaid in fijne, vochtige, vruchtbare gronden, vooral laaggelegen gronden.

Tijd. Het bloeit in mei en juni en rijpt kort daarna.

Regering en deugden. Het staat onder de heerschappij van Venus; het zaad van deze plant, dat alleen in de geneeskunde wordt gebruikt, is in de eerste graad heet en gematigd vochtig en droog. Het zaad of lijnzaad wordt gekookt in water en als een papje of pleister aangebracht. Het verzacht alle pijn, verzacht verkoudheidsgezwellen of zwellingen, waarbij de zwelling pus bevat; een abces in de nek en de oren en op andere lichaamsdelen.

Lijnzaad, geplet met vijgen, is goed om zweren en andere zwellingen te laten rijpen en op te wekken; ook om doornen en splinters te verwijderen, vermengd met de wortel van wilde komkommer. Het zaad, vermengd met honing en tuinkers en gelegd op ruwe, ruwe en lelijke nagels van handen of voeten, reinigt en zuivert de aangetaste; of gelegd op het gezicht, reinigt en verwijdert alle vlekken en sproeten daarvan. De wijn, waarin lijnzaad is gekookt, behoedde oude zweren en ulcera voor bederf, door ermee gewassen te worden en van etterende en inwendige brandwonden; het water waarin lijnzaad is gekookt verheldert en verheldert het zicht, doordat het vaak in de ogen wordt gedruppeld. Gebruikt in klysma's, verzacht het de krampachtige pijnen van de buik, evenals van de moederschoot en geneest alle wonden daarvan. Het zaad, gemengd met honing en ingenomen als een remedie, reinigt de borst en verlicht de hoest; gemengd met rozijnen is het goed voor mensen met tering of koorts. Een te grote hoeveelheid lijnzaad is schadelijk voor de maag; het veroorzaakt winderigheid en belemmert de spijsvertering.

FIR-TREE.

Names. THIS tree is called in Latin abis, by the Dutch mastboom, because of its utility in making masts for ships ; and the liquid or clear rosin that issueth from the bark of the young trees is called terebinthina veneta, but is generally known to us by the name of Venice turpentine.

Description. The fir- tree is large, high, and long, and continues always green; it grows much higher than the pine or pitch-tree; the stalk is very even and straight, plain beneath and without joints, but upwards it grows with joints and knobs ; upon these joints grow the branches, bearing leaves almost like yew, but smaller, longer, and sharper at the ends of a bluish green colour; the fruit is like the pineapple, but smaller and narrower, not hanging down, but growing straight upward. From out of the bark of the young trees is gathered a fair liquid rosin, clear and shining, in taste bitter, almost like to citron-peel or lemon-peel condited. There is also found upon this tree a white rosin or gum, somewhat like that which the pine and pitch trees produce.

Place. It grows upon the high mountains in Greece, Italy, Spain, and France and in many places of Germany and Norway : from whence the timber thereof is Imported into this kingdom, for the purposes of building, &c.

Government and Virtues. It is under the dominion of Mars. The bark and dry gum or rosin of this tree are in temperature and virtues like the bark and rosin of the pine-tree, but those of the fir-tree are of a more acrimonious and cleansing quality. The liquid or clear rosin is hot and dry in the second degree of a sharp quality, and of a digestive or cleansing nature : this liquid, taken to the quantity of half an ounce, looseth the belly and expelleth all choleric humours ; it mundifieth and cleanseth the kidneys and bladder, provoketh urine, expelleth the stone and gravel, and is good to be taken often by those who are troubled with the gout; the same taken with nutmeg and sugar, about the quantity of a nut, helpeth the stranguary, and is very good against excoriations or going off of the skin, or flux of the privities. It is also an excellent remedy for green wounds, especially those of the head, for it cleanseth and healeth speedily,

DEN. (Abies alba)

Namen. Deze boom wordt in het Latijn abies genoemd, naar het Nederlands mastboom, vanwege zijn bruikbaarheid bij het maken van scheepsmasten; en de vloeibare of heldere hars die uit de bast van de jonge bomen komt wordt terebinthina veneta genoemd, maar is bij ons algemeen bekend onder de naam Venetiaanse terpentijn.

Beschrijving. De den is groot, hoog en langen blijft altijd groen; het groeit veel hoger dan de den of pekboom; de stengel is zeer gelijkmatig en recht, aan de onderkant glad en zonder gewrichten, maar naar boven toe groeit het met gewrichten en knobbels; op deze gewrichten groeien de takken, met bladeren die bijna op taxus lijken, maar kleiner, langer en scherper aan de uiteinden en een blauwgroene kleur; de vrucht is als de ananas, maar kleiner en smaller, niet hangend, maar recht omhoog groeiend. Uit de schors van de jonge bomen wordt een mooie vloeibare hars gewonnen, helder en glanzend, met een bittere smaak, bijna als citroenschil of citroenschil. Er wordt ook een witte hars of gom op deze boom gevonden, vergelijkbaar met die van dennen- en pekbomen.

Plaats. Het groeit in de hoge bergen van Griekenland, Italië, Spanje en Frankrijk en op veel plaatsen in Duitsland en Noorwegen: vanwaar het hout ervan naar dit koninkrijk wordt geïmporteerd voor bouwdoeleinden enz.

Regering en deugden. Het staat onder de heerschappij van Mars. De schors en de droge hars of hars van deze boom zijn qua temperatuur en eigenschappen vergelijkbaar met de schors en hars van de den, maar die van de spar zijn van een scherpere en reinigende kwaliteit. De vloeibare, heldere hars is heet en droog van de tweede graad, scherp van kwaliteit en van een spijsverterings- of reinigingskarakter: deze vloeistof, ingenomen in een hoeveelheid van een halve ons, maakt de maag los en verdrijft alle cholerische levensgeesten; het vermaalt en reinigt de nieren en blaas, veroorzaakt urinelozing, verdrijft steen en gruis en is goed om regelmatig in te nemen door mensen die last hebben van jicht; dezelfde, ingenomen met nootmuskaat en suiker, ongeveer de hoeveelheid van een noot, helpt tegen abces en is effectief tegen excoriaties of afschilfering van de huid of afscheiding van de schaamstreek. Het is ook een uitstekend middel tegen groene wonden, vooral die van het hoofd, omdat het snel reinigt en geneest.

GARLIC.

IT is so universally known, that I shall decline troubling my readers with any description of it.

Government and Virtues. Mars owns this herb. It provoketh urine and women's courses, and helpeth the biting of mad-dogs and other venomous creatures; it killeth worms in children, cutteth and bringeth forth tough phlegm, purgeth the head, helpeth the lethargy, and is a good preservative against, and a remedy for, any plague-fore, or foul ulcer; it taketh away spots and blemishes of the skin, easeth pains of the ears, and ripeneth and breaketh imposthumes and other swellings. It has been noticed that onions are equally effectual for the said purposes, but garlic hath many peculiar virtues which the onions cannot boast of; for instance, it hath a special quality to remove ail inconveniences proceeding from corrupt agues or mineral vapours, or from drinking stagnated or unclean water; as also by taking of wolf- bane, henbane, hemlock, or other poisonous herbs. It is also exceeding good in hydropic diseases, the jaundice, falling sickness, cramps, convulsions, the piles or hemorrhoids, and other cold diseases. However, having shewn its many virtues, it is also necessary that its vices should not be concealed; its heat is very vehement; and every thing of that description naturally conveys ill vapours to the brain; in choleric cases it adds fuel to the fire ; in men oppressed with melancholy it extenuates the humour, and confounds the idea with strange visions and fancies, and therefore ought to be taken with the strictest care by those whose ill-disposition of body will not admit of a liberal application. A few cummin seeds, or a green bean or two, being chewed after eating garlic, will entirely remove the disagreeable smell of the breath proceeding therefrom.

KNOFLOOK. (Allium sativum)

HET is zo algemeen bekend dat ik mijn lezers niet lastigval met een beschrijving ervan.

Overheid en Deugden. Mars is de eigenaar van dit kruid. Het veroorzaakt urinelozing en vrouwenloop en helpt tegen het bijten van dolle honden en andere giftige dieren; het doodt wormen bij kinderen, snijdt en brengt taai slijm voort, zuivert het hoofd, helpt tegen lethargie en is een goed conserveermiddel tegen en een remedie voor pest of etterende zweer; het verwijdert vlekken en onvolkomenheden van de huid, verzacht oorpijn en doet een zwelling met pus rijpen en openbreken; een abces en andere zwellingen. Het is opgemerkt dat uien even effectief zijn voor de genoemde doeleinden, maar knoflook heeft vele bijzondere eigenschappen waar uien niet over kunnen opscheppen; het heeft bijvoorbeeld een bijzondere eigenschap om alle ongemakken te verwijderen die voortkomen uit bedorven koortsen of minerale dampen of uit het drinken van stilstaand of onrein water; Ook door het eten van wolvenkruid, (Aconitum, bilzekruid, dolle kervel of andere giftige kruiden.

Het is ook buitengewoon goed bij waterpokken, geelzucht, vallende ziekte, krampen, stuiptrekkingen, aambeien en andere verkoudheidsziekten. Echter, na de vele deugden te hebben bewezen, is het ook noodzakelijk dat de ondeugden niet verborgen worden gehouden; de hitte is zeer heftig; en alles van die aard brengt van nature kwalijke dampen naar de hersenen; bij cholerische gevallen gooit het olie op het vuur; bij mannen die door melancholie worden onderdrukt, verzwakt het de levenslust en verwart het de gedachte met vreemde visioenen en fantasieën en dient daarom met de grootste zorgvuldigheid te worden ingenomen door degenen wier lichamelijke gesteldheid een royale toepassing niet toelaat. Een paar komijnzaadjes of een of twee bonen, gekauwd na het eten van knoflook, zullen de onaangename geur van de adem die daaruit voortkomt volledig verwijderen.

GENTIAN.

CALLED also felwort and baldmony.

It is acknowledged that the gentian used by us some years ago was imported from beyond the sea, but we have since happily found that our own country is by no means deficient of those blessings which can contribute to the health of man. There are two sorts of gentian the growth of this kingdom, which have been proved by the experience of the most able physicians to be rather of superior excellence to that of the foreign herb.

Description. The greater of the two hath many long and small roots, which grow deep in the ground, and abide all the winter. The stalks grow several together of a brownish green colour, which are sometimes two feet high, especially if the soil is good, having many long, narrow, dark-green, leaves, set by couples up to the top; the flowers arc long and hollow of a brightest purple colour, and ending in five corners.

The smaller kind groweth up with several stalks, not quite a foot high, parted into many branches, whereon grow two or three small leaves together, not unlike those of the smaller centaury, oi a whitish green colour ; on the top of the {talks grow divers perfect blue flowers, standing in long husks, but not so big as the other. The root is very small and thready.

Place. The former groweth in many places in the soft and weft counties, as at Longfield near Gravesend, also at Cobham, Lellingstone, and in the chalk-pits adjacent to Dartford in Kent.

The second kind groweth also in. many places in Kent, as about Southfleet and Longfield and upon the barren hills in Bedfordshire. It is likewise found not far from St. Alban's, on the road from Dunstable towards Gorhambury.

Time, They bloom in August, and shed their seed soon after.

Government and Virtues. They are under the dominion of Mars. They resist putrefaction, poison, and pestilence ; nor is there a more excellent herb for strengthening the stomach, and helping digestion; it preserves the heart, and prevents fainting and swooning. The powder of the dried roots helps the bitings of venomous beasts, opens the obstructions of the liver, and restoreth lost appetite. Steeped in wine and drunk, it refresh such as are weary with travelling; it helps stitches and griping pains in the sides, and is an excellent remedy for such as are bruised by falls ; it provokes urine and the terms exceedingly, consequently should be avoided by pregnant women. The decoction is very profitable for those who are troubled with cramps and convulsions: also it breaks the stone, and is a great help for ruptures. It is good for cold diseases, and to expel tough phlegm, and cure all scabs, itch, and fretting sores and ulcers. It is an admirable remedy to destroy the worms in the body, by taking half a drachm of the powder in the morning in any convenient liquor, and is equally good for the king's evil. To help agues of all sorts, the yellow jaundice, and the bots in cattle, there is no herb superior to this. When kinds are bitten on the udder by any venomous beast, if the affected parts are washed with a decoction hereof, it will prove a certain cure.

GENTIAAN. (Gentiana lutea, Gentiana pneumonanthe? Swertia perennis?)

Ook wel felwort en baldmoney genoemd.

Het is bekend dat de gentiaan die wij enkele jaren geleden gebruikten, van overzee werd geïmporteerd, maar we hebben sindsdien tot onze vreugde ontdekt dat ons eigen land zeker niet verstoken is van die zegeningen die kunnen bijdragen aan de gezondheid van de mens. Er zijn twee soorten gentiaan in dit rijk waarvan de ervaring van de meest bekwame artsen heeft bewezen dat ze veel beter zijn dan die van het buitenlandse kruid.

Beschrijving. De grootste van de twee heeft veel lange, kleine wortels, die diep in de grond groeien en de hele winter blijven staan. De stengels groeien meerdere malen samen, hebben een bruingroene kleur en zijn soms wel 60 cm hoog, vooral als de grond goed is. Ze hebben veel lange, smalle, donkergroene bladeren, die paarsgewijs tot bovenaan staan; de bloemen zijn lang en hol, hebben een helder paarse kleur en eindigen in vijf hoeken.

De kleinere soort groeit op met meerdere stengels, net geen 30 centimeter hoog, verdeeld in vele takken, waaraan twee of drie kleine blaadjes samengroeien, vergelijkbaar met die van het kleinere duizendguldenkruid, met een witachtig groene kleur; bovenop de stengels groeien diverse perfect blauwe bloemen, staand in lange schil, maar niet zo groot als de andere. De wortel is erg klein en draadachtig.

Plaats. De eerste soort groeit op veel plaatsen in de zachte en west counties, zoals in Longfield bij Gravesend, ook in Cobham, Lellingstone en in de kalkgroeven grenzend aan Dartford in Kent.

De tweede soort groeit ook op veel plaatsen in Kent, zoals rond Southfleet en Longfield en op de kale heuvels in Bedfordshire. Het wordt ook gevonden niet ver van St. Alban's, aan de weg van Dunstable naar Gorhambury.

Tijd. Ze bloeien in augustus en laten kort daarna hun zaad vallen.

Regering en deugden. Ze vallen onder de heerschappij van Mars. Ze zijn bestand tegen bederf, vergiftiging en pestilentie; er is geen beter kruid om de maag te versterken en de spijsvertering te bevorderen; het beschermt het hart en voorkomt flauwvallen en flauwvallen. Het poeder van de gedroogde wortels helpt tegen bijtende giftige dieren, opent verstoppingen in de lever en herstelt verloren eetlust. Gedrenkt in wijn en gedronken, verfrist het degenen die vermoeid zijn van het reizen; het helpt bij steken en zeurende pijn in de zij en is een uitstekend middel tegen kneuzingen door vallen; het veroorzaakt urineverlies en dient daarom door zwangere vrouwen te worden vermeden. Het afkooksel is zeer heilzaam voor mensen die last hebben van krampen en stuiptrekkingen; het breekt ook de steen en is een grote hulp bij breuken. Het is goed tegen verkoudheidsziekten, verwijdert taai slijm en geneest alle korsten, jeuk, zweren en zweren. Het is een uitstekend middel om de wormen in het lichaam te doden door 's ochtends een halve drachme van het poeder in een geschikte drank te nemen en het is even goed tegen het kwaad van de koning. Om allerlei soorten koorts, gele geelzucht en luizen bij vee te bestrijden, is er geen kruid dat dit kruid overtreft. Wanneer een soort door een giftig dier in de uier wordt gebeten, zal het, als de aangetaste delen met een afkooksel hiervan worden gewassen, een zekere genezing blijken te zijn.

CLOVE-GILLIFLOWERS.

TO describe this herb, it being so well known, would be altogether fruitless.

Government and Virtues. They are fine temperate flowers of the nature and under the dominion of Jupiter; even so temperate, that no excess, either in heat, cold, driness, or moisture, can be perceived in them. They are great strengtheners of the brain and heart, and will therefore make an excellent cordial for family purposes. Either the conserve or syrup of these flowers, taken at intervals, is good to help such whose constitution is inclinable to be consumptive. It is good to expel poison, and help hot pestilent fevers.

KRUIDNAGEL ANJERS. (Matthiola incana?)

Het zou volkomen zinloos zijn om dit kruid te beschrijven, aangezien het zo bekend is.

Overheid en deugden. Het zijn prachtige, gematigde bloemen van de natuur en onder de heerschappij van Jupiter; zelfs zo gematigd dat er geen overmaat aan hitte, kou, droogte of vochtigheid in te bespeuren is. Ze versterken de hersenen en het hart enorm en vormen daarom een uitstekend hartverwarmend drankje voor gezinsdoeleinden. Zowel de inmaak als de siroop van deze bloemen, met tussenpozen ingenomen, is goed voor mensen met een constitutie die niet geneigd is tot consumptie. Het is goed om gif te verdrijven en te helpen bij hete, pestilente koortsen.

GERMANDER.

Description. COMMON germander shooteth forth many stalks, with small and somewhat round leaves, dented on the edges ; the flowers stand at the tops of a deep purple colour. The root is composed of many sprigs, which shoot forth a great way round about, soon overspreading the adjacent ground.

Place. It groweth usually in gardens.

Time. It flowereth in June and July, and the seed is ripe in August.

Government And Virtues. It is an herb under the dominion of Mercury. It strengthens the brain and apprehension exceedingly, and relieves them when drooping ; taken with honey, it is a remedy for coughs, hardness of the spleen, and difficulty of urine or, made into a decoction and drunk, it helpeth those who are troubled with the dropsy, especially if taken at the beginning of the disorder. It also bringeth down women's courses, and expelleth the dead child; being drunk in wine, and the bruised herb outwardly applied, it is a certain cure for the poison of serpents; used with honey, it cleanseth old and foul ulcers, and made into an oil, and the eyes anointed therewith, taketh away the moisture and dimness of them, and is good for the pains of the sides and cramps. The decoction thereof, taken for some days together, driveth away and cureth both the tertian and quartan agues ; it is also good against all diseases of the brain, as continual head-ach, falling sickness, melancholy, drowsiness and dulness of the spirits, convulsions, and palsy. A drachm of the seed taken in powder purgeth by urine, and is good against the yellow jaundice; the juice of the leaves dropped into the ears killeth the worms in them; and the tops thereof, when they are in bloom, steeped twenty-four hours in a draught of white wine, and drunk, kill and expel the worms in the belly.

GAMANDER (Teucrium chamaedrys)

Beschrijving. GEWONE gamander schiet uit met vele stengels, met kleine en enigszins ronde blaadjes, aan de randen ingedeukt; de bloemen staan bovenaan en hebben een dieppaarse kleur. De wortel bestaat uit vele twijgen, die wijd uitlopen en al snel de aangrenzende grond bedekken.

Plaats. Groeit meestal in tuinen.

Tijd. Bloeit in juni en juli en het zaad is rijp in augustus.

Regering en deugden. Het is een kruid onder de heerschappij van Mercurius. Het versterkt de hersenen en de angst enorm en verlicht deze bij neerslachtigheid; ingenomen met honing is het een middel tegen hoest, verharding van de milt en moeite met urineren of tot een aftreksel gemaakt en gedronken, helpt het degenen die last hebben van waterzucht, vooral als het aan het begin van de ziekte wordt ingenomen. Het vertraagt ook de menstruatie bij vrouwen en verdrijft het dode kinderen; Wanneer het in wijn wordt gedronken en het gekneusde kruid op de huid wordt aangebracht, is het een effectief middel tegen slangengif. Wanneer het met honing wordt gebruikt, reinigt het oude en vuile zweren en wordt er olie van gemaakt. Als je de ogen ermee zalft, neemt het de vochtigheid en de dofheid ervan weg en is het goed tegen pijn in de zij en krampen.

Het afkooksel ervan enkele dagen achter elkaar ingenomen, verdrijft en geneest zowel de derdedaagse als de vierde daagse koorts; het is ook goed tegen alle hersenziekten, zoals aanhoudende hoofdpijn, terugkerende misselijkheid, melancholie, slaperigheid en lusteloosheid, stuiptrekkingen en verlamming. Een drachme van het zaad, in poedervorm ingenomen en uit geplast, is goed tegen gele geelzucht; het sap van de bladeren in de aren druppelen doodt de wormen erin; en de toppen ervan, wanneer ze in bloei staan, 24 uur geweekt in een teug witte wijn en gedronken, doden en verdrijven de wormen in de buik.

STINKING GLADWIN.

Description. THIS is a species of the flower-de-luce, having several leaves growing from the roots very much resembling those of the flower-de-luce, but that they are sharper edged and thicker in the middle of a deeper green colour, narrower and sharper pointed, and of a strong disagreeable smell if they are pressed between the fingers ; in the middle riseth up a reasonable-sized stalk, about a yard high, bearing three or four flowers at the top, made somewhat like those of the flower-de-luce, with three upright leaves of a dead purplish ash-colour, with veins in them of a different colour; the other three leaves do not fall down, neither are the three small ones so finely arched, nor do they cover those at the lower part; in these particulars it differs somewhat from that aforesaid. These are succeeded by three-square hard husks, opening wide into three parts when they are ripe, wherein lie reddish seed, which in time turneth black. The root is like that of the flower-de-luce, but reddish on the outside and whitish within of a very sharp and hot taste, and of an exceeding disagreeable smell.

Place. This groweth as well on the upland grounds as in woods and moist shadowy places, as also by the sea-side, in many parts of this kingdom, and is often cultivated in gardens.

Time. It blossoms in July, and the seed is ripe in August and September; yet the husks, when they are ripe, will open themselves, and contain their seed two or three months before they shed it.

Government and Virtues. It is supposed to be under the dominion of Saturn. A decoction of the roots purgeth corrupt phlegm and choler, but, when wanted to operate more gently, a few slices of the roots infused in ale will answer the purpose, though those whose stomachs will not admit of this make use of the leaves only. The juice hereof, snuffed up the nostrils, causeth sneezing, and thereby draweth from the head much corruption ; or the powder thereof used the same way, produceth the like effed. The powder, drunk in wine, helpeth those who are troubled with cramps and convulsions, or with the gout or sciatica, and easeth the gripings of the belly; it helpeth the stranguary, and cleanseth, purgeth, and slayeth, the sharp and evil humours which cause long fluxes. The root boiled in wine, and drunk, doth effectually procure women's courses, and used as a pessary, worketh the same effed, but causeth abortion in women with child. Half a drachm of the seed, beaten to powder, and taken in wine, doth speedily cause an evacuation of urine; or, taken with vinegar, dissolveth the hardness and swellings of the spleen. The root is very effectual in all wounds, and particularly those of the head; as also to draw forth splinters, thorns, broken bones, or any other thing sticking in the flesh, by being used with a little verdegrease and honey, together with the great centaury root. The same, boiled in vinegar, dissolveth and consumeth tumours and swellings; the juice of the leaves and roots healeth the itch, and cleanseth the skin from all blemishes.

STINKENDE GLADWIN. (Iris foetidissima)

Beschrijving. DIT is een soort van de lis met verschillende bladeren die uit de wortels groeien en sterk lijken op die van de lis, maar die scherper van rand en dikker in het midden zijn, een diepere groene kleur hebben, smaller en scherper gepunt zijn en een sterke onaangename geur verspreiden als ze tussen de vingers worden gedrukt; in het midden staat een redelijk grote stengel, ongeveer een meter hoog, met drie of vier bloemen aan de top enigszins gelijken op die van de lis, met drie rechtopstaande bladeren met een dode purperachtige askleur, met nerven erin van een andere kleur; de andere drie bladeren vallen niet af, noch zijn de drie kleine bladeren zo fijn gebogen, noch bedekken ze de onderste bladeren; in deze details verschilt het enigszins van de bovengenoemde. Deze worden gevolgd door drie vierkante harde schillen, die bij rijpheid wijd opengaan in drie delen, waarin roodachtig zaad ligt, dat na verloop van tijd zwart wordt. De wortel lijkt op die van de lucifer, maar is roodachtig van buiten en witachtig van binnen, met een zeer scherpe en hete smaak en een buitengewoon onaangename geur.

Plaats. Deze plant groeit zowel op hooglandgronden als in bossen en vochtige, schaduwrijke plaatsen, evenals aan de kust, in veel delen van dit koninkrijk en wordt vaak in tuinen gekweekt.

Tijd. Het bloeit in juli en het zaad is rijp in augustus en september; toch zullen de schillen, wanneer ze rijp zijn, zich openen en hun zaad twee of drie maanden bevatten voordat ze het afwerpen.

Regering en Deugden. Men veronderstelt dat het onder de heerschappij van Saturnus staat. Een afkooksel van de wortels zuivert bedorven slijm en gal, maar wanneer men een mildere werking wenst, zullen een paar plakjes van de wortels, getrokken in bier, voldoen, hoewel degenen wier maag dit niet toelaat, alleen de bladeren gebruiken. Het sap hiervan, opgesnoven in de neusgaten veroorzaakt niezen en onttrekt daardoor veel bederf aan het hoofd; of het poeder ervan, op dezelfde manier gebruikt, heeft een soortgelijk effect. Het poeder, gedronken in wijn, helpt bij krampen en stuiptrekkingen of bij jicht of ischias en verlicht maagklachten; het helpt tegen maagklachten en reinigt zuivert en doodt de scherpe en kwade levensgeesten die langdurige pijnen veroorzaken.

De wortel, gekookt in wijn en gedronken, bewerkstelligt effectief de menstruatiecyclus bij vrouwen en gebruikt als pessarium heeft het hetzelfde effect, maar veroorzaakt abortus bij zwangere vrouwen. Een halve drachme van het zaad, tot poeder geslagen en in wijn ingenomen, veroorzaakt snel urinelozing; of ingenomen met azijn lost het de verharding en zwellingen van de milt op. De wortel is zeer effectief bij alle wonden en in het bijzonder die van het hoofd; en ook om splinters, doornen, gebroken botten of iets anders dat in het vlees vastzit te verwijderen, door het te gebruiken met een beetje groene olie en honing, samen met de wortel van het grote duizendguldenkruid. Gekookt in azijn loste dezelfde tumoren en zwellingen op en verteert ze; het sap van de bladeren en wortels geneest de jeuk en reinigt de huid van alle onvolkomenheden.

GOLDEN ROD.

Description. It groweth up with brownish, small, round, stalks, two feet high and sometimes more ; having thereon many narrow and long dark green leaves, generally plain on the edges, and are sometimes, though very rarely, found with white strakes or spots thereon; the stalks are divided towards the top into many small branches, bearing thereon small yellow flowers, all which are turned one way; these, being ripe, are succeeded by a kind of down, which is carried away by the wind. The root consists of many small fibres, which grow but a little beneath the surface of the ground; it liveth for some years, shooting forth new branches yearly, which perish at the approach of winter.

Place. It grows in the open places of woods and coppices, both in moist and dry grounds, in many parts of this kingdom.

Time. It flowereth about the month of July.

Government and Virtues. Venus claims dominion over this herb. It is spoken of by Arnoldus de Villa Nova as a most excellent remedy for the stone in the reins and kidneys, as also to expel the gravel by urine. The decoction of the herb, either green or dry, or the distilled water thereof, is very effectual for inward bruises, likewise for slaying the floodings of the body, as fluxes of humours, bloody fluxes, and the immoderate menses of women ; and is most available in all ruptures or burstings, being internally or externally applied. It is a sovereign wound-herb, whereby green wounds and old ulcers are speedily cured ; it is of particular efficacy in all lotions for sores or ulcers in the mouth, throat, or privities of either sex. A decoction is serviceable to fasten the teeth when loose,

GULDEN ROEDE. (Solidago virgaurea)

Beschrijving. De plant groeit op met bruinachtige, kleine, ronde stengels, zestig centimeter hoog en soms hoger; met daarop vele smalle en lange donkergroene bladeren, meestal effen aan de randen en soms, hoewel zeer zelden, met witte strepen of vlekken; de stengels zijn naar boven toe verdeeld in vele kleine takjes, met daarop kleine gele bloemen, die allemaal één kant op staan; deze, rijp, worden gevolgd door een soort dons, dat door de wind wordt meegevoerd. De wortel bestaat uit vele kleine vezels, die slechts een klein beetje onder de grond groeien; de plant leefde enkele jaren en schoot jaarlijks nieuwe takken uit, die afsterven bij het naderen van de winter.

Plaats. De plant groeit op open plekken in bossen en hakhout, zowel op vochtige als droge grond, in veel delen van dit koninkrijk.

Tijd. De plant bloeit rond de maand juli.

Regering en Deugden. Venus claimt heerschappij over dit kruid. Arnoldus de Villa Nova noemt het een uitstekend middel tegen stenen en nierstenen en ook om het gruis via de urine te verwijderen. Het afkooksel van het kruid, groen of droog of het gedestilleerde water ervan is zeer effectief bij inwendige kneuzingen, evenals bij het bestrijden van wateroverlast, zoals uitstortingen van levensgeesten, bloederige uitstortingen en de overmatige menstruatie van vrouwen; en is het meest effectief bij alle breuken of barsten, zowel inwendig als uitwendig toegepast. Het is een machtig wondkruid, waarmee groene wonden en oude zweren snel genezen; het is bijzonder effectief in alle lotions voor zweren of zweren in de mond, keel of schaamstreek, van beide geslachten. Een afkooksel is nuttig om tanden te fixeren wanneer ze loszitten.

GOUT-HERB.

THIS herb is also frequently called herb gerrard.

Description. It is very low, seldom rising more than half a yard high ; it consists of several leaves which stand on brownish green stalks, generally three together, snipped on the edges, and of a strong unpleasant smell. The umbels of flowers are white, and the seed blackish; the root runneth deep into the earth, and soon spreads itself over a great deal of ground.

Place. It groweth by hedge and wall sides, and often in the borders and corners of fields, and sometimes in gardens.

Time. It flowereth in July, seeding about the latter end of the same month.

Government And Virtues. Saturn is the ruler of this plant, It is probable it took the name of gout-herb from its peculiar virtues in healing the cold gout and sciatica, as it hath been found by experience to be a most admirable remedy for these disorders ; as also joint-achs, and other cold disorders. It is even affirmed, that the very carrying of it about in the pocket will defend the bearer from any attack of the aforesaid complaint.

JICHTKRUID. (Aegopodium podagraria)

DIT kruid wordt ook vaak Gerard kruid genoemd.

Beschrijving. Het is een zeer laag kruid, zelden hoger dan een halve meter; het bestaat uit verschillende bladeren die op bruingroene stengels staan, meestal drie bij elkaar, aan de randen afgeknipt en het heeft een sterke, onaangename geur. De bloemschermen zijn wit en het zaad zwartachtig; het wortelstremsel dringt diep in de aarde en verspreidt zich al snel over een groot oppervlak.

Plaats. Het groeit langs heggen en muren en vaak in de randen en hoeken van velden en soms in tuinen.

Tijd. Het bloeit in juli en zaad rond het einde van dezelfde maand.

Bestuur En Deugden. Saturnus is de heerser van deze plant. Het is waarschijnlijk dat het de naam jichtkruid ontleent aan zijn bijzondere eigenschappen bij het genezen van verkoudheid, jicht en ischias, aangezien het door ervaring een zeer bewonderenswaardig middel tegen deze aandoeningen is gebleken; evenals gewrichtspijn en andere verkoudheidsaandoeningen. Er wordt zelfs beweerd dat het dragen ervan in de zak de drager beschermt tegen elke aanval van de bovengenoemde aandoening.

GROMEL.

OF this I shall briefly describe three kinds, which are chiefly used medicinally ; the virtues of each are the same, but different in the manner of their growth.

Description. The greater gromel riseth up with slender, hard, and hairy, stalks, trailing and taking root as it lieth on the ground ; it spreads itself by several small branches, whereon grow hairy dark-green leaves. At the joints with the leaves grow many small blue flowers, which are succeeded by hard, stoney, roundish, seed. The root is round and woody, and liveth during the winter, shooting forth fresh herbage every spring.

The small wild gromel groweth up with several straight, hard, branched, (talks, two or three feet high, full of joints, bearing at each, small, long, hard, and rough, leaves, very much like the former, but less. Among these leaves grow small white blossoms. which are followed by greyish round seed like the first. The root is not very large, but exceedingly thready.

The garden gromel hath many upright, slender, woody, hairy, stalks, brown and crested, with but few branches, bearing leaves like the former -, the flowers are white, after which cometh rough brown husks, containing white, hard, round, seed, shining like pearls, and greater than either of the former. The root is like that of the first, with many branches and strings thereat, and of long duration.

Place. The two first grow wild in barren and unfilled places. The last is a nursling in the gardens of the curious.

Time. They all flower from Midsummer till September, and the seed ripeneth quickly after.

Government and Virtues. The dominion over these herbs is wholly claimed by Venus. They are of Angular force in breaking the stone and expelling gravel, either In the reins or bladder as also to provoke urine, and help the stranguary. The seed is most effectual for the above purposes, being bruised and boiled in white wine, or other convenient liquor i the powder of the seed is equally efficacious. Two drachms of the seed in powder taken with breast-milk, will procure a speedy delivery to women afflicted with hard travail, and that cannot be delivered. The herb itself, (when the seed Is not to be had,) either boiled, or the juice thereof drunk, will answer all the aforesaid purposes, though not so powerful in its operation.

GROMEL. (Lithospermum officinale, Lithospermum arvense)

Hiervan zal ik kort drie soorten beschrijven, die voornamelijk medicinaal worden gebruikt; de eigenschappen van elk zijn dezelfde, maar verschillen in hun groeiwijze.

Beschrijving. Het grote parelzaad is opgericht met slanke, harde en harige stengels die zich voortplanten en wortelschieten terwijl ze op de grond liggen; ze spreidt zich uit met verschillende kleine takjes, waaraan harige donkergroene bladeren groeien. Op de bladpunten groeien vele kleine blauwe bloemen, die worden gevolgd door harde, steenachtige, ronde zaden. De wortel is rond en houtachtig en leeft gedurende de winter, waarbij elk voorjaar vers kruid uitschiet.

Het kleine wilde parelzaad groeit omhoog met verschillende rechte, harde, vertakte stengels, 60 tot 90 centimeter hoog, vol met gewrichten, die aan elk kleine, lange, harde en ruwe bladeren dragen, die veel op de eerste lijken, maar minder. Tussen deze bladeren groeien kleine witte bloemen, die worden gevolgd door grijsachtig ronde zaden, net als de eerste. De wortel is niet heel groot, maar wel heel draadachtig.

Het parelzaad heeft vele rechtopstaande, slanke, houtachtige, harige stengels, bruin en gekamd met maar weinig takken, die bladeren dragen zoals de vorige, de bloemen zijn wit, waarna ruwe bruine schillen komen, die wit, hard, rond zaad bevatten, glanzend als parels en groter dan beide van de eerste. De wortel is zoals die van de eerste, met veel takken en draden daaraan en van lange duur.

Plaats. De twee eerste groeien wild op kale en lege plaatsen. De laatste is een voedster in de tuinen van de nieuwsgierigen.

Tijd. Ze bloeien allemaal van midzomer tot september en het zaad rijpt snel daarna.

Regering en deugden. De heerschappij over deze kruiden wordt volledig opgeëist door Venus. Ze hebben een hoekige kracht bij het breken van de steen en het uitdrijven van gruis, zowel in de aderen als in de blaas en ook om urine op te wekken en de verstikking te bestrijden. Het zaad is het meest effectief voor bovengenoemde doeleinden. Het wordt gekneusd en gekookt in witte wijn of een andere geschikte drank. Het poeder van het zaad is eveneens doeltreffend. Twee drachmen zaadpoeder, ingenomen met moedermelk, zorgen voor een snelle bevalling bij vrouwen die lijden aan zware barensweeën en die niet bevallen. Het kruid zelf, (wanneer het zaad niet beschikbaar is), gekookt of het sap ervan gedronken, voldoet aan alle bovengenoemde doeleinden, hoewel het niet zo krachtig werkt.

GOOSEBERRY-BUSH.

CALLED also seap-berry, and in Sussex dew berry -bush, and likewise in many places wine-berry.

Government And Virtues. They are under the dominion of Venus. The berries, whilst they are unripe, being scalded or baked, are good to procure the return of a lost appetite, especially if the cause proceeds from a stomach afflicted with choleric humours. They are exceeding good to stay the longing of pregnant women. The decoction of the leaves of the tree cools hot swellings and inflammations, as also the St. Anthony's fire. The ripe gooseberries, being eaten, are an excellent remedy to allay the violent heat of the stomach and liver ; and the young and tender leaves break the stone and expel the gravel both from the bladder and kidneys. If they are taken immoderately, they are supposed to breed crude humours, and ingender worms.

KRUISBESSEN STRUIK. (Ribes uva-crispa)

Ook wel kruisbes genoemd en in Sussex dauwbes struiken eveneens op veel plaatsen wijnbes.

Regering en deugden. Ze vallen onder de heerschappij van Venus. De bessen, zolang ze onrijp zijn, zijn, door ze te verbranden of te bakken, goed om een verloren eetlust terug te krijgen, vooral als de oorzaak voortkomt uit een maag die lijdt aan cholerische levensgeesten. Ze zijn buitengewoon goed om het verlangen van zwangere vrouwen te stillen. Het afkooksel van de bladeren van de boom verkoelt hete zwellingen en ontstekingen, evenals het Sint-Antoniusvuur. De rijpe kruisbessen, gegeten, zijn een uitstekend middel om de hevige hitte van de maag en lever te verzachten; en de jonge en tere bladeren breken de steen en verdrijven het gruis uit zowel de blaas als de nieren. Bij overmatig gebruik zouden ze ruwe levensgeesten kweken en wormen voortbrengen.

WINTER-GREEN.

Description. IT shoots forth seven, eight, or nine, leaves, from a small, brownish, creeping, root, each standing upon a long footstalk; they are nearly as broad as they are long, round pointed of a sad green colour, hard in handling, and somewhat like the leaf of a pear-tree. From among these riseth up a slender weak stalk, standing upright, bearing at the top many small, white, and sweet-smelling, flowers, laid open like a star, consisting of five round-pointed leaves, with many yellow threads standing in the middle, surrounding a green head, having along the tube with them, which ill time proveth to be the seed-vessel ; when ripe, it is of a five-square shape, with a small point, containing seed as small as dust.

Place. It groweth but seldom in fields, but frequently in woods in the northern counties in this kingdom, as Yorkshire, Lancashire, &c.

Time. It flowereth in June and July, shedding its seed soon after.

Government and Virtues. Winter-green is under the dominion of Saturn, and is an excellent remedy for the speedy healing of green wounds, the leaves being bruised and applied, or the juice of them is equally effectual. A salve made of the bruised herb, or the juice boiled in hog's lard, or with sallad-oil and wax, adding a little turpentine thereto, is a sovereign medicine, and in high estimation among the Germans, who use it to heal all manner of wounds, ulcers, and sores. The herb boiled in wine and water, and drunk by those who are troubled with ulcers in their kidneys, or neck of the bladder, wonderfully helpeth them. It stayeth all fluxes, whether of blood or humours, as the lask, bloody flux, immoderate menstrua, and bleeding of wounds, and taketh away such inflammations as rise from the pains of the heart. It is no less available for foul ulcers that a hard to be cured, as also foul cankers and fistulas. The distilled water of the herb will perform the same virtues, though not so speedily.

WINTERGROEN. (Pyrola rotundifolia)

Beschrijving. Het schiet uit met zeven, acht of negen bladeren vanuit een kleine, bruinachtige, kruipende wortel, elk staand op een lange steel; ze zijn bijna even breed als lang, rond, puntig en treurig groen van kleur, moeilijk te hanteren en enigszins lijkend op het blad van een perenboom. Hieruit verrijst een slanke, zwakke steel, rechtopstaand, met aan de top vele kleine, witte en zoetgeurende bloemen, open gespreid als een ster, bestaan uit vijf rond-puntige bladeren met vele gele draden in het midden, die een groen hoofdje omringen, met langs de buis die later de zaaddoos bleek te zijn; wanneer rijp, heeft het een vijfhoekige vorm, met een klein punt, met zaad zo klein als stof.

Plaats. Het groeit slechts zelden in velden, maar vaak in bossen in de noordelijke graafschappen van dit koninkrijk zoals Yorkshire, Lancashire enz.

Tijd. De plant bloeit in juni en juli en produceert kort daarna zaad.

Overheid en deugden. Wintergroen staat onder de heerschappij van Saturnus en is een uitstekend middel voor de snelle genezing van groene wonden. De bladeren gekneusd en aangebracht of het sap ervan, is even effectief. Een zalf gemaakt van het gekneusde kruid of het sap gekookt in varkensreuzel of met slaolie en was, met een beetje terpentijn daaraan toegevoegd, is een uitstekend medicijn en staat hoog aangeschreven bij de Duitsers, die het gebruiken om allerlei wonden, zweren en andere wonden te genezen. Het kruid, gekookt in wijn en water en gedronken door degenen die last hebben van zweren in hun nieren of blaashals, helpt wonderbaarlijk. Het stelpt alle bloed- of levensstromen in stand, zoals de laatste, bloedige stroom, overmatige menstruatie en bloedende wonden en verlicht ontstekingen die voortkomen uit hartpijn. Het is niet minder geschikt voor hardnekkige, hardnekkige zweren, evenals voor hardnekkige aften en fistels. Gedistilleerd water van het kruid zal dezelfde voordelen bieden, maar niet zo snel.

GROUNDSEL.

Description. OUR common groundsel hath a round, green, and somewhat brownish, stalk, spreading towards the top several branches, set with long and somewhat narrow green leaves, cut in on the edges, not much unlike the oak leaves, but less, and round at the ends; at the tops of the branches stand many small green heads, out of which grow yellow threads or thrumbs, which are the flowers : these continue many days thus blown before they are turned into down, which with the seed is carried away by the wind. Its root is small and thready, soon perishing, and as soon rising again from its own sowing.

Place. It grows almost every where, as well on the tops of walls as among all kinds of rubbish and rude grounds, but especially in gardens.

Time. It may be seen in bloom at almost: any time of the year, and, if permitted to occupy good ground, each plant will spring and seed at least twice in a year.

Government AND Virtues. The herb is influenced by Venus. It is a universal medicine for all diseases proceeding from heat, in whatever part of the body they may chance to happen ; it is a safe and gentle purge for a foul stomach, operating each way. It is of a moist: and cold nature, consequently causeth expulsion, and represent the heat caused by the motion of the internal parts, through the effects of an emetic or other medicine. This herb preserved either as a syrup, an ointment, or distilled water, is a medicine unrivalled in its efficacy for the cure of all hot diseases, both for its safety and speed. The decoction of this herb, as Dioscorides observes, made with wine, helpeth the pains of the stomach proceeding from choler ; and the juice taken in drink, or the decoction in ale, gently performeth the same. It is good against the falling sickness, and jaundice and a drachm given in oxymel, after using a little exercise, provoketh urine, and expelleth the gravel from the reins and kidneys; also it helpeth the sciatica, cholic, and pains of the belly. The people in Lincolnshire use this externally against pains and swellings and, as they affirm, with great success.

Kruiskruid. (Senecio vulgaris)

Beschrijving. Ons gewone kruiskruid heeft een ronde, groene en ietwat bruinachtige stengel, die zich naar boven toe uitspreidt met verschillende takken, bezet met lange en ietwat smalle groene bladeren, aan de randen ingesneden, niet veel anders dan eikenbladeren, maar kleiner en rond aan de uiteinden; aan de toppen van de takken staan veel kleine groene hoofdjes, waaruit gele draden of trossen groeien, de bloemen: deze blijven vele dagen zo gewaaid staan voordat ze verdord worden, dat met het zaad door de wind wordt meegevoerd. De wortel is klein en draadachtig, sterft snel af en komt even snel weer op uit zijn eigen zaaisel.

Plaats. Het groeit bijna overal, zowel op muurtoppen als tussen allerlei soorten afval en ruwe grond, maar vooral in tuinen.

Tijd. Het is bijna het hele jaar door in bloei te zien en als het op goede grond staat, zal elke plant minstens twee keer per jaar ontkiemen en zaad produceren.

Regering en deugden. Het kruid staat onder invloed van Venus. Het is een universeel medicijn voor alle ziekten die voortkomen uit hitte, in welk deel van het lichaam ze zich ook voordoen; het is een veilige en milde zuivering voor een ongezonde maag, die in beide richtingen werkt. Het is vochtig en koud van aard, wat leidt tot uitscheidingen vertegenwoordigt de hitte die wordt veroorzaakt door de beweging van de inwendige organen, door de werking van een braakmiddel of ander medicijn. Dit kruid, bewaard als siroop, zalf of gedestilleerd water, is een ongeëvenaard effectief medicijn voor de genezing van alle ziekten die door hitte worden veroorzaakt, zowel wat betreft veiligheid als snelheid. Het afkooksel van dit kruid, zoals Dioscorides opmerkt, gemaakt met wijn, verlicht maagpijnen die voortkomen uit gal; en het sap ingenomen als drank of het afkooksel in bier, bewerkstelligd hetzelfde. Het is goed tegen vallende ziekte en geelzucht en een drachme, gegeven in oxymel, na wat beweging, veroorzaakt urineproductie en verdrijft gruis uit de nieren en nieren; Het helpt ook tegen ischias, galbulten en buikpijn. De mensen in Lincolnshire gebruiken dit uitwendig tegen pijn en zwellingen en zoals ze beweren, met groot succes.

GALINGAL.

Description. It hath long, hard, and narrow, leaves ; the stalk is triangular, about a foot and a half high , bearing on the upper part several small leaves, from among which grow spiky tops and white seed ; the root is long, consists of many threads, which are much tangled one within the other.

Place. It groweth in low and moid grounds; it is seldom seen in this kingdom, unless such as is planted in gardens.

Time. This herb bringeth forth its spiky tops and seed, together with its leaves, in June and July.

Government and Virtues. It is a plant of Mars, and the root is hot and dry in the third degree. The roots boiled and the decoction drunk, provoketh urine, bringeth down the menses, expelleth the stone, and is good for those who are troubled with the dropsy; the same is also good for the cough, the stingings of scorpions, and bitings of venomous beasts. By bathing the belly with this decoction, it supplest the hardness of the mother, and remedieth the stoppings and coldness thereof. The powder of the root drieth up and healeth old running sores of the mouth and privities, being wet with wine, and laid thereon ; and is an excellent ingredient for hot ointments and maturative plaisters. Pliny says, that the seed of galangal drunk with water, stoppeth the flux of the belly, and the immoderate flooding of the menstrua ; but the greatest care must be taken in using it, as too great a quantity will cause a violent head-ach.

GALINGAL (Cyperus longus).

Beschrijving. Het heeft lange, harde en smalle bladeren; de stengel is driehoekig, ongeveer 45 centimeter hoog en draagt bovenaan verschillende kleine blaadjes, waaruit stekelige toppen en wit zaad groeien; de wortel is lang en bestaat uit vele draden die sterk met elkaar verstrengeld zijn.

Plaats. Het groeit in lage en vochtige gronden; het wordt zelden in dit koninkrijk gezien, tenzij in tuinen geplant.

Tijd. Dit kruid brengt zijn stekelige toppen en zaad, samen met zijn bladeren, voort in juni en juli.

Regering en Deugden. Het is een plant van Mars en de wortel is heet en droog in de derde graad. De wortels gekookt en het afkooksel gedronken, wekten urine op, vermindert de menstruatie, verdreven de nierstenen en zijn goed voor mensen die last hebben van waterzucht; hetzelfde is ook goed tegen hoest, de steken van schorpioenen en de beten van giftige beesten.

Door de buik met dit afkooksel te baden, verzacht het de verharding van de moeder en verhelpt het verstoppingen en verkoudheid. Het poeder van de wortel droogt en geneest oude etterende wonden in de mond en schaamstreek, bevochtigd met wijn en daarop aangebracht; het is een uitstekend ingrediënt voor warme zalven en pleisters ter voorkoming van ettervorming. Plinius zegt dat galangazaad, gedronken met water, de maagvloed en de overmatige menstruatievloed stopt; maar het gebruik ervan moet met de grootste voorzichtigheid worden betracht, aangezien een te grote hoeveelheid hevige hoofdpijn kan veroorzaken.

STOCK GILLIFLOWERS.

Kinds and Names. THERE are found two kinds of these flowers; the one is called the castle or stock gilliflower, which may be kept both winter and summer. The other is not so large, and is called the small stock gilliflower, which must be annually sown; they are called leucoion and viola alba; or white violets, because the leaves are white ; the leaves of the flowers are of various colours, and called by some writers viola matronales or dame's violets.

Description. These two plants are not much unlike the wall flowers, but that their leaves are whiter and softer ; however, I shall treat of them respectively.

The great castle or stock gilliflower beareth hard and straight leaves, about two feet long, by far longer and larger than the leaves of wall flowers. The blossoms are of a fragrant or pleasant smell, much like those of heart's ease, though much larger ; sometimes of a white, sometimes of an arti-colour, some of a carnation, and others of a scarlet and purple colour. These are followed by long husks, containing flat and large seeds.

The small stock gilliflower has stalks somewhat like the former, with whitish, woolly, soft, leaves ; the flowers are of a fine fragrant smell, and of various colours, followed by seeded cods, and in every respect like the first, except being somewhat smaller. It is about a foot high, and perisheth yearly.

Place. They are Town and planted in most of our English flower-gardens, but are seldom found growing wild.

Time. The great castle gillyflower blossoms in March and April, the second year after it is sown ; but the smaller kind flowereth in July and August, the same year in which it is first sown.

Government and Virtues. They are of temperature hot and dry of a similar nature with the yellow or wall gilliflowers, and are plants of Mercury. The flowers of the stock gilliflower boiled in water and drunk, is good to remove all difficulty of breathing, and helps the cough ; they also provoke the courses and urine, and by bathing or fitting over the decoction it causeth perspiration.

DAMASTBLOEM. (Hesperis matronalis)

Soorten en namen. Er bestaan twee soorten van deze bloemen; de ene wordt de kasteel- of damastbloem genoemd en kan zowel in de winter als in de zomer gehouden worden. De andere is niet zo groot en wordt de kleine damastbloem genoemd en moet jaarlijks gezaaid worden; ze worden leucoion en viola alba genoemd; of witte viooltjes, omdat de bladeren wit zijn; de bladeren van de bloemen zijn van verschillende kleuren en worden door sommige schrijvers viola matronales of dame’ s viooltjes genoemd.

Beschrijving. Deze twee planten lijken niet veel op muurbloemen, maar hun bladeren zijn witter en zachter; ik zal ze echter respectievelijk behandelen.

De grote kasteel- of damastbloem draagt harde en rechte bladeren, ongeveer 60 cm lang, veel langer en groter dan de bladeren van muurbloemen. De bloemen hebben een geurige of aangename geur, vergelijkbaar met die van de muurbloem, hoewel veel groter; soms wit, soms kunstkleurig, soms anjerachtige weer andere scharlakenrood en paars. Deze worden gevolgd door lange schillen met platte en grote zaden.

De kleine damastbloem heeft stengels die enigszins lijken op de eerste, met witachtige, wollige, zachte laven; de bloemen hebben een fijne, geurige geur en zijn in verschillende kleuren, gevolgd door zaadjes en lijken in alle opzichten op de eerste, behalve dat ze iets kleiner zijn. Ze is ongeveer 30 cm hoog en sterft jaarlijks af.

Plaats. Ze zijn in de stad geplant en worden in de meeste van onze Engelse bloementuinen aangeplant, maar worden zelden in het wild aangetroffen.

Tijd. De grote kasteel damastbloem bloeit in maart en april, het tweede jaar nadat ze is gezaaid; maar de kleinere soort bloeit in juli en augustus, hetzelfde jaar waarin ze voor het eerst is gezaaid.

Regering en Deugden. Ze hebben een warme en droge temperatuur, van een vergelijkbare aard als de gele of muurkieuwbloemen en zijn planten van Mercurius. De bloemen van de damastbloem, gekookt in water en gedronken, zijn goed om ademhalingsproblemen te verlichten en helpen bij hoest; ze veroorzaken ook loopneus en urineren en door te baden of over het afkooksel te gieten, veroorzaakt het transpiratie.

WALL, OR YELLOW GILLIFLOWER.

Names. THIS flower is supposed to be of the violet species. It is a small bush or shrub, called in Latin leucocia lutea, and by the apothecaries keyri, in English yellow and wall gilliflowers.

Description. The yellow wall gilliflower is green both winter and summer ; the stalks thereof are hard and of a woody substance, and full of branches; the leaves are thick set thereon, long, narrow, and green ; on the tops of the stalks grow the flowers, which are of a very fair yellow colour of a strong but pleasant smell, and every flower is divided into four small leaves ; after these are past-, there come cods or husks, which contain large, flat, and yellow, seed.

Place. It grows in great quantities on the ruined walls of stone buildings, and is very often planted in gardens, though the garden kinds are generally double flowered, which gives them a peculiar beauty the other cannot boast of.

Time. It generally flowers in March, April, and May.

Government and Virtues. They are hot and dry plants of the Sun, whose influence they are under, being of subtil parts. Being dried and boiled in water, it provoketh urine, and bringeth down the terms; it helpeth the schirrus, or hard imposthumes of the matrix, by being fomented therewith; a plaister made of the blossoms with oil and wax, is good to heal chaps of the fundament, and the falling down of the same; or, mingled with honey, cureth ulcers and sores of the mouth. Two drachms of the seed taken in wine is a sure specific for bringing down the menstrua, sccundine, and dead child; or a pessary made of the same, and conveyed into the matrix, answereth the same purpose. The juice dropped into the eyes, cleanseth them from spots and dimness; and the root stamped with vinegar, and applied to the spleen; helpeth the hardness thereof.

MUURBLOEM. (Erysimum cheiri)

Namen. Deze bloem zou tot de violette soort behoren. Het is een kleine struik of heester, in het Latijn leucocia lutea genoemden door apothekers keyri, in het Engels gele en muurbloemen.

Beschrijving. De gele muurbloem is zowel in de winter als in de zomer groen; de stengels zijn hard en houtachti gen vol vertakkingen; de bladeren zijn dik aangezet, lang, smal en groen; aan de toppen van de stengels groeien de bloemen, die een zeer lichtgele kleur hebben, een sterke maar aangename geur verspreiden en elke bloem is verdeeld in vier kleine blaadjes; nadat deze zijn geplukt, komen er pelen of hulzen, die grote, platte en gele zaden bevatten.

Plaats. De bloem groeit in grote hoeveelheden op de vervallen muren van stenen gebouwen en wordt vaak in tuinen aangeplant, hoewel de tuinsoorten over het algemeen dubbelbloemig zijn, wat ze een bijzondere schoonheid geeft waar de andere niet over kunnen opscheppen. Tijd. Bloeit meestal in maart, april en mei.

Regering en deugden. Het zijn hete en droge planten van de zon, waarvan de invloed voortkomt uit subtiele delen. Gedroogd en gekookt in water wekt het urine op en verlaagt de milt; het helpt tegen een zwelling met pus; een abces in de moeder wordt ermee gerookt; een pleister gemaakt van de bloesems met olie en was is goed om kloven in de huid en het afbrokkelen daarvan te genezen; of, vermengd met honing, geneest het zweren en wonden in de mond. Twee drachmen van het zaad in wijn genomen is een zeker middel om de menstruatie, de nageboorte en een dood kind te verlagen; of een pessarium gemaakt van hetzelfde en in de moeder gebracht, voldoet aan hetzelfde doel. Het sap, in de ogen gedruppeld, reinigt ze van vlekken en doffe plekken; en de wortel, gesmeerd met azijn en aangebracht op de milt, helpt tegen de verharding daarvan.

GALL-OAK.

Description. THE strong gall-oak, so named from the fruit it bears, doth not grow so large nor high as other oaks, but shorter and very crooked, with fair spreading branches ; on these grow long leaves, very much cut in on the edges, and hoary underneath ; this tree flowereth and beareth acorns, as also a round woody substance, which is called a gall, and the timber is of a very hard substance. There are several kinds of gall-oaks, some of them are much shorter than others, bearing leaves more or less cut or jagged on the edges, and producing a greater quantity of galls, and no acorns at all ; some bear large galls, others small, some knobbed or bunched, and others smooth; each are of different colours, some white, others red, yellow, and green.

Place. These oaks grow frequently in Italy, Spain, and other hot countries.

Time. They shoot forth their long catkins or blossoms early in the spring, which fall away for the most part before the leaves appear. The acorns are very seldom ripe before October.

Government and Virtues. I shall here explain the use, virtues, and temperament of the galls of these foreign trees only, as their acorns differ but little from those produced by our English oaks.

The small gall, called omphacitis, is dry in the third degree, and cold in the second ; Saturnine, and of a four harsh nature. It is effectual in drawing together and fattening loose and faint parts, as the overgrowing of the flesh ; it expelleth and drieth up rheums and other fluxes, especially those that fall upon the gums, almonds of the throat, and other places of the mouth.

The other whiter gall doth also bind and dry, but not so much as the former, having a less quantity of that four harshness in it ; it is good against the dysentery or bloody flux. The decoction of them in water is of a mean astriction, but more powerful in harsh red wine ; being sat over, it remedieth the falling of the mother, or the galls being boiled and bruised, and applied to the fundament when fallen, or to any swelling or inflammation, will prove a certain cure. The coals of burned galls being quenched in wine or vinegar, is good to stanch bleeding in any place. They will dye the hair black, and are one of the chief ingredients for making ink ; they are likewise used by dyers for making black dye.

The oak-apple is much of the nature of galls, though inferior in quality, but may be substituted for them with success to help rheums, fluxes, and other such-like painful distempers.

GALEIK.

Beschrijving. De sterke gal eik, zo genoemd naar de vruchten die het draagt, wordt niet zo groot of hoog als andere eiken, maar korter en zeer krom, met mooie, spreidende takken; hieraan groeien lange bladeren, sterk ingesneden aan de randen en grijsachtig aan de onderkant; deze boom bloeit en draagt eikels, evenals een ronde houtachtige substantie, die een gal wordt genoemden het hout is van een zeer harde substantie. Er zijn verschillende soorten galeiken, sommige zijn veel korter dan andere, met bladeren die meer of minder ingesneden of gekarteld aan de randen zijn en produceren een grotere hoeveelheid gallenen helemaal geen eikels; sommige dragen grote gallen, andere klein, sommige knobbelig of trosvormig en weer andere glad; elk heeft een andere kleur, sommige wit, andere rood, geel en groen.

Plaats. Deze eiken groeien veel in Italië, Spanje en andere warme landen.

Tijd. Ze schieten vroeg in de lente hun lange katjes of bloesems uit, die grotendeels afvallen voordat de bladeren verschijnen. De eikels zijn zelden rijp vóór oktober.

Regering en deugden. Ik zal hier alleen het gebruik, de deugden en het temperament van de galappels van deze buitenlandse bomen toelichten, aangezien hun eikels maar weinig verschillen van die van onze Engelse eiken.

De kleine gal, omphacitis genaamd, is droog in de derde graad en koud in de tweede; Saturnusachtig en van een viervoudige hardheid. Het is effectief in het samentrekken en vetmesten van losse en zwakke delen, zoals overgroei van het vlees; het verdrijft en droogt reuma en andere vloeistoffen uit, vooral die welke op het tandvlees, de amandelen van de keel en andere plaatsen in de mond vallen.

De andere, wittere gal bindt en droogt ook, maar niet zozeer als de eerste, omdat het een kleinere hoeveelheid van die viervoudige hardheid bevat; het is goed tegen dysenterie of bloederige vloeistoffen. Het afkooksel ervan in water is licht vernauwend, maar krachtiger in scherpe rode wijn; wanneer het eroverheen gezet wordt, verhelpt het vallen van de moeder of wanneer de gallen gekookt en gekneusd worden en aangebracht op het fundament wanneer gevallen of op elke zwelling of ontsteking, zal het een zekere genezing blijken te zijn. De kolen van verbrande gallen, geblust in wijn of azijn, zijn goed om bloedingen overal te stelpen. Ze verven het haar zwart en vormen een van de belangrijkste ingrediënten voor inkt; ze worden ook door ververs gebruikt voor het maken van zwarte verf.

De eikenappel lijkt veel op galappels, hoewel van mindere kwaliteit, maar kan met succes worden gebruikt als vervanging voor galappels, etterende reuma en andere soortgelijke pijnlijke aandoeningen.

HEART'S EASE.

IT is called in Sussex pansies, and is so well known by almost every person, that I shall decline troubling my readers with a description of it.

Place. Besides those which are cultivated in gardens, they grow wild in barren and unfertile grounds.

Time. They flower and feed all the time of spring and summer.

Government and Virtues. This is a Saturnine plant of a cold, slimy, and viscous, nature. A strong decoction of the herb and flowers is an excellent cure for the venereal disorder, being an approved anti-venerean ; it is also good for the convulsions in children, falling sickness, inflammations of the lungs and breast, pleurisy, scabs, itch, &c. It will make an excellent syrup for the aforesaid purposes.

HARTVERLICHTING. (Viola tricolor)

Het wordt in Sussex viooltjes genoemd en is zo bekend bij bijna iedereen, dat ik mijn lezers niet lastig val met een beschrijving ervan.

Plaats. Behalve de soorten die in tuinen worden gekweekt, groeien ze in het wild op kale en onvruchtbare gronden.

Tijd. Ze bloeien en voeden zich de hele lente en zomer.

Regering en Deugden. Dit is een Saturnusplant, van koude, slijmerige en kleverige aard. Een sterk aftreksel van het kruid en de bloemen is een uitstekend middel tegen geslachtsziekten, omdat het een goedgekeurd anti-venerisch is; het is ook goed tegen stuiptrekkingen bij kinderen, vallende ziekte, long- en borstontstekingen, pleuritis, korsten, jeukenz. Het is een uitstekende siroop voor de bovengenoemde doeleinden.

HEARTICHOKE.

THE Latins calls them cineria, and they are also termed artichocus.

Government and Virtues. They are under the dominion of Venus. They are great provocatives to lust:, yet slay the involuntary course of natural

seed in man ; the decoction of the root boiled in wine, or the root bruised and distilled in wine, and drunk, purgeth by urine exceedingly.

ARTISJOK. (Cynara cardunculus var. scolymus) De Latijnen noemen ze cineria en ze worden ook wel artichokus genoemd.

Regering en deugden. Ze vallen onder de heerschappij van Venus. Ze zijn zeer prikkelend voor lust, maar doden de onvrijwillige loop van het natuurlijke zaad in de mens; het afkooksel van de wortel gekookt in wijn of de wortel gekneusd en gedistilleerd in wijn en gedronken, zuivert de urine grondig.

HART'S TONGUE.

Description. It consists of several leaves rising from the root, every one separately, folding themselves in their first springing and spreading; when at their full growth they are about a foot long, smooth and green, but hard and sappy in the middle, straked on the back athwart on both sides of the middle rib, with small and somewhat long brownish marks; the bottoms of the leaves are a little bowed on each side of the middle rib, and somewhat small at the end. The root is composed of many black threads, which are much entangled together.

Time. It is green all the winter, having new leaves every year.

Government and Virtues. Jupiter claims dominion over this herb. It is a angular remedy to strengthen the liver when weak, and ease it when afflicted ; it is esteemed for its efficacy in removing the hardness and stoppings of the spleen and liver ; also against the heat of the liver and stomach, as well as the lask and bloody flux. The distilled water is good for the passions of the heart, and gargled in the mouth will slay the hiccough, help the falling of the palate, and stop the bleeding of the gums. It is a good remedy for the biting of serpents.

HERTSTONG. (Asplenium scolopendrium)

Beschrijving. Het bestaat uit verschillende bladeren die uit de wortel opkomen, elk afzonderlijk, vouwen zich op bij hun eerste ontluiking en spreiding; wanneer ze volgroeid zijn, zijn ze ongeveer 30 cm lang, glad en groen, maar hard en sappig in het midden, aan de achterkant dwars aan beide zijden van de middennerf geribbeld, met kleine en ietwat lange bruinachtige vlekken; de onderkant van de bladeren is aan beide zijden van de middennerf licht gebogen en aan het uiteinde wat smal. De wortel bestaat uit vele zwarte draden die sterk in elkaar verstrengeld zijn.

Tijd. Het is de hele winter groen en heeft elk jaar nieuwe bladeren.

Regering en Deugden. Jupiter eist heerschappij op over dit kruid. Het is een hoekige remedie om de lever te versterken wanneer deze zwak is en te verlichten wanneer deze is aangetast; het wordt gewaardeerd om zijn doeltreffendheid bij het verwijderen van verharding en verstoppingen van de milt en lever; ook tegen de hitte van de lever en maag, evenals tegen de maag- en leverontsteking en bloederige vloed. Het gedestilleerde water is goed voor de hartstochten en gorgelen in de mond helpt tegen de hik, helpt tegen een naar beneden vallend gehemelte en stopt bloedend tandvlees. Het is een goed middel tegen slangenbeten.

HAZEL-NUT.

THEY are (o well known to every boy, that they require no description.

Government and Virtues. They are under the dominion of Mercury. The parched kernels made into an electuary, or the milk drawn from the kernels with mead or honeyed water, are very good to help an old cough ; and, being parched, and a little pepper added thereto, and taken in drink, digest the distillations of rheum from the head. The dried husks and shells; to the quantity of about two drachms, taken in red wine, stay the lasks, and women's courses ; but the red skin which covers the kernel is much more effectual for the latter purpose.

HAZELNOOT. (Corylus avellana)

Ze zijn zo bekend bij iedereen dat ze geen beschrijving behoeven.

Regering en Deugden. Ze vallen onder de heerschappij van Mercurius. De geroosterde korrels, verwerkt tot een elixer of de melk getrokken uit de korrels met mede of honingwater, zijn zeer goed tegen een oude hoest; en geroosterd en met een beetje peper eraan toegevoegd en ingenomen, verteren ze de distillaten van reuma uit de kop. De gedroogde schillen en schelpen; tot een hoeveelheid van ongeveer twee drachmen, ingenomen in rode wijn, houden de leverontsteking en vrouwenknobbels; maar het rode vlies dat de korrel bedekt is veel effectiever voor dat laatste doel.

HAWK-WEED.

Description. IT hath many large leaves lying on the ground, having many deep gashes on the edges, somewhat like those of the sow-thistle ; from among these riseth up a hollow rough stalk, two or three feet high, branched from the middle upwards. On these are set, at every joint, several leaves cut but very little on the edges, bearing at the top many pale yellow flowers, consisting of small narrow leaves, broad pointed, and nicked in on the edges, set in a double row, and sometimes more, the outside leaves being the largest. These flowers are turned into down, bearing small brownish seed, which is blown away with the wind. The root is long and rather large, with many small fibres thereat. The whole plant is full of bitter milk.

Place. It groweth in many places, especially in fields and borders of pathways, in dry grounds.

Time. It blossoms and disperseth its down in the summer months.

Government and Virtues. Saturn claims dominion over this herb. Dioscorides says, it is cooling, somewhat dry and binding, and therefore good for the heat and gnawings of the stomach, for inflammations, and hot ague-fits. The juice thereof, taken in wine, helpeth digestion, expelleth wind, preventeth crudities from clogging the stomach, and causeth an easy evacuation of urine; being outwardly applied, it is a sovereign cure for the stinging and biting of venomous beast, and is good for all poisons. A scruple of the dried juice, taken in wine and vinegar, is profitable for the dropsy ; the decoction of the herb, taken with honey, digesteth thin phlegm in the chest and lungs, and, mixed with hyssop, it helpeth the cough. The decottion hereof, mixed with that of wild succory made with wine, and taken, helpeth the wind-cholic and hardness of the spleen, procureth rest and sleep, preventeth venery, cooleth heats, purgeth the stomachencreaseth blood, and helpeth all diseases of the reins and bladder. Applied externally, it is a singular remedy for all defects and diseases of the eyes, being used with bread milk ; and is of equal success when administered to fretting and creeping ulcers, if taken in time. The green herb bruised, and mixed with a little fait, is effectual in helping burns, if it be used before the blisters rise; all inflammations, St. Anthony's' fire, and all pushes. and eruptions, heat and fait phlegm. The same applied with meal and fair water, in the manner of a poultice, to any place afflected with convulsions and the cramp,_ or dislocated members, giveth great help and ease. The distilled water cleanseth. the skin from all blemishes. The use of this herb is mostly external, but it is very eminent ; it cools, softens, and heals. I saw this year an arm covered with fiery pustules on the one half, and the other with terrible remains of scratching, cured by it in four days; the leaves were beat to a poultice with bread, milk, and a little oil, and-. tied round the arm,

HAVIKKRUIDEN. (Hieracium villosum)

Beschrijving. De plant heeft veel grote bladeren die op de grond liggen, met veel diepe inkepingen aan de randen enigszins vergelijkbaar met die van de melkdistel. Hieruit rijst een holle, ruwe stengel op, zestig tot negentig centimeter hoog, die vanuit het midden naar boven vertakt is. Aan elk gewricht zitten verschillende bladeren, maar heel weinig aan de randen, die bovenaan veel lichtgele bloemen dragen. Deze bloemen bestaan uit kleine, smalle bladeren, breed gepunt en aan de randen ingekeept, in een dubbele rij geplaatst, soms zelfs langer, waarbij de buitenste bladeren het grootst zijn. Deze bloemen zijn verdord en dragen kleine bruinachtige zaden die door de wind worden weggeblazen. De wortel is lang en vrij groot, met veel kleine vezels eraan. De hele plant zit vol bittere melk.

Plaats. De plant groeit op veel plaatsen, vooral in velden en langs paden, op droge gronden.

Tijd. De plant bloeit en verspreidt zijn verdunningen in de zomermaanden.

Regering en deugden. Saturnus claimt heerschappij over dit kruid. Dioscorides zegt dat het verkoelend enigszins droog en bindend is en daarom goed tegen hitte en knagende maagklachten, ontstekingen en hete koortsaanvallen. Het sap ervan, ingenomen met wijn, bevordert de spijsvertering, verdrijft wind, voortkomt dat de maag verstopt raakte door onzuiverheden en zorgt voor een gemakkelijke urinelozing; wanneer het uitwendig wordt aangebracht, is het een uitstekend middel tegen stekende en bijtende pijn van giftige beesten en is het goed tegen alle vergiften. Een scheutje van het gedroogde sap, ingenomen met wijn en azijn, is heilzaam tegen waterzucht; het afkooksel van het kruid, ingenomen met honing, verdunt slijm in de borst en longen en vermengd met hysop verlicht het de hoest. Het aftreksel hiervan, gemengd met honing, gemaakt met wijn, helpt tegen winderigheid en verharding van de milt, zorgt voor rust en slaap, voorkomt lusteloosheid, verkoelt hitte, reinigt de maag, vermeerdert de bloedsomloop en helpt tegen alle ziekten van de nieren en de blaas.

Uitwendig toegepast is het een uniek middel tegen alle oogafwijkingen en ziekten, gebruikt met broodmelk; en het is even effectief bij het toedienen aan irritatie en kruipende zweren, mits op tijd ingenomen. Het groene kruid gekneusd en gemengd met een beetje vet is effectief bij brandwonden, mits het wordt gebruikt voordat de blaren ontstaan; alle ontstekingen, het Sint-Antoniusvuur en alle uitbarstingen en uitslag, hitte en slijm. Hetzelfde aangebracht met meel en helder water, als een kompres, op elke plek die getroffen is door stuiptrekkingen en krampen of ontwrichte ledematen, geeft grote hulp en verlichting. Het gedestilleerde water reinigt de huid van alle onvolkomenheden. Dit kruid wordt meestal uitwendig gebruikt, maar het is zeer effectief; het verkoelt, verzacht en geneest. Ik zag dit jaar een arm bedekt met vurige puisten aan de ene kant en met vreselijke resten van krabben aan de andere kant, die er binnen vier dagen door genezen was; De bladeren werden met brood, melk en een beetje olie tot een kompres geslagen en om de arm gebonden.

HAWTHORN.

I DO not mean to trouble my readers with the description of a tree so universally; known to almost every inhabitant of this kingdom.

It is generally a hedge-bush, but, by being carefully pruned and dressed, it. will; grow to a reasonable height. As for the hawthorn-tree of Glastonbury, which ia said to flower yearly on Christmas-day, it rather shews the superstition of those who. entertain this opinion than excites wonder on any other account, since the same may be found in many other places of this kingdom ; as at a place called Whiter green, near Nantwich in Cheshire;- and also in Romney-marsh, These, if the winter happens to be mild, will be in full bloom about Christmas.

Government and Virtues. It is a tree of Mars. The berries, or the seed in: the berries, beaten to powder, and drunk in wine, are a singular remedy for the stone, and no less effectual for the dropsy. The distilled water of the flowers stayeth the lask ; and the seeds, elected from the down, then bruised and boiled in wine, will give instant relief to the tormenting pains of the body. If cloths and spunges are wet in the distilled water, and applied to any place wherein thorns, splinters, &c, are lodged, it will certainly draw them forth.

MEIDOORN. (Crataegus coccinea)

Ik wil mijn lezers niet lastig vallen met de beschrijving van een boom die zo universeel is; bekend bij bijna elke inwoner van dit koninkrijk.

Het is over het algemeen een haagstruik, maar door zorgvuldig te snoeien en te verzorgen, zal het tot een redelijke hoogte groeien. Wat betreft de meidoorn van Glastonbury, waarvan gezegd wordt dat het jaarlijks met Kerstmis bloeit, deze getuigt eerder van het bijgeloof van degenen die deze mening koesteren dan dat het om welke andere reden dan ook verbazing wekt, aangezien dezelfde boom op veel andere plaatsen in dit koninkrijk te vinden is; zoals op een plaats genaamd Whiter Green, nabij Nantwich in Cheshire; en ook in Romney Marsh. Deze zullen, als de winter mild is, rond Kerstmis in volle bloei staan.

Regering en deugden. Het is een boom van Mars. De bessen of het zaad erin: de bessen, tot poeder geslagen en in wijn gedronken zijn een uniek middel tegen steenpuisten en niet minder effectief tegen waterzucht. Het gedestilleerde water van de bloemen hield de pijn in bedwang; en de zaden, uit het dons gekozen, vervolgens gekneusd en in wijn gekookt, zullen onmiddellijk verlichting geven bij de kwellende pijnen van het lichaam. Als doeken en sponzen nat worden gemaakt in het gedestilleerde water en worden aangebracht op plaatsen waar doornen, splinters enz. vastzitten, zullen ze zeker naar buiten komen.

HEMLOCK.

Description. THE common great hemlock groweth up with-a green stalk four or five feet high, and sometimes higher, full of red spots; at the joints are set, very large winged leaves, which are divided into many other winged leaves, set one against another, dented on the edges, and of a sad green colour. The stalks are branched towards the top, each bearing umbels of white flowers, which are followed by whitish flat seed. The root is long, white, hollow, and sometimes crooked of a very strong, heady, and disagreeable, smell.

Place. Its growth is not confined to any particular spot in this kingdom, but it may be found by mod old walls, hedge-sides, and uncultivated grounds.

Time. It generally flowereth and seedeth in July.

Government AND Virtues. Saturn governs this plant. It is exceeding cold, and of a very dangerous quality, consequently must not be applied internally. It is of good effect for inflammations, tumours, and swelling of any part of the body, the privities excepted; also St. Anthony's fire, wheals, pushes, and creeping ulcers, proceeding from hot sharp humours, by cooling and repelling the heat. The leaves bruised, and laid to the brow or forehead, are good for those whose eyes are red and swelled, and for cleansing them of web or film growing thereon. If the root is roasted in embers, afterwards wrapped in double wet papers, and then applied to any part afflicted with the gout, it will speedily remove the pain thereof. Should any person unfortunately, through mistake, eat the herbage of this plant instead of parsley, or the root instead of a parsnip, (both bearing a great resemblance to each other,) it will certainly cause a phrensy or stupefaction of the senses; I will recommend to the patient the strongest and best wine they can procure, and to drink it immediately, before the ill effects of the herb strike to the heart. If wine cannot be instantly had, Pliny adviseth to take a good draught of, strong vinegar, which he affirms to be a sovereign remedy.

GEVLEKTE SCHEERLING. (Conium maculatum)

Beschrijving. De gewone grote gevlekte scheerling groeit met een groene stengel van 1,20 tot 1,50 meter hoog en soms hoger, vol rode vlekken; op de gewrichten zitten zeer grote gevleugelde bladeren die verdeeld zijn in vele andere gevleugelde bladeren die tegen elkaar aan staan, aan de randen gedeukt zijn en een trieste groene kleur hebben. De stengels zijn naar boven toe vertakt en dragen elk schermen met witte bloemen, die gevolgd worden door witachtig plat zaad. De wortel is lang, wit, hol en soms krom en heeft een zeer sterke, bedwelmende en onaangename geur.

Plaats. De groei is niet beperkt tot een bepaalde plek in dit koninkrijk, maar kan gevonden worden langs oude muren, heggen en onbebouwde gronden.

Tijd. De plant bloeit en zaait zich meestal in juli.

Bestuur EN Deugden. Saturnus beheerst deze plant. De plant is extreem koud en van een zeer gevaarlijke kwaliteit, daarom mag het niet inwendig worden toegepast. Het heeft een goede werking bij ontstekingen, tumoren en zwellingen van welk lichaamsdeel dan ook, met uitzondering van de intieme delen; ook het Antoniusvuur, striemen, puisten en kruipende zweren, die voortkomen uit hete, scherpe levensgeesten, door het te verkoelen en de hitte af te stoten. De gekneusde bladeren op het voorhoofd of wenkbrauwen leggen, zijn goed voor mensen met rode en gezwollen ogen en om deze te reinigen van film of vlies dat erop groeit. Als de wortel in sintels wordt geroosterd, vervolgens in dubbel nat papier wordt gewikkeld en vervolgens op de door jicht getroffen plek wordt aangebracht, zal de pijn snel verdwijnen. Mocht iemand per ongeluk het kruid van deze plant eten in plaats van peterselie of de wortel in plaats van een pastinaak (beide lijken sterk op elkaar), dan zal dit zeker een hysterische of verdovende werking hebben; ik zal de patiënt de sterkste en beste wijn aanbevelen die hij kan bemachtigen en deze onmiddellijk opdrinken, voordat de schadelijke effecten van het kruid het hart treffen. Als wijn niet direct beschikbaar is, adviseert Plinius om een flinke slok sterke azijn te nemen, waarvan hij beweert dat het een uitstekend middel is.

HEMP.

IT is so common a plant, and so well known by almost every resident of this kingdom, that a description of it would be altogether superfluous.

Time. It is sown about the latter end of Mnrch or beginning of April, and is ripe in August and September.

Government and Virtues. It is under the dominion of Saturn. The feed consumeth wind, but if used too liberally it drieth up the natural seed for procreation, though, being boiled in milk, and taken a little at a time, it is a good remedy for a dry cough. An emulsion made of the seed is given with good success for the jaundice, especially in the beginning of the disease, if there be no ague accompanying, for it openeth obstructions of the gall, and causeth digestion of choler ; it stayeth lasks and continual fluxes, easeth the cholic, allayeth the troublesome humours of the bowels and stayeth bleeding at the mouth, nose, or any other place; it will: destroy the worms either in man or bead, and, by dropping the juice into the cars, it will kill the worms and bring forth earwigs or other infers gotten therein. The decoction of the root allayeth inflammations, easeth the pains of the gout, the hard tumours or knots in the joints, the pains and shrinkings of the smews, and the pains of the hips. The fresh juice, mixed with a little oil and butter, is an exceeding good cure for burns.

HENNEP. (Cannabis sativa)

Het is zo'n veelvoorkomende plant en zo bekend bij bijna elke inwoner van dit koninkrijk dat een beschrijving ervan volkomen overbodig zou zijn.

Tijd. Het wordt rond eind maart of begin april gezaaid en is rijp in augustus en september.

Regering en deugden. Het staat onder de heerschappij van Saturnus. Het zaad verbruikt wind, maar bij te royaal gebruik droogt het natuurlijke zaad uit voor de voortplanting. Gekookt in melk en beetje bij beetje ingenomen, is het echter een goed middel tegen een droge hoest. Een emulsie van het zaad wordt met succes gegeven tegen geelzucht, vooral in het begin van de ziekte, mits er geen koorts bij komt kijken, want het opent verstoppingen in de galwegen en veroorzaakt vertering van gal; het houdt braken en aanhoudende vloeden tegen, verlicht galstuwing, kalmeert de lastige darmgedachten en voorkomt bloedingen uit mond, neus of andere plaatsen; Het zal wormen doden, zowel bij mensen als bij volwassenen en door het sap in de oren te laten vallen, doodt het de wormen en brengt het oorwurmen of andere indringers voort. Het afkooksel van de wortel verlicht ontstekingen, jichtpijn, harde tumoren of knopen in de gewrichten, pijn en krimp van slijm en heuppijn. Het verse sap, gemengd met een beetje olie en boter, is een buitengewoon goed middel tegen brandwonden.

HEN - BANE.

Description. the common hen-bane hath very large, thick, soft, woolly, leaves, lying upon the ground, much cut or torn on the edges of a dark, ill, greyish-green, colour; from among these rise up several thick and short stalks, two or three feet high, spread into many smaller branches with less leaves thereon, bearing small yellow flowers, which scarcely appear above the husks they are usually torn on the one sideending in five round points growing one above another of a dead yellowish colour, somewhat paler towards the edges, with many purplish veins, and of a dark yellowish purple colour at the bottom of the flower, with a small point of the same colour in the middle; each of them stands in a hard close husk, some what like those of asarabaca, and rather sharp at the top points, containing much small seed, very like poppy-seed, but of a dusky greyish colour. The root ist large, white, and thick, branching forth many ways under ground, not much unlike a parsnip, except in colour, and is, together with the plant of a very strong, disagreeable, and offensive, smell.

Place. It generally groweth near pathways, and the under sides of hedges and old walls.

Time. It blossoms in July, and springeth annually from its own sowing; though many believe it to flower much earlier.

Government and Virtues. It is a Saturnine plant. The leaves are good for cooling hot inflammations in the eyes, or other parts of the body and, being boiled in wine, and used as a foment, it will assuage all manner of swellings, either in the scrotum, women's breasts, and other parts of the body ; also the gout, sciatica, and pains of the joints, if proceeding from a hot cause. Being applied with vinegar to the forehead and temples, it helpeth the head-ach, and causeth those to sleep who are prevented by hot violent fevers. The oil of the seed is good for deafness, and noise and worms in the ears. The juice of the herb or seed, or the oil drawn from the seed, will answer all the aforesaid purposes.

Bilzekruid. (Hyoscyamus niger)

Beschrijving. Het gewone bilzekruid heeft zeer grote, dikke, zachte, wollige bladeren die op de grond liggen, sterk ingesneden of gescheurd aan de randen, met een donkere, zieke, grijsgroene kleur; hieruit ontspruiten verschillende dikke en korte stengels, zestig tot negentig centimeter hoog, verspreid over vele kleinere takken met minder bladeren. De stengels dragen kleine gele bloemen, die nauwelijks boven de schil uitkomen - ze zijn meestal aan één kant gescheurd en eindigen in vijf ronde punten die boven elkaar groeien, met een doffe gelige kleur, iets bleker naar de randen toe, met veel paarsachtige nerven en een donker geel paarse kleur aan de onderkant van de bloem, met een klein punt van dezelfde kleur in het midden; elk van hen staat in een harde, dichte schil enigszins zoals die van Aronskelk en vrij scherp aan de bovenste punten, met veel kleine zaden, die erg op maanzaad lijken, maar een doffe grijsachtige kleur hebben. De wortel is groot, wit en dik, vertakt zich ondergronds op vele manieren en lijkt qua kleur niet veel op een pastinaak. Het verspreidt, net als de plant zelf, een zeer sterke, onaangename en onaangename geur.

Plaats. Het groeit meestal langs paden en aan de onderkant van heggen en oude muren.

Tijd. De plant bloeit in juli en ontspringt jaarlijks uit eigen zaaiing; hoewel velen geloven dat het veel eerder bloeit.

Regering en deugden. Het is een Saturnusplant. De bladeren zijn goed voor het verkoelen van hete ontstekingen in de ogen of andere lichaamsdelen. Gekookt in wijn en gebruikt als stimulans, verzacht het allerlei zwellingen, zowel in het scrotum, de borsten bij vrouwen als in andere lichaamsdelen; ook jicht, ischias en gewrichtspijnen, indien veroorzaakt door een hete oorzaak. Aangebracht met azijn op het voorhoofd en de slapen, verlicht de hoofdpijn en zorgt ervoor dat mensen die verhinderd werden door hete, hevige koortsen, konden slapen. De olie van het zaad is goed tegen doofheid, lawaai en oorwormen. Het sap van het kruid of zaad of de olie die uit het zaad wordt gewonnen, zal aan al deze doeleinden voldoen.

HEDGE-HYSSOP.

Description. THERE are several sorts of this plant, the first of which is a native of Italy, and only reared here by the curious. Two or three kinds however grow wild in England, two of which I shall here mention ; viz. The first is a low smooth plant, not quite a foot high of a very bitter taste, composed of many square stalks, diversely branched from the bottom to the top ; it has many joints, shootingh forth at each two small leaves ; these are rather broader at the bottom than at the top, a little dented on the edges of a sad green colour, and full of veins. The flowers stand also at the joints, being of a fair purple colour with white spots, and made very much like those of dead-nettle; the seed is small and yellow, and the roots spread much under ground.

The second seldom grows more than half a foot high, shooting forth several small branches, whereon grow many small leaves set one against the other, somewhat broad, but very short ; the flowers are not much unlike the former in shape, but of a pale reddish colour ; the seed is small and yellowish, and the root spreadeth like that of the first.

Place. They grow in wet low grounds, and by water-sides, and the latter sort may be found amongst: the bogs on Hampstead Heath.

Time. They generally flower in June, July, and August, and the seed ripens presently after.

Government And Virtues. They are under the dominion of Mars. They are very unsafe to take inwardly, unless well rectified by an alchymist, and only the purity of them given, as they are violent purgers, especially of choler and phlegm. Being prepared, they are very good for the dropsy, gout, and sciatica ; externally applied in ointments, or the belly anointed therewith, they destroy worms therein, and are an excellent remedy for old and filthy sores.

HAAG HYSOP. (Gratiola officinalis)

Beschrijving. Er zijn verschillende soorten van deze plant, waarvan de eerste oorspronkelijk uit Italië komt en hier alleen door nieuwsgierigen wordt gekweekt. Twee of drie soorten groeien echter in het wild in Engeland waarvan ik er hier twee zal noemen: namelijk. De eerste is een lage, gladde plant, net geen 30 cm hoog, met een zeer bittere smaak, samengesteld uit vele vierkante stengels, divers vertakt van onder naar boven; het heeft veel gewrichten, die elk uitlopen op twee kleine blaadjes; deze zijn aan de onderkant wat breder dan aan de bovenkant, een beetje gedeukt aan de randen, hebben een trieste groene kleur en zitten vol nerven. De bloemen staan ook op de gewrichten, hebben een mooie paarse kleur met witte vlekken en lijken sterk op die van dovenetel; het zaad is klein en geel en de wortels spreiden zich ver onder de grond uit.

De tweede wordt zelden hoger dan 15 cm en schiet uit op verschillende kleine takjes, waaraan veel kleine blaadjes groeien die tegen elkaar aan staan enigszins breed, maar zeer kort; De bloemen lijken qua vorm niet veel op de eerste, maar hebben een lichtrode kleur. Het zaad is klein en geelachtig en de wortel is net zo breed als die van de eerste.

Plaats. Ze groeien in vochtige laaggelegen gronden en langs waterkanten; de laatstgenoemde soort is te vinden in de moerassen van Hampstead Heath.

Tijd. Ze bloeien over het algemeen in juni, juli en augustus en het zaad rijpt kort daarna.

Regering en deugden. Ze vallen onder de heerschappij van Mars. Ze zijn zeer onveilig om inwendig te gebruiken, tenzij ze goed zijn behandeld door een alchemist en alleen de zuiverheid ervan wordt gegeven, omdat ze krachtige zuiveringen zijn, vooral van gal en slijm. Eenmaal bereid, zijn ze zeer goed tegen waterzucht, jicht en ischias; uitwendig aangebracht in zalven of de buik ermee ingesmeerd, doden ze wormen en vormen ze een uitstekend middel tegen oude en vuile zweren.

BLACK HELLEBORE.

IT is called also fetter-wort, fetter-grass, bears foot, Christmas-herb, and Christmas-flower.

Description. It hath many fair green leaves rising from the root,- each of them standing about a span high from the ground; the leaves are all divided into seven, eight, or nine, parts, dented from the middle to the point on both sides, and remain green all the winter. About Christmas time, if the weather be somewhat temperate, the flowers appear upon footstalks, each composed of five large round, white, leaves, which are sometimes purple towards the edges, with many pale yellow thrumbs in the middle. The seed is divided into several cells, somewhat like those of columbines, but rather larger ; the seed is long and round, and of a black colour. The root consists of numberless blackish strings all united into one head. There is likewise another species of black hellebore which frequently grows in woods and forests verso much like this, except that the leaves are smaller and narrower. It perisheth in the winter.

Place. The first is cultivated in gardens; the second is commonly found in the woods in Northamptonshire.

Time. The former blossoms in December and January; and the latter in February and March.

Government and Virtues. It is an herb of Saturn, consequently would be taken with greater safety after being purified than when raw. The roots are very effectual against all melancholic diseases, especially such as are of long standing, as quartan agues and madness ; it helpeth the falling sickness, the leprosy, the yellow and black jaundice, the gout, sciatica, and convulsions; or, used as a pessary, provoketh the terms exceedingly. The same being beaten to a powder, and strewed upon foul ulcers, consumes the dead flesh and instantly heals them; it will also help gangrenes by taking inwardly twenty grains thereof corrected with half as much cinnamon. Country people use it for the cure of such beasts as are troubled with the cough, or have taken any poison, by boring a hole through the ear and putting a piece of the root therein; this, they say, will give relief in twenty-four hours time, it is an excellent ingredient, and used by farriers for many purposes.

ZWARTE Helleborus. (Helleborus niger, Helleborus viridis)

Het wordt ook wel nieskruid, nieskruid, berenvoet, kerstkruid en kerstbloem genoemd.

Beschrijving. De plant heeft vele mooie groene bladeren die uit de wortel groeien, elk ongeveer een span hoog boven de grond; de bladeren zijn allemaal verdeeld in zeven, acht of negen delen, van het midden tot de punt aan beide kanten ingedeukt en blijven de hele winter groen. Rond de kersttijd, als het weer enigszins gematigd is, verschijnen de bloemen op voetstelen, elk bestaande uit vijf grote ronde witte bladeren, die soms paars zijn naar de randen toe, met veel lichtgele trossen in het midden. Het zaad is verdeeld in verschillende cellen enigszins zoals die van akelei, maar iets groter; het zaad is lang en rond en zwart van kleur. De wortel bestaat uit talloze zwartachtige draden die allemaal samen één hoofd vormen. Er is ook een andere soort zwarte nieskruid die vaak groeit in bossen en wouden die veel op deze lijken, behalve dat de bladeren kleiner en smaller zijn. Het sterft in de winter.

Plaats. De eerste wordt gekweekt in tuinen; de tweede is veel te vinden in de bossen van Northamptonshire.

Tijd. De eerste bloeit in december en januari; en de laatste in februari en maart.

Regering en Deugden. Het is een kruid van Saturnus en kan daarom veiliger worden ingenomen na zuivering dan wanneer het rauw is. De wortels zijn zeer effectief tegen alle melancholische ziekten, vooral die welke langdurig zijn, zoals koorts en waanzin; het helpt tegen vallende ziekten, melaatsheid, geelzucht, jicht, ischias en stuiptrekkingen; of, gebruikt als pessarium, veroorzaakt het de symptomen buitengewoon. Als hetzelfde tot poeder wordt geslagen en op vuile zweren wordt gestrooid, verteert het dode vlees en geneest het ze onmiddellijk; het zal ook helpen tegen gangreen door er twintig korrels van in te nemen, gecorrigeerd met de helft van de hoeveelheid kaneel. Plattelandsbewoners gebruiken het voor de genezing van dieren die last hebben van hoest of vergif hebben ingenomen, door een gat door het oor te boren en een stuk van de wortel daarin te steken; Dit zou binnen 24 uur verlichting geven, het is een uitstekend ingrediënt en wordt door hoefsmeden voor veel doeleinden gebruikt.

HERB - ROBERT.

Description. IT grows up with a reddish stalk about two feet high, bearing on long and reddish footstalks many leaves; these are divided at the ends into three or five divisions, some cut deeper than others, and also dented on the edges, which oftentimes turn of a reddish colour. At the top of the stalk grow several flowers, each consisting of five leaves, much larger than those of dove's foot, and of a deeper red colour, after which come beak-heads as in others. The root is small and thready, and of an unpleasant smell.

Place. It may be found near way-sides, ditch-banks, and waste grounds.

Time. It flowers in June and July, and the seed is ripe soon after.

Government and Virtues. This herb is under the dominion of Venus, It is esteemed an excellent remedy for the stone, and will stay blood, from whatever cause it might happen to flow ; it speedily healeth all green wounds, and is effectual in curing old ulcers in the privities and other parts.

ROBERTSKRUID. (Geranium robertianum)

Beschrijving. Het groeit met een roodachtige stengel van ongeveer 60 cm hoog, met aan de lange, roodachtige voetstelen vele bladeren; deze zijn aan de uiteinden verdeeld in drie of vijf delen, sommige dieper ingesneden dan andere en ook ingedeukt aan de randen, die vaak roodachtig verkleuren. Bovenaan de stengel groeien verschillende bloemen, elk bestaande uit vijf bladeren, veel groter dan die van duivenpoot en met een diepere rode kleur, waarna snavelvormige blaadjes komen zoals bij andere. De wortel is klein en draadachtig en heeft een onaangename geur.

Plaats. Het kan worden gevonden in de buurt van bermen, slootkanten en braakliggende terreinen.

Tijd. Het bloeit in juni en juli en het zaad is kort daarna rijp.

Overheid en deugden. Dit kruid staat onder de heerschappij van Venus; het wordt beschouwd als een uitstekend middel tegen steenpuisten en zal bloed stelpen, ongeacht de oorzaak ervan; Het geneest snel alle groene wonden en is effectief bij het genezen van oude zweren in de schaamstreek en op andere plaatsen.

HERB-TRUELOVE.

Description. ORDINARY herb-truelove hath a small creeping root running near the upper crust of the ground, somewhat like a couch-grass root, but not so hitgh shooting forth stalks with leaves, some of which carry small berries, and others not; severy stalk smooth, without joints, and of a blackish green colour, rising about half a foot high if it bears berries, but not so high if otherwise on the top are four leaves set directly one against the other, resembling a cross, or rather a ribbon tied in a truelove's knot, from whence it took its name ; the leaves are somewhat like the leaves of night-shade, but a little broader, having sometimes three leaves, sometimes five, and frequently six, some of which are larger than others. From the middle of the four leaves riseth up one small slender stalk, about an inch high, bearing on the top a flower spread open like a star, consisting of four small and long narrow pointed leaves of a yellowish green colour, with four small stones lying between, and in the middle stands a round, dark, purplish, button, or head, compassed about with eight small yellow mealy threads of three colours, which form a beautiful flower ; when the other leaves are withered, the button or head in the middle becomes a blackish purple berry about the size of a grape, full of juice, and contains many white se-ds. The whole plant is without taste.

Place. It grows in woods and coppices, especially about Chislehurst and Maidstone in Kent, and is likewise frequently found in the corners and borders of fields, and other waste grounds.

Time. They spring up about April or May, and flower soon after; the berries are ripe in the end of May and June.

Government and Virtues. This plant is claimed by Venus. The leaves or berries hereof are effectual to expel poisons of all sorts, especially that of the aconites, also the plague, and other pestilential diseases. The roots beaten to powder, and taken in wine, give ease to those who are troubled with the cholic ; the leaves are exceeding good for green wounds, as also to cleanse and heal up old filthy sores and ulcers. It is very powerful to discuss all tumours and swellings in the scrotum, privities, or groin, or in any other part of the body, and speedily allays all inflammations. The leaves or juice applied to felons, or nails of the hands or feet that have imposthumes or sores gathered together at the roots or under them, will prove a certain cure in a short time.

WARE LIEFDE KRUID of EENBES. (Paris quadrifolia)

Beschrijving. GEWONE WARE LIEFDE heeft een kleine kruipende wortel die dicht bij de bovenlaag van de grond groeit enigszins zoals de wortel van een kweekgras, maar niet zo hoog. Uit de stengels schieten bladeren, waarvan sommige kleine bessen dragen en andere niet; elke stengel is glad, zonder gewrichten en zwartgroen van kleur, ongeveer 15 centimeter hoog als het bessen draagt, maar minder hoog als er bovenop vier bladeren recht tegen elkaar aan staan, die lijken op een kruis of liever een lint dat in een ware liefdesknoop is geknoopt, waaraan de plant zijn naam ontleent; de bladeren lijken enigszins op die van de nachtschade, maar zijn iets breder, soms met drie, soms vijf en vaak zes bladeren, waarvan sommige groter zijn dan andere. Vanuit het midden van de vier bladeren steeg een kleine, slanke stengel op, ongeveer 2,5 cm hoog, met bovenaan een bloem die open gespreid was als een ster, bestaande uit vier kleine, lange, smalle, puntige bladeren van geelgroene kleur, met vier kleine steentjes ertussen en in het midden staat een ronde, donkere, paarsachtige,

knop of hoofd, omgeven door acht kleine gele, melige draden van drie kleuren, die een prachtige bloem vormen; wanneer de andere bladeren verwelken, wordt de knop of het hoofd in het midden een zwart paarse bes ter grootte van een druif, vol sap en met veel witte zaden. De hele plant is smaakloos.

Plaats. Het groeit in bossen en hakhoutbossen, vooral rond Chislehurst en Maidstone in Kent en wordt ook vaak aangetroffen in de hoeken en randen van velden en andere braakliggende terreinen.

Tijd. Ze komen rond april of mei op en bloeien kort daarna; de bessen zijn rijp eind mei en juni.

Regering en Deugden. Deze plant wordt geclaimd door Venus. De bladeren of bessen hiervan zijn effectief in het verdrijven van allerlei soorten gif, vooral dat van de monnikskap, ook de pest en andere besmettelijke ziekten. De wortels, tot poeder geslagen en in wijn geconsumeerd, geven verlichting aan degenen die last hebben van koliek. De bladeren zijn buitengewoon goed voor groene wonden, maar ook voor het reinigen en genezen van oude, vuile zweren en zweren. Het is zeer effectief bij de behandeling van alle tumoren en zwellingen in het scrotum, de schaamstreek, de lies of enig ander lichaamsdeel en verlicht snel alle ontstekingen. De bladeren of het sap, aangebracht op misdadigers of op nagels van handen of voeten die een zwelling met pus hebben; een abces of zweren die zich aan de wortels of eronder hebben verzameld, zullen in korte tijd een zekere genezing blijken te bieden.

HYSSOP.

IT is so universally known, that I consider it altogether needless to write any description of it. Its virtues are these.

Temperature and Virtues. The herb is Jupiter's, under the sign Cancer, consequently strengthens such parts of the body as these govern. Dioscorides saith, that hyssop boiled with rue and honey, and drunk, helpeth those who are troubled with coughs, shortness of breath, wheezing, and rheumatic distillations of the lungs ; taken with oxymel, it expelleth gross humours by stool, and with honey it killeth worms in the belly ; also, with fresh or new figs bruised, it helpeth to loosen the belly, but more effectually if the root of flower-de-luce be added thereto. It restoreth the natural colour of the skin when discoloured by the yellow jaundice, and being taken with figs and nitre it helpeth the dropsy and spleen. Being boiled in wine, it is good to wash inflammations, and taketh away black and blue spots and marks proceeding from blows, bruises, or falls, if applied with warm water. Being boiled with figs it makes an excellent gargle for the quinsey or swelling in the throat ; or boiled in vinegar and gargled in the mouth it cureth the tooth-ach; the hot vapours of the decoction, taken by a funnel in at the ears, easeth the inflammations and singing noise of them; bruised and mixed with fait, honey, and cummin-feed, it is a good remedy for the stinging of serpents of the head being anointed with the oil thereof, it killeth the lice and allayeth the itching of the same; it helpeth the falling sickness, and expelleth tough phlegm, and is effectual in all cold griefs or diseases of the chest and lungs, being taken either as a medicine or syrup. The green herb bruised and a little sugar mixed therewith, will speedily heal up any cut or green wound, being thereto applied.

HYSOP. (Hyssopus officinalis)

Het is zo algemeen bekend dat ik het overbodig acht er een beschrijving van te geven. De deugden ervan zijn de volgende.

Temperatuur en deugden. Het kruid staat onder Jupiter’ s teken Kreeft en versterkt daardoor de lichaamsdelen die door hen worden gereguleerd. Dioscorides zegt dat hysop, gekookt met wijnruit en honing en gedronken, helpt bij hoest, kortademigheid, piepende ademhaling en reumatische destillaties van de longen; ingenomen met oxymel, verdrijft het grove levensgeesten via de ontlasting en met honing doodt het wormen in de buik; ook helpt het, met verse of gekneusde vijgen, de buik los te maken, maar effectiever als de wortel van de luciferbloem eraan werd toegevoegd. Het herstelt de natuurlijke kleur van de huid wanneer deze verkleurd is door gele geelzucht en ingenomen met vijgen en salpeter, helpt het bij waterzucht en milt. Gekookte wijn is goed om ontstekingen mee te behandelen en zwarte en blauwe plekken en vlekken veroorzaakt door stoten, kneuzingen of vallen te verwijderen. Gebruik hiervoor warm water.

Gekookt met vijgen is het een uitstekende gorgeldrank tegen keelpijn of zwellingen; of gekookt in azijn en gorgelend in de mond geneest het kiespijn; de hete dampen van het afkooksel, met een trechter in de oren ingenomen, verzachten de ontstekingen en het gezang ervan; gekneusd en gemengd met vet, honing en komijnzaad is het een goed middel tegen stekende slangen op de kop; gezalfd met de olie ervan doodt het de luizen en verzacht het de jeuk ervan; het helpt bij vallende ziekte en verdrijft taai slijm en is effectief bij alle koude kwalen of ziekten van borst en longen, ingenomen als medicijn of siroop. Het gekneusde groene kruid en een beetje suiker ermee gemengd, zal snel elke snee of groene wond genezen, wanneer het hierop wordt aangebracht.

HOPS.

THE matured hops are so well known, that I shall decline writing a description, and shall therefore proceed to that of the wild hops.

Description. The wild hop groweth up like the tame, twining upon trees and hedges that stand near it ; it hath rough branches and leaves like the former, but much smaller heads; these heads are so scarce, that one stalk seldom produces more than one or two ;—- -in this the chicest: difference consists.

Place. They delight to grow on low moist grounds, and are found in most parts of this kingdom.

Time. They spring up in April, and flower about the latter end of June, but the heads are not gathered till the latter end of September.

Government and Virtues. It is under the dominion of Mars. This physically operates in opening obstructions of the liver and spleen, cleansing the blood, loosening the belly, expelling the gravel, and provoking urine ; the decoction of the tops of hops, whether tame or wild, worketh these efects. In cleansing the blood, they help to cure the French disease, and all manner of scabs, itch, and other breakings-out of the body ; also tetters, ringworms, aad spreading sores, the morphew, and all discolourings of the skin. The decoction of the flowers and tops helpeth to expel poison. Half a drachm of the seed in powder, taken in drink, killeth worms in the body, bringeth down women's courses, and expelleth urine. A syrup, made of the juice and sugar, cureth the yellow jaundice, easeth the head-ach proceeding from heat, and tempereth the heat of the liver and stomach ; it is likewise given with good effect to those who are afflicted with long and hot agues. Both the wild and the manured are of one property, and alike effectual in all the aforesaid disorders. Mars owns this plant, consequently its operations are obvious.

HOP. (Humulus lupulus)

DE volgroeide hop is zo bekend dat ik afzie van een beschrijving en daarom verder ga met die van de wilde hop.

Beschrijving. De wilde hop groeit op als de tamme hop, slingerend langs bomen en heggen die ernaast staan; het heeft ruwe takken en bladeren zoals de vorige, maar veel kleinere koppen; deze koppen zijn zo schaars dat één stengel zelden meer dan één of twee produceert; - hierin bestaat het chicste verschil.

Plaats. Ze groeien graag op lage, vochtige gronden en zijn te vinden in de meeste delen van dit koninkrijk.

Tijd. Ze komen op in april en bloeien rond eind juni, maar de koppen worden pas eind september geplukt.

Regering en deugden. Het staat onder de heerschappij van Mars. Deze werkt fysiek door verstoppingen in de lever en milt te openen, het bloed te reinigen, de maag los te maken, gruis te verdrijven en urine te produceren;

Het aftreksel van hoptoppen of ze nu tam of wild zijn, heeft deze effecten. Door het bloed te reinigen, helpen ze de Franse ziekte en allerlei korsten, jeuk en andere uitbraken van het lichaam te genezen; ook ringworm, zich uitbreidende zweren, morfeem en alle verkleuring van de huid. Het aftreksel van de bloemen en toppen helpt bij het verdrijven van gif. Een halve drachme van het zaad in poedervorm, ingenomen als drank, doodt wormen in het lichaam, vermindert de menstruatiecyclus en verdrijft de urine. Een siroop, gemaakt van het sap en suiker, geneest de gele geelzucht, verlicht de hoofdpijn die voortkwam uit hitte en temperde de hitte van lever en maag; het wordt eveneens met goed effect gegeven aan mensen die lijden aan langdurige en hete koortsen. Zowel de wilde als de bemeste hebben dezelfde eigenschappen en zijn even effectief bij alle bovengenoemde aandoeningen. Mars bezit deze plant, dus zijn werkingen zijn duidelijk.

HOARHOUND.

Description. COMMON hoarhound groweth up with square hoary stalks, about half yard or two feet high, set at the joints with two round crumpled rough leaves of a dull hoary-green colour of a tolerably pleasant smell, but very bitter taste. The flowers are small, white, and gaping, set in rough, hard, prickly, husks; these, together with the leaves, surround the joints from the middle of the stalk upwards, and are succeeded by small, round, blackish seed. The root is blackish, hard, and woody, with many firings, and very durable.

Place. It is found in mod parts of this kingdom, especially in dry grounds, and waste green places.

Time. It generally blossoms in and about July, and the seed is ripe in August.

Government and Virtues. It is an herb of Mercury. A decoction of the dried herb with the seed, or the juice of the green herb taken with honey, is a certain remedy for those who are pursey or short-winded, or have a cough, or are fallen into a consumption, either through long sickness, or thin distillations of rheum upon the lungs. It helpeth to expectorate tough phlegm from the chest, being taken with the roots of iris, or oris. It bringeth down the menstrua, expelleth the afterbirth, and giveth ease to those who are afflicted with long and painful travail ; and is an excellent medicine to expel poison, or cure the venomous bitings or stingings of serpents, &c. The leaves used with honey, purge foul ulcers, stay running or creeping sores, the growing of the flesh over the nails, and ease the pains of the sides. The juice thereof, used with wine and honey, helpeth to clear the eyesight, and, shuffled up the nostrils, purgeth away the yellow-jaundice; the same used with a little oil of roses and dropped into the ears, easeth the pains thereof. Galen says, it openeth obstructions both of the liver and spleen, and purgeth the breast and lungs of phlegm ; or, outwardly applied, it both cleanseth and digesteth. Mathiolus also observes a decoction of this plant to be Infinitely serviceable for those who have bad livers, and for such as have itches and running tetters. Either the powder or the decoction hereof is effectual in killing worms. The green leaves, bruised and boiled in old hog's grease, and used as an ointment, heal the bitings of dogs, abate the swellings of women's breads, and ease the painful swellings occasioned by thorns or splinters, and, used with vinegar, cleanse and heal tetters. There is a syrup made of this plant sold by most apothecaries, which I would recommend as an excellent help to evacuate tough phlegm and cold rheum from the lungs of aged persons, especially those who are asthmatic or short-winded.

STINKENDE BALLOTA. (Ballota nigra)

Beschrijving. Gewone Balllota. Groeit op met vierkante, grijsbruine stengels, ongeveer een halve meter of twee voet hoog, op de gewrichten geplaatst met twee ronde, gekreukte, ruwe bladeren, met een doffe, grijsgroene kleur, een redelijk aangename geur, maar een zeer bittere smaak. De bloemen zijn klein, wit en open, gezet in ruwe, harde, stekelige schilletjes; deze, samen met de bladeren, omringen de gewrichten vanaf het midden van de stengel naar boven en worden gevolgd door kleine, ronde, zwartachtige zaden. De wortel is zwartachtig, hard en houtachtig, met veel verbrandingen en zeer duurzaam.

Plaats. Wordt gevonden in gematigde delen van dit koninkrijk, vooral op droge gronden en verlaten groene plekken.

Tijd. Bloeit over het algemeen rond juli en het zaad is rijp in augustus.

Regering en deugden. Het is een kruid van Mercurius. Een aftreksel van het gedroogde kruid met de zaden of het sap van het groene kruid, ingenomen met honing, is een uitstekend middel voor mensen die kortademig of kortademig zijn, hoesten of tering hebben, hetzij door langdurige ziekte, hetzij door dunne destillaties van verkoudheid op de longen. Het helpt om taai slijm uit de borst te slijmen, ingenomen met de wortels van iris of oris. Het remt de menstruatie, verdrijft de nageboorte en geeft verlichting aan mensen die lijden aan langdurige en pijnlijke barensweeën; het is een uitstekend medicijn om gif te verdrijven of de giftige beten of steken van slangenenz. te genezen. De bladeren, gebruikt met honing, zuiveren vieze zweren, houden lopend of kruipende wonden tegen, de groei van het vlees over de nagels en verlichten pijn in de zij. Het sap ervan, gebruikt met wijn en honing, helpt het zicht te verhelderen en door de neusgaten te schuiven, verdrijft het de gele zucht; hetzelfde, gebruikt met een beetje rozenolie en in de oren gedruppeld, verlicht de pijn daarvan. Galenus zegt dat het verstoppingen in zowel de lever als de milt opent en de borst en longen van slijm reinigt; of, uitwendig aangebracht, reinigt en verteert het zowel. Matthiolus merkt ook op dat een afkooksel van deze plant oneindig nuttig is voor mensen met een slechte lever en voor degenen die jeuk en loopneus hebben. Zowel het poeder als het afkooksel hiervan is effectief in het doden van wormen. De groene bladeren, gekneusd en gekookt in oud varkensvet en gebruikt als zalf, genezen hondenbeten, verminderen zwellingen van vrouwen en verzachten pijnlijke zwellingen veroorzaakt door doornen of splinters. In combinatie met azijn reinigen en genezen ze wonden. Er is een siroop van deze plant verkrijgbaar bij de meeste apothekers, die ik zou aanbevelen als een uitstekend hulpmiddel om taai slijm en verkoudheidsvocht uit de longen van ouderen te verwijderen, vooral bij mensen met astma of kortademigheid.

HORSE-TAIL.

OF this there are many kinds, but I shall decline troubling my readers with the description of any other than the most eminent.

Description. The great horse-tail, at the first springing, hath heads somewhat like asparagus, which afterwards grow to be hard, rough, hollow, stalks, jointed in several places, and about a foot high ; the lower part appearing to be put into the upper. On each side grows a bush of small, long, rush-like, hard, leaves, each part resembling a horse's tail, (from whence it took its name.) At the tops of the stalks come forth small catkins, somewhat like those of trees. The root creeps under . the ground, having many joints.

Place. This horse-tail (as do most of the other kinds hereof) generally groweth in moist and wet grounds.

Time. They spring up in April, and their catkins bloom in July ; in August they shed their feed, and then peristh, rising a fresh every spring.

Government and Virtues. Of this herb, the smooth rather than the rough, and the leafed rather than the bare, are most physical. Saturn claims dominion over it; yet its qualities are very harmless. It is very good to staunch bleedings, either inwardly or outwardly, the juice or decoction thereof being drunk, or externally applied. It stays lasks and fluxes of every kind, either in men or women ; suppresses the evacuation of blood through the urinary passages, and healeth not only the inward ulcers and excoriations of the entrails, bladder, &c. but all other sorts of foul, moist, and running, ulcers, and quickly healeth green wounds. It is an excellent cure for ruptures in children. The decoction, taken in wine, provoketh urine, and helpeth the stone and stranguary; and a small quantity of the distilled water thereof, drunk two or three times in a day, easeth the disagreeable sensations of the bowels, and is effectual against a cough when proceeding from the distillation of the head. By bathing the parts affected with the warm juice or distilled water of this plant, it cureth hot inflammations, pustules, red wheals, and other breakings out of the skin; and it easeth all swellings, heat, and inflammations of the fundament and privities of either sex.

PAARDENSTAART. (Equisetum arvense)

Hiervan bestaan vele soorten, maar ik zal mijn lezers niet lastig vallen met de beschrijving van andere soorten dan de meest vooraanstaande.

Beschrijving. De grote paardenstaart heeft bij de eerste bloei koppen die enigszins op asperges lijken, die later uitgroeien tot harde, ruwe, holle stengels, op verschillende plaatsen verbonden en ongeveer 30 cm hoog; het onderste deel lijkt in het bovenste te zijn gestoken. Aan elke kant groeit een struik met kleine, lange, biezenachtige, harde blaadjes, waarvan elk deel lijkt op een paardenstaart (daaraan dankt het zijn naam). Aan de toppen van de stengels komen kleine katjes tevoorschijn enigszins zoals die van bomen. De wortel kruipt onder de grond en heeft veel gewrichten.

Plaats. Deze paardenstaart (net als de meeste andere soorten hiervan) groeit over het algemeen in vochtige en natte grond.

Tijd. Ze komen op in april en hun katjes bloeien in juli; in augustus werpen ze hun voedsel af en sterven dan af, om elk voorjaar opnieuw op te komen. Bestuur en deugden. Van dit kruid zijn de gladde in plaats van de ruwe en de bebladerde in plaats van de kale het meest fysiek. Saturnus claimt er heerschappij over; toch zijn de eigenschappen ervan zeer onschadelijk. Het is zeer goed om bloedingen te stelpen, zowel inwendig als uitwendig, door het sap of afkooksel ervan te drinken of uitwendig aan te brengen. Het stopt bloedingen en slijmvorming van allerlei aard, zowel bij mannen als vrouwen; het onderdrukt de bloeding via de urinewegen en geneest niet alleen inwendige zweren en ontvellingen van de ingewanden, blaasenz., maar ook alle andere soorten vieze, vochtige en etterende zweren en snel genezende groene wonden. Het is een uitstekend middel tegen breuken bij kinderen. Het afkooksel, ingenomen met wijn, veroorzaakt urinelozing en helpt tegen nierstenen en slijmvorming; en een kleine hoeveelheid van het gedestilleerde water ervan, twee of drie keer per dag gedronken, verlicht de onaangename gewaarwordingen van de darmen en is effectief tegen hoest, voortkomend uit de destillatie van het hoofd. Door de aangetaste delen te baden met het warme sap of gedestilleerd water van deze plant, geneest het hitte-ontstekingen, puisten, rode striemen en andere uitslag op de huid. Ook verzacht het alle zwellingen, hitte en ontstekingen van het fundament en de geslachtsdelen.

HOUSELEEK.

IT is too well known, as well by the name of sengreen as houseleek, to require any description.

Place and Time. It grows commonly on the tops of houses and walls, and flowereth in July.

Government and Virtues. Jupiter -claims dominion over this herb, from which it is fabulously reported, that it preserves whatever it grows upon from fire and lightning. The ordinary houseleek is good for all inward and outward heats, either in the eyes or other parts of the body. A posset made with the juice of houseleek is Angularly good in all hot agues, for it cooleth and tempereth the blood and spirits, and quencheth thirst; by dropping the juice thereof into the eyes, it cureth them of ail hot defluxions of sharp and fait rheums, and is equally effectual for all , disorders of the ears, being used in the same manner. It stoppeth the immoderate floodings of the menstrua, and helpeth the humours of the bowels; it cooleth and abateth all hot inflammations, the St. Anthony's fire, scaldings, burnings, the shingles, fretting ulcers, cankers, tetters, ring- worms, and the like; and is a certain ease to those who are afflicted with the gout, when proceeding from a hot cause. By bathing the hands and feet with the juice, and laying the skin of the leaves on them afterwards, it cleauseth them of warts and corns ; it-also easeth the headach and distempered heat of the brain, occasioned by phrensies or want of sleep, being applied to the temples and forehead. The leaves, bruised and laid upon the crown of the head, stay the bleeding of the nose very quickly. The distilled water of the herb is likewise profitable for ail the aforesaid purposes. The leaves, being gently rubbed on any place stung with nettles or bees, do quickly take away the pain, and discharge the blisters proceeding therefrom.

HUISLOOK. (Sempervivum tectorum)

Het is te bekend, zowel onder de naam sengreen als huislook, om enige beschrijving te behoeven.

Plaats en tijd. Het groeit veel op de daken van huizen en muren en bloeit in juli.

Regering en deugden. Jupiter claimt heerschappij over dit kruid, waarvan fabelachtig wordt beweerd dat het alles waarop het groeit beschermt tegen vuur en bliksem. Het gewone huislook is goed voor alle inwendige en uitwendige hitte, zowel in de ogen als in andere lichaamsdelen. Een drankje gemaakt met het sap van huislook is bijzonder goed bij alle hete koortsen, want het verkoelt en tempert het bloed en de geest en lest de dorst; door het sap ervan in de ogen te druppelen, geneest het ze van alle hete uitvloeiingen van scherpe en felle verkoudheid en is het even effectief bij alle aandoeningen van de oren, wanneer het op dezelfde manier wordt gebruikt.

Het stopt de overmatige menstruatievloeden en helpt de darmen te verkwikken; het verkoelt en verzacht alle hete ontstekingen, het Sint-Antoniusvuur, verbrandingen, gordelroos, zweren, aften, ringworm en dergelijke; en biedt een zekere verlichting voor degenen die aan jicht lijden, wanneer dit door een hete oorzaak komt. Door de handen en voeten met het sap te baden en daarna de schil van de bladeren erop te leggen, reinigt het ze van wratten en likdoorns; het verlicht ook hoofdpijn en koorts, veroorzaakt door frenesie of slaapgebrek, door het op de slapen en het voorhoofd aan te brengen. De bladeren, gekneusd en op de kruin gelegd, stelpt de bloedneus zeer snel. Het gedestilleerde water van het kruid is eveneens gunstig voor al de bovengenoemde doeleinden. Wanneer je de bladeren zachtjes wrijft over de plek waar brandnetels of bijen gestoken zijn, zal de pijn snel verdwijnen en zullen de blaasjes die daardoor ontstaan verdwijnen.

HOLLY.

CALLED also holm or hulver-bush. It is so well known that to give a description of it is quite needless.

Government and Virtues. This tree is of a Saturnine quality; the berries expel wind, and are therefore esteemed good for removing the pains of the cholic -, they are of a strong nature ; for, by eating a dozen of them in the morning fasting, when they are ripe, and not dried, they purge the body of gross and clammy phlegm ; but, if you dry the berries and beat them into powder, they are binding; they slop fluxes of every kind, as also the terms of women. Both the bark and leaves are exceeding good to be used in fomentations for broken bones and dislocated members.

(The method of making Birdlime, — Peel as much of the bark of holly as you have occasion for, in the months of June and July; let it boil seven or eight hours, or till it is tender, in clear water; then make a heap with fern, strewing a lay of one and a lay of another. This sort of position the chemists term frutum super fratum and mark it thus, S. S. S. Let it ferment a fortnight or three weeks; then take it out and beat it in a mortar till it may be kneaded like dough in then wash it in water till it becomes clean -This is pure birdlime.)

HULST. (Ilex aquifolium)

Ook wel holm of hulver-bush genoemd. Het is zo bekend dat een beschrijving ervan overbodig is.

Overheid en deugden. Deze boom is van een Saturnusachtige kwaliteit; de bessen verdrijven wind en worden daarom als goed beschouwd voor het verlichten van cholestase. Ze zijn sterk van aard; door er 's ochtends een dozijn te eten terwijl ze vasten, wanneer ze rijp en niet gedroogd zijn, zuiveren ze het lichaam van grof en klam slijm; maar als je de bessen droogt en tot poeder maalt, zijn ze bindend; ze vormen allerlei soorten vloeimiddelen, evenals de namen van vrouwen. Zowel de schors als de bladeren zijn buitengewoon goed te gebruiken als kompres voor gebroken botten en ontwrichte ledematen.

(De methode om vogellijm te maken: Schil zoveel mogelijk schors van de hulst als je nodig hebt, in de maanden juni en juli; laat het zeven of acht uur koken of tot het zacht is, in helder water; maak dan een hoopje varen, strooi een laag van het ene en een laag van het andere. Deze soort positie noemen de scheikundigen frutum super fratum en markeren het als volgt: S. S. S. Laat het twee weken of drie weken fermenteren; haal het er dan uit en klop het in een vijzel tot het gekneed kan worden als deeg en was het vervolgens in water tot het schoon is - Dit is pure vogellijm.)

HOUND'S TONGUE.

Description. The great ordinary hound's tongue hath many-long and somewhat narrow, soft, hairy, darkish -green, leaves, lying on the ground, and not much unlike those of bugloss ; from among these riseth up a rough hairy stalk, about two feet high, with smaller leaves thereon, and branches at the top into many parts, bearing at the foot of each a small leaf ; on this branch are many small flowers, which consist of small purplish red leaves of a dead colour, scarcely rising out of the husk •wherein they stand, with a few threads in the middle. It hath sometimes a white flower. After the flowers are fallen, there follow rough flat seeds, with a small pointel in the middle, easily cleaving to any thing it happens to touch. The branch whereon these flowers grow is crooked, or turned inwards, before they are in blossom, but straightens itself as the flowers come to perfection. The root is black, thick, and long, hard to break, and full of clammy juice, smelling somewhat strong and disagreeable, as do also the leaves.

Place. It groweth in most parts of this kingdom, in waste grounds, untilled places, highway-sides, and under hedges.

Time. It generally flowereth in the months of May and June, and the seed is ripe shortly after.

Government and Virtues. It is a plant under the dominion of Mercury. The root is very effectually used in pills and decoctions, or otherwise, to slay all sharp and thin defluxions of rheums from the head into the eyes or nose, or upon the stomach or lungs, as also for coughs and shortness of breath. The leaves boiled in wine, (though many approve of water,) with oil and fait added thereto, mollify and open the belly downwards, and help to cure the biting of a mad dog, by applying the leaves to the wound. Bruising the leaves, or the juice of them boiled in hog's lard, and applied, helpeth to preserve the hair from falling, and easeth the pain of a scald or burn; or the bruised leaves, laid to any green wound speedily heal the same. The root baked in embers, wrapped in paste, or wet papers, or in a wet double cloth, and a suppository made thereof and applied to the fundament, doth very effectually help the piles or hemorrhoids ; also the distilled water of the herb and root is used with good effect for all the aforesaid purposes, either taken inwardly or applied outwardly, especially as a wash for wounds and punctures, and particularly ulcers occasioned by the venereal disease.

HONDSTONG. (Cynoglossum officinale)

Beschrijving. De grote gewone hondstong heeft vele - lange en ietwat smalle, zachte, harige, donkergroene bladeren, die op de grond liggen en niet veel verschillen van die van ossentong; hieruit rijst een ruwe, harige stengel op, ongeveer 60 cm hoog, met kleinere bladeren eraan en vertakt zich bovenaan in vele delen, elk met een klein blad aan de voet; aan deze tak zitten vele kleine bloemen, die bestaan uit kleine paarsrode blaadjes, van een dode kleur, die nauwelijks uit de schil komen waarin ze staan, met een paar draadjes in het midden. Soms heeft het een witte bloem. Nadat de bloemen zijn gevallen, volgen er ruwe, platte zaden, met een klein puntig puntje in het midden, die zich gemakkelijk hechten aan alles wat ze toevallig aanraken. De tak waaraan deze bloemen groeien, is krom of naar binnen gekeerd voordat ze bloeien, maar richt zich recht naarmate de bloemen perfect worden. De wortel is zwart, dik en lang, moeilijk te breken en vol klam sap en ruikt een beetje sterk en onaangenaam, net als de bladeren.

Plaats. Het groeit in de meeste delen van dit koninkrijk, op braakliggende terreinen, onbebouwde plaatsen, langs snelwegen en onder heggen.

Tijd. Het bloeit over het algemeen in de maanden mei en juni en het zaad is kort daarna rijp.

Regering en Deugden. Het is een plant onder de heerschappij van Mercurius. De wortel wordt zeer effectief gebruikt in pillen en afkooksels of anderszins, om alle scherpe en dunne uitvloeiingen van verkoudheid vanuit het hoofd naar de ogen of neus of op de maag of longen te bestrijden, evenals tegen hoest en kortademigheid. De bladeren gekookt in wijn, (hoewel velen water goedkeuren), met olie en vet daaraan toegevoegd, verzachten en openen de buik naar beneden en helpen de beet van een dolle hond te genezen, door de bladeren op de wond aan te brengen. Het kneuzen van de bladeren of het sap ervan gekookt in varkensreuzel en aangebracht, helpt om haaruitval te voorkomen en verlicht de pijn van een brandwond; of de gekneusde bladeren, gelegd op een groene wond, genezen deze snel.

De wortel gebakken in sintels, gewikkeld in pasta of nat papier of in een natte dubbele doek en een daarvan gemaakte zetpil die op het fundament wordt aangebracht, helpt zeer effectief tegen aambeien en aambeien. Ook het gedestilleerde water van het kruid en de wortel wordt met goed effect voor alle voornoemde doeleinden gebruikt, hetzij inwendig of uitwendig toegepast, vooral als wasmiddel voor wonden en steekwonden en in het bijzonder zweren die zijn veroorzaakt door geslachtsziekten.

St. JOHN'S WORT.

Description. THE common St. John's wort shooteth forth brownish, upright, hard, round, stalks, two feet high, spreading many branches from the sides up to the top, with two small dark-green leaves set one against another, somewhat like those of the smaller centaury, but narrower, and full of small holes, which can scarcely be discerned unless held up towards the light. At the tops of the stalks and branches stand yellow flowers, each composed of five leaves, with many yellow threads in the middle, which, being bruised, yield a reddish juice like blood ; these are succeeded by small round heads containing small blackish seed, smelling like rosin. The root is hard and woody, with many strings and fibres, and of a brownish colour ; they live many years, shooting afresh yearly.

Place. It groweth in woods and coppices, as well those that are shady as those that are open and exposed to the sun.

Time. They flower about midsummer, and their seed is ripe in the latter end of July and August.

Government and Virtues. It is under the celestial sign Leo, and governed by the Sun. It is by no means the least valuable for its efficacy in the cure of wounds, hurts, or bruises, by being boiled in wine and drunk, if the complaint is inwardly, or, if outwardly, by converting it into an oil, ointment, bath, or lotion. It openeth obstructions, dissolves swellings, closes up the lips of wounds, and strengthens the arts that are weak and feeble. The decoction of the herb and flowers, (though that of the seed is preferable,) taken in wine, or the seed made into powder and drunk with the juice of knot-grass, helpeth all manner of vomiting and spitting of blood, occasioned by the bursting of a vein, bruises, falls, &c. It likewise helpeth those who are bitten or stung by any venomous creatures ; also easeth the pain of the stone, and, when applied, provoketh women's courses. Two drachms of the seed of this herb beaten to powder and drunk in a little broth, gently expel choler or congealed blood from the stomach. The decoction of the leaves and seeds, being drunk rather warm before the ague- fits come on, in the course of a little time wlll entirely remove them. Drinking the decoction of the seed for forty days together helpeth the sciatica, the falling sickness, and the palsy.

Sint-Janskruid (Hypericum perforatum)

Beschrijving. Het gewone Sint-Janskruid schiet uit met bruinachtige, rechtopstaande, harde, ronde stengels, zestig centimeter hoog, die zich van de zijkanten tot aan de top in vele takken verspreiden, met twee kleine donkergroene blaadjes tegen elkaar aan enigszins vergelijkbaar met die van het kleinere duizendguldenkruid, maar smaller en vol kleine gaatjes, die nauwelijks te zien zijn tenzij ze tegen het licht worden gehouden. Aan de toppen van de stengels en takken staan gele bloemen, elk bestaande uit vijf blaadjes, met vele gele draadjes in het midden, die, wanneer gekneusd, een roodachtig sap als bloed opleveren; deze worden gevolgd door kleine ronde hoofdjes met kleine zwartachtige zaden, die naar hars ruiken. De wortel is hard en houtachtig, met veel draden en vezels en een bruinachtige kleur; ze leven vele jaren en schieten jaarlijks opnieuw uit.

Plaats. Het groeit in bossen en hakhout, zowel in schaduwrijke als in open, aan de zon blootgestelde bossen.

Tijd. Ze bloeien rond midzomer en hun zaad is rijp eind juli en augustus.

Regering en Deugden. Het staat onder het hemelteken Leeuw en wordt geregeerd door de Zon. Het is zeker niet de minst waardevolle plant vanwege zijn doeltreffendheid bij het genezen van wonden, kwetsuren of kneuzingen, door het in wijn te koken en te drinken als de klacht innerlijk is of, als het uitwendig is, door het om te zetten in een olie, zalf, bad of lotion. Het opent verstoppingen, lost zwellingen op, sluit de lippen van wonden en versterkt de zwakke en zwakke vaardigheden. Het afkooksel van het kruid en de bloemen, (hoewel dat van het zaad de voorkeur verdient), ingenomen in wijn of het zaad tot poeder vermalen en gedronken met het sap van duizendknoop, helpt tegen allerlei soorten braken en bloedspuwing, veroorzaakt door het barsten van een ader, kneuzingen, vallenenz. Het helpt eveneens degenen die gebeten of gestoken werden door giftige dieren; Verlicht ook de pijn van de steen en veroorzaakt, na aanbrengen, vrouwenklachten. Twee drachmen van het zaad van dit kruid, tot poeder geklopt en in een beetje bouillon gedronken, verdrijven zachtjes cholera of gestold bloed uit de maag. Het afkooksel van de bladeren en zaden, tamelijk warm gedronken vóór de koortsaanvallen, zal deze na korte tijd volledig doen verdwijnen. Het veertig dagen achter elkaar drinken van het afkooksel van het zaad verlicht ischias, vallende ziekte en verlamming.

IVY.

THIS is too well known to require a description.

Place. It may be found upon mod old stone walls of churches, houses, ruinous buildings, and frequently in woods and, upon trees.

Time. It flowereth in July, but the berries do not ripen till they have felt the winter frosts.

Government And Virtues, It is- under the dominion of Saturn. Dioscorides recommends about a drachm of the flowers to be taken twice a-day in red wine ai an excellent medicine for the lask and bloody flux. It is very pernicious to the nerves and sinews being taken too liberally, but particularly helpful when externally applied. Pliny observes, that the. yellow berries are good against the jaundice, and help those who spit blood; also prevent drunkenness; and that the white berries, taking either inwardly or outwardly applied, kill the worms in the belly. The same beaten to powder, and taken in liquor for two or three, days together, admirably help those who have the plague, or, taken in wine, break the stone, provoke urine, and bring down the menstrua. The fresk leaves of ivy, boiled in vinegar. and. applied warm to the sides of those that are troubled with the spleen, ach, or stitch in the sides, give immediate ease or, used with rose-water and oil of roses to bathe the temples and forehead. ease the head-ach, though of long continuance. The same, boiled in wine, cleanse and heal old and filthy ulcers, by using it as a wash ; it is likewise an excellent cure for green wounds, burnings, scalding and all kinds of exulcerations coming thereby, or by fait phlegm or humours in other parts of the body. The juice of the berries or leaves, snuffed up the nose, purgeth the head and brain of thin rheum which causeth defluxions into the eyes and nose, and cureth the ulcers and stench therein ; the same dropped into the ears, helpeth the old running sores of them. By the continual drinking out of a cup made of ivy, all symptoms of the spleen are entirely erased. The speediest cure for a furseit by wine, is to drink a draught of the same liquor wherein a handful of bruised ivy -leaves have been boiled.

KLIMOP. (Hedera arborescens)

DIT is te bekend om een beschrijving te vereisen.

Plaats. Het kan worden gevonden op oude stenen muren van kerken, huizen, vervallen gebouwen en vaak in bossen en bomen.

Tijd. Het bloeit in juli, maar de bessen rijpen pas nadat ze de wintervorst hebben gevoeld.

Regering en Deugden. Het staat onder de heerschappij van Saturnus. Dioscorides beveelt aan om ongeveer een drachme van de bloemen tweemaal daags in rode wijn te nemen, wat een uitstekend medicijn is tegen bloederige en bloederige vloed. Het is zeer schadelijk voor de zenuwen en pezen als het te rijkelijk wordt ingenomen, maar bijzonder nuttig bij uitwendig gebruik. Plinius merkt op dat de gele bessen goed zijn tegen geelzucht en helpen bij bloedspuwing; ook dronkenschap voorkomen; en dat de witte bessen, zowel inwendig als uitwendig aangebracht, de wormen in de buik doden. Als je hetzelfde middel tot poeder slaat en het twee of drie dagen in alcohol laat intrekken, helpt het uitstekend bij mensen met de pest. Als je het in wijn laat intrekken, breekt het de steen, wekt het de urineproductie op en brengt het de menstruatie op gang.

Verse klimopbladeren, gekookt in azijn en warm aangebracht op de zijkanten van mensen met miltpijn, pijn of steken in de zijkanten, geven onmiddellijk verlichting. Gebruik het samen met rozenwater en rozenolie om de slapen en het voorhoofd te wassen. Het verlicht hoofdpijn, ook al is die langdurig. Gekookt in wijn reinigt en geneest het oude en vuile zweren door het als wasmiddel te gebruiken. Het is tevens een uitstekend middel tegen groene wonden, brandwonden, verbranding en allerlei soorten zwellingen die daaruit voortvloeien of door slijm of levensgeesten in andere delen van het lichaam. Het sap van de bessen of bladeren, opgesnoven in de neus, reinigt het hoofd en de hersenen van dun reuma dat uitvloeiingen in de ogen en neus veroorzaakt en geneest de zweren en stank daarin. Gedruppeld in de oren verlicht het de oude, etterende zweren. Door voortdurend uit een kopje klimop te drinken, worden alle symptomen van de milt volledig weggenomen. Het snelste middel tegen voorzegt met wijn is het drinken van een teug van dezelfde drank waarin een handvol gekneusde klimopbladeren zijn gekookt

JUNIPER-BUSH.

THIS is equally as well known as the former, consequently a description would be equally needless.

Peace. They are very plentiful in most woods and commons, particularity upon Warley-common, near Brentwood in Essex; upon Finchley common, without Highgate; adjacent to the Newfound Wells near Dulwich ; upon a common between Mitcham and Croydon; in the highway gear Amersham in Buckinghamshire and in many other places.

Time. The berries are not ripe the first year, but continue green two summers and one winter before they ripen, when they change-their colour to black ; they are ripe about the fall of the leaf.

Government and Virtues. This admirable solar shrub can scarcely be equaled for its virtues. Its berries- are hot in the third degree, and dry in the first, being an excellent counter-poison and a great resister of pestilence; they are very good for the bitings of venomous beasts ; they provoke urine exceedingly, and therefore are very available in difurics and stranguaries. It is so powerful a remedy for the dropsy, that, by drinking only the lye made of the ashes of this herb, it cures the disease; it provokes the terms, helps the fits of the mother, strengthens the stomach, and expels wind; indeed there are few better remedies for the wind and cholic than the chymical oil drawn from the berries; but, as many, in all probability, would be at a loss how to extract this oil, I would advise them to eat ten or dozen of the ripe berries every morning farting, as these will occasionally answer the foresaid purposes ; they are also good for a cough, shortness of breath, consumption pains in the belly, ruptures, cramps, and convulsions; they strengthen the brain, help the memory, fortify the sight by strengthening the optic nerves, and give safe and speedy delivery to women in labour ; they are excellent good in all sorts of agues, they help the gout and sciatica, and strengthen all the limbs of the body. The ashes of the wood are a special remedy for the scurvy in the gums, by rubbing them therewith. The berries stay all fluxes, help the hemorrhoids or piles, and kill worms in children; they break the stone, procure lost appetite, and are very good for palsies and falling sickness. A lye made of the ashes of the wood, and the body bathed therewith, cures the itch, scabs, and leprosy.

JENEVERBES. (Juniperus communis)

Deze is even bekend als de vorige, dus een beschrijving zou even overbodig zijn.

Vrede. Ze zijn zeer talrijk in de meeste bossen en gemeenschappelijke gronden, met name op Warley algemeen, nabij Brentwood in Essex; op Finchley Common, buiten Highgate; grenzend aan de Newfound Wells nabij Dulwich; op een gemeenschappelijke grond tussen Mitcham en Croydon; in de snelweg Amersham in Buckinghamshire en op vele andere plaatsen.

Tijd. De bessen zijn het eerste jaar niet rijp, maar blijven twee zomers en één winter groen voordat ze rijpen, wanneer ze van kleur veranderen naar zwart; ze zijn rijp rond de bladval.

Overheid en deugden. Deze bewonderenswaardige zonnestruik kan qua deugden nauwelijks geëvenaard worden. De bessen zijn heet in de derde graad en droog in de eerste, waardoor ze een uitstekend tegengif en een groot bestrijder van pestilentie zijn; Ze zijn zeer goed tegen beten van giftige dieren; ze veroorzaken veel urineproductie en zijn daarom zeer geschikt voor het bestrijden van verstoppingen en irritaties.

Het is zo'n krachtig middel tegen waterzucht dat alleen al het drinken van het loog gemaakt van de as van dit kruid de ziekte geneest; het wekt de koorts op, helpt bij stuiptrekkingen bij de moeder, versterkt de maag en verdrijft winderigheid; er zijn inderdaad weinig betere middelen tegen winderigheid en galbulten dan de chemische olie die uit de bessen wordt gewonnen; maar omdat velen waarschijnlijk niet weten hoe ze deze olie moeten winnen, zou ik hen aanraden om elke ochtend tien of dozijn van de rijpe bessen te eten terwijl ze scheten laten, omdat deze af en toe aan de genoemde doelen beantwoorden; ze zijn ook goed tegen hoest, kortademigheid, teringspijn in de buik, scheuren, krampen en stuiptrekkingen; ze versterken de hersenen, helpen het geheugen, versterken het gezichtsvermogen door de oogzenuwen te versterken en zorgen voor een veilige en snelle bevalling bij vrouwen tijdens de bevalling; ze zijn uitstekend tegen allerlei soorten koorts, ze helpen tegen jicht en ischias en versterken alle ledematen van het lichaam. De as van het hout is een speciaal middel tegen scheurbuik in het tandvlees, door ermee te wrijven. De bessen houden alle vloeistoffen vast, helpen bij aambeien en doden wormen bij kinderen; ze breken de steen, verhelpen een vermindert eetlust en zijn zeer effectief bij verlammingen en vallende ziekten. Een loog gemaakt van de as van het hout en het lichaam ermee gewassen, geneest jeuk, korsten en lepra.

JUJUBE- TREE.

Names and Kinds. DODONEUS says, there are two sorts of jujubes; red and white ; and of the red three different kinds, viz. the greater jujube-tree, called in Latin zizipbus sive jujuba major ; the smaller jujube, called ziziphus five jujuba minor ; and the wild jujube-tree.

Description. The greater jujube-tree grows sometimes very high, but oftener spreads itself in breadth, having a crooked body; the wood is hard and whitish, the bark rugged, and the branches great and spreading ; the smaller twigs about a foot long and full of leaves on both sides, one a little above another, and an odd one at the end ; these leaves are small, broad, and pointed at the end i finely dented about the edges, with long veins in them, each standing on a long footstalk, smooth, and feel hard. At the foot of every leaf, towards the tops of the twigs, come forth small yellowish flowers, each confiding of five leaves ; these are succeeded by the fruit, which is somewhat like a small plumb, or olive, but rather long, green and harsh at the first; afterwards they become yellowish, and when ripe they are of a fine red colour of a sharp sweetness, and somewhat clammy; flattish next the stalk, containing a stone not unlike that of the olive or Cornelian cherry ; and its skin is thicker and harder than that of the plumb. The branches are thorny, standing two always at a joint, one whereof is crooked, the other straight: the roots are long and fast in the earth.

The smaller jujube-tree is, in branches, leaves, flowers, and fruit, very much like the former, except that it is every way somewhat smaller; it is also thick set with thorns like the other, but these are rather shorter.

The wild jujube-tree is lower, and more like a shrub, than either of the former, but thicker set with small sharp thorns ; the leaves are not unlike, but grow not so thick on a twig, and are smaller ; the fruit of this is also red, somewhat less, drier of substance, and of a sharper taste, than the others.

Place. The first groweth naturally in Africa, Egypt, and mod eastern countries, and was, as Pliny observes, conveyed from thence into Italy, where it now grows in great plenty. The other kinds are likewise found in Italy, and in some parts of France, the wild kind growing in the fields and hedges.

Time. . They flower in May, and their fruit is generally ripe in September.

Government AND Virtues, Venus claims dominion over these. Jujube-berries, when fresh, open the body, purge choler, and cleanse the blood, as Simon Sethi and Actuarius affirm, though Mathiolus positively denies their purging faculty. They are of a temperate quality in heat and moisture; they cool the heat and sharpness of the blood, and therefore are good in hot agues, also to expectorate tough phlegm and other diseases of the chest and lungs, as coughs, shortness of breath, hot distillations, &c. and, being taken in syrups or electuaries, expel the roughness of the throat and breast. They are good to cleanse the reins and bladder, their viscous qualities making the passages slippery, and expelling the gravel and stone with infinitely less pain -, and they stay vomiting when caused by sharp humours. They are hard of digestion, being either fresh or dry, and therefore are used in decoctions, syrups, or electuaries. I shall here present my readers with a most valuable receipt short cure of all sharp humours, ulcers, or inflammations, in the kidneys, reins, and bladder; and for the stone, jaundice, falling sickness, and dropsy,--.It is thus prepared : Take jujubes, the seed of parsley, fennel, anise, and carraways of each one ounce; of the roots of parsley, burnet, saxifrage, and carraway, one ounce and a half; let the seed be bruised, and the roots washed and cut small, then infuse them all night in a bottle of white wine, and in the morning boil it in a close earthen vessel until a third part be consumed; strain it, and drink four ounces at a time, the first and last thing morning and evening, abstaining from all other drink for at least three hours. ---This you will find effectual for the aforesaid disorders.

JUJUBE-BOOM. (Zizyphus jujuba)

Namen en soorten. DODONEUS zegt dat er twee soorten jujubes zijn: rode en witte; en van de rode drie verschillende soorten, namelijk de grote jujubeboom, in het Latijn Ziziphus sive jujuba major genoemd; de kleinere jujube, Ziziphus five jujuba minor genoemd; en de wilde jujubeboom.

Beschrijving. De grote jujubeboom groeit soms erg hoog, maar spreidt zich vaak in de breedte uit, met een krom lichaam; het hout is hard en witachtig, de schors ruw en de takken groot en spreidend; de kleinere twijgen zijn ongeveer 30 cm lang en aan beide kanten vol bladeren, de ene iets boven de andere en een oneven aan het uiteinde; deze bladeren zijn klein, breed en puntig aan het uiteinde, fijn ingedeukt aan de randen, met lange nerven erin, elk staand op een lange voetsteel, glad en voelen hard aan. Aan de voet van elk blad, richting de toppen van de twijgen, komen kleine geelachtige bloemen tevoorschijn, elk bestaande uit vijf bladeren; deze worden gevolgd door de vrucht, die enigszins op een klein pruim lijkt,

of olijf, maar in het begin vrij lang, groen en hard; later worden ze geelachtig en als ze rijp zijn, hebben ze een mooie rode kleur, een scherpe zoetheid en een beetje klam; vlak naast de stengel, met een pit die niet ongelijk is aan die van de olijf of kornoelje; en de schil is dikker en harder dan die van het lood. De takken zijn doornig, staan altijd met twee op een gewricht, waarvan de ene krom is, de andere recht: de wortels zijn lang en vast in de aarde.

De kleinere jujubeboom lijkt, wat takken, bladeren, bloemen en vruchten betreft, erg op de eerste, behalve dat het in alle opzichten iets kleiner is; het is ook dik bezet met doornen zoals de andere, maar deze zijn wat korter.

De wilde jujubeboom is lager en lijkt meer op een struik dan de eerste, maar dikker bezet met kleine scherpe doornen; de bladeren lijken niet ongelijk, maar groeien niet zo dik op een twijg en zijn kleiner; De vrucht hiervan is ook rood, iets minder rood, droger van substantie en scherper van smaak dan de andere.

Plaats. De eerste groei vond van nature plaats in Afrika, Egypte en de oosterse landen en werd, zoals Plinius opmerkt, van daaruit naar Italië overgebracht, waar het nu in grote hoeveelheden groeit. De andere soorten worden eveneens in Italië en in sommige delen van Frankrijk aangetroffen; de wilde soort groeit in de velden en heggen.

Tijd. Ze bloeien in mei en hun vruchten zijn over het algemeen rijp in september.

Overheid en Deugden, Venus claimt heerschappij over deze. Verse jujubebessen openen het lichaam, verdrijven gal en reinigen het bloed, zoals Simon Sethi en Actuarius beweren, hoewel Matthiolus hun zuiverende vermogen stellig ontkent. Ze zijn van gematigde kwaliteit wat betreft hitte en vochtigheid; ze verkoelen de hitte en de scherpte van het bloed en zijn daarom goed bij hete koortsen, ook om taai slijm en andere aandoeningen van de borst en longen op te hoesten, kortademigheid, hete distillaten enz. en ingenomen in siropen of water, verdrijven ze de ruwheid van de keel en borst. Ze zijn goed om de aderen en de blaas te reinigen, hun viskeuze eigenschappen maken de gangen glad en het uitstoten van grind en stenen met oneindig veel minder pijn - en ze blijven braken als ze door scherpe levensgeesten worden veroorzaakt.

Ze zijn moeilijk te verteren, omdat ze zowel vers als droog zijnen worden daarom gebruikt in afkooksels, siropen of siroop. Ik zal mijn lezers hier een zeer waardevol recept aanbieden: een korte kuur voor alle scherpe levensgeesten, zweren of ontstekingen in de nieren, nieren en blaas; en voor nierstenen, geelzucht, vallende ziekte en waterzucht. Het wordt als volgt bereid: Neem jujubes, peterselie-, venkel-, anijs- en karwijzaad van elk één ons; van de wortels van peterselie, pimpernel, steenbreek en karwij, anderhalve ons; laat het zaad gekneusd worden en de wortels gewassen en in kleine stukken gesneden, laat ze vervolgens de hele nacht trekken in een fles witte wijn en kook het 's ochtends in een gesloten aarden vat tot een derde deel is opgebruikt; zeef het en drink er telkens vier ons van, het eerste en het laatste 's ochtends en ’s avonds en onthoud u van alle andere dranken gedurende ten minste drie uur. Dit zult u effectief vinden voor de bovengenoemde kwalen.

HONEY-WORT.

THERE are divers species of the honey-wort, namely, the great, small, and the rough; as, the greater yellow and red; the greater yellow or purple ; and the smaller yellow and white ; the flowers of all or either of which the bees are remarkably fond of, and much delighted with.

Description. The greater honey-wort growth up upon at hick green stalk, to a moderate height, having many great, deep-pointed, green, leaves, placed one above another ; towards the top of each stalk come umbels of flowers, thick set, and rising up spiral or crested; mostly of a bright yellow colour; though some are red, others purple, and some perfectly white.

Place. The honey- worts grow not wild in England, but are cherished up in gardens, and planted in the pleasure grounds and nurseries of the curious.

Time. They spring up in April, and flower from the latter end of May to August, but perish in the winter.

Government And Virtues. Honey-worts are under Mercury. They are of temperate quality, between cold and hot; but rather inclining to cold, and are somewhat astringent. They stop bleeding at the mouth and nose, immoderate fluxes" of the belly, and women's courses. The juice of the herb, with a little saffron dissolved in it, is an excellent remedy for weak, watery, or blear, eyes ; and is used" to heal foul ulcers after they have been cleansed, particularly in tender parts of the body. Some people use it instead of bugloss and borage, in all cases where those herbs are recommended, the flowers are very sweet.

HONINGKRUID. (Cerinthe glabra, major, minor)

Er zijn diverse soorten honingkruid, namelijk de grote, kleine en de ruwe; zoals de grote gele en rode; de grote gele of paarse; en de kleinere gele en witte; de bloemen van alle of beide zijn de bijen bijzonder geliefd en zeer verrukt.

Beschrijving. De grote honingkruid groeit op een dikke groene stengel, tot een gemiddelde hoogte, met veel grote, diep gepunte, groene bladeren, boven elkaar geplaatst; naar de top van elke stengel komen schermen met bloemen, dicht opeengepakt en spiraalvormig of gekamd omhoog rijzend; meestal heldergeel; hoewel sommige rood, andere paars en sommige volkomen wit zijn.

Plaats. De honingkruiden groeien niet wild in Engeland, maar worden gekoesterd in tuinen en geplant in de lusthoven en kwekerijen van de nieuwsgierigen.

Tijd. Ze komen op in april en bloeien van eind mei tot augustus, maar sterven af in de winter.

Regering en deugden. Honingkruid staat onder Mercurius. Ze zijn van gematigde kwaliteit, tussen koud en warm; maar neigen eerder naar koud en zijn enigszins samentrekkend. Ze stoppen bloedingen uit mond en neus, overmatige maag- en darmbloedingen. Het sap van het kruid, met een beetje saffraan erin opgelost, is een uitstekend middel tegen zwakke, tranende of troebele ogen; en wordt gebruikt om vieze zweren te genezen nadat ze gereinigd zijn, vooral op gevoelige delen van het lichaam. Sommige mensen gebruiken het in plaats van ossenkruid en bernagie; in alle gevallen waarin die kruiden worden aanbevolen, zijn de bloemen erg zoet.

INDIAN LEAF.

Names. IT is called by the Indians cadegi Indi, that is folium Indum. It is also called malabatbrum, and by the East-Indians tamala paira, Description. They are broad leaves, composed of three ribs, and a little pointed at the ends; amongst these are other leaves which sometimes grow on the branches, two usually at a joint, tasting somewhat hot, like the bay-leaf, as does likewise the bark ; among these leaves is sometimes found a small fruit, very much resembling an acorn in the cup ; this is probably the fruit of the tree, and gathered with the leaves.

Government And Virtues. It is a sola plant ; the virtues of it are these: it provokes urine, it warms and strengthens the stomach exceedingly, and makes the breath sweet. It is good to put into cordial and stomachic compositions; it resisteth poison and venom, and the infusion thereof in warm wine helpeth inflammations and, redness of the eyes.

INDIAANS BLAD; (Cinnamomum malabathrum)

Namen. Het wordt door de Indiërs cadegi Indi genoemd, dat wil zeggen folium Indicum. Het wordt ook wel malabathrum genoemd en door de Oost-Indiërs tamala paira. Beschrijving. Het zijn brede bladeren, bestaande uit drie ribben en licht puntig aan de uiteinden; hiertussen bevinden zich andere bladeren die soms aan de takken groeien, meestal twee aan één gewrichten die een beetje heet smaken, zoals laurierblad, evenals de schors; tussen deze bladeren bevindt zich soms een klein vruchtje, dat sterk lijkt op een eikel in de kelk; dit is waarschijnlijk de vrucht van de boom en wordt samen met de bladeren verzameld.

Overheid en deugden. Het is een solar plant; de deugden ervan zijn deze: het wekt urine op, het verwarmt en versterkt de maag buitengewoon en maakt de adem zoet. Het is goed om te gebruiken in hartige en maagversterkende samenstellingen; het is bestand tegen gif en vergiftiging en de infusie ervan in warme wijn verlicht ontstekingen en roodheid van de ogen.

KIDNEY - WORT.

CALLED also wall-pennyroyal, and wall-pennywort.

Description. It hath many thick, flat, and round, leaves, growing from the root, every one having a long footstall fastened underneath about the midst of it, a little unevenly waved sometimes about the edges of a pale-green colour, and hollow on the upper side, like a saucer. From among these rise one or more tender, hollow, smooth, stalks, about half a foot high, bearing thereon two or three small leaves, not round like those below, -but somewhat long and divided on the edges; the tops are sometimes divided into long branches, bearing a number of flowers, set round about a long spike, one above another ; they are hollow and shaped like a small bell, and of a whitish-green colour ; these are followed by small heads containing very small brownish seed, which, falling on the ground, spring up in great plenty before the winter, if it happens to fall on a moist soil. The root is round and smooth, greyish without and white within, having small fibres at the head of the ,root and bottom of the stalk.

Place. It grows in great abundance in many parts of this kingdom, particularly in the western, upon stone and mud walls, upon rocks and stony ground, at the foot and often on the trunks of rotten trees.

Time. It usually flowereth in the beginning of May, and the seed, ripening quickly after, sheddeth itself. About the end of the same month the leaves and stalks begin to wither, and remain in that state till September, when the leaves spring up again and abide green all the winter.

Government And Virtues. Venus claims this herb under Libra. The juice or distilled water, being drunk, is very effectual for all inflammations and unnatural heats; also to cool a fainting stomach, a hot liver, or heat in the bowels. The bruised herb or the distilled water thereof applied to pimples, redness, St. Anthony's fire or other inflammations proceeding from heat, quickly healeth the same; it likewise easeth the pains of the kidneys occasioned by the fretting of the stone, provokes urine, is available for the dropsy, helpeth to break the stone, cooleth inflamed parti, easeth the pains of the bowels, and stoppeth the bloody flux. It is a lingular remedy for the painful piles, or hemorrhidal veins, by bathing the affected parts with the juice thereof, or using it as an ointment ; and is effectual in easing pains of the hot gout, the sciatica, and the inflammations and swellings of the scrotum ; it cureth the kernels or knots in the neck or throat, called the king's evil it healeth kibes and chilblains by washing them with the juice, or anointing them with an ointment made thereof, laying at the same time some of the skin of the leaf upon them. It is also used in green wounds, to slay the blood and heal them.

Navelkruid. (Umbilicus rupestris)

Ook wel wall-pennyroyal of wall -pennywort genoemd.

Beschrijving. Het heeft veel dikke, platte en ronde bladeren die vanuit de wortel groeien, elk met een lange voet die in het midden eronder vastzit, soms een beetje onregelmatig gegolfd aan de randen, lichtgroen van kleur en hol aan de bovenkant, als een schoteltje. Hieruit stijgen een of meer tere, holle, gladde stengels op, ongeveer 15 centimeter hoog, met daarop twee of drie kleine bladeren, niet rond zoals die hieronder, maar ietwat lang en verdeeld aan de randen; de toppen zijn soms verdeeld in lange takken met een aantal bloemen, rond een lange aar geplaatst, de een boven de ander; ze zijn hol en hebben de vorm van een klein klokje en een witachtig groene kleur; deze worden gevolgd door kleine hoofdjes met zeer kleine bruinachtige zaden, die, als ze op de grond vallen, vóór de winter in grote hoeveelheden opkomen, als ze toevallig op vochtige grond vallen. De wortel is rond en glad, grijsachtig van buiten en wit van binnen, met kleine vezels aan de kop van de wortel en aan de onderkant van de stengel.

Plaats. Het groeit in grote overvloed in veel delen van dit koninkrijk, vooral in het westen, op stenen en modderige muren, op rotsen en steenachtige grond, aan de voet en vaak op de stammen van rotte bomen.

Tijd. Het bloeit gewoonlijk begin mei en het zaad, dat daarna snel rijpt, laat zichzelf vallen. Rond het einde van dezelfde maand beginnen de bladeren en stengels te verwelken en blijven in die staat tot september, wanneer de bladeren weer opkomen en de hele winter groen blijven.

Regering en Deugden. Venus claimt dit kruid onder Weegschaal. Het sap of gedestilleerd water, gedronken, is zeer effectief tegen alle ontstekingen en onnatuurlijke hitte; ook om een flauwvallende maag, een hete lever of hitte in de darmen te verkoelen. Het gekneusde kruid of het gedestilleerde water ervan, aangebracht op puistjes, roodheid, Antoniusvuur of andere ontstekingen die door hitte worden veroorzaakt, geneest deze snel; Het verlicht eveneens de pijn van de nieren die werd veroorzaakt door het schuren van de steen, het veroorzaakt urineproductie, is beschikbaar bij waterzucht, het helpt bij het breken van de steen, verkoelt ontstoken plekken, verlicht de pijn van de darmen en stopt de bloederige stroom.

Het is een uniek middel tegen pijnlijke aambeien of hemorroïdale aderen, door de aangetaste delen met het sap ervan te wassen of als zalf te gebruiken; het is ook effectief bij het verlichten van pijn door hete jicht, ischias en ontstekingen en zwellingen van het scrotum; het geneest de korrels of knopen in de nek of keel, ook wel koningskwaal genoemd; het geneest winterhanden en wintertenen door ze met het sap te wassen of te zalven met een daarvan gemaakte zalf, waarbij tegelijkertijd een deel van de schil van het blad erop werd gelegd. Het wordt ook gebruikt bij groene wonden, om het bloed te doven en ze te genezen.

KNAP-WEED.

Description. THE common sort of knap-weed hath many long and somewhat broad dark-green leaves, rising from the root, deeply dented about the edges, and sometimes a little rent or torn on both sides in two or three places, and somewhat hairy ; from among these groweth up a strong round stalk, four or five feet high, which is divided into many branches ; at the tops of these stand large green scaly heads, bearing in the middle many dark purplish red thrumbs or threads ; these are succeeded by black seed, wrapped in down, somewhat like that of the thistle, but smaller. The root is white, hard, and woody, with many fibres annexed thereto ; it perisheth not, but liveth during the winter, shooting forth fresh leaves every spring.

Place. It grows frequently in fields and meadows, but chiefly in borders and hedges, and may be found on waste grounds.

Time. It is generally in blossom about June and July, and the seed is ripe shortly after.

Government And Virtues. Saturn claims dominion over this herb. It helpeth to flay fluxes, bleeding at the nose and mouth, or other outward parts, and closeth broken blood-vessels ; it stayeth the distillations of thin and sharp humours from the head upon the stomach and lungs ; it is good for those who are bruised by a fall, blow, or otherwise ; it is very profitable for ruptures, by drinking the decoction of the herbage and root in wine, and applying the same outwardly to the place ; it is exceeding good for all running sores, cankerous and fistulous, drying up the moisture, and healing them gradually ; and is an admirable remedy for a sore throat, swelling of the uvula and jaw, and all green wounds.

KNAP-KRUID. (Centaurea nigra)

Beschrijving. De gewone knoopkruidsoort heeft vele lange en ietwat brede, donkergroene bladeren, die uit de wortel oprijzen, diep ingedeukt aan de randen en soms aan beide zijden op twee of drie plaatsen licht gescheurd en enigszins behaard; hieruit groeit een sterke ronde stengel, vier of vijf voet hoog, die verdeeld is in vele takken; aan de toppen hiervan staan grote, groene, geschubde koppen, met in het midden vele donkerpaarsrode tuiten of draden; deze worden gevolgd door zwart zaad, omwikkeld met dons enigszins zoals dat van de distel, maar kleiner. De wortel is wit, hard en houtachtig, met vele vezels eraan vast; het stierf niet, maar leeft gedurende de winter en schiet elk voorjaar nieuwe bladeren uit.

Plaats. Het groeit vaak in velden en weilanden, maar vooral in borders en hagen en kan ook op braakliggende terreinen worden aangetroffen.

Tijd. Het bloeit over het algemeen rond juni en juli en het zaad is kort daarna rijp.

Regering en deugden. Saturnus eist heerschappij op over dit kruid. Het helpt bij het smeren van slijmvliezen, bloedingen uit neus en mond of andere uitwendige delen en het dichten van gebroken bloedvaten; het stopte de afzetting van dunne en scherpe levensdranken van het hoofd op de maag en longen; het is goed voor mensen die gekneusd zijn door een val, klap of anderszins; het is zeer heilzaam bij breuken, door het afkooksel van het kruid en de wortel in wijn te drinken en dit uitwendig op de plek aan te brengen; het is buitengewoon goed voor alle etterende, aften en fistels, het droogt het vocht op en geneest ze geleidelijk; en het is een bewonderenswaardig middel tegen keelpijn, zwelling van de huig en kaak en alle groene wonden.

KNOT-GRASS.

IT- is so universally known, that a description would be quite unnecessary.

Place. It grows in almost every part of this kingdom, by the highway sides, by the footpaths in fields, and by the sides of old walls.

Time. It grows up late in the spring, and remains green>till the winter, when-all the branches perish.

Government and Virtues. Saturn appears to have dominion over this herb, though many are of opinion it is influenced by the Sun. The juice of the common kind of knot-grass is very effectual to stay bleeding at the mouth and nose, by drinking it in steeled or red wine for the one, or applied to the forehead or squirted up the nostrils for the other. It is no less effectual to cool and temper the heat of the blood and stomach; also to stay fluxes of blood and humours, as the lask, bloody flux, women's courses, and running of the reins. It is a angular provocative of urine, it helps the stranguary, and allayeth the heat proceeding therefrom and, by taking a drachm of the powder of the herb in wine, for several days together, it powerfully expels the gravel or stone from the kidneys and bladder. Being boiled in wine and: drunk, it healeth the wounds made by the bitings of venomous creatures, effectuality. stays all defluxions of rheumatic humours upon the stomach, kills- the worms in the belly, and eases the inward pains that proceed from the heat, sharpness, and corruption of. blood and choler. The distilled water of this herb taken by itself, or with the powder of the plant or seed, will equally answer all the aforesaid purposes, and is' held in high estimation for its admirable efficacy in cooling all manner of inflammations, breakings-out, hot swellings and imposthumes, gangrenes, fistulous cankers,, ulcers and sores in the privities of either sex, and all kinds of fresh and green wounds, and quickly healeth them, being washed therewith. The juice, dropped into the: ears, cleanseth such as are foul and have running matter therein, and is. very good for broken joints and ruptures.

Knotgras. (Polygonum aviculare)

Het is zo algemeen bekend dat een beschrijving overbodig zou zijn.

Plaats. Het groeit in bijna elk deel van dit koninkrijk, langs snelwegen, langs paden in velden en langs oude muren.

Tijd. Het groeit laat in de lente en blijft groen tot de winter, wanneer alle takken afsterven.

Regering en deugden. Saturnus lijkt over dit kruid te heersen, hoewel velen van mening zijn dat het door de zon wordt beïnvloed. Het sap van de gewone soort Knoestgras is zeer effectief om bloedingen bij mond en neus te stelpen, door het te drinken in rode of gefermenteerde wijn voor de een of op het voorhoofd aan te brengen of in de neusgaten te spuiten voor de ander. Het is niet minder effectief om de hitte van bloed en maag te verkoelen en te temperen; ook om bloed- en levensstromen te stelpen, zoals de bloederige bloedige stroom, vrouwenlopen en aderen. Het is een hoekig opwekkend middel tegen urineren, het helpt tegen verstikking en het kalmeert de hitte die hiervan het gevolg is. Door een slokje van het poeder van het kruid in wijn te slikken gedurende meerdere dagen, worden gruis en steentjes krachtig uit de nieren en de blaas verwijderd.

Gekookt in wijn en gedronken, geneest het wonden veroorzaakt door de beten van giftige wezens. Het hield alle uitvloeiingen van reumatische levensgeesten op de maag, doodt de wormen in de buik en verlicht de innerlijke pijnen die voortkomen uit de hitte, scherpte en bederf van bloed en gal. Het gedestilleerde water van dit kruid, op zichzelf ingenomen of met het poeder van de plant of het zaad, zal eveneens aan alle bovengenoemde doeleinden voldoen en wordt hoog gewaardeerd vanwege zijn bewonderenswaardige werkzaamheid bij het koelen van allerlei ontstekingen, uitbraken, hete zwellingen en een zwelling die pus bevat; een abces, gangreen, fistelachtige zweren, zweren en wonden in de schaamstreek van beide geslachten en allerlei verse en groene wonden en geneest ze snel, door ermee te worden gewassen. Het sap, gedruppeld in de oren, reinigt zulke die vies zijn en uitvloeiend materiaal bevatten en is zeer goed voor gebroken gewrichten en breuken.

KALI.

Names and Kinds. It is called also glass-wort and salt-wort: there are four kinds of kali described by Parkinson, viz. 1. Kali majus cochleatum great glass-wort with snail-like seed. 2. Kali minus album, small glass-wort. 3. Kali Aegyptiacum, glasswort of Egypt. And 4, Kali geniculatum, sive salicornia, jointed glass-wort. I shall only describe the last.

This jointed kali, or glass-wort, groweth up usually but with one upright, round,, thick, and almost transparent, stalk, a foot high or more thick set, and full of joints, or knots,, without any leaves at all, but shooting forth joints one out of another, with short cods at the heads of them, and such-like smaller branches on each side, and they are divided into other smaller ones; it is thought to bear neither flower nor seed ; the root is small, long, and thready. Some other kinds there are differing somewhat in the form of the joints, and one kind wholly reddish, and differing from the other in nothing else.

The first and third are absolute stangers in our countries, but grow in Syria, Egypt, Italy, and Spain; the second groweth, not only in those countries, but in colder climates, upon many places of our own coast?, especially of the west country. The last generally groweth in all countries, in many places of our sea coast, where the silt-water overfloweth.

Time, They all flourish in the summer, and those that peristh give their seed in August, or later ; the last abideth all the winter.

Government and Virtues. Kali, or glass-wort, all the sorts thereof are under the dominion of Mars ; they are all of a cleansing quality, without any great or manifest heat; the powder of any of them, or the-juice, which is much better, taken in drink, purgeth downwards flegmatic, waterish, and a dust, melancholy humours, and therefore is very effectual for the dropsy, to provoke urine, and expel the dead child. It opens stoppings of the liver and spleen, and wastes the hardness thereof; but it must be used with discretion, as a great quantity is dangerous, hurtful, and deadly.

The ashes are very sharp and biting like a caustic, and the lye that is made thereof is so strong, that it will fetch off the skin from the hands or any part of the body, but may be mixed with other more moderate medicines to take away scabs, leprosy, and to cleanse the skin: the powder of stones, and the ashhes hereof, being melted, is the matter whereof glass is made, which, when it gloweth in the furnace, casteth up a fat matter on the top, and when it is cold is fat and brittle, and is called sandiver.

It worketh much to the same effect with the herb or ashes ; it is used often in powder to blow into horses' eyes, or, being dissolved, to be squirted in them, to take away any superfluous film or skin beginning to grow thereon: both of them likewise serve to dry up running sores, scabs, tetters, ringworms, and to help the itch.

KALI. (Salicornia europaea, Salsola kali)

Namen en soorten. Het wordt ook wel zeekraal en slibkruid genoemd: Parkinson beschreef vier soorten kali, namelijk: 1. Kali majus cochleatum, grote zeekraal met slakachtig zaad. 2. Kali minus album, kleine zeekraal. 3. Kali Aegyptiacum, Egyptische zeekraal. En 4, Kali geniculatum, sive salicornia, gelede zeekraal. Ik zal alleen de laatste beschrijven.

Deze gelede kali of zeekraal groeit gewoonlijk omhoog, maar met één rechtopstaande, ronde, dikke en bijna doorzichtige stengel, een voet hoog of langer, dicht opeengepakt en vol gewrichten of knopen, zonder bladeren, maar met uitlopers die uit elkaar groeien, met korte peulen aan de koppen en soortgelijke kleinere takken aan elke kanten die verdeeld zijn in andere kleinere; men denkt dat het noch bloemen noch zaden draagt; De wortel is klein, lang en draadachtig. Sommige andere soorten verschillen enigszins in de vorm van de gewrichten en de ene soort is volledig roodachtig en verschilt verder in niets van de andere.

De eerste en de derde zijn absolute vreemdelingen in onze landen, maar groeien in Syrië, Egypte, Italië en Spanje; de tweede groeit niet alleen in die landen, maar in koudere klimaten, op veel plaatsen aan onze eigen kust, vooral in het westen. De laatste groeit over het algemeen in alle landen, op veel plaatsen aan onze zeekust, waar het slibwater overstroomt.

Tijd. Ze bloeien allemaal in de zomer en degenen die blijven bestaan, geven hun zaad in augustus of later; de laatste bleef de hele winter.

Regering en Deugden. Kali of zeekraal, al haar soorten vallen onder de heerschappij van Mars; ze hebben allemaal een reinigende werking, zonder grote of duidelijke hitte; het poeder ervan of het sap, dat veel beter is, ingenomen als drank, zuivert flegmatische, waterige en stoffige, melancholische levensgeesten en is daarom zeer effectief voor waterzucht, om urine op te wekken en het dode kind uit te drijven. Het opent verstoppingen van lever en milt en verteerd de hardheid ervan; maar het moet met beleid worden gebruikt, want een grote hoeveelheid is gevaarlijk, schadelijk en dodelijk.

De as is zeer scherp en bijtend als bijtmiddel en het loog dat ervan wordt gemaakt is zo sterk dat het de huid van de handen of enig ander lichaamsdeel zal verwijderen, maar het kan gemengd worden met andere, mildere medicijnen om korsten en melaatsheid te verwijderen en de huid te reinigen: het poeder van stenen en de as hiervan, gesmolten, is de materie waaruit glas wordt gemaakt, dat, wanneer het in de oven gloeit, een vette substantie op de top werpt en wanneer het koud is, vet en broos is en zandduiker wordt genoemd.

Het werkt vrijwel hetzelfde als het kruid of de as; het wordt vaak in poedervorm gebruikt om in de ogen van paarden te blazen of, opgelost, erin te spuiten om overtollige film of huid die daarop begint te groeien te verwijderen: beide dienen eveneens om etterende wonden, korsten, etters, ringwormen te drogen en om jeuk te verlichten.

LADIES MANTLE.

Description. IT hath many leaves rising from the root, standing upon short hairy footstalks, being almost round, but a little cut in on the edges into eight or ten parts more or less, making it seem like a star, with so many corners and points, and dented round about of a light green colour, somewhat hard in handling, as if it were folded or plaited at first, and then crumpled in divers places ; and a little hairy, as the stalk is also, which riseth up among them to the height of two or three feet, with such-like leaves thereon, but smaller, and, being weak, is not able to stand upright, but bendeth down to the ground, divided at the top into two or three small branches, with small and yellowish green heads, and flowers of a whitish colour breaking out of them, which being past, there cometh small yellow seed like poppyseed ; the root is somewhat long and black, with many strings or fibres.

Place. It groweth naturally in many pastures and woodsides, in Hertfordshire, Wiltshire, and Kent, and other places of this land.

Time.. It flowereth in May and June, and remains green all the winter.

Government And Virtues. Venus claims the herb as her own. Ladies' mantle is very proper for those wounds that have inflammation, and is very effectual to stay bleedings, vomiting, fluxes of all sorts in men or women, and bruises by falls or otherwise, and helpeth ruptures ; it is also good for some disorders in women's breasts, causing them to grow less and hard, being both inwardly and outwardly applied. The distilled water, taken for twenty days together, helpeth conception; and a bath, made of the decoction of the herb, will sometimes prevent miscarriages. It is one of the most useful wound-herbs, and therefore highly prized and praised by the Germans, who, in all wounds, inward and outward, drink the decoction thereof, and wash the wounds therewith, or dip tents therein, and put them into the wounds. It quickly healeth green wounds, not suffering any corruption to remain behind and it cureth old sores, though fistulous and hollow.

VROUWENMANTEL. (Alchemilla vulgaris)

Beschrijving. De plant heeft veel bladeren die uit de wortel oprijzen en op korte, harige voetstelen staan. Ze zijn bijna rond, maar aan de randen een beetje ingesneden in ongeveer acht of tien delen, waardoor ze op een ster lijkt, met zoveel hoeken en punten en rondom gedeukt, lichtgroen van kleur enigszins moeilijk te hanteren, alsof ze eerst gevouwen of gevlochten is en vervolgens op diverse plaatsen verfrommeld; en een beetje behaard, zoals ook de steel, die daartussen tot een hoogte van zestig centimeter is opgerezen, met soortgelijke bladeren eraan, maar kleiner en zwak, niet in staat om rechtop te staan, maar naar de grond gebogen, bovenaan verdeeld in twee of drie kleine takjes, met kleine, geelgroene hoofdjes en witachtige bloemen die eruit breken, waaruit, als ze voorbij zijn, kleine gele zaden komen die lijken op maanzaad; de wortel is tamelijk lang en zwart, met veel draden of vezels.

Plaats. De plant groeit van nature in veel weilanden en bossen in Hertfordshire, Wiltshire, Kent en andere plaatsen in dit land.

Tijd. Het bloeit in mei en juni en blijft de hele winter groen.

Regering en deugden. Venus claimt het kruid als haar eigendom. Vrouwenmantel is zeer geschikt voor wonden die ontstoken zijn en is zeer effectief om bloedingen, braken, allerlei soorten bloedingen bij mannen of vrouwen en kneuzingen door vallen of anderszins te stelpen en helpt bij breuken; het is ook goed voor sommige aandoeningen aan vrouwenborsten, waardoor ze minder hard en hard worden, zowel inwendig als uitwendig aangebracht. Het gedestilleerde water, twintig dagen achter elkaar ingenomen, bevordert de conceptie; en een bad, gemaakt van het afkooksel van het kruid, voorkomt soms miskramen. Het is een van de meest nuttige wondkruiden en daarom zeer gewaardeerd en geprezen door de Germanen, die bij alle wonden, inwendig en uitwendig, het afkooksel ervan drinken en de wonden ermee wassen of er tenten in dompelen en ze in de wonden leggen. Groene wonden werden snel genezen, zonder dat er bederf achterbleef en oude wonden werden genezen, ook al waren ze fistelvormig en hol.

LAVENDER.

IT is so well known, being an inhabitant is almost every garden, that it needeth no description.

Time. It flowereth about the end of June and the beginning of July.

Government and Virtues. Mercury owns the herb, and it carries its efffects very potently. Lavender is of special use for pains of the head and brain that proceed of a cold cause, as the apoplexy, falling sickness, the drowsy or fluggish malady, cramps, convulsions, palsies, and often faintings. It strengthens the stomach, and seethe the liver and spleen from obstructions, provoketh women's courses, and expelleth the dead child and after- birth. The flowers of lavender steeped in wine are efficacious in obstructions of urine, or for those troubled with the wind or cholic, if the places be bathed therewith. A decoction made with the flowers of lavender, hoarhound, fennel, and asparagus roots, and a little cinnamon, is used to help the falling sickness and giddiness of the brain: to gargle the mouth with the decoction thereof is good for the tooth-ach. Two spoonfuls of the distilled water of the flowers taken help them that have lost their voice ; as also the tremblings and passions of the heart, and faintings and swoonings, not only being drunk, but applied to the temples or nostrils ; but it is not ease to use it where the body is replete with blood and humours, because of the hot and subtile spirits wherewith it is possessed. The chymical oil drawn from lavender, usually called oil of spike, is of so fierce and piercing a spirit, that it is cautiously to be used, some few drops being sufficient to be given with other things, either inwardly or outwardly.

LAVENDEL. (Lavandula spica)

Het is zo bekend, omdat het in bijna elke tuin voorkomt, dat het geen beschrijving behoeft.

Tijd. Het bloeit rond eind juni en begin juli.

Regering en deugden. Mercurius bezit het kruid en het heeft een zeer krachtige werking. Lavendel is bijzonder nuttig bij hoofd- en hersenpijnen die door verkoudheid worden veroorzaakt, zoals beroerte, vallende ziekte, slaperigheid of blozen, krampen, stuiptrekkingen, verlammingen en vaak flauwvallen. Het versterkt de maag en verwarmt de lever en milt bij verstoppingen, veroorzaakt menstruatiepijn en verdrijft dode kinderen en nageboortes. De lavendelbloemen, geweekt in wijn, zijn effectief bij urinewegverstoppingen of bij winderigheid of verkoudheid, mits de plaatsen ermee worden gewassen. Een aftreksel van lavendelbloemen, lood, venkel, aspergewortel en een beetje kaneel helpt tegen flauwvallen en duizeligheid. Gorgelen met dit aftreksel zou goed zijn tegen kiespijn. Twee lepels gedestilleerd water van de bloemen helpen bij stemverlies; ook bij hartkloppingen en hartstochten, flauwvallen en flauwvallen, niet alleen door het te drinken, maar ook door het aan te brengen op de slapen of neusgaten; maar het is niet gemakkelijk om het te gebruiken wanneer het lichaam verzadigd is met bloed en levensgeesten, vanwege de hete en ondervoede geesten waarmee het bezeten is. De chemische olie die uit lavendel wordt gewonnen, gewoonlijk spike olie genoemd, heeft zo'n sterke en doordringende werking dat het voorzichtig moet worden gebruikt; enkele druppels zijn voldoende om samen met andere middelen in te nemen, zowel inwendig als uitwendig.

LAVENDER COTTON.

IT being a common garden herb, I shall forbear the description; only take notice that it flowereth in June and July,

Government AND Virtues. It is under the dominion of Mercury. It resisteth poison, putrefaction, and helps the bitings of venomous beasts : a drachm of the powder of the dried leaves, taken every morning fasting, in any convenient vehicle, stops the running of the reins in men, and whites in women : the seed being beaten into powder, and taken as wormseed, kills worms : the like doth the herb itself, being boiled in milk, and the milk drunk: scabs and itch are cured by bathing with a decoction of it.

LAVENDEL KATOEN. (Santolina chamaecyparissus)

Omdat het een veelgebruikt tuinkruid is, zal ik de beschrijving achterwege laten; merk alleen op dat het bloeit in juni en juli.

Regering en Deugden. Het staat onder de heerschappij van Mercurius. Het is bestand tegen vergiftiging, verrotting en helpt bij het bijten van giftige dieren: een drachme van het poeder van de gedroogde bladeren, elke ochtend nuchter ingenomen, in een geschikt voertuig, vermindert de aderen bij mannen en blanken bij vrouwen: het zaad, tot poeder geslagen en als wormzaad ingenomen, doodt wormen; hetzelfde geldt voor het kruid zelf, gekookt in melk en gedronken: korsten en jeuk worden genezen door te baden met een afkooksel ervan.

LADIES' SMOCK, or CUCKOO-FLOWER.

Description. THE root is composed of many small white threads, from tender dark-green leaves, set one against another upon a middle rib, the greatest being wat the ends, among which rise up divers tender, weak, round, green, stalks, somewhat straked, with longer and smaller leaves upon them; on the tops of which stand flowers, almost like stock-gilliflowers, but rounder and not so long of a blushing white colour : the seed is reddish, and groweth in small pouches, being of a sharp biting taste, and so is the herb.

Place. They grow in moist places and near to brook sides.

Time. They flower in April or May, and the lower leaves continue green all the year.

Government and Virtues. They are under the dominion of the moon, and very little inferior to water-cresses in all their operations: they are very good for the scurvy: they provoke urine and break the stone, and excellently warm a cold ; und weak stomach, restoring lost appetite and helping digestion.

VROUWENKLEEDJE of KOEKOEK-BLOEM. (Cardamine pratensis)

Beschrijving. De wortel bestaat uit vele kleine witte draadjes, afkomstig van tere, donkergroene blaadjes, die tegen elkaar aanliggen op een middennerf. De grootste bevindt zich aan de uiteinden. Daartussen staan diverse tere, zwakke, ronde, groene stengels enigszins gegroefd, met langere en kleinere blaadjes erop. Aan de toppen daarvan staan bloemen, bijna als violieren, maar ronder en minder lang, met een blozende witte kleur. Het zaad is roodachtig en groeit in kleine zakjes, met een scherpe, bijtende smaak, net als het kruid zelf.

Plaats. Ze groeien op vochtige plaatsen en nabij beekoevers.

Tijd. Ze bloeien in april of mei en de onderste bladeren blijven het hele jaar groen.

Regering en Deugden. Ze staan onder de heerschappij van de maan en doen in al hun werkingen nauwelijks onder voor waterkers. Ze zijn zeer goed tegen scheurbuik: ze wekken de urineproductie op, breken de nierstenen en verwarmen uitstekend bij verkoudheid. Ze helpen bij een zwakke maag, vullen de eetlust aan en bevorderen de spijsvertering.

LETTUCE.

Government and Virtues. THE moons owns it. The juice of lettuce mixed or boiled with oil of roses, and applied to the forehead and temples, procureth sleep and easeth the head-ach proceeding from a hot cause ; being boiled and eaten, it helpeth to loosen the belly: it helpeth digestion, quencheth thirst, increases milk in nurses, easeth griping pains of the stomach or bowels that come of choler. It abateth bodily lust, being outwardly applied with a little camphire: applied in the same manner to the region of the heart, liver, or reins, or by bathing the said place with the juice or distilled water wherein some white sanders or red roses are put also, it not only represheth the heart und inflammation therein, but comforts and strengthens those parts, and also tempereth the heat of urine. Galen adviseth old men to use it with spices, and, where spices are wanting, to add mint, rocket, and such-like hot herbs, or else citron, lemon, or orange, seeds, to abate the cold of one and heat of the other. The seed and distilled water of the lettuce work the like effects in all things: but the use of lettuce is chiefly forbidden to those that are short- winded, or have any imperfection in their lungs, or spit blood.

SLA. (Lactuca sativa)

Overheid en Deugden. De maan is er verantwoordelijk voor. Sla sap, gemengd of gekookt met rozenolie en aangebracht op voorhoofd en slapen, bevordert de slaap en verlicht hoofdpijn veroorzaakt door een hete oorzaak; gekookt en gegeten helpt het de maag te ontspannen: het bevordert de spijsvertering, leste de dorst, verhoogde de melkproductie bij voedsters, verlicht krampen in de maag of darmen die voortkwamen uit verstikking. Het vermindert lichamelijke lust, uitwendig aangebracht met een beetje kamfer; op dezelfde manier aangebracht op de hartstreek, lever of nieren of door de genoemde plek te baden met het sap of gedestilleerd water waarin ook wat witte zandlopertjes of rode rozen zijn gelegd, onderdrukt het niet alleen het hart en de ontsteking daarin, maar verzacht en versterkt het die delen en tempert het ook de hitte van urine. Galenus adviseerde oude mannen om het te gebruiken met specerijen en waar specerijen ontbraken, munt, raket en dergelijke pittige kruiden toe te voegen of anders citroen-, citroen- of sinaasappelpitten, om de kou van de ene en de hitte van de andere te verzachten. De zaden en het gedestilleerde water van de sla hebben in alle omstandigheden hetzelfde effect: maar het gebruik van sla is vooral verboden voor mensen die kortademig zijn, een longaandoening hebben of bloed spugen.

WATER-LILY.

OF this there are two principal noted kinds, viz. the white and yellow. Description. The white lily hath very large and thick dark green leaves lying on the water, sustained by long and thick foot-stalks, that rise from a great, thick, round, and long, tuberous black root, spungy or loose, with many knobs, thereon, like eves, and whitish within, from the midst of which rise other the like thick and great. stalks,-sustaining one large white flower thereon, green on the outside, but as -white as snow within, consisting of divers rows of long and somewhat thick and narrow leaves, smaller and thinner the more inward they beencompassing a head within, with many yellow threads or thrums in the middle, where, after they are past, stand round poppy-like heads, full of broad, oily, and bitter, seed.

The yellow kind is little different from the former, only it hath fewer leaves on the flowers, greater and more sliming seed, and a whitish root both within and without : the roots of both being somewhat sweet in taste.

Place. They are found growing in great pools and standing waters, and sometimes in slow running rivers, and ditches of running water, in sundry places of this land.

Time. They flower most commonly about the end of May, and their seed is ripe in August.

Government and Virtues. The herb is under the dominion of the moon, and therefore cools and moistens like the former. The leaves and flowers of the water-lilies are cold and moist, but the root and seed are cold and dry ; the leaves cool all inflammations, and both outward and inward heats of agues, and so do the flowers.

WATERLELIE. (Nymphaea alba, Nuphar lutea)

Hiervan zijn twee belangrijke soorten bekend, namelijk de witte en de gele. Beschrijving. De witte lelie heeft zeer grote en dikke donkergroene bladeren die op het water liggen, ondersteund door lange en dikke voetstelen, die ontspringen aan een grote, dikke, ronde en lange, knolachtige zwarte wortel, sponsachtig of los, met vele knoppen, die lijken op blaadjes en witachtig van binnen zijn. Vanuit het midden daarvan komen andere, eveneens dikke en grote stelen omhoog, die één grote witte bloem dragen, groen aan de buitenkant, maar van binnen zo wit als sneeuw. Ze bestaan uit diverse rijen lange en ietwat dikke en smalle bladeren, kleiner en dunner naarmate ze verder naar binnen zijnen die een hoofdje omsluiten, met vele gele draden of tuiten in het midden, waar ze, nadat ze voorbij zijn, rond papaverachtige hoofdjes staan, vol met breed, olieachtig en bitter zaad. De gele soort verschilt weinig van de eerste. Er zitten minder bladeren aan de bloemen, het zaad is groter en slijmeriger en de wortel heeft zowel aan de binnen- als buitenkant een witachtige wortel. De wortels van beide soorten smaken vrij zoet.

Plaats. Ze groeien in grote poelen en stilstaand wateren soms in langzaam stromende rivieren en sloten met stromend water, op diverse plaatsen in dit land.

Tijd. Ze bloeien meestal rond eind mei en hun zaad is rijp in augustus.

Regering en deugden. Het kruid staat onder de heerschappij van de maan en koelt en bevochtigt daarom net als de eerste. De bladeren en bloemen van de waterlelies zijn koud en vochtig, maar de wortel en het zaad zijn koud en droog; de bladeren verkoelen alle ontstekingen en zowel uitwendige als inwendige koortsen dat geldt ook voor de bloemen.

WHITE LILIES.

IT being unnecessary to describe a plant so common as to be met with in almost every flower-garden, suffice it to detail their virtues.

Government and Virtues. They are under the dominion of the moon, and, by antipathy to Mars, expel poison; they are exceedingly used in pestilential fevers, the roots being bruised and boiled in wine, and the decoction drunk, expelling the poison to the exterior parts of the body ; the juice of it, being tempered with barley-meal baked, and eaten as ordinary bread, is an excellent cure for the dropsy. An ointment made of the root and hog's-lard is very good for scald heads, and unites the sinews when cut; it hath also great virtues in cleansing ulcers, it being of a fine suppurating quality; the root, boiled in any convenient decoction, gives speedy delivery to women in travail, and expels the after birth. The root, roasted and mixed with a little hogs lard, makes an excellent poultice to ripen and break plague-sores. The ointment is also extremely good for swellings in the privities and cures burns and scalds without leaving any fear ; and is a preventive against baldness.

The decoction of the white or yellow lilies, made of the seeds, roots, or leaves, is singularly efficacious in restraining nocturnal pollution, occasioned by dreams.

WITTE LELIES. (Lilium candidum)

Omdat het niet nodig is een plant te beschrijven die zo algemeen is dat je hem in bijna elke bloementuin tegenkomt, volstaan we met het beschrijven van hun deugden.

Overheid en deugden. Ze staan onder de heerschappij van de maan en stoten, uit antipathie voor Mars, gif uit; ze worden veelvuldig gebruikt bij pestachtige koortsen. De wortels worden gekneusd en in wijn gekookt, waarna het afkooksel wordt gedronken, waardoor het gif naar de uitwendige delen van het lichaam wordt uitgescheiden; het sap ervan, gemengd met gerstemeel, gebakken en gegeten als gewoon brood, is een uitstekend middel tegen waterzucht. Een zalf van de wortel en varkensreuzel is zeer goed tegen brandwonden en verenigt de pezen wanneer ze worden doorgesneden; het heeft ook grote eigenschappen bij het reinigen van zweren, omdat het een uitstekende etterende werking heeft; de wortel, gekookt in een geschikt afkooksel, zorgt voor een snelle bevalling van barende vrouwen en verdrijft de nageboorte. De wortel, geroosterd en gemengd met een beetje varkensreuzel, is een uitstekend kompres om pestwonden te laten rijpen en te verbreken. De zalf is ook zeer effectief tegen zwellingen in de schaamstreek en geneest brandwonden en verbrandingen zonder angst achter te laten; en is een preventief middel tegen kaalheid.

Het aftreksel van de witte of gele lelies, gemaakt van de zaden, wortels of bladeren, is bijzonder effectief in het tegengaan van nachtelijke vervuiling, veroorzaakt door dromen.

LILY OF THE VALLEY.

CALLED also conval-lily. May-lily, and lily consancy.

Description. The root is small, and creepeth far in the ground, as grass roots do; the leaves are many; amongst which riseth up a stalk half a foot high, with many white flowers like little bells, with turned edges of a strong though pleasing smell ; the berries are red, and not much unlike those of asparagus.

Place. They grow plentifully upon Hampstead-heath, and in various other places in this kingdom.

Time. They flower in May, and the seed is ripe in September.

Temperature and Virtues. It is under the dominion of Mercury, and therefore without doubt, strengthens the brain, renovates a weak memory, and makes it strong again. The distilled water, dropped into the eyes, helps infammations thereof, as also that infirmity, which they call pin and web : the spirit of the flowers, distilled in wine, restoreth loft speech, helps the palsy, and is exceeding good in the apoplexy, comforteth the heart and vital spirits. Gerrard saith, that, the flowers being close slopped up in an ant-hill, and taken away again a month after, a liquor will be found in the glass, which being externally applied, tends to relieve the gout.

LELIETJE-VAN-DALEN. (Convallaria majalis)

Ook wel conval lily, mei lelie en lily-consancy genoemd.

Beschrijving. De wortel is klein en kruipt ver de grond in, zoals graswortels doen; de bladeren zijn talrijk; daartussen staat een stengel van 15 cm hoog, met veel witte bloemen als kleine klokjes, met gekrulde randen, die een sterke, maar aangename geur verspreiden; de bessen zijn rood en lijken niet veel op die van asperges.

Plaats. Ze groeien overvloedig op Hampstead-heide en op verschillende andere plaatsen in dit koninkrijk.

Tijd. Ze bloeien in mei en het zaad is rijp in september.

Temperatuur en deugden. Het staat onder de heerschappij van Mercurius en versterkt daarom ongetwijfeld de hersenen, vernieuwt een zwak geheugen en maakt het weer sterk. Het gedestilleerde water, gedruppeld in de ogen, helpt bij ontstekingen, evenals bij die kwaal die men 'pin and web' noemt; de geest van de bloemen, gedistilleerd in wijn, herstelt het spraakvermogen, helpt bij verlammingen en is buitengewoon goed bij beroertes en verkwikt het hart en de ziel. Gerard zegt dat, wanneer de bloemen in een mierenhoop worden opgehoopt en een maand later weer worden weggehaald, er een vloeistof in het glas zal worden gevonden die, uitwendig aangebracht, jicht verlicht.

LIQUORICE.

Description. THE English liquorice shoots up with several woody stalks, whereon are set, at several distances, many narrow, long, green, leaves, set together on both sides of the stalks, and an odd one at the end, nearly resembling a young ash-tree sprung up from the seed. This by many years continuance in a place without removal, but not else, will bring forth numerous flowers standing together spike-fashion, one above another upon the stalks, in the form of pea-blossoms, but of a very pale-blue colour which turn into longy somewhat flat, and smooth, pods, wherein is contained small, round, hard, seed. The root runneth down exceeding deep in the ground, with divers other smaller roots and flowers growing with them; they shoot out suckers in every direction, by which means the product is greatly increased. The root is of a brownish colour on the outside, and yellow within.

Place. It is planted in fields and gardens in divers places of this kingdom, greatly to the profit of the cultivators.

Government and Virtues. It is under the dominion of Mercury. Liquorice boiled in clear water, with some maiden-hair and figs, maketh a good drink for such as are troubled with a dry cough, hoarseness, wheesing, or shortness of breath, and for all complaints of the breast- and lungs, phthisic, or consumptions, caused by the distillation of salt humours on them. It is also good in all pains of the reins, the stranguary, and heat of urine. The fine powder of liquorice blown through a quill into the eyes of those afflicted with the pin and web, as it is called, or rheumatic distillations into them- cleanses and greatly relieves them. The juice of liquorice is as effectual in all the diseases of the breast and lungs, the reins and bladder, as the decoction. The juice dissolved in rose-water, with some gum tragacanth, is a fine medicine for hoarseness, wheesing, &c.

ZOETHOUT. (Glycyrrhiza glabra)

Beschrijving. Engelse zoethout schiet omhoog met verschillende houtachtige stengels, waaraan op verschillende afstanden vele smalle, lange, groene bladeren zijn bevestigd, aan weerszijden van de stengels tezamen geplant en een enkel blad aan het uiteinde, dat bijna lijkt op een jonge es die uit zaad is ontsproten. Door deze plant jarenlang op een plaats te houden zonder te verwijderen, maar nergens anders, zal het talrijke bloemen voortbrengen die als aartjes boven elkaar op de stengels staan, in de vorm van erwtenbloesems, maar met een zeer lichtblauwe kleur. Deze bloemen veranderen in lange enigszins platte en gladde peulen, waarin zich kleine, ronde, harde zaden bevinden. Het wortelstremsel dringt diep in de grond, met diverse andere kleinere wortels en bloemen die ermee groeien; ze schieten in alle richtingen uitlopers, waardoor de opbrengst sterk toeneemt. De wortel is bruinachtig van buiten en geel van binnen.

Plaats. Het wordt geplant in velden en tuinen op diverse plaatsen in dit koninkrijk, tot groot voordeel van de landbouwers.

Regering en Deugden. Het staat onder de heerschappij van Mercurius. Zoethout gekookt in helder water, met wat maagdenhaar en vijgen, is een goede drank voor degenen die last hebben van een droge hoest, heesheid, piepende ademhaling of kortademigheid en voor alle klachten van borst en longen, tering of tering, veroorzaakt door de distillatie van zoute levensdranken erop. Het is ook goed tegen alle pijn aan de aderen, de abces en de hitte van urine. Het fijne poeder van zoethout, door een pen in de ogen geblazen van degenen die lijden aan prikken en web, zoals het wordt genoemd of reumatische distillaties erin, reinigt en verlicht hen aanzienlijk. Het sap van zoethout is even effectief bij alle ziekten van borst en longen, aderen en blaas, als het afkooksel. Het sap opgelost in rozenwater met wat Tragacantha gom is een prima medicijn tegen heesheid, piepende ademhaling, etc.

LIVER-WORT.

Description. The common liver-wort groweth close, and spreadeth much upon the ground, in moist and shadowy places, with numerous sad-green leaves, or rather, as it were, sticking flat one to another, very unevenly cut in on the edges, and crumpled, from among which arise small stender stalks, an inch or two high at most, bearing small flowers at the tops, somewhat like stars.

Government and Virtues. It is under the command of Jupiter, and under the sign Cancer. It isa singular good herb for all diseases of the liver, both to cool and cleanse it, and helpeth inflammations in any part; it is likewise serviceable in the yellow jaundice; being bruised and boiled in small beer, and drunk, it cooleth the heat of the liver and kidneys, and helpeth the running of the reins in men and the whites in women; it is a singular remedy to stay the spreading of tetters, ring-worms, and other fretting and running sores and scabs, and is excellent for those whose livers are corrupted by furseits, which cause their bodies to breakout, for it fortifies the liver exceedingly, and makes it impregnable.

LEVERMOEZEN. (Marchantia polymorpha)

Beschrijving. De gewone levermossen groeien dicht en verspreid over de grond, op vochtige en schaduwrijke plaatsen, met talrijke treurig groene bladeren of liever gezegd, plat aan elkaar geplakt, zeer ongelijkmatig ingesneden aan de randen en gekreukt, waaruit kleine, slanke stengels groeien, hooguit een paar centimeter hoog, met kleine bloemen aan de toppen enigszins als sterren.

Regering en Deugden. Het staat onder het gezag van Jupiter en onder het teken Kreeft. Het is een bijzonder goed kruid voor alle leverziekten, zowel om de lever te verkoelen en te reinigen als om ontstekingen in elk deel te verlichten; het is eveneens werkzaam tegen geelzucht; gekneusd en gekookt in bier en gedronken, verkoelt het de hitte van de lever en nieren en bevordert het de aderen bij mannen en de witte bloedcellen bij vrouwen; Het is een uniek middel om de verspreiding van zweren, ringworm en andere irritatie- en loopwonden en korsten tegen te gaan en is uitstekend voor mensen met leveraandoeningen die uitslag veroorzaken, want het versterkt de lever enorm en maakt het ondoordringbaar.

LOOSE-STRIFE, or WILLOW HERB.

Description. THE common yellow loose-strife groweth to the height of four or five feet, with great round stalks little crested, diversly branched^ from the middle to the tops, into great and long branches, on all of which, at the joints, there grow long and narrow leaves, but broader below, and usually two at a joint, yet sometimes three or four, somewhat like willow leaves, smooth on the edges, and of a faint green colour; from the upper joints of the branches, and at the tops of them also, (land many yellow flowers of five leaves a piece, with divers yellow threads in the middle, which turn into small round heads, containing small cornered seeds. The root creepeth under ground, almost like couch-grass, but greater, and shooteth up every spring, with brownish heads, which afterwards grow up into two stalks ; it hath no scent nor taste, but only astringent.

Place. It groweth in moil parts of the kingdom, in moist meadows, and by the sides of water.

Time. It flowereth from June to August.

Government and Virtues. This herb is good for all manner of bleeding at the mouth or nose, or wounds; all fluxes of the body, as well as the bloody flux, given either to drink or administered as a clyster; it slayeth also the abundance of womans courses. It is a singular good herb for green wounds, to stay the bleeding, and quickly closes together the lips of the wound, if the herb be bruised, and the juice only applied. It is often used in gargles for fore mouths, as also for the secret parts. The smoke hereof, on its being burned, driveth flies and gnats, which are used in the night-tune to insects the habitations of people dwelling near marshes, and in the fenny countries.

WILGENROOSJE of WILGENKRUID (Chamerion angustifolium)

Beschrijving. Het gewone gele wilgenroosje groeit tot een hoogte van 1,20 tot 1,50 meter met grote ronde stengels met een kleine kam, die van het midden tot de toppen divers vertakt in grote en lange takken. Aan alle takken groeien, bij de gewrichten, lange en smalle bladeren, maar breder aan de onderkant en meestal twee bij een gewricht, maar soms drie of vier enigszins zoals wilgenbladeren, glad aan de randen en lichtgroen van kleur; van de bovenste gewrichten van de takken en ook aan de toppen ervan, (land vele gele bloemen van vijf bladeren per stuk, met diverse gele draden in het midden, die veranderen in kleine ronde hoofdjes, die kleine hoekige zaden bevatten. De wortel kroop ondergronds, bijna als kweekgras, maar groter en schiet elke lente omhoog, met bruinachtige hoofdjes, die later uitgroeien tot twee stengels: het heeft geen geur of smaak, maar alleen samentrekkend.

Plaats. Het groeit in vochtige delen van het koninkrijk, in vochtige weiden en langs waterkanten.

TIJD. Het bloeit van juni tot augustus.

Overheid en deugden. Dit kruid is goed tegen allerlei soorten bloedingen uit de mond of neus of bij wonden; alle bloedvloeiingen, zowel in het lichaam als bij bloedvloeiingen, te drinken of als klysma in te nemen; het doodt ook de overvloed aan vrouwelijke vloeiingen. Het is een bijzonder goed kruid voor groene wonden, om het bloeden te stelpen en de wondlippen snel te sluiten, als het kruid gekneusd wordt en alleen het sap wordt aangebracht. Het wordt vaak gebruikt in gorgeldranken voor de voormond, evenals voor de geheime delen. De rook hiervan verjaagt, wanneer het verbrand is, vliegen en muggen, die 's nachts gebruikt worden om insecten te verjagen in de woningen van mensen die in de buurt van moerassen en in de venige gebieden wonen.

LOOSE-STRIFE, with spiked Heads of Flowers.

Description. THIS groweth with many woody square stalks, full of joints, about three feet high at least, at every one whereof are two long leaves, shorter, narrower, and o fa darker-green colour, than the former, and somewhat brownish. The stalks are branched into many long stems of spiked {lowers, half a foot long, growing in bundles one above another, out of small hulk very like the spiked heads of lavender, each of which flowers has five round pointed leaves of a purple violet colour, or somewhat inclining to redness, ja which husks Hand small round beads after the flowers are fallen wherein is contained small seed; the root creepeth under ground like unto the yellow, but is greater than it; and so are the heads of the leaves when they first appear out of the ground, and more brown than the other.

Place. It groweth usually by rivers, and ditch sides in wet grounds, as about the ditches at and near Lambeth, and in many other parts of the kingdom.

Time. It flowereth in the months of June and July.

Government and Virtues. The herb is an herb of the moon, and under the sign Cancer; it is an excellent preservative of the sight when well; nor is there a better cure for sore eyes than eye-bright taken inwardly, and this used outwardly; it is cold in quality. This herb is not a whit inferior to the former, it having not only all the virtues which the former hath, but some peculiar virtues of its own found out by experience; namely, the distilled water is a present remedy for hurts and blows on the eyes, and for blindness, if the chrystalline humours be not perished or hurt; and this hath been sufficiently proved true by the experience of a person of judgment, who kept it long to himself as a great secret; it also cleareth the eyes of dusl or any thing which may have got into them, and preserveth the sight; it is also a good remedy for wounds and thrusts, being made into an ointment in the following manner: To every ounce of the water add two drachms of May butter without fait, and of sugar and bee's wax the same quantity of each, which must boil gently all together; when thus brought to a proper confidence, let tents be dipped in the ointment after it is cold, and put into the wounds, and the place covered with a linen cloth doubled, on which the ointment may be thinly spread; this is an approved medicine. It likewise cleanseth and healeth all foul ulcers and sores whatsoever, by washing them with the water, and laying on them a green leaf or two in the summer, or dry leaves in the winter. This water, when warmed, and used as a gargle, or even drunk sometimes, cures the quinsey, or king's evil in the throat. The said water applied warm taketh away spots, marks, and scabs in the skin; and a little of it drunk quencheth extraordinary thirst.

KATTENSTAART met puntige bloemhoofdjes. (Lythrum salicaria)

Beschrijving. Deze plant met vele houtachtige vierkante stengels, vol gewrichten, minstens een meter hoog, met aan elk blad twee lange bladeren, korter, smaller en donkerder groen dan de vorige en enigszins bruinachtig. De stengels zijn vertakt in vele lange stengels met puntige bloemen, een halve meter lang, die in bundels boven elkaar groeien, uit kleine hulzen die erg lijken op de puntige bloemhoofdjes van lavendel. Elke bloem heeft vijf ronde, puntige bladeren met een purper-violette kleur of enigszins neigend naar rood, waarvan de schillen na het vallen van de bloemen kleine ronde kraaltjes vormen waarin zich een klein zaadje bevindt; de wortel kroop ondergronds als een gele, maar is groter; en zo zijn de bladhoofdjes ook wanneer ze voor het eerst uit de grond komen en bruiner dan de andere.

Plaats. De plant groeit gewoonlijk langs rivieren en slootkanten in natte gronden, zoals rond de sloten bij en nabij Lambeth en in veel andere delen van het koninkrijk.

Tijd. De plant bloeit in de maanden juni en juli.

Overheid en Deugden. Het kruid is een kruid van de maan en staat onder het teken Kreeft; het is een uitstekend conserveermiddel voor het gezichtsvermogen wanneer het goed is; er is geen beter middel tegen pijnlijke ogen dan helder oogvocht dat inwendig wordt ingenomen en uitwendig wordt gebruikt; het is koud van kwaliteit. Dit kruid doet niet onder voor het eerste, het bezit niet alleen alle deugden die het eerste bezit, maar ook enkele bijzondere deugden die door ervaring zijn ontdekt; namelijk, het gedestilleerde water is een uitstekend middel tegen kwetsuren en stoten aan de ogen en tegen blindheid, mits de kristalheldere levensgeesten niet omkomen of gewond raken; en dit is voldoende bewezen door de ervaring van een oordeelkundig persoon, die het lang als een groot geheim voor zichzelf hield; het zuivert ook de ogen van stof of iets anders dat erin terecht kon zijn gekomen en bewaart het gezichtsvermogen; het is ook een goed middel tegen wonden en steken en wordt op de volgende manier tot zalf verwerkt: Voeg aan elke ons water twee drachmen ongezouten boter toe en aan suiker en bijenwas dezelfde hoeveelheid van elk, die samen zachtjes moeten koken; wanneer dit tot een goed einde is gebracht, worden tenten in de zalf gedoopt nadat deze is afgekoeld en in de wonden gelegd. De plaats wordt afgedekt met een dubbelgevouwen linnen doek, waarop de zalf dun kan worden uitgesmeerd; dit is een goedgekeurd medicijn. Het reinigt en geneest eveneens alle vieze zweren en wonden, door ze met het water te wassen en er in de zomer een of twee groene blaadjes op te leggen of in de winter droge blaadjes. Dit water, verwarmd en gebruikt als gorgeldrank of soms zelfs gedronken, geneest keelpijn of keelpijn. Het genoemde water, warm aangebracht, verwijdert vlekken, littekens en korstjes op de huid; en een beetje ervan gedronken leste een buitengewone dorst.

LOVAGE.

Description. IT hath many long and great stalks, with large winged leaves, divided into many parts like smallage, but much larger and greater, every leaf being cut about the edges, broadest forwards, and smallest at the stalk of a sad-green colour, smooth and shining: from among which rise up sundry strong hollow green stalks, five or six feet, and sometimes seven or eight feet, high, full of joints, but smaller leaves set on them than grow below; and with them, toward the tops, come forth long branches, bearing at. their tops large umbels of yellow flowers, and after them flat brownish seed. The root groweth thick, great, and deep, spreading much, and enduring long of a brownish colour on the outside, and whitish within. The whole plant, and every individual part of it, smelleth strong and aromatically, and is of an hot, sharp, biting, taste.

Place. It is usually planted in gardens, where, if it be suffered, it groweth huge and great.

Time. It flowereth in the end of July, and seedeth in August.

Government and Virtues. It is an herb of the sun, under the sign Taurus. If Saturn offend the throat, (as he always doth if he be the occasion of the malady, and in Taurus in the genesis,) this is your cure. It openeth, cutteth, and digesteth, humours, and mightily provoketh women's courses and urine ; half a drachm at a time of the dried root in powder, taken in wine, doth wonderfully warm a cold stomach, helping digestion, and consuming all raw and superfluous moisture therein; easeth all inward gripings and pains, dissolveth wind, and resisteth poison and infection. To drink the decoction of this herb is a well-known and much-practiced remedy for any sort of ague, and greatly helps the pains and torments of the body and bowels occasioned by cold. The seed is effectual to all the purposes aforesaid, except the last, and worketh more powerfully. The distilled water from the herb helpeth the quinsey in the throat, if the mouth and throat be gargled and washed therewith; and relieveth the pleurisy being drunk three or four times. When dropped into the eyes, it taketh away the redness or dimness of them; it also taketh away spots or freckles in the face. The leaves bruised, and fried with a little hogs-lard, applied hot to any blotch or boil, will quickly break it.

MAGGI. (Levisticum officinale.

Beschrijving. Het heeft vele lange en grote stelen, met grote gevleugelde bladeren, verdeeld in vele delen zoals kleine bladeren, maar veel groter en dikker. Elk blad is aan de randen ingesneden, het breedst naar voren en het kleinst aan de steel, met een treurig groene kleur, glad en glanzend. Hiertussen rijzen diverse sterke holle groene stelen op, vijf of zes voet en soms zeven of acht voet hoog, vol gewrichten, maar kleinere bladeren groeien eraan dan eronder; en daarmee, naar de toppen toe, komen lange takken tevoorschijn, die aan de toppen grote schermen met gele bloemen dragen en daarna platte bruinachtige zaden. De wortelgroei is dik, groot en diep, spreidt zich wijd uit en blijft lang, bruinachtig van buiten en witachtig van binnen. De hele plant en elk afzonderlijk deel ervan ruiken sterk en aromatisch en heeft een hete, scherpe, bijtende smaak.

Plaats. Het wordt meestal in tuinen geplant, waar het, als het wordt verdragenenorm en groot groeit.

Tijd. Bloeit eind juli en zaait in augustus.

Regering en Deugden. Het is een kruid van de zon, onder het teken Stier. Als Saturnus de keel beledigt (zoals hij altijd doet als hij de oorzaak is van de ziekte en in Stier staat in de ontstaansgeschiedenis), dan is dit uw remedie. Het opent, sneed en verteert levensgeesten en veroorzaakt een enorme opwelling van vrouwenbloedingen en urine; een halve drachme per keer van de gedroogde wortel in poedervorm, ingenomen in wijn, verwarmt wonderbaarlijk een koude maag, bevordert de spijsvertering en verbruikt al het rauwe en overtollige vocht daarin; verlicht alle innerlijke krampen en pijnen, lost wind op en weerstaat vergif en infectie. Het drinken van het afkooksel van dit kruid is een bekend en veelgebruikt middel tegen elke vorm van koorts en verlicht enorm de pijn en kwellingen van lichaam en darmen veroorzaakt door verkoudheid. Het zaad is effectief voor alle bovengenoemde doeleinden, behalve het laatsteen werkt krachtiger. Het gedestilleerde water van het kruid verlicht keelpijn, indien mond en keel ermee werden gegorgeld en gewassen; en verlicht pleuritis door het drie of vier keer te drinken. Wanneer het in de ogen wordt gedruppeld, neemt het de roodheid of dofheid ervan weg; het verwijdert ook vlekken of sproeten in het gezicht. Als je de bladeren kneust en bakt met een beetje varkensreuzel en ze dan op een vlek of zweertje legt, zullen ze snel kapot gaan.

LOVE-APPLE.

IT is also called golden apple, apple of love, and in Latin Poma amoris.

Description. It groweth into a tree of a reasonable height, with large dented leaves, cut in upon the edges, and of a pale-green colour. The blossomns are large and white, which falling, the fruit follows.

Place. The tree is a native of Ethiopia, but it is planted in the gardens or nurseries of many of the curious in this kingdom.

Time. They blossom in April and May, and the fruit is ripe in August and September.

Government and Virtues. The apples of love are under Venus; yet are they cold and moist in an extreme degree. They are olygotrophic and cacochymic; yet in hot countries, thev are eaten as sauce, boiled with pepper, fait, and oil. The juice, boiled in uxungia to a salve, heals all inflammations and burnings; and the leaves boiled with oil-olive, till crisped, then strained, and afterwards boiled with wax, rosin, and a little turpentine, to a salve, are an infallible remedy for old sores and ulcers of the privities, or for wounds and ulcers in other parts of the body, coming of heat, or viscous humours of the blood.

LIEFDESAPPEL of tomaat. (Solanum lycopersicum of tomaat)

HET wordt ook wel gouden appel, liefdesappel en in het Latijn Poma amoris genoemd.

Beschrijving. Het groeit uit tot een boom van redelijke hoogte, met grote, ingedeukte bladeren, aan de randen ingesneden en lichtgroen van kleur. De bloesems zijn groot en wit, die afvallen en de vruchten volgen.

Plaats. De boom is inheems in Ethiopië, maar wordt geplant in de tuinen of kwekerijen van veel nieuwsgierigen in dit koninkrijk.

Tijd. Ze bloeien in april en mei en de vruchten zijn rijp in augustus en september.

Regering en Deugden. De liefdesappels staan onder Venus; toch zijn ze extreem koud en vochtig. Ze zijn oligotroof en kacochymisch; toch worden ze in warme landen gegeten als saus, gekookt met peper, vet en olie. Het sap, gekookt in uxungia tot een zalf, geneest alle ontstekingen en brandwonden; en de bladeren gekookt met olijfolie, tot ze knapperig zijn, dan gezeefd en daarna gekookt met was, hars en een beetje terpentijn, tot een zalf, zijn een onfeilbaar middel voor oude wonden en zweren in de intieme zones of voor wonden en ulcera in andere delen van het lichaam, afkomstig van hitte of viskeuze levensgeesten van het bloed.

LUNG-WORT.

Description. This is a kind of moss that groweth on sundry sorts of trees, especially oak and beech; with broad, greyish, tough, leaves, diversely folded, crumpled, and gashed in on the edges, and sometimes spotted also with many small spots on the upper side; it was never seen to bear any stalk, or flower at any time.

Government and Virtues. Jupiter seems to own this herb, which is greatly used by physicians to help the diseases of the lungs, and for coughs, wheesings, and shortness of breath, which it cureth both in man and beast; it is very successfully used in lotions that are taken to stay the moist humours that flow to ulcers, which hinder their healing; as also to wash all other ulcers in the privy parts of man or woman.

It is an excellent remedy, boiled in beer, for broken-winded horses.

LONGKRUID (Lobaria pulmonaria)

Beschrijving. Dit is een soort mos dat groeit op diverse boomsoorten, met name eiken en beuken; met brede, grijsachtige, taaie bladeren, divers gevouwen, gekreukt en ingesneden aan de randen en soms ook bezaaid met vele kleine vlekjes aan de bovenkant; het zal nooit stengels of bloemen zien dragen.

Overheid en Deugden. Jupiter lijkt eigenaar te zijn van dit kruid, dat door artsen veelvuldig wordt gebruikt ter verlichting van longziekten en tegen hoest, piepende ademhaling en kortademigheid, die het zowel bij mens als dier geneest; het wordt zeer succesvol gebruikt in lotions die worden ingenomen om de vochtige levenskracht die naar zweren stroomt, te behouden en de genezing ervan te belemmeren; en ook om alle andere zweren in de intieme delen van man of vrouw te wassen.

Het is een uitstekend middel, gekookt in bier, voor paarden met een gebroken adem.

LARCH-TREE, and its AGARIC.

Description und Names. IT grows about Italy, and also in Asia. It is called larix both in Greek and Latin; and also agaricum, and agaricus; the agaric is an excrescence, or kind of mushroom, that groweth on this tree, being within white, soft, and spongy, like a mushroom. The agaric is hot in the first degree, and dry in the second; it hath an attenuating cleansing quality, and purges obtrusions of the entrails by stool; it purgeth phlegm, choler, and melancholv, and cleanseth the breast, lungs, liver, and reins; provokes urine and the terms; kills worms, helps pains of the joints, and causeth a good colour.

It is not good to be taken alone, without corrigents; therefore the syrup of roses, solutive with agaric, is good to be taken; it cures the yellow jaundice, and is exceeding good for agues coming of thick humours, for which they take pills of hiera with agaric; it may be given with oxymel for agues of all forts, and gripings of the belly; it is good against shortness of breath, the phthisic, and consumption; half a drachm thereof in wine is an excellent antidote against poisons.

LARIK en zijn PADDENSTOEL. (Larix europaea)

Beschrijving en namen. Het groeit in heel Italië en ook in Azië. Het wordt in het Grieks en het Latijn Larix genoemd; en ook agaricum en Agaricus; de zwam is een uitwas of soort paddenstoel, die op deze boom groeit, van binnen wit, zacht en sponsachtig, als een paddenstoel. De zwam is heet in de eerste graad en droog in de tweede; het heeft een verzachtende, reinigende werking en reinigt ingewanden door ontlasting; het reinigt slijm, gal en melancholie en reinigt borst, longen, lever en nieren; het veroorzaakt urineren en de vorming van slijm; doodt wormen, verlicht gewrichtspijnen en zorgt voor een mooie kleur.

Het is niet goed om alleen in te nemen, zonder pijnstillers; daarom is rozensiroop, opgelost in zwam, goed om in te nemen; Het geneest de gele geelzucht en is buitengewoon goed tegen koortsen die voortkomen uit dikke geesten, waarvoor men hiera-pillen met paddenstoel inneemt; het kan met oxymel worden gegeven bij koortsen van alle soorten en buikkrampen; het is goed tegen kortademigheid, tering en consumptie; een halve drachme daarvan in wijn is een uitstekend tegengif tegen vergiften.

LENTILES.

Kinds And Names. THEY are called lens, and lentiscula, in Latin. In some counties of England, where they sow them for moat for their cattle, they call them tills.

There are three sorts, 1. Lens major, the greater lentil. 2. Lens minor, the smaller lentil and, 3, Lens maculata, the spotted lentil.

Description, 1. The I greater lentil groweth two feet long, with many hard, yet slender and weak, branches, from whence, at several places, shoot forth long stalks of small winged leaves, many on each side of a middle rib, which middle rib endeth in a small clasper; between the leaves and the stalks come the flowers, which are small of a sad reddish colours inclined to purple, almost like the flowers of vetches, standing, for the most part, two at the end of a long foot-stalk after the flowers are gone, there succeed small, short, flat, pods, wherein is flat, round, smooth, seed of a pale yellowish ash-colour; the root is fibrous, and dieth every winter.

S6. The smaller lentil differeth from the former only in this, that the stalks, leaves, and seed, are less; the flowers more pale, and the seeds whiter.

The third differs not much from the last; but the seed is spotted with black.

Government And Virtues. They are under the dominion of Saturn; of a mean temperature between heal and cold, and dry in the second decree. According to Galen, they are somewhat astringent, and bind the body, especially the outward skin. It is of contrary qualities, for the decoction thereof doth not bind but loosens the body; therefore, thole who would have a bind must throw away the first water and use the second, which stops the lask, and strengeneth the stomach and inward pains.

LENTILES. (Lens culinaris)

Soorten en namen. Ze worden in het Latijn lens en lentiscula genoemd. In sommige graafschappen van Engeland, waar ze worden gezaaid voor voer voor hun vee, noemen ze die tills.

Er zijn drie soorten: 1. Lens major, de grote linze. 2. Lens minor, de kleine linze en 3. Lens maculata, de gevlekte linze.

Beschrijving: 1. De grote linze groeit twee voet lang, met veel harde, maar slanke en zwakke takken, waaruit op verschillende plaatsen lange stengels met kleine gevleugelde bladeren ontspruiten, veel aan elke kant van een middelste nerf, welke middelste nerf eindigt in een kleine klem; Tussen de bladeren en de stengels zitten kleine bloemen met een trieste roodachtige kleur die naar paars neigt, bijna zoals de bloemen van wikken. Ze staan meestal in twee stukken aan het uiteinde van een lange steel. Nadat de bloemen verwelkt zijn, komen er kleine, korte, platte peulen, waarin zich platte, ronde, gladde zaden bevinden met een lichtgeelachtige askleur. De wortel is vezelig en sterft elke winter af.

De kleinere linze verschilt alleen van de eerste doordat de stengels, bladeren en zaden kleiner zijn; de bloemen bleker en de zaden witter.

De derde verschilt niet veel van de laatste; maar het zaad is zwart gevlekt.

Regering en Deugden. Ze vallen onder de heerschappij van Saturnus; van een gemiddelde temperatuur tussen warm en koud en droog in het tweede decreet. Volgens Galenus zijn ze enigszins samentrekkend en binden ze het lichaam, vooral de buitenste huid. Het heeft tegengestelde eigenschappen, want het afkooksel ervan bindt het lichaam niet, maar maakt het los; daarom moet iemand die een bindweefsel wil hebben, het eerste water weggooien en het tweede gebruiken, dat de maaginhoud stopt en de maag en inwendige organen versterkt.

LEMON-TREE, or LEMONS.

Names. There are several sorts of lemons : some great, others small ; some having very thick and rugged peels, and some very smooth ; some are of a wild juice, others sharp, and some very tart and crabbed ; which alterations may be made both by the soil and place where they grow or are planted.

1. The ordinary lemon tree is called malus limonia acida vulgaris,

2. Malus limonia acida, cortice tenui ; the thin-rinded sour lemon.

3. Malus limonia acida, fructa rotunda ; the sour round lemon.

4. Malus limonia dulcis major ; the greater sweet lemon.

5 Malus limonia dulcis minor ; the smaller sweet lemon, or civil lemon.

6. Malus limonia silvestris minima; the least wild lemon-tree.

Description. 1. The ordinary lemon-tree groweth great and high, with great arms and Render branches, long greenish thorns; the leaves are long like unto bay leaves, both dented about the edges, and full of holes; the flowers are white and sweet; the fruit long and round of a pale yellow colour; and the rind rugged and uneven.

2. All the difference between this and the former is this, that the other is bigger. The rind of this second is of a fine pale-yellow colour, smoother than the first-mentioned, and thinner; is full of a pleasant sharp juice, with seed- amongst it, as the other also hath.

3. The tree that beareth the round lemons is in all things like the laft ; only in this, that it hath few or no thorns upon it ; and the fruit is like it, having a thin rind, but is somewhat rounder, with a small crown at the head.

4. The greater sweet lemon is greater than any of the former described lemons ; the rind is more smooth and yellow; and the juice more sweet and pleasant.

5. The civil lemon is of the same size as the thin-rinded four lemon, and so like, that it is hard, by the outside, to know one from the other; but this hath a little deeper-coloured rind, and the juice of a sweet pleasant taste with a little sharpness.

6. The least wild lemon groweth wild in Syria and Egypt, and beareth very small fruit, no bigger than a pigeon's egg.

Place. These lemons are brought from Spain and several of their islands.

Time. They are evergreens, and never without blossoms, green and ripe fruit, throughout the year.

Government and Virtues. The lemons are solar, yet of different parts and contrary effects; they are of good use to resist poison, venom, or infection ; an ounce and an half of the juice of unripe lemons, drunk in wine, cleanseth the kidneys of the stone and gravel; and killeth worms in the body, and expelled them.

An antidote against the plague, or any malignant or contagious disease, is thus prepared : Take four ounces of the pure juice of lemons, steep therein an angel of gold, or the weight thereof in leaf-gold, the space of twenty-four hours; then take out the gold, or draw the juice clear from it, and give some of it in a draught of wine, with a little of the powder of angelica root, unto any infected with the plague, and, if there be any hopes of recovery, it will help them. The juice of sweet lemons is neither so cooling nor operative as the other. The distilled water, drawn from the inner pulp or white substance of the lemons, cleareth the skin and face from freckles and spots, provokes urine, and expels the stone, by being drunk; helpeth the running scab, killing lice in the head, worms in the hands or nose, and wheals or pushes in the skin. The juice of lemons is good for seamen, and others at fea, to put into their beverage, to prevent the scurvy, to which people are much subjected in long voyages; it is likewise very properly used to quench thirst in warm climates.

An excellent remedy for scab and itch : Take a lemon, and cut it through the middle, after putting thereon some powder of brimstone, roast it, either against the fire, or under some embers, as you would do a warden-pear, and therewith rub the parts troubled with itch or scabs.

It is also the best, most soverign, and clear, remedy to destroy those pudiculi inginales vulgarly called crab-lice, the parts afflicted with them being rubbed therewith.

CITROENBOOM of CITROENEN. (Citrus x limon)

Namen. Er zijn verschillende soorten citroenen: sommige groot, andere klein; sommige hebben een zeer dikke en ruwe schil en sommige heel glad; sommige hebben wild sap, andere scherp en weer andere erg zuur en korrelig; deze veranderingen kunnen worden veroorzaakt door zowel de grond als de plaats waar ze groeien of geplant worden.

1. De gewone citroenboom wordt Malus limonia acida vulgaris genoemd,

2. Malus limonia acida, cortice tenui; de zure citroen met dunne schil.

3. Malus limonia acida, fructa rotunda; de zure ronde citroen.

4. Malus limonia dulcis major; de grotere zoete citroen.

5. Malus limonia dulcis minor; de kleinere zoete citroen of burgerlijke citroen.

6. Malus limonia silvestris minima; de minst wilde citroenboom.

Beschrijving. 1. De gewone citroenboom groeit groot en hoog, met grote armen en takken, lange groenachtige doornen; de bladeren zijn lang als laurierbladeren, beide gebutst aan de randen en vol gaten; de bloemen zijn wit en zoet; de vruchten lang en rond, van een lichtgele kleur; en de schil ruw en oneffen.

2. Het enige verschil tussen deze en de eerste is dat de andere groter is. De schil van deze tweede heeft een fijne, lichtgele kleur, is gladder dan de eerstgenoemde en dunner; het zit vol met een aangenaam scherp sap, met pit erin, zoals de andere ook heeft.

3. De boom die de ronde citroenen draagt, lijkt in alle opzichten op de laatste; alleen hierin heeft het weinig of geen doornen; en de vrucht is vergelijkbaar, met een dunne schil, maar iets ronder, met een klein kroontje op de kop.

4. De grotere zoete citroen is groter dan alle eerder beschreven citroenen; de schil is gladder en geler; en het sap zoeter en aangenamer.

5. De burgerlijke citroen is even groot als de vier-citroen met dunne schil en lijkt zo op elkaar dat je ze aan de buitenkant moeilijk van elkaar kunt onderscheiden; maar deze heeft een iets donkerdere schil en het sap heeft een zoete, aangename smaak met een beetje scherpte. 6. De minst wilde citroen groeit in het wild in Syrië en Egypte en draagt zeer kleine vruchten, niet groter dan een duivenei.

Plaats. Deze citroenen worden geïmporteerd uit Spanje en verschillende van hun eilanden.

Tijd. Het zijn altijdgroene planten en ze bloeien het hele jaar door groen en rijp fruit.

Regering en Deugden. De citroenen zijn zonnig, maar hebben verschillende samenstellingen en tegengestelde effecten; ze zijn zeer nuttig om vergif, venijn of infectie te weerstaan; anderhalve ons sap van onrijpe citroenen, gedronken in wijn, reinigt de nieren van steen en grind; doodt wormen in het lichaam en verdrijft ze.

Een tegengif tegen de pest of welke kwaadaardige of besmettelijke ziekte dan ook, wordt als volgt bereid: neem vier ons zuiver citroensap, laat daarin een engel van goud weken of het gewicht daarvan in bladgoud, gedurende vierentwintig uur; haal dan het goud eruit of zuig het sap eruit en geef een deel ervan in een teug wijn, met een beetje poeder van engelwortel, aan iedereen die besmet is met de pest en als er enige hoop op genezing is, zal het hen helpen. Het sap van zoete citroenen is noch zo verkoelend noch zo effectief als de andere. Het gedestilleerde water, gewonnen uit het vruchtvlees of de witte substantie van de citroenen, reinigt de huid en het gezicht van sproeten en vlekken, zorgt ervoor dat de urineproductie op gang komt en de stenen eruit worden gedreven als je het drinkt; het helpt tegen korstjes, doodt luizen op het hoofd, wormen op de handen of in de neus en striemen of blaasjes op de huid. Het sap van citroenen is goed voor zeelieden en anderen op zee om in hun drank te doen ter voorkoming van scheurbuik, waaraan mensen tijdens lange reizen veel blootstaan; het wordt ook zeer goed gebruikt om de dorst te lessen in warme klimaten.

Een uitstekend middel tegen schurft en jeuk: neem een citroen en snijd hem doormidden, doe er wat zwavelpoeder op en rooster hem, boven het vuur of onder wat gloeiende sintels, zoals je met een waakpeer zou doen en wrijf daarmee de delen in die jeuk of korsten hebben.

Het is ook het beste, meest soevereine en zuivere middel om die pudiculi inginales, die in de volksmond krabluizen worden genoemd, te vernietigen; de delen die ermee besmet zijn, worden ermee ingewreven.

LINE OR LINDEN TREE.

Kinds And Names. OF the line-tree there are accounted two sorts, the male and the female ; and of the female also two sorts, the greater and the smaller. It is called in Latin tilia.

Description. 1. Tilia mas, the male line, groweth to be a great tree, with large spreading boughs, but not so much as the female, nor so flexible, but harder and more brittle, and of a thicker bark ; the leaves are like unto elderleaves, but (smaller and longer; and on every one, for the most part, grow small bladders full of worms that turn into flies, which, when matured, fly away.

This tree seldom beareth either flower or fruit; yet, when it doth bear, it is round flat husks; many growing close together, each hanging on a long foot-stalk by itself. with a notch or deft at the head or end thereof. The wood hereof is more knotty and yellower than that of the female. a. Tilia faemina major. The greater female line tree groweth to be a larger tree than the former (especially if it happen to be planted in good ground); is covered with a dark-coloured bark, the next thereunto being very pliable to bend, having some other thin rinds within that; the leaves are fair and broad, greener, smoother, gentler, and rounder, than elm-leaves, and with a longer end; dented about the edges, and of a tolerable good scent; at the end of the branches oftentimes, and at the foot of the leaves, shoot forth long and narrow whitish leaves, along the middle und whereof springeth out a slender long stalk, with divers white flowers thereon, smelling very sweet ; after which follow small berries, wherein is contained black round seed; the wood is whitish, smooth, and light.

3. Tilia faemina minor. The smaller linden-tree is like the lad in all things, except that it groweth smaller in body, leaves, and flowers; the leaves are of a darker green colour, and it beareth no fruit after the flowers.

Place and Time. The greater female kind is planted in many places in this kingdom, in pleasant walks, it making a large sweet shadow, and usually ; flowereth in May. The others are seldom to be met with in this island.

Government and Virtues. There is no medicinal use made of the male linden. The female is under the dominion of Venus of a moderate temperature, and somewhat drying and astringent; the decoction of the leaves, got by boiling them in water, is a good lotion to wash the mouths of young children, or any sore mouths that have ulcers, blisters, or cankers, in them. The leaves being pounded or bruised, after boiling, and applied to the legs or feet, when swelled with the falling down of humours, doth help them; the bark is also effectual for the same purpose.

The flowers of the line-tree and of lilly convally distilled together are good against the falling sickness; so likewise is the distilled water of the bark ; and is also serviceable against those fretting humours which occasion the bloody flux, and griping in the guts. The water, wherein the inner bark hath been steeped till it becomes thick and mucilaginous, and applied with cloths wet therein, helps burnings and scaldings.

LIJN- OF LINDEBOOM. (Tilia platyphyllose n kleine Tilia cordata en Tilia europaea))

Soorten en namen. Van de lindenboom worden twee soorten geteld, de mannelijke en de vrouwelijke; en van de vrouwelijke ook twee soorten, de grote en de kleine. In het Latijn heet het Tilia.

Beschrijving. 1. Tilia mas, de mannelijke lijn, groeit uit tot een grote boom met grote, uitgespreide takken, maar niet zo sterk als de vrouwelijke, noch zo flexibel, maar harder en brozer en met een dikkere schors; de bladeren lijken op vlierbladeren, maar zijn kleiner en langer; en op elk blad groeien meestal kleine blaasjes vol wormen die zich ontwikkelen tot vliegen, die, wanneer ze volgroeid zijn, wegvliegen.

Deze boom draagt zelden bloemen of vruchten; toch, als het draagt, zijn het ronde platte schorsen; veel groeien dicht bij elkaar, elk hangend aan een lange voetsteel alleen, met een inkeping of behendigheid aan de kop of het uiteinde ervan. Het hout hiervan is knoestiger en geler dan dat van de vrouwelijke. a. Tilia foemina major. De grotere vrouwelijke linde groeit uit tot een grotere boom dan de eerste (vooral als het toevallig in goede grond is geplant); is bedekt met een donkergekleurde schors, de volgende daarop is zeer buigzaam, met daarin enkele andere dunne schelpjes; de bladeren zijn mooi en breed, groener, gladder, zachter en ronder dan iepenbladeren en met een langer uiteinde; gedeukt aan de randen en met een draaglijke goede geur; Aan het uiteinde van de takken en vaak ook aan de voet van de bladeren, schieten lange, smalle witachtige bladeren uit. In het midden daarvan ontluikt een slanke, lange steel met verschillende witte bloemen die zeer zoet ruiken. Hierna volgen kleine bessen, waarin zich zwarte, ronde zaden bevinden. Het hout is witachtig, glad en licht.

3. Tilia foemina minor. De kleinere lindeboom lijkt in alle opzichten op de jongen, behalve dat het kleiner wordt in lichaam, bladeren en bloemen; de bladeren zijn donkerder groen en dragen geen vruchten na de bloemen.

Plaats en tijd. De grotere vrouwelijke soort wordt op veel plaatsen in dit koninkrijk geplant, langs aangename paden, waar ze een grote, zoete schaduw geeft en gewoonlijk in mei bloeit. De andere soorten zijn zelden te vinden op dit eiland.

Regering en deugden. De mannelijke lindeboom wordt niet medicinaal gebruikt. De vrouwelijke staat onder de heerschappij van Venus, met een gematigde temperatuur en een ietwat uitdrogende en samentrekkende werking; het aftreksel van de bladeren, verkregen door ze in water te koken, is een goede lotion om de mond van jonge kinderen te wassen of voor pijnlijke monden met zweren, blaren of aften. Het pletten of kneuzen van de bladeren, na het koken en aanbrengen op de benen of voeten, wanneer deze gezwollen zijn door het instorten van levensgeesten, helpt hen; De bast is ook effectief voor hetzelfde doel.

De bloemen van de lindenboom en de lelie der dalen, samen gedestilleerd, zijn goed tegen de vallende ziekte; zo ook het gedestilleerde water van de bast; en is ook werkzaam tegen die knagende levensgeesten die de bloedige vloed en het knagende gevoel in de ingewanden veroorzaken. Het water, waarin de binnen bast is geweekt tot deze dik en slijmerig is geworden en met natte doeken is aangebracht, helpt bij brandwonden en schroeiplekken.

LUNG-FLOWER.

THERE are several sorts of these plants; and they are generally called autumn gentians.

Description. The great autumn gentian riseth up, according to the richness of the ground, higher or lower; sometimes two feet high, at others not above one foot; sometimes many, and others fewer, stalks; of a brownish green colour, with many long and narrow dark-green leaves, set by couples upon them, up to the tops, which seldom branch forth, but bear every one a large hollow flower, in most of them of a deep bluish purple colour, but in some a little palerending in five points. The roots are numerous, small, and long, growing deep into the ground, and abiding all the winter.

2. Gentianella autumnalis fimbriato flore ; autumn gentian of Naples. This creeps up like couch grass, from a long, yellowish, small, root, shooting forth a few long and narrow leaves, like those of flax, but shorter; but those that grow up to the middle of the stalk are larger, and smaller again from the middle to the top, two set at every joint all alone, and striped from every one of the joints, on both sides, to the top of the stalk, which is green, and about a foot high; at the top cometh a purplish-green husk, which hath four large-pointed leaves that enclose the flower, which is long and writhed before it blows, and of a pale-blue colour; but, when it is blown open, it is of a deeper blue colour, having four leaves somewhat long, and as it were pursed about the edges, with a little hairiness; there is also a small leaf at the bottom of each flower, with a few yellow threads in the middle, Handing about a head, which groweth to be the seed-vessel, forked into two parts at the head, being greater there than below, and containeth in it very small black seed when it is ripe.

3..Autumn gentian, with small centaury leaves, called in Latin Gentianella autumnalis, centaurea minoris folio. This riseth up with sundry stalks scarce afoot high, parted into many small branches, whereon do stand two leaves together, very like those of the smaller centaury, not so long as either of the former, but a little broader and of a lighter green colour ; at the tops of the stalks and branches grow divers blue flowers, set in small long husks half-way rising above the tops of them; the seed is small, and groweth in long horned vessels; the root is small and fibrous.

4. There is another sort with small centaury-like flowers, which is more spreading; is small, but hath larger leaves and flowers than centaury; of the same colour as the flowers of centaury, yet having more, and lashteth longer. The root, however, perisheth in winter.

5. Another smaller gentian, with centaury leaves, is very like the last, but smaller, and the stalks much lower, not being above three inches high, having many small branches, whereon arc large blue flowers; the seed and vessels, when they are ripe, are like unto the last; the root is also small; but hath many more fibres than the others.

Place. The first is found growing in many parts of Germany, and many other foreign countries; in divers places of this kingdom, viz. at Gravesend; near Greenhithe; in a chalk-pit not far from Dartford; and at Cobham; all in Kent, it groweth both in wet and dry grounds. The second, upon the hills in Naples, as related by Columna. The third in divers places in Kent, as about Southfleet, and Longfield; also in Bedfordshire; and near Old Verulam in Hertfordshire. The rest are strangers here.

Time. These flower not until August, and thence have the name of autumn gentian.

Government and Virtues. These lung-flowers, or autumn gentian, are also under the dominion of Mars, as the gentian or self wort is; and much of the same temperature in respect to heat and driness ; and may be used both inwardly and outwardly as effectually as gentian; and, where these are in plenty, and the other not easy to be had, will be found an efficacious substitute.

They are powerful against putrefaction, venom, and poison; the Germans account it their treacle, and formerly did make treacle with it, the aristolochia bay-leaves, and other ingredients, at Jena, from whence it took the name of Jenes-treacle, under which title it was imported into this kingdom; and is an excellent specific for all complaints in the stomach ; a preventative against infection from the plague and all other infectious diseases, and expels the malignity thereof; preserves the heart, and strengthens it against faintings and swoonings; which treacle was of a bitter taste : but that which is now commonly used by the vulgar people, and generally, by them, called treacle, is very falsely denominated, being nothing else than the gross dregs of sugar, left after boiling and refining thereof, and is properly called molasses ; which, though no wife helpful in any disease, is yet usually and greedily desired and taken by the common people as an universal medicine.

The roots of these gentians, being made into fine powder, and taken in wine, either by themselves or with other things, as myrrh, rue, pepper, or the like, is an effectual remedy against the bitings or stingings of serpents, or any other venomous creature, and against the bile of a mad dog, being taken three or four days together, and the wound carefully kept open with vinegar and fait water, and regularly cleansed and dressed.

The same roots, being so taken in wine, open all obstructions of the liver, and help such as are liver grown. It easeth pains in the stomach, and helpeth such as cannot keep or relish their meat, or have lost their appetite. It refresheth such as are fatigued with travelling; being steeped in wine and drunk, it helps such as are lame in their joints owing to cold or bad lodging; is effectual for pains, stitches, and prickings, in the sides; and is also good for those who are bruised by falls. it possessing of dissolving congealed blood, and easing the pain occasioned thereby. The root is likewise held to be good against agues, when taken in any other liquor but wine; the distilled water of the herb is equally useful.

LONGBLOEM. (Gentianella amarella, Gentiana pneumonanthe en andere)

Er zijn verschillende soorten van deze planten; ze worden over het algemeen herfstgentianen genoemd.

Beschrijving. De grote herfstgentiaan verheft zich, afhankelijk van de bodemgesteldheid, hoger of lager; soms 60 cm hoog, soms niet hoger dan 30 cm; soms veel en soms minder, stengels; bruingroen van kleur, met veel lange en smalle donkergroene bladeren, paarsgewijs geplaatst, tot aan de toppen, die zelden vertakken, maar elk een grote holle bloem dragen, waarvan de meeste een diep blauwpaarse kleur hebben, maar bij sommige iets bleker, eindigend in vijf punten. De wortels zijn talrijk, klein en lang, groeien diep in de grond en blijven de hele winter staan.

2. Gentianella autumnalis fimbriato flore; herfstgentiaan van Napels. Deze kruipt omhoog als kweekgras, vanuit een lange, gelige, kleine wortel, waaraan een paar lange en smalle blaadjes ontspruiten, zoals die van vlas, maar korter; maar de blaadjes die tot het midden van de stengel groeien, zijn groter en kleiner van het midden naar de top, twee aan elk gewricht geheel alleenstaand en gestreept van elk gewricht, aan beide kanten, tot aan de top van de stengel, die groen en ongeveer 30 cm hoog is; bovenaan komt een paarsgroene bolster, die vier grote, puntige blaadjes heeft die de bloem omsluiten, die lang en kronkelig is voordat het bloeit en een lichtblauwe kleur heeft; maar wanneer het open gaat is het dieper blauw, met vier blaadjes die tamelijk lang zijn en als het ware aan de randen geplooid, met een beetje haar; er zit ook een klein blaadje aan de onderkant van elke bloem, met een paar gele draadjes in het midden, dat een kopje omhult, dat uitgroeit tot een zaaddoosje, bij het kopje in tweeën gesplitst, daar groter dan onderaan en dat, als het rijp is, heel klein zwart zaad bevat.

3. Herfstgentiaan, met kleine duizendguldenkruidblaadjes, in het Latijn Gentianella autumnalis, centaurea minoris folio genoemd. Deze soort is opgegroeid met diverse stengels van nauwelijks een voet hoog, verdeeld in vele kleine takjes, waaraan twee bladeren bijeen staan, die sterk lijken op die van het kleinere duizendguldenkruid, niet zo lang als de eerste, maar iets breder en lichter groen van kleur; aan de toppen van de stengels en takken groeien diverse blauwe bloemen, gezet in kleine lange schilletjes die er half bovenuit steken; het zaad is klein en groeit in lange gehoornde vaten; de wortel is klein en vezelig.

4. Er is een andere soort met kleine duizendguldenkruidachtige bloemen, die zich meer verspreidt; klein is, maar grotere bladeren en bloemen heeft dan het duizendguldenkruid; van dezelfde kleur als de bloemen van het duizendguldenkruid, maar met meer bloemen en een langere bloei. De wortel ging echter in de winter dood. 5. Een andere, kleinere gentiaan met duizendguldenkruidblaadjes lijkt erg op de vorige, maar is kleiner en de stengels zijn veel lager, niet hoger dan drie inches (7,5 cm). Het heeft veel kleine takjes met grote blauwe bloemen. Het zaad en de bloemvaten lijken, als ze rijp zijn, op de vorige. De wortel is ook klein, maar heeft veel meer vezels dan de andere.

Plaats. De eerste groeit in vele delen van Duitsland en vele andere landen; op diverse plaatsen in dit koninkrijk, namelijk in Gravesend; nabij Greenhithe; in een kalkgroeve niet ver van Dartford; en in Cobham; allemaal in Kent, waar het zowel op natte als droge grond groeit. De tweede, op de heuvels in Napels, zoals verteld door Columella. De derde op diverse plaatsen in Kent, zoals rond Southfleet en Longfield; ook in Bedfordshire; en nabij Old Verulam in Hertfordshire. De rest is hier vreemd.

Tijd. Deze bloeien pas in augustus en dragen daarom de naam herfstgentiaan.

Regering en deugden. Deze longbloemen of herfstgentiaan, vallen ook onder de heerschappij van Mars, net als de gentiaan of eigenwortel; en hebben grotendeels dezelfde temperatuur wat betreft hitte en droogte; en kunnen zowel inwendig als uitwendig even effectief worden gebruikt als gentiaan; en waar deze in overvloed aanwezig zijn en de andere niet gemakkelijk te verkrijgen zijn, zal er een doeltreffende vervanging gevonden worden.

Ze zijn krachtig tegen verrotting, gif en vergiftiging; de Germanen beschouwen het als hun teriakel en maakten er vroeger teriakel van, de Aristolochia en laurierblaadjes en andere ingrediënten, in Jena, vanwaar het de naam Jenes-teriakel kreeg, onder welke titel het in dit koninkrijk werd geïmporteerd; en het is een uitstekend medicijn voor alle maagklachten; een preventief middel tegen infectie door de pest en alle andere besmettelijke ziekten en verdrijft de kwaadaardigheid daarvan; het beschermt het hart en versterkt het tegen flauwvallen en bewusteloosheid; welke teriakel had een bittere smaak: maar dat wat nu algemeen wordt gebruikt door het gewone volk en in het algemeen door hen teriakel wordt genoemd, wordt zeer ten onrechte genoemd, omdat het niets anders is dan de grove droesem van suiker, die overblijft na het koken en raffineren daarvan en wordt terecht melasse genoemd; die, hoewel geen vrouw helpt bij welke ziekte dan ook, toch gewoonlijk en gretig wordt begeerd en genomen door het gewone volk als een universeel medicijn.

De wortels van deze gentianen, vermalen tot fijn poeder en in wijn ingenomen, hetzij op zichzelf of met andere stoffen, zoals mirre, wijnruit, peper of dergelijke, zijn een effectief middel tegen het bijten of steken van slangen of andere giftige dieren en tegen de gal van een dolle hond. Het wordt drie of vier dagen achter elkaar ingenomen en de wond wordt zorgvuldig opengehouden met azijn en wateren regelmatig gereinigd en verbonden.

Dezelfde wortels, op deze manier in wijn ingenomen, openen alle verstoppingen in de lever en helpen bij leverproblemen. Het verlicht maagpijn en helpt bij mensen die hun voedsel niet kunnen verdragen of niet kunnen eten of hun eetlust hebben verloren. Het verfrist bij mensen die vermoeid zijn van het reizen; geweekt in wijn en dronken, helpt het bij mensen die kreupel zijn in hun gewrichten door kou of slechte huisvesting; het is effectief bij pijn, steken en prikken in de zijden; en het is ook goed voor mensen die gekneusd zijn door vallen. Het heeft de eigenschap gestold bloed op te lossen en de daardoor veroorzaakt pijn te verlichten. De wortel zou ook goed zijn tegen koorts, ingenomen in een andere drank dan wijn; het gedestilleerde water van het kruid is eveneens nuttig.

LUPINES.

Kinds And Names. There are several kinds of lupines, as, the great white lupine, called lupinus sativus albus; the spotted white lupine, called lupinus alter albus ; and the smallest blue lupine, called lupinus minimus caeruleus.

Description, 1. The great white lupine riseth up with a strong, upright, round, woolly, stalk, set confusedly with divers soft woolly leaves upon long foot-stalks, each being divided into several parts, narrow, long, and soft, greenish on the upper side, and woolly underneath; the main stalk is divided into two parts, after the flowers are grown from the uppermost joint, and arc like unto the great garden bean, but wholly white, without any spot; after the flowers come long, soft, woolly, stalks, containing in them flat white leaves, somewhat yellowish within of a very bitter taste. The root is long, hard, and fibrous, and perisheth every winter,

2. The spotted white lupine differeth from the former in the greatness and in the flower, which is spotted with blue on the head of the innermost leaves, and the hollow of the uppermost.

3. The smallest blue lupine is very like the other blue lupine, but smaller, both stalks and leaves; the flowers are blue, and the seed a little spotted.

Place. They grow naturally wild, but in England only are planted in gardens.

Time. The lupines flower in July and August, and the seed is ripe soon after.

Government and Virtues. Lupines are under the dominion of Mars: and have an opening, cleansing, dissolving, and digestive, property; but, if they be steeped in water until they have lost their bitterness, they may be eaten; however, they are very hard to digest, breed gross humours, and pass slowly through the belly, yet do not stop any flux; if they be so steeped, and afterwards dried and taken with vinegar, they provoke appetite, and help the loathing of the stomach to meat. The decoction of lupines, taken with honey, opens obstructions of the liver and spleen, provokes urine and the terms, and epilleth the dead child, when taken with myrrh. It also cleareth the body of scabs, morphew, cankers, tetters, and running ulcers or sores; also cleanseth the face; taketh away the marks and pits which the small-pox leaves behind; and cleareth the skin of marks, and black-and-blue spots.

An ointment of lupines, to beautify and make the face smooth, is made in the following manner: Take the meal of lupines, the gall of a goat or sheep, juice of lemons, and a little alumen saccharinum, and mingle them into the form of a soft ointment.

The meal of lupines, boiled in vinegar and applied to the parts, taketh away knobs, kernels, or pimples. The shells, being burnt, the smoke thereof drives away gnats and flies.

LUPINES. (Lupinus albus, Lupines caeruleus)

Soorten en namen. Er zijn verschillende soorten lupines, zoals de grote witte lupine, Lupinus sativus albus genaamd; de gevlekte witte lupine, Lupinus alter albus genaamd; en de kleinste blauwe lupine, Lupinus minimus caeruleus genaamd.

Beschrijving: 1. De grote witte lupine is opgegroeid met een sterke, rechtopstaande, ronde, wollige stengel, bezet met diverse zachte, wollige bladeren op lange voetstelen, elk verdeeld in verschillende delen, smal, lang en zacht, groenachtig aan de bovenkant en wollig aan de onderkant; de hoofdstengel is in tweeën gedeeld nadat de bloemen uit het bovenste gewricht zijn gegroeid en lijken op de grote tuinboon, maar geheel wit, zonder enige vlek; na de bloemen komen lange, zachte, wollige stengels, met daarin platte witte bladeren enigszins gelig van binnen, met een zeer bittere smaak. De wortel is lang, hard en vezelig en vergaat elke winter.

2. De gevlekte witte lupine verschilt van de vorige in grootte en in de bloem, die blauw gevlekt is op de kop van de binnenste bladeren en de holte van de bovenste.

3. De kleinste blauwe lupine lijkt sterk op de andere blauwe lupine, maar is kleiner, zowel de stengel als de bladeren; de bloemen zijn blauw en het zaad is licht gevlekt.

Plaats. Ze groeien van nature in het wild, maar worden in Engeland alleen in tuinen geplant.

Tijd. De lupines bloeien in juli en augustus en het zaad is kort daarna rijp.

Regering en deugden. Lupines staan onder de heerschappij van Mars: en hebben een openende, reinigende, oplossende en verterende eigenschap; maar als ze in water worden geweekt tot ze hun bitterheid hebben verloren, mogen ze gegeten worden; ze zijn echter zeer moeilijk te verteren, wekken grove levensgeesten op en passeren langzaam de maag, maar stoppen geen enkele stroom; als ze zo worden geweekt en vervolgens gedroogd en met azijn ingenomen, wekken ze de eetlust op en helpen ze de afkeer van de maag voor voedsel te verminderen. Het afkooksel van lupines, ingenomen met honing, opent verstoppingen van de lever en milt, veroorzaakt urineren en de menstruatie en verdrijft het dode kind, wanneer ingenomen met mirre. Het reinigt ook het lichaam van korsten, morfeem, kankers, etters en etterende zweren of zweren; reinigt ook het gezicht; Verwijdert de littekens en bultjes die de pokken achterlaten; en ontdoet de huid van littekens en blauwalgen.

Een lupinezalf, om het gezicht te verfraaien en glad te maken, wordt op de volgende manier gemaakt: Neem lupinemeel, gal van een geit of schaap, citroensap en een beetje alumen saccharinum en meng dit tot een zachte zalf.

Het lupinemeel, gekookt in azijn en aangebracht op de lichaamsdelen, verwijdert knobbels, pitten of puistjes. De schelpen, die verbrand zijn, verdrijven door de rook ervan muggen en vliegen.

MADDER.

Description. GARDEN-MADDER shooteth forth many very long, weak, four-square, reddish, stalks, trailing on the ground a great way, very rough and hairy, and full of joints, at every one of which come forth divers long and somewhat narrow leaves, standing like a star about the stalks; rough also and hairy, toward the tops whereof come forth many small pale-yellow flowers; after which come small round heads, green at first, and red-dish afterwards, but black when they are ripe, wherein is contained the seed. The root' is not very great, though about a yard long, spreading divers ways, and is of a clear red colour while it is fresh.

Place. It is cultivated in gardens or large fields on account of the profits.

Time. It flowereth toward the end of summer, and the seed is ripe quickly after.

Government And Virtues. It is an herb of Mars; hath an opening quality, but afterwards binds and strengthens; is an assured remedy for the yellow jaundice by opening the obstructions of the liver and gall, and cleansing thole parts; it openeth also the obstructions of the spleen, and diminisheth the melancholic humour. It is available for the palsy and sciatica; is effectual for inward and outward bruises, and is therefore much used in vulnerary drinks. The root, for all those aforesaid purposes, is to be boiled in wine or water, as the case requireth, and some honey or sugar put thereunto afterwards. The seed hereof, taken with vinegar and honey, helpeth the swelling and hardness of the spleen. The decoction of the leaves and branches is a good fomentation for women to sit over that have not their courses. The leaves and roots, beaten and applied to any part that is discoloured with freckles, morphew, white scurf, or any such deformity of the skin, cleanseth and thoroughly taketh them away.

The root of this madder, holden in the hand, while fresh, will, when a person makes water, change it to the colour of blood.

MEEKRAP. (Rubia tinctorum)

Beschrijving. TUIN MEEKRAP schiet uit met vele zeer lange, zwakke, vierkante, roodachtige stengels, die lang over de grond slingeren, zeer ruw en behaard en vol gewrichten. Aan elk daarvan komen diverse lange en ietwat smalle bladeren, die als een ster rond de stengels staan; ook ruw en behaard, naar de toppen toe komen er vele kleine lichtgele bloemen uit; daarna komen kleine ronde hoofdjes, eerst groen en later roodachtig, maar zwart wanneer ze rijp zijn, waarin het zaad zit. De wortel is niet erg groot, hoewel ongeveer een meter lang, verspreidt zich in diverse richtingen en is helderrood van kleur zolang het vers is.

Plaats. Het wordt gekweekt in tuinen of op grote velden vanwege de voordelen.

Tijd. Het bloeit tegen het einde van de zomer en het zaad is daarna snel rijp.

Regering en deugden. Het is een kruid van Mars; heeft een openende kwaliteit, maar bindt en versterkt later; is een betrouwbaar middel tegen geelzucht doordat het de verstoppingen in de lever en de gal opheft en alle delen reinigt; het opent ook de verstoppingen in de milt en vermindert een sombere levenslust.

Het is beschikbaar voor verlamming en ischias; het is effectief bij inwendige en uitwendige kneuzingen en wordt daarom veel gebruikt in wonddranken. De wortel moet voor al deze doeleinden worden gekookt in wijn of water, naar behoefte en daarna met wat honing of suiker worden toegevoegd. Het zaad hiervan, ingenomen met azijn en honing, verlicht de zwelling en verharding van de milt. Het afkooksel van de bladeren en takken is een goed kompres voor vrouwen die hun milt niet kunnen verdragen. De bladeren en wortels, geslagen en aangebracht op een deel dat verkleurd is door sproeten, morfeem, witte schilfers of andere soortgelijke huidafwijkingen, reinigt en verwijdert deze grondig.

De wortel van deze meekrap, in de hand gehouden, terwijl deze vers is, zal, wanneer iemand water maakt, deze de kleur van bloed geven.

MAIDEN- HAIR.

Description, THE common maiden-hair doth, from a number of black hard fibres, send forth a great many blackish shining brittle stalks, hardly a span long; in many not half so long; on each side set very thick with small round dark-green leaves, spotted on the back of them like other ferns.

Place. It groweth much upon old stone walls in the western parts of England; in Wales, in Kent, and in divers other places. It is to be found, in great abundance, by the sides of springs, wells, and on the rocky, moist, and shadowy, places; and is always green.

VENUS HAAR. (Adiantum capillus-veneris)

Beschrijving: Het gewone vrouwenhaar brengt, uit een aantal zwarte, harde vezels, een groot aantal zwartachtig glanzende, broze stengels voort, nauwelijks een span lang; in veel gevallen niet half zo lang; aan elke kant zeer dik bezet met kleine ronde, donkergroene blaadjes, die aan de achterkant gevlekt zijn zoals bij andere varens.

Plaats. Het groeit veel op oude stenen muren in het westen van Engeland; in Wales, in Kent en op diverse andere plaatsen. Het is in grote hoeveelheden te vinden langs bronnen, putten en op rotsachtige, vochtige en schaduwrijke plaatsen; en is altijd groen.

WALL-RUE, OR ORDINARY WHITE MAIDEN-HAIR.

Description. THIS hath very fine pale-green stalks, almost as fine as hairs, set confusedly with divers pale-green leaves on very short foot-stalks, somewhat similar to the colour of garden-rue, and not much differing in form, but more diversely cut in on the edges, and thicker; smooth on the upper part, and spotted finely underneath.

Place. It groweth in many parts of the kingdom; at Dartford, and the bridge of Ashford, both in Kent; at Beaconsfield, in Buckinghamshire ; on Framlingham castle, in Suffolk; on the church-walls at Mayfield, in Sussex; in Somersetshire ; and divers other parts. It is green in winter as well as summer.

Government and Virtues. Both this and the former are under the dominion of Mercury, and so is that also which follows after; and the virtues of both are so nearly alike, that describing those of the one will equally answer the other.

The decoction of the herb maiden-hair, being drunk, relieveth those that are troubled with a cough, shortness of breath, the yellow jaundice, diseases of the spleen, stoppage of urine, and helpcth exceedingly to break the stone in the kidneys, (in all which cases the wall-rue is also very effectual.) It provoketh women's courses, and slayeth both bleedings and fluxes of the stomach and belly, especially when the herb is dry; but, when green, it openeth the body, voided cholce and phlegm from the stomach and liver; it cleanseth the lungs, and by reifying the blood caushet a good colour to the whole body. The herb, boiled in oil of camomile, dissolveth knots, allayeth swellings, and drieth up moist ulcers. The lye made thereof is Angularly good to cleanse the head from scurf, and from dry and running sores; stayeth the falling or sliding of the hair, and causeth it to grow thick, fair, and well-coloured; for which purpose some boil it in wine, putting some smallage-seed thereto, and afterwards some oil. The wall rue is as effectual as maiden-hair in all diseases of the head, preventing baldness, and causing the hair to grow again; and generally for all the aforesaid diseases. The powder of it, taken in drink for forty days together, helpeth ruptures in children.

WAL RUIT OF GEWONE WITTE VENUS HAAR. (Asplenium ruta-muraria)

Beschrijving. Deze heeft zeer fijne lichtgroene stengels, bijna net zo fijn als haartjes, verward met diverse lichtgroene bladeren op zeer korte voetstelen enigszins gelijkend op de kleur van wijnruit en niet veel verschillend in vorm, maar meer divers ingesneden aan de randen en dikker; glad aan de bovenkant en fijn gevlekt aan de onderkant.

Plaats. De plant groeit in veel delen van het koninkrijk; bij Dartford en de brug van Ashford, beide in Kent; bij Beaconsfield in Buckinghamshire; op kasteel Framlingham in Suffolk; op de kerkmuren van Mayfield in Sussex; in Somersetshire; en diverse andere streken. Het is zowel in de winter als in de zomer groen.

Regering en deugden. Zowel deze als de eerste vallen onder de heerschappij van Mercurius en dat geldt ook voor die welke hierna volgt; en de deugden van beide lijken zo sterk op elkaar, dat een beschrijving van de deugden van de ene ook een antwoord geeft op de andere.

Het afkooksel van het kruid maagdenhaar, gedronken, verlicht degenen die last hadden van hoest, kortademigheid, geelzucht, ziekten van de milt, urineophoping en helpt buitengewoon bij het verbreken van nierstenen (in al deze gevallen is de wijnruit ook zeer effectief). Het veroorzaakt menstruatiepijn en stilde zowel bloedingen als vloed in de maag en buik, vooral wanneer het kruid droog was; maar wanneer het groen was, opent het lichaam, verwijdert het gal en slijm uit de maag en lever; het reinigt de longen en door het bloed te verstevigen geeft het hele lichaam een mooie kleur. Het kruid, gekookt in kamilleolie, lost knopen op, verlicht zwellingen en droogde vochtige zweren op. Het loog dat ervan gemaakt werd, is zeer goed om het hoofd te reinigen van schilfers en van droge en etterende wonden; het stopte het vallen of glijden van het haar en zorgde ervoor dat het dik, blond en mooi gekleurd werd; Sommigen koken het in wijn, voegen er wat zaadjes aan toe en daarna wat olie. De muurruit is even effectief als venushaar bij alle hoofdhuidaandoeningen, voorkomt kaalheid en zorgt ervoor dat het haar weer groeit en in het algemeen bij alle bovengenoemde aandoeningen. Het poeder ervan, veertig dagen achter elkaar gedronken, helpt tegen breuken bij kinderen.

GOLDEN MAIDEN-HAIR.

TO the two former this may be added, which, possessing the same virtues, it is therefore needless to repeat them.

Description. It hath many small brownish-red hairs, to make up the some of leaves, growing about the ground from the root; and in the middle of them, in summer, rise small stalks of the same colour, set with very fine yellowish green hairs on them, and bearing a small gold-yellow head, smaller than a wheat corn, standing in a great husk. The root is very small and thready

Place. It groweth on bogs and marshy grounds, and also on dry shadowy places; at Hampstead-heath, and elsewhere.

GOUDEN MAAGDENHAAR. (Polytrichum commune)

Aan de twee eerstgenoemden kan dit worden toegevoegd, dat, omdat het dezelfde eigenschappen bezit, daarom onnodig is ze te herhalen.

Beschrijving. De plant heeft vele kleine bruinrode haartjes, die de bladeren vormen, die vanuit de wortel over de grond groeien; en in het midden daarvan, in de zomer, groeien kleine stengels van dezelfde kleur, bezet met zeer fijne geelgroene haartjes en met een klein goudgeel hoofdje, kleiner dan een tarwekorrel, staand in een groot kaf. De wortel is zeer klein en draadachtig.

Plaats. De plant groeit in moerassen en moerassige gronden en ook op droge, schaduwrijke plaatsen; op Hampstead-heide en elders.

MALLOWS AND MARSH-MALLOWS.

COMMON mallows are generally so well known that they need no description.

The common marsh mallows have divers soft, hoary, white, stalks, rising to the height of three or four feet, spreading forth many branches, the leaves whereof are soft and hairy, somewhat smaller than the other mallow leaves, but longer pointed, cut (for the most part) into some few divisions, but deep. The flowers are many, but smaller also than the other mallows, and white, or tending to a blush colour; after which come such-like round cases and seed as in the other mallows. The roots are many and long, shooting from one head of the bigness of a thumb or finger, very pliant, tough and bending, like liquorice of a whitish-yellow colour on the outside, and more white within, full of a slimy juice, which being laid in water, will render it as thick as jelly.

Place. The common mallows grow in every county in the kingdom. The common marsh-mallows grow in most of the salt marshes from Woolwich down to the sea, both on the Kentish and Essex shores, and in many other places.

Time. They are in flower all the summer months, and continue till winter.

Government and Virtues. Venus owns them both. The leaves of either of the sorts before specified and the roots also, boiled in wine or water, or broth with parsley or fennel roots, do help to open the body, and are convenient in hot agues, or other distempers of the body ; if the leaves, so boiled, be applied warm to the belly, it not only voideth hot choleric, and other offensive, humours, but easeth the pains and torments of the belly coming thereby ; and are therefore used in all clysters conducing to those purposes. The same medicine, when used by nurses, procureth them store of milk. The decoction of the seed of any of the common mallows, made in milk or wine, doth exceedingly help excoriations, the phthisic, pleurisy, and other diseases of the chest and lungs that proceed from hot causes, if continued to be taken for any length of time. The leaves and root have the same effects. They help much also in excoriations of the gut- and bowels, and hardness of the mother, and in all hot and sharp diseases thereof. The juice drunk in wine, or the decoction of them therein, help women to more speedy and easy delivery. Pliny saith, that whoever takes a spoonful of any of the mallows shall that day be free from all diseases whatsoever, and that it is a good specific for the failing sickness. The syrup also, and conserve made of the flowers, are very effectual for the same diseases, and to open the body when costive. The leaves, bruised and laid to the eyes with a little honey, taketh away the imposthumation of them, The leaves bruised or rubbed upon any place stung with bees, wasps, or the like, presently taketh away the pains, redness, and swellings, that arise therefrom. Dioscorides saith, the decoction of the leaves and roots helpeth all sorts of poison, provided the poison is directly voided by vomiting. A poultice made of the leaves, boiled and bruised, to which is added some bean or barley flour, and oil of roses, is an especial remedy against all hard tumours, inflammations, or imposthumes, swellings of the testicles, and other parts, and easeth the pains of them ; also, against the hardness of the liver or spleen, on being applied to the affected places. The juice of mallows, boiled in old oil, taketh away all roughness of the skin, as also the scurf, dandriff, or dry scabs, on the head, or other parts, if anointed therewith, or washed with the decoction ; and preserveth the hair from falling off. It is also effectual against scaldings and burnings, St, Anthony's fire, and all other hot, red, and painful, swellings in any part of the body. The flowers boiled in oil or water (as everyone is disposed), with a little honey and alum put thereto, is a excellent gargle to wash, cleanse, and heal, any fore mouth or throat, in a short space. If the feet be bathed or washed with the decoction of the leaves, roofs, and flowers, it helpeth much the defluxions of rheum from the head. If the head be washed therewith, it, preventeth baldness. The green leaves (saith Pliny) beaten with nitre and applied to the part, draw out thorns or pricks in the flesh and, in short, there is no wound, external or internal, for which this is not a sovereign remedv.

The marsh-mallows are most effectual in all the diseases before- mentioned. The leaves are likewise used to Joosen the belly gently, and in decoctions for clysters to ease all pains of the body, opening the straight passages, and making them slippery", whereby the stone may descend the more easily, and without pain, our of the reins, kidneys, and bladder, and to ease the torturing pains thereof; but the roots are of more special use for those purposes, as well as for coughs, hoarseness, shortness of breath, and wheesings, being foiled in wine or honeyed water, and drunk. The roots and seeds hereof, boiled in wine or water, are with good success used by them that have excoriations in the guts, or the bloody flux, by moderating the violence of sharp fretting humours, easing the pains, and healing the soreness ; it is successfully taken by them that are troubled with ruptures, cramps, or convulsion of sinews and, when boiled in white wine, for imposthumes of the throat, commonly called the king's evil, and of those kernels that rise behind the ears, as well as inflammations or swellings in women's breasts. The dressed root, boiled in milk, and drunk, is very good for the chin cough. Hippocrates used to give the decoction of the root, or the juice thereof, to drink, to those that were wounded and ready to saint through loss of blood; and applied the same, mixed with honey and rosin, to the wounds as also the roots, boiled in wine to those that hass received any hurt by bruises, falls, or blows ; or had any bone or member out of joint, or any swelling, pain, or ach, in the muscles, sinews, or arteries. The mucilage of the roots, and of linseed and fenugreek put together, is much used in poultices, ointments, and plaisters, to mollify and digest all hard swellings and the inflammation of them, and to ease pains in any part of the body. The seed, either green or dry, mixed with vinegar, cleanseth the skin from morphew, and all other discolourings, being bathed therewith in the sun,

Kaasjeskruid en Heemst. (Malva sylvestris, Althaea officinalis)

Gewone kaasjeskruid is over het algemeen zo bekend dat ze geen beschrijving nodig hebben.

De gewone heemst heeft diverse zachte, grijze, witte stengels, die tot een meter hoog worden en vele takken verspreiden. De bladeren daarvan zijn zacht en behaard, iets kleiner dan die van de andere kaasjeskruidbladeren, maar langer puntig, (grotendeels) in enkele, maar diepe delen gesneden. De bloemen zijn talrijk, maar ook kleiner dan die van de andere kaasjeskruid en wit of neigend naar een bloskleur; daarna komen ronde hulzen en zaden zoals bij het andere kaasjeskruid. De wortels zijn talrijk en lang, ontspruitend aan één kop, zo groot als een duim of vinger, zeer soepel, taai en buigzaam, zoals drop, witachtig geel van buiten en meer wit van binnen, vol met een slijmerig sap, dat, wanneer het in water wordt gelegd, zo dik als gelei wordt.

Plaats. Het gewone kaasjeskruid groeit in elke county van het koninkrijk. De gewone heemst groeit in de meeste zoutmoerassen van Woolwich tot aan de zee, zowel aan de kust van Kent en Essex als op veel andere plaatsen.

Tijd. Ze bloeien de hele zomermaanden en gaan door tot in de winter.

Regering en deugden. Venus bezit ze beide. De bladeren van beide soorten en ook de wortels, gekookt in wijn of water of bouillon met peterselie- of venkelwortels, helpen het lichaam te openen en zijn gunstig bij hete koortsen of andere lichaamsaandoeningen. Als de bladeren, gekookt, warm op de buik worden aangebracht, verdrijft dit niet alleen cholerische en andere kwalen, maar verlicht het ook de pijn en kwellingen van de maag die daardoor ontstaan. Ze worden daarom gebruikt bij alle aandoeningen die daartoe bijdragen. Hetzelfde medicijn, wanneer gebruikt door verpleegsters, verschaft hen een voorraad melk. Het afkooksel van de zaden van een gewone malve, gemaakt in melk of wijn, helpt buitengewoon goed bij ontvellingen, ftisis, pleuritis en andere aandoeningen van de borst en longen die voortkomen uit hete oorzaken, indien langdurig ingenomen. De bladeren en de wortel hebben dezelfde effecten. Ze helpen ook veel bij darm- en darmproblemen en bij verharding van de moederen bij alle hevige en stekende ziekten daarvan. Het sap dat in wijn wordt gedronken of het afkooksel ervan, helpt vrouwen bij een snellere en gemakkelijkere bevalling. Plinius zegt dat iedereen die een lepel van een van de kaasjeskruiden neemt, die dag vrij zal zijn van alle ziektenen dat het een goed middel is tegen de kwaal die eraan komt. Ook de siroop en het conserveermiddel van de bloemen zijn zeer effectief bij dezelfde ziekten en om het lichaam te openen wanneer het nodig is.

De bladeren, gekneusd en met een beetje honing voor de ogen gelegd, nemen de ongemakken ervan weg. De bladeren gekneusd of gewreven op een plek gestoken door bijen, wespen of dergelijke, nemen onmiddellijk de pijn, roodheid en zwellingen weg die daaruit voortvloeien. Dioscorides zegt dat het afkooksel van de bladeren en wortels allerlei soorten gif hielp, mits het gif direct werd uitgescheiden door braken. Een kompres gemaakt van de bladeren, gekookt en gekneusd, waaraan wat bonen- of gerstemeel en rozenolie is toegevoegd, is een speciaal middel tegen alle verharde tumoren, ontstekingen of een zwelling die pus bevat; een abces, zwellingen van de testikels en andere delen en verlicht de pijn daarvan; ook tegen de verharding van de lever of milt, wanneer aangebracht op de aangetaste plekken. Het sap van malve, gekookt in oude olie, verwijdert alle ruwheid van de huid, evenals schilfers, roos of droge korsten op het hoofd of andere delen, indien ermee ingesmeerd of gewassen; en voorkomt haaruitval. Het is ook effectief tegen verbrandingen, het Antoniusvuur en alle andere hete, rode en pijnlijke zwellingen op welk lichaamsdeel dan ook.

De bloemen gekookt in olie of water (naar ieders smaak), met een beetje honing en aluin erbij, is een uitstekende gorgeldrank om in korte tijd elke voormond of keel te wassen, te reinigen en te genezen. Als de voeten worden gewassen met het aftreksel van de bladeren, daken en bloemen, helpt dit aanzienlijk tegen de afvloeiing van verkoudheid uit het hoofd. Als het hoofd ermee wordt gewassen, voorkomt het kaalheid. De groene bladeren (aldus Plinius), geslagen met salpeter en aangebracht op de betreffende plek, trekken doornen of prikken uit het vlees en kortom, er is geen wond, uitwendig of inwendig, waarvoor dit geen uitstekend middel is.

De heemst is het meest effectief bij alle bovengenoemde ziekten. De bladeren worden eveneens gebruikt om de buik zachtjes te verzachten en in afkooksels om alle pijnen van het lichaam te verlichten, de rechte doorgangen te openen en ze gladder te maken, waardoor de steen gemakkelijker en pijnloos uit de nieren, nieren en blaas kan dalen en de kwellende pijnen daarvan kan verlichten; maar de wortels zijn voor die doeleinden van speciaal nut, evenals bij hoest, heesheid, kortademigheid en piepende ademhaling, door ze in wijn of honingwater te dopen en te drinken.

De wortels en zaden hiervan, gekookt in wijn of water, worden met succes gebruikt door mensen met schaafwonden in de darmen of bloederige vloeiingen, door de hevigheid van scherpe, knagende levensgeesten te verzachten, de pijn te verzachten en de pijn te genezen; het wordt met succes gebruikt door mensen met scheuringen, krampen of stuiptrekkingen in de pezen en gekookt in witte wijn, tegen een zwelling met pus; een abces in de keel, algemeen bekend als het koningskwaad  waartegen die korrels die achter de oren opkomen, evenals ontstekingen of zwellingen in vrouwenborsten. De gekneusde wortel, gekookt in melk en gedronken, is zeer goed tegen kinkhoest. Hippocrates gaf het afkooksel van de wortel of het sap ervan, te drinken aan degenen die gewond waren en op het punt stonden om heilig te worden door bloedverlies; en bracht dit, gemengd met honing en hars, aan op de wonden, evenals de wortels, gekookt in wijn, voor degenen die gewond waren geraakt door kneuzingen, vallen of stoten; of een bot of lidmaat ontwricht hadden of zwelling, pijn of spierpijn in de spieren, pezen of slagaders. De slijmstof van de wortels en van lijnzaad en fenegriek, samengevoegd, wordt veel gebruikt in kompressen, zalven en pleisters, om alle harde zwellingen en de ontsteking daarvan te verzachten en te verteren en om pijn in elk lichaamsdeel te verlichten. Het zaad, groen of droog, gemengd met azijn, reinigt de huid van morfeem en alle andere verkleuringen, nadat het daarmee in de zon was gebaad.

MAPLE-TREE.

Government and Virtues. IT is under the dominion of Jupiter. The decoction either of the leaves or bark greatly strengthens the liver ; it is exceeding good to open obstructions both of the liver and spleen and easeth pains of the sides proceeding from thence.

ESDOORN. (Acer platanoides)

Regering en deugden. Het staat onder de heerschappij van Jupiter. Het afkooksel van de bladeren of de bast versterkt de lever aanzienlijk; het is buitengewoon goed om verstoppingen in zowel de lever als de milt te openen en pijn in de zij die daaruit voortkomt te verlichten.

WILD-MARJORAM.

CALLED also organe, or origanum, bastard marjoram, and grove marjoram.

Description, Wild or field marjoram hath a root which creepeth much under ground, and continueth a long time, sendeth up sundry brownish, hard, square, stalks, with small dark-green leaves, very like those of sweet marjoram, but harder and somewhat broader ; at the tops of the stalks stand tufts of flowers of a deep purplish red colour in the seed is small, and something blacker than that of sweet marjoram.

Place. It groweth plentifully on the borders of corn-fields, and in some coners.

Time. It flowereth toward the latter end os summer.

Government and Virtues. This is under the dominion of Mercury. It strengthens the stomach and head much, there being scarcely a better remedy growing for such as are troubled with a sour humour in their stomach ; it restores lost appetite ; helps the cough, and consumption of the lungs ; it cleanseth the body of choler, expelleth poison, and remedith the infirmities of the spleen ; helps the bitings of venomous beasts, and such as have poisoned themselves by eating hemlock, henbane, or opium; it provoketh urine, and the terms in women; helps the dropsy, scurvy, scabs, itch, and the yellow jaundice; the juice, being dropped into the ears, relieves deafness, pain, and noise in the ears. There is a deadly antipathy between this herb and the adder.

WILDE MARJOLEIN. (Origanum vulgare)

Ook wel origane of Origanum, bastaardmarjolein en grove marjolein genoemd.

Beschrijving: Wilde marjolein of veldmarjolein heeft een wortel die diep onder de grond kroop en lang bleef staan. Het zendt diverse bruinachtige, harde, vierkante stengels uit met kleine donkergroene blaadjes, die sterk lijken op die van zoete marjolein, maar harder en iets breder; aan de toppen van de stengels staan plukjes bloemen, met een diep purperrode kleur. Het zaad is klein en iets zwarter dan dat van zoete marjolein.

Plaats. Het groeit overvloedig aan de randen van korenvelden en in sommige hoeken.

Tijd. Het bloeit tegen het einde van de zomer.

Bestuur en deugden. Dit staat onder de heerschappij van Mercurius. Het versterkt de maag en het hoofd aanzienlijk, er is nauwelijks een beter middel te vinden voor degenen die last hebben van een zure levenslust in hun maag; het herstelt verloren eetlust; Helpt tegen hoest en tering in de longen; het reinigt het lichaam van gal, verdrijft gif en geneest de kwalen van de milt; helpt bij beten van giftige dieren en mensen die zichzelf hebben vergiftigd door het eten van dolle kervel, bilzekruid of opium; het veroorzaakt urineren en het veroorzaken van koorts bij vrouwen; helpt bij waterzucht, scheurbuik, korsten, jeuk en gele geelzucht; het sap, gedruppeld in de oren, verlicht doofheid, pijn en oorsuizen. Er bestaat een dodelijke antipathie tussen dit kruid en de adder.

SWEET MARJORAM.

SWEET marjoram is so well known, being an inhabitant in every garden, that it is needless to write any description either of this, the winter sweet marjoram, or pot-marjoram.

Place. They grow commonly in gardens, though there are some sorts to be found growing wild, on the borders of corn-fields and pastures in various parts of the kingdom ; yet it would be superfluous to detail them, those produced in gardens being most useful.

Time. They flower in the end of summer.

Government and Virtues. It is an herb of Mercury, under Aries, and is therefore an excellent remedy for the brain, and other parts of the body and mind under the dominion of the same planet. The common sweet marjoram is warming and comfortable in cold diseases of the head, stomach, sinews, and other parts, taken inwardly or outwardly applied. The decoction thereof, being drunk, helpeth all diseases of the chest which hinder the freeness of breathing, and is also serviceable in obstructions of the liver and spleen. It helpeth cold complaints of the womb, and the windiness thereof; also the loss of speech, by resolution of the tongue. The decoction thereof made with some pellitory of Spain and long pepper, or with a little acorns or origan which being drunk, is good for those that are beginning to fall into a dropsy, for those who are troubled with a retention of water, and against pains and torments in the belly ; it provoketh women's courses, if it be used as a pessary. Being made into powder, and mixed with honey, it taketh away the black marks of blows and bruises, by applying it to the part. It is also good tor inflammations of, and water in, the eyes, being mixed with fine flour, and laid upon them. The juice, dropped into the ears, easeth the pains and singing noise in them. It is of great service when put into those ointments and salves that are made to warm and comfort the outward parts, as the joints and sinews ; for swellings also, and places out of joint. The powder thereof snuffed up into the nose, provoketh sneezing, and thereby purgeth the brain ; when chewed in the mouth, it produceth much phlegm. The oil extracted from this herb is very warm and comfortable to joints and sinews that are stiff and hard, tending to mollify and supple them. Marjoram is likewise much, used in all odoriferous waters, powders, &c.

ZOETE MARJORAAN. (Origanum vulgare)

ZOETE marjoraan is zo bekend en een vaste waarde in elke tuin, dat het overbodig is om een beschrijving te geven van zowel de wintermarjolein als de potmarjolein.

Plaats. Ze groeien veel in tuinen, hoewel er ook soorten in het wild groeien aan de randen van korenvelden en weilanden in verschillende delen van het koninkrijk; het zou echter overbodig zijn om ze in detail te beschrijven; de soorten die in tuinen worden gekweekt, zijn het meest nuttig.

Tijd. Ze bloeien aan het einde van de zomer.

Regering en deugden. Het is een kruid van Mercurius, onder Ramen is daarom een uitstekend middel voor de hersenen en andere delen van het lichaam en de geest die onder de heerschappij van dezelfde planeet vallen. De gewone marjolein is verwarmend en verkwikkend bij verkoudheidsziekten van het hoofd, de maag, de pezen en andere delen, zowel inwendig als uitwendig toegepast. Het afkooksel ervan, gedronken, helpt tegen alle aandoeningen van de borstkas die de ademhaling belemmeren en is ook effectief bij verstoppingen van de lever en milt. Het verlicht verkoudheidsklachten van de baarmoeder en winderigheid en ook spraakverlies, door de tong te kalmeren.

Het aftreksel ervan, gemaakt met wat Spaans glaskruid en lange peper of met wat eikels of oregano, is, na het drinken, goed voor mensen die beginnen te lijden aan waterzucht, voor mensen die last hebben van vochtophoping en tegen pijn en kwellingen in de buik; het wekte menstruatie op, indien het als pessarium werd gebruikt. Vermalen tot poeder en vermengd met honing, verwijdert het de zwarte vlekken van stoten en kneuzingen door het op de betreffende plek aan te brengen. Het is ook goed tegen ontstekingen en vocht in de ogen, vermengd met fijn meel en erop aangebracht. Het sap, in de oren gedruppeld, verlicht de pijn en het gezang daarin. Het is van groot nut wanneer het wordt toegevoegd aan zalven en zalven die de uitwendige delen, zoals gewrichten en pezen, verwarmen en verzachten; ook voor zwellingen en ontwrichte plekken. Het poeder ervan, opgesnoven in de neus, veroorzaakt niezen en reinigt zo de hersenen; Bij het kauwen in de mond produceerde het veel slijm. De olie die uit dit kruid wordt gewonnen, is zeer warm en aangenaam voor stijve en harde gewrichten en pezen en heeft de neiging deze te verzachten en soepel te maken. Marjolein wordt eveneens veel gebruikt in alle geurende wateren, poeders enz.

MARIGOLDS.

THESE, being so plentiful in almost every garden, are Co well known, that they need no description.

Time. They flower all the summer long, and sometimes in winter, if it be mild.

Government and Virtues. It is an herb of the Sun, and under Leo. They strengthen the heart exceedingly, are very expulsive, and little less effectual, in the small-pox and measles, than saffron. The juice of marigold leaves mixed with vinegar, by bathing any hot swelling therewith, instantly giveth ease, and assuageth the pain. The flowers, either green or dried, are much used in possets, broths, and drinks, being comfortable to the heart and spirits, and expelling any malignant or pestilential quality which might annoy them. A plaister made with the dry flowers in powder, hogs-grease, turpentine, and rosin, applied to the breast, strengthens and succours the heart greatly in fevers, whether epidemical or not.

Goudsbloem. (Calendula officinalis)

DEZE, die zo overvloedig in bijna elke tuin voorkomen, zijn zo bekend dat ze geen beschrijving behoeven.

Tijd. Ze bloeien de hele zomer lang en soms in de winter, als het zacht is.

Regering en Deugden. Het is een kruid van de Zon en onder Leeuw. Ze versterken het hart enorm, zijn zeer uitdrijvend en nauwelijks minder effectief bij pokken en mazelen dan saffraan. Het sap van goudsbloembladeren gemengd met azijn, door er hete zwellingen mee te baden, geeft onmiddellijk verlichting en verzacht de pijn. De bloemen, groen of gedroogd, worden veel gebruikt in sauzen, bouillons en dranken, omdat ze het hart en de geest verzachten en elke kwaadaardige of schadelijke eigenschap verdrijven die hen zou kunnen irriteren. Een pleister gemaakt van gedroogde bloemen in poeder, varkensvet, terpentijn en hars, aangebracht op de borst, versterkt en verlicht het hart aanzienlijk bij koorts, ongeacht of deze epidemisch is of niet.

MASTER-WORT.

Description. COMMON master-wort hath divers stalks of winged leaves divided into sundry parts, three for the most part standing together at a small footstalk on both sides of the greater; and three likewise at the end of the stalk, somewhat broad, and cut in on the edges into three or more divisions, all of them dented about the brims of a dark-green colour, somewhat resembling the leaves of angelica, but that these grow lower to the ground, and on smaller stalks ; among which rise up two or -three short stalks, about two feet high, and slender, with leaves at the some similar to those below, but with smaller and fewer divisions, bearing umbels of white flowers ; and, after them, small, thin, flat, blackish seed, larger than dill-seeds of the root 16 somewhat greater, and groweth slanting into the ground, shooting forth sundry heads, which taste sharp, biting the tongue, and is the hotted and sharps: part of the plant ; the seed, next unto it, being somewhat blackish on the outside, and smelling well.

Place. It is usually grown in gardens in this kingdom. Time. It flowereth and seedeth about the end of Augus,

Government And Virtues. It is an herb of Mars. The root of master-wort is hotter than pepper, and very available in all cold griefs and diseases both of the stomach and body, dissolving very powerfully both upwards and downwards. It is also used in a decoction, with wine, against all cold rheums, or distillations upon the lungs, and shortness of breath, if taken mornings and evenings. It also provoketh urine it helps to break the stlone, and expel the gravel from the kidneys ; procureth women's courses, and expelleth the dead birth : is angular good for strangling of the mother, and other similar feminine diseases. It is effectual against: the dropsy, cramps, and the falling sickness. The decoction, in wine, being gargled in the mouth, extracteth much water and phlegm from the brain, purging and easing it of what oppresseth it. It is an excellent remedy against all sorts of cold poison ; it provoketh sweat; but, left the taste hereof or of the seed (which worketh to the like effect, though not so powerfully) should be too offensive, the belt way is to take the water distilled from both the root and herb. The juice thereof, or tents dipped therein, applied either to green wounds or filthy rotten ulcers, and such as are given by envenomed weapons, doth very soon cleanse and heal them. It is also a very good preventative against the rheumatism and gout, when they originate from cold.

MEESTERKRUID. (Peucedanum ostruthium)

Beschrijving. GEWONE MEESTERKRUID heeft diverse stengels met gevleugelde bladeren, verdeeld in diverse delen, waarvan er drie voor het grootste deel samen staan aan een kleine voetsteel aan beide zijden van de grotere; en drie eveneens aan het uiteinde van de stengel enigszins breed en aan de randen ingesneden in drie of meer delen, alle gedeukt aan de rand, van een donkergroene kleur enigszins lijkend op de bladeren van engelwortel, maar dat deze lager bij de grond groeien en op kleinere stengels; daartussen staan twee of drie korte stengels, ongeveer 60 cm hoog en slank, met bladeren aan de onderkant die lijken op die eronder, maar met kleinere en minder delen en met schermen met witte bloemen; en daarna klein, dun, plat, zwartachtig zaad, groter dan dillezaadjes van de wortel 16 iets groter en schuin de grond in groeiend, verschillende hoofdjes uitschieten, die smaken scherp, bijtend op de tong en is het hete en scherpe: deel van de plant; het zaad ernaast is aan de buitenkant wat zwartachtig en ruikt lekker.

Plaats. Het wordt gewoonlijk in tuinen gekweekt in dit koninkrijk.

Tijd. Het bloeit en geeft zaad rond eind augustus.

Regering en Deugden. Het is een kruid van Mars. De wortel van de meesterwortel is heter dan peper en zeer effectief bij alle koude kwalen en ziekten van zowel de maag als het lichaam en lost zeer krachtig op, zowel naar boven als naar beneden. Het wordt ook gebruikt in een afkooksel, met wijn, tegen alle verkoudheidsreuma of distillaties op de longen en kortademigheid, indien 's ochtends en 's avonds ingenomen. Het wekte ook urine op; het helpt de nierstenen te breken en het gruis uit de nieren te verdrijven; het veroorzaakt vrouwelijke etterbuien en verdrijft de dode baby; het was bijzonder goed voor het wurgen van de moeder en andere soortgelijke vrouwelijke ziekten. Het is effectief tegen waterzucht, krampen en vallende ziekte. Het afkooksel, in wijn, gorgelend in de mond, onttrok veel water en slijm aan de hersenen, waardoor deze werden gezuiverd en verlicht van wat hen onderdrukte. Het is een uitstekend middel tegen allerlei soorten verkoudheid gif; het wekte zweet op; Maar als de smaak hiervan of van het zaad (dat een soortgelijk effect heeft, hoewel niet zo krachtig) te aanstootgevend zou zijn, is de beste manier om het water te nemen dat uit zowel de wortel als het kruid is gedestilleerd. Het sap ervan of de zakjes die erin gedoopt zijn, aangebracht op groene wonden of smerige, rotte zweren en dergelijke die door giftige wapens worden veroorzaakt, reinigt en geneest deze zeer snel. Het is ook een zeer goed preventief middel tegen reuma en jicht, wanneer deze door verkoudheid worden veroorzaakt.

SWEET MAUDLIN.

Description. COMMON maudlin has somewhat long and narrow leaves, snipped about the edges ; the stalks are two feet high, bearing at the tops many yellow flowers, set round together, and all of an equal height, in umbels, with tufts like tansy ; after which flowereth small whitish seed, almost as big as wormseed. This herb is both sweet and bitter.

Place and Time. It groweth in gardens, and flowereth in June and July.

Government and Virtues. The virtues of this herb are similar to that of costmary, or alecost it is therefore unnecessary to repeat them.

Sweet Maudlin. (Achillea ageratum)

Beschrijving. Sweet maudlin heeft vrij lange en smalle bladeren, aan de randen ingeknipt; de stengels zijn zestig centimeter hoog en dragen aan de bovenkant talrijke gele bloemen, rond bij elkaar geplaatst en allemaal even hoog, in schermen, met pluimen die lijken op boerenwormkruid; daarna bloeit een klein witachtig zaadje, bijna zo groot als wormzaad. Dit kruid is zowel zoet als bitter.

Plaats en tijd. Het groeit in tuinen en bloeit in juni en juli.

Overheid en deugden. De deugden van dit kruid zijn vergelijkbaar met die van Tanacetum balsamita, daarom is het niet nodig ze te herhalen.

THE MEDLAR.

Description. THIS tree groweth near the bigness of the quince-tree, with tolerably large spreading branches ; longer and narrower leafed than either the apple or quince, and not dented about the edges. At the end of the sprigs stand the flowers, formed of five white, great, broad-pointed, leaves, marked in the middle with some white threads ; after which cometh the fruit of a brownish green colour, when ripe, bearing the resemblance of a crown on the top, which was originally the five green leaves ; and, being rubbed off, or having fallen away, the head of the fruit appears somewhat hollow. The fruit is very harsh before it is mellow, and usually hath five hard kernels within it.

There is another kind hereof, differing in nothing from the former, but that it hath some thorns on if, in several places, which the other hath not;, and the fruit is small, and not so pleasant.

Time and Place. They grow in this kingdom, and flower in May generally ; they bear ripe fruit in September and October.

Government and Virtues. The tree is under Saturn-. A better medicine for strengthening the retentive faculties is hardly to be met with; its stays the longing of women. A plaister made of the fruit, before they are rotten, with other necessary ingredients, applied to the reins of the back, flops the miscarriage of women with child. They are very powerful in slaying any fluxes of the blood, or humours in men or women. The leaves have also the same quality. The fruit, when eaten by women with child, slayeth their longings after unusual meat, and is very effectual for those who are apt to miscarry. The decoction of them is good-to gargle and wash the mouth, throat, and teeth ; when there is any defluxion of blood, to slay it, or of humours which cause pains and swellings. It is a good bath for women to sit over that have their courses flow too abundantly ; or for the piles, when they bleed too much. A poultice or plaister, made of dried medlars, beaten and mixed with the juice of red roses, a few cloves, some nutmeg, and a little red coral, and applied to the stomach, effectually preventeth the casting or loathing of meat. The dried leaves in powder, strewed on fresh bleeding wounds, restrain the blood and close the wound quickly. The medlar stones, made into powder, and drunk in wine wherein some parsley-roots have been infused, or a little boiled, help to break and expel the stone m the kidneys, and is a perfect cure for the gravel in the most: obstinate cases.

DE MISPEL. (Mespilus germanica, Crataegus azarolus))

Beschrijving. Deze boom groeit ongeveer zo groot als een kweepeer, met vrij grote, uitgespreide takken; langer en smaller bebladerd dan de appel- of kweepeerboom en niet ingedeukt aan de randen. Aan het uiteinde van de twijgen staan de bloemen, gevormd door vijf witte, grote, breed puntige bladeren, in het midden getekend met enkele witte draadjes; daarna komt de vrucht, met een bruingroene kleur, wanneer rijp, met de gelijkenis van een kroon aan de bovenkant, die oorspronkelijk bestond uit vijf groene bladeren; en door afwrijving of afvallen lijkt de vruchtkop enigszins hol. De vrucht is eerst erg hard voordat het zacht is en heeft gewoonlijk vijf harde pitten.

Er is een andere soort, die in niets van de eerste verschilt, behalve dat het op verschillende plaatsen wat doornen heeft, wat de andere niet heeft; en de vrucht is klein en minder aantrekkelijk. Tijd en plaats. Ze groeien in dit koninkrijk en bloeien over het algemeen in mei; ze dragen rijpe vruchten in september en oktober.

Regering en deugden. De boom staat onder Saturnus. Een beter medicijn om het geheugen te versterken is nauwelijks te vinden; het houdt het verlangen van vrouwen tegen. Een pleister van de vrucht, voordat ze rot zijn, met andere noodzakelijke ingrediënten, aangebracht op de ruggen, helpt bij het stoppen van een miskraam bij zwangere vrouwen. Ze zijn zeer krachtig in het onderdrukken van bloed- of levensstromen bij mannen of vrouwen. De bladeren hebben dezelfde kwaliteit. De vrucht, gegeten door zwangere vrouwen, onderdrukt hun verlangen naar ongewoon vlees en is zeer effectief voor degenen die vatbaar zijn voor een miskraam. Het afkooksel ervan is goed om mee te gorgelen en om mond, keel en tanden te wassen; om bloed te onderdrukken bij bloedverlies of bij levensstromen die pijn en zwellingen veroorzaken. Het is een goed bad voor vrouwen om te zitten bij wie de bloedstroom te overvloedig is; of voor aambeien, wanneer ze te veel bloeden. Een kompres of pleister, gemaakt van gedroogde mispels, geklopt en gemengd met het sap van rode rozen, een paar kruidnagels, wat nootmuskaat en een beetje rood koraal en aangebracht op de maag voorkomt effectief het walgen of walgen van vlees. De gedroogde bladeren in poedervorm, gestrooid op verse bloedende wonden, remmen het bloeden en sluiten de wond snel. De mispelstenen, verpulverd en gedronken in wijn waarin wat peterseliewortels zijn getrokken of licht gekookt, helpen de steen in de nieren te breken en uit te drijven en zijn een perfect middel tegen nierstenen in de meest hardnekkige gevallen.

MELILOT, OR KING's-CHAFER.

Description, THIS hath many green stalks, two or three feet high, rising from a tough, long, white, root, which dieth not every year ; see round about: at the joints with small, and somewhat long, sweet-smelling leaves, three together, unevenly dented about the edges. The flowers are yellow, also of a sweet scent, and formed like other trefoil, but small, standing in small spikes, one above another, for an hand's-breadth long, or more, which afterwards turn into lung crooked pods, wherein is contained flat seed, somewhat brown.

Place. It groweth plentifully in many parts of this kingdom; on the borders of Suffolk ; in Essex, Huntingdonshire, and many other places -, but most usually in corn-fields and corners of meadows.

Time. It flowereth in June and July, and is ripe quickly after.

Government and Virtues. Melilot, boiled in wine, and applied to the parts, mollifies all hard tumours and inflammations that happen in the eye, or other parts of the body -, and it is not unusual, in such cases, to add the yolk of a roasted egg, fine flour, poppy-seed, or endive. It healeth spreading ulcers in the head, being washed with ley made thereof ; being applied fresh, or boiled with any of the aforenamed articles, it relieves pains in the stomach; it also helpeth pains in the ears, being dropped into them ; and, steeped in vinegar and rose- water, it mitigateth the headach. The flowers of melilot and camomile are frequently mixed in clysters to expel wind and to ease pains ; also into poultices, for the same purpose ; and to assuage swellings or humours in the spleen, or other parts; and helpeth inflammations in any part of the body. The juice, dropped into the eyes, is a singular good medicine to take away any film or skin that cloudeth or dimmeth the eye-sight. The head often washed with the distilled water of the herb and flowers, or a lye made therewith, is effectual for those that have suddenly lost their senses ; as also to strengthen the memory, comfort the head and brain, and to preserve them from pains and the apoplexy.

Honingklaver of Koningskever. (Melilotus officinalis)

Beschrijving. Deze heeft vele groene stengels, zestig tot negentig centimeter hoog, die ontspringen aan een taaie, lange, witte wortel, die niet elk jaar eet; zie rondom: aan de gewrichten met kleine en ietwat lange, zoetgeurende bladeren, drie bijeen, onregelmatig ingedeukt aan de randen. De bloemen zijn geel, ook van een zoete geur en gevormd als andere klaver, maar klein, staand in kleine aren, de een boven de ander, een handbreedte lang of meer, die later veranderen in longvormige, kromme peulen, waarin zich plat enigszins bruin zaad bevindt.

Plaats. Het groeit overvloedig in veel delen van dit koninkrijk; aan de grenzen van Suffolk; in Essex, Huntingdonshire en vele andere plaatsen -, maar meestal in korenvelden en hoeken van weilanden.

Tijd. Het bloeit in juni en juli en is daarna snel rijp.

Regering en Deugden. Melilote, gekookt in wijn en aangebracht op de delen, verzacht alle harde tumoren en ontstekingen die in het oog of andere delen van het lichaam voorkomen - en het is niet ongebruikelijk, in dergelijke gevallen, om de dooier van een geroosterd ei, fijn meel, maanzaad of andijvie toe te voegen.

Het geneest zich uitbreidende zweren in het hoofd, gewassen gemaakt daarvan; vers aangebracht of gekookt met een van de bovengenoemde middelen, verlicht het maagpijn; het helpt ook bij oorpijn, door het erin te druppelen; en geweekt in azijn en rozenwater, verzacht het hoofdpijn. De bloemen van honingklaver en kamille worden vaak gemengd in klysma's om wind te verdrijven en pijn te verlichten; ook in kompressen, voor hetzelfde doel; en om zwellingen of levenslust in de milt of andere delen te verzachten; en helpt bij ontstekingen in elk deel van het lichaam. Het sap, gedruppeld in de ogen, is een bijzonder goed medicijn om elke film of huid te verwijderen die het zicht vertroebelde of vertroebelde. Het hoofd, vaak gewassen met het gedestilleerde water van het kruid en de bloemen of een daarmee gemaakt loog, is effectief voor mensen die plotseling hun verstand verloren hebben; evenals om het geheugen te versterken, het hoofd en de hersenen te troosten en ze te behoeden voor pijn en beroerte.

FRENCH AND DOG'S MERCURY.

Description. THIS riseth up with a square green (talk, full of joints, two feet high or thereabouts, with two leaves at every joint, and branches likewise from both sides of the stalk, set with fresh green leaves, somewhat broad and long, about the bigness of the leaves of basil, finely dented about the edges. Towards the tops of the stalks and branches, come forth, at every joint, in the male mercury, two small, round, green, heads, standing together upon a short footstalk, which, when ripe, are the seed, not bearing any flower. In the female, the stalk is longer, spike fashioned, set round about with small green husks, which are the flowers, made like small branches of grapes, which give no seed, but remain long upon the stalk without shedding. The root is composed of many small fibres, and peristieth every year on the approach of winter; it riseth again of its own sowing, and, where it is once suffered to sow itself, the ground will never be without it afterwards, even of both sorts, male and female.

French mercury helps conception. Costaeus, in his book of the nature of plants, fays, that the juice of mercury, holyhock, and purslain, mixed together, and the hands bathed therein, defendeth them from burning, if they are thrust into boiling lead. This is what shew-men and merry-andrews bathe their mouths with, whet they pretend to eat fire.

FRANS EN HONDEN BINGELKRUID. (Mercurialis annua, Mercurialis perennis)

Beschrijving. DIT verhief zich met een vierkante groene (pluim), vol gewrichten, ongeveer twee voet hoog, met twee bladeren bij elk gewricht en takken eveneens aan beide zijden van de stengel, bezet met frisgroene bladeren enigszins breed en lang, ongeveer zo groot als basilicumbladeren, fijn ingedeukt aan de randen. Naar de toppen van de stengels en takken toe, komen bij elk gewricht, bij de mannelijke Bingelkruid, twee kleine, ronde, groene hoofdjes tevoorschijn, die samen op een korte voetsteel staan, die, wanneer rijp, het zaad zijn en geen bloemen dragen. Bij de vrouwelijke is de stengel langer, aarvormig, rondom bezet met kleine groene schelpjes, die de bloemen zijn, gemaakt als kleine druiventakjes, die geen zaad geven, maar lang aan de stengel blijven zitten zonder af te vallen. De wortel is samengesteld uit vele kleine vezels en bleef elk jaar bestaan bij het naderen van de winter; het kwam weer op uit eigen zaaiing en waar het eenmaal zichzelf heeft mogen zaaien, zal de grond daarna nooit meer zonder zijn, zelfs van beide soorten, mannelijk en vrouwelijk.

Frans bingelkruid helpt bij de conceptie. Costaeus beweert in zijn boek over de aard van planten dat het sap van bingelkruid, stokroos en postelein, gemengd en de handen erin gewassen, hen beschermt tegen verbranding als ze in kokend lood worden gegooid. Dit is waar showmannen en andreasmolens hun mond mee wassen, terwijl ze doen alsof ze vuur eten.

DOG's MERCURY.

HAVING described that which is called French mercury, we come now to that ;which is known by the designation of dog's mercury.

Description. This is likewise of two kinds, male and female, having many stalks, slenderer and lower than mercury, and without any branches at all upon them. The root is set with two leaves at every joint, somewhat greater than the female, but more pointed and full of veins ; somewhat harder in handling; of a darker green colour, and less dented or snipped about the edges. At the joints, with the leaves, come forth longer stalks than the former, with two hairy round seeds upon them, twice as big as those of the former mercury. The taste thereof is herby, and the smell somewhat strong and virulent. The female hath much harder leaves, standing upon longer foot-stalks, and the stalks are also longer. From the joints come forth spikes of flowers similar to those of the French female mercury. The roots of both are numerous, and full of small fibres, which run under ground, and mat themselves very much; not perishing as the former mercury does, but remaining the whole winter, and shooteth forth new branches every ^ear, the old ones falling to the ground.

Place. The male and female French mercury are found wild in divers parts of the kingdom : particularly at a village called Brookland, in Romney-marsh, in the county of Kent.

The dog's mercury is to be found in various parts of Kent, and elsewhere, but the female is more seldom to be met with than the male.

Time. They flourish in the summer months, and then produce their seed.

Government and Virtues. Mercury, it is said, owns this herb, but we are of opinion that it is under the dominion of Venus. The decoction of the leave of mercury, or the juice thereof, in broth, or drunk with a little sugar put to it, purgeth choleric and watery humours. Hippocrates commendeth it wonderfully for women's diseases; when applied to the secret parts, it easeth the pains of the mother; and, when used as a decoction, helps women's courses, and expels the after- birth ; the decoction, mixed with myrrh or pepper, or applying the leaves externally, is effectual against the stranguary and diseases of the reins and bladder. It is also useful for sore and watery eyes, and for deafness and pains in the ears, by dropping the juice into them, and bathing them afterwards in white wine. The decoction thereof made with water and a cock, chicken, is a safe medicine against hot fits of the ague. It also cleanseth the lungs and stomach of phlegm, though rather offensive to the stomach. The juice, or distilled water, snuffed up into the nostrils, purgeth the head and eyes of catarrhs and rheums. Two or three ounces of the distilled water, with a little sugar, are sometimes taken, in the morning, fasting, to open and purge the body of gross, viscous, and melancholy, humours. What Dioscorides and Theophrastus relate of this herb is truly wonderful, if not fabulous, viz. that, if women use them, either inwardly or outwardly, for three days together, after conception, and their menses be slopped, they shall bring forth male or female children according to the kind of herb which they use. Mathiolus saith, that the seed, both of the male and female -mercury, boiled with wormwood, and drunk, cureth the yellow jaundice in a speedy manner. The leaves, or the juice, rubbed upon warts, taketh them away. The juice, mixed with some vinegar, helpeth all running scabs, tetters, ring-worms, and the itch. Galen saith, that, being. applied in the manner of a poultice to any swelling or inflammation, it digesteth the swelling, and allayeth the inflammation; and is therefore given in clysters to evacuate offensive humours from the belly. Dog's mercury, though less used, is notwithstanding serviceable. in purging off watery and melancholy humours.

HONDEN BINGELKRUID.

Nadat we de Franse bingelkruid beschreven hebben, komen we nu tot de plant die bekend staat onder de naam honden bingelkruidklant.

Beschrijving. Deze plant bestaat eveneens uit twee soorten, mannelijk en vrouwelijk, met veel stengels, slanker en lager dan bingelkruid en zonder enige vertakkingen. De wortel is bezet met twee bladeren bij elk gewricht, iets groter dan die van de vrouwelijke, maar puntiger en voller van nerven; iets moeilijker te hanteren; donkerder groen van kleur en minder ingedeukt of ingeknipt aan de randen. Bij de gewrichten, samen met de bladeren, komen langere stengels tevoorschijn dan bij de eerste, met twee harige ronde zaden erop, twee keer zo groot als die van het eerste bingelkruid. De smaak ervan is hierdoor en de geur enigszins sterk en virulent. De vrouwelijke plant heeft veel hardere bladeren, die op langere voetstelen staan en de stengels zijn ook langer. Uit de gewrichten komen bloemaren voort die lijken op die van de Franse vrouwelijke bingelkruid. Beide soorten hebben talrijke wortels en zitten vol met kleine vezels, die onder de grond groeien en zich dicht op elkaar nestelen. Ze vergaan niet zoals de eerste soort, maar blijven de hele winter bestaan en schieten elk jaar nieuwe takken uit, terwijl de oude op de grond vallen.

Plaats. Het mannelijke en vrouwelijke Franse bingelkruid worden in het wild aangetroffen in diverse delen van het koninkrijk: met name in een dorp genaamd Brookland, in Romney Marsh, in het graafschap Kent.

Het honden bingelkruid is te vinden in verschillende delen van Kent en elders, maar het vrouwtje wordt minder vaak aangetroffen dan het mannetje.

Tijd. Ze bloeien in de zomermaanden en produceren dan hun zaad.

Regering en deugden. Mercurius, zo wordt gezegd, bezit dit kruid, maar wij zijn van mening dat het onder de heerschappij van Venus staat. Het afkooksel van het blad, van bingelkruid of het sap ervan, in bouillon of gedronken met een beetje suiker erbij, zuivert cholerische en waterige levensgeesten. Hippocrates prees het wonderbaarlijk voor vrouwenziekten; wanneer het op de intieme delen werd aangebracht, verlicht het de pijnen van de moeder; en wanneer gebruikt als afkooksel, bevordert het de menstruatie en verdrijft het de nageboorte; Het afkooksel, gemengd met mirre of peper of door de bladeren uitwendig aan te brengen, is effectief tegen stank en ziekten van de aderen en de blaas. Het is ook nuttig bij pijnlijke en tranende ogen en bij doofheid en oorpijn, door het sap erin te druppelen en ze daarna te baden in witte wijn. Het afkooksel ervan, gemaakt met water en een haan, is een veilig medicijn tegen koortsaanvallen. Het reinigt ook de longen en de maag van slijm, hoewel het de maag enigszins aantastte. Het sap of gedestilleerd water, opgesnoven in de neusgaten, reinigt het hoofd en de ogen van slijm en verkoudheid.

Twee of drie ons van het gedestilleerde water, met een beetje suiker, wordt soms 's ochtends ingenomen, terwijl men vast, om het lichaam te openen en te zuiveren van grove, stroperige en melancholische levensgeesten. Wat Dioscorides en Theophrastus over dit kruid vertellen is werkelijk wonderbaarlijk, zo niet fabelachtig, namelijk dat als vrouwen het drie dagen achter elkaar gebruiken, zowel inwendig als uitwendig, na de conceptie en het opdrinken van hun menstruatie, ze mannelijke of vrouwelijke kinderen zullen baren, afhankelijk van het soort kruid dat ze gebruiken. Matthiolus zegt dat het zaad, zowel van mannelijk als vrouwelijk bingelkruid, gekookt met alsem en gedronken, de gele geelzucht snel geneest. De bladeren of het sap, op wratten gewreven, verwijdert ze. Het sap, gemengd met wat azijn, helpt tegen alle doorlopende korsten, etters, ringworm en jeuk. Galenus zegt dat, aangebracht als een kompres op een zwelling of ontsteking, verteert het de zwelling en verlicht het de ontsteking; het wordt daarom in klysma's gegeven om schadelijke levensgeesten uit de buik te verwijderen. Honden bingelkruid, hoewel minder gebruikt, is desalniettemin nuttig bij het zuiveren van waterige en sombere levensgeesten.

MINT.

Description. OF all the kind of mints, the spear-mint, or hart-mint, is the most useful ; the description thereof will therefore be sufficient. Spear- mint hath divers round long stalks, with narrow leaves set thereon of a dark green colour. The flowers stand in spiked heads at the tops of the branches, being of a pale bluish colour. The smell or scent thereof is somewhat similar to basil ; it increaseth by the root, under ground, as all the others do.

Place. It is an usual inhabitant of gardens ; and, though it seldom giveth any good seed, yet this defects recompensed by the plentiful increase of the root, which t)ei;ig once planted in a garden is hardly to be eradicated. It flowers in August.

Government and Virtues. It is an herb of Venus. Dioscorides saith it hath a heating, drying, and binding, quality; therefore the juice, taken with vinegar, stayeth bleeding ; it is an incentive to venery and bodily lust. Two or three branches thereof, taken with the juice of sour pomegranates, slay the hiccough, vomiting, and allay choler. It dissolveth imposthumes, being applied with barley-meal. It is good to repress the milk in women's breasts; and for such as have swoln, flagging, or large, breasts. Applied with fait, it helpeth the bite of a mad dog with mead or honeyed water, it easeth the pains of the ears, and taketh away the roughness of the tongue, being rubbed thereupon. If the leaves are boiled or steeped in milk before drinking, it hindereth the curdling thereof on the stomach. In short it is a very powerful stomachic. The frequent use hereof is very efficacious in slopping women's courses and the whites. Applied to the forehead or temples, it easeth pains of the head ; it is good to wash the heads of young children, being a preventative against all manner of breakings-out, sores, or scabs, thereon ; it also healeth chops in the fundament, and is exceedingly useful against the poison of venomous creatures. The distilled water from mint is available for all the purposes aforesaid, yet more weakly; but the spirit thereof, when properly and chemically drawn, is much more powerful than the herb itself. Simon Sethi saith, it helpeth a cold liver ; strengtheneth the belly and stomach,; causeth digestion ; slayeth vomiting and the hiccough ; is good against: the gnawing of the heart; provoketh appetite; taketh away obstructions of the liver, and stirreth up bodily lust but it must not be taken in too great quantities, as it tends to make the blood thin and whevish, and turneth it into choler; therefore choleric people must abstain from it. It is a safe medicine for the bite of a mad dog, being bruised with fait, and applied to the wound. The powder of it, being dried, and taken after victuals, helpeth digestion, and those that are splenetic. Taken in wine, it helpeth women in sore travail in child-bearing. It is good against the gravel and stone in the kidneys, and the stranguary. Being smelled unto, it is comfortable for the head and memory. The decoction thereof, when used as a gargle, cureth the mouth and gums when sore, and helpeth a stinking breath; when mixed with rue and coriander, also used as a gargle, it causeth the palate of the mouth to return to its place, when down. Mint, saith Pliny, exhilarates the mind, and is therefore proper for the studious. When put into any vessel containing milk, it hindereth the curdling thereof, and no butter can be got therefrom.

The virtues of the wild or horse mint, which grows in ditches, and by the sides of rivers (the description of which is unnecessary, being so well known), are especially to dissolve wind in the stomach, to help the cholic, and those that are short-winded, and are an effectual remedy against: venereal dreams and pollutions in the night, being outwardly applied to the testicles. The juice dropped into the ears easeth the pains thereof and destroyeth the worms that breed therein. They are good against the venomous biting of serpents. The juice, laid on warm, helpeth the king's-evil or kernels in the throat. The decoction, or distilled water, helpeth a stinking breath proceeding from the corruption of the teeth; and, snuffed up into the nose, purgeth the head. Pliny saith, that eating of the leaves, and applying some of them to the face, have been found, by experience, to cure the leprosy, and, when used with vinegar, to help the scurs or dandriff of the head.

They are extremely bad for wounded people ; it being asserted, that whoever eats mint, when wounded, will never be cured.

(For the bite of a mad dog, the author's Solar Tincure combines all the virtues of this and other such herbs, and is an infallible remedy, whether the bite is received by man or beast. Let the part bitten be washed clean out, after which, pour the tincture in and round the affected part, and wherever the hydrophobia is supposed to have fallen, since some seme lint dipped three or four times, and let a few drops be taken frequently in a wine-glass of water.)

MUNT. (Mentha spicata)

Beschrijving. Van alle muntsoorten is de groene munt of hartmunt, het meest bruikbaar; de beschrijving ervan zal daarom voldoende zijn. Groene munt heeft diverse ronde lange stelen met smalle donkergroene blaadjes. De bloemen staan in puntige hoofdjes aan de toppen van de takken en hebben een lichtblauwachtige kleur. De geur ervan lijkt enigszins op basilicum; het vermeerdert zich via de wortel ondergronds, zoals alle andere soorten.

Plaats. Het is een gebruikelijke tuinbewoner; en hoewel het zelden goed zaad geeft, is dit gebrek, gecompenseerd door de overvloedige groei van de wortel, die men ooit in een tuin plantte, nauwelijks uit te roeien. Het bloeit in augustus.

Regering en Deugden. Het is een kruid van Venus. Dioscorides zegt dat het een verwarmende, drogende en bindende werking heeft; daarom bleef het sap, ingenomen met azijn, bloeden; het is een prikkel tot eerbied en lichamelijke lust. Twee of drie takken ervan, ingenomen met het sap van zure granaatappels, bestrijden de hik, het braken en de gal. Het loste een zwelling met pus op; een abces, aangebracht met gerstemeel. Het is goed om de melkproductie in vrouwenborsten te onderdrukken; en voor degenen met gezwollen, verslapte of grote borsten. Aangebracht met vet, verzachtte het de beet van een dolle hond met mede of honingwater, verzachtte het de oorpijn en nam het de ruwheid van de tong weg, wanneer het eroverheen gewreven werd. Als de bladeren gekookt of in melk geweekt worden voordat ze gedronken worden, verhindert het dat ze gaan stremmen in de maag. Kortom, het is een zeer krachtig maagmiddel. Het veelvuldig gebruik hiervan is zeer effectief bij het afspoelen van vrouwenkleding en het wit van de was. Aangebracht op het voorhoofd of de slapen, verlicht het hoofdpijn; het is goed om de hoofden van jonge kinderen te wassen, omdat het een preventief middel is tegen allerlei soorten uitslag, zweren of korsten daarop; het geneest ook wonden in het fundament en is buitengewoon nuttig tegen het gif van giftige wezens. Het gedestilleerde water van munt is beschikbaar voor alle bovengenoemde doeleinden, zij het in mindere mate; maar de werkzame stof ervan is, wanneer het op de juiste manier en chemisch wordt gewonnen, veel krachtiger dan het kruid zelf. Simon Sethi zegt dat het helpt bij een koude lever; het versterkte de maag en de maag; bevordert de spijsvertering; onderdrukte braken en de hik; is goed tegen: het knagen van het hart; wekte de eetlust op; Het verwijdert verstoppingen in de lever en wekt lichamelijke lust op, maar het mag niet in te grote hoeveelheden worden ingenomen, omdat het de neiging heeft het bloed dun en weiachtig te maken en het in cholera te veranderen; daarom moeten cholerische mensen ervan afzien. Het is een veilig medicijn tegen de beet van een dolle hond, wanneer het met vet wordt gekneusd en op de wond wordt aangebracht. Het poeder ervan, gedroogd en na voedsel ingenomen, bevordert de spijsvertering en bij mensen met miltproblemen. Ingenomen in wijn, helpt het vrouwen in barensnood tijdens de zwangerschap. Het is goed tegen gruis en stenen in de nieren en tegen maagzuur. Aangestreken is het aangenaam voor het hoofd en het geheugen. Het aftreksel ervan, gebruikt als gorgeldrank, geneest de mond en het tandvlees bij pijn en helpt tegen een stinkende adem; gemengd met wijnruit en koriander, eveneens gebruikt als gorgeldrank, zorgde het ervoor dat het gehemelte weer op zijn plaats kwam wanneer het naar beneden was. Munt, zegt Plinius, verkwikt de geest en is daarom geschikt voor de studerende mens. Wanneer het in een vat met melk wordt gedaan, verhindert die het stremmen ervan en kan er geen boter uit worden verkregen. De weldaden van wilde munt, die groeit in sloten en langs rivieroevers (de beschrijving hiervan is overbodig, aangezien deze zo bekend is), zijn met name het oplossen van wind in de maag, het helpen van mensen met koliek en kortademigheid en het is een effectief middel tegen geslachtsdromen en nachtelijke verontreinigingen, door het uitwendig op de testikels aan te brengen. Het sap dat in de oren druppelde, verlicht de pijn en vernietigde de wormen die zich daarin voortplanten. Het is goed tegen de giftige beten van slangen. Het sap, warm aangebracht, verlicht het koningskwaad of de pitten in de keel. Het afkooksel of gedestilleerd water, verhelpt een stinkende adem, veroorzaakt door tandbederf; en opgesnoven in de neus, reinigt het hoofd. Plinius zegt dat het eten van de bladeren en het aanbrengen ervan op het gezicht, door ervaring melaatsheid kan genezen en in combinatie met azijn, schilfers of roos op het hoofd kan verminderen.

Ze zijn buitengewoon slecht voor gewonde mensen; er wordt beweerd dat wie munt eet, wanneer hij gewond is, nooit zal genezen.

(Voor de beet van een dolle hond combineert de Zonnetinctuur van de auteur alle deugden van dit en andere soortgelijke kruiden en is een onfeilbaar middel of de beet nu door mens of dier wordt opgelopen. Spoel de gebeten plek schoon en giet de tinctuur vervolgens in en rond de aangetaste plek en overal waar de hondsdolheid zou moeten zijn gevallen, aangezien een beetje pluis drie of vier keer wordt gedoopt en een paar druppels regelmatig in een wijnglas water worden genomen.)

MISTLETOE.

Description. THIS riseth up from the branch or arm of the tree whereon it groweth, with a woody stem, parting itself into sundry branches, and they are again divided into many other smaller twigs, interlacing themselves one within another, very much covered with a greyish green bark, having two leaves set at every joint and at the end likewise, which are somewhat long and narrow, small at the bottom, but broader towards the end. At the knots or joints of the boughs and branches grow small yellowish flowers, which turn into small, round, white, transparent, berries, three or four together, full of glutinous moisture, with a blackish seed in each of them, which w.as never yet known to produce any thing, though planted in gardens, and other places, for the purpose of trying it.

Place. It groweth very rarely on oak-trees in this kingdom, but upon sundry others, as well timber as fruit trees ; and is to be met with in woods, groves, &c.

Time. It flowereth in the springtime, but the berries are not ripe until October, and, remaining on the branches, serve the birds for food in severe weather.

Government and Virtues. That it is under the dominion of the Sun is without a doubt; that which grows upon the oak participates something of the nature of Jupiter, because an oak is one of his trees; as also that which grows upon peartrees and apple-trees participates something of that nature, because he rules the trees it grows upon, having no root os its own ; but why that sthould have mor? virtue that grows upon the oak is not so easily determinable, unless because it is rarest and hardest to be come at. Clusius asserts, that which grows upon peartrees is equally efficacious with the other sorts, provided it doth not touch the ground after it is gathered; and also saith, that, being hung about the neck, it remedies witchcraft. Both the leaves and berries of misletoe are of a hot and dry nature, and of subtle parts. Bird-lime, made thereof, doth mollify hard knots, tumours, and imposthumes; ripening and discussing them; draweth forth thick as well as thin humours from the remote parts of the body, digesting and separating them ; and, being mixed with equal parts of rosin and wax, mollifies the hardness of the spleen, and healeth old ulcers and sores ; being mixed with sandarac and orpiment, with quick-lime and wine-lees added thereto, it draws off foul nails from the flesh. Mathiolus saith, that the misletoe of the oak (being the best), made into powder, and given in drink to those that have the falling sickness, doth assuredly heal them ; provided it be taken forty days together. Some hold it so highly in . estimation, that it is termed lignum sancta crucis, or wood of the holy cross, believing it to help the falling sickness, apoplexy, and palsy, very speedily, not only when taken inwardly, but applied externally, by hanging it about the neck. Tragus saith, that by bruising the green wood of any misletoe, and dropping the juice so drawn therefrom into the ears of those who are troubled with imposthumes, it healeth the same in a few days.

The powder of it also cures a pleurisy, and forces the courses. Some think the misletoe that grows on the hasel-tree is better for the falling sickness, and other diseases of the head, than that which grows on the oak. Henricus ab Steers thinks it does not grow on hasel-trees till they are about an hundred years old. A young lady, having been long troubled with the falling sickness, for which she had taken every thing prescribed for her by the most famous doctors, without effect:, but growing rather worse, having eight or ten dreadful fits in a day, was cured only by the powder of true misletoe, given as much as would lie on a sixpence, early in the morning, in black-cherry-water, or in beer, for some days near the full-moon.

MARETAK. (Viscum album)

Beschrijving. DEZE is ontstaan uit de tak of arm van de boom waarop het groeit, met een houtachtige stam, die zich in diverse takken verdeelt en die weer verdeeld zijn in vele andere kleinere twijgen, die zich in elkaar verstrengelen, grotendeels bedekt met een grijsgroene schors, met twee bladeren aan elk gewricht en aan het uiteinde, die enigszins lang en smal zijn, klein aan de onderkant, maar breder naar het uiteinde toe. Aan de knopen of gewrichten van de takken en takken groeien kleine geelachtige bloemen, die zich ontwikkelen tot kleine, ronde, witte, transparante bessen, drie of vier bij elkaar, vol kleverig vocht, met een zwartachtig zaadje in elk ervan, waarvan nog nooit bekend was dat het iets opleverde, hoewel het in tuinen en andere plaatsen werd geplant om het te proberen.

Plaats. Het groeit zeer zelden op eikenbomen in dit koninkrijk, maar op diverse andere, zowel hout- als fruitbomen; en is te vinden in bossen, bosjesenz.

Tijd. De plant bloeit in het voorjaar, maar de bessen rijpen pas in oktober en dienen, als ze aan de takken blijven hangen, de vogels als voedsel bij slecht weer.

Regering en Deugden. Dat de plant onder de heerschappij van de zon staat, staat buiten kijf; wat op de eik groeit, heeft iets van Jupiter’ s aard, omdat een eik een van zijn bomen is; zoals ook wat op peren- en appelbomen groeit, iets van die aard heeft, omdat het de bomen waarop het groeit beheerst, zonder eigen wortels; maar waarom datgene wat op de eik groeit meer deugd zou moeten hebben, is niet zo gemakkelijk vast te stellen, tenzij omdat het zeldzaamst en moeilijkst te vinden is. Clusius beweert dat wat op perenbomen groeit even effectief is als de andere soorten, mits het de grond niet raakt nadat het geplukt is; en hij zegt ook dat het, wanneer het om de nek wordt gehangen, hekserij bestrijdt. Zowel de bladeren als de bessen van maretak zijn van een hete en droge aard en bestaan uit fijne deeltjes. Vogellijm, gemaakt daarvan, verzacht harde knopen, tumoren en een zwelling met pus; een abces; laat ze rijpen en oplossen; haalt zowel dikke als dunne levensgeesten uit de afgelegen delen van het lichaam, verteert en scheidt ze af; en gemengd met gelijke delen hars en was, verzacht het de hardheid van de milt en geneest het oude zweren en wonden; Vermengd met sandrak en orpiment, waaraan ongebluste kalk en wijndraf zijn toegevoegd, verwijdert het vieze nagels uit het vlees. Matthiolus zegt dat de maretak van de eik (de beste), vermalen tot poeder en als drank gegeven aan degenen die aan de vallende ziekte lijden, hen zeker geneest; mits het veertig dagen achter elkaar wordt ingenomen.

Sommigen hebben er zoveel respect voor dat het lignum sancta crucis oftewel hout van het heilige kruis, wordt genoemd. Ze geloven dat het zeer snel helpt tegen vallende ziekte, beroerte en verlamming, niet alleen wanneer het inwendig wordt ingenomen, maar ook wanneer het uitwendig wordt aangebracht door het om de nek te hangen. Tragus zegt dat door het groene hout van een maretak te kneuzen en het daaruit getrokken sap in de oren te druppelen van degenen die last hebben van een zwelling met pus; een abces, het deze binnen een paar dagen geneest.

Het poeder ervan geneest ook pleuritis en versnelt de loop van de ziekte. Sommigen denken dat de maretak die op de hazelaar groeit beter is tegen vallende ziekte en andere hoofdziekten dan die welke op de eik groeit. Henricus ab Steers denkt dat het pas op hazelaars groeit als ze ongeveer honderd jaar oud zijn. Een jonge dame die al lange tijd last had van een vallende ziekte, waarvoor ze alles had ingenomen wat de beroemdste dokters haar hadden voorgeschreven, maar zonder resultaat. Haar toestand werd steeds erger en ze kreeg acht of tien vreselijke aanvallen op één dag. Ze werd alleen genezen door poeder van echte maretak. Ze gaf het poeder een hoeveelheid van een sixpence, vroeg in de ochtend, in kersenwater of in bier, gedurende enkele dagen rond volle maan.

MONEY -WORT, or HERB-TWOPENCE.

Description. THE common money-wort sendeth forth, from a small thready root, divers long, weak, and slender, branches, lying and running upon the ground two or three feet long or more, set with leaves two at a joint, one against another at equal distances, which are almost: round, but jointed at the ends, smooth, and of a good green colour. At the joints, with the leaves from the middle forward, come forth at every joint sometimes one yellow flower, and sometimes two, landing each on a small foot-stalk, formed of five leaves, narrow and pointed at the ends, with some yellow threads in the middle ; which being past, there come in their places small round heads of seed.

Place. It groweth plentifully In almost every part of the kingdom, commonly in moist grounds, by the sides of hedges, and in the middle of grassy fields.

Time. They flower in June and July, and their seed is ripe quickly after.

Government anu Virtues. Venus owns it. Money-wort is singular good to slay all fluxes in man or woman, whether they be lasks, bloody fluxes,, the flowing of women's courses, blee lings inwardly or outwardly, and the weakness of the stomach that is given to casting. It is also very good for all ulcers or excoriations of the lungs, or other inward parts. It is exceeding good for all wounds, whether fresh and green, or old ulcers of a spreading nature, and healeth them speedily ; for all which purposes, the juice or the herb; the powder drunk in water wherein hot steel hath been often quenched; the decoction of the green herb in wine or water drunk ; the seed, juice, or decoction used to wash or bathe the outward places, or to have tents dipped therein and applied to the wounds ; are effectual.

GELDTAKJE of PENNINGKRUID. (Lysimachia nummularia)

Beschrijving. Het gewone penningkruid zaait, vanuit een kleine, draadachtige wortel, diverse lange, zwakke en slanke takken uit die over de grond liggen en lopen, twee of drie voet lang of meer, bezet met bladeren die twee op een gewricht staan, de een tegen de ander op gelijke afstand, die bijna rond zijn, maar aan de uiteinden geleed, glad en mooi groen van kleur. Op de gewrichtjes, met de bladeren vanuit het midden naar voren, komen bij elk gewricht soms één gele bloem en soms twee, die elk landen op een klein steeltje, gevormd uit vijf bladeren, smal en puntig aan de uiteinden, met enkele gele draden in het midden, die voorbij de kleine ronde zaadhoofdjes komen.

Plaats. Het groeit overvloedig in bijna elk deel van het koninkrijk, meestal in vochtige grond, langs heggen en midden in grasvelden.

Tijd. Ze bloeien in juni en juli en hun zaad is snel daarna rijp.

Regering en deugden. Venus bezit het. Geldkruid is bijzonder goed om alle vloeiingen bij man of vrouw te doden of het nu gaat om wonden, bloedige vloeiingen, het vloeien van vrouwelijke wonden, inwendige of uitwendige bloedingen en de zwakte van de maag die vatbaar is voor braken. Het is ook zeer goed voor alle zweren of ontvellingen van de longen of andere inwendige delen. Het is buitengewoon goed voor alle wonden of ze nu vers en groen zijn of oude zweren met een uitzaaiingen geneest ze snel; voor al deze doeleinden, het sap of het kruid; het poeder gedronken in water waarin vaak heet staal is geblust; het afkooksel van het groene kruid gedronken in wijn of water; het zaad, sap of afkooksel gebruikt om de uitwendige plekken te wassen of te baden of om tenten erin te dopen en op de wonden aan te brengen; zijn effectief.

MOON-WORT.

Description. IT riseth up, usually, but with one dark-green, thick and flat, leaf, standing upon a short foot-stalk, not above two fingers breadth; but, when it flowers, bears a small flower stalk, about four or five inches high, having but one leaf set in the middle thereof, which is much divided on both sides, into sometimes five or seven parts on a side, and sometimes more, each of which parts is small next the middle rib, but broad forwards, and round-pointed, resembling a half-moon, from whence it takes its name, the uppermost parts or divisions being less than the lowest. The stalk riseth above this leaf two or three inches, bearing many branches of small long tongues, every one like the spiky head of adders- tongue of a brownish colour, which, whether they may be called the flowers or seed, is not so well certified ; but, after continuing a while, resolve into a mealy dust. The root is small and fibrous. This hath sometimes divers such-like leaves as are before described, with so many branches or tops rising from one stalk, each divided from the other.

Place. It groweth on hills and heaths, particularly where there is plenty of grass.

Time. It is to be found only in April and May ; but in June, if hot weather cometh, It generally withers and dies.

Government And Virtues. The moon owns this herb. Moon -wort is cold and drying, in a greater degree even than adders-tongue, and is therefore serviceable in all wounds, both inward and outward. The leaves boiled in red wine, and drunk, stay the immoderate flux of women's courses, and the whites. It also slayeth bleeding, vomiting, and other fluxes ; helpeth all blows and bruises, and consolidates fractures and dislocations. It is good for ruptures ; but is chiefly used by most, with other herbs, to make oils, or other balsams, to heal fresh or green wounds, either inward or outward, for which it is exceeding good, as is before observed.

Alchemists say, that this herb is peculiarly useful to them in making silver.— It is reported, that whatever horse casually treads upon this herb will Jose his shoes ; it is also said to have the virtue of unlocking their fetlocks and causing them to fall off ; but, whether these reports be fabulous or true, it is well-known to the country people by the name of unshoe-horse. Galen saith, that, if it be given to such as are enraged by the biting of a mad dog, it doth perfectly cure them.

MAANKRUID. (Botrychium lunaria)

Beschrijving. Het is gewoonlijk opgericht, maar met één donkergroen, dik en plat blad, staand op een korte voetsteel, niet meer dan twee vingers breed; maar wanneer het bloeit, draagt het een kleine bloemsteel, ongeveer 10 of 13 cm hoog, met slechts één blad in het midden ervan, dat aan beide zijden sterk verdeeld is, soms in vijf of zeven delen aan een kant en soms meer, elk van welke delen klein is naast de middelste nerf, maar breed naar voren en rondpuntig, lijkend op een halve maan, waaraan het zijn naam ontleent, waarbij de bovenste delen of afdelingen kleiner zijn dan de onderste. De stengel staat twee of drie cm boven dit blad uit en draagt vele takken met kleine, lange tongen, elk zoals de stekelige kop van addertong, van een bruinachtige kleur, die of ze nu de bloemen of het zaad genoemd kunnen worden, niet zo goed gecertificeerd zijn; maar na een tijdje te hebben gestaan, veranderen in een melig poeder. De wortel is klein en vezelig. Deze heeft soms verschillende bladeren zoals eerder beschreven, met zoveel takken of toppen die uit één stengel oprijzen, elk gescheiden van de andere.

Plaats. Het groeit op heuvels en heidevelden, vooral waar veel gras is.

Tijd. Het is alleen te vinden in april en mei; maar in juni, als het warm weer wordt, verwelkt het meestal en sterft af.

Regering en deugden. De maan bezit dit kruid. Maankruid is koud en uitdrogend, zelfs in sterkere mate dan addertong en is daarom werkzaam bij alle wonden, zowel inwendig als uitwendig. De bladeren, gekookt in rode wijn en gedronken, stelpt de overmatige bloedingen van vrouwen en het witte. Het stilt ook bloedingen, braken en andere bloedingen; het helpt bij alle klappen en kneuzingen en verstevigt breuken en ontwrichtingen. Het is goed tegen breuken; maar wordt door de meesten voornamelijk gebruikt, samen met andere kruiden, om oliën of andere balsems te maken, om verse of groene wonden te genezen, zowel inwendig als uitwendig, waarvoor het buitengewoon goed is, zoals eerder opgemerkt.

Alchemisten zeggen dat dit kruid bijzonder nuttig is voor hen bij het maken van zilver. — Er wordt gezegd dat elk paard dat achteloos op dit kruid stapt, zijn hoefijzers zal slijpen; het zou ook de kracht hebben om hun vetlokken los te maken en ze eraf te laten vallen; Maar of deze berichten nu fabelachtig of waar zijn, het is bij de plattelandsbewoners welbekend onder de naam 'onthoeven het paard'. Galenus zegt dat het, als het gegeven wordt aan degenen die woedend worden van het bijten van een dolle hond, hen volkomen geneest.

MOSS.

IT would be needless to trouble the reader with a description of every kind of moss ; that of the ground-moss and tree-moss, which are both well-known, being sufficient for our purpose.

Place. The ground-moss grows in moist woods, at the bottom of hills, in boggy -grounds, shadowy ditches, and other such-like places, in all parts of the kingdom.

The other groweth only upon trees.

Government and Virtues, All sorts of moss are under the dominion of Saturn. The ground-moss, being boiled in wine, and drunk, is held to be very efficacious in breaking the stone, and to expel and drive it forth by urine. Tlie herb, bruised and boiled in water, and applied, easeth all inflammations and pains proceeding from hot causes ; and is therefore used to relieve pain arising from the gout.

The different kinds of tree-moss are cooling and binding, and partake of a digesting and mollifying quality withal, as Galen saith. But each moss doth partake of the nature of the tree from whence it is taken ; therefore that of the oak is more binding, and is of good effed: to stay fluxes in men or women ; as also vomitings or bleedings, the powder thereof being taken in wine. The decoction thereof in wine Is very good for women to be bathed with, or to sit over, that are troubled with the overflowings of their courses. The same, being drunk, stayeth the stomach that is troubled with casting, or the hiccough ; and, Avicenna saith, it comforteth the heart. The powder thereof, taken in drink for some time together, is thought available for the dropsy. The oil of roses, which has had some fresh moss steeped therein for a time, and afterwards boiled and applied to the temples and forehead, doth wonderfully ease the headach arising from a hot cause ; as also the distillation of hot rheum or humours from the eyes, or other parts. The ancients used it much in their ointments and other medicines, against latitude, and to strengthen and comfort the sinews ; it may, consequently, be applied by the moderns with equal success.

MOS. (Mos soorten)

Het is overbodig de lezer lastig te vallen met een beschrijving van alle soorten mos; die van grondmos en boommos, die beide welbekend zijn, is voldoende voor ons doel.

Plaats. Grondmos groeit in vochtige bossen, aan de voet van heuvels, in moerassige gronden, schaduwrijke sloten en andere soortgelijke plaatsen, in alle delen van het koninkrijk.

De andere groeit alleen op bomen.

Regering en deugden. Alle soorten mos vallen onder de heerschappij van Saturnus. Grondmos, gekookt in wijn en gedronken, wordt beschouwd als zeer effectief in het breken van stenen en het uitdrijven en wegdrijven ervan met urine. Het kruid, gekneusd, gekookt in water en aangebracht, verlicht alle ontstekingen en pijnen die voortkwamen uit hete oorzaken; en wordt daarom gebruikt om pijn te verlichten die voortkomt uit jicht. De verschillende soorten boommos zijn verkoelend en bindend en hebben bovendien een verterende en verzachtende werking, zoals Galenus zegt. Maar elk mos heeft de eigenschappen van de boom waaruit het afkomstig is; daarom is dat van de eik bindender en heeft het een gunstig effect: het kan braken of bloedingen bij mannen of vrouwen tegengaan; evenals braken of bloedingen, waarbij het poeder ervan in wijn wordt opgenomen. Het afkooksel ervan in wijn is zeer goed voor vrouwen om mee te baden of om bovenop te zitten, die last hebben van het overstromen van hun menstruatie. Hetzelfde, gedronken, stilde de maag die last heeft van braken of hik; en Avicenna zegt, het vertroost het hart. Het poeder ervan enige tijd achter elkaar ingenomen in drank, wordt beschouwd als geschikt voor waterzucht. De olie van rozen, waarin wat vers mos een tijdje is geweekt en daarna gekookt en aangebracht op de slapen en het voorhoofd, verzacht wonderbaarlijk de hoofdpijn die voortkomt uit een hete oorzaak, evenals de distillatie van hete reuma of levensgeesten uit de ogen of andere delen. De ouden gebruikten het veel in hun zalven en andere medicijnen, tegen lauwheid en om de pezen te versterken en te verzachten; het kan daarom door de modernen met evenveel succes worden toegepast.

MOTHER-WORT.

Description. THIS hath a hard, square, brownish, rough, strong, stalk, rising three or four feet high at least, spreading into many branches, whereon grow leaves on each side, with long foot-stalks, two at every joint, which are somewhat broad and long, as It were rough or crumpled, with many great veins thereon of a sad green colour, deeply dented about the edges, and almost divided. From the middle of the branches, up to the tops of them (which are very long and small), grow the flowers round about them, at distances, in sharp-pointed, rough, hard, husks of a more red or purple colour than balm or hoarhound, but in the same manner or form as horehound; after which come small, round, blackish, seeds, in great plenty. The root sendeth forth a number of long strings and small fibres, taking strong hold in the ground of a dark yellowish or brownish colour, and remaineth as the horehound doth; the smell of this being not much different from It.

Place. It Is only produced In gardens In this kingdom.

Government And Virtues. Venus owns this herb, and it is under Leo. There Is no better herb to drive melancholy vapours from the heart, to strengthen it, and make the mind cheerful, blithe, and merry. It may be kept in a syrup or conserve ; therefore the Latins call it cardiaca. The powder thereof, the quantity of a spoonful, drunk in cold wine, is a wonderful help to women in sore travail, as also for suffocations or risings of the mother; and from these effects It most likely got the name of mother-wort. It also provoketh urine, and women's courses ; cleanseth the chest of cold phlegm oppressing it, and killeth worms in the belly. It Is of good use to warm and dry up the cold humours, to digest and disperse them that are settled in the veins, joints, and sinews of the body, and to help cramps and convulsions.

MOEDERKRUID. (Leonurus cardiaca)

Beschrijving. DEZE heeft een harde, vierkante, bruinachtige, ruwe, sterke stengel, die minstens een meter of vier hoog wordt en zich over vele takken uitspreidt, waaraan aan elke kant bladeren groeien, met lange voetstelen, twee op elk gewricht, die enigszins breed en lang zijn, als het ware ruw of gekreukt, met vele grote nerven erop, van een droevige groene kleur, diep ingedeukt aan de randen en bijna gespleten. Vanuit het midden van de takken, tot aan de toppen ervan (die erg lang en klein zijn), groeien de bloemen eromheen, op afstand, in scherp gepunte, ruwe, harde schillen, van een meer rode of paarse kleur dan balsem of lood, maar op dezelfde manier of vorm als de dovenetel; daarna komen er kleine, ronde, zwartachtige zaden, in grote hoeveelheden. De wortel zendt een aantal lange draden en kleine vezels uit, die zich stevig in de grond vastzetten, van een donkergele of bruinachtige kleur zijn en blijven zoals de dovenetel; De geur hiervan verschilt niet veel van Het.

Plaats. Het wordt alleen in tuinen in dit koninkrijk geproduceerd.

Regering en Deugden. Venus bezit dit kruid en het staat onder Leo. Er is geen beter kruid om melancholische dampen uit het hart te verdrijven, het te versterken en de geest vrolijk, blij en vrolijk te maken. Het kan in siroop of conserven worden bewaard; daarom noemen de Latijnen het cardiaca. Het poeder ervan, de hoeveelheid van een lepel, gedronken in koude wijn, is een wonderbaarlijke hulp voor vrouwen in barensnood, evenals bij verstikking of oprispingen van de moeder; en aan deze effecten dankt het hoogstwaarschijnlijk de naam hartgespan. Het veroorzaakt ook urine- en vrouwenloop; reinigt de borst van koud slijm dat erop drukte en doodt wormen in de buik. Het is nuttig om de koude levensgeesten te verwarmen en te drogen, om ze die zich in de aderen, gewrichten en pezen van het lichaam hebben genesteld te verteren en te verspreiden en om krampen en stuiptrekkingen te verlichten.

MOUSE-EAR.

Description. MOUSE-EAR is a low herb, creeping upon the ground by small strings like the strawberry plant, from which it shooteth forth small roots, whereat grows upon the ground, many small and somewhat short leaves, set in a round form together, hollowish in the middle, where they are broadest of an hoary colour all ever, and very hairy, which, being broken, produce white milk. From among these leaves spring up two or three small hoary stalks, about a span high, with a few smaller leaves thereon ; at the tops whereof standeth usually but one flower, consisting of many paler yellow leaves, broad at the points, and a little dented in, set in three or four rows, the largest outermost, very like a dandelion flower, and a little reddish underneath about the edges, especially if it grow in dry ground; which, after they have stood long in flower, turn into down, which, with the seed, is blown away by the wind.

Place. It groweth on the banks of ditches, and in sandy ground.

Time. It flowereth in June and July, and remaineth green all the winter.

Government And Virtues. The moon owns this herb also. The juice thereof, taken in wine, or the decoction thereof drunk, doth help the jaundice, although of long continuance ; it is a special remedy against the stone, and griping pains of the bowels. The decoction, thereof, with succory and centaury, is held very effectual to help the dropsy, and them that are inclining thereunto, as well as diseases of the spleen. It stayeth the fluxes of blood, whether at the mouth or nose, and inward bleedings also i it is very efficacious for wounds both inward and outward ; it helpeth the bloody flux and the abundance of women's courses. There is a syrup made of the juice thereof, and sugar, by the apothecaris of Italy and other places, which is accounted very serviceable to those that are troubled with the cough and phthisic. The same is also Angularly good for ruptures or burstings. The green herb, bruised, and directly applied to any fresh cut or wound, doth quickly heal it ; and the juice, decoction, or powder of the dried herb, is very good to slay the malignity of spreading and fretting cankers and ulcers. The distilled water of the plant IS available in all the diseases aforesaid, and to wash outward wounds and sores, and by applying tents or cloths wet therein.

(To slay the abundance of women's courses, and to keep them in due proportion and regular, no medicine in the whole Materia Medica was ever found so efficacious as the author's Lunar Tincture ; the inherent virtues of which contain the salubrious qualities of this and all other lunar herbs congenial to the female sex.)

MUIZENOOR. (Cerastium arvense)

Beschrijving. MUIZENOOR is een laag kruid, dat net als de aardbeiplant met kleine sliertjes over de grond kruipt. Hieruit ontspruiten kleine worteltjes, waaruit op de grond vele kleine en vrij korte blaadjes groeien, die rond bij elkaar staan, hol in het midden, waar ze het breedst zijn, een grijze kleur hebben en zeer behaard zijn. Wanneer ze gebroken worden, produceren ze witte melk. Uit deze blaadjes ontspruiten twee of drie kleine grijze stengels, ongeveer een span hoog, met een paar kleinere blaadjes eraan; aan de toppen daarvan staat gewoonlijk slechts één bloem, bestaande uit vele lichtgele blaadjes, breed aan de punten en een beetje ingedeukt, in drie of vier rijen geplaatst, waarvan de grootste aan de buitenkant erg op een paardenbloem lijkt en aan de onderkant een beetje roodachtig is aan de randen, vooral als ze in droge grond groeien. Nadat ze lang in bloei hebben gestaan, verkleuren ze naar dons, dat met het zaad door de wind wordt weggeblazen.

Plaats. Het groeit langs sloten en in zandgrond.

Tijd. Het bloeit in juni en juli en blijft de hele winter groen.

Regering en deugden. De maan bezit dit kruid ook. Het sap ervan, in wijn ingenomen of het aftreksel ervan gedronken, helpt tegen geelzucht, hoewel van lange duur; het is een speciaal middel tegen steenpuisten en krampen in de darmen. Het afkooksel daarvan, met witlof en duizendguldenkruid, wordt zeer effectief geacht bij waterzucht en mensen die daartoe neigen, evenals bij miltziekten. Het stelde bloedingen, zowel uit de mond als uit de neus en ook inwendige bloedingen, stil. Het is ook zeer effectief bij wonden, zowel inwendig als uitwendig; het helpt bij bloedingen en de overvloed aan vrouwenbloedingen. Er bestaat een siroop, gemaakt van het sap ervan en suiker, door apothekers in Italië en elders, die zeer nuttig wordt geacht voor mensen die last hebben van hoest en slijmvorming. Hetzelfde is ook zeer goed bij rupturen of barsten. Het groene kruid, gekneusd en direct aangebracht op een verse snee of wond, geneest deze snel; en het sap, afkooksel of poeder van het gedroogde kruid is zeer goed om de kwaadaardigheid van zich uitbreidende en irriterende zweren en aften te bestrijden. Het gedestilleerde water van de plant is beschikbaar bij alle bovengenoemde ziekten en om uitwendige wonden en zweren te wassen en door er tenten of doeken op aan te leggen die erin nat zijn gemaakt.

(Om de overvloed aan vrouwelijke wonden te bestrijden en ze in de juiste verhouding en regelmatigheid te houden, is geen enkel medicijn in de hele Materia Medica ooit zo effectief gebleken als de Maantinctuur van de auteur; de inherente deugden hiervan bevatten de heilzame eigenschappen van deze en alle andere maankruiden die geschikt zijn voor het vrouwelijk geslacht.)

MOUSE-EAR.

Description. MOUSE-EAR is a low herb, creeping upon the ground by small strings like the strawberry plant, from which it shooteth forth small roots, whereat grows upon the ground, many small and somewhat short leaves, set in a round form together, hollowish in the middle, where they are broadest of an hoary colour all ever, and very hairy, which, being broken, produce white milk. From among these leaves spring up two or three small hoary stalks, about a span high, with a few smaller leaves thereon ; at the tops whereof standeth usually but one flower, consisting of many paler yellow leaves, broad at the points, and a little dented in, set in three or four rows, the largest outermost, very like a dandelion flower, and a little reddish underneath about the edges, especially if it grow in dry ground; which, after they have stood long in flower, turn into down, which, with the seed, is blown away by the wind.

Place. It groweth on the banks of ditches, and in sandy ground.

Time. It flowereth in June and July, and remaineth green all the winter.

Government And Virtues. The moon owns this herb also. The juice thereof, taken in wine, or the decoction thereof drunk, doth help the jaundice, although of long continuance ; it is a special remedy against the stone, and griping pains of the bowels. The decoction, thereof, with succory and centaury, is held very effectual to help the dropsy, and them that are inclining thereunto, as well as diseases of the spleen. It stayeth the fluxes of blood, whether at the mouth or nose, and inward bleedings also i it is very efficacious for wounds both inward and outward ; it helpeth the bloody flux and the abundance of women's courses. There is a syrup made of the juice thereof, and sugar, by the apothecaris of Italy and other places, which is accounted very serviceable to those that are troubled with the cough and phthisic. The same is also Angularly good for ruptures or burstings. The green herb, bruised, and directly applied to any fresh cut or wound, doth quickly heal it ; and the juice, decoction, or powder of the dried herb, is very good to slay the malignity of spreading and fretting cankers and ulcers. The distilled water of the plant IS available in all the diseases aforesaid, and to wash outward wounds and sores, and by applying tents or cloths wet therein.

(To slay the abundance of women's courses, and to keep them in due proportion and regular, no medicine in the whole Materia Medica was ever found so efficacious as the author's Lunar Tincture ; the inherent virtues of which contain the salubrious qualities of this and all other lunar herbs congenial to the female sex.)

MUIZENOOR. (Cerastium arvense)

Beschrijving. MUIZENOOR is een laag kruid, dat net als de aardbeiplant met kleine sliertjes over de grond kruipt. Hieruit ontspruiten kleine worteltjes, waaruit op de grond vele kleine en vrij korte blaadjes groeien, die rond bij elkaar staan, hol in het midden, waar ze het breedst zijn, een grijze kleur hebben en zeer behaard zijn. Wanneer ze gebroken worden, produceren ze witte melk. Uit deze blaadjes ontspruiten twee of drie kleine grijze stengels, ongeveer een span hoog, met een paar kleinere blaadjes eraan; aan de toppen daarvan staat gewoonlijk slechts één bloem, bestaande uit vele lichtgele blaadjes, breed aan de punten en een beetje ingedeukt, in drie of vier rijen geplaatst, waarvan de grootste aan de buitenkant erg op een paardenbloem lijkt en aan de onderkant een beetje roodachtig is aan de randen, vooral als ze in droge grond groeien. Nadat ze lang in bloei hebben gestaan, verkleuren ze naar dons, dat met het zaad door de wind wordt weggeblazen.

Plaats. Het groeit langs sloten en in zandgrond.

Tijd. Het bloeit in juni en juli en blijft de hele winter groen.

Regering en deugden. De maan bezit dit kruid ook. Het sap ervan, in wijn ingenomen of het aftreksel ervan gedronken, helpt tegen geelzucht, hoewel van lange duur; het is een speciaal middel tegen steenpuisten en krampen in de darmen. Het afkooksel daarvan, met witlof en duizendguldenkruid, wordt zeer effectief geacht bij waterzucht en mensen die daartoe neigen, evenals bij miltziekten. Het stelde bloedingen, zowel uit de mond als uit de neus en ook inwendige bloedingen, stil. Het is ook zeer effectief bij wonden, zowel inwendig als uitwendig; het helpt bij bloedingen en de overvloed aan vrouwenbloedingen. Er bestaat een siroop, gemaakt van het sap ervan en suiker, door apothekers in Italië en elders, die zeer nuttig wordt geacht voor mensen die last hebben van hoest en slijmvorming. Hetzelfde is ook zeer goed bij rupturen of barsten. Het groene kruid, gekneusd en direct aangebracht op een verse snee of wond, geneest deze snel; en het sap, afkooksel of poeder van het gedroogde kruid is zeer goed om de kwaadaardigheid van zich uitbreidende en irriterende zweren en aften te bestrijden. Het gedestilleerde water van de plant is beschikbaar bij alle bovengenoemde ziekten en om uitwendige wonden en zweren te wassen en door er tenten of doeken op aan te leggen die erin nat zijn gemaakt.

(Om de overvloed aan vrouwelijke wonden te bestrijden en ze in de juiste verhouding en regelmatigheid te houden, is geen enkel medicijn in de hele Materia Medica ooit zo effectief gebleken als de Maantinctuur van de auteur; de inherente deugden hiervan bevatten de heilzame eigenschappen van deze en alle andere maankruiden die geschikt zijn voor het vrouwelijk geslacht.)

The mulberry TREE.

THIS is so well known, where it groweth, that it needeth no description.

Time. It beareth fruit in the months of July and August.

Government and Virtues. Mercury rules the tree, therefore are its effects variable as his are. The mulberry partakes of different and opposite qualities ; the ripe berries, by reason of their sweetness and slippery moisture, opening the body, and the unripe binding it, especially when they are dried -, and then they arc good to flay fluxes, lask, and the abundance of women's courses. The bark of the root killeth the broad worms in the body. The juice, or the syrup made of the juice of the berries, helpeth all inflammations or sores in the mouth or throat, and the pallet of the mouth when it is fallen down. The juice of the leaves is a remedy against the biting of serpents, and for those that have taken aconite i the leaves, beaten with vinegar, are good to lay on any place that is burnt with fire. A decoction made of the bark and leaves, is good to wash the mouth and teeth when they ach. If the root be a little flit or cut, and a small hole made in the ground next thereunto, in the harvest time, it will give out a certain juice, which being hardened the next day, is of good use to help the tooth-ach, to dissolve knots, and purge the belly. The leaves of mulberries are said to slay bleeding at the mouth or nose, the bleeding piles, or of any wound, being bound unto the places. A branch of the tree, taken when the moon is at the full, and bound to the wrist of a woman whose courses overflow, stays them in a short space.

De moerbeiboom. (Morus nigra en alba)

DIT is zo bekend, waar het groeit, dat het geen beschrijving behoeft.

Tijd. Het draagt vrucht in de maanden juli en augustus.

Regering en deugden. Mercurius heerst over de boom, daarom zijn de effecten net zo variabel als die van hem. De moerbei heeft verschillende en tegengestelde eigenschappen; de rijpe bessen openen door hun zoetheid en glibberige vochtigheid het lichaam en de onrijpe binden het, vooral wanneer ze gedroogd zijn - en dan zijn ze goed om vloed, abces en de overvloed aan vrouwelijke gangen te verwijderen. De bast van de wortel doodt de brede wormen in het lichaam. Het sap of de siroop gemaakt van het sap, van de bessen helpt bij alle ontstekingen of zweren in de mond of keel en het gehemelte wanneer het gevallen is.

Het sap van de bladeren is een middel tegen slangenbeten en voor degenen die monnikskap hebben genomen, zijn de bladeren, geklopt met azijn, goed om op een verbrande plek te leggen. Een aftreksel van de schors en bladeren is goed om mond en tanden te wassen bij pijn. Als de wortel een beetje wordt afgesneden of afgesneden en er een klein gaatje in de grond wordt gemaakt tijdens de oogst, zal het een bepaald sap afgeven, dat de volgende dag, als het is uitgehard, goed van pas komt bij kiespijn, om knopen op te lossen en de maag te reinigen. Van de bladeren van moerbeien wordt gezegd dat ze bloedingen uit mond of neus, bloedende aambeien of andere wonden stillen, door ze op de betreffende plekken te binden. Een tak van de boom, genomen bij volle maan en gebonden aan de pols van een vrouw wiens waterlopen overstromen, houdt ze kort op hun plaats.

MULLEIN.

Description. COMMON white mullein hath many fair, large, woolly, white, leaves, lying next the ground, somewhat longer than broad, pointed at the ends, and dented as it were about the edges ; the stalk riseth up to be four or five feet high, covered over with such-like leaves, but smaller, so that no stalks can be seen for the quantity of leaves thereon, up to the flowers, which tome forth on all sides of the (talk, generally without any branches, and are many set together in a long spike, in some of a gold yellow colour, in others more pale, consisting of five round pointed leaves, which afterwards have little round heads, wherein a small brownish seed is contained. The root is long, white, and woody; perishing after it hath borne feed.

Place. It groweth by road-sides and lanes in many parts of the kingdom.

Time. It flowereth in July, or thereabouts.

Government and Virtue. It is under the dominion of Saturn. A small quantity of the root, given in wine, is commended by Dioscorides against lasks and fluxes. The decoction hereof, being drunk, helpeth ruptures, cramps, and convulsions, and those that arc troubled with an old cough ; and, when used as a gargle, easeth the tooth-ach. An oil, made by frequently infusing the flowers, has a very good effect on the piles. The decoction of the root, in red wine, or in water (if attended with an ague) wherein red-hot steel hath been often quenched, slayeth the bloody flux ; and also openeth obstructions of the bladder and reins, when there is stoppage of urine. A decoction of the leaves thereof, and of sage, marjoram, and camomile flowers, and the sinews being bathed therewith that are benumbed with cold, or cramps, doth much ease and comfort them. Three ounces of the distilled water of the flowers, drunk morning and evening, for some days together, are said to be an excellent remedy for the gout. The juice of the leaves and flowers being laid upon rough warts, as also the powder of the dried roots, when rubbed, doth take them away ; but have no effed upon smooth warts. The powder of the dried flowers is an especial remedy for those that are troubled with the cholic or belly-ach. The decoction of the root, and likewise of the leaves, is of great effect in dissolving tumours, swellings, or inflammations of the throat. The seed and leaves boiled in wine, and applied to the place, speedily draweth forth thorns and splinters from the flesh easing the pain and healing the wound at the same time. The leaves, bruised and wrapped in double papers, and covered with hot ashes and embers, in which they must be baked for some time, and then taken and laid on any blotch or boil, dissolve and heal them.

Toorts. (Verbascum thapsus)

Beschrijving. De gewone witte toorts heeft veel mooie, grote, wollige, witte bladeren die vlak bij de grond liggen, iets langer dan breed, puntig aan de uiteinden en als het ware ingedeukt aan de randen; de stengel rijst op tot vier of vijf voet hoog, bedekt met soortgelijke bladeren, maar kleiner, zodat er geen stengels te zien zijn vanwege de hoeveelheid bladeren eraan, tot aan de bloemen, die aan alle kanten van de (praat) uitlopen, over het algemeen zonder takken en waarvan er veel bij elkaar staan in een lange aar, in sommige goudgeel van kleur, in andere bleker, bestaande uit vijf ronde puntige bladeren, die later kleine ronde hoofdjes hebben, waarin een klein bruinachtig zaadje zit. De wortel is lang, wit en houtachtig; vergaat nadat het voedsel heeft gedragen.

Plaats. Het groeit langs wegen en lanen in veel delen van het koninkrijk.

Tijd. Het bloeit in juli of daaromtrent.

Regering en deugd. Het staat onder de heerschappij van Saturnus. Een kleine hoeveelheid van de wortel, gegeven in wijn, wordt door Dioscorides aanbevolen tegen abces en vloeiingen.

Het afkooksel hiervan, gedronken, helpt tegen breuken, krampen en stuiptrekkingen en ook tegen hoest die gepaard ging met een oude hoest; en gebruikt als gorgeldrank, verzachtte het kiespijn. Een olie, gemaakt door de bloemen regelmatig te laten trekken, heeft een zeer goed effect op aambeien. Het afkooksel van de wortel, in rode wijn of in water (indien gepaard met koorts), waarin vaak roodgloeiend staal is geblust, verdoofde de bloedige vloed; en verhelpt ook verstoppingen van de blaas en aderen, wanneer er sprake is van urineophoping. Een afkooksel van de bladeren ervan en van salie-, marjolein- en kamillebloemen en de pezen die daarmee worden gewassen en die verdoofd zijn door kou of krampen, verlicht en verzacht deze aanzienlijk. Drie ons van het gedestilleerde water van de bloemen, 's ochtends en 's avonds gedronken enkele dagen achter elkaar, schijnt een uitstekend middel te zijn tegen jicht. Als u het sap van de bladeren en bloemen op de ruwe wratten aanbrengt of het poeder van de gedroogde wortels wrijft, verdwijnen de wratten. Op gladde wratten heeft dit echter geen effect. Het poeder van de gedroogde bloemen is een speciaal middel voor mensen die last hebben van gal- of buikpijn. Het afkooksel van de wortelen ook van de bladeren, is zeer effectief bij het oplossen van tumoren, zwellingen of keelontstekingen. Het zaad en de bladeren, gekookt in wijn en aangebracht op de plek, trekken snel doornen en splinters uit het vlees, waardoor de pijn wordt verlicht en de wond tegelijkertijd geneest. De bladeren, gekneusd en in dubbel papier gewikkeld en bedekt met hete as en sintels, waarin ze enige tijd moeten worden gebakken en vervolgens op een vlek of zweer moeten worden gelegd, lossen op en genezen ze.

MUSTARD.

Description. OUR common mustard hath large and broad rough leaves, very much jagged with uneven and disorderly gashes, somewhat like turnip leaves, but smaller and rougher ; the stalk riseth to be upwards of a foot high, and sometim.eg two feet high ; being round, rough, and branched at the top, bearing similar leaves thereon to those below, but smaller and less divided, and divers yellow flowers one above another at the tops, after which come small rough pods, with small lank flat ends, wherein is contained round yellowish seed, sharp, hot, and biting to the tongue. The roots are small, long, and woody, when it beareth stalk, and perisheth every year.

Place. This groweth in gardens only, and other manured grounds.

Time. It is an annual plant, flowering in July, and the seed is ripe in August.

Government and Virtues. It is an excellent sauce for those whose blood wants clarifying, and for weak stomachs, being an herb of Mars ; it is hurtful to choleric people, but highly serviceable to those who are aged, or troubled with cold diseases. Aries claims some share of dominion over this plant; it therefore strengthens the heart, and resisteth poison ; let such whose stomachs are so weak that they cannot digest their victuals, or have no appetite thereto, take of mustard-seed a dram, cinnamon as mastic, and, after beating them to powder, add half as much powder of mastic, and, with gum arabic dissolved in rose water, make it up into troches of which the quantity of half a dram may be taken an hour or two before meals, and the good effects thereof will soon be apparent, more particularly to the aged of either sex. Mustard-seed hath the virtue of heating, discussing, rarefying, drawing out splinters of bones, and other things, out of the such provokes this; menses ; is good for the falling sickness, lethargy, drowsiness, and forgetfulness, by using it both inwardly and outwardly, rubbing the nostrils, forehead, and temples, to warm and quicken the splits, as, from its fierce sharpness, it purgeth the brain by sneezing, and drawing down rheums, and other viscous humours, which, by their distillation upon the lungs and chest, cause coughing ; when taken inwardly, it operates more forcibly if mixed with honey. The decoction of the seed made in wine, provoketh urine, resists the force of poison, the malignity of mushrooms, and the venom of scorpions, or other poisonous animals, is it be taken in time. If administered before cold fits of the ague come on, it altereth, lesseneth, and cureth, them. The seed, taken either by itself or with other things, either in an electuary or drink, Is a great incentive to venery, and helpeth the spleen, pains in the side, and gnawing in the bowels. If used as a gargle, it draweth up the palate of the mouth, when fallen down. It also dissolveth swellings about the throat, if it be applied externally. Being chewed in the mouth, it oftentimes helpeth the tooth-ach. The outward application hereof upon the pained place, in cases of the sciatica, discusseth the humours, and easeth the pains : as also of the gout, and other joint-achs. It is frequently used to ease pains of the sides, loins, shoulders, or other parts of the body, by applying thereof as a blister, and cureth the disease by drawing it to the outward part of the body, it is also used to help the falling of the hair. The seed, bruised, and mixed with honey or wax, taketh away the black and blue marks occasioned by falls or other bruises ; the roughness or scabbiness of the skin ; as also the leprosy and lousy evil ; it helpeth also the crick in the neck. The distilled water of the herb, when It is In flower, is much used to drink inwardly for any of the diseases aforesaith and to wash the mouth when the palate is down ; and as a gargle for diseases of the throat; also outwardly for scabs, itch, or other such infirmities; and cleanseth the face from morphew, spots, freckles, and other deformities.

People who are fond of music, and who would wish to improve their voices, have only to mix some of the powder of mustard seed with honey into balls, and, by swallowing one or two every morning fasting, in a short time they will find their voices to be clear. Mustard seed and onion sees mixed together, provoke weeping.

MOSTERD. (Brassica-soorten en Sinapis)

Beschrijving. Onze gewone mosterd heeft grote en brede, ruwe bladeren, zeer gekarteld met ongelijke en wanordelijke sneden enigszins zoals raapbladeren, maar kleiner en ruwer; de stengel is ongeveer 30 cm hoog en soms wel 60 cm; rond, ruw en vertakt aan de bovenkant, met vergelijkbare bladeren als de bladeren eronder, maar kleiner en minder verdeeld en met verschillende gele bloemen boven elkaar aan de bovenkant, waarna kleine, ruwe peulen komen met kleine, dunne, platte uiteinden, waarin zich ronde, geelachtige zaden bevinden, scherp, heet en bijtend voor de tong. De wortels zijn klein, lang en houtachtig, wanneer de stengels zich vormen en elk jaar vergaan.

Plaats. Deze plant groeit alleen in tuinen en andere bemeste gronden.

Tijd. Het is een eenjarige plant, bloeit in juli en het zaad is rijp in augustus.

Overheid en deugden. Het is een uitstekende saus voor mensen wiens bloed gezuiverd moet worden en voor zwakke magen, aangezien het een kruid van Mars is; Het is schadelijk voor cholerische mensen, maar zeer nuttig voor mensen die oud zijn of last hebben van verkoudheidsziekten.

Ram eist een deel van de heerschappij over deze plant op; het versterkt daarom het hart en biedt weerstand tegen vergif; laat degenen met een zo zwakke maag dat ze hun voedsel niet kunnen verteren of er geen trek in hebben, een dram mosterdzaad nemen, kaneel als mastiek en na het tot poeder te hebben geslagen, de helft van die hoeveelheid mastiekpoeder toevoegen en met Arabische gom opgelost in rozenwater, er pastilles van maken, waarvan de hoeveelheid van een halve dram een uur of twee voor de maaltijd kan worden ingenomen en de gunstige effecten ervan snel merkbaar zullen zijn, vooral bij ouderen van beide geslachten. Mosterdzaad heeft de eigenschap te verwarmen, te verdunnen, te verdunnen, botsplinters en andere dingen eruit te trekken, hetgeen dit veroorzaakt; menstruatie; Is goed tegen vallende ziekte, lethargie, slaperigheid en vergeetachtigheid. Door het zowel inwendig als uitwendig te gebruiken, door de neusgaten, het voorhoofd en de slapen te wrijven, warmt het de kloven op en versnelt het ze. Door de felle scherpte reinigt het de hersenen door te niezen en reuma en andere stroperige levensgeesten naar binnen te zuigen, die door hun destillatie op de longen en borst hoest veroorzaken. Inwendig ingenomen, werkt het krachtiger als het met honing wordt gemengd. Het afkooksel van de zaden, gemaakt in wijn, wekt urine op en weerstaat de kracht van gif, de kwaadaardigheid van paddenstoelen en het gif van schorpioenen of andere giftige dieren, mits het op tijd wordt ingenomen. Toegediend vóór het optreden van koude koortsaanvallen, verlicht en geneest het deze. Het zaad, ingenomen op zichzelf of met andere middelen, in een drankje of als drankje, is een grote stimulans voor de eetlust en helpt tegen miltpijn, pijn in de zij en knagende darmen. Als gorgeldrank gebruikt, trekt het gehemelte omhoog wanneer het naar beneden valt. Het loste ook zwellingen rond de keel op als het uitwendig werd aangebracht. Gekauwd in de mond verlicht het vaak kiespijn. Het uitwendig aanbrengen ervan op de pijnlijke plek, bij ischias, verlicht de levenslust en verlicht de pijn, evenals bij jicht en andere gewrichtspijnen. Het wordt vaak gebruikt om pijn in de zijkanten, lendenen, schouders of andere lichaamsdelen te verlichten door het als een blaar aan te brengen en de ziekte te genezen door het naar de buitenkant van het lichaam te trekken. Het wordt ook gebruikt om haaruitval te helpen voorkomen. Het zaad, gekneusd en vermengd met honing of was, verwijdert de zwarte en blauwe plekken veroorzaakt door vallen of andere kneuzingen; de ruwheid of schurftigheid van de huid; evenals melaatsheid en andere kwalen; het verlicht ook nekpijn. Het gedestilleerde water van het kruid, wanneer het in bloei staat, wordt veel gebruikt om inwendig te drinken bij alle bovengenoemde ziekten en om de mond te spoelen wanneer het gehemelte laag is; en als gorgeldrank bij keelziekten; ook uitwendig bij korsten, jeuk of andere dergelijke kwalen; en reinigt het gezicht van morfeem, vlekken, sproeten en andere misvormingen.

Mensen die van muziek houden en hun stem willen verbeteren, hoeven slechts wat mosterdzaadpoeder met honing tot balletjes te mengen en door er elke ochtend een of twee te slikken terwijl ze vasten, zullen ze al snel merken dat hun stem helder is. Mosterdzaad en uienpoeder vermengd, wekken tranen op.

MUSTARD.

Description. OUR common mustard hath large and broad rough leaves, very much jagged with uneven and disorderly gashes, somewhat like turnip leaves, but smaller and rougher ; the stalk riseth to be upwards of a foot high, and sometim.eg two feet high ; being round, rough, and branched at the top, bearing similar leaves thereon to those below, but smaller and less divided, and divers yellow flowers one above another at the tops, after which come small rough pods, with small lank flat ends, wherein is contained round yellowish seed, sharp, hot, and biting to the tongue. The roots are small, long, and woody, when it beareth stalk, and perisheth every year.

Place. This groweth in gardens only, and other manured grounds.

Time. It is an annual plant, flowering in July, and the seed is ripe in August.

Government and Virtues. It is an excellent sauce for those whose blood wants clarifying, and for weak stomachs, being an herb of Mars ; it is hurtful to choleric people, but highly serviceable to those who are aged, or troubled with cold diseases. Aries claims some share of dominion over this plant; it therefore strengthens the heart, and resisteth poison ; let such whose stomachs are so weak that they cannot digest their victuals, or have no appetite thereto, take of mustard-seed a dram, cinnamon as mastic, and, after beating them to powder, add half as much powder of mastic, and, with gum arabic dissolved in rose water, make it up into troches of which the quantity of half a dram may be taken an hour or two before meals, and the good effects thereof will soon be apparent, more particularly to the aged of either sex. Mustard-seed hath the virtue of heating, discussing, rarefying, drawing out splinters of bones, and other things, out of the such provokes this; menses ; is good for the falling sickness, lethargy, drowsiness, and forgetfulness, by using it both inwardly and outwardly, rubbing the nostrils, forehead, and temples, to warm and quicken the splits, as, from its fierce sharpness, it purgeth the brain by sneezing, and drawing down rheums, and other viscous humours, which, by their distillation upon the lungs and chest, cause coughing ; when taken inwardly, it operates more forcibly if mixed with honey. The decoction of the seed made in wine, provoketh urine, resists the force of poison, the malignity of mushrooms, and the venom of scorpions, or other poisonous animals, is it be taken in time. If administered before cold fits of the ague come on, it altereth, lesseneth, and cureth, them. The seed, taken either by itself or with other things, either in an electuary or drink, Is a great incentive to venery, and helpeth the spleen, pains in the side, and gnawing in the bowels. If used as a gargle, it draweth up the palate of the mouth, when fallen down. It also dissolveth swellings about the throat, if it be applied externally. Being chewed in the mouth, it oftentimes helpeth the tooth-ach. The outward application hereof upon the pained place, in cases of the sciatica, discusseth the humours, and easeth the pains : as also of the gout, and other joint-achs. It is frequently used to ease pains of the sides, loins, shoulders, or other parts of the body, by applying thereof as a blister, and cureth the disease by drawing it to the outward part of the body, it is also used to help the falling of the hair. The seed, bruised, and mixed with honey or wax, taketh away the black and blue marks occasioned by falls or other bruises ; the roughness or scabbiness of the skin ; as also the leprosy and lousy evil ; it helpeth also the crick in the neck. The distilled water of the herb, when It is In flower, is much used to drink inwardly for any of the diseases aforesaith and to wash the mouth when the palate is down ; and as a gargle for diseases of the throat; also outwardly for scabs, itch, or other such infirmities; and cleanseth the face from morphew, spots, freckles, and other deformities.

People who are fond of music, and who would wish to improve their voices, have only to mix some of the powder of mustard seed with honey into balls, and, by swallowing one or two every morning fasting, in a short time they will find their voices to be clear. Mustard seed and onion sees mixed together, provoke weeping.

MOSTERD. (Brassica-soorten en Sinapis)

Beschrijving. Onze gewone mosterd heeft grote en brede, ruwe bladeren, zeer gekarteld met ongelijke en wanordelijke sneden enigszins zoals raapbladeren, maar kleiner en ruwer; de stengel is ongeveer 30 cm hoog en soms wel 60 cm; rond, ruw en vertakt aan de bovenkant, met vergelijkbare bladeren als de bladeren eronder, maar kleiner en minder verdeeld en met verschillende gele bloemen boven elkaar aan de bovenkant, waarna kleine, ruwe peulen komen met kleine, dunne, platte uiteinden, waarin zich ronde, geelachtige zaden bevinden, scherp, heet en bijtend voor de tong. De wortels zijn klein, lang en houtachtig, wanneer de stengels zich vormen en elk jaar vergaan.

Plaats. Deze plant groeit alleen in tuinen en andere bemeste gronden.

Tijd. Het is een eenjarige plant, bloeit in juli en het zaad is rijp in augustus.

Overheid en deugden. Het is een uitstekende saus voor mensen wiens bloed gezuiverd moet worden en voor zwakke magen, aangezien het een kruid van Mars is; Het is schadelijk voor cholerische mensen, maar zeer nuttig voor mensen die oud zijn of last hebben van verkoudheidsziekten.

Ram eist een deel van de heerschappij over deze plant op; het versterkt daarom het hart en biedt weerstand tegen vergif; laat degenen met een zo zwakke maag dat ze hun voedsel niet kunnen verteren of er geen trek in hebben, een dram mosterdzaad nemen, kaneel als mastiek en na het tot poeder te hebben geslagen, de helft van die hoeveelheid mastiekpoeder toevoegen en met Arabische gom opgelost in rozenwater, er pastilles van maken, waarvan de hoeveelheid van een halve dram een uur of twee voor de maaltijd kan worden ingenomen en de gunstige effecten ervan snel merkbaar zullen zijn, vooral bij ouderen van beide geslachten. Mosterdzaad heeft de eigenschap te verwarmen, te verdunnen, te verdunnen, botsplinters en andere dingen eruit te trekken, hetgeen dit veroorzaakt; menstruatie; Is goed tegen vallende ziekte, lethargie, slaperigheid en vergeetachtigheid. Door het zowel inwendig als uitwendig te gebruiken, door de neusgaten, het voorhoofd en de slapen te wrijven, warmt het de kloven op en versnelt het ze. Door de felle scherpte reinigt het de hersenen door te niezen en reuma en andere stroperige levensgeesten naar binnen te zuigen, die door hun destillatie op de longen en borst hoest veroorzaken. Inwendig ingenomen, werkt het krachtiger als het met honing wordt gemengd. Het afkooksel van de zaden, gemaakt in wijn, wekt urine op en weerstaat de kracht van gif, de kwaadaardigheid van paddenstoelen en het gif van schorpioenen of andere giftige dieren, mits het op tijd wordt ingenomen. Toegediend vóór het optreden van koude koortsaanvallen, verlicht en geneest het deze. Het zaad, ingenomen op zichzelf of met andere middelen, in een drankje of als drankje, is een grote stimulans voor de eetlust en helpt tegen miltpijn, pijn in de zij en knagende darmen. Als gorgeldrank gebruikt, trekt het gehemelte omhoog wanneer het naar beneden valt. Het loste ook zwellingen rond de keel op als het uitwendig werd aangebracht. Gekauwd in de mond verlicht het vaak kiespijn. Het uitwendig aanbrengen ervan op de pijnlijke plek, bij ischias, verlicht de levenslust en verlicht de pijn, evenals bij jicht en andere gewrichtspijnen. Het wordt vaak gebruikt om pijn in de zijkanten, lendenen, schouders of andere lichaamsdelen te verlichten door het als een blaar aan te brengen en de ziekte te genezen door het naar de buitenkant van het lichaam te trekken. Het wordt ook gebruikt om haaruitval te helpen voorkomen. Het zaad, gekneusd en vermengd met honing of was, verwijdert de zwarte en blauwe plekken veroorzaakt door vallen of andere kneuzingen; de ruwheid of schurftigheid van de huid; evenals melaatsheid en andere kwalen; het verlicht ook nekpijn. Het gedestilleerde water van het kruid, wanneer het in bloei staat, wordt veel gebruikt om inwendig te drinken bij alle bovengenoemde ziekten en om de mond te spoelen wanneer het gehemelte laag is; en als gorgeldrank bij keelziekten; ook uitwendig bij korsten, jeuk of andere dergelijke kwalen; en reinigt het gezicht van morfeem, vlekken, sproeten en andere misvormingen.

Mensen die van muziek houden en hun stem willen verbeteren, hoeven slechts wat mosterdzaadpoeder met honing tot balletjes te mengen en door er elke ochtend een of twee te slikken terwijl ze vasten, zullen ze al snel merken dat hun stem helder is. Mosterdzaad en uienpoeder vermengd, wekken tranen op.

MASTIC TREE.

Names. IT is called in Latin lentiscus and the gum or rosin, remain knots main if. not mischief and major; in English, mastic, Description. The mastic or lentisc tree groweth like a tree when suffered to grow up ; and often it riseth but as a shrub ; the body and branches are of a reddish colour ; tough and gentle, having their ends bending somewhat downwards, whereon do grow winged dark-green leaves, confiding of four couple, standing one against another of the bigness of the large myrtle-leaf, with a reddish circle about their edges, and somewhat reddish veins on the under-side, smelling sweet, and always continuing green; the flowers grow in clusters at the joints, with the leaves, being small and of a pale purple-green colour ; after them come small blackish berries of the size of a pepper-corn, with a hard black shell under the outer skin, and a white kernel within ; it beareth also certain horns, with a clear liquor in them that turneth into small flies. It yieldeth also a clear white gum, in small drops, when the flocks are cut in sundry places -, which is carefully gathered and preserved.

Place. The lentisc-tree groweth in Provence, in France and also in divers parts of Italy ; in Candia, and many other places in Greece ; but yieldeth little gum there, especially in the isle of Scio.

Time. It flowereth in April, and the berries are ripe in September; it Is pruned and manured with as great care by the cultivators as others do their vines; the possets arising from the gum being much greater.

Government and Virtues. The lentisctree is under the influence of Jupiter. It is of moderately hot temperature ; but the root, branches, bark, leaves, fruit, and gum, are all of a binding quality, stopping all fluxes and spitting of blood ; strengthens a weak stomach, and helps falling down of the mother and fundament. The decoction healeth up hollow sores, knitteth broken bones, fasteneth loose teeth, and slayeth the spreading of sores, they being fomented therewith. The oil which is pressed out of the berries, helpeth the itch, leprosy, add scab, both in man and beast ; gum-mastic hath the like virtue of slaying fluxes, taken any way in powder; or, if three or four grains of it be swallowed whole at night when going to bed, it not only easeth the pains of the stomach, but hindereth its being afflicted with afterwards ; the powder of mastic, with amber and turpentine, is good against the running of the reins, and to check the fluor albus and menses in women. The powder of mastic is also materially useful in stopping thin rheums from falling upon the lungs, which occasion a continual cough and spitting of blood.

MASTIKBOOM. (Pistacia lentiscus)

Namen. In het Latijn heet het lentiscus en de gom of hars, blijven de knopen de belangrijkste, zo niet de grootste; in het Engels mastiek. Beschrijving. De mastiek- of lentiscus boom groeit als een boom wanneer het wordt toegestaan om op te groeien; en vaak wordt het slechts als struik opgekweekt; het lichaam en de takken hebben een roodachtige kleur; taai en zacht, met de uiteinden iets naar beneden buigend, waaraan gevleugelde donkergroene bladeren groeien, in vier paren, tegen elkaar staand, zo groot als het grote mirteblad, met een roodachtige cirkel rond de randen en enigszins roodachtige nerven aan de onderkant, zoet ruikend en altijd groen; de bloemen groeien in trossen op de gewrichten, waarbij de bladeren klein zijn en een licht paarsgroene kleur hebben; daarna komen kleine zwartachtige bessen, ter grootte van een peperkorrel, met een harde zwarte schil onder de buitenste schil en een witte kern erin; Het draagt ook bepaalde hoorns met een heldere vloeistof erin die in kleine vliegjes veranderen. Het leverde ook een helderwitte gom op, in kleine druppeltjes, wanneer de vlokken op diverse plaatsen werden afgesneden, die zorgvuldig werd verzameld en bewaard.

Plaats. De lentiscus-boom groeit in de Provence, in Frankrijk en ook in diverse delen van Italië; in Kreta en vele andere plaatsen in Griekenland; maar leverde daar weinig gom op, vooral op het eiland Scio.

Tijd. De bloei vindt plaats in april en de bessen zijn rijp in september; de kwekers snoeien en bemesten hem met evenveel zorg als anderen hun wijnstokken; de eigenschappen die uit het gom voortkomen zijn veel groter.

Regering en deugden. De lentiscus boom staat onder invloed van Jupiter. De temperatuur is gematigd warm; maar de wortel, takken, schors, bladeren, vrucht en gom hebben allemaal een bindende werking, waardoor alle bloeduitstortingen en bloedspuwing worden gestopt; het versterkt een zwakke maag en helpt bij het afvallen van de moeder en het fundament. Het afkooksel geneest holle zweren, repareert gebroken botten, zette losse tanden vast en stopte de verspreiding van zweren, doordat ze daarmee werden aangewakkerd. De olie die uit de bessen wordt geperst, verlicht jeuk, melaatsheid en schurft, zowel bij mens als dier; gommastiek heeft dezelfde werking: het stopt bloeduitstortingen, hoe dan ook in poedervorm ingenomen; of, als er 's avonds bij het slapengaan drie of vier korrels van in hun geheel werden ingenomen, verlicht het niet alleen de maagpijn, maar voorkomt het ook dat er daarna maagklachten zouden ontstaan; mastiekpoeder, met amber en terpentijn, is goed tegen het lopen van de aderen en om de fluor albus en menstruatie bij vrouwen te remmen. Mastiekpoeder is ook materieel nuttig om te stoppen dat dunne reuma in de longen terechtkomen, wat een aanhoudende hoestbui en bloedophoping veroorzaakt.

The Mealy TREE.

Names. IT is called in Latin vibernum ; it is also called the way-faring tree ; and by Mr. Parkinson, from the pliability of the twigs and branches, the pliant mealy tree,

Description. This tree hath (from a small body, rising to the height of a hedgetree or bush, covered with a dark-greyish bark) sundry small short but very tough and pliant branches of a finger's thickness, whose bark is smooth and whitish, whereon grow broad leaves, like elm-leaves, but long and hoary, rough, thick, and white like meal, and a little hairy, set by couples, and finely dented about the edges ; at the ends of the branches stand large tufts of white flowers, which turn into large bunches of round and flat seed, like that of the lentil, but larger ; green when they are first formed, and for a considerable time afterwards, but black when they are ripe.

The branches thereof are so tough and strong that they serve for bands to tie bundles, or any other thing ; or to make fast gates leading into fields, for which purposes they are better adapted than withy, or any thing of that nature.

Place. It'groweth as a hedge-bush, and is often cut and plashed by countrypeople to spread on the hedges -, is very frequently found in Kent, and in many other parts of this kingdom.

Time. It flowereth about the end of May, and the fruit is ripe in September,

Government and Virtues. It is a plant of Saturn. The leaves thereof have a harsh binding quality, and are good to strengthen and fatten loose teeth. The decoction of the leaves thereof, and of olive-leaves together, in vinegar und water, is exceeding good to wash the mouth and throat when swelled by sharp humours falling into them ; restores the uvula or palate of the mouth to its right place, when fallen down ; it also slays the rheums that fall upon the jaws. The kernels of the fruit hereof, taken before they are ripe, dried and made into powder, and drunk in any liquid, stop looseness of the belly, and all sorts of fluxes. Of the roots, being steeped under ground, then boiled, and beaten a long time afterwards, bird-lime is made to catch small birds.

The leaves, boiled in lye, keep the hair from falling off the head, and change the colour into black.

De melige boom. (Viburnum lantana)

Namen. In het Latijn heet het Viburnum; het wordt ook wel de reizende boom genoemd; en door de heer Parkinson, vanwege de buigzaamheid van de twijgen en takken, de soepele melige boom.

Beschrijving. Deze boom heeft (vanuit een klein lichaam, oplopend tot de hoogte van een haagboom of struik, bedekt met een donkergrijze schors) diverse kleine korte maar zeer taaie en soepele takken, vingerdik, waarvan de schors glad en witachtig is, waaraan brede bladeren groeien, zoals iepenbladeren, maar lang en grijs, ruw, dik en wit als melig en een beetje behaard, paarsgewijs geplaatst en fijn ingedeukt aan de randen; aan de uiteinden van de takken staan grote plukjes witte bloemen, die uitgroeien tot grote trossen rond en plat zaad, zoals dat van de linze, maar groter; groen wanneer ze voor het eerst gevormd worden en geruime tijd daarna, maar zwart wanneer ze rijp zijn. De takken ervan zijn zo taai en sterk dat ze dienen als banden om bundels of iets anders mee vast te binden; of om snelle poorten naar velden te maken, waarvoor ze beter geschikt zijn dan wilgentakken of iets dergelijks.

Plaats. Het groeit als een haagstruik en wordt vaak door plattelanders gesnoeid en gestrooid om over de heggen te verspreiden. Het wordt zeer vaak aangetroffen in Kent en in veel andere delen van dit koninkrijk.

Tijd. De bloei begint eind mei en de vrucht is rijp in september.

Regering en Deugden. Het is een plant van Saturnus. De bladeren hebben een sterke bindende werking en zijn goed om losse tanden te versterken en te verdikken. Een aftreksel van de bladeren en olijfbladeren samen, in azijn en water, is zeer goed om mond en keel te wassen wanneer deze opgezwollen zijn door scherpe levensgeesten die erin vallen; het herstelt de huig of het gehemelte van de mond wanneer deze is gevallen; het doodt ook het reuma dat op de kaken valt. De pitten van de vrucht hiervan, geplukt voordat ze rijp zijn, gedroogd en tot poeder vermalen en in een vloeistof gedronken, stoppen losheid van de buik en allerlei soorten vloeistoffen. Van de wortels, die onder de grond worden geweekt, vervolgens gekookt en daarna lange tijd geklopt, wordt vogellijm gemaakt om kleine vogels te vangen.

De bladeren, gekookt in loog, voorkomen dat het haar van het hoofd valt en veranderen de kleur naar zwart.

MAY-WEED.

Kinds and Names. THERE are found three sorts of may-weed. 1. Cotula foetida, stinking may-weed. 2. Cotula non foetida, may-weed with no scent. Stinking may- weed groweth more upright than that which hath no smell, or the common camomile ; neither of them creep or run on the ground as camomile doth ; the leaves are longer and larger than those of camomile, yet very like unto it, bat of a paler green colour ; the one fort hath a very strong smell, the other no scent at all the flowers are like those of camomile, but larger ; there is also a sort of may-weed found in various parts of the kingdom, which hath double flowers, almost as large as double camomile-flowers, which is called cotula floro pleno.

Place, The stinking may-weed groweth abundantly among corn, and will blister the hands of the reapers ; that which stinketh not groweth also very plentifully, wild, in many places, and often amongst wild camomile.

Time. They flower all the summer months, some earlier and some later.

Government and Virtues. May-weed is governed by Mars, yet Galen saith the sophi of the Egyptians consecrated camomile to the sun, which is most of the same temperature, but the stinking may -weed is more hot and dry, and is used for the same purposes as camomile, viz. to dissolve tumours, expel wind, and to ease pains and achs in the joints and other parts ; it is also good for women whose matrix is fallen down, or loosens from one side,- to the other, by washing their feet with, the decoction thereof made in water. It is likewise good to be given to smell to by such as are troubled with the rising or suffrication of the matrix.

MEI-KRUID. (Anthemis cotula en Anthemis arvensis)

Soorten en namen. Er zijn drie soorten kamille. 1. Cotula foetida, stinkende kamille. 2. Cotula non foetida, geurloze kamille. Stinkende kamille groeit meer rechtop dan geurloze kamille of gewone kamille; geen van beide kruipt of loopt over de grond zoals kamille; de bladeren zijn langer en groter dan die van kamille, maar lijken er erg op, maar hebben een lichtere groene kleur; de ene heeft een zeer sterke geur, de andere helemaal geen geur. De bloemen lijken op die van kamille, maar zijn groter; er is ook een soort kamille die in verschillende delen van het koninkrijk voorkomt, met dubbele bloemen, bijna zo groot als dubbele kamillebloemen, die cotula floro pleno wordt genoemd.

Plaats. Het stinkende meidoornkruid groeit weelderig tussen het koren en zal de handen van de maaiers blaren; dat wat niet stinkt groeit ook zeer overvloedig, wild, op veel plaatsen en vaak tussen wilde kamille.

Tijd. Ze bloeien alle zomermaanden, sommige eerder en sommige later.

Regering en deugden. Meidoorn wordt geregeerd door Mars, maar Galenus zegt dat de sophi van de Egyptenaren kamille wijdde aan de zon, die grotendeels dezelfde temperatuur heeft. Het stinkende meidoornkruid is echter heter en droger en wordt voor dezelfde doeleinden gebruikt als kamille, namelijk om tumoren op te lossen, winderigheid te verdrijven en pijn en ongemakken in gewrichten en andere lichaamsdelen te verlichten. Het is ook goed voor vrouwen wier baarmoeder is ingezakt of van de ene kant naar de andere kant loslaat, door hun voeten te wassen met het aftreksel ervan in water. Het is eveneens goed om geur te krijgen van degenen die last hebben van het opkomen of verstikken van de baarmoeder.

MAD-WORT.

Place. it is often sown in gardens. The seed comes from Italy, Time. It flowers and flourishes in May ; the seed is ripe in August. Qualities and Virtues. It is dry, digesting, and scouring. It healeth the bite of a mad dog, the morphew, sun-burning, &c. It also heals wounds inwardly and outwardly, cancers, and filthy ulcers ; and digesteth clotted blood.

GEKKENKRUID. (Alyssum caespitosum)

Plaats. Het wordt vaak in tuinen gezaaid. Het zaad komt uit Italië, Tijd. Het bloeit en bloeit in mei; het zaad is rijp in augustus. Eigenschappen en deugden. Het is droog, verteert en schuurt. Het geneest de beet van een dolle hond, het morfeem, zonnebrandenz. Het geneest ook inwendige en uitwendige wonden, kanker en vuile zweren; en verteert gestold bloed.

MANDRAKE.

THE mandrake is male and female.

Place. It grows in hot regions ; woods, mountains, and gardens.

Time. It springs in March, flowers in April ; the fruit is ripe in August.

Qualities and Virtues. It is of a cold nature. The root is phlegmatic, and may be eaten with pepper and hot spices. The apples are cold and moist; the bark of the root cold and dry, and the juice is good in all cooling ointments. The dried juice of the root, taken in a small quantity, purgeth phistgern and melancholy. In collyriums, it healeth pains of the eyes. In a pessary, it draweth forth the dead child and secundine. The green leaves, bruised with auxungia and barley-meal, heal all hot swellings and inflammations ; and, applied to the parts, consume hoc ulcers and imposthumes. A suppository made of the juice, put into the fundament causeth sleep. If used in wine, and drunk, it causeth sleep, and healeth pains ; the apples smelt to, or the juice taken in a small quantity, also cause sleep. The seed and fruit do cleanse the womb; the leaves heal knots in the flesh, and the roots heal Saint Anthony's fire, &c. and, boiled with ivy, mollify the same. The oil of mandrakes is very cold ; yet it may be anointed upon the temples and noses of those that have a phrenzy -, if the patient sleep too long, dip a sponge in vinegar, and hold it to the noise. Also, it heals vehement pains of the head, and the tooth-ach, when applied to the cheeks and jaws, and causeth sleep.

Mandraak. (Mandragora officinalis, Mandragora autumnalis)

De mandragora is mannelijk en vrouwelijk.

Plaats. Het groeit in warme streken, bossen, bergen en tuinen.

Tijd. Het bloeit in maart, bloeit in april; de vrucht is rijp in augustus.

Eigenschappen en deugden. Het heeft een koude aard. De wortel is flegmatisch en kan gegeten worden met peper en hete specerijen. De appels zijn koud en vochtig; de schors van de wortel is koud en droog en het sap is goed in alle verkoelende zalven. Het gedroogde sap van de wortel, in een kleine hoeveelheid ingenomen, zuivert etter en melancholie. In oogdruppels geneest het oog pijn. In een pessarium trekt het dode kind en de secundine eruit. De groene bladeren, gekneusd met auxungia en gerstemeel, genezen alle hete zwellingen en ontstekingen; en aangebracht op de lichaamsdelen, verdrijven ze zweren en een zwelling met pus; een abces.

Een zetpil gemaakt van het sap, in het fundament gebracht, veroorzaakt slaap. Als het in wijn werd gebruikt en gedronken, veroorzaakt door het slaap en geneest de pijn; de appels roken ernaar of het sap in een kleine hoeveelheid ingenomen, veroorzaakt ook slaap. Het zaad en de vrucht reinigen de baarmoeder; de bladeren helen knopen in het vlees en de wortels genezen het Sint-Antoniusvuur enz. en gekookt met klimop, verzachten ze het. De olie van alruin is erg koud; toch kan het op de slapen en neuzen van mensen met frenesie worden gezalfd. Als de patiënt te lang slaapt, doop dan een spons in azijn en houd deze tegen het geluid. Het geneest ook hevige hoofdpijn en kiespijn, wanneer het op de wangen en kaken wordt aangebracht en veroorzaakt slaap.

MUSHROOM.

Description. Mushrooms are plants more persisted than many people imagine; They have a regular root, a stalk consisting of several arrangements of fibres, the interflices of which are filled up with a parenchymatous substance, leading from the root to the head or umbel ; the under-side of this umbel is full of lamellae, or chives, every one of which is a regular pod, or seed-vessel. If these lamelias are examined in their several plates, the seeds in them may be easily discovered, and are always found to be of a size and degree of maturity proportioned to the state of the plant at the time. They have each of them also a siliquaceous aperture lengthwise, the seeds lying in rows ready to fall through it. The plant is easily and regularly propagated through these, and not only may be raised from seed; but, like many other plants, may be propagated by roots ; several filaments at the root producing tubercles, in the manner of the potatoe, from each of which there will arise new roots and a new plant. The periods of vegetation in this plant are also sufficiently regular ; and the common opinion of its springing up in a night and perishing in a day, has no foundation in reality ; for, in the common way of raising them on hot- beds, it is easy to find, that they often sl-and a fortnight or longer, from their first appearance, before they are fit for the table.

Mr. Bradley mentions an hundred kinds of mushrooms which he has feen in England, besides those very numerous small ones which constitute the mouldiness of liquors, fruits, &c. Mathiolus mentions mushrooms which weighed thirty pounds each, and were as yellow as gold. Fer. Imperatus tells us, he saw some which weighed above one hundred pounds apiece ; and the Journal des Savans furnishes us with an account of some, growing on the frontiers of Hungary, which made a full cartload.

The poison of mushrooms has been much talked of by several persons ; but there seems to be no certain account of any body's having ever been injured by eating the common mushroom ; though there are perhaps some kinds of them that are truly poisonous. The ancients have taken great pains to distinguish the several kinds of them, that the world might know the hurtful from the fate. The boletus, mentioned by Juvenal, on account of the death of Claudius, is sufficiently described by Pliny. Clusius, among the moderns, has described a vast number of different species, every where distinguishing the esculenta und wholesome from the poisonous and pernicious kinds. The several authors who have treated of them since the time of Clusius, have all mentioned the effects of some or other of the poisonous kinds, and there are numerous instances of the mischief done by them at one time or other. The true eatable mushroom is distinguished from the poisonous and unpleasant kinds by these marks : When young, it appears of a roundish form, like a button, the stalk as well as the button being white, and the fleshy part very white when broken, the gills within being livid. As they grow larger, they expand their heads by degrees into a flat form, and the gills underneath are of a pale flesh colour ; but, as they stand long, become blackish.

Virtues. The Laplanders have a method of using fungus, or toadstools as we call them, (which are of the same genus with the mushroom,) to cure pains. They took the largest funguses which they find on the bark of beech and other large trees, and dry them for use. Whenever they have pains their limbs, they use some of this dry matter; pulling it to pieces with their fingers, they lay a small heap of it on the part nearest to where the pain is situated, and set it on fire. In burning away, it blisters up the part, and the water discharged thereby generally carries off the pain. It is a coarse and rough method, but generally a very successful one, specially when the patient has prudence enough to apply it in time, and resolutions enough to bear the burning to a necessary degree.

PADDENSTOEL. (Soorten)

Beschrijving. Paddenstoelen zijn planten die langer meegaan dan veel mensen denken; ze hebben een regelmatige wortel, een stengel bestaande uit verschillende vezelarrangementen, waarvan de tussenruimtes gevuld zijn met een parenchym, die van de wortel naar de kop of het bloemscherm lopen; de onderkant van dit bloemscherm zit vol lamellen of scherm die elk een regelmatige peul of zaaddoos vormen. Als deze lamellen in hun verschillende platen worden onderzocht, kunnen de zaden erin gemakkelijk worden ontdekt en blijken ze altijd van een grootte en rijpheidsgraad te zijn die in verhouding staan tot de staat van de plant op dat moment. Ze hebben elk ook een kiezelachtige opening in de lengte, waar de zaden in rijen doorheen vallen. De plant kan zich gemakkelijk en regelmatig via deze openingen voortplanten en kan niet alleen uit zaad worden gekweekt, maar, net als veel andere planten, ook via wortels; meerdere filamenten aan de wortel die knollen vormen, net als bij aardappelen en uit elke knol ontstaan nieuwe wortels en een nieuwe plant.

De vegetatieperiodes van deze plant zijn ook voldoende regelmatig; en de algemene mening dat ze 's nachts opkomt en overdag vergaat, is niet gebaseerd op de werkelijkheid; want bij de gebruikelijke manier om ze op broeikassen te kweken, is het gemakkelijk te zien dat ze vaak wel veertien dagen of langer, vanaf hun eerste verschijning, slinken voordat ze geschikt zijn voor de tafel.

Dhr. Bradley noemt honderd soorten paddenstoelen die hij in Engeland heeft gezien, naast de zeer talrijke kleine soorten die de schimmelvorming van dranken, fruit enz. veroorzaken. Matthiolus vermeldt paddenstoelen die dertig pond per stuk wogen en zo geel als goud waren. Ferdinand Imperatus vertelt ons dat hij er een paar zag die meer dan honderd pond per stuk wogen; en het Journal des Savans geeft ons een verslag van een aantal die aan de grenzen van Hongarije groeiden, die een volle karrenvracht vormden.

De vergiftiging van paddenstoelen is door verschillende mensen veel besproken; maar er lijkt geen enkel zeker verslag te zijn van iemand die ooit schade heeft opgelopen door het eten van de gewone paddenstoel; hoewel er misschien wel enkele soorten zijn die echt giftig zijn.

De Ouden hebben zich grote moeite getroost om de verschillende soorten te onderscheiden, zodat de wereld het schadelijke van de goede kon onderscheiden. De boleet, die Juvenalis noemde naar aanleiding van de dood van Claudius, wordt door Plinius voldoende beschreven. Clusius, onder de moderne schrijvers, heeft een groot aantal verschillende soorten beschreven, waarbij hij overal de esculenta en heilzame soorten onderscheidde van de giftige en verderfelijke soorten. De verschillende auteurs die sinds de tijd van Clusius over boleten hebben geschreven, hebben allemaal de effecten van een of andere giftige soort genoemd en er zijn talloze voorbeelden van het kwaad dat ze op een of ander moment hebben aangericht. De echte eetbare paddenstoel onderscheidt zich van de giftige en onaangename soorten door de volgende kenmerken: Als het jong is, heeft het een ronde vorm, zoals een knop; zowel de steel als de knop zijn wit en het vlezige deel is zeer wit wanneer gebroken, de lamellen binnenin zijn lijkbleek. Naarmate ze groter worden, breiden ze hun kop geleidelijk uit tot een platte vorm en de lamellen eronder zijn licht vleeskleurig; maar naarmate ze langer blijven staan, worden ze zwartachtig.

Deugden. De Lappen hebben een methode om schimmels of paddenstoelen zoals wij ze noemen, (die tot hetzelfde geslacht behoren als de paddenstoel) te gebruiken om pijn te verlichten. Ze namen de grootste schimmels die ze op de schors van beuken en andere grote bomen vinden en droogden ze voor gebruik. Wanneer ze pijn in hun ledematen hebben, gebruiken ze een deel van deze droge materie; ze trekken het met hun vingers uit elkaar, leggen een klein hoopje op het deel dat het dichtst bij de pijnlijke plek ligt en steken het in brand. Door het te verbranden, ontstaan er blaren op het lichaamsdeel en het water dat daarbij vrijkomt, verdrijft doorgaans de pijn. Het is een ruwe en ruwe methode, maar over het algemeen zeer succesvol, vooral wanneer de patiënt voorzichtig genoeg is om het op tijd toe te passen en vastberaden genoeg om de brandwonden voldoende te verdragen.

NAIL WORT, OR WHITLOW-GRASS.

Description. THIS very small and common herb hath no roots, save only a few strings ; neither doth it ever grow to be above a hand's-breadth high ; the leaves are very small, and something long, not much unlike those of chickweed, amongst which rise up many (lender stalks, bearing numerous white flowers one above another, which are exceeding small ; after which come small flat pouches containing the seed, which is also very small, but of a sharp taste.

Place. It grows commonly upon old stone and brick walls, and sometimes In dry gravelly grounds, especially if there be grass or moss near to shadow it.

Time. They flower very early in the year, sometimes in January and in February ; before the end of April they are no longer to be found.

Virtues. It is held to be an exceeding good remedy for those imposthumes in the joints, and under the nails, which they call whitlows, felons, adicoms, and nail wheals.

Spijkerkruid of vlekgras. (Draba verna)

Beschrijving. Dit zeer kleine en veel voorkomende kruid heeft geen wortels, behalve een paar strengen; het wordt ook nooit hoger dan een handbreedte; De bladeren zijn erg klein en iets lang, niet veel anders dan die van vogelmuur, waartussen vele (langere stengels oprijzen, die talloze witte bloemen boven elkaar dragen, die buitengewoon klein zijn; daarna komen kleine platte zakjes met het zaad, dat ook erg klein is, maar een scherpe smaak heeft.

Plaats. Het groeit vaak op oude stenen en bakstenen muren en soms op droge grindgronden, vooral als er gras of mos in de buurt is om het te overschaduwen.

Tijd. Ze bloeien heel vroeg in het jaar, soms in januari en februari; vóór eind april zijn ze niet meer te vinden.

Deugden. Het wordt beschouwd als een buitengewoon goed middel tegen een zwelling met pus; een abces in de gewrichten en onder de nagels die ze whitlows, felons, adicoms en nail wheals noemen.

NEP, OR CATMINT.

Description. COIMMON garden nep shooteth forth hard four-square stalks with a hoariness on them, a yard high or more, full of branches, bearing at every joint two broad leaves, somewhat like balm but longer pointed and softer, whiter, and more hoary, nicked about the edges, and of a strong sweet scent. The flowers grow in large tufts at the tops of the branches, and underneath them likewise on the stalks, many together of a whitish purple colour. The roots are composed of many long firings or fibres, fastening themselves strongly in the ground, and retaining their leaves green all the winter.

Place. It is only nursed up in our gardens.

Time. It flowereth in July, or thereabouts.

Government and Virtues. It is an herb of Venus. Nep is generally used by women, being taken either inwardly or outwardly, either alone or with other convenient herbs, in a deco6lion to bathe them, or to sit over the hot fumes thereof, and by the frequent use thereof it taketh away barrenness, and the wind, and pains of the mother. It is also used for pains of the head arising from any cold cause, such as catarrhs, rheums, &c. and for swimming and giddiness thereof, and is of especial use for expelling wind from the stomach and belly. It is also effectual for the cramp or other pains occasioned by cold ; and is found serviceable for colds, coughs, and shortness of breath. The juice thereof, drunk in wine, helps bruises. The green herb, bruised, and applied to the part for two or three hours, easeth the pain arising from the piles. The juice also, being made up into an ointment, is effectual for the same purpose. Washing the head with a decoction thereof taketh away scabs ; and may be used to the like effect on other parts of the body.

NEP OF KATTENKRUID. (Nepeta cataria)

Beschrijving. De gewone tuin nepeta schiet uit met harde, vierkante stengels met een grijsachtige rand, een meter hoog of meer, vol takken en draagt aan elk gewricht twee brede bladeren enigszins lijken op balsem, maar langer, puntig en zachter, witter en grijsachtiger, gekerfd aan de randen en met een sterke, zoete geur. De bloemen groeien in grote trossen aan de toppen van de takken en daaronder eveneens aan de stengels, vele bijeen, met een wit paarse kleur. De wortels bestaan uit vele lange vleugjes of vezels, die zich stevig in de grond vasthechten en hun bladeren de hele winter groen houden.

Plaats. Het wordt alleen in onze tuinen gekweekt.

Tijd. Het bloeit rond juli.

Regering en Deugden. Het is een kruid van Venus.

Nepeta wordt over het algemeen door vrouwen gebruikt, inwendig of uitwendig ingenomen, alleen of met andere geschikte kruiden, in een afkooksel om te baden of om boven de hete dampen ervan te zitten. Door veelvuldig gebruik ervan verdrijft het onvruchtbaarheid en de winderigheid en pijn van de moeder. Het wordt ook gebruikt voor hoofdpijn veroorzaakt door verkoudheid, zoals catarre, reuma enz. en voor zwemmen en duizeligheid en is vooral nuttig om wind uit de maag en buik te verdrijven. Het is ook effectief tegen krampen of andere pijnen veroorzaakt door verkoudheid; en blijkt effectief te zijn bij verkoudheid, hoest en kortademigheid. Het sap ervan, gedronken in wijn, helpt bij kneuzingen. Het groene kruid, gekneusd en twee of drie uur op de plaats aangebracht, verlicht de pijn die door de aambeien ontstond. Ook het sap, verwerkt tot een zalf, is effectief voor hetzelfde doel. Het hoofd wassen met een afkooksel ervan verwijdert korsten; en kan op andere lichaamsdelen hetzelfde effect hebben.

NETTLES.

NETTLES are so well known that they need no description.

Government And Virtues. This herb Mars claims dominion over. Nettletops, eaten in the spring, consume the phlegmatic superfluities in the body, which the coldness and moisture of winter hath left behind. The roots or leaves boiled, or the juice of either of them, or both, made into an electuary with honey or sugar, is a safe and siire medicine to open the pipes and passages of the lungs, obstruction in which is the cause of shortness of breath, and helpeth to expectorate tough phlegm, as also to raise the imposthumated pleurisy, and evacuate it by spitting ; the juice of nettles, used as a gargle, allayeth the swelling of the almonds of the throat; it also effectually fettles the palate of the mouth in its place, and heals and tempers the soreness and inflammation of the mouth and throat. The decoction of the leaves in wine, being drunk, is very efficacious in most of the diseases peculiarly incident to the female sex ; and is equally serviceable, when applied externally, mixed with myrrh. The decoction also, or the seed, provoketh urine, and has hardly ever been known to fail in expelling the gravel and stone from the reins and bladder, killeth worms In children ; easeth the spleen occasioned byw/ind, and expelleth the wind from the body ; though some think them only a provocative to venery. The juke of the leaves, taken two or three days together, slay'th bleeding at the mouth. The seed, being drunk, is a remedy against the sting of venomous creatures, the bite of a mad dog, the poisonous qualities of hemlock, henbane, nightshade, mandrake, or other such like herbs, that stupefy and dull the senses as also the lethargv, especially if used outwardly, by rubbing the forehead and temples in lethargic cases, and the places bitten or stung by hearts, with a little fait. The distilled water of the herb is also effectual (although not so powerful) for the diseases aforesaid, and for outward wounds and fires, to wash them, and to cleanse the skin from morphew, leprosy, and other discolourings thereof. The same, or leaves, bruised, and put into the nostrils, stayeth the bleeding thereof, arid taketh away the flesh growing in them, called polypus. The juice of the leaves of the decoction of them, or of the roots, is very good to wash either old, rotten, or stinking, sores ; fistulas, and gangrenes, and such as are fretting, eating, a id corroding, scabs, manginess, and itch, in any part of the body ; as also green wounds,, by washing them therewith, or applying the green herb bruised thereunto, even although the flesh should be separated from the bones. The same, on being applied to the limbs, when wearied, refresheth them, and strengtheneth, drieth, and comforteth, such places as have been put out of joint, after havinig been set ag-in ; as also such parts of the human body as are subject the gout or other achs, greatly easing the pain thereof; and the defluxion of humours upon the joints or smews it also relieveth, by drying up or dispersing the defluxions. An ointment made of the juice, oil, and a little wax, is exceedingly good to rub cold and benumbed members. An handful of green nettles, and another of wall-wort, or Dane-wort, bruised and applied simply of themselves, to the gout, sciatica, or joint-achs in any part, hath been found to be an admirable help in complaints of that nature.

BRANDNETELS. (Urtica dioica)

BRANDNETELS zijn zo bekend dat ze geen beschrijving behoeven.

Overheid en deugden. Dit kruid, waarover Mars heerschappij claimt, is de baas. Brandneteltoppen, gegeten in de lente, verteren de flegmatische overtolligheden in het lichaam, die de kou en vochtigheid van de winter hebben achtergelaten. De wortels of bladeren gekookt of het sap van een van beide of beide, verwerkt tot een extract met honing of suiker, is een veilig en effectief medicijn om de luchtwegen en -kanalen van de longen te openen, verstopping waarbij kortademigheid de oorzaak is en helpt bij het ophoesten van taai slijm, evenals bij het opwekken van ongeregelde pleuritis en het uitspugen ervan; het sap van brandnetels, gebruikt als gorgeldrank, verzacht de zwelling van de amandelen in de keel; het verzacht ook effectief het gehemelte en geneest en verzacht de pijn en ontsteking van mond en keel. Een aftreksel van de bladeren in wijn drinkend, blijkt zeer doeltreffend te zijn bij de meeste ziekten die specifiek bij het vrouwelijk geslacht voorkomen. Het is eveneens doeltreffend wanneer het uitwendig wordt toegepast, gemengd met mirre.

Het afkooksel of het zaad, veroorzaakt ook urine en is er bijna nooit van bekend dat het niet in staat was om grind en stenen uit de aderen en blaas te verdrijven, doodt wormen bij kinderen; verzachtte de milt veroorzaakt door wind en verdrijft de wind uit het lichaam; hoewel sommigen ze slechts als een provocatiemiddel voor eerbied beschouwen. Het drinken van de bladeren, twee of drie dagen achter elkaar ingenomen, stilt bloedingen uit de mond. Het zaad, gedronken, is een remedie tegen de steek van giftige dieren, de beet van een dolle hond, de giftige eigenschappen van dolle kervel, bilzekruid, nachtschade, alruin of andere dergelijke kruiden, die de zintuigen verdoven en versuffen, evenals de lethargie, vooral bij uitwendig gebruik, door het voorhoofd en de slapen in lethargische gevallen en de plaatsen gebeten of gestoken door harten, met een beetje vet te wrijven. Het gedestilleerde water van het kruid is ook effectief (hoewel niet zo krachtig) tegen de bovengenoemde ziekten en tegen uitwendige wonden en branden, om ze te wassen en de huid te reinigen van morfeem, melaatsheid en andere verkleuringen. Dezelfde of bladeren, gekneusd en in de neusgaten gestopt, stelpen het bloeden en verwijderen het vlees dat erin groeit, poliepen genoemd.

Het sap van de bladeren, van het afkooksel ervan of van de wortels, is zeer goed om oude, rotte of stinkende zweren te wassen; fistels en koudvuur en andere wonden die irriteren, vreten, vreten, korsten, schurft en jeuk veroorzaken, overal op het lichaam; evenals groene wonden, door ze ermee te wassen of het gekneusde groene kruid erop aan te brengen, zelfs als het vlees van de botten gescheiden is. Hetzelfde, aangebracht op de ledematen wanneer ze vermoeid zijn, verfrist en versterkt, droogt en verzacht de plekken die ontwricht zijn nadat ze weer aangezet zijn; evenals die delen van het menselijk lichaam die onderhevig zijn aan jicht of andere pijnen, waardoor de pijn daarvan aanzienlijk wordt verlicht; en het verlicht ook de uitstroom van levensenergie op de gewrichten of slijmen, door de uitstroom op te drogen of te verspreiden. Een zalf gemaakt van het sap, olie en een beetje was is buitengewoon effectief om koude en verdoofde ledematen in te wrijven. Een handvol groene brandnetels en een handvol muurkruid of heidekruid, gekneusd en puur aangebracht op jicht, ischias of gewrichtspijnen, waar dan ook, blijken een uitstekende hulp te zijn bij dergelijke klachten.

NIGHTSHADE.

Description. COMMON nightshade hath an upright, round, green, hollow, stalk, about a foot or half yard high, shooting forth into many branches, whereon grow numerous green leaves, somewhat broad and pointed at the ends, soft and full of juice, somewhat like unto basil, but larger, and a little unevenly dented about the edges ; at the tops of the stalks and branches, come forth three or more white flowers composed of five small pointed leave apiece, standing on a stalk together one above another, with yellow pointels in the middle, composed of four or five yellow threads set together, which afterwards turn into so many pendulous green berries of the bulk of small peas, full of green juice, and small whitish round flat seed lying within it. The root is white, and a little woody when it hath given flowers and fruit, with many small fibres at it. The whole plant is of a watery insipid taste; but the juice within the berries is somewhat viscous, and of a cooling and binding quality.

Place. It groweth wild in this kingdom, and in rubbish, the common paths and sides of hedges, in fields ; and also in gardens without any planting.

Time. It dieth annually, and riseth again of its own sowing ; but springeth not until the latter end of April at the soonest.

Government and Virtues. It is a cold saturnine plant. The common nightshade is wholly used to cool hot inflammations, either inwardly or outwardly, being no ways dangerous, as the other nightshades are ; yet it must be used moderately the distilled water only of the whole herb is fittest and safest to be taken inwardly ; the juice, being clarified and wash it with a little vinegar, is very good to wash the mouth and throat, when inflamed. Outwardly, the juice of the herb or berries with a little vinegar and ceruse, pounded together in a leaden mortar, is very good to anoint all hot inflammations in the eyes ; it is also very good for the shingles, ringworms, and in all running, fretting, and corroding, ulcers ; and in most: fistulas, if the juice be mixed with hen's-dung and applied thereunto. A cloth, wet in the juice, and applied to the testicles, when swelled, giveth much ease, as also to the gout which ariseth from hot and sharp humours. The juice dropped into the ears easeth pains thereof, arising from heat or inflammation. Pliny saith, it is good for hot swellings under the throat. Care must be taken that the deadly nightshade is not mistaken for this.

NACHTSCHADE. (Solanum nigrum)

Beschrijving. De gewone nachtschade heeft een rechtopstaande, ronde, groene, holle stengel, ongeveer een halve meter hoog, die uitloopt in vele takken. Hieraan groeien talloze groene bladeren enigszins breed en puntig aan de uiteinden, zacht en vol sap enigszins zoals basilicum, maar groter en enigszins onregelmatig ingedeukt aan de randen. Aan de toppen van de stengels en takken komen drie of meer witte bloemen tevoorschijn, bestaande uit vijf kleine puntige bladeren per stuk, die boven elkaar op een stengel staan, met gele punten in het midden, bestaande uit vier of vijf gele draden die aan elkaar vastzitten. Deze bloemen ontwikkelen zich vervolgens tot evenzoveel hangende groene bessen van de massa van kleine erwten, vol groen sap en kleine witachtige ronde, platte zaden die erin liggen. De wortel is wit en een beetje houtachtig wanneer het bloemen en vruchten heeft voortgebracht, met veel kleine vezels. De hele plant heeft een waterige, flauwe smaak; maar het sap in de bessen is enigszins viskeus en heeft een verkoelende en bindende werking. Plaats. Het groeit wild in dit koninkrijk en in afval, op gewone paden en langs heggen, in velden; en ook in tuinen zonder enige beplanting.

Tijd. Het sterft jaarlijks af en komt weer op door eigen zaaien; maar in de lente komt het pas eind april.

Regering en deugden. Het is een koude, saturnische plant. De gewone nachtschade wordt uitsluitend gebruikt om hete ontstekingen te verkoelen, zowel inwendig als uitwendig en is op geen enkele manier gevaarlijk, zoals de andere nachtschades; toch moet het met mate worden gebruikt; alleen gedestilleerd water van het hele kruid is het geschiktst en veiligst om in te nemen; het sap, gezuiverd en gewassen met een beetje azijn, is zeer goed om mond en keel te wassen bij ontstekingen. Uitwendig is het sap van het kruid of de bessen met een beetje azijn en loodwit, samengeperst in een loden vijzel, zeer goed om alle hete ontstekingen in de ogen te zalven; het is ook zeer goed tegen gordelroos, ringworm en bij alle lopend, schurend en etende zweren; en bij de meeste fistels, indien het sap wordt gemengd met kippenmest en daarop wordt aangebracht. Een doek, bevochtigd met het sap en aangebracht op de testikels wanneer deze gezwollen zijn, geeft veel verlichting, evenals bij jicht die ontstaat door hete en scherpe levensgeesten. Het sap dat in de oren wordt gedruppeld, verlicht de pijn die ontstaat door hitte of ontsteking. Plinius zegt dat het goed is tegen hete zwellingen onder de keel. Zorg ervoor dat de wolfskers hier niet mee wordt verward.

DEADLY NIGHTSHADE.

Description. THE flower is bell-shaped ; it hath a permanent empalement of one leaf, cut into five parts ; it hath five stamina rising from the base of the petal in the centre is situated an oval germen, which becomes a globular berry, having two cells sitting on the empalement, and filled with kidney-shaped seed. It is of a cold nature ; in some it causeth sleep ; in others madness, and, shortly after, death.

This plant should not be suffered to grow in any places where children resort, for it is a strong poison ; several instances having happened where children have been killed by eating the berries.

There is a remarkable instance of the direful effects of this plant recorded in Buchanan's History of Scotland ; wherein he gives an account of the destruction of the army of Sweno, when he invaded Scotland, by mixing a quantity of the juice of these berries in the drink which the Scots, by the truce, were to supply there with ; this so intoxicated the Danes, that the Scots fell upon them in their sleep, and killed the greatest part of them ; so that there were scarcely men enough left to carry off their king.

DODELIJKE NACHTSCHADE. (Atropa belladonna)

Beschrijving. De bloem is klokvormig; ze heeft een permanente steel van één blad, in vijf delen gesneden; ze heeft vijf meeldraden die vanuit de basis van het kroonblad oprijzen; in het midden bevindt zich een ovale kiem, die uitgroeit tot een bolvormige bes, met twee cellen die op de steel zitten en gevuld zijn met niervormig zaad. De plant is koud van aard; bij sommigen veroorzaakt het slaap; bij anderen waanzin en kort daarna de dood.

Deze plant mag niet groeien op plaatsen waar kinderen zich ophouden, want het is een sterk gif; er zijn verschillende gevallen bekend van kinderen die zijn gedood door het eten van de bessen.

Er is een opmerkelijk voorbeeld van de verschrikkelijke gevolgen van deze plant vermeld in Buchanans History of Scotland; waarin hij de vernietiging beschrijft van het leger van Sweno, toen hij Schotland binnenviel, door een hoeveelheid van het sap van deze bessen te mengen met de drank die de Schotten, volgens het bestand, daar zouden leveren; Dit maakte de Denen zo dronken dat de Schotten hen in hun slaap aanvielen en het grootste deel van hen doodt. Op die manier waren er nauwelijks genoeg mannen over om hun koning mee te nemen.

WOODY NIGHTSHADE.

CALLED also bitter sweet, dulcamara and amara dulcis.

Place. It grows by the sides of hedges, and in moist ditches, climbing upon the bushes ; with winding, woody, but brittle, stalks.

Time. It is perennial, and flowers in June and July.

Virtues. The roots and stalks, on first; chewing them, yield a considerable bitterness, which is soon followed by an almost honey-like sweetness ; and they have been recommended in different disorders, as high resolvents and deobstruents. Their sensible operation is by sweat, urine, and stool ; the dose from four to six ounces of a tincture made by digesting four to six ounces of the twigs in a quart of white wine.

HOUTACHTIGE NACHTSCHADE. (Solanum dulcamara)

Ook wel bitterzoet, dulcamara en amara dulcis genoemd.

Plaats. Groeit langs heggen en in vochtige sloten, klimt tegen de struiken op, met kronkelige, houtachtige, maar broze stengels.

Tijd. Het is een meerjarige plant en bloeit in juni en juli.

Deugden. De wortels en stengels, eerst; bij het kauwen ervan, produceren een aanzienlijke bitterheid, die al snel wordt gevolgd door een bijna honingachtige zoetheid; en ze zijn aanbevolen bij verschillende aandoeningen, als sterke oplossende en verstoppingsmiddelen. Hun merkbare werking vindt plaats door zweet, urine en ontlasting; de dosis van 115 tot 170 gram tinctuur wordt gemaakt door 115 tot 170 gram van de twijgjes te verteren in een liter witte wijn.

NAVEL-WORT, or PENNY-WORT.

Names And Kinds. IT is called umbilicus veneris and herba coxendicum. There are seven different kinds.

Description and Virtues,1. The small navel-wort is moist and somewhat •old and binding. It cooleth and repelleth-, scoureth and consumeth.

2. The water penny-wort is hot and ulcerating, like crows foot and is very dangerous to cattle who may occasionally seed thereon.

3. The bastard Italian navel-wort partakes of the true in cold and moisture.

4. The juice of the wall penny-wort healeth all inflammations and hot tumours, as the erysipelae, or St. Anthony's fire ; it healeth kibed heals, being bathed therewith end the leaves applied. The leaves and root break the stone, provoke urine, and cure the dropsy. The distilled water healeth sore kidneys, pains of the bowels, piles, gout, and king's evil.

5. The common or one summer's navel-wort is diuretic, not very hot, but exceeding dry. It provoketh urine, and digesteth sliminess in the joints. Two drachms drunk in wine will expel much urine from dropsical persons -, and, applied, will also ease the gout.

6. 7. The spotted and small red-flowered navel-wort are cold and moist, like house-leek.

Place. The first: sort groweth on stone walls ; the other sorts are only found on the Alps.

Time. They flower in the beginning of the spring, but flourish all the winter,

NAVELWORT of NAVELWORT. (Umbilicus rupestris, Hydrocotyle ranunculoides)

Namen en soorten. Het wordt umbilicus veneris en herba coxendicum genoemd. Er zijn zeven verschillende soorten.

Beschrijving en eigenschappen: 1. De kleine navelkruid is vochtig en enigszins oud en bindend. Het koelt af en stoot af, schuurt en verteert.

2. De waternavelkruid is heet en zwerend, zoals Ranunculus en is zeer gevaarlijk voor vee dat er af en toe zaad op kan zaaien.

3. De bastaard Italiaanse navelkruid heeft net als de echte kou en vocht.

4. Het sap van de muurnavelkruid geneest alle ontstekingen en hete tumoren, zoals erysipelas of Sint-Antoniusvuur; het geneest hoornkruid, door ermee te baden en de bladeren erop aan te brengen. De bladeren en de wortel breken de steen, wekken urine op en genezen waterzucht. Het gedestilleerde water geneest pijnlijke nieren, darmklachten, aambeien, jicht en koningsziekte.

5. De gewone of zomerse navelkruid is diuretisch, niet erg heet, maar wel extreem droog. Het veroorzaakt urine- en verteert slijmvorming in de gewrichten. Twee drachmen in wijn gedronken, zal veel urine uitdrijven bij waterzuchtige personen - en indien toegepast, zal het ook jicht verlichten.

6. 7. De gevlekte en kleine, roodbloemige navelkruid is koud en vochtig, zoals huislook.

Plaats. De eerste: soortgroei op stenen muren; de andere soorten komen alleen voor in de Alpen.

Tijd. Ze bloeien in het begin van de lente, maar bloeien de hele winter door.

NIPPLEWORT.

Names and Kinds. Of this there- are three kinds : 1. The ordinary nipplewort, called in Latin lampsona vulgaris. 2. The nipplewort of Austria, called lampsa a papillaris. 3. Wilder wood bastard nipplewort, soncho affinis lampsana sylvatica. And in Prussia, as saith Camerarius, they call it papillaris.

Description. I. The ordinary nipplewort groweth with many hard upright stalks, whereon grow dark- green leaves from the bottom to the top, but the higher the smaller ; in some places without dents in the edges, ana in others with a few uneven jags therein, somewhat like a kind of hawkweed ; the tops of the stalks have some small long branches, which bear many small star-like yellowish flowers on them, which turn into small seed ; the root is small and fibrous ; the plant yieldeth a bitter milk like that of the sow-thistle.

2. The Austrian nipplewort hath slender, smooth, and solid, stalks, not easily broken, about two feet high, whereon stand without order, somewhat long and narrow leaves, broadest in the middle, and sharp at the ends, waved a little about the edges, and compassing them at the bottom, yielding a little milk ; from the upper joints, with the leaves, grow forth small firm branches, yet a little bending, bearing each of them four or five long green husks, and in them small purplish flowers of five leaves each, notched in at the broad ends, with some small threads in the middle ; which turn into down, and are blown away with the wind : the root is small and shreddy, and lasteth many years.

3. The wild or wood bastard-nipplewort is like unto the first sort, but with somewhat broader leaves, and greater store of branches : but in the flowers, and other parts, not much different.

Place and Time. The first groweth common, almost: every where, upon the banks of ditches and borders of fields ; the second, Clusius said he found in Hungary and Saxony, and other places ; the last is found near the sides of woods, and hedge-rows ; they flower in summer, and the seed is ripe soon after.

Government and Virtues. These are the plants of Venus, and kindly endued with a peculiar faculty for the healing of sore nipples of women's breasts ; for which reason Camerarius saith that in Prussia they call papillaris, because of its excellent virtues in healing women's sore breasts, as well as their nipples, when they are exulcerated ; it having a angular healing quality therein and is temperate in heat and driness, with some tenuity of parts able to digest the virulency of sharp humours which break out into those parts.

TEPELKRUID. (Lapsana communis)

Namen en soorten. Hiervan zijn er drie soorten: 1. De gewone tepelkruid, in het Latijn lampenona vulgaris genoemd. 2. De Oostenrijkse tepelkruid, lampena a papillaris genoemd. 3. Wilde bastaardtepelkruid, soncho affinis lampenana sylvatica. (Lapsana chondrilloides) En in Pruisen, zoals Camerarius zegt, noemen ze het papillaris.

Beschrijving. I. De gewone tepelkruid met veel harde, rechtopstaande stengels, waaraan van onder naar boven donkergroene bladeren groeien, maar hoe hoger hoe kleiner; op sommige plaatsen zonder deuken aan de randen en op andere met een paar ongelijke inkepingen erin enigszins zoals een soort havikskruid; de toppen van de stengels hebben enkele kleine lange takjes, die veel kleine stervormige geelachtige bloemen dragen, die zich ontwikkelen tot kleine zaadjes; de wortel is klein en vezelig; De plant produceert een bittere melk die lijkt op die van de melkdistel.

2. De Oostenrijkse tepelkruid heeft slanke, gladde en stevige stengels, die niet gemakkelijk breken, ongeveer 60 cm hoog, waarop ongeordend, tamelijk lange en smalle bladeren staan, het breedst in het midden en scherp aan de uiteinden, een beetje golvend aan de randen en ze aan de onderkant omsluitend, een beetje melk producerend; vanuit de bovenste gewrichten, samen met de bladeren, groeien kleine stevige takjes, maar toch een beetje gebogen, die elk vier of vijf lange groene schelpjes dragen en daarin kleine paarsachtige bloemen van elk vijf bladeren, aan de brede uiteinden ingesneden, met enkele kleine draadjes in het midden; die naar beneden draaien en door de wind worden weggeblazen; de wortel is klein en rafelig en gaat vele jaren mee.

3. De wilde of houtbastaardtepelkruid lijkt op de eerste soort, maar met iets bredere bladeren en een groter aantal takken: maar qua bloemen en andere delen niet veel anders.

Plaats en tijd. De eerste plant komt bijna overal voor, langs sloten en langs akkerranden; de tweede, zo zei Clusius, vond hij in Hongarije, Saksen en andere plaatsen; de laatste wordt aangetroffen langs de randen van bossen en heggen; ze bloeien in de zomer en het zaad is snel daarna rijp.

Regering en deugden. Dit zijn de planten van Venus en ze zijn begiftigd met een bijzonder vermogen om pijnlijke tepels van vrouwenborsten te genezen; om die reden zegt Camerarius dat ze in Pruisen papillaris heten, vanwege de uitstekende eigenschappen bij het genezen van pijnlijke borsten van vrouwen, evenals hun tepels, wanneer deze ontstoken zijn; het heeft daar een hoekige helende kwaliteit en is gematigd in hitte en droogte, met enige ijlheid van delen die in staat zijn de virulentie van scherpe levensgeesten te verteren die in die delen uitbreken.

The NUTMEG-TREE, and MACE.

Names and Description. THE fruit of this tree is called in Latin mux mystica, and in shops nux moscata. The tree groweth very tall, like our pear-trees; having leaves always green, somewhat resembling the leaves of the orange-tree ; the fruit groweth like our walnuts, having an outer thick hulk ; which, when it grows ripe, openeth itself as the shell of the walnut doth ; shewing the nut within covered with the mace, which is of an orient crimson colour while it is fresh, but the air changeth the colour to be more dead and yellowish.

Government and Virtues, The nutmegs and maces are both solar of temperature hot and dry in the second degree, and somewhat astringent, and are good to slay the lask; they are effectual in all cold griefs of the head or brain, for palsies, shrinking of sinews, and diseases of the mother ; they cause a sweet breath, and discuss wind in the stomach or bowels, quicken the sight and comfort the spirits, provoke urine, increase sperm, and are comfortable to the stomach ; they help to procure rest and sleep, being laid to the temples, by allaying the distemper of the spirits.

The way to use it to procure rest is, to take two pieces of red rose-cake and warm them in vinegar over a chafing-disk of coals, then scrape nutmeg upon the cakes, and bind it warm to the temples.

The mace is of the same property, but somewhat tr e warming and comforting than the nutmeg ; the thick oil that is drawn from both nutmegs ani mace is good in pe6loia! complaints, to warm a cold stomach, help the cough, and to dry up distillations of rheum falling upon the lungs.

De NOOTMUSKAATBOOM en FOELIE. (Myristica fragrans)

Namen en beschrijving. De vrucht van deze boom wordt in het Latijn Myristica genoemd en in de winkels nux moscata. De boom groeit zeer hoog, zoals onze perenbomen; heeft altijd groene bladeren, die enigszins lijken op de bladeren van de sinaasappelboom; de vrucht groeit als onze walnoten, met een dikke buitenste schil die, wanneer het rijp wordt, zich opent zoals de schil van de walnoot; de noot binnenin is bedekt met foelie, die een oosterse karmozijnrode kleur heeft als het vers is, maar door de lucht is de kleur doffer en geliger geworden.

Overheid en deugden. De nootmuskaat en foelie zijn beide zonnig, van hoge en lage temperatuur enigszins samentrekkend en goed om de huid te verlammen; ze zijn effectief bij alle koude kwalen van het hoofd of de hersenen, bij verlammingen, het krimpen van de pezen en ziekten van de moeder; Ze veroorzaken een zoete adem en verlichten wind in de maag of darmen, versnellen het gezichtsvermogen en stellen de geest gerust, veroorzaken urineren, vermeerderen de spermaproductie en zijn aangenaam voor de maag; ze helpen rust en slaap te verkrijgen en worden op de slapen gelegd, door de onrust van de geesten te verzachten.

De manier om het te gebruiken om rust te verkrijgen is door twee stukken rode rozenkoek te nemen en ze in azijn te verwarmen boven een gloeiende schijf, vervolgens nootmuskaat over de koeken te schrapen en de warme olie tegen de slapen te binden.

Foelie heeft dezelfde eigenschappen, maar is iets meer verwarmend en troostrijker dan nootmuskaat; de dikke olie die uit beide nootmuskaatsoorten en foelie wordt gewonnen, is goed tegen klachten, om een koude maag te verwarmen, hoest te verlichten en om verkoudheidsdruppels die in de longen terechtkomen, op te drogen.

The oak

IS so well known (the timber thereof being the glory and safety of the British nation that it needeth no description.

Government and Virtues. Jupiter owns the tree. The leaves and bark of the oak, and the acorn cups, do bind and dry very much ; the inner bark of the tree, and the thin skin that covereth the acorn, are moil used to stay the spitting of blood, and the bloody flux ; the decoction of the bark, and the powder of the cups, stay vomiting, spitting of blood, bleeding at the mouth, or other fluxes os blood in men or women : lasks also, and the involuntary flux of natural seed. The acorns in powder taken in wine, provoke urine, and resist the poison of venomous creatures. The decoction of acorns and the bark made in milk, and taken, resisteth the force of poisonous herbs and medicines, as also the virulency of cantharides, when any person, by eating them, hath the bladder exulcerated, and evacuateth blood. Hippocrates saith, he used the fumes of oak-leaves to women that were troubled with the strangling of the mother and Galen applied them, being bruised, to cure green wounds. The distilled water of the oaken buds, before they break out into leaves, is good to be used either inwardly or outwardly to assuage inflammations, and flop all manner of fluxes in man or woman ; it is also angularly good in pestilential and hot burning fevers, as it resisteth the force of the infection, and allayeth the heat ; it cooleth the heat of the liver, breaketh the stone in the kidneys, and stayeth women's courses. The decoction of the leaves hath the same effects. The water that is found in the hollow places of ol, oaks, is very effectual against any foul or spreading scab. The distilled water or decoction (which last is preferable) of the leaves, is one of the best remedies known for the fluor albus.

De eik. (Quercus robur)

IS zo bekend (het hout ervan is de glorie en veiligheid van de Britse natie dat het geen beschrijving behoeft.

Regering en Deugden. Jupiter bezit de boom. De bladeren en schors van de eik en de eikeldoppen binden en drogen zeer goed; de binnenste schors van de boom en de dunne schil die de eikel bedekt, worden gebruikt om het spugen van bloed en de bloedige vloed te stoppen; het afkooksel van de schors en het poeder van de doppen, stopt braken, bloedspuwen, bloeden uit de mond of andere bloedvloeiingen bij mannen of vrouwen; ook de onvrijwillige vloed van natuurlijk zaad. De eikels in poedervorm ingenomen in wijn, veroorzaken urine en weerstaan het gif van giftige wezens. Het afkooksel van eikels en de schors, gemaakt in melk en ingenomen, weerstaan de kracht van giftige kruiden en medicijnen, evenals de virulentie van canthariden, wanneer iemand, door ze te eten, de blaas heeft doen zweren en bloed heeft afgevoerd.

Hippocrates zei dat hij de dampen van eikenbladeren gebruikte bij vrouwen die last hadden van wurging door hun moederen Galenus paste ze toe, nadat ze gekneusd waren, om groene wonden te genezen. Het gedestilleerde water van de eikenknoppen, voordat ze in bladeren uitbarsten, is goed om zowel inwendig als uitwendig te gebruiken om ontstekingen te verzachten en allerlei kwalen bij mannen en vrouwen te verlichten; het is ook bijzonder goed bij pestachtige en brandende koortsen, omdat het de kracht van de infectie tegengaat en de hitte verzacht; het verkoelt de lever, verbreekt nierstenen en stelt de menstruatiecyclus stil. Het afkooksel van de bladeren heeft dezelfde effecten. Het water dat in de holle ruimtes van oude eiken wordt gevonden, is zeer effectief tegen elke vieze of zich uitbreidende schurft. Het gedestilleerde water of het afkooksel (waarvan de laatste de voorkeur heeft), van de bladeren is een van de beste bekende remedies voor de fluor albus.

OATS.

THIS grain is well known: avena is the Latin name ; they are grown in every quarter of the globe where agriculture is carried on. They are sown in spring, and mown or reaped in September and 0(5lober ; but in the northern parts of this kingdom it is frequently much later before they are cut down.

Nature and Virtues. They are somewhat cold and drying, and are more used for food, both for man and beast, than for physic ; yet, being quilted in a bag whit bay salt, made hot in a frying-pan, and applied as warm as can be endured, they ease pains and flitches in the side and the cholic in the belly. A poultice made of the meal of oats and oil of bays, helpeth the itch, leprosy, and fistulas, and discusseth hard imposthumes. Oatmeal boiled in vinegar, and applied, takes away spots and freckles in the face or other parts of the body. It is also used in broth or milk, to bind those who have a lask, or other flux ; and with sugar it is good for them that have a cough or cold. Raw oatmeal is an unwholesome diet.

HAVER. (Avena sativa)

DIT graan is welbekend: Avena is de Latijnse naam; het wordt verbouwd in elk deel van de wereld waar landbouw wordt bedreven. Het wordt in het voorjaar gezaaid en gemaaid of geoogst in september en oktober; maar in de noordelijke delen van dit koninkrijk duurt het vaak veel langer voordat het wordt gemaaid.

Natuur en deugden. Het is wat koud en droog en wordt meer gebruikt als voedsel, zowel voor mens als dier, dan voor de geneeskunde; toch, gewatteerd in een zak met laurierzout, heet gemaakt in een koekenpan en zo warm mogelijk aangebracht, verlichten ze pijn en irritatie in de zij en verkoudheid in de buik. Een kompres gemaakt van havermeel en laurierolie verlicht jeuk, lepra en fistels en verlicht een zwelling met pus en een abces. Havermout, gekookt in azijn en aangebracht, verwijdert vlekken en sproeten in het gezicht of andere delen van het lichaam. Het wordt ook gebruikt in bouillon of melk, om mensen met een maag- of darmprobleem te ondersteunen; en met suiker is het goed voor mensen met hoest of verkoudheid. Rauwe havermout is een ongezond dieet.

ONE-BLADE.

Description. THIS small plant never beareth more than one leaf, except only when it riseth up with its stalk, in which case it beareth another, but seldom more, which are of a bluish green colour, pointed, with many ribs or veins therein, like plantain ; at the top of the stalk grow many small white flowers, in the form of a star, smelling somewhat sweet ; after which come small berries of a reddish colour when they are ripe. The root is small of the bigness of a rush, lying and creeping under the upper crust of the earth, shooting forth in divers places.

Place. It groweth in moist, shadowy, and grassy, places of woods, in most; parts of the kingdom.

Time. It flowereth about May; the berries are ripe in June ; it then quickly perisheth until the next year, when it springeth afresh from the old root.

Government And Virtues. It is a precious herb of the sun. Half a drachm, or at most a drachm, in powder of the roots, taken in wine and vinegar of each equal parts, and the party laid directly down to sweat thereupon, is held to be a sovereign remedy for those that are infected with the plague, and have a sore upon them, by expelling the poison and infection, and defending the heart and spirits from danger. It is an exceeding good wound-herb, and is therefore used with others of the like ature, in making compound balms for curing wounds, either whether they are fresh and green, or old and malignant, and especially if the sinews have been burnt.

Pena and Lobel severally made experiments of the quality of this plant, upon two dogs, and found it was not dangerous, but effectual to expel the deadly operaration of corrosive sublimate and arsenic.

EENBLAD. (Maianthemum bifolium)

Beschrijving. Deze kleine plant draagt nooit meer dan één blad, behalve wanneer het met zijn stengel omhoog staat. In dat geval draagt het er nog één, maar zelden meer. Deze zijn blauwgroen van kleur, puntig, met veel ribben of nerven erin, zoals weegbree. Bovenaan de stengel groeien vele kleine witte bloemen, in de vorm van een ster, die licht zoet ruiken; daarna komen kleine bessen, met een roodachtige kleur wanneer ze rijp zijn. De wortel is klein, zo groot als een bies, liggend en kruipend onder de bovenste aardkorsten schiet op diverse plaatsen uit.

Plaats. Het groeit in vochtige, schaduwrijke en met gras begroeide bossen, in de meeste delen van het koninkrijk.

Tijd. Het bloeit rond mei; de bessen zijn rijp in juni; het vergaat dan snel tot het volgende jaar, wanneer het opnieuw uit de oude wortel ontspringt.

Regering en deugden. Het is een kostbaar zonnekruid. Een halve drachme of hooguit een drachme, in poeder van de wortels, ingenomen in wijn en azijn, van elk gelijke delen en het deel direct daarop laten zweten, wordt beschouwd als een uitstekend middel voor degenen die besmet zijn met de pest en een zweer hebben, door het gif en de infectie te verdrijven en het hart en de geest tegen gevaar te beschermen. Het is een buitengewoon goed wondkruid en wordt daarom samen met andere kruiden van dezelfde aard gebruikt bij het maken van samengestelde balsems voor het genezen van wonden of ze nu vers en groen zijn of oud en kwaadaardig en vooral als de pezen verbrand zijn. Pena en Lobel hebben afzonderlijk van elkaar de eigenschappen van deze plant op twee honden onderzocht en ontdekt dat deze niet gevaarlijk was, maar wel effectief in het verdrijven van de dodelijke werking van bijtend sublimaat en arseen.

ORCHIS.

IT hath a great variety of names, though most generally known by this.

Description. To enumerate all the different sorts of it is needless ; a description of the roots will be sufficient; which are to be used with seme discretion. They have each of them a double root within, some of them round, others like a hand ; these roots alter every year alternately ; when the one riseth and waxeth full, the other groweth lank and perishes ; now it is those which are full-grown that are to be used in medicine, the other being either of no use at all, or else, according to some, thwarting the operation of the full-grown root, and undoing what otherwise it might have effected.

Time. One or other of them may be found in flower from the beginning of April to the latter end of August.

Government and Virtues. They are hot and moist in operation ; under the dominion of Venus, and provoke lust exceedingly ; which, it is said, the dry and withered roots restrain again ; they are held to kill worms in children ; also, being twisted and supplied to the place, to help the king's evil.

ORCHIDEE. (Soorten)

HET heeft een grote verscheidenheid aan namen, hoewel het meest algemeen bekend is onder deze naam.

Beschrijving. Het is overbodig om alle verschillende soorten op te sommen; een beschrijving van de wortels is voldoende; die met enige discretie gebruikt moeten worden. Ze hebben elk een dubbele wortel, sommige rond, andere als een hand; deze wortels veranderen elk jaar afwisselend; wanneer de ene opkomt en volgroeid is, wordt de andere slap en sterft af; nu zijn het de volgroeide die in de geneeskunde gebruikt worden, de andere is ofwel helemaal nutteloos ofwel, volgens sommigen, de werking van de volgroeide wortel dwarsbomend en tenietdoen wat deze anders had kunnen bewerkstelligen.

Tijd. Een of beide van hen kan in bloei staan van begin april tot eind augustus.

Regering en Deugden. Ze zijn heet en vochtig in hun groei; staan onder de heerschappij van Venus en wekken buitengewoon lust op; wat, naar men zegt, door de droge en verdorde wortels weer wordt ingeperkt; Ze zouden wormen bij kinderen doden; ook werden ze verdraaid en op de plaats verspreid om de koningsziekte te helpen.

ONIONS.

THEY are so well known that their description is unnecessary.

Government and Virtues. Mars owns them. They possess the quality of drawing corruption to them, for, if you peel one and lay it upon a dunghill, you will find it rotten in half a day, by drawing putrefaction to it ; it is therefore natural to suppose they would have the same attractive power if applied to a plague-sore.

Onions are flatulent, or windy, yet do they whet the appetite, increase thirst:, and ease the belly and bowels ; provoke the menses ; help the bite of a mad dog, and other venomous creatures, when used with honey and rue, and increase sperm ; especially the seed of them ; they also kill the worms in children, if they drink the water fading wherein they have been steeped all night. Being roasted under the embers, and eaten with honey, or sugar and oil, they conduce much to help an inveterate cough, and expectorate the tough phlegm. The juice, being snuffed up into the nostrils, purgeth the head, and helpeth the lethargy -, yet the easing them too frequently occasions the head-ach. The caring of onions, fasting, with bread and salt, is held to be a good preservative against infection. If a great onion is made hollow ,fining the place with good treacle, afterwards roasting it on the embers, then throwing away the outward skin, and beating the remainder well together, is accounted a sovereign remedy for either the plague-sore or any other putrid ulcer. The juice of onions is reckoned good for scalds or burns, occasioned either by fire, boiling water, or gunpowder ; and, used with vinegar, taketh away all blemishes, spots, and marks, in the skin; and, dropped into the ears, easeth the pain and noise thereof. If applied, beaten together with figs, they help to ripen, and cause suppuration in, imposthumes.

Onions, if bruised, and mixed with vet and honey, will effectually destroy warts, causing them to come out by the roots.

Leeks participate of nearly the same quality as onions, though not in a great degree. They are said to be an antidote against a furseit occasioned by the eating of mushrooms, being first baked under the embers, and then taken when sufficiently cool to be eaten; being boiled, and applied warm, they help the piles.

UIEN. (Allium cepa)

ZE zijn zo bekend dat hun beschrijving overbodig is.

Regering en Deugden. Mars bezit ze. Ze bezitten de eigenschap om bederf aan te trekken, want als je er een pelt en op een mesthoop legt, zul je hem binnen een halve dag rot vinden, doordat het verrotting aantrekt; het is daarom logisch om aan te nemen dat ze dezelfde aantrekkingskracht zouden hebben als ze op een pestzweer worden aangebracht.

Uien zijn winderig of winderig, maar ze wekken de eetlust op, verhogen de dorst: en verzachten de maag en darmen; wekken de menstruatie op; helpen bij de beet van een dolle hond en andere giftige dieren, wanneer ze met honing en wijnruit worden gebruikten vermeerderen de spermaproductie; vooral het zaad ervan; ze doden ook de wormen bij kinderen, als ze het water drinken waarin ze de hele nacht hebben geweekt. Geroosterd onder de sintels en gegeten met honing of suiker en olie, helpen ze veel bij een hardnekkige hoest en slijmoplossend. Het sap dat in de neusgaten werd gezogen, reinigt het hoofd en helpt tegen de lethargie. Maar als het te vaak werd verzacht, kreeg men weer hoofdpijn.

Het verzorgen van uien, vasten, met brood en zout, wordt beschouwd als een goed conserveermiddel tegen infecties. Als een grote ui hol wordt gemaakt, de plek wordt ingesmeerd met goede triakel, vervolgens wordt deze op de gloeiende kolen geroosterd, waarna de buitenste schil wordt verwijderd en de rest goed wordt samengeknepen, wordt dit beschouwd als een uitstekend middel tegen zowel de pestzwel als een andere rottende zweer. Het sap van uien wordt beschouwd als goed tegen verbrandingen of brandwonden, veroorzaakt door vuur, kokend water of buskruit; en gebruikt met azijn, verwijdert het alle vlekken, puistjes en littekens op de schil; en gedruppeld in de oren verzacht het de pijn en het geluid ervan. Als ze samen met vijgen worden aangesmeerd, helpen ze te rijpen en veroorzaken ze ettervorming, een zwelling met pus, een abces.

Uien, gekneusd en gemengd met vet en honing, zullen wratten effectief vernietigen, waardoor ze met wortel en al uitbreken. Prei heeft bijna dezelfde kwaliteit als uien, hoewel niet in grote mate. Er wordt gezegd dat ze een tegengif zijn tegen een ontsteking die wordt veroorzaakt door het eten van paddenstoelen. Ze worden eerst onder de gloeiende kolen gebakken en vervolgens gegeten wanneer ze voldoende zijn afgekoeld; gekookt en warm aangebracht, helpen ze tegen de ontsteking.

ORPINE.

Description. COMMON Orpine riseth up with divers round brittle stalks thick set with fat and fleshy leaves, without any order, and very little dented about the edges of a pale green colour; the flowers are white, or whitish, growing in tufts, after which come small chaff- like husks, with seed like dull in them. The roots are various in their shape and size, and the plant does not grow so large in some places as in others.

Place. It is to be found in almost every part of this kingdom, but most commonly in gardens, where it groweth to a larger size than that which is wild ; it is also to be found in the shadowy sides of fields and woods.

Time. It flowereth about July, and the seed is ripe in August.

Government and Virtues. The moon owns this herb. Orpine is seldom used in inward medicines with us, although Trague saith, from experience in Germany, that the distilled water thereof is profitable for gnawings or excoriations in the stomach and bowels, and for ulcers in the lungs, liver, or other inwards parts; as al(b in the matrix ; being drunk for several days successively, it helpet hall those discases; he also says it stayeth the sharpness of the humours in the bloody flux, and other fluxes of the body, or in wounds -, the root thereof hath also the same effect. It is used outwardly to cool any heat or inflammation upon any hurt or wound, and easeth the pains of them ; as also to heal scalds or burns. The juice thereof beaten with some sallad-oil, and therewith anointing the parts, or the leaf bruised and laid to any green wounds in the hands and legs, doth quickly heal them ; and, being bound to the throat, much helpeth the quinsy; it is likewise found serviceable in ruptures.

The juice thereof, made into a syrup with honey or sugar, may be safely taken, a spoonful or two at a time, and with good effect, for a quinsy; and will be found more speedy in operation, as well as pleasant in taste, than some other medicines prescribed for that disorder.

Hemelsleutel. Hylotelephium telephium)

Beschrijving. ALGEMENE Hemelsleutel, opgericht met diverse ronde, broze stengels, dik bezet met dikke en vlezige bladeren, zonder enige orde en zeer licht ingedeukt aan de randen, met een lichtgroene kleur; de bloemen zijn wit of witachtig en groeien in plukjes, waarna kleine kafachtige hulsjes komen met doffe zaadjes erin. De wortels variëren in vorm en grootte en de plant wordt op sommige plaatsen niet zo groot als op andere.

Plaats. Het is te vinden in bijna elk deel van dit koninkrijk, maar meestal in tuinen, waar het groter groeit dan in het wild; het is ook te vinden aan de schaduwrijke randen van velden en bossen.

Tijd. Het bloeit rond juli en het zaad is rijp in augustus.

Regering en deugden. De maan bezit dit kruid. Hemelse pijnboom wordt bij ons zelden gebruikt voor inwendige geneeskunde, hoewel Tragus, op basis van ervaring in Duitsland, zegt dat het gedestilleerde water ervan heilzaam is bij knagen of ontvellingen in de maag en darmen en bij zweren in de longen, lever of andere inwendige delen; zoals ook in de matrix; meerdere dagen achter elkaar gedronken, helpt het bij deze ziekten; hij zegt ook dat het de scherpte van de levensgeesten verzacht bij bloedige vloeiingen en andere vloeiingen van het lichaam of bij wonden - de wortel ervan heeft hetzelfde effect. Het wordt uitwendig gebruikt om hitte of ontstekingen op een wond of wonde te verkoelen en de pijn ervan te verlichten, evenals om brandwonden te genezen. Het sap ervan, geklopt met wat slaolie en daarmee de lichaamsdelen zalvend of het gekneusde blad gelegd op groene wonden aan handen en benen, geneest ze snel; en gebonden aan de keel, helpt het veel tegen keelpijn; het is eveneens effectief gebleken bij breuken.

Het sap ervan, tot siroop gemaakt met honing of suiker, kan veilig worden ingenomen, een lepel of twee per keer en met goed effect, tegen keelpijn; het zal sneller werken en ook aangenamer van smaak zijn dan sommige andere medicijnen die voor die aandoening worden voorgeschreven.

OLIVE-TREE.

Kinds and Names. OF these there are the tame and manured olive, and the wild olive-tree; the first is called in Latin olea sativa, and the wild kind oleaster, sive olea sylvestris.

Description, i. It has a small tubulous impalement of one leaf, cut into four segments at the top ; the former consists of one petal, which is tubulous, cut at the brim into four segments ; it has two short stamina, terminated by erect summits, and a roundish germen, supporting a short single style, crowned by a thick bifid stigma ; the germen afterwards turns to an oval smooth fruit, or berry, with one cell, inclosing an oblong oval nut. In Languedoc and Provence, where the olivetree is greatly cultivated, they propagate it by truncheons split from the roots of the trees ; for, as these trees are frequently hurt by hard frosts in winter, so, when the tops are killed, they send up several stalks from the root; and, when these are grown pretty strong, they separate them with an axe from the root ; in the doing of which they are careful to preserve a few roots to the truncheons ; these are cut off in the spring after the danger of the frost is over, and planted about two feet deep in. the ground. These trees will grow in almost any soil ; but, when planted in rich moist: ground, they grow larger, and make a finer appearance, than in poor land ; but the fruit is of less esteem, because the oil made from it is not so good as that which is produced in a leaner soil; chalky ground is esteemed best for them and the oil, made from the trees growing in that sort of land, is much finer, and will keep longer, than the other. In England, the plants are only preserved by way of curiosity, and are placed in winter in the green-house for variety.

2. Oleaster, the wild olive-tree, groweth somewhat like unto the manured, but it hath harder and smaller leaves, and thicker set on the branches, with sundry sharp thorns among the leaves ; the blossoms and fruit come forth in the same manner as the other do, and in as great plenty, but much smaller, and scarcely coming at any time to ripeness where they naturally grow ; but, where they do become ripe, they are small, with crooked points, and black. Of the olives hereof oil is sometimes made, which is colder and more astringent than the other, and harsher in taste and greenish in colour ; but the olives are much respected, and gathered to be eaten.

Place and Time. Both kinds of olives grow in the hot countries only; in any cold climate, they will never bear fruit, nor hardly endure a winter; the manured is planted where it groweth, and, according to the nature of the soil or climate, produceth larger or smaller olives, and in more or less plenty ; and oil sweeter or more strong in taste. The finest and sweetest oil comes from two isles in the Mediterranean sea, as Zante, Cerigo, &c. that from Majorca, &c. is more full and fat ; the oil from Provence, in France, is stronger and hotter tailed. The wild olives grow naturally in Spain, Portugal, Italy, and many other countries. They flower in june und July, but their fruit is not ripe until November or December.

Government and Virtues. The olive-tree is a plant of Venus, and of gentle temperature. The green leaves and branches of the olive-tree, but much more of the wild olive, do cool and bind ; and the juice thereof, mixed with vinegar, is peculiarly serviceable in all hot imposthumes, inflammations, swellings, St. Anthony's fire, fretting or creeping ulcers, and cankers in the flesh or mouth. The same also stayeth the bleeding of wounds, being applied to the place ; the said juice biting dropped into the eyes stayeth the distillation of hot rheums into them, and cleareth the sight from films or clouds that offend the light, or any ulcer that doth breed therein, or ulcers in the ears.

Pickled olives do stir up an appetite to meat, and, although they be hard of digestion, yet are pleasing to the stomach, being apt to putrefy therein ; they are not good for the eye- sight, and cause the head-ach ; if they be dried, and applied to fretting and corroding ulcers, they stop their progress, and heal them ; and take away the fears of carbuncles, or plague- sores. The pickled olives burned, beaten, and applied unto wheals, slop their further increase, and hinder them from refuge; they cleanse foul ulcers, help gums that are spungy, and fasten loose teeth.

The water, that is taken from the green wood when heated in the fire, healeth the scurf or scab in the head, or other parts; the olive-stones, being burned, are used for the same purposes, and also to heal foul spreading ulcers ; and, being mixed with fat and meal, they take away the ruggedness of the nails.

The other properties of the olive are contained in the oil, and the foot or bottom of the tree. First, the oil has divers and variable virtues, according to the ripeness or unripens of the fruit whereof it is made, and then of the time and age thereof and of the washing it from the fait wherewith some of it is made. The oil that is made of unripe olives is more cooling and binding than that which is made of those that are ripe ; which, when it is fresh and new, is moderately heating and moistening: but, if it be old, it hath a stronger force to warm and discuses, which properties are perceivable by its sweetness ; for, if the oil be harsh, it is more cooling than warming ; and, if that oil be washed, it taketh from it all harshness.

The green oil of unripe olives, while it is fresh, is most welcome to the stomach; it strengtheneth the gums, and fasteneth the teeth, if it be held in the mouth for any time ; and, being drunk, it preventeth too great a perspiration in those who are subject thereunto. The sweet oil is of most use in sallads, &c. being most pleasing to the stomach and taste ; but the older the oil is, the better it is for medicine, both to warm any part, and discuss anything where needful ; and to open and move the belly downwards ; and is most effectual against all poisons, especially those that exulcerated the intestines, or, not having passed down so low, irritate the stomach ; the oil either bringing it up by vomiting, or at least hindering its malignity from spreading. It is also a principal ingredient in almost all salves, helping as well the form as the virtue thereof.

The foot or dregs of the oil, the older it is, is the better for various purposes, as to heal the scab in man or beast; being used with the decoction of lupines. It is very profitably used for ulcers of the fundament or privy parts, when mixed with honey, wine, and vinegar ; it healeth wounds, and helpeth the tooth-ach, being held in the mouth ; if it be boiled in a copper vessel to the thickness of honey, it bindeth much and is effectual for all the purposes for which lycinus may be used; if it be boiled with the juice of unripe grapes to the thickness of honey, and applied to the teeth, it will cause them to fall out.

OLIJFBOOM. (Olea europaea)

Soorten en namen. Hiervan zijn er de tamme en bemeste olijfboom en de wilde olijfboom; de eerste heet in het Latijn Olea sativa en de wilde soort oleaster, sive Olea sylvestris.

Beschrijving: 1. Het heeft een kleine buisvormige spijl van één blad, aan de bovenkant in vier segmenten gesneden; de eerste bestaat uit één kroonblad, dat buisvormig is en aan de rand in vier segmenten is gesneden; het heeft twee korte meeldraden, eindigend in rechtopstaande toppen en een rondachtige kiem, die een korte enkele stijl draagt, bekroond door een dikke gespleten stempel; de kiem ontwikkelt zich later tot een ovale, gladde vrucht of bes, met één cel, die een langwerpige ovale noot omsluit. In de Languedoc en de Provence, waar de olijfboom veelvuldig wordt gekweekt, wordt het vermeerderd door middel van knuppels die van de wortels van de bomen worden gespleten; Deze bomen worden in de winter vaak getroffen door strenge vorst. Daarom schieten er, als de toppen afsterven, een aantal stengels uit de wortel omhoog. Als deze behoorlijk sterk zijn geworden, worden ze met een bijl vanaf de wortel losgemaakt. Hierbij letten ze erop dat er een paar wortels aan de knuppels blijven zitten. Deze worden in het voorjaar afgesneden, als het gevaar van vorst voorbij is en ongeveer een halve meter diep in de grond geplant.

Deze bomen groeien in bijna elke grondsoort; maar wanneer ze geplant worden in rijke, vochtige grond, worden ze groter en zien ze er mooier uit dan in arme grond; maar de vruchten worden minder gewaardeerd, omdat de olie die eruit wordt gewonnen niet zo goed is als die in schralere grond wordt geproduceerd; kalkrijke grond wordt het meest gewaardeerd en de olie, gewonnen uit de bomen die in dat soort land groeien, is veel fijner en blijft langer goed dan die van andere. In Engeland worden de planten alleen uit nieuwsgierigheid bewaard en in de winter in de kas gezet voor de afwisseling.

2. Oleaster, de wilde olijfboom, groeit enigszins als de bemeste, maar heeft hardere en kleinere bladeren en dikkere takken, met diverse scherpe doornen tussen de bladeren; de bloesems en vruchten komen op dezelfde manier tevoorschijn als de andere en in even grote hoeveelheden, maar veel kleiner en komen zelden tot rijpheid waar ze van nature groeien; maar waar ze wel rijp worden, zijn ze klein, met kromme punten en zwarte vlekken. Van de olijven wordt soms olie gemaakt, die kouder en wranger is dan de andere olijven, scherper van smaak en groener van kleur. De olijven worden echter zeer gewaardeerd en geplukt om te worden gegeten.

Plaats en tijd. Beide soorten olijven groeien alleen in warme landen; in elk koud klimaat zullen ze nooit vrucht dragen en nauwelijks een winter doorstaan; de bemeste olijven worden geplant waar ze groeien en produceren, afhankelijk van de bodemgesteldheid of het klimaat, grotere of kleinere olijven en in meer of mindere mate; en de olie is zoeter of sterker van smaak. De fijnste en zoetste olie komt van twee eilanden in de Middellandse Zee, zoals Zakynthos, Cerigoenz.; die van Mallorcaenz. is voller en dikker; de olie uit de Provence, in Frankrijk, is sterker en heeft een warmere staart. De wilde olijven groeien van nature in Spanje, Portugal, Italië en vele andere landen. Ze bloeien in juni en juli, maar hun vruchten zijn pas rijp in november of december.

Overheid en deugden. De olijfboom is een Venusplant en heeft een milde temperatuur. De groene bladeren en takken van de olijfboom, maar nog veel meer van de wilde olijf, verkoelen en binden; en het sap ervan, gemengd met azijn, is bijzonder nuttig in alle hitte, een zwelling die pus bevat; een abces, ontstekingen, zwellingen, het Sint-Antoniusvuur, irritatie of kruipende zweren en zweren in het vlees of de mond. Hetzelfde stopte ook het bloeden van wonden door het op de plek aan te brengen; het genoemde sap, druppelend in de ogen, stopte de destillatie van hete reuma erin en zuivert het zicht van slierten of wolken die het licht hinderden of van elke zweer die zich daarin ontwikkelde of van zweren in de oren.

Ingelegde olijven wekken de eetlust op en hoewel ze moeilijk te verteren zijn, zijn ze toch aangenaam voor de maag, omdat ze de neiging hebben daarin te rotten; ze zijn niet goed voor het gezichtsvermogen en veroorzaken hoofdpijn; als ze gedroogd worden en op vreet- en vreetzweren worden aangebracht, stoppen ze hun voortgang en genezen ze; en nemen ze de angst voor karbonkels of etterende zweren weg. De ingelegde olijven, gebrand, geslagen en op bulten aangebracht, verzwakken hun verdere groei en verhinderen dat ze hun toevlucht zoeken; ze reinigen vieze zweren, helpen sponsachtig tandvlees en zetten losse tanden vast.

Het water, dat uit het groene hout wordt gehaald wanneer het in het vuur wordt verhit, geneest de schilfers of korstjes op het hoofd of andere delen; de olijfpitten, gebrand, worden voor dezelfde doeleinden gebruikt en ook om vieze, zich uitbreidende zweren te genezen; en gemengd met vet en meel, nemen ze de ruwheid van de nagels weg. De andere eigenschappen van de olijf zijn te vinden in de olie en de voet of onderkant van de boom. Ten eerste heeft de olie diverse en wisselende eigenschappen, afhankelijk van de rijpheid of onrijpheid van de vrucht waarvan ze gemaakt is, de tijd en ouderdom ervan en het wassen van de vrucht waarmee een deel ervan gemaakt is. De olie van onrijpe olijven is verkoelender en bindender dan die van rijpe olijven; die, wanneer ze vers en nieuw is, matig verwarmend en bevochtigend is; maar als ze oud is, heeft ze een sterkere verwarmende en bevochtigende kracht, welke eigenschappen waarneembaar zijn door haar zoetheid; want als de olie hard is, is ze meer verkoelend dan verwarmend; en als die olie gewassen wordt, neemt ze alle hardheid weg.

De groene olie van onrijpe olijven, zolang ze vers is, is zeer welkom voor de maag; ze versterkt het tandvlees en zorgt voor een goede hechting van de tanden, als ze langere tijd in de mond wordt gehouden; en gedronken, voorkomt ze overmatig zweten bij degenen die eraan blootgesteld worden. De zoete olie is het meest bruikbaar in salades enz., omdat ze het meest aangenaam is voor de maag en de smaak; maar hoe ouder de olie is, hoe beter ze is voor medicijnen, zowel om elk deel te verwarmen en alles te bevochtigen waar nodig; als om de buik te openen en naar beneden te bewegen; en is zeer effectief tegen alle gifstoffen, vooral die welke de darmen verzweren of, omdat ze niet zo diep zijn doorgedrongen, de maag irriteren; de olie zorgt ervoor dat de maag weer op gang komt door braken of voorkomt op zijn minst dat de kwaadaardige werking zich verspreidt. Het is ook een hoofdbestanddeel van bijna alle zalven en verbetert zowel de conditie als de werking ervan.

De olie of het bezinksel ervan, is, hoe ouder het is, des te beter voor diverse doeleinden, zoals het genezen van korsten bij mens of dier; het wordt gebruikt met een afkooksel van lupine. Het is zeer nuttig voor zweren aan het fundament of de schaamstreek, gemengd met honing, wijn en azijn; het heelde wonden en verlicht kiespijn, wanneer het in de mond wordt gehouden; als het in een koperen vat wordt gekookt tot de dikte van honing, bindt het sterk en is het effectief voor alle doeleinden waarvoor Lycinus kan worden gebruikt; als het wordt gekookt met het sap van onrijpe druiven tot de dikte van honing en op de tanden wordt aangebracht, zal het ze doen uitvallen.

ORANGE-TREE.

Kinds and Names. Of oranges we shall describe five kinds or sorts. These apples were called by the ancients mala aurea Hesperidum, the golden apples of Hesperides ; and therefore Hercules made it one of his labours to kill the dragon that kept the garden where they were, and to bring them away with him. The flowers of the orange -tree are called napha; and the ointment that is made of the unguentum ex napha. Oranges are now generally called aurantia.

Description, 1. The ordinary orange-tree, mala aurantia vulgaris groweth often to a very great height and thickness, with large spreading arms and branches, with a rougher bark below, and green on the branches ; yet it smaller in less fruitful soils ; sparingly armed with sharp but short thorns ; the leaves are somewhat similar to those of the lemon, but that each leaf hath a piece of a leaf set under it, are not dented at all about the edge, and are full of small holes in them ; the flowers are whitish, and of a strong sweet scent ; the fruit hereof is round, with a thick bitter rind of a deep yellowish-red colour, which from it taketh the name of an orange colour, having a soft, thin, white loose substance next unto the outer coloured rind ; and a sour juice lying mixed amongst: small skins in several parts, with seed between them in partitions ; the juice of some is less sour than others, and of a taste between four sweet, nearly like wine.

2. The wild or crab orange-tree, malus aurantia sylvestris. This tree groweth wild as our crab-trees do, and is fuller of branches and thicker set with thorns than the former.

3. The apple orange, called in Latin malus aurantia, cortice dulci eduli. The Spaniards call this orange naranja caxel. This differeth from others not so much in the colour of the outer bark, which is of a deep gold yellowish-red, but in the whole fruit, which is throughout almost as firm as an apricot, and yet distinguished into parts, in the inside, like others; which, together with the bark and rind, is to be eaten like an apple; the rind not being rough and bitter as the others.

4. The orange without seeds, malus aurantia, unico grano. This only differeth from that orange which has the best sour juice, in having but one grain or seed is the whole juice lying within it,

5. The dwarf orange-tree, malus aurantia pumilo. The stock of this dwarf-tree is low, and the branches grow thick, well stored with leaves, but they are smaller and narrower than the other ; the flowers also are many, and thick set on the branches, which bear fruit more plentifully than the former, though of a smaller size, yet equally well coloured.

Place and Time. All these sort of oranges, as well as the lemons and citrons, are brought unto us from Spain and Portugal ; they hold time with the lemons, having their leaves always green, with green blossoms and ripe fruit constantly together.

Government and Virtues. All these trees and fruits are governed by Jupiter. The fruit is of different parts and qualities ; the rinds of the oranges are more bitter and hot than those of the lemons or citrons, and are therefore preferable to warm a cold stomach, breaking the wind and cutting the phlegm therein ; after the bitterness is taken from them, by stepping them in water for sundry days, and then preserved either wet or dry, besides their use in banquets, they are very effectual for strengeneth the heart and spirits. Though the juice is inferior to those of the citron and lemon, and fitter for meat than medicine, yet four or five ounces of the juice taken at a time, in wine or ale, will drive forth putrid humours from the inward parts by sweat, and strengthen and comfort the heart. The distilled water of the flowers, besides the odoriferous scent It hath as a perfume, is good against contagious diseases and pestilential fevers ; by drinking thereof at sundry times, it helpeth also the moist and cold infirmities of the womb ; the ointment that is made of the flowers is good to anoint the stomach, to help the cough, and expectorate cold raw phlegm; and to warm and comfort the other parts of the body.

SINAASAPPELBOOM. (Citrus x chinensis)

Soorten en namen. Van sinaasappels zullen we vijf soorten beschrijven. Deze appels werden door de Ouden mala aurea Hesperidum genoemd, de gouden appels van de Hesperiden; en daarom maakte Hercules er een van zijn taken van om de draak te doden die de tuin bewaakte waar ze zich bevonden en ze mee te nemen. De bloemen van de sinaasappelboom worden napha genoemd; en de zalf die gemaakt wordt van de zalf ex napha. Sinaasappels worden nu over het algemeen aurantia genoemd.

Beschrijving, 1. De gewone sinaasappelboom, mala aurantia vulgaris, groeit vaak tot een zeer grote hoogte en dikte, met grote, spreidende armen en takken, met een ruwere schors aan de onderkant en groen aan de takken; toch is het kleiner in minder vruchtbare grond; spaarzaam bewapend met scherpe maar korte doornen; De bladeren lijken een beetje op die van de citroen, maar elk blad heeft een stukje blad eronder, is helemaal niet gedeukt aan de rand en zit vol kleine gaatjes. De bloemen zijn witachtig en hebben een sterke zoete geur. De vrucht is rond met een dikke, bittere schil en een diep geelachtig-rode kleur, die zijn naam ontleent aan een oranje kleur. De schil heeft een zachte, dunne, witte losse substantie naast de gekleurde buitenste schil. Er zit zuur sap tussen de kleine schelpjes in verschillende delen, met de zaden ertussen in partjes. Het sap van sommige is minder zuur dan van andere en smaakt tussen vier schillen en zoet, bijna zoals wijn.

2. De wilde sinaasappelboom, Malus aurantia sylvestris. Deze boom groeit wild, net als onze krabbomen en is voller met takken en dikker bezet met doornen dan de vorige.

3. De appelsinaasappel, in het Latijn Malus aurantia, Cortice dulci eduli. De Spanjaarden noemen deze sinaasappel Naranja caxel. Deze verschilde niet zozeer van andere door de kleur van de buitenste schors, die diep goudgeelrood is, maar door de hele vrucht, die bijna net zo stevig is als een abrikoos en toch van binnen in delen is verdeeld, net als andere vruchten; die, samen met de schors en schil, als een appel gegeten kan worden; de schil is niet ruw en bitter zoals de andere.

4. De sinaasappel zonder pitten, Malus aurantia, Unico grano. Dit verschilde alleen van die sinaasappel met het beste zure sap, doordat het slechts één zaadje of pit bevatte, terwijl het hele sap erin zat.

5. De dwergsinaasappelboom, Malus aurantia pumilo. De stam van deze dwergboom is laag en de takken worden dik, goed bewaarde bladeren, maar ze zijn kleiner en smaller dan de andere; de bloemen zijn ook talrijk en dik aan de takken geplaatst, die overvloediger vrucht dragen dan de eerste, hoewel kleiner van formaat, maar toch even mooi gekleurd.

Plaats en tijd. Al deze soorten sinaasappels, evenals citroenen en sukadebomen, worden ons aangevoerd vanuit Spanje en Portugal; ze houden gelijke tred met de citroenen, met altijd groene bladeren, groene bloesems en rijpe vruchten die constant samenkomen. Bestuur en deugden. Al deze bomen en vruchten worden geregeerd door Jupiter. De vrucht bestaat uit verschillende delen en kwaliteiten; de schillen van sinaasappels zijn bitterder en heter dan die van citroenen of sukade’ s en zijn daarom beter geschikt om een koude maag te verwarmen, de wind te breken en het slijm eruit te halen; nadat de bitterheid eruit is gehaald, door ze enkele dagen in water te zetten en ze vervolgens nat of droog te bewaren, zijn ze, naast hun gebruik bij banketten, zeer effectief om het hart en de geest te versterken. Hoewel het sap minderwaardig is aan dat van sukade en citroen en geschikter is als vlees dan als medicijn, zal toch 110 of 150 gram van het sap, ingenomen in wijn of bier, door zweet de rotte levensgeesten uit de inwendige delen verdrijven en het hart versterken en troosten. Het gedestilleerde water van de bloemen is, naast de welriekende geur die het als parfum heeft, goed tegen besmettelijke ziekten en pestilente koortsen; door dit op verschillende tijden te drinken, helpt het ook tegen vocht- en koude kwalen in de baarmoeder; de zalf die van de bloemen wordt gemaakt, is goed om de maag te zalven, om te helpen bij hoesten en het ophoesten van koud, rauw slijm; en om de andere delen van het lichaam te verwarmen en te troosten.

PARSLEY.

THIS is so well known that it needs no description.

Government and Virtues. It is under the dominion of Mercury, and is very comfortable to the stomach ; it helpeth to provoke urine, women's courses, and to break wind both in the stomach and bowels ; it a little openeth the body, but the root possessed this last virtue in a greater degree, opening obstructions both of the liver and spleen ; and is therefore accounted one of the five opening roots; Galen commendeth it against the falling sickness, and says it mightily provokes urine, if boiled and eaten like parsnips. The seed is also effectual to provoke urine and wot men's courses, expel wind, break the (lone, and ease the pains and torments there of, or of any other part of the body, occasioned by wind. It is also effect against the venom of any poisonous creature, and the dangerous consequences which arise from the taking of litharge, and is good against a cough. The distilled water of parsley is a familiar medicine with nurses to give to children when they are troubled with wind in the stomach or belly, which they call the frets ; it is also greatly useful to grown persons. The leaves of parsley, when used with bread, or meal, and laid to the eyes that are inflamed with heat, or swollen, doth greatly relieve them ; and being fried with butter, and applied to women's breasts that are hard through the curdling of the milk, it quickly abateth the hardness ; it also taketh away black and blue marks arising from bruises or falls. The juice, dropped into the ears with a little wine, easeth the pains thereof: Tragus recommends the following, as an excellent medicine to help the jaundice and falling sickness, the dropsy, and stone in the kidneys, viz. Take of the seeds of parsley, fennel, anise, and carraways of each an ounce ; of the roots of parsley, burnet, saxifrage, and carraways of each one ounce and an half; let the seeds be bruised, and the roots washed and cut small; let them He all night in stepped in a pottle of white wine, and in the morning be boiled in a close earthen vessel until a third part or more be wasted, which, being drained and cleared, take four ounces thereof morning and evening, first and last, abstaining from drink after it for three hours. This openeth obstructions of the liver and spleen, and expelleth the dropsy and jaundice by urine.

PETERSELIE. (Petroselinum crispum)

DIT is zo bekend dat het geen beschrijving behoeft.

Overheid en deugden. Het staat onder de heerschappij van Mercurius en is zeer aangenaam voor de maag; het helpt om urine, menstruatie en winden te laten in zowel maag als darmen; het opent het lichaam enigszins, maar de wortel bezat deze laatste eigenschap in grotere mate door verstoppingen in zowel lever als milt te openen; en wordt daarom beschouwd als een van de vijf openende wortels; Galenus beveelt het aan tegen vallende ziekten en zegt dat het sterk urine opwekt, gekookt en gegeten zoals pastinaken. Het zaad is ook effectief om urine bij mannen en andere menstruatiepijn op te wekken, winderigheid te verdrijven, de slijmvorming te verbreken en de pijn en kwellingen daarvan of van enig ander lichaamsdeel, veroorzaakt door wind, te verlichten. Het is ook effectief tegen het gif van elk giftig wezen en de gevaarlijke gevolgen die voortvloeien uit het innemen van slijm en is goed tegen hoest. Het gedestilleerde water van peterselie is een bekend medicijn bij verpleegsters om aan kinderen te geven wanneer ze last hebben van wind in de maag of buik, wat zij 'frets' noemen; het is ook zeer nuttig voor volwassenen.

De bladeren van peterselie, gebruikt met brood of meel en gelegd op de ogen die ontstoken of gezwollen zijn door hitte, verlichten deze aanzienlijk; en gebakken met boter en aangebracht op vrouwenborsten die hard zijn door het stremmen van de melk, verlicht het snel de hardheid; het verwijdert ook zwarte en blauwe plekken die ontstaan door kneuzingen of vallen. Het sap, in de oren gedruppeld met een beetje wijn, verlicht de pijn ervan: Tragus beveelt het volgende aan als een uitstekend medicijn tegen geelzucht en vallende ziekte, waterzucht en nierstenen, namelijk: Neem van de zaden van peterselie, venkel, anijs en karwij, elk een ons; van de wortels van peterselie, pimpernel, steenbreek en karwij, elk anderhalve ons; laat de zaden gekneusd worden en de wortels gewassen en klein gesneden; Hij liet ze de hele nacht in een pot witte wijn staan en kookte ze 's ochtends in een gesloten aarden vat tot een derde of meer verspild was. Nadat dit is uitgelekt en schoongemaakt, neem je er 's ochtends en 's avonds vier ons van, als eerste en als laatsteen daarna onthoud je je van drinken gedurende drie uur. Dit opent verstoppingen in de lever en milt en verdrijft de waterzucht en geelzucht via de urine.

PARSLEY-PIERT, or PARSLEY-BREAKSTONE.

Description. THE root, although it be small and thready, yet it continues many years, from whence arise many leaves lying along upon the ground, each standing upon a long small footstalk, the leaves as broad as a man's nail, very deeply indented on the edges, somewhat like a parsley leaf, but of a very dusty green colour. The stalks arc very weak and slender, about three or four fingers in length, set so full of leaves that they can hardly be seen, either having no footstalk at all, or but very short. The flowers are so small they can hardly be seen, and the seed is scarcely perceptible at all.

Place. It is common through all parts of the kingdom, and is generally to be met with in barren, sandy, and moist, places. It may be found plentifully about Hampstead-heath, in Hyde-park, and in other places near London.

Time. It may be found all the summer through, from the beginning of April to. the end of October.

Government and Virtues. Its operation is very prevalent to provoke urine and to break the stone. It is a very good sallad-herb, and would pickle for winter use as well as samphire. It Is a very wholesome herb. A dram of the powder of it, taken in white wine, brings away gravel from the kidneys Insensibly, and without pain. It also helps the stranguary.

PARSLEY-Piert of Peterselie-Breeksteen. (Aphanes arvensis)

Beschrijving. De wortel, hoewel klein en draadachtig, blijft vele jaren bestaan, waaruit vele bladeren op de grond ontstaan, elk staand op een lange, smalle voetsteel. De bladeren zo breed als een mensennagel, zeer diep ingesneden aan de randen enigszins zoals een peterselieblad, maar met een zeer stoffige groene kleur. De stengels zijn zeer zwak en slank, ongeveer drie of vier vingers lang, zo vol met bladeren dat ze nauwelijks te zien zijn ofwel zonder voetsteel ofwel zeer kort. De bloemen zijn zo klein dat ze nauwelijks te zien zijn en het zaad nauwelijks waarneembaar.

Plaats. De plant komt algemeen voor in alle delen van het koninkrijk en wordt over het algemeen aangetroffen op kale, zanderige en vochtige plaatsen. Het is overvloedig te vinden rond Hampstead-heide, in Hyde Park en op andere plaatsen in de buurt van Londen.

Tijd. Het is de hele zomer te vinden, van begin april tot eind oktober.

Overheid en deugden. De werking ervan wordt veel gebruikt om urine op te wekken en stenen te breken. Het is een zeer goed kruid voor salades en zou, net als zeekraal, ingemaakt kunnen worden voor de winter. Het is een zeer heilzaam kruid. Een slokje poeder ervan, ingenomen met witte wijn, verwijdert gruis uit de nieren, onmerkbaar en zonder pijn. Het helpt ook tegen verstikking.

PARSNIP.

THE garden kind thereof is so well known (the root being commonly eaten) that to particularize it is totally unnecessary; but the wild kind being is more physical use, the following is its

Description. The wild parsnip differeth little from that of the garden, but does not grow so fair or large, nor has it so many leaves ; the root is shorter, more woody, and not so fit to be eaten; therefore the more medicinable.

Place. The name of the first groweth the place of its growth.

The other growet wild in divers places, as in the marshes by Rochester, and elsewhere, and floweret in July ; the seed being ripe about the beginning of August the second year after the sowing ; seldom flowering the first year.

Government and Virtues, The garden parsnip is under Venus. It is exceeding good and wholesome nourishment, though rather windy; it is said to provoke venery, notwithstanding which it fatteneth the body much, if frequently used. It is also serviceable to the stomach and reins, and provoketh urine. But the wild parsnip hath a cutting, attenuating, cleansing, and opening, quality therein. It resisteth and helpeth the bitings of serpents, easeth pains and flitches in the sides, and disolveth wind both in the stomach and bowels ; it also provoketh urine. The root is often used, but the seed much more.

The wild parsnip being preferable to that of the garden shews nature to be the best physician.

PASTINAAK. (Pastinaca sativa)

De tuinpastinaak is zo bekend (de wortel wordt vaak gegeten) dat het volstrekt onnodig is om hem te specificeren; maar omdat de wilde soort meer fysiek nut heeft, volgt hier de beschrijving. De wilde pastinaak verschilt weinig van die uit de tuin, maar groeit niet zo mooi of groot en heeft ook niet zoveel bladeren; de wortel is korter, houtachtiger en minder geschikt om te eten; daarom beter geschikt om te gebruiken als medicijn.

Plaats. De naam van de eerste groei is de plaats van groei.

De andere groeit in het wild op verschillende plaatsen, zoals in de moerassen bij Rochester en elders en bloeit in juli; het zaad is rijp rond begin augustus in het tweede jaar na het zaaien; bloeit zelden in het eerste jaar.

Regering en Deugden. De tuinpastinaak staat onder Venus. Het is buitengewoon goed en heilzaam voedsel, hoewel vrij winderig; er wordt gezegd dat het lust opwekt, desalniettemin het lichaam veel dikker maakt als het vaak wordt gebruikt. Het is ook goed voor de maag en de nieren en het opwekt urine. Maar de wilde pastinaak heeft een snijdende, verdunnende, reinigende en openende werking. Het weerstaat en helpt bij slangenbeten, verlicht pijn en stuiptrekkingen in de flanken en lost wind op in zowel de maag als de darmen; het opwekt ook urine op. De wortel wordt vaak gebruikt, maar het zaad nog veel meer.

Dat de wilde pastinaak de voorkeur heeft boven die uit de tuin, bewijst dat de natuur de beste geneesheer is.

COW-PARSNIP.

Description. THIS groweth with three or four large, spread, winged, rough, leaves, Iving often on the ground, or else raised a little from it, with long, round, hairy, footstalks under them, parted usually into five divisions, the two couples standing against each other, and one at the end, and each leaf being almcst round, yet somewhat deeply cut in on the edges in some leaves, and not so deep in others of a whitish green colour, smelling somewhat strongly ; among which ariseth up a round crested hairy stalk, two or three feet high, with a few joints and leaves thereon, and branched at the top, where stand large umbels of white, and sometimes reddish, flowers, and, after them, flat, whitish, thin, winged seed, two always joined together. The root is long and white, with two or three long strings growing down into the ground, smelling likewise strong and unpleasant.

Place. It groweth in moist meadows, the borders and corners of fields, and near ditches, generally throughout the kingdom.

Time. It flowereth in July, and seeds in August.

Government And Virtues. Mercury hath the dominion over them. The seed hereof, as Galen saith, is of a sharp and cutting quality, and is therefore a fit medicine for the cough and shortness of breath, the falling sickness, and the jaundice. The root is available to all the purposes aforesaid, and is also is great use to take away the hard skin that groweth on a fistula, by scraping it upon the part. The seed hereof, being drunk, cleanseth the belly from tough phlegmatic matter; It easeth those that are liver-grown, and passions of the mother, either being drunk or the smoke there of inhaled by fumigation; it raiseth such as have fallen into a deep sleep or lethargy, by burning it under their nose. The seed and root, being boiled in oil, and the head rubbed therewith, helpeth not only those labouring under a phrenzy, but also the lethargy or drowsy evil, and those that have been long troubled, when mixed with rue. It also helpeth the running scab and the shingles. The juice of the flowers, dropped into the ears that run and are full of matter, cleanseth and healeth them.

KOE-PASTINAAK. (Heracleum maximum)

Beschrijving. Deze plant met drie of vier grote, uitgespreide, gevleugelde, ruwe bladeren, die vaak op de grond staan of er iets bovenuit steken, met lange, ronde, harige stelen eronder, gewoonlijk verdeeld in vijf delen, waarbij de twee paren tegen elkaar staan en één aan het uiteinde. Elk blad is bijna rond, maar aan de randen wat diep ingesneden bij sommige bladeren en minder diep bij andere, met een witachtig groene kleur en een vrij sterke geur. Daartussen staat een ronde, gekamde, harige stengel, zestig centimeter hoog, met een paar gewrichten en bladeren eraan en vertakt aan de top. Daaronder staan grote schermen met witte en soms roodachtige bloemen en daarna platte, witachtige, dunne, gevleugelde zaden, altijd twee aaneengegroeid. De wortel is lang en wit, met twee of drie lange strengen die naar beneden in de grond groeien en eveneens sterk en onaangenaam ruiken.

Plaats. De plant groeit in vochtige weilanden, aan de randen en hoeken van velden en in de buurt van sloten, over het algemeen in het hele koninkrijk.

Tijd. De plant bloeit in juli en zaait in augustus.

Regering en deugden. Mercurius heerst over hen. Het zaad hiervan, zoals Galenus zegt, het is scherp en snijdend van kwaliteit en daarom een geschikt medicijn tegen hoest en kortademigheid, vallende ziekte en geelzucht. De wortel is voor alle bovengenoemde doeleinden beschikbaar en is ook zeer nuttig om de harde huid die op een fistel groeit te verwijderen door deze over de plek te schrapen. Het zaad hiervan, gedronken, reinigt de buik van taaie, flegmatische substanties; het verlicht degenen die leverproblemen hadden en moederlijke driften, hetzij door dronkenschap, hetzij door het inademen van de rook; het wekte degenen op die in een diepe slaap of lethargie waren gevallen, door het onder hun neus te branden. Het zaad en de wortel, gekookt in olie en het hoofd ermee ingewreven, hielpen niet alleen degenen die aan koorts leden, maar ook degenen die lethargisch of slaperig waren en degenen die al lang in de problemen zaten, wanneer gemengd met wijnruit. Het helpt ook tegen korstvorming en gordelroos. Het sap van de bloemen, gedruppeld in de oren, die vol zijn van materie, reinigt en geneest deze.

The PEACH-TREE.

Description. THE peach-tree does not grow so large as the apricot-tree, yet it hath tolerably wide-spreading branches, from whence spring smaller reddish twigs, whereon are set long and narrow green leaves, dented about the edges. The blossoms are larger than the plumb, and of a light purple colour. The fruit is round, and sometimes as big as a middle-sized pippin ; others are smaller, and differing in colour and taste, as russet, red, or yellow, watery, or firm, with a seize or cotton all over, a cleft therein like an apricot, and a rugged furrowed great stone within it, which contains a bitter kernel. It sooner waxeth old and decayeth than the apricot -tree.

Place. They are nursed up in gardens and orchards.

Time. They flower in the spring, and fructify in autumn.

Government and Virtues. Venus owns this tree, and by it opposeth the ill effects of Mars, Nothing is better to purge choler and the jaundice in children and young people, than the leaves of this tree made into a syrup or conserve of which two spoonfuls at a time may eafely be taken. The leaves of peaches, bruised and laid on the belly, kill worms ; and so they do also, if boiled in ale and drunk; they likewise open the belly ; and, being dried, are a safe medicine to discuss humours. The powder of them, strewed upon fresh bleeding wounds, stayeth their bleeding, and closeth them up. The flowers, occupied all night in a little warm wine, strained forth in the morning, and drunk farting, do gently open the belly. A syrup made of them, as the syrup of roses is made, operates more forcibly than that of roses, as it provoketh vomiting, and discusseth watery and hydropic humours by the continuance thereof. The flowers made into a conserve produce the same effect. The liquor, which drops from the tree on its being wounded, is given in the decoction of coltsfoot to those that are troubled with the cough or shortness of breath ; by adding thereto some sweet wine, and putting also some saffron therein, it is good for those that are hoarse, or have lost their voice ; it helpeth all defects of the lungs, and those that vomit or spit blood. Two drachms thereof given in the juice of lemons, or of raddishes, are good for those that are troubled with the stone. The kernels of the stones do wonderfully ease the pains and wringings of the belly, occasioned by wind or sharp humours ; and make an excellent medicine for the stone, when done up in the following manner : Take fitty kernels of peach-stones and one hundred of the kernels of cherry- stones, a handful of elder-flowers, fresh. or dried, and three pints of muscadel ; set them in a close pot into a bed of horsedung for ten days ; after which distil it in a glass, with a gentle fire, and keep it for use ; three or four ounces of it may be drunk at a time. The milk or cream of these kernels being drawn forth with some vervain- water, and applied to the forehead and temples, procures rest and sleep to sick persons who cannot otherwise get it. By rubbing the temples with the oil drawn from ^he kernels, the fame effect is produced. The said oil, put into clysters, or anointing the lower part of the belly, easeth the pain of the windy cholic, and, when dropped into the ears, relieveth pain, in them ; the juice of the leaves hath the like virtue ; and, by rubbing the forehead and temples, it helpeth the megrim and all other pains in the head. If the kernels be bruised and boiled in vinegar, until they become thick, and applied to the head, it causeth the hair to grow upon bald places, or where it is too thin.

DE PERZIKBOOM. (Prunus persica)

Beschrijving. De perzikboom wordt niet zo groot als de abrikozenboom, maar heeft redelijk wijd uitstaande takken, waaruit kleinere roodachtige twijgen ontspringen, waaraan lange en smalle groene bladeren zitten, die aan de randen ingedeukt zijn. De bloesems zijn groter dan de pruim en hebben een lichtpaarse kleur. De vrucht is rond en soms zo groot als een middelgrote peppel; andere zijn kleiner en verschillen in kleur en smaak, zoals roodbruin, rood of geel, waterig of stevig, met een overal aanwezige groef of katoen, een spleet erin zoals bij een abrikoos en een ruwe, gegroefde grote pit erin, die een bittere pit bevat. Het verging eerder oud en verrot dan de abrikozenboom.

Plaats. Ze worden gekweekt in tuinen en boomgaarden.

Tijd. Ze bloeien in het voorjaar en dragen vruchten in de herfst.

Regering en Deugden. Venus bezit deze boom en bestrijdt daarmee de kwalijke gevolgen van Mars. Niets is beter om gal en geelzucht bij kinderen en jongeren te bestrijden dan de bladeren van deze boom, verwerkt tot siroop of jam, waarvan men gemakkelijk twee lepels tegelijk kan innemen. De bladeren van perziken, gekneusd en op de buik gelegd, doden wormen; en dat doen ze ook, gekookt in bier en gedronken; ze openen eveneens de buik; en gedroogd, vormen ze een veilig medicijn om levensgeesten te bestrijden.

Het poeder ervan, gestrooid op verse bloedende wonden, stelde het bloeden in en sloot ze af. De bloemen, de hele nacht in een beetje warme wijn gedompeld, 's ochtends uit gezeefd en dronken van de scheten, openen zachtjes de maag. Een siroop ervan, zoals rozensiroop, werkt krachtiger dan rozensiroop, omdat het braken opwekt en waterige en hydropsie levensgeesten bestrijdt door het aanhouden ervan. De bloemen die tot conserven worden verwerkt, hebben hetzelfde effect. De vloeistof die van de boom druppelt wanneer het gewond raakt, wordt in de vorm van een aftreksel van hoefblad gegeven aan mensen die last hebben van hoest of kortademigheid; door er wat zoete wijn en saffraan aan toe te voegen, is het goed voor mensen die hees zijn of hun stem verloren hebben; het verlicht alle longaandoeningen en helpt bij mensen die overgeven of bloed spugen. Twee drachmen daarvan, gegeven in het sap van citroenen of radijsjes, zijn goed voor mensen die last hebben van nierstenen. De kernen van de stenen verzachten op wonderbaarlijke wijze de pijn en het wringen van de buik, veroorzaakt door wind of scherpe levensgeesten; en vormen een uitstekend medicijn voor de steen, wanneer ze op de volgende manier worden bewerkt: Neem vijftig perzikpitten en honderd kersenpitten, een handvol verse of gedroogde vlierbloesem en drie pinten muskaatdruif; doe ze in een afgesloten pot op een bedje paardenmest gedurende tien dagen; distilleer het daarna in een glas, op een zacht vuur en bewaar het voor gebruik; drie of vier ons ervan kan per keer worden gedronken. De melk of room van deze pitten, getrokken met wat ijzerhard water en aangebracht op het voorhoofd en de slapen, verschaft rust en slaap aan zieke personen die het anders niet kunnen krijgen. Door de slapen te wrijven met de olie die uit de pitten wordt getrokken, wordt het lichteffect bereikt. De genoemde olie, in klysma's gedaan of het onderlichaam van de buik gezalfd, verlicht de pijn van de winderige galblaas en wanneer gedruppeld in de oren, verlicht het de pijn daarin; het sap van de bladeren heeft dezelfde werking; En door het wrijven over voorhoofd en slapen verlicht het migraine en alle andere hoofdpijn. Als de korrels gekneusd en in azijn gekookt werden, tot ze dik werden en op het hoofd werden aangebracht, zorgde het ervoor dat het haar op kale plekken of waar het te dun was, ging groeien.

PEAR-TREES are so well known that they need no description.

Government And Virtues. This tree belongs to Venus, as well as the appletree. For their physical use, they are best discerned by their taste. All the sweet or luscious sorts, whether manured or wild, tend to open the belly more or less; those, on the contrary, that are four and harsh, have an astringent quality ; the leaves of each possess the same contrariety of properties. Those that are moist are, in some degree of a cooling nature ; but the harsh or wild sorts are much more so, and are frequently used as repelling medicines ; if the wild sorts be boiled with mushrooms, it maketh them the less dangerous. The {aid pears, boiled with a little honey, help much the oppression of the stomach, as indeed all sorts of them do more or less ; but the harsher kinds are most cooling and binding. They are very useful to bind up green wounds, slopping the blood and healing the wound, shout further trouble or inflammation, as Galen saith he hath found by experience.

Wild pears sooner close up the lips of the green wounds than the others, Schola Salerno adviseth to drink much wine after eating of pears, otherwise (it is said) they are as bad as poison; but, if a poor man find his stomach oppressed by eating pears, it is but working hard, which will have the same effect as drinking wine.

De perenbomen. (Pyrus-soorten)

PERENBOMEN zijn zo bekend dat ze geen beschrijving behoeven.

Bestuur En Deugden. Deze boom behoort tot Venus, net als de appelboom. Voor hun fysieke gebruik worden ze het best onderscheiden door hun smaak. Alle zoete of heerlijke soorten of ze nu bemest of wild zijn, hebben de neiging de maag meer of minder te openen; de bladeren daarentegen die vier en hard zijn, hebben een samentrekkende werking; de bladeren van elk hebben dezelfde tegenstrijdige eigenschappen. De vochtige soorten zijn in zekere mate verkoelend van aard; maar de harde of wilde soorten zijn dat veel meer en worden vaak gebruikt als afwerende medicijnen; als de wilde soorten gekookt worden met paddenstoelen, worden ze minder gevaarlijk. De harde peren, gekookt met een beetje honing, helpen veel tegen de maagklachten, zoals alle soorten in meer of mindere mate doen; maar de hardere soorten zijn het meest verkoelend en bindend. Ze zijn zeer nuttig om groene wonden te verbinden, het bloed te verdunnen en de wond te genezen en roepen verdere problemen of ontstekingen op, zoals Galenus door ervaring heeft ontdekt.

Wilde peren sluiten de lippen van groene wonden eerder af dan andere. Schola Salerno adviseerde om veel wijn te drinken na het eten van peren, anders (zo wordt gezegd) zijn ze net zo erg als vergif; maar als een arme man zijn maag voelt drukken door het eten van peren, is het slechts hard werken, wat hetzelfde effect zal hebben als het drinken van wijn.

PELLITORY OF SPAIN.

COMMON pellitory of Spain, if planted in gardens, thrives very well in this kingdom. There is a sort, growing wild in this country, which is very little, if at all, inferior to the other.

Description. Pellitory is a very common plant, yet must: be diligently looked after to be brought to perfection. The root goes downright into the ground, bearing leaves long and finely cut upon the stalks, lying upon the ground, much larger than the leaves of camomile are ; at the top it bears one single large flower at a place, having a border of many leaves, white on the upper side, and reddish underneath, with a yellow thrum in the middle, not standing so close as that of camomile.

The other common pellitory, which groweth here spontaneously, hath a root of a sharp biting taste, scarcely discernible by the taste from that before described, from whence arise divers brittle stalks, more than a yard high, with narrow long leaves, finely dented about the edges, standing one above another up to the top. The flowers are many and white, standing in tufts like those of yarrow, with a small yellowish thrum in the middle. The seed is very small.

Place. The last groweth in fields, by the hedge-sides, and paths, almost every where in Britain.

Time. It flowereth at the end of June, and in July.

Government and Virtues. It is under the government of Mercury, and is one of the best purgers of the brain that grows. An ounce of the juice taken in a draught of muscadel, an hour before the fit of the ague comes, will assuredly drive away the ague, at the second or third time of taking it at furthest. Either the herb or root dried and chewed in the mouth, purgeth the brain of phlegmatic humours, thereby not only easing pains in the head and teeth, but also hindering the distilling of the brain upon the lungs and eyes, thereby preventing coughs, phthisic, and consumptions, the apoplexy, and falling sickness. It is an excellent approved remedy in the lethargy. The powder of the herb or root, being snuffed up the nostrils, procureth sneezing, and easeth the head-ach. Being made into an ointment with hog's-lard, it takes away black and blue spots occasioned by blows or falls, and helps both the gout and sciatica.

Bertram uit Spanje. (Anacyclus pyrethrum, Achillea ptarmica)

De gewone ijzerkruid uit Spanje gedijt, mits in tuinen geplant, zeer goed in dit koninkrijk. Er is een soort die in het wild groeit in dit land en die weinig of zelfs helemaal niet, onderdoet voor de andere soorten.

Beschrijving. Bertram is een veel voorkomende plant, maar moet zorgvuldig worden verzorgd om tot in de perfectie te worden gebracht. De wortel reikt tot diep in de grond en draagt lange, fijn ingesneden bladeren aan de stengels, liggend op de grond, veel groter dan de bladeren van kamille; bovenaan draagt het één enkele grote bloem op één plaats, met een rand van vele bladeren, wit aan de bovenkant en roodachtig aan de onderkant, met een gele rand in het midden, die niet zo dicht op elkaar staat als die van kamille. Het andere gewone bertram, die hier spontaan groeit, heeft een wortel met een scherpe, bijtende smaak, nauwelijks te onderscheiden van de eerder beschreven wortel, waaruit diverse broze stengels ontstaan, meer dan een meter hoog, met smalle, lange bladeren, fijn ingedeukt aan de randen (boven elkaar tot aan de top). De bloemen zijn talrijk en wit, staand in pluimen zoals die van duizendblad, met een kleine gelige rand in het midden. Het zaad is erg klein.

Plaats. De laatste groei in velden, langs heggen en paden, bijna overal in Groot-Brittannië.

Tijd. Het bloeit eind juni en in juli.

Regering en deugden. Het staat onder de heerschappij van Mercurius en is een van de beste zuiveraars van de hersenen die groeien. Een ons van het sap, ingenomen in een teug muskaat, een uur voordat de koortsaanval begint, zal de koorts zeker doen verdwijnen, zelfs bij de tweede of derde inname. Of het kruid of de wortel nu gedroogd en gekauwd in de mond, reinigt de hersenen van flegmatische levensgeesten, waardoor niet alleen hoofdpijn en tandpijn worden verlicht, maar ook de afzetting van de hersenen op de longen en ogen wordt voorkomen, waardoor hoesten, tering en tering, beroertes en vallende ziekte worden voorkomen. Het is een uitstekend goedgekeurd middel tegen lethargie. Het poeder van het kruid of de wortel, opgesnoven in de neusgaten, veroorzaakt niezen en verlicht hoofdpijn. Het wordt met varkensreuzel tot een zalf verwerkt en verwijdert de zwarte en blauwe plekken die ontstaan door stoten of vallen. Het helpt ook tegen jicht en ischias.

PELLITORY of the WALL.

Description. It riseth up with many brownish, red, tender, weak, clear, and almost transparent, stalks, about two feet high, upon which grow at the several joints two leaves somewhat broad and long of a dark green colour, which afterwards turn brownish, smooth on the edges, but rough and hairy, as the stalks are also. At the joints with the leaves, from the middle of the stalk upwards, where it spreadeth into some branches, stand many small, pale, purplish, flowers, in hairy rough heads or hulks, after which comes small, black, and rough, seed, which flicks to any cloth or garment it may chance to touch. The root is somewhat long, with many small fibres thereat of a dark reddish colour, which abideth the winter, although the stalks and leaves perish, and spring fresh every year.

Place. It generally groweth wild, in moll parts of the kingdom, about the borders of fields, by the sides of wails, and among rubbish. It prospereth well when brought up in gardens, and, if once planted on the shady side, it will afterwards spring up of its own sowing.

Time. It flowereth in June and July, and the seed is ripe soon after.

Government and Virtues. It is under the dominion of Mercury. The dried herb pellitory made up into an electuary with honey, or the juice of the herb, or the decoction thereof made up with sugar or honey, is a singular remedy for an old or dry cough, shortness of breath, and wheesing in the throat. Three ounces of the juice thereof, taken at a time, greatly help the stoppage of urine, and expel the shame or gravel in the kidneys or bladder, and are therefore usually put among other herbs used in clysters to mitigate pains in the back, sides, or bowels, proceeding from wind, stoppage of urine, the gravel, or stone, as aforesaid. If the bruised herb, sprinkled with some muscadine, be warmed upon a tile, or in a disti, upon a few quick coals in a chafing-distil, and applied to the belly, it hath the same effect. The decoction of the herb, being drunk, easeth pains of the mother, and forwards the menses; it also easeth such complaints as arise some obstructions of the liver, spleen, and reins. The fame decoction, with a little honey added thereto, is good to gargle afore throat. The juice, if held a while in the mouth, easeth pains in the teeth. The distilled water of the herb, drunk with some sugar, produceth the same effect; it also cleanseth the (kin from spots, freckles, purples, wheals, sunburn, morphew, &c. The juice, dropped into the ears, easeth the noise thereof, and taketh away the pricking and shooting pains therein. The same, or the distilled water, assuageth hot and swelling imposthumes, burnings und scalding by fire or water ; also hot tumours and inflammations, or breakings out, &c. The said juice made into a liniment, with ceruse and oil of roses, and anointed therewith, cleanseth rotten ulcers, and stops the running sores in children's heads, and prevents the hair from coming off ; it is likewise of great service to persons afflicted with the piles, as it immediately easeth their pain, and, being mixed with goat's tallow, relieveth the gout. The juice, or herb itself, bruised with a little fait, is very effectual to clean these fistulas, and to heal them up safely ; it is also of great benefit to any green wound. A poultice made hereof with mallows, and boiled in wine, mixed with wheat, bran, bean-flowers, and some oil, being applied warm to any bruised sinew, tendon, or muscle, doth, in a very short time, restore it to its original strength.

The juice of pellitory of the wall, clarified and boiled into a syrup with honey and a spoonful of it drunk every morning, is very good for the dropsy.

Glaskruid. (Parietaria officinalis)

Beschrijving. De plant komt op met vele bruinachtige, rode, tere, zwakke, heldere en bijna transparante stengels, ongeveer 60 cm hoog, waaraan op de verschillende gewrichten twee tamelijk brede en lange bladeren groeien, donkergroen van kleur, die later bruinachtig worden, glad aan de randen, maar ruw en behaard, net als de stengels. Op de gewrichten met de bladeren, vanaf het midden van de stengel naar boven, waar het zich over enkele takken verspreidt, staan vele kleine, bleke, paarsachtige bloemen in harige, ruwe hoofdjes of hulzen. Daarna komt klein, zwart en ruw zaad, dat op elke stof of elk kledingstuk terechtkomt dat het toevallig aanraakt. De wortel is tamelijk lang, met veel kleine vezels eraan, donkerrood van kleur, die de winter doorstaat, hoewel de stengels en bladeren elk jaar vergaan en weer vers opkomen.

Plaats. Het groeit over het algemeen wild, in moerassige delen van het koninkrijk, langs de randen van akkers, langs dijken en tussen afval. Het gedijt goed in tuinen en eenmaal geplant aan de schaduwzijde, zal het later vanzelf opkomen.

Tijd. Het bloeit in juni en juli en het zaad is kort daarna rijp.

Regering en Deugden. Het staat onder de heerschappij van Mercurius. Het gedroogde kruid glaskruid, bereid tot een electuarium met honing of het sap van het kruid of het afkooksel ervan bereid met suiker of honing, is een uniek middel tegen een oude of droge hoest, kortademigheid en een piepende keel. Drie ons van het sap ervan, per keer ingenomen, helpt enorm bij het ophouden van urine en het verdrijven van gruis of steentjes in de nieren of blaas en wordt daarom meestal gerekend tot de andere kruiden die in klysma's worden gebruikt om pijn in de rug, zijkanten of darmen te verzachten, veroorzaakt door winderigheid, ophoping van urine, gruis of steentjes, zoals eerder vermeld. Als het gekneusde kruid, bestrooid met wat muskaatwijn, wordt verwarmd op een tegel, in een distilleerketel, op een paar gloeiende kolen in een chafing-distilleerketel en op de buik wordt aangebracht, heeft het hetzelfde effect. Het afkooksel van het kruid, gedronken, verlicht de pijn van de moeder en bevordert de menstruatie; Het verlicht ook klachten die voortkwamen uit lever-, milt- en nier obstructies. Het aftreksel, met een beetje honing eraan toegevoegd, is goed om te gorgelen voor de keel. Het sap, een tijdje in de mond gehouden, verlicht tandpijn. Gedistilleerd water van het kruid, gedronken met wat suiker, had hetzelfde effect; het reinigt de huid ook van vlekken, sproeten, purperen vlekken, bultjes, zonnebrand, morfeemenz.

Het sap, in de oren gedruppeld, verzachtte het oorsuizen en nam de stekende en stekende pijn weg. Hetzelfde of het gedestilleerde water, verzachtte een hete en opzwellen van een zwelling met pus; een abces, brandwonden en verbranding door vuur of water; ook hete tumoren en ontstekingen of uitbrakenenz. Het genoemde sap, tot een zalf verwerkt, met loodwit en rozenolie en daarmee ingesmeerd, reinigt rotte zweren, stopte de doorkomende zweren in kinderhoofdjes en voorkomt dat het haar uitviel; het is eveneens van groot nut voor mensen die aan aambeien leden, omdat het hun pijn onmiddellijk verlicht en gemengd met geitenvet, de jicht verlicht. Het sap of het kruid zelf, gekneusd met een beetje vet, is zeer effectief om deze fistels te reinigen en veilig te genezen; het is ook zeer heilzaam voor elke groene wond. Een kompres hiervan, gemaakt met kaasjeskruid en gekookt in wijn, gemengd met tarwe, zemelen, bonenbloemen en wat olie, warm aangebracht op een gekneusde pees, pees of spier, herstelt deze in zeer korte tijd tot zijn oorspronkelijke sterkte.

Het sap van het glaskruid, geklaard en met honing tot een siroop gekookt en elke ochtend een lepel ervan gedronken, is zeer goed tegen waterzucht.

PENNY- ROYAL. (Mentha pulegium)

Description. THE common penny-royal is so well-known, that it needeth no description.

There is another kind of penny-royal, superior to the above, which differeth only in the largeness of the leaves and stalks ; in rising higher, and drooping upon the ground so much ; the flowers of which are purple, growing in rundles about the stalk like the other.

Place. The first, which is common in gardens, groweth also in many moist and watery places in this kingdom. The second is found wild in Essex, and divers places on the road from London to Colchester, and places adjacent.

Time. They flower in the latter end of summer.

Government and Virtues. This herb Is under Venus. Dioscorides saith that penny-royal maketh tough phlegm thin, warmeth the coldness so any part that it Is applied to, and digesteth raw or corrupt matter : being boiled and drunk, it removeth the courses, and expelleth the dead child and after-birth ; being mixed with honey and fait, it voideth phlegm out of the lungs. Drunk with wine, it is of Angular service to those who are slung or bit by any venomous beast; applied to the nostrils, with vinegar, it is very reviving to persons fainting and swooning; being dried and burnt, it strengtheneth the gums, and Is helpful to those that are troubled with the gout i being applied as a plaster, it taketh away carbuncles and blotches from the face if applied with fait, it helpeth those that are splenetic, or liver-grown. The decoction doth help the itch, if washed therewith ; being put into baths for women to sit therein, it helpeth the swelling and hardness of the mother. The green herb bruised, and put into vinegar, clcanseth foul ulcers, and taketh away the marks of bruises and blows about the eyes, and all discolouring of the face by fire, and the leprosy, being drunk and outwardly applied; boiled in wine, with honey and fait, it helpeth the tooth-ach. It helpeth the cold griefs of the joints, taking away the pains, and warming the cold parts, being fast bound to the place after bathing or sweating. Pliny addeth, that penny-royal and mint together help faintings or swoonings, infused in vinegar, and put to the nostrils, or a little thereof put into the mouth. It easeth the head-ach, and the pains of the bread: and belly, stayeth the gnawing of the stomach, and inward pains of the bowels ; being drunk in wine, it provoketh the courses, and expelleth the dead child and afterbirth; it helpeth the falling-sickness : put into unwholesome or stinking water that men must drink, as at sea, and where other cannot be had, it maketh it less hurtful. It helpeth cramps or convulsions of the sinews, being applied with honey, fait, and vinegar. It is very effectual for a cough, being boiled in milk and drunk, and for ulcers and sores in the mouth. Mathiolus saith, the decoction thereof, being drunk, helpeth the jaundice, and all pains of the head and sinews that come of a cold cause ; and that it helpeth to clear and quicken the eye-sight. Applied to the nostrils of those that have the falling-sickness, or the lethargy, or put into the mouth, it helpeth them much, being bruised in vinegar, and applied. Mixed with barley meal, it helpeth burnings, and, put into the cars, easeth the pains of them.

PENNY-ROYAL. (Mentha pulegium)

Beschrijving. De gewone penny-royal is zo bekend dat het geen beschrijving behoeft.

Er is een andere soort penny-royal, superieur aan de bovengenoemde, die alleen verschilt in de grootte van de bladeren en stengels; in het feit dat het hoger oprijst en zo veel over de grond hangt; de bloemen zijn paars en groeien in kransen rond de stengel, net als de andere.

Plaats. De eerste, die veel voorkomt in tuinen, groeit ook op veel vochtige en waterige plaatsen in dit koninkrijk. De tweede wordt wild aangetroffen in Essex en diverse plaatsen langs de weg van Londen naar Colchester en aangrenzende plaatsen.

Tijd. Ze bloeien aan het einde van de zomer.

Regering en Deugden. Dit kruid staat onder Venus. Dioscorides zegt. Die penny-royal maakt taai slijm dun, verwarmt de koude zodat elk deel waar het op wordt aangebracht en verteerd rauwe of bedorven materie: gekookt en gedronken, verwijdert het de slijmvliezen en verdrijft het dode kind en de nageboorte; gemengd met honing en vet, verwijderde het slijm uit de longen. Geschonken met wijn is het van groot nut voor degenen die door een giftig dier zijn geslingerd of gebeten; aangebracht in de neusgaten, met azijn, is het zeer opwekkend voor mensen die flauwvallen en bewusteloos raken; gedroogd en verbrand, versterkt het het tandvlees en is het nuttig voor mensen met jicht. Aangebracht als een pleister, verwijdert het karbonkels en vlekken van het gezicht. Indien aangebracht met vet, helpt het mensen met milt of leverziekte. Het afkooksel verlicht jeuk, indien ermee gewassen; in baden gedaan voor vrouwen om erin te zitten, verlicht het de zwelling en verharding van de moeder. Het groene kruid, gekneusd en in azijn gedaan, reinigt vuile zweren en verwijdert de sporen van kneuzingen en wonden rond de ogen en alle verkleuring van het gezicht door vuur en melaatsheid. Wanneer gedronken en uitwendig aangebracht; gekookt in wijn, met honing en vet, verlicht het tandpijn. Het verlicht de koude pijn in de gewrichten, nam de pijn weg en verwarmde de koude delen en wordt na het baden of zweten stevig op de plaats vastgezet. Plinius voegde eraan toe dat penny-royal en munt samen helpen bij flauwvallen of flauwvallen, getrokken in azijn en in de neusgaten gebracht of een beetje daarvan in de mond gestopt. Het verlicht hoofdpijn en de pijn van brood en buik, hield het knagende maagzuur en inwendige darmpijnen tegen; dronken in wijn, wekte het de loop der dingen op en verdrijft het dode kind en de nageboorte; het helpt tegen vallende ziekte: toegevoegd aan ongezond of stinkend water dat mensen moeten drinken, zoals op zee en waar andere niet te krijgen zijn, maakt het minder schadelijk. Het helpt tegen krampen of stuiptrekkingen van de pezen, aangebracht met honing, vet en azijn. Het is zeer effectief tegen hoest, gekookt in melk en gedronken en tegen zweren en zweren in de mond. Matthiolus zegt dat het afkooksel ervan, gedronken, helpt tegen geelzucht en alle pijn van het hoofd en de pezen die voortkomen uit een verkoudheid; en dat het helpt om het gezichtsvermogen te verhelderen en te versnellen. Toegepast in de neusgaten van degenen die vallende ziekte of lethargie hebben of in de mond gestopt, helpt het hen veel, gekneusd in azijn en aangebracht. Gemengd met gerstemeel helpt het tegen brandwonden en in de wagons gelegd, verlicht het de pijnen ervan.

PEONY, MALE and FEMALE.

Description. THE male peony riseth up with many brownish stalks, whereon grow a great number of fair green, and sometimes reddish, leaves, each of which is set against another upon a stalk without any particular division in the leaf. The flowers stand at the tops of the stalks, consisting of five or fix broad leaves of a fair purplish red colour, with many yellow threads in the middle, {landing about the head, which after riseth to be the seed-vessels, divided into two, three, or four, rough crocked pods like horns, which, being full ripe, open and turn themselves down one edge to another backward, shewing within them divers round, black, shining, seed, having also many red or crimson grains intermixed with black, whereby it maketh a very pretty {how. The roots are thick and long, spreading and running down deep into the ground.

The ordinary female peony hath many stalks, and more leaves than the male ; the leaves not so large, but nicked on the edges, some with great and deep, others with smaller, cuts and divisions of a dark or sad green colour. The flowers are of a strong heady scent, mod usually smaller, and of a dark purple colour, than the male, with yellow thrums about the head as the male hath. The seed-vessels are like horns, as in the male, but smaller ; the seed is black, but less shining. The roots consist of many thick and short tuberous clogs, fastened at the ends of long firings, and all from the head of the root, which is thick and short, and of the like scent with the male.

Place and Time. They grow in gardens, and flower usually about May.

Government and Virtues. It is an herb of the sun, and under the lion. Physicians say, male peony roots are best; but male peony is best for men, and female peony for women. The roots are held to be of most virtue ; then the seeds; next the flowers ; and, last of all, the leaves. The root of the male peony, fresh gathered, hath been found by experience to cure the falling- sickness ; but the surest way is (besides hinging it about the neck, by which children have been cured) to take the root of the male peony washed clean and stamped somewhat small, and infuse it in sack for twenty-four hours at least afterwards strain it, and take, morning and evening, a good draught for sundry days together before and after a full moon ; and this will also cure older persons, if the disease be not grown too old and pad cure, especially if there be a due and orderly preparation of the body, with posset drink made of betony, &c. The root is also effectual for women that are not sufficiently cleansed after childbirth, and such as are troubled with the mother ; for which likewise the black seed, beaten to powder and given in wine, is also available. The black seed also, taken before bed-time and in the morning, is very effectual for such as in their sleep are troubled with the disease called ephialtes or incubus, but we commonly call it the night-mare, a disease which melancholy persons are subject unto: it 'is also good against- melancholy dreams. The distilled water, or syrup made of the flowers, worketh the same effects that the root and the seed do, although more weakly. The female is often used for the purposes aforesaid, by reason the male is so scarce.

PIOEN, MANNELIJK en VROUWELIJK. (Paeonia mascula, Paeonia officinalis)

Beschrijving. De mannelijke pioenroos groeit met vele bruinachtige stelen, waaraan een groot aantal lichtgroene en soms roodachtige bladeren groeien, die elk tegen elkaar aan op een steel staan zonder enige bladverdeling. De bloemen staan bovenaan de stelen en bestaan uit vijf of vaste, brede bladeren met een mooie paarsrode kleur, met veel gele draden in het midden, die rond de bloemhoofdjes landen, die na te zijn uitgegroeid tot zaaddozen, verdeeld zijn in twee, drie of vier, ruw gekromde peulen als hoorns, die, als ze volledig rijp zijn, opengaan en zich van de ene kant naar de andere kant naar achteren draaien, waarbij ze diverse ronde, zwarte, glanzende zaden vertonen, met ook vele rode of karmozijnrode korrels vermengd met zwart, waardoor het een zeer mooie vorm krijgt. De wortels zijn dik en lang, spreiden zich uit en lopen diep de grond in. De gewone vrouwelijke pioenroos heeft veel stelen en meer bladeren dan de mannelijke; de bladeren zijn niet zo groot, maar gekerfd aan de randen, sommige met grote en diepe, andere met kleinere, insnijdingen en scheurtjese n hebben een donkere of sombere groene kleur. De bloemen hebben een sterke, bedwelmende geur, zijn meestal kleiner en donkerpaars dan de mannelijke, met gele kransen rond de bloemhoofdjes, net als bij de mannelijke.

De zaaddozen lijken op hoorns, zoals bij de mannelijke, maar kleiner; het zaad is zwart, maar minder glanzend. De wortels bestaan uit vele dikke en korte knolvormige klompen, vastgemaakt aan de uiteinden van lange vuren en allemaal vanuit de wortelkop, die dik en kort is en dezelfde geur heeft als de mannelijke.

Plaats en tijd. Ze groeien in tuinen en bloeien meestal rond mei.

Regering en deugden. Het is een kruid van de zon en onder de leeuw. Artsen zeggen dat mannelijke pioenrooswortels het beste zijn; maar mannelijke pioenrozen zijn het beste voor mannen en vrouwelijke pioenrozen voor vrouwen. De wortels worden beschouwd als de meest deugdzame; dan de zaden; vervolgens de bloemen; en ten slotte de bladeren. De wortel van de mannelijke pioenroos, vers geplukt, blijkt door ervaring de valziekte te genezen; maar de zekerste manier (behalve het om de nek hangen, waarmee kinderen genezen zijn) is om de wortel van een mannelijke pioenroos te nemen, schoongewassen en wat klein gestampt en deze minstens 24 uur in een zak te laten trekken, daarna te zeven en 's ochtends en 's avonds een goede teug te nemen gedurende verschillende dagen, voor en na volle maan; en dit zal ook oudere mensen genezen, als de ziekte niet te lang duurt en de genezing bevordert, vooral als het lichaam goed en ordelijk wordt voorbereid, met een eigen drank gemaakt van betonie enz.

De wortel is ook effectief voor vrouwen die na de bevalling niet voldoende gereinigd zijn en voor vrouwen die last hebben van hun moeder; hiervoor is ook het zwarte zaad, tot poeder geslagen en in wijn gegeven, beschikbaar. Het zwarte zaad, ingenomen voor het slapengaan en 's ochtends, is ook zeer effectief voor degenen die in hun slaap last hebben van de ziekte die ephialtes of incubus wordt genoemd, maar we noemen het gewoonlijk de nachtmerrie, een ziekte waaraan melancholische personen onderhevig zijn; het is ook goed tegen melancholische dromen. Het gedestilleerde water of de siroop gemaakt van de bloemen, heeft dezelfde effecten als de wortel en het zaad, hoewel zwakker. Het vrouwelijke zaad wordt vaak gebruikt voor de bovengenoemde doeleinden, omdat het mannelijke zaad zo schaars is.

PEPPER-WORT, OR DITTANDER.

Description. THE common pepper-wort sendeth forth somewhat long and broad leaves of a light bluish-green colour, finely dented about the edges, and pointed at the ends, (landing upon round hard stalks, three or four feet high, spreading many branches on all sides, and having many small white flowers at the tops of them, after which follow small seed in small heads. The root is slender, running much under ground, and shooting up again in many places; and both leaves and roots are very hot and sharp of taste, like pepper, for which cause it took the name.

Place. It groweth naturally in divers parts of the kingdom, as at Clare in Essex ; also near unto Exeter, Devonshire ; upon Rochester Common, Kent ,Lancashire, and divers other places ; but is usually kept in gardens.

Time. It flowereth in the end of June, and in July.

Government and Virtues. This herb is under the direction of Mars. Pliny and Paulus AEginetus say, that pepper-wort is very effectual for the sciatica, or any other gout, pain in the joints, or any other inveterate grief; the leaves to be bruised and mixed with old hogs-lard, and applied to the place, and to continue thereon four hours in men, and two hours in women, the place being afterwards bathed with wine and oil mixed together, and then wrapped with wool or skins after they have sweat a little ; it also amendeth the deformities or discolourings of the skin, and helpeth to take away marks, fears, and scabs, or the foul marks of burning with fire or iron. The juice hereof is in some places used to be given in ale to women with child, to procure them a speedy delivery.

PEPERKRUID OF DITTANDER. (Lepidium latifolium)

Beschrijving. De gewone peperkruimel heeft vrij lange en brede bladeren met een licht blauwgroene kleur, fijn gegroefd aan de randen en puntig aan de uiteinden. De bladeren staan op ronde, harde stelen van een meter hoog, spreiden zich uit over alle kanten en dragen veel kleine witte bloemetjes aan de toppen. Daarna volgen kleine zaadjes in kleine hoofdjes. De wortel is slank, loopt grotendeels ondergronds en schiet op veel plaatsen weer omhoog; zowel de bladeren als de wortels hebben een zeer hete en scherpe smaak, net als peper, waaraan de plant zijn naam ontleent.

Plaats. De plant groeit van nature in diverse delen van het koninkrijk, zoals in Clare in Essex; ook in de buurt van Exeter, Devonshire; op Rochester Common, Kent, Lancashire en diverse andere plaatsen; maar wordt meestal in tuinen gehouden.

Tijd. De plant bloeit eind juni en in juli.

Regering en Deugden. Dit kruid staat onder leiding van Mars. Plinius en Paulus Aegineta zeggen dat peperkruid zeer effectief is tegen ischias, jicht, gewrichtspijn of andere hardnekkige klachten. De bladeren moeten worden gekneusd en gemengd met oud varkensvet en op de plek worden aangebracht. Mannen moeten dit vier uur lang doen en vrouwen twee uur. De plek moet vervolgens worden gewassen met gemengde wijn en olie en na een beetje zweten worden omwikkeld met wol of huiden. Het kruid verzacht ook de misvormingen of verkleuringen van de huid en helpt bij het verwijderen van vlekken, angsten en korsten of de vieze plekken van verbranding met vuur of ijzer. Het sap hiervan wordt op sommige plaatsen in bier gegeven aan zwangere vrouwen om een snelle bevalling te bevorderen.

PERWINKLE.

Description. THE common sort hath many branches running upon the ground, shooting out small fibres at the joints as it runneth, taking thereby hold in the ground, and rooteth in divers places ; at the joints of these branches stand two small dark- green shining leaves, somewhat like bay leaves, but smaller, and with them come forth also flowers, one at a joint {landing upon a tender footstalk, being somewhat long and hollow, parted at the brims sometimes into four, sometimes into five, leaves ; the most ordinary sort are of a pale blue colour, some are pure white, and some of a dark reddish purple colour. The root is little bigger than a rush, bushing in the ground, and creeping with its branches, and is most usually planted under hedges, where it may have room to grow.

Place. Those with the pale blue and those with the white flowers grow in woods and orchards by the hedge-sides in divers places of this land ; but those with the purple flowers in gardens only.

Time. They flower in March and April.

Government and Virtues. Venus owns this herb, and saith, that the leaves, eaten by man and wife together, cause love between them. The perwinkle is a great binder, slaying bleeding both at mouth and nose, if seme of the leaves be chewed; the French use it to stay women's courses. Dioscorides, Galen, and Aegineta, commend it against the lask, and fluxes of the belly, to be drunk in wine.

MAAGDENPALM. (Vinca minor)

Beschrijving. De gewone soort heeft veel takken die over de grond lopen en kleine vezels uitschieten bij de gewrichten als stremsel, waardoor ze zich in de grond vastzetten en wortelen op diverse plaatsen; op de gewrichten van deze takken staan twee kleine donkergroene glanzende blaadjes enigszins lijken op laurierblaadjes, maar kleiner en met hen komen ook bloemen, één op een gewricht (landend op een tere voetsteel enigszins lang en hol, aan de randen verdeeld soms in vier, soms in vijf bladeren); de meest gewone soort is lichtblauw van kleur, sommige zijn zuiver wit en sommige hebben een donker rood paarse kleur. De wortel is iets groter dan een bies, groeit in de grond en kruipt met zijn takken mee en wordt meestal onder heggen geplant, waar het ruimte heeft om te groeien.

Plaats. De soorten met lichtblauwe en die met witte bloemen groeien in bossen en boomgaarden langs heggen op diverse plaatsen in dit land; maar die met paarse bloemen groeien alleen in tuinen.

Tijd. Ze bloeien in maart en april.

Regering en deugden. Venus bezit dit kruid en zegt dat de bladeren, gegeten door man en vrouw samen, liefde tussen hen veroorzaken. De maagdenpalm is een geweldig bindmiddel, dat bloedingen uit zowel mond als neus verzacht, als een deel van de bladeren wordt gekauwd; de Fransen gebruiken het om vrouwen in bedwang te houden. Dioscorides, Galenus en Aegineta bevelen het aan tegen maagklachten en maagklachten, om het in wijn te drinken.

St. PETER 's wort.

Description. IT riseth up with square upright stalks for the most part, somewhat greater and higher than St. John's wort, but brown in the same manner, having two leaves at every joint, somewhat like, but larger than, St. John's wort; and a little rounder pointed, with few or no holes to be feen therein, and having sometimes some smaller leaves rising from the bosom of the greater, and sometimes a little hairy also. At the tops of the {talks {land many {lar-like flowers, with yellow threads in the middle, very like those of St. John's wort, insomuch that this is hardly to be discerned from it, but only by the largeness and height, the seed being alike in both. The root abideth long, sending forth new shoots every year.

Place. It groweth in many groves and small low woods, in divers places of this land, as in Kent, Huntingdonshire, Cambridgeshire, and Northamptonshire ; as also near water-courses in other places.

Time. It flowereth in June and July, and the seed is ripe in August.

Government and Virtues. It is of the same property with St. John's wort, but somewhat weak, and therefore more seldom used. Two drachms of the seed taken at a time, in honeyed water, purge choleric humours, as saith Dioscorides, Pliny, and Galen, and thereby help those that are troubled with the sciatica. The leaves are used, as St. John's wort, to help those places of the body that have been burnt with fire.

Sint-Petruskruid (Hypericum tetrapterum)

Beschrijving. Het is grotendeels verheven met vierkante, rechtopstaande stengels, iets groter en hoger dan Sint-Janskruid, maar op dezelfde manier bruin, met twee bladeren op elk gewricht enigszins gelijkend op, maar groter dan, Sint-Janskruid; en een beetje ronder, puntig, met weinig of geen gaten erin te zien en soms met enkele kleinere bladeren die uit de boezem van de grotere oprijzen en soms ook een beetje behaard zijn. Aan de toppen van de stengels staan veel grote bloemen, met gele draden in het midden, die sterk lijken op die van Sint-Janskruid, zodat dit nauwelijks te onderscheiden is, maar alleen door de grootte en hoogte, aangezien het zaad bij beide hetzelfde is. De wortel bleef lang staan en vormde elk jaar nieuwe scheuten.

Plaats. Het groeit in vele bosjes en kleine lage bossen, op diverse plaatsen in dit land, zoals in Kent, Huntingdonshire, Cambridgeshire en Northamptonshire; en ook in de buurt van waterlopen op andere plaatsen.

Tijd. Het bloeit in juni en juli en het zaad is rijp in augustus.

Overheid en deugden. Het heeft dezelfde eigenschappen als sint-Janskruid, maar is wat zwak en daarom minder vaak gebruikt. Twee drachmen zaad tegelijk in honingwater zuiveren cholerische levensgeesten, zoals Dioscorides, Plinius en Galenus zeggenen helpen daardoor degenen die last hebben van ischias. De bladeren worden, net als sint-Janskruid, gebruikt om die lichaamsdelen te behandelen die door vuur zijn verbrand.

PIMPERNEL.

Description. COMMON pimpernel hath many weak square stalks lying on the ground, beset all along with two small and almost round leaves at every joint one against another, very like chickweed ; but hath no footstalks, for the leaves as it were compass the stalk : the flowers stand singly, consisting of five round small pointed leaves of a fine pale red colour, with so massy threads in the middle, in whose places succeed smooth round heads, wherein is contained small seed. The root is small and fibrous, perishing every year.

Place. It groweth every where almost, as well in the meadows and corn-fields as by the way-sides, and in gardens, arising of itself.

Time. It flowereth from May to August, and the seed ripeneth in the mean time and falleth.

Government and Virtues. It is a solar herb. This is of a cleansing and attractive quality, whereby it draweth forth thorns or splinters, or other such-like things, from the flesh, and, put up into the nostrils, purgeth the head ; and Galen saith also, they have a drying faculty, whereby they are good to close the lips of wounds, and to cleanse foul ulcers. The distilled water or juice is much esteemed by the French to cleanse the (kin from any roughness, deformity, or discolouring, thereof: being boiled in wine, and given to drink, it is a good remedy against: the plague and other pestilential fevers, if the party, after taking it, lie warm in bed and sweat for two hours after, and use the same twice at least. It helpeth also all stingings and bitings of venomous beasts or mad dogs, being used inwardly, and applied outwardly; it also openeth the obstructions of the liver, and is very available against the infirmities of the reins ; it provoketh urine, and helpeth to expel the stone and gravel out of the kidneys and bladder, and helpeth much in all inward wounds and ulcers. The decoction or distilled water is no less effectual to be applied to all wounds that are fresh and green, or old filthy fretting and running ulcers, which it very effectually cureth in a short space. A little honey mixed with the juice, and dropped in the eyes, cleanseth them from cloudy mists, or thick films which sorrow over them and hinder the sight. It helpeth the tooth-ach, being dropped into the ear on the contrary side of the pain. It is also effectual to ease the pains of the hemorrhoids or piles.

Guichelheil. (Anagallis arvensis)

Beschrijving. GEWONE guichelheil heeft vele zwakke vierkante stengels die op de grond liggen, bezet met twee kleine en bijna ronde blaadjes op elk gewricht tegen elkaar, zeer vergelijkbaar met vogelmuur; maar heeft geen voetsteel, want de blaadjes omsluiten als het ware de stengel; de bloemen staan afzonderlijk, bestaande uit vijf ronde, puntige blaadjes met een fijne lichtrode kleur, met massieve draden in het midden, op welke plaatsen gladde ronde hoofdjes volgen, waarin zich klein zaad bevindt. De wortel is klein en vezelig en sterft elk jaar af.

Plaats. Het groeit bijna overal, zowel in weilanden en korenvelden als langs de wegen en in tuinen en ontspringt vanzelf.

Tijd. Het bloeit van mei tot augustus en het zaad rijpt in de tussentijd en valt.

Regering en Deugden. Het is een zonnekruid. Dit heeft een reinigende en aantrekkelijke werking. Het trekt doornen, splinters en dergelijke dingen uit het vlees en reinigt het hoofd als het in de neusgaten wordt gestopt. Galenus zegt ook dat ze een drogende werking hebben, waardoor ze goed zijn om wonden te sluiten en vieze zweren te reinigen.

Het gedestilleerde water of sap wordt door de Fransen zeer gewaardeerd om de huid te reinigen van ruwheid, misvorming of verkleuring. Gekookt in wijn en te drinken, is het een goed middel tegen de pest en andere besmettelijke koortsen. Na inname moet men twee uur lang warm in bed blijven liggen en zweten en het minstens twee keer gebruiken. Het helpt ook tegen steken en beten van giftige dieren of dolle honden, zowel inwendig als uitwendig. Het opent ook verstoppingen in de lever en is zeer effectief tegen teenproblemen. Het veroorzaakt urinelozing en helpt bij het uitdrijven van stenen en gruis uit de nieren en blaas. Het helpt ook bij alle inwendige wonden en zweren. Het afkooksel of gedestilleerd water is niet minder effectief om aan te brengen op alle verse en groene wonden of oude, vuile, etterende en etterende zweren, die het zeer effectief in korte tijd geneest. Een beetje honing, gemengd met het sap en in de ogen gedruppeld, reinigt ze van troebele nevels of dikke lagen die over de ogen dwarrelden en het zicht belemmerden. Het verlicht kiespijn, door het in het oor te druppelen aan de andere kant van de pijn. Het is ook effectief om de pijn van aambeien of aambeien te verlichten.

GROUND-PINE.

Description. THE common ground-pine groweth low, seldom above a hand's breadth high, shooting forth divers small branches, set with slender small long narrow greyish or whitish leaves, somewhat hairy, and divided into three parts, many times busing together at a joint, and sometimes some growing scatteredly upon the stalks, smelling somewhat strong like unto rosin; the flowers are somewhat small and of a pale yellow colour, growing from the joints of the stalks all along among the leaves, after which come small and round husks : the root is small and woody, perishing every year.

Place. It groweth more plentifully in Kent than in any other county of this land ; as also in many places from on this side of Dartford, along to Rochester, and upon Chatham down.

Time. It flowereth and giveth feed in the summer months.

Government and Virtues. Mars owns this herb. The decoction of groundpine, drunk, doth wonderfully prevail against: the stranguary, or any inward pains arising from the diseases of the reins and urine, and is goo 1 for all obstructions of the liver and spleen, and gently openeth the body, for which purpose they were wont in former times to make pills with the powder thereof and the purple figs. It helpeth the diseases of the mother, used inwardly or applied outwardly, procuring the courses, and expelling the dead child and after-birth. It acts so powerfully, that it is utterly forbidden for women with child, in that it will cause abortion, or delivery before the time : it is effectual also in all pains and diseases of the joints, as gouts, cramps, palsies, sciatica, and achs either the decoction of the herb in wine taken inwardly or applied outwardly, or both, for some time together ; for which purpose the pills, made with the powder of ground-pine, and of hermodactilis, with Venice turpentine, are very effectual. These pills also are good for the dropsy, to be continued for some time. The same is a good help for the jaundice, and for griping pains in the joints, belly, or inward parts ; it helpeth also all diseases of the brain, proceeding of cold and phlegmatic humours and distillations, as also the falling sickness. It is an especial remedy for the poison of the aconites of all sorts, and other poisonous herbs, as also against the stinging of any venomous creature. It is a good remedy for a cold cough, especially in the beginning. For all the purposes aforesaid, the herb, being tunned up in new drink and drunk, is almost as effectual, but far more acceptable to weak and dainty stomachs. The distilled water of the herb hath the same effects, but in a smaller degree. The conserve of the flowers doth the like, which Mathiolus much commendeth against the palsy. The green herb, or the decoction thereof, being applied, dissolveth the hardness of women's breasts, and all other hard swellings in any other part of the body. The green herb also, applied, or the juice thereof with some honey, not only cleanseth putrid, stinking, foul, and malignant, ulcers and sores of all sorts, but healeth up the lips of green wounds in any part also.

GROND DEN. (Ajuga chamaepitys)

Beschrijving. De gewone den groeit laag, zelden hoger dan een handbreedte en schiet uit met diverse kleine takjes, bezet met slanke, kleine, lange, smalle grijsachtige of witachtige bladeren enigszins behaard en in drieën verdeeld, vaak samengegroeid op een gewricht en soms verspreid op de stengels, met een ietwat sterke geur die doet denken aan hars; de bloemen zijn vrij klein en lichtgeel van kleur, groeiend vanuit de gewrichtjes van de stengels, langs de bladeren, waarna kleine, ronde hulzen ontstaan: de wortel is klein en houtachtig en sterft elk jaar af.

Plaats. Het groeit overvloediger in Kent dan in enig ander graafschap van dit land; evenals op veel plaatsen van aan deze kant van Dartford, tot Rochester en Chatham.

Tijd. Het bloeit en geeft voedsel in de zomermaanden.

Regering en Deugden. Mars bezit dit kruid. Het aftreksel van gemalen pijnboompitten, gedronken, helpt wonderbaarlijk tegen wurging of andere inwendige pijnen die voortkomen uit nier- en urinewegaandoeningen. Het is goed tegen alle lever- en miltverstoppingen en opent het lichaam op een zachte manier, waarvoor men vroeger pillen maakte van het poeder en de paarse vijgen. Het helpt bij moederziekten, inwendig of uitwendig gebruikt, door de circulatie te bevorderen en het dode kind en de nageboorte uit te drijven. Het werkt zo krachtig dat het ten strengste verboden is voor zwangere vrouwen, omdat het abortus of een vroegtijdige bevalling kan veroorzaken. Het is ook effectief bij alle pijnen en aandoeningen van de gewrichten, zoals jicht, krampen, verlammingen, ischias en andere pijnen, hetzij door het afkooksel van het kruid in wijn in te nemen of uitwendig aan te brengen of beide, gedurende enige tijd achter elkaar; hiervoor zijn de pillen, gemaakt met het poeder van gemalen dennen en Hermodactylus, met Venetiaanse terpentijn, zeer effectief. Deze pillen zijn ook goed tegen waterzucht, indien gedurende enige tijd voortgezet. Het is ook een goede hulp bij geelzucht en krampen in de gewrichten, de buik of inwendige delen; het helpt ook bij alle hersenziekten, voortkomend uit koude en flegmatische levensgeesten en distillaten, evenals bij vallende ziekte. Het is een speciaal middel tegen het gif van alle soorten monnikskap en andere giftige kruiden, evenals tegen de stekende pijn van elk giftig dier. Het is een goed middel tegen verkoudheidshoest, vooral in het begin. Voor alle bovengenoemde doeleinden is het kruid, verdund in nieuwe drank en gedronken, bijna net zo effectief, maar veel acceptabeler voor zwakke en gevoelige magen. Gedistilleerd water van het kruid heeft hetzelfde effect, maar in mindere mate. Het konserf van de bloemen doet hetzelfde, wat Matthiolus zeer aanbeval tegen verlamming. Het groene kruid of het aftreksel ervan, toegepast, loste de hardheid van vrouwenborsten en alle andere harde zwellingen in andere delen van het lichaam op. Ook het groene kruid, toegepast of het sap ervan met wat honing, reinigt niet alleen rotte, stinkende, smerige en kwaadaardige zweren en zweren van allerlei aard, maar geneest ook de lippen van groene wonden overal.

PLANTAIN.

THIS groweth fo familiarly in meadows and fields, and by pathways, and is so well known, that it needeth no description.

Time. It is in its beauty about June, and the seed ripeneth shortly after.

Government and Virtues. It is under the command of Venus, and cures the head by antipathy to Mars, and the privities by the sympathy to Venus ; neither is there hardly a martial discase but it cures. The juice of plaintain, clarified and drunk for divers days together, either by itself or in other drink, prevaileth wonderfully against; all torments or excoriations in the bowels, helpeth the distillations of rheum from the head, and stayeth all manner of fluxes, even women's courses when they flow too abundantly. It is good to slay spitting of blood, and other bleeding at the mouth, or the making of foul or bloody water by reason of any ulcer in the reins or bladder ; and also slayeth the too free bleeding of wounds. It is held an especial remedy for those that are troubled with the phthisic, or consumption of the lungs, or ulcers in the lungs, or coughs that come of heat. The decoction or powder of the roots or seed is much more binding for all the purposes aforesaid than the leaves. Dioscorides saith, that the root boiled in wine helpeth the tertian and quartan ague. The herb, but especially the seed, is held to be profitable against the dropsy, the falling-sickness, the yellow jaundice, and stoppings of the liver and reins. The roots of plantain and pellitory of Spain beaten to powder, and put into hollow teeth, take away the pains of them : the clarified juice or distilled water dropped into the eyes cooleth the inflammations in them, and taketh away the pin and web ; and, dropped into the ears, easeth pains in them, and helpeth and restoreth the hearing: the same also, with juice of houseleek, is profitable against all inflammations and breakings out of the slcin, and against burnings and scaldings by fire or water. The juice or decoction made thereof itself or other things of like nature is of much use and good effect for old and hollow ulcers that are hard to be cured, and for cancers and sores in the mouth or privy parts ; and helpeth also the piles. The juice mixed with oil of roses, and the temples and forehead anointed therewith, easeth the pains of the head proceeding from heat, and helpeth lunatic and phrenetic persons very much : as also the biting of serpents or a mad dog ; the same also is profitably applied to all hot gouts in the feet or hands, especially in the beginning. It is also good to be applied where any bone is out of joint, to hinder inflammation, swellings, and pains, that presently rise thereupon. The powder of the dried leaves, taken in drink, killeth worms of the belly, and, boild in wine, killeth worms that breed in old and foul ulcers. One part of plantain water, and two parts of the brine of powdered beef, boiled together and clarified, is a most sure remedy to heal all spreading scabs and itch in the head or body, all manner of tetters, ringworms, the shingles, and all other running and fretting sores. Briefly, the plantains are Angular good woundherbs, to heal fresh or old wounds or sores, either inward or outward.

WEEGBREE. (Plantago major)

Deze plant groeit zo vertrouwd in weiden, velden en langs paden en is zo bekend dat het geen beschrijving behoeft.

Tijd. Het is in zijn schoonheid rond juni en het zaad rijpt kort daarna.

Regering en deugden. Het staat onder het gezag van Venus en geneest het hoofd door antipathie voor Mars en de priviteit en door sympathie voor Venus; er is nauwelijks een krijgsziekte, maar het geneest. Het sap van weegbree, geklaard en gedurende meerdere dagen gedronken, hetzij op zichzelf of in een andere drank, was wonderbaarlijk effectief tegen; alle kwellingen of ontstoken ingewanden, bevordert de destillatie van verkoudheid uit het hoofd en stelden allerlei soorten bloedingen in stand, zelfs vrouwenstromen wanneer die te overvloedig vloeiden. Het is goed om het spugen van bloed en andere bloedingen uit de mond te stoppen of het maken van vies of bloederig water vanwege een zweer in de aderen of blaas; en het stopte ook het te overvloedig bloeden van wonden. Het wordt beschouwd als een speciaal middel voor mensen die last hebben van longontsteking, longzweren of hoest die door hitte wordt veroorzaakt. Het afkooksel of poeder van de wortels of zaden is voor alle bovengenoemde doeleinden veel bindender dan de bladeren. Dioscorides zegt dat de wortel, gekookt in wijn, helpt tegen derdedaagse en vierdaagse koorts. Het kruid, maar vooral het zaad, wordt beschouwd als heilzaam tegen waterzucht, slijmvorming, geelzucht en lever- en nier beknellingen. De wortels van weegbree en glaskruid uit Spanje, tot poeder geslagen en in holle tanden gestopt, verlichten de pijn ervan; het gezuiverde sap of gedestilleerd water, in de ogen gedruppeld, verkoelt de ontstekingen erin en verwijdert de speldenprikken en het web; en in de oren gedruppeld, verlicht het de pijn erin en helpt en herstelt het gehoor; hetzelfde is ook, met het sap van huislook, heilzaam tegen alle ontstekingen en huiduitslag en tegen verbrandingen en brandwonden door vuur of water. Het sap of het afkooksel ervan of andere soortgelijke middelen, is zeer nuttig en heeft een goede werking bij oude en holle zweren die moeilijk te genezen zijn en bij kanker en zweren in de mond of intieme delen. Ook helpt het tegen aambeien. Het sap gemengd met rozenolie en de slapen en het voorhoofd ermee ingesmeerd, verlicht hoofdpijn veroorzaakt door hitte en hielpen krankzinnigen en frenetische mensen zeer goed, evenals bij slangenbeten of een dolle hond; hetzelfde is ook gunstig bij alle hete jicht in voeten of handen, vooral in het begin. Het is ook goed om aan te brengen op plaatsen waar een bot ontwricht is, om ontstekingen, zwellingen en pijn te voorkomen die daarop volgen. Het poeder van de gedroogde bladeren, ingenomen als drank, doodt wormen in de buik en gekookt in wijn doodt wormen die zich voortplanten in oude en vieze zweren. Eén deel weegbreewater en twee delen pekel van rundergehakt, samen gekookt en geklaard, is een zeer effectief middel om alle zich uitbreidende korsten en jeuk op hoofd of lichaam, allerlei soorten wonden, ringwormen, gordelroos en alle andere etterende en irritatie zweren te genezen. Kort gezegd zijn weegbree kruiden die goed zijn voor wonden. Ze kunnen verse of oude wonden of zweertjes genezen, zowel inwendig als uitwendig.

PLUMBS.

THESE are so well known that they need no description.

Government and Virtues. All plumbs are under Venus: those that are sweet moisten the stomach, and make the belly soluble; those that are four quench thirst more, and bind the belly; the moist and waterish sooner corrupt in the stomach than the firm, which are more nourishing and less offensive. The dried fruit, sold by the grocers under the name of damask prunes, do somewhat loosen the belly and, being stewed, are often used, both in health and sickness, to procure appetite, and gently open the belly, allay choler, and cool the stomach. The juice of plumbtree leaves, boiled in wine, is good to wash and gargle the mouth and throat, to dry the flux of rheum, coming to the palate, gums, or almonds of the ears. The gum of the tree is good to break the stone. The gum, or leaves, boiled in vinegar, and applied, will kill tetters and ringworms. Mathiolus saith, the oil pressed out of the stones, as oil of almonds is made, is good against the inflamed piles, the tumours or swellings of ulcers, hoarseness of the voice, roughness of the tongue and throat, and likewise pains in the ears. Five ounces of the said oil, taken with one ounce of muscadine, will expel the stone, and help the cholic.

PRUIM. (Prunus domestica)

DEZE zijn zo bekend dat ze geen beschrijving behoeven.

Overheid en Deugden. Alle pruimen vallen onder Venus: zoete vruchten bevochtigen de maag en maken de buik oplosbaar; vier soorten lessen de dorst beter en binden de buik; vochtige en waterige vruchten bederven sneller in de maag dan stevige, die voedzamer en minder aanstootgevend zijn. De gedroogde vruchten, die door kruideniers worden verkocht onder de naam damastpruimen, maken de maag enigszins los en worden, gestoofd, vaak gebruikt, zowel bij gezondheid als ziekte, om de eetlust op te wekken en de maag zachtjes te openen, verkoudheid te stillen en de maag te verkoelen. Het sap van de bladeren van de pruimenboom, gekookt in wijn, is goed om mond en keel te wassen en te gorgelen, om de verkoudheid te verdrijven die naar het gehemelte, tandvlees of amandelen van de oren komt. De gom van de boom is goed om de niersteen te breken. De gom of bladeren, gekookt in azijn en aangebracht, doodt etters en ringwormen. Matthiolus zegt dat de olie die uit de stenen wordt geperst, zoals amandelolie wordt gemaakt, goed is tegen ontstoken aambeien, tumoren of zwellingen van zweren, heesheid van de stem, ruwheid van tong en keel en oorpijn. Vijf ons van de genoemde olie, ingenomen met één ons muskaatwijn, zal de steen verdrijven en verkoudheid verlichten.

POLYPODY OF THE OAK.

Description. This is a small herb, consisting of nothing but roots and leaves, bearing neither stalk, flower, nor seed, as it is thought. It has three or four leaves rising from the root, every one singly by itself of about a hand's-length, which are winged, consisting of many small narrow leaves, cut into the middle rib, {landing on each side of the stalk, large below, and smaller up to the top, not dented or notched on the edges at all like the male fern ; of a sad green colour, and smooth on the upper side, but on the under side somewhat rough, by reason of some yellowish spots thereon. The root is smaller than one's little finger, lying sloping, or creeping along under the upper crust of the earth, brownish on the outside, greenish within of a sweet harshness in taste, set with certain rough knobs on each side thereof, having also much moss or yellow hair upon it, and some fibres underneath, whereby it is nourished.

Place. It groweth as well upon old rotten slumps or trunks of trees, as oak, beech, hazel, willow, or any other, as in the woods under them, and upon old mud walls also in mossy, stony, and gravelly, places, near unto the woods. That which, grows upon oak is accounted the best:, but the quantity thereof is scarcely sufficient for common use.

Time. Being always green, it may be gathered for use at any time.

Government And Virtues. It is an herb of Saturn. Polypodium of the oak is dearest ; but that which grows upon the ground is best to purge melancholy ; if the humour proceed from other causes, chose your polypodium accordingly. Mesue saith, that it drieth up thin humours, digesteth thick and tough, 'and purgeth burnt choler, and especially thick and tough phlegm, and thin phlegm also, even from the joints and is therefore good for those that are troubled melancholy, or quartan agues, especially if it be taken in whey or honey-water, in barley-water, or the broth of a thicken, with epythimum, or with beets and mallows. It is also good for the hardness of the spleen, and for prickings or stitches in the sides, as also for the cholic ; some chose to put to it some fennel, anilseed, or ginger, to correct the loathing it causeth in the stomach, which is not at all necessary, it being a safe and gentle medicine, fit for all poisons at all seasons, which daily experience confirmeth ; and an ounce of it may be given at a time in a decoction, if there be not sena or some other strong purgeth mixed with it. A drachm or two of the powder of the dried roots, taken fasting in a cup of honeyed water, worketh gently, and for the purposes aforesaid. The distilled water, both from the roots and leaves, is much commended for the quartan ague, if taken for several days together ; as also against melancholy, or fearful or troublesome sleeps or dreams ; and with some sugar-candy dissolved therein, is good against the cough, shortness of breath, and wheesings, and those distillations of thin rheum upon the lungs which cause phthisic, and oftentimes consumptions. The fresh roots beaten small, or the powder of the dried roots mixed with honey, and applied to any of the limbs out of joint, doth much help them. Applied to the nose, it cureth the disease called polypus, which is a piece of fungous flesh growing therein, which in time stoppeth the passage of breath through that nostril and it helpeth those clefts or chops that come between the fingers or toes.

Gewone eikvaren. (Polypodium vulgare)

Beschrijving. Dit is een klein kruid, bestaande uit niets anders dan wortels en bladeren en zonder stengel, bloem of zaad, zoals men denkt. Het heeft drie of vier bladeren die uit de wortel ontspruiten, elk afzonderlijk, ongeveer een handlengte lang, die gevleugeld zijn en bestaan uit vele kleine, smalle blaadjes, ingesneden in de middelste nerf, {aan elke kant van de stengel landen, groot aan de onderkant en kleiner aan de bovenkant, helemaal niet gedeukt of gekerfd aan de randen zoals de mannelijke varen; van een droevige groene kleur en glad aan de bovenkant, maar aan de onderkant enigszins ruw vanwege enkele gelige vlekken. De wortel is kleiner dan een pink, ligt schuin of kruipt onder de bovenste aardkorst, bruinachtig aan de buitenkant, groenachtig aan de binnenkant, zoet en scherp van smaak, bezet met bepaalde ruwe knobbels aan elke kant, met ook veel mos of gele haren erop en wat vezels eronder, waardoor het gevoed wordt.

Plaats. Het groeit zowel op oude, verrotte boomstammen of stammen van bomen, zoals eiken, beuken, hazelaars, wilgen of andere, als in de bossen eronder en op oude lemen muren, ook op mossige, steenachtige en grindachtige plaatsen in de buurt van het bos. Wat op eiken groeit, wordt als het beste beschouwd, maar de hoeveelheid ervan is nauwelijks voldoende voor algemeen gebruik.

Tijd. Omdat het altijd groen is, kan het op elk moment worden verzameld.

Regering en deugden. Het is een kruid van Saturnus. Polypodium van de eik is de beste; maar dat wat op de grond groeit, is het beste om melancholie te zuiveren; als de levensgeest uit andere oorzaken voortkomt, kies dan uw polypodium dienovereenkomstig. Mesue zegt dat het dunne levensgeesten uitdroogt, dik en taai verteert, 'en verbrande gal en vooral dik en taai slijm en dun slijm ook zuivert, zelfs uit de gewrichten en daarom goed is voor degenen die last hebben van melancholie of kwartalen koortsen, vooral als het wordt ingenomen met wei of honingwater, in gerstewater of het aftreksel van een bindmiddel, met epithymum of met bieten en Malva. Het is ook goed voor de hardheid van de milt en voor prikken of steken in de zijden, evenals voor de galwegen; Sommigen kozen ervoor om er wat venkel, anijszaad of gember aan toe te voegen om de walging die het in de maag veroorzaakt te verhelpen, wat helemaal niet nodig is, aangezien het een veilig en mild medicijn is, geschikt voor alle soorten vergif in alle seizoenen, wat de dagelijkse ervaring bevestigt. Een ons ervan kan per keer worden gegeven met een afkooksel, als er geen senna of een ander sterk purgeermiddel mee is gemengd. Een drachme of twee van het poeder van de gedroogde wortels, nuchter ingenomen in een kopje honingwater, werkt mild en voor de bovengenoemde doeleinden. Het gedestilleerde water, zowel van de wortels als van de bladeren, wordt zeer aanbevolen voor de quartaire koorts, indien het meerdere dagen achter elkaar wordt ingenomen; en ook tegen melancholie, angstige of onrustige slaap of dromen; en met wat suikerspin erin opgelost, is het goed tegen hoest, kortademigheid en piepende ademhalingen die destillaties van dunne verkoudheid op de longen die tering en vaak tering veroorzaken. De verse wortels fijngewreven of het poeder van de gedroogde wortels gemengd met honing en aangebracht op een van de ontwrichte ledematen, helpt daar goed tegen. Aangebracht op de neus geneest het de ziekte genaamd poliep, een stukje schimmelachtig vlees dat daarin groeit en na verloop van tijd de ademhaling door dat neusgat belemmert en het verzacht kloven of snijwonden die tussen de vingers of tenen ontstaan.

POPLAR-TREE.

Description. THERE are two sorts of poplars which are very familiar with us, viz. the white and the black : the white sort groweth large, and tolerably high, covered with a smooth, thick, white, bark, especially the branches, having large leaves cut into several divisions, almost like a vine leaf, but not of so deep a green on the upper side, and hoary white underneath of a good scent, the whole representing the form of colt's-foot. The catkins, which it bringeth forth before the leaves, are long of a faint reddish colour, which fill away, and but seldom bear good seed with them. The wood hereof is smooth, soft, and white, very finely waved, whereby it is much esteemed.

The black poplar groweth higher and straighter than the white, with a grayish bark, bearing broad and green leaves somewhat like ivy leaves, not cut in on the edges like the white, but whole and dentedending in a point, and not white underneath, hanging by slender long foot- stalks, which, with the air, are continually shaken as the aspen leaves are. The catkins hereof are greater than of the white, composed of many round green berries, as it were set together in a long cluster, containing much downy matter, which, on being ripe, is blown away with the wind. The clammy buds hereof, before they are spread into leaves, are gathered to make the unguentum popeleon, and are of a yellowish green colour, and small, somewhat sweet, but strong. The wood is smooth, tough, and white, and easy to be cloven. On both these trees groweth a sweet kind of musk, which formerly used to be put into sweet ointments.

Place. They grow in moist: woods, and by the water-side, in all parts of the kingdom ; but the white sort is not so frequently to be met with as the other.

Time. They are in leaf at the end of summer, but the catkins come before the leaves as above-mentioned.

Government and Virtues. Saturn hath dominion over both. The white poplar, saith Galen, possesses a cleansing property ; one ounce in powder of the bark thereof being drunk, saith Dioscorides, is a remedy for those that are troubled with the sciatica, or the stranguary. The juice of the leaves, dropped warm into the ears, easeth the pains thereof. The young clammy buds or eyes, before they break out into leaves, bruised, and a little honey put to them, are a good medicine for a dull sight. The black poplar is held to be more cooling than the white, and therefore the leaves bruised with vinegar, and applied, help the gout. The seed, drunk in vinegar, is held good against the falling sickness. The water, that droppeth from the hollow places of this tree, taketh away warts, pushes, wheals, and other out-breakings in the body. The young black poplar buds, saith Mathiolus, are much used by women to beautify their hair, bruising them with fresh butter, and straining them after they have been kept for some time in the sun. The ointment called populeon, which is made of this poplar, is angularly good for all heat and inflammation in any part of the body, and tempereth the heat of wounds. It is much used to dry up the milk in women's breasts, when they have weaned their children.

POPULIER. (Populus alba, Populus nigra)

Beschrijving. Er zijn twee soorten populieren die wij goed kennen, namelijk de witte en de zwarte: de witte soort groeit groot en redelijk hoog, bedekt met een gladde, dikke, witte schors, vooral de takken, met grote bladeren die in verschillende delen zijn gesneden, bijna als een wijnblad, maar niet zo diepgroen aan de bovenkant en grijswit aan de onderkant, met een aangename geur, waarbij het geheel de vorm van hoefblad heeft. De katjes die het vóór de bladeren draagt, zijn lang, lichtrood van kleur, vullen zich op en dragen zelden goed zaad. Het hout hiervan is glad, zacht en wit, zeer fijn gegolfd, waardoor het zeer gewaardeerd wordt. De zwarte populier groeit hoger en rechter dan de witte, met een grijsachtige schorsen draagt brede en groene bladeren die een beetje op klimopbladeren lijken. Ze zijn niet aan de randen ingesneden zoals de witte, maar heel en gedeukt, eindigen in een punt en zijn aan de onderkant niet wit. Ze hangen aan slanke, lange stelen die, met de lucht, voortdurend worden geschud, net als de bladeren van de ratelpopulier. De katjes hiervan zijn groter dan die van de witte, samengesteld uit vele ronde groene bessen, als het ware bijeen in een lange tros, met veel donsachtige materie die, wanneer ze rijp zijn, door de wind wordt weggeblazen. De klamme knoppen hiervan worden, voordat ze in bladeren worden verspreid, verzameld om de zalf popeleon te maken en zijn geelgroen van kleur en klein enigszins zoet, maar sterk. Het hout is glad, taai en wit en gemakkelijk te splijten. Aan beide bomen groeit een zoete soort muskus, die vroeger in zoete zalven werd verwerkt.

Plaats. Ze groeien in vochtige bossen en langs het water, in alle delen van het koninkrijk; maar de witte soort kom je niet zo vaak tegen als de andere.

Tijd. Ze staan aan het einde van de zomer in blad, maar de katjes komen vóór de bladeren, zoals hierboven vermeld.

Regering en deugden. Saturnus heerst over beide. De witte populier, zegt Galenus, bezit een reinigende eigenschap; Volgens Dioscorides is het drinken van een ons poeder van de schors een remedie voor mensen met ischias of wurging. Het sap van de bladeren, warm in de oren gedruppeld, verzachtte de pijn daarvan. De jonge klamme knoppen of ogen, voordat ze in bladeren uitbarsten, gekneusd en met een beetje honing erop gedaan, zijn een goed medicijn tegen een doffe blik. De zwarte populier zou verkoelender zijn dan de witte en daarom helpen de bladeren, gekneusd met azijn en aangebracht, tegen jicht. Het zaad, gedronken in azijn, is goed tegen de vallende ziekte. Het water, dat uit de holle plekken van deze boom druppelde, verwijdert wratten, bultjes, striemen en andere uitbraken in het lichaam. De jonge knoppen van de zwarte populier, zegt Matthiolus, worden veel door vrouwen gebruikt om hun haar te verfraaien, door ze met verse boter te kneuzen en te zeven nadat ze enige tijd in de zon hebben gelegen. De zalf genaamd populeon, die van deze populier wordt gemaakt, is uitstekend geschikt voor alle hitte en ontstekingen in elk deel van het lichaam en tempert de hitte van wonden. Het wordt vaak gebruikt om de melkproductie in de borsten van vrouwen op te schorten als ze hun kinderen spenen.

POPPY.

OF these there are three kinds, viz. the white and black of the garden, and the erratic wild poppy, or corn-rose.

Description. The white poppy hath at first four or five whitish green leaves lying upon the ground, which rise with the stalk, compassing it at the bottom of them, and are very large, much cut or torn in on the edges, and dented also. The stalk, which is usually four or five feet high, hath sometimes no branches at the top, and usually but two or three at most, bearing but one head, each wrapped in a thin slim, which boweth down before it ready to blow, and then, risiig and being broken, the flower within it spreadeth itself open, and consisteth of four very large round white leaves, with many whitish round threads in the middle, set about a small; round green head, having a crown, or star-like cover at the head thereof, which, growing ripe, becometh as large as a great apple, wherein are contained a great number of small round seed, in several partitions or divisions next unto the shell, the middle thereof remaining hollow and empty. All the whole plant, leaves, {talks, and heads, while they are fresh, young, and green, yield a milk, when they are broken of an unpleasant bitter taste, almost ready to provoke puking, and of a strong heady smell, which, being condensed, is called opium. The root is white and woody, perishing as soon as it hath given ripe seed.

The black poppy differeth but little from the former, until it beareth its flower, which is somewhat less, and of a black purplish colour, but without any purple spots in the bottom of the leaf. The head of the seed is much less than the former, and openeth itself a little round about the top, under the crown, so that the seed, which is very black, will fall out, if the head is turned downwards.

The wild poppy, or corn-rose, hath long and narrow leaves, very much cut in on the edges into many divisions of a light green colour, and sometimes hairy withal. The stalk is blackish and hairy also, but not so tall as the garden kinds, having some such like leaves thereon as grow below, parted into three or four branches sometimes, whereon grow small hairy heads, bowing down before the skin breaks wherein the flower is inclosed, which, when it is full blown, is of a fair yellowish red or crimson colour, and in some much paler, without any spot in the bottom of the leaves, having many black soft spots in the middle, compassing a small green head, which, when it is ripe, is no larger than one's little finger end, wherein is contained much black seed, smaller by half than that of the garden. The root perislieth every year, and springeth again of its own sowing. Of this kind there is one smaller in all the parts thereof, but differing in nothing else.

Place. The garden kinds do not naturally grow wild in any place, but are all sown in gardens, where they grow. The wild poppy or corn-rose is plentiful enough, and many times too much so, in the corn fields in all parts of the kingdom as also upon the banks 'of ditches and by hedge-sides. The smaller wild kind is also to be met with in these places, though not so plentifully as the former.

Time. The garden kinds are usually sown in the spring, which then flower about the end of May, and somewhat earlier,' if they are of their own sowing. The wild kinds usually flower from May until July, and the seed of them is ripe soon after their flowering.

Government and Virtues. The herb is lunar, and the juice of it is made into opium. The garden poppy heads, with the seed, made into a syrup, arc frequently and to good effect used to procure rest and sleep to the sick and weak, and to stay catarrhs and defluxions or hot thin rheums from the head into the stomach, and upon the lungs, causing a continual cough, the fore-runner of a consumption, it helpeth also hoarseness of the throat, and when a person hath lost the power of articulation ; for all which complaints the oil of the seed is also a good remedy. The black seed, boiled in wine and drunk, is also said to stay the flux of the belly, and the menses. The empty shells of the poppy heads are usually boiled in water, and given to procure sleep ; the leaves likewise, when so boiled, possess the same virtue. If the head and temples be bathed with the decoction warm, the oil of poppies, the green leaves or heads bruised and applied with a little vinegar, or made into a poultice with barley-meal, or hog's grease, it cooleth and tempereth all inflammations, as also the disease called St. Anthony's fire. It is generally used in treacle and mithridate, and in all other medicines that are used to procure rest and sleep, and to ease pains in the head, as well as in other parts. It is also used to cool inflammations, agues, or phrensies, and to stay defluxions which cause a cough or consumption, and also other fluxes of the belly : it is frequently put into hollow teeth to ease the pain thereof, and hath been found by experience to help gouty pains.

The wild poppy, or corn-rose, Mathiolus saith is good to prevent the falling sickness. The syrup made with the flowers is given with good effect to those that have the pleurisy ; and the dried flowers also, either boiled in water or made into powder, and drunk, either in the distilled water of them, or in some other drink, work the like effect:. The distilled water of the flowers is held to be of much good use against surfeits, being drunk evening and morning ; it is also more cooling than any of the other poppies, and therefore cannot but be as effectual in hot agues, phrensies, and other inflammations, whether external or internal, the syrup or water to be used inwardly, and the green leaves outwardly, either in an ointment or in any other convenient manner in which it can be applied. Galen saith, the seed is dangerous to be used inwardly.

KLAPROOS. (Papaver somniferum, Papaver rhoeas, Papaver nudicaule)

Hiervan zijn er drie soorten, namelijk de wit-zwarte klaproos uit de tuin en de grillige wilde klaproos of korenroos.

Beschrijving. De witte klaproos heeft aanvankelijk vier of vijf witgroene bladeren die op de grond liggen, die met de stengel omhoog komen, deze aan de onderkant omsluiten en zeer groot zijn, aan de randen sterk ingesneden of gescheurd en ook gedeukt. De stengel, die meestal vier of vijf voet hoog is, heeft soms geen takken aan de top en meestal maar twee of drie, met slechts één hoofdje, elk omhuld met een dunne sliert, die naar beneden boog voordat het klaar was om te bloeien en vervolgens, opkomend en gebroken, spreidde de bloem zich open en bestond uit vier zeer grote ronde witte bladeren, met veel witachtige ronde draden in het midden, rond een smalle; ronde, groene krop met een kroon of stervormig omhulsel op de kop, die, als het rijp wordt, zo groot wordt als een grote appel, waarin zich een groot aantal kleine ronde zaden bevinden, in verschillende compartimenten of afdelingen vlak bij de schil, terwijl het midden ervan hol en leeg blijft. De hele plant, bladeren, stengels en koppen, geven, zolang ze vers, jong en groen zijn, melk af wanneer ze gebroken worden. Deze melk heeft een onaangename bittere smaak, bijna braakneigingen en een sterke, bedwelmende geur, die, ingedikt, opium wordt genoemd. De wortel is wit en houtachtig en vergaat zodra er rijp zaad is uitgekomen.

De zwarte klaproos verschilde maar weinig van de eerste, totdat het zijn bloem droeg, die iets kleiner en zwartpaars van kleur was, maar zonder paarse vlekken aan de onderkant van het blad. De zaadkop is veel kleiner dan die van de eerste en opent zich een beetje rond de bovenkant, onder de kroon, zodat het zaad, dat erg zwart is, eruit valt als de kop naar beneden wordt gedraaid.

De wilde klaproos of korenroos, heeft lange en smalle bladeren, aan de randen sterk ingesneden in vele delen, lichtgroen van kleur en soms ook behaard. De stengel is ook zwartachtig en behaard, maar niet zo hoog als de tuinsoorten, met daarop enkele soortgelijke bladeren die onderaan groeien, soms verdeeld in drie of vier takken, waaraan kleine harige hoofdjes groeien, die naar beneden buigen voordat de schil breekt waarin de bloem is ingesloten, die, wanneer deze volledig is uitgebloeid heeft een mooie geelachtig rode of karmozijnrode kleur en in sommige veel bleker, zonder enige vlek aan de onderkant van de bladeren, met veel zwarte zachte vlekken in het midden, die een klein groen hoofdje omsluiten, dat, wanneer het rijp is, niet groter is dan het uiteinde van een pink, waarin veel zwart zaad zit, de helft kleiner dan dat van de tuin. De wortel verging elk jaar en kwam uit eigen zaaiing weer op. Van deze soort is er één kleinere in alle delen ervan, maar die verschilt in niets anders.

Plaats. De tuinsoorten groeien van nature nergens wild, maar worden allemaal in tuinen gezaaid, waar ze groeien. De wilde klaproos of korenroos is overvloedig aanwezig en vaak zelfs te veel, in de korenvelden in alle delen van het koninkrijk, evenals op de oevers van sloten en langs heggen. De kleinere wilde soort is ook op deze plaatsen te vinden, hoewel niet zo overvloedig als de eerstgenoemde.

Tijd. De tuinsoorten worden meestal in het voorjaar gezaaid en bloeien dan rond eind meien iets eerder als ze zelf gezaaid zijn. De wilde soorten bloeien meestal van mei tot juli en het zaad ervan is kort na de bloei rijp.

Overheid en deugden. Het kruid is afkomstig van de maan en het sap ervan wordt tot opium verwerkt. De papaverbollen, waarvan de zaden tot siroop worden verwerkt, worden vaak en met goed effect gebruikt om zieken en zwakken rust en slaap te verschaffen en om catarre en deflexie of hete, dunne reuma van het hoofd naar de maag en de longen te verlichten, wat een aanhoudende hoest veroorzaakt, de voorloper van tering. Het helpt ook tegen heesheid in de keel en wanneer iemand het vermogen tot articuleren heeft verloren; voor al deze klachten is de olie van de zaden ook een goed middel. Van de zwarte zaden, gekookt in wijn en gedronken, wordt ook gezegd dat ze de maagvloed en de menstruatie remmen. De lege schillen van de papaverbollen worden meestal in water gekookt en gegeven om slaap te bevorderen; de bladeren bezitten eveneens, gekookt, dezelfde werking. Als hoofd en slapen worden gewassen met het warme afkooksel, de olie van papavers, de groene bladeren of hoofden worden gekneusd en met een beetje azijn worden ingesmeerd of tot een kompres worden verwerkt met gerstemeel of varkensvet, verkoelt en tempert het alle ontstekingen, evenals de ziekte die bekendstaat als Sint-Antoniusvuur. Het wordt over het algemeen gebruikt in teriakel en mithridaat en in alle andere medicijnen die worden gebruikt om rust en slaap te bevorderen en om hoofdpijn en andere pijn te verlichten. Het wordt ook gebruikt om ontstekingen, koorts of koorts te verkoelen en om de vloeden te stoppen die hoest of tering en andere buikklachten veroorzaken: het wordt vaak in holle tanden gedaan om de pijn daarvan te verlichten en de ervaring heeft uitgewezen dat het jichtige pijnen verlicht.

De wilde klaproos of korenroos, zegt Matthiolus, is goed om vallende ziekte te voorkomen. De siroop gemaakt met de bloemen wordt met goed effect gegeven aan mensen met pleuritis; en ook de gedroogde bloemen, gekookt in water of tot poeder vermalen en gedronken, hetzij in het gedestilleerde water ervan of in een andere drank, hebben hetzelfde effect. Het gedestilleerde water van de bloemen wordt beschouwd als zeer nuttig tegen overmatig eten, 's avonds en 's ochtends gedronken; Het is ook verkoelender dan alle andere papavers en kan daarom even effectief zijn bij hete koorts, koorts en andere ontstekingen, zowel uitwendig als inwendig. De siroop of het water kan inwendig worden gebruikt en de groene bladeren kunnen uitwendig worden gebruikt, hetzij in een zalf of op een andere geschikte manier. Galenus zegt dat het zaad gevaarlijk is om inwendig te gebruiken.

PURSLAIN.

GARDEN purslain being used as a sallad-herb, is so well known that it needs po description.

Government and Virtues. This is an herb of the moon. It is good to cool any heat in the liver, blood, reins, and stomach, and in hot agues nothing better can be administered; it slayeth hot and choleric fluxes of the belly, the menses, fluor albus, gonorrhea, and running of the reins ; also distillations from the head, and pains therein proceeding from heat, want of sleep, or the phrensy. The seed is more effectual than the herb, and is Angularly useful in cooling the heat and sharpness of the urine, lust, venereous dreams, and the like, insomuch that the over frequent use of it extinguisheth the heat and virtue of natural procreation. The seed, bruised and boiled in wine, and given to children, expelleth worms. The juice of the herb is held equally effectual for all the purposes aforesaid ; as also to stay vomitings; taken with some sugar or honey, it helpeth an old dry cough, shortness of breath, and the phthisic, and stayeth immoderate thirst. The distilled water of the herb is used by many, being more palatable, with a little sugar, to produce the same effects. The juice also is good in ulcers and inflammations of the secret parts, likewise of the bowels, and hemorrhoids when they are ulcerous, or have excoriations in them. The herb, bruised, and applied to the forehead and temples, allayeth excessive heat therein, hindering rest and sleep ; and, applied to the eyes, taketh away the redness and inflammation in them, and those other parts where pushes, wheals, pimples, St. Anthony's fire, and the like, break forth, especially if a little vinegar be put to it ; and being applied to the neck, with equal quantities of galls and seed together, taketh away all pain therefrom, and what is termed the crick in the neck. The juice is also used with oil of roses for the above purposes, for blasts by lightning, and burns by gunpowder, or for women's sore breasts, and to allay heat in all other sores or hurts. Applied also to the navels of children that are too prominent, it reduceth them. It is likewise good for sore mouths, and gums that are swelled, as well as to fatten loose teeth. Camerarius saith, that the distilled water cured the tooth-ach when all other remedies failed ; and that the thickened juice, made into pills with the powders of gum tragacanth and arable, being taken, greatly relieveth those that make bloody water. Applied to the gout, it easeth pains thereof, and helpeth hardness of the sinews, if not arising from- the cramp or a cold cause. This herb, if placed under the tongue, assuageth thirst.

Postelein. (Portulaca oleracea).

Tuinpostelein, gebruikt als slakruid, is zo bekend dat het geen beschrijving behoeft.

Overheid en deugden. Dit is een kruid van de maan. Het is goed om hitte in de lever, het bloed, de nieren en de maag te verkoelen en bij hete koorts kan niets beters worden toegediend; het bestrijdt hete en cholerische buikklachten, menstruatie, fluor albus, gonorroe en loopneus; ook hoofdpijn en hoofdpijn veroorzaakt door hitte, slaapgebrek of frenesie. Het zaad is effectiever dan het kruid en is vooral nuttig bij het verkoelen van de hitte en scherpte van urine, lust, venerische dromen en dergelijke, zodat overmatig gebruik ervan de hitte en deugd van natuurlijke voortplanting doofde. Het zaad, gekneusd en gekookt in wijn en gegeven aan kinderen, verdrijft wormen. Het sap van het kruid blijkt even effectief te zijn voor alle bovengenoemde doeleinden; het helpt ook tegen braken; ingenomen met wat suiker of honing helpt het tegen een oude, droge hoest, kortademigheid en teringen het verlicht overmatige dorst. Gedistilleerd water van het kruid wordt door velen gebruikt, omdat het met een beetje suiker smakelijker is en hetzelfde effect heeft. Het sap is ook goed bij zweren en ontstekingen van de geheime organen, evenals bij darmen en aambeien wanneer deze zweren of eczeem bevatten.

Het kruid, gekneusd en aangebracht op het voorhoofd en de slapen, verlicht de overmatige hitte daarin, die rust en slaap belemmerde; en aangebracht op de ogen, neemt het de roodheid en ontsteking weg in de ogen en op andere plekken waar puistjes, striemen, puistjes, Antoniusvuur en dergelijke uitbreken, vooral als er een beetje azijn aan wordt toegevoegd; en aangebracht op de nek, met gelijke hoeveelheden gal en zaad samen, neemt het alle pijn daarvan weg en wat de nekkramp wordt genoemd. Het sap wordt ook gebruikt met rozenolie voor de bovengenoemde doeleinden, bij blikseminslagen en brandwonden door buskruit of voor pijnlijke borsten bij vrouwen en om de hitte te verlichten bij alle andere zweren of kwetsuren. Ook toegepast op de navels van te prominente kinderen, verlicht het deze. Het is eveneens goed voor pijnlijke monden en gezwollen tandvlees en om losse tanden te voeden. Camerarius zegt dat het gedestilleerde water de tandpijn verhelpt wanneer alle andere middelen faalden; en dat het ingedikte sap, tot pillen verwerkt met de poeders van tragacantha- en akkerbouwgom, na inname een grote verlichting gaf bij jichtklachten. Toegepast op jicht verlicht het de pijn en helpt het bij verharding van de pezen, indien niet veroorzaakt door kramp of verkoudheid. Dit kruid, onder de tong gelegd, leste de dorst.

PRIMROSES.

THESE are so well known that they need no description. Of the leaves of primroses is made an excellent salve to heal green wounds.

PRIVET.

Description. THE common privet turns up with many slender branches to a tolerable height and breadth, and is frequently used in forming arbours, bowers, and banqueting-houses, and shaped sometimes into the forms of men, horses, birds, &c. which, though at first requiring support, grow afterwards strong enough of themselves. It beareth long and narrow green leaves by couples, and sweet-smelling white flowers in tufts at the ends of the branches, which turn into small black berries that have purplish juice within them, and some seeds that are flat on the one side, with a hole or dent therein.

Place. It groweth in divers woods in Great Britain.

Time. The privet flowereth in June and July, and the berries are ripe in August: and September.

Government and Virtues. It is under the influence of the moon, and is but little used in physic in these times, except in lotions to wash sores and sore mouths, and to cool inflammations and dry up fluxes ; yet Mathiolus saith, it serveth every purpose for which the cypress tree, or oriental privet, is approved of by Dioscorides and Galen. He further saith, that the oil extracted from the flowers of privet by infusion, and set in the sun, is very serviceable in inflammatory wounds, and for the head-ach when arising from a hot cause. There is a sweet water also distilled from the flowers, which is good for all those diseases that require cooling and drying, and therefore helpeth all fluxes of the belly or stomach, bloody fluxes, and women's courses, being either drunk or otherwise applied ; as also for those that void blood at their mouth or at any other place likewise for distillations of rheums in the eyes, especially is it be used with tutty.

SLEUTELBLOEMEN (Primula vulgaris)

Deze zijn zo bekend dat ze geen beschrijving behoeven. Van de bladeren van sleutelbloemen wordt een uitstekende zalf gemaakt om groene wonden te genezen.

LIGUSTER. (Ligustrum vulgare)

Beschrijving. De gewone liguster groeit met veel slanke takken tot een draaglijke hoogte en breedte en wordt vaak gebruikt voor het vormen van bogen, prieëlen en feestzalen en soms in de vorm van mensen, paarden, vogels enz. die, hoewel ze aanvankelijk ondersteuning nodig hebben, later vanzelf sterk genoeg worden. De plant draagt lange en smalle groene bladeren in paren en zoetgeurende witte bloemen in trossen aan de uiteinden van de takken, die uitgroeien tot kleine zwarte bessen met paarsachtig sap en enkele zaden die aan één kant plat zijn, met een gat of deuk erin.

Plaats. De plant groeit in diverse bossen in Groot-Brittannië.

Tijd. De liguster bloeit in juni en juli en de bessen zijn rijp in augustus en september.

Regering en deugden. Het staat onder invloed van de maan en wordt in die tijd maar weinig gebruikt in de geneeskunde, behalve in lotions om zweren en pijnlijke monden te wassen en ontstekingen te verkoelen en slijmen op te drogen; toch zegt Matthiolus dat het alle doeleinden diende waarvoor de cipresboom of oosterse liguster, door Dioscorides en Galenus werd goedgekeurd. Hij zegt verder dat de olie die door infusie uit de bloemen van liguster wordt gewonnen en in de zon wordt gezet, zeer nuttig is bij ontstekingswonden en hoofdpijn die door een hete oorzaak ontstaat. Er wordt ook zoet water uit de bloemen gedestilleerd, dat goed is voor al die ziekten die verkoeling en droging vereisen en daarom helpt bij alle slijmen van de buik of maag, bloederige slijmen en vrouwenvloeiingen, hetzij gedronken of anderszins aangebracht; evenals voor degenen die bloed lozen uit hun mond of op een andere plaats, evenals voor destillaties van reuma in de ogen, vooral moet het worden gebruikt met tuchia.

POME CITRON-TREE.

THERE are three kinds of pomecitrons. The tree is generally called malus medica, vel citria.

Description, The great pomecitron tree, or malus citria major. This tree doth not grow very high in some places, but rather with a short crooked body, and in others not much lower than the lemon-tree; spreading out into sundry great long arms and branches ; Tet with long and (harp thorns, and fair, large, and broad, fresh green leaves, a little dented about the edges, with a show of almost invisible holes in them, but less than the orange-leaves have of a sweet scent, the flowers green at the leaves, all along the branches, being somewhat longer than those of the orange; made of five thick, whitish, purple, or bluish leaves, with some threads in the middle, after which followeth fruit all the year, being seldom {ten without ripe fruit, and half-ripe, and some young and green, and blossoms all at once. This kind beareth great and large fruit, some the size of a musk melon, others less, but all of them with a rugged, bunched-out, and uneven, yellow bark, thicker than in any of the other forts, with a sour juice in the middle, and somewhat great, pale, whitish, or yellow, seed, with a bitter kernel lying in it; the smell of this fruit is very strong and comfortable to the senses.

2. The smaller pomecitron tree, citria malus minor, sive limonera ; this tree groweth very like the former, but the leaves are somewhat smaller and shorter, and so are thorns : the flowers are of a deep bluish colour, and the fruit less and longer than they, but no longer than the small fruit of the former ; the rind is also thick and yellow, but nots so rugged, having more sour juice and sewer seed.

3. Citria malus, five limonera pregnans. This differs very little from the foregoing.

Place and Time. All these sorts of citrons are cultivated in Spain by the curious, but were transported thither from sundry places abroad. The great pomecitron was brought first from Media and Persia, and was therefore called malum malum Medicum und malum Persicum. The lad was brought from the Fortunate Islands. They are continually in flower, and bear fruit throughout the year.

Government and Virtues. These are solar plants, yet they are of different qualities ; all the parts of the fruit hereof, both the outer and inner rind, as well as the juice and seed, are of excellent use, though of contrary effects one to another; some being hot and dry, whilst others are cold and dry ; the outer yellow rind is very sweet in smell, highly aromatic, and bitter in taste ; and dried, is a sovereign cordial for the heart, and an excellent antidote against: venom and poison in cases of the plague or any other infection ; it warmeth and comforteth a cold and windy stomach, and disperseth cold, raw, and undigested, humours therein, or in the bowels, and mightily expelleth wind. Being chewed in the mouth, it helpeth a stinking breath ; it also helps digestion, and is good against melancholy. The outer rinds are often used in cordial electuaries, and preservatives against infection and melancholy. It also helpeth to loosen the body, and therefore there is a solutive electuary made therewith, called electuariam de citrio solutivum, to evacuate the bodies of cold phlegmatic constitutions, and may safely be used where choler is mixed with phlegm. The inner white rind of this fruit is rather unsavory, almost without taste, and is not used in physic. The sour juice in the middle is cold, and far surpasseth that of lemons in its effects, although not so sharp in taste. It is singularly good, in all pestilential and burning fevers, to restrain the venom and infection, to suppress the choler and hot distemper of the blood, and to quench third : and correcteth the bad disposition of the liver. It stirreth up an appetite, and refreshes the over-spent and fainting spirits ; resisteth drunkenness, and helpeth giddiness of the head, by the hot vapours arising therein, which causeth a phrenzy for want of sleep. The seed not only equalleth the rind in its virtues, but in many instances surpassed it.

CITROENBOOM. (Citrus medica, soorten)

Er zijn drie soorten pitcitroenen. De boom wordt over het algemeen malus medica, vel citria genoemd.

Beschrijving. 1. De grote pitcitroenboom of malus citria major. Deze boom groeit op sommige plaatsen niet erg hoog, maar heeft eerder een korte, kromme stam en op andere plaatsen niet veel lager dan de citroenboom; het spreidt zich uit in diverse grote, lange armen en takken; Tet met lange en (harpdoorns en mooie, grote en brede, frisgroene bladeren, een beetje gedeukt aan de randen, met een show van bijna onzichtbare gaten erin, maar minder dan de oranje bladeren hebben van een zoete geur, de bloemen groen aan de bladeren, langs de takken, iets langer dan die van de sinaasappel; gemaakt van vijf dikke, witachtige, paarse of blauwachtige bladeren, met enkele draden in het midden, waarna het hele jaar door fruit volgde, zelden {tien zonder rijp fruit en halfrijp en sommige jong en groen en bloeit allemaal tegelijk. Dit soort draagt grote en grote vruchten, sommige zo groot als een muskusmeloen, andere minder, maar allemaal met een ruige, opgebolde en ongelijke, gele schors, dikker dan bij alle andere forten, met een zuur sap in het midden en een enigszins grote, bleke, witachtige of gele pit, met een bittere kern erin; de geur van deze vrucht is erg sterk en aangenaam voor de zintuigen.

2. De kleinere pitcitroenboom, citria malus minor, sive limonera; deze boom groeit sterk op de eerste, maar de bladeren zijn iets kleiner en korter, evenals de doornen. De bloemen hebben een diepblauwe kleur en de vruchten zijn kleiner en langer dan zij, maar niet langer dan de kleine vruchten van de eerste; de schil is ook dik en geel, maar niet zo ruw, met meer zuur sap en rioolzaad.

3. Citria malus, sive limonera pregnans. Deze verschilt nauwelijks van de voorgaande.

Plaats en tijd. Al deze soorten citroenen worden in Spanje door nieuwsgierigen gekweekt, maar werden vanuit diverse buitenlandse plaatsen hierheen getransporteerd. De grote pitcitroen werd eerst uit Medië en Perzië meegebracht en werd daarom malum malum Medicum und malum Persicum genoemd. De laatste werd van de Gelukkige Eilanden meegebracht. Ze bloeien continu en dragen het hele jaar door vrucht.

Overheid en deugden. Dit zijn zonneplanten, maar ze hebben verschillende kwaliteiten; Alle delen van de vrucht hiervan, zowel de buitenste als de binnenste schil, evenals het sap en de pit, zijn uitstekend bruikbaar, hoewel ze tegengestelde effecten hebben; sommige zijn heet en droog, terwijl andere koud en droog zijn; de buitenste gele schil is zeer zoet van geur, zeer aromatisch en bitter van smaak; en gedroogd is het een uitstekend hartverwarmend middel voor het hart en een uitstekend tegengif tegen gif en vergiftiging in gevallen van de pest of een andere infectie; het verwarmt en verzacht een koude en winderige maag en verspreidt koude, rauwe en onverteerd, Levensgeesten daarin of in de darmene n verdreven krachtig wind. Gekauwd in de mond, helpt het tegen een stinkende adem; het bevordert ook de spijsvertering en is goed tegen melancholie. De buitenste schil wordt vaak gebruikt in hartverwarmende middelen en conserveermiddelen tegen infecties en melancholie. Het helpt ook om het lichaam los te maken en daarom wordt er een oplossing van gemaakt, genaamd electuarië de citrio solutivum, om het lichaam te ontlasten van koude, flegmatische aandoeningen en kan veilig worden gebruikt wanneer cholera met slijm is vermengd. De binnenste witte schil van deze vrucht is nogal onsmakelijk, bijna smaakloos en wordt niet gebruikt voor geneeskundige doeleinden. Het zure sap in het midden is koud en overtreft dat van citroenen in zijn werking ver, hoewel niet zo scherp van smaak. Het is uitzonderlijk goed, bij alle pestachtige en brandende koortsen, om gif en infectie te bedwingen, gal en koorts te onderdrukken en koorts te blussen; en het corrigeerde de slechte gesteldheid van de lever. Het wekte de eetlust op en verfrist de uitgeputte en flauwvallende geest; het weerstond dronkenschap en helpt tegen duizeligheid door de hete dampen die eruit opstegen, die een hysterie veroorzaakt door slaapgebrek. Het zaad evenaart niet alleen de schil in zijn eigenschappen, maar overtreft die in veel gevallen zelfs.

PEPPER.

Kinds and Names. THERE are several sorts of pepper, as black, white, and long, pepper ; called piper nigrum, album, et longum. The black, and white pepper, differ not either in manner of growing, or in form of leaf of fruit. The long pepper also grows in the same manner, but differeth in the fruit. All these sorts grow on a climbing bush, in the East-Indies, after one manner, that is as hops grow with us : so that, if they be not sustained by some tree or pole, on which they may climb and spread, they will lie down on the ground, and thereon run and shoot forth small fibres at every joint. But the usual manner is to plant a branch taken from the bush near some tall tree, great cane, or pole ; and so it will quickly by winding itself about such props, get to the top thereof; it is full of joints, and shooteth forth fair, large, leaves, one at each joint, being almost round, but ending in a point, green above and paler underneath, with a great middle-rib and four other ribs somewhat less, spreading from it, two on each side, and smaller therein also, unto the edges, which are smooth and plain, somewhat thin, and set on a pretty long footstalk. The fruit, or pepper, whether black, white, or long, groweth at the same joint, but on the contrary side, opposite to the leaf, round about a long stalk, somewhat thinly set all along thereon, or not so close as a bunch of grapes; the root hath sundry joints creeping in the ground, with fibres at the joints. The white pepper is hardly distinguishable from the black, by the plants thereof, until it become ripe, (for the white and black pepper grow on different bushes,) but that the leaves are of a little paler green colour, and the grains or berries are white, solid, firm, without wrinkles, and more aromatic. The loner pepper hath leaves of very near the same form and size, but a little longer pointed of a paler green colour, thinner also, and with a shoot foot-stalk, but four or five ribs sometimes on each site, according to the bigness of the leaf, with oft smaller veins therein, and has less acrimony and hot taste the black. The fruit of this also groweth in like manner at the joints, opposite so each leaf, which are closer set together than in the black, consisting of many small grains as it were set close together in rows, and not open and separate as in the black and white pepper ; of an ash colour when it is ripe.

Government and Virtues. All the peppers are under the dominion of Mars, and of temperature hot and dry almost in the fourth degree, but the white pepper is the hottest ; which sort is much used by the Indians, many of whom use the leaves as Europeans do tobacco ; and even the pepper itself they also chew, taking from the branch one grain after another, while they are frerh.

Pepper is much used with us in meats and sauces ; comforteth and warmeth a cold stomach, consumeth crude and moist humours therein, and stirreth up the appetite. It helpeth to break or dissolve wind in the stomach or bowels, to provoke urine, to help the cough and other diseases of the breast, and is effectual against the bitings of serpents, and other poisons, and to that purpose it is an ingredient in the great antidotes : but the white pepper, as being more sharp and aromatical, is of more effedl in medicine i and so is the long, being more used to be given for agues to warm the stomach before the coming of the fit, thereby to abate the shaking thereof. All of them are used against the quinsey, being mixed with honey, and taken inwardly and applied outwardly, and disperse the kernels, as well in the throat as in any other part of the body.

Mathiolus maketh mention of a kind of pepper, which he calleth piper AEthipoicum, brought with other merchandize from Alexandria into Italy, and growing in long cods like beans or pease ; but many cods set together at a place, whose grains within them being like pepper both in form and taste, but smaller, stick very close to the inside ; this sort Serapio calls granum zelin.

Monardus also maketh mention of a kind of long pepper, that groweth in all the tract of the continent in the Weft-Indies. This kind of pepper is half a foot long, and of the thickness of a small rope, consisting of many rows of small grains, set ^close together as in the head of plantane, and is black when ripe ; and hotter in taste, and more aromatical and pleasant, than capsicum, and preferred before black pepper, and groweth (says he) on high trees or plants.

PEPER. (Piper nigrum, Piper long)

Soorten en namen. ER zijn verschillende soorten peper, zoals zwarte, witte en lange peper; genaamd Piper nigrum, album en longum. De zwarte en witte peper verschillen niet in groeiwijze, noch in de vorm van het blad of de vrucht. De lange peper groeit ook op dezelfde manier, maar verschilt in de vrucht. Al deze soorten groeien aan een klimstruik, in Oost-Indië, op één manier, namelijk zoals hop bij ons groeit: zodat ze, als ze niet ondersteund worden door een boom of paal, waartegen ze kunnen klimmen en zich kunnen verspreiden, op de grond gaan liggen en daarop rennen en bij elk gewricht kleine vezels uitschieten. Maar de gebruikelijke manier is om een tak van de struik te planten bij een hoge boom, grote stok of paal; en zo zal hij, door zich om zulke steunen te winden, snel de top bereiken; het zit vol gewrichten en er komen mooie, grote bladeren uit, één bij elk gewricht, die bijna rond zijn, maar eindigen in een punt, groen van boven en bleker van onderen, met een grote middennerf en vier andere ribben die iets kleiner zijn, die zich daaruit verspreiden, twee aan elke kant en ook daarin kleiner, tot aan de randen, die glad en vlak zijn, ietwat dun en aan een vrij lange steel bevestigd. De vrucht of peper of deze nu zwart, wit of lang is, groeit aan hetzelfde gewricht, maar aan de andere kant, tegenover het blad, rond een lange steel enigszins dun geplaatst of niet zo dicht als een druiventros; de wortel heeft diverse gewrichten die in de grond kruipen, met vezels aan de gewrichten. De witte peper is nauwelijks te onderscheiden van de zwarte, door de planten ervan, totdat het rijp is (want de witte en zwarte peper groeien aan verschillende struiken), behalve dat de bladeren een iets lichtere groene kleur hebben en de korrels of bessen wit, stevig, stevig, zonder rimpels en aromatischer zijn. De eenzame peper heeft bladeren van vrijwel dezelfde vorm en grootte, maar iets langer en puntiger, met een lichtere groene kleur, ook dunner en met een scheutsteel, maar soms vier of vijf ribben per blad, afhankelijk van de grootte van het blad, met vaak kleinere nerven erin en heeft een minder scherpe en scherpe smaak dan de zwarte peper. De vrucht van deze peper groeit ook op dezelfde manier aan de gewrichten, tegenover elk blad, die dichter bij elkaar staan dan bij de zwarte peper. Ze bestaan uit vele kleine korrels die als het ware dicht op elkaar in rijen staan en niet open en los van elkaar zoals bij de zwarte en witte peper; askleurig wanneer het rijp is.

Regering en deugden. Alle pepers vallen onder de heerschappij van Mars en hun temperatuur is heet en droog, bijna tot de vierde graad, maar de witte peper is het heetst; deze soort wordt veel gebruikt door de Indianen, van wie velen de bladeren gebruiken zoals Europeanen tabak gebruiken; en zelfs de peper zelf kauwen ze, waarbij ze de ene korrel na de andere van de tak nemen, terwijl ze vers zijn.

Peper wordt bij ons veel gebruikt in vleeswaren en sauzen; het verzacht en verwarmt een koude maag, verteert ruwe en vochtige levensenergie en wekt de eetlust op. Het helpt wind in de maag of darmen te breken of op te lossen, urine op te wekken, hoest en andere borstaandoeningen te verlichten en is effectief tegen slangenbeten en andere vergiften; voor dat doel is het een ingrediënt in de grote tegengiffen: maar de witte peper, omdat het scherper en aromatischer is, is effectiever in de geneeskunde, evenals de lange peper, die vaker wordt gegeven tegen koorts om de maag te verwarmen voordat de aanval optreedt en zo het trillen ervan te verminderen. Ze worden allemaal gebruikt tegen keelpijn. Ze worden gemengd met honing, ingenomen en op het lichaam aangebracht n verspreiden de korrels zowel in de keel als op andere plekken in het lichaam.

Matthiolus maakt melding van een soort peper die hij Piper Aethiopicum noemt, die met andere handelswaar uit Alexandrië naar Italië werd gebracht en in lange peulen groeide zoals bonen of erwten; maar veel peulen waren samen op één plaats gezet, waarvan de korrels erin qua vorm en smaak op peper leken, maar kleiner waren en heel dicht aan de binnenkant vastzaten; deze soort noemt Serapio granum zelin.

Monardus maakt ook melding van een soort lange peper, die in het hele continent in West-Indië groeide. Deze soort peper is een halve voet lang en zo dik als een dunne streng, bestaande uit vele rijen kleine korrels, dicht bij elkaar gezet zoals in de krop van de weegbree en is zwart wanneer rijp; en heter van smaak en aromatischer en aangenamer dan Capsicum en geprefereerd boven zwarte peper en groeit (zegt hij) op hoge bomen of planten.

GUINEA PEPPER.

Kinds And Names. THERE are many sorts thereof found out and brought to our knowledge in these latter days. Gregorius de Riggio, a Capuchin friar, maketh mention of a dozen several sorts or varieties, at the lead, In the fruit or cods, though in any thing else very little differing ; there arc likewise some other varieties, observed by Clusius and others.

Description. The most ordinary Guinea pepper with long husks, capsicum majus vulgatius oblongis siliquis. By this you may frame the description of all the rest, the main difference consisting in the form of the fruit, whether husk or cods. This plant riseth up with an upright, firm, round, stalk, with a certain pith within them ; growing about two feet high in this country, and not exceeding three feet in any other hotter climate, spreading into many branches on all sides, even from the very bottom, which divide themselves again into other smaller branches, at each joint whereof come two long leaves upon shoot foot stalks, somewhat bigger than those of night/hade, with divers veins in them, not dented about the edges at all, and of a dark green colour; the flowers stand severally at the joints, with leaves like the flowers of nightshade, consisting most usually of five, and sometimes six, white small-pointed leaves, standing open like a star ; with a white yellow threads in the middle, after which come the fruit, either great or small, long or short, round or square, as the kind is, either standing upright or hanging down, as their flowers shew themselves. either of this or that form ; in this, about three inches in length, thick and round at the stalk, and smaller towards the end, which is not sharp, but round- pointed, green at the first, but when full ripe of a very deep shining crimson colour : on the outside of which is a thick skin, and white on the inside of a sweet pleasant smell, having many flat yellow seeds therein, cleaving to certain thin skins within it, which are broad at the upper end and narrow at the lower, leaving the end or point empty within, not reaching so far ; the husk or seed of which is of so hot and fiery a taste, as to inflame and burn the mouth and throat for a long time after it is chewed, and; almost ready to choak one that taketh much at a time thereof: the root is composed of a great tuft or bush of threads, which spreads plentifully on the ground, and perishth even in hot countries after it hath ripened all its fruit.

There are nineteen other sorts of Guinea pepper, all which, except the undermentioned, differ so little from that already described, as not to be worth explanation.

Guinea pepper with hairy stalks, capsicum caule piloso. This groweth with green round stalks, set full of white hairs, contrary to all other sorts; at the branches come forth two such leaves as the before- mentioned one hath, but rather larger; the flowers are white, consisting of five leaves like the rest, which are likewise larger ; after which come the cods, green at first, and, when ripe, red like the rest, which are somewhat great and longending a very long point ; not differing from the former sorts in the seed and roots.

Place and Time, All these sorts of pepper came from the Weft-Indies, called America, and the several parts thereof, Brasil being reckoned as a part of it, and our Summer Islands also; but here in England (though erroneously) we give it the same of Guinea pepper, as though it originally came from thence. They are now raised in gardens in all the provinces of Europe, excepting in very cold countries, and grow in many places of Italy, Spain, &c.

They do not sow them in hot countries before the end of March or beginning of April, and at the soonest they do not flower before August following, and their red cods ripen not thoroughly until November, when they will continue both with flower and fruit most of the winter, where the weather is not very intense ; but in very cold climates they peristh with the first frost, and therefore must be carefully housed, if any will preserve them.

Government and Virtues. All these sorts of pepper are under Mars, and are of a fiery, hot, and sharp, biting taste, and of a temperature hot and dry to the end of the fourth degree; they burn and inflame the mouth and throat so extremely, that it is hard to be endured ; and, if it be outwardly applied to the skin in any part of the body, it will exulcerate and raise it as if it had been burnt with fire or scalded with hot water. The vapours that arise from the husks or cods, while one doth but open them to take out the seed, (especially if they beat them into powder, or bruise them,) will so pierce the brain, by flying up into the head through the nostrils, as to produce violent sneezings, and draw down abundance of thin rheum, forcing tears from the eyes, and will all pass into the throat, and provoke a sharp coughing; and cause violent vomiting ; and, if any shall with their hands touch their face or eyes, it will cause so great an inflammation, that it will not be remedied in a long time, by all the bathing thereof with wine or cold water that can be use, but yet will pass away without further harm. If any of it be cast into fire, it raiseth grievous strong and noisome vapours, occasioneth sneezing, coughing, and strong vomiting, to all that be near it ; if it should be taken simply of itself, (though In a very small quantity, either in powder or decoction,) it would be hard to endure, and might prove dangerous to life.

Having now given you an account of the dangers attending the immoderate use of these violent plants and fruits, I shall next direct you how to proceed in order to make them become serviceable for health, being corrected and cleansed from all their evil and noisome qualities.

Preparation of the Guinea Pepper,

Take the ripe cods of any sort of the Guinea pepper, (for they are in property all alike,) and dry them well, first; of themselves, and then in an oven after the bread is taken out : put it into a pot or pipkin, with some flour, that they may be quite dried; then cleanse them from the flour, and their stalks, if they have any ; cut both husks and seeds within them very small, and to every ounce of them put a pound of wheatflour; make them up together into cakes or small loaves, with leaven proportioned to the quantity you make ; bake these as you do bread of the small size, and, when baked, cut it again into smaller parts, and then bake it again, that it may be as dry and hard as a biscuit, which, beaten into fine powder, and sifted, may be kept for any of the uses hereafter mentioned, or may serve instead of ordinary pepper, to season meat or broth, for sauce, or any other purpose the East-Indian pepper doth serve for it doth not only give good taste or relish to the meat or sauce, but is found to be very good both to discuss the wind and the cholic in the body. It is of singular service to be used with flatulent or windy diet, and such as breeds moisture and (Crudities ; one scruple of the said powder, taken in a little broth of veal or of a chicken, gives great relief and comfort to a cold stomach, causing phlegm and such viscous humours as lie low in the bottom thereof to be voided ; it helpeth digestion, for it occasioneth an appetite to meat, provoketh urine, and, taken with saxifrage water, expelleth the stone in the kidneys and the phlegm that breedeth them; and taketh away dimness or mistiness of the sight, being used in meats ; taken with Pillule Aleophanginae, it helpeth the dropsy ; the powder, taken for three days together in -the decoction of pennyroyal, expelleth the dead birth ; but, if a piece of the cod or husk, either green or dry, be put into the womb after delivery, it will make them barren for ever after ; but the powder; taken for four or five days fasting, with a little fennelseed, will ease all pains of the mother. The same also made up with a little powder of gentian and oil of bays into a pessary, with some cotton-wool, doth bring down the courses ; the same, mixed with a lohoch or electuary for the cough, helpeth an old inveterate cough ; being mixed with honey ; and applied to the throat, it helpeth the quinsey ; and make up with a little pitch or turpentine, and laid up of any hard knots or kernels in any part of the body, it will dissolve them, and not suffer any more to grow there ; and, being mixed with nitre and applied, it takes away the morphew, and all freckles, spots, marks, and discolourings of the skin ; applied with hens grease, it dissolveth all cold imposthumcs and carbuncles ; and. mixed with sharp vinegar, it dissolveth the hardness of the spleen : mixed with unguentum de alabastro, and the reins of the back anointed therewith, it will takeaway the shaking sits of agues; a plaster made thereof, with the leaves of tobacco, will heal the sting or biting of any venomous beasts.

The decoction of the husks themselves, made with water, and the mouth gargled therewith, helpeth the tooth-ach, and preserveth the teeth from rottenness ; the ashes of them being rubbed on the teeth, will cleanse them, and make them look white. The decoction of them in wine helpeth the hernia ventosa or watery rupture, if applied warm morning and evening: if put to steep for three days together in aquavita, it helpeth the palsy, the place affected being bathed therewith ; and» steeped for a day in wine and two spoonfuls drunk thereof every day fasting, its of singular service in rendering stinking breath sweet.

GUINEESE PEPER. (Aframomum melegueta, Capsicum annuum)

Soorten en namen. Er zijn vele soorten hiervan ontdekt en aan ons bekend gemaakt in de laatste dagen. Gregorius de Riggio, een kapucijner monnik, vermeldt een dozijn verschillende soorten of variëteiten, met name in de vrucht of kabeljauw, hoewel ze in alle andere opzichten weinig verschillen; er zijn ook enkele andere variëteiten, waargenomen door Clusius en anderen.

Beschrijving. De meest gewone GUINEESE peper met lange schil, capsicum majus vulgatius oblongis siliquis. Hiermee kunt u de beschrijving van alle andere vormen vormen, het belangrijkste verschil bestaat uit de vorm van de vrucht of het nu schil of kabeljauw is. Deze plant is opgegroeid met een rechtopstaande, stevige, ronde steel, met een bepaald merg erin; groeit ongeveer twee voet hoog in dit land en niet hoger dan drie voet in enig ander warmer klimaat, verspreidt zich in vele takken aan alle kanten, zelfs van de bodem af, die zichzelf weer verdelen in andere kleinere takken, op elk gewricht waarvan twee lange bladeren op scheutvoetstelen komen, iets groter dan die van de nachtschade, met verschillende nerven erin, helemaal niet gedeukt aan de randen en van een donkergroene kleur; de bloemen staan afzonderlijk op de gewrichten, met bladeren zoals de bloemen van de nachtschade, meestal bestaande uit vijf en soms zes, witte, klein-puntige bladeren, staan open als een ster; met witgele draden in het midden, waarna de vrucht komt, groot of klein, lang of kort, rond of vierkant, afhankelijk van de soort, rechtopstaand of hangend, naarmate hun bloemen zich tonen. van deze of gene vorm; in deze, ongeveer drie inch lang, dik en rond aan de steel en kleiner naar het uiteinde toe, die niet scherp is, maar rondpuntig, groen in het begin, maar als het volledig rijp is van een zeer diepe, glanzende karmozijnrode kleur: aan de buitenkant waarvan een dikke schil is en wit aan de binnenkant, met een zoete, aangename geur, met daarin veel platte gele zaden, die zich vastklampen aan bepaalde dunne schilletjes erin, die breed zijn aan het bovenste uiteinde en smal aan de onderkant, waardoor het uiteinde of de punt leeg blijft van binnen, niet zo ver reikend; de schil of het zaad waarvan een zo hete en vurige smaak heeft, dat het de mond en keel langdurig ontsteekt en brandt nadat het is gekauwd en; bijna klaar om iemand te verstikken die er veel van neemt: de wortel bestaat uit een grote pluk of struik van draden, die zich overvloedig over de grond verspreidt en zelfs in warme landen vergaat nadat al zijn vruchten rijp zijn.

Er zijn negentien andere soorten Guinea peper, die allemaal, behalve de hieronder genoemde, zo weinig verschillen van de reeds beschreven, dat ze geen uitleg waard zijn.

Guinea peper met harige stelen, Capsicum caule piloso. Deze groeiwijze met groene ronde stelen, bezet met witte haartjes, in tegenstelling tot alle andere soorten; aan de takken komen twee van zulke bladeren als de eerder genoemde, maar iets groter; de bloemen zijn wit en bestaan uit vijf bladeren zoals de rest, die eveneens groter zijn; daarna komen de aderen, eerst groen en wanneer rijp, rood zoals de rest, die enigszins groot en lang zijn en eindigen in een zeer lange punt; ze verschillen niet van de vorige soorten in zaad en wortels.

Plaats en tijd. Al deze pepersoorten kwamen uit West-Indië, Amerika genoemd en de verschillende delen daarvan, waarbij Brazilië en onze Zomereilanden tot de groep werden gerekend; maar hier in Engeland (hoewel ten onrechte) noemen we hem hetzelfde als Guinea peper, alsof het oorspronkelijk daar vandaan kwam. Ze worden nu in tuinen gekweekt in alle provincies van Europa, behalve in zeer koude landen en groeien op veel plaatsen in Italië, Spanje enz.

Ze worden in warme landen pas eind maart of begin april gezaaid en bloeien op zijn vroegst pas in augustus en hun rode aderen rijpen pas volledig in november, wanneer ze het grootste deel van de winter bloeien en vrucht dragen, waar het weer niet erg intens is; maar in zeer koude klimaten houden ze stand tot de eerste vorst en moeten daarom zorgvuldig worden bewaard, willen ze bewaard blijven.

Regering en Deugden. Al deze soorten peper staan onder Mars en hebben een vurige, hete en scherpe, bijtende smaak en een temperatuur die heet en droog is tot het einde van de vierde graad; ze branden en ontsteken de mond en keel zo extreem dat het moeilijk te verdragen is; en als het uitwendig op de huid wordt aangebracht, ergens op het lichaam, zal het zweren en de huid opzwellen alsof het met vuur is verbrand of met heet water is geblust. De dampen die uit de schillen of de kabeljauw opstijgen, zullen, wanneer men ze maar opent om de zaden eruit te halen (vooral als men ze tot poeder vermaalt of kneust), de hersenen zo doorboren, door via de neusgaten omhoog te vliegen in het hoofd, dat er hevige niezen ontstaat en er een overvloed aan dunne slijm wordt opgenomen, tranen uit de ogen persen en in de keel terechtkomen, wat een scherpe hoest veroorzaakt; en hevig braken veroorzaakt; en als iemand met zijn handen zijn gezicht of ogen aanraakt, zal het zo'n hevige ontsteking veroorzaken dat deze niet snel zal verdwijnen, zelfs niet door het te wassen met wijn of koud water dat wel bruikbaar is, maar het zal toch zonder verdere schade verdwijnen. Als er iets van in het vuur wordt geworpen, verspreidt het vreselijke, sterke en stinkende dampen, die niezen, hoesten en hevig braken veroorzaken bij iedereen in de buurt; als het puur zou worden ingenomen (hoewel in een zeer kleine hoeveelheid, hetzij in poedervorm of afkooksel), zou het moeilijk te verdragen zijn en levensgevaarlijk kunnen blijken.

Nu ik u een overzicht heb gegeven van de gevaren die gepaard gaan met het overmatig gebruik van deze agressieve planten en vruchten, zal ik u vervolgens vertellen hoe u ze weer gezond kunt maken, door ze te corrigeren en te reinigen van al hun kwade en schadelijke eigenschappen.

Bereiding van de Guinea peper.

Neem de rijpe aderen van elke soort Guinea peper (want ze zijn allemaal hetzelfde in kwaliteit) en droog ze eerst goed; uit elkaar en dan in de oven, nadat het brood eruit is gehaald. Doe ze in een pot of pan met wat bloem, zodat ze helemaal droog zijn. Was ze daarna van de bloem en de stelen, als ze die nog hebben. Snijd zowel de schillen als de zaadjes heel klein en doe bij elke 30 gram een pond tarwebloem. Bak ze samen tot koeken of kleine broden, met zuurdesem in een verhouding die overeenkomt met de hoeveelheid die u maakt. Bak deze zoals je klein brood bakt en snijd het, wanneer het gebakken is, opnieuw in kleinere stukken en bak het dan opnieuw, zodat het zo droog en hard is als een biscuit, dat, tot fijn poeder geslagen en gezeefd, bewaard kan worden voor elk van de hierna genoemde doeleinden of kan dienen in plaats van gewone peper, om vlees of bouillon te kruiden, voor saus of voor enig ander doel. De Oost-Indische peper dient immers niet alleen, want het geeft het vlees of de saus niet alleen een goede smaak of smaak, maar blijkt ook zeer goed te zijn om zowel de wind als de koliek in het lichaam te bestrijden. Het is van bijzonder nut om te gebruiken bij een winderig of winderig dieet en bij voedsel dat vocht en ruwheid veroorzaakt; eén scheutje van het genoemde poeder, ingenomen in een beetje kalfs- of kippenbouillon, geeft veel verlichting en troost bij een koude maag, omdat het slijm en de kleverige levensdampen die zich diep in de maagbodem bevinden, uitdrijft. Het bevordert de spijsvertering, want het wekt eetlust op, wekt urine op en ingenomen met steenbreekwater, verdrijft het de nierstenen en het slijm dat de nieren aanmaakt. Ook neemt het wazig zien weg, omdat het in vlees wordt gebruikt. Ingenomen met Pillule Aleophanginae, helpt het tegen waterzucht. Als het poeder drie dagen lang werd ingenomen in een aftreksel van polei, verdrijft het de dode baby. Als echter een stukje kabeljauw of kaf, groen of droog, na de bevalling in de baarmoeder wordt geplaatst, zal het de baby voor altijd onvruchtbaar maken. Het poeder echter, ingenomen gedurende vier of vijf dagen vasten, met wat venkelzaad, zal alle pijn van de moeder verzachten. Hetzelfde, ook gemengd met een beetje gentiaanpoeder en laurierolie in een pessarium, met wat watten, verlicht de hoest; hetzelfde, gemengd met een hoestsiroop of een likkepot tegen hoest, verlicht een oude hardnekkige hoest; gemengd met honing en aangebracht op de keel, verlicht het de keelpijn; en aangevuld met een beetje pek of terpentijn en eventuele harde knopen of korrels op welk deel van het lichaam dan ook, het zal ze oplossen en niet langer toestaan dat ze daar groeien; en gemengd met salpeter en aangebracht, verwijdert het morfeem en alle sproeten, vlekken, littekens en verkleuringen van de huid; aangebracht met kippenvet lost het alle koude ongeregeldheden en karbonkels op; en gemengd met scherpe azijn loste het de hardheid van de milt op; gemengd met zalf van alabaster en de aderen van de rug daarmee ingesmeerd, zal het de trillende plekken van koorts wegnemen; een pleister gemaakt daarvan, met de bladeren van tabak, zal de steek of beet van elk giftig dier genezen.

Het afkooksel van de schillen zelf, gemaakt met water en daarmee de mond gegorgeld, verlicht kiespijn en behoedde de tanden voor rotting; de as ervan, gewreven op de tanden, zal ze reinigen en ze wit maken. Het afkooksel ervan in wijn helpt tegen hernia ventosa of waterige ruptuur, als het 's ochtends en 's avonds warm werd aangebracht; als het drie dagen achter elkaar in aqua vita werd getrokken, helpt het tegen verlamming, door de aangedane plek ermee te wassen; en als het een dag in wijn werd geweekt en elke dag twee lepels ervan werd gedronken terwijl men vastte, was het van bijzondere hulp om een stinkende adem zoet te maken.

PITCH-TREE.

Names. THIS tree is called in Latin picea and pitis.

Description, This pitch tree is of an indifferent bigness, and tall stature, but not so great as the pine-tree, and always green, like the pine and fir trees. The timber is fat, and doth yield an abundance of rosin of divers sorts ; the branches are hard, and parted into other sprays, most commonly cross-wise, upon which grow small green leaves, not round about the branches, but by every side, one right over-against another, like little feathers ; the fruit is smaller than the fruit of the pine-tree. In burning of this tree, there doth is the out pitch, as doth also out of the pine-tree.

Place and Time. The pitch tree grows in many places of Greece, Italy, France, and Germany, and the fruit thereof is ripe in September.

Government and Virtues. The leaves, bark, fruit, kernels, or nuts of this: tree, are almost of the same nature, virtues, and operations, as the leaves, bark, fruit, and kernels of the pine-tree.

The Resin that cometh out of the Tine or Pitch Trees, Out of the pine and pitch trees rise three sorts of rosin, besides the pitch and tar :

1. The one floweth out by force of the heat of the sun in summer, from the wood or timber where it is broken or cut.

2. The other is found both upon and between the bark of the pine and pitch tree, and most commonly in such parts thereof as are cui or any otherwise impaired.

3. The third kind groweth betwixt the scales of the fruit.

Names. All the kinds of rosin are called in Latin resina; in French resine, and in Dutch herst. The first kind is called resina liquida, and resina pini; of this sort is also the refill which is molten with the sun in summer, and remaineth dry, and may be made into powder, which some call resina arida, or dry rosin.

The second kind is called in Latin res.na arida ; that which sweateth out of the pine tree is called risina picea, and that which cometh out of the pitch-tree resina picea. The third kind is called reisina strobilina.

Government and Virtues. All the rosins are solar, and of an hot and dry temperature, and of a scouring and cleansing nature. Rosin doth cleanse and heal fresh wounds, and therefore is a principal ingredient in all ointments and plasters that serve for that purpose. It softeneth hard swellings, and is comfortable to bruised parts or members, being applied, or hid to, with oils, ointments, or plasters, appropriated to that use.

PEKBOOM. (Picea en Pinus)

Namen. Deze boom wordt in het Latijn Picea en pitis genoemd.

Beschrijving. Deze pekboom is van een verschillende grootte en hoogte, maar niet zo groot als de den en altijd groen, zoals de den en de spar. Het hout is dik en levert een overvloed aan hars van verschillende soorten op; de takken zijn hard en verdeeld in andere takken, meestal kruisgewijs, waaraan kleine groene blaadjes groeien, niet rondom de takken, maar aan alle kanten, recht tegen elkaar aan, als kleine veertjes; de vrucht is kleiner dan die van de den. Bij het verbranden van deze boom komt het pek naar buiten, zoals ook uit de den.

Plaats en tijd. De pekboom groeit op veel plaatsen in Griekenland, Italië, Frankrijk en Duitsland en de vrucht ervan is rijp in september.

Overheid en deugden. De bladeren, schors, vruchten, pitten of noten van deze boom hebben vrijwel dezelfde aard, eigenschappen en werking als de bladeren, schors, vruchten en pitten van de pijnboom.

De hars die uit de pek- of harsbomen komt, komt voort uit de pijnboom- en harsbomen. Uit de pijnboom- en harsbomen komen drie soorten hars voort, naast pek en teer:

1. De hars die door de warmte van de zon in de zomer uit het hout of de balk stroomt waar het gebroken of gekapt wordt.

2. De andere wordt zowel op als tussen de bast van de den en de pekboom aangetroffen en meestal in delen daarvan die cui of anderszins beschadigd zijn.

3. De derde soort groeit tussen de schubben van de vrucht.

Namen. Alle soorten colofonium worden in het Latijn resina genoemd; in het Frans resine en in het Nederlands hars. De eerste soort heet resina liquida en resina pini; tot deze soort behoort ook de vulling die in de zomer door de zon wordt gesmolten en droog blijft en tot poeder kan worden vermalen, wat sommigen resina arida of droge colofonium noemen.

De tweede soort heet in het Latijn resina arida; dat wat uit de den zweet, heet risina picea en dat wat uit de pekboom komt, resina picea. De derde soort heet reisina strobilina.

Overheid en deugden. Alle colofonium is zonovergoten, heeft een warme en droge temperatuur en een schurende en reinigende werking. Colofonium reinigt en geneest verse wonden en is daarom een hoofdbestanddeel van alle zalven en pleisters die voor dat doel dienen. Het verzacht harde zwellingen en is aangenaam voor gekneusde lichaamsdelen, door het aan te brengen op of te verbergen met oliën, zalven of pleisters die voor dat doel geschikt zijn.

PITCH and TAR.

Kinds and Names. There are two sorts of pitch : the one moist, called liquid pitch, the other is hard and dry : they do both run out of the pine and pitch tree, and out of certain other trees, as the cedar, turpentine, and larch, trees, by burning of the wood and timber of them. Pitch is called in Latin pix, in French poix, in Dutch peck. The liquid pitch is called in Latin pix liquida in Brabant teer, and in English tar. The dry pitch is called in Latin pix arida, and navalis in English ship-pitch or stone-pitch ; in Dutch steen-peck.

Government and Virtues. The pitch and tar are both solar, hot and dry In the second degree, and of subtile parts, but the stone- pitch is the driest ; the liquid pitch or tar is the hotter and of more subtile parts. Liquid pitch, taken with honey, doth cleanse the breast, and is good to be licked in by those that are troubled with shortness of breath, whose inside is clogged with corrupt matter. It mollifieth and bringeth to perfection all hard swellings, and is good to anoint the neck against the squinancy or swelling of the throat : it is good to be put into mollifying plasters, anodynes to take away pains, and maturatives, or ripening medicines: being applied with barley-meal, it softeneth the hard ness of the matrix and fundament ; liquid pitch mingled with sulphur vivum, or quick brimstone, represseth fretting ulcers, foul scabs and scurf ; and, if some fait be put thereto, it is good to be laid upon the wounds occasioned by the bite or sting of any serpent or viper. It cureth the rifts and cloven chaps that happen to the hands, feet, &c.

The stone-pitch being pounded very small, with the fine powder of frankincense, healeth hollow ulcers and fistulas, filling them up with flesh : the stone-pitch is not so strong as the liquid pitch, but is much better, it being more apt to close up the lips of wounds.

Pek en teer. (Picea en Pinus)

Soorten en namen. Er zijn twee soorten pek: de ene is vochtig en heet vloeibare pek, de andere is hard en droog: beide stromen uit de den en pekboom en uit bepaalde andere bomen, zoals de ceder, terpentijn en lariks, door verbranding van het hout en de houtsoorten ervan. Pek wordt in het Latijn pix genoemd, in het Frans poix, in het Nederlands pek. De vloeibare pek heet in het Latijn pix liquida in het Brabants teer en in het Engels tar. De droge pek heet in het Latijn pix arida en in het Engels navalis ship-pech of stone-peck; in het Nederlands steenpek.

Overheid en deugden. Pek en teer zijn beide zon, heet en droog in de tweede graad en van de ondertiteldelen, maar de steenpek is het droogst; de vloeibare pek of teer is het heter en van de meer ondertiteldelen. Vloeibare pek, ingenomen met honing, reinigt de borst en is goed om in te likken voor degenen die last hebben van kortademigheid, wier binnenste verstopt is met bedorven materie. Het verzacht en herstelt alle harde zwellingen en is goed om de nek te zalven tegen scheelheid of zwelling van de keel. Het is goed om in verzachtende pleisters te doen, pijnstillers om pijn te verlichten en rijpende of rijpende medicijnen te gebruiken.

Aangebracht met gerstemeel verzachtte het de hardheid van de matrix en het fundament; vloeibare pek vermengd met levende zwavel, onderdrukte vreetzweren, vieze korsten en schilfers; en als men het zo mag zeggen, is het goed om het op de wonden te leggen die veroorzaakt zijn door de beet of steek van een slang of adder. Het geneest de kloven en gespleten kloven die ontstaan aan handen, voetenenz.

Door de steenpek heel fijn te malen met het fijne poeder van wierook, geneest het holle zweren en fistels en vulde ze met vlees: de steenpek is niet zo sterk als vloeibare pek, maar is veel beter, omdat het de randen van wonden beter afdicht.

POMEGRANATE-TREE.

Kinds and Names, THE pomegranate tree is distinguished into three kinds, that is, the manured pomegranate bearing fruit, and the greater and lesser wild kinds : the first is called malus punicum and malus granata, and the fruit malum punicum and malum granatum, because it is supposed that they were brought over, from that part of Africa where old Carthage flood, into that part of Spain which is now called Granada, and from thence called Granatum. The flowers of the manured kind (as Dioscorides saith) are called citini ; but Pliny calleth the flowers of the wild kind citinus, and the flowers of both kinds balaustium ; but citinus is more properly the cup wherein do stand the flowers of both kinds : balaustium is with us generally taken for the double flowers of the wild kind only.

Description. The pomegranate-tree bearing fruit, malus punica sativa. This tree groweth not great in the warm countries, and where it is natural not above seven or eight feet high, spreading into many slender branches, here and there set with thorns, and with many very fair, green, shining leaves, like the leaves of large myrtle, everyone upon a small and reddish footstalk. Among the leaves come forth, here and there, the flowers, which are like bell-flowers, broad at the brims, and smaller at the bottom, being one whole leaf divided at the top into five parts of an orient crimson colour naturally, but much paler with us, and many veins running through it, with divers threads in the middle, and standing in a brownish hollow cup or long hard husk : the fruit is great and round, with a hard, smooth brownish-red rind ; not very thick, but yellowish on the inside, and a crown at the top, stored plentifully with a fine clear liquor or juice, like wine, full of seeds inclosed in skins, and the liquor among them. Sometimes this breaketh the rind as it groweth, which will cause it to rot very soon.

Place and Time. The manured kinds grow in Spain, Italy, Portugal, and other warm countries ; but here in England they are preserved and housed with great care, (yet come not to perfection,) and the wild kind with much more ; they seldom flower with us.

Government and Virtues. The fun governs these plants and fruits. Pomegranates are hot and moist, but yet moderate : all the sorts breed good blood, yet do they yield but slender nourishment ; they are very helpful to the stomach : those that are sweet are most pleasant, yet they somewhat heat, and breed wind and cholerend therefore they are forbidden in agues ; and those that are sour are fit for a hot fainting stomach, stay vomiting, and provoke urine, but are-somewhat offensive to the teeth und gums in the eating. The seed within the fruit, and the rind thereof, do bind very forcibly, whether the powder or the decoction be taken, and stay casting, the bloody flux, women's courses, the spitting of blood, and running of the reins, and it is said to be good for the dropsy : the flowers work the same effects. The fruit is good against the bite of the scorpion, and stayeth the immoderate longings of women with child ; the decoction of the rind or seeds of the fruit, with a little syrup put to it, is good against the cankers in the mouth and ulcers in any part of the body, and against ruptures ; it also helpeth ulcers in the ears or nose of rheums in the eyes, being dropped or injected ; it fasteneth loose teeth, destroyeth the flat worms in the body, and helpeth to take away wens. With the rinds of pomegranates, instead of galls, or with galls, is made the best; writing-ink, both for blackness and durability,

GRANAATAPPELBOOM. (Punica granatum)

Soorten en namen. De granaatappelboom wordt onderscheiden in drie soorten, namelijk de bemeste granaatappelboom met vrucht en de grotere en kleinere wilde soorten: de eerste wordt malus puniceum en Malus granata genoemd en de vrucht Malum puniceum en Malum granatum, omdat men aanneemt dat ze vanuit dat deel van Afrika waar het oude Carthago overstroomde, naar dat deel van Spanje zijn gebracht dat nu Granada heet en vandaar Granatum. De bloemen van de bemeste soort (zoals Dioscorides zegt) worden citrini genoemd; maar Plinius noemt de bloemen van de wilde soort citinus en de bloemen van beide soorten balaustium; maar citrinus is meer in het bijzonder de beker waarin de bloemen van beide soorten staan: balaustium wordt bij ons over het algemeen alleen beschouwd als de dubbele bloemen van de wilde soort.

Beschrijving. De vruchtdragende granaatappboom, Malus Punica sativa. Deze boom groeit niet zo sterk in warme landen en waar het van nature niet hoger wordt dan twee tot drie meter. Het spreidt zich uit in vele slanke takken, hier en daar bezet met doornen en met vele zeer mooie, groene, glanzende bladeren, zoals de bladeren van de grote mirt, die allemaal op een klein, roodachtig steeltje zitten.

Tussen de bladeren komen hier en daar de bloemen tevoorschijn, die op klokjes lijken, breed aan de rand en kleiner aan de onderkant. Ze bestaan uit één geheel blad, bovenaan verdeeld in vijf delen. Van nature oosters karmijnrood van kleur, maar bij ons veel bleker, met vele nerven erdoorheen, met diverse draden in het midden en staand in een bruinachtige holle kom of lange harde schil. De vrucht is groot en rond, met een harde, gladde bruinrode schil; niet erg dik, maar gelig van binnen en een kroontje bovenaan, rijkelijk bewaard met een fijne heldere drank of sap, zoals wijn, vol zaden ingesloten in schil en de drank ertussen. Soms breekt dit de schil tijdens de groei, waardoor deze zeer snel zal rotten.

Plaats en tijd. De bemeste soorten groeien in Spanje, Italië, Portugal en andere warme landen; maar hier in Engeland worden ze met grote zorg bewaard en gehuisvest (maar bereiken geen perfectie) en de wilde soort met veel meer; ze bloeien bij ons zelden. Regering en deugden. Het plezier beheerst deze planten en vruchten. Granaatappels zijn heet en vochtig, maar toch gematigd: alle soorten kweken goed bloed, maar leveren slechts weinig voedsel op; ze zijn zeer goed voor de maag: de zoete zijn het aangenaamst, maar ze zijn enigszins heet en veroorzaken winderigheid en galen zijn daarom verboden bij koorts; en die welke zuur zijn, zijn geschikt voor een hete, flauwvallende maag, houden braken en urineren tegen, maar zijn enigszins aanstootgevend voor de tanden en het tandvlees bij het eten. Het zaad in de vrucht en de schil ervan binden zeer krachtig of het nu het poeder of het afkooksel wordt ingenomen en blijft braken, de bloedige vloed, vrouwenloop, het spugen van bloed en het lopen van de aderen en het zou goed zijn tegen waterzucht; de bloemen hebben hetzelfde effect. De vrucht is goed tegen de beet van de schorpioen en stilde de overmatige verlangens van zwangere vrouwen; het afkooksel van de schil of zaden van de vrucht, met een beetje siroop eraan toegevoegd, is goed tegen kanker in de mond en zweren op elk deel van het lichaam en tegen rupturen; het helpt ook tegen zweren in de oren of neus, van reuma in de ogen, bij druppelen of injecties; het zet losse tanden vast, doodt platte wormen in het lichaam en helpt bij het verwijderen van zweren. Met de schillen van granaatappels, in plaats van galappels of met gal, wordt de beste schrijfinkt gemaakt, zowel voor zwartheid als duurzaamheid.

QUEEN OF THE MEADOWS, or MEADOW-SWEET.

Description. THE stalks of this are reddish rising to be three feet high, sometimes four or five feet, having at the joints thereof large winged leaves set ort each side of a middle-rib, being hard, rough, or rugged, crumpled like elm-leaves, having also some smaller leaves with them, (as agrimony hath,) somewhat deeply dented about the edges of a sad green colour on the upper side, and greyish underneath of a pretty sharp scent and taste, somewhat like unto burnet ; and a leaf there* of, put into a cup of claret, giveth it a fine relish : at the tops of the stalks and branches stand many tufts is small : white leaves thick together, which smell much sweeter than the leaves ; and in their places, being fallen, come crooked and cornered seed. The root is somewhat woody, and blackish on the outside, and brownish within, with divers greater strings and smaller fibres set thereat of a strong scent, but not so pleasant as the flowers and leaves ; it abideth many years, shooting forth anew every spring.

Place., It grows in moist meadows, or near the courses of water.

Time. It flowereth in some place or other all the three summer months, viz. June, July, and August ; and the seed is ripe quickly after.

Government and Virtues. Venus claims dominion over this herb. It Is used to stay all manner of bleedings, fluxes, vomitings, and women's courses, as also their whites : it is said to take away the fits of quartan agues, and to make a merry heart, for which purpose some use the flowers, and some the leaves. It speedily helpeth those that are troubled with the cholic, being boiled in wine; and, with a little honey, taken warm, it openeth the belly : but, boiled in red wine, and drunk, it slayeth the flux of the belly. Being outwardly applied, it healeth old ulcers that are cancerous or eaten, or hollow and fistulous, or which it is by many much commended, as also for sores in the mouth or secret parts. The leaves, when they are full grown, being laid upon the skin, which in a short time raise blister*thereon. The water thereof helpeth the heat and inflammation of the eyes.

KONINGIN VAN DE WEIDES OF WEIDEBLOEM. (Filipendula ulmaria)

Beschrijving. De stengels van deze plant zijn roodachtig en bereiken een hoogte van drie voet, soms vier of vijf voet, met op de gewrichten grote gevleugelde bladeren aan weerszijden van een middennerf, die hard, ruw of ruw zijn, gekreukt als iepenbladeren en ook enkele kleinere bladeren bevatten, (zoals Agrimonia heeft)enigszins diep ingedeukt aan de randen, met een droevige groene kleur aan de bovenkant en grijsachtig aan de onderkant, met een vrij scherpe geur en smaak enigszins zoals pimpernel; en een blad daarvan, in een kopje bordeauxrood, geeft het een fijne smaak: aan de toppen van de stengels en takken staan veel kleine bosjes: witte bladeren, dicht op elkaar, die veel zoeter ruiken dan de bladeren zelf; en op hun plaats, gevallen, komen kromme en hoekige zaden. De wortel is enigszins houtachtig en zwartachtig van buiten en bruinachtig van binnen, met diverse grotere draden en kleinere vezels eraan, met een sterke geur, maar niet zo aangenaam als de bloemen en bladeren; het bleef vele jaren in bloei en schoot elk voorjaar opnieuw uit.

Plaats. Het groeit in vochtige weilanden of in de buurt van waterlopen.

Tijd. Het bloeit ergens in de drie zomermaanden, namelijk juni, juli en augustus; en het zaad is daarna snel rijp.

Regering en Deugden. Venus claimt heerschappij over dit kruid. Het wordt gebruikt om allerlei bloedingen, vloeiingen, braken en vrouwenbloedingen te stoppen, evenals hun witte bloedingen: het zou de aanvallen van vierdaagse koorts wegnemen en een vrolijk hart geven, waarvoor sommigen de bloemen en anderen de bladeren gebruiken. Het helpt snel degenen die last hadden van koliek, gekookt in wijn; en met een beetje honing, warm ingenomen, opent het de buik; maar gekookt in rode wijn en gedronken, doodt het de vloeiing van de buik. Uitwendig toegepast, geneest het oude zweren die kankerachtig of aangevreten waren of hol en fistelachtig of waarvoor het door velen zeer geprezen werd, evenals voor zweren in de mond of geheime delen. Wanneer de bladeren volgroeid zijn, worden ze op de huid gelegd, waardoor er al snel blaren ontstaan. Het water ervan verlicht de hitte en ontstekingen van de ogen.

QUINCE - TREE.

Description. The ordinary quince-tree groweth often to the height and bigness of an apple-tree, but more usually lower, and crooked, with a rough bark, and branches spreading far abroad. The leaves are somewhat like those of the apple-tree, but thicker, broader, and fuller of veins, and whiter on the under- side, not dented at all about the edges. The flowers are large and white, sometimes dashed ever with a blush. The fruit, when ripe, is yellow, and covered with a white frieze or cotton, thick set on the younger, and growing less as they become thoroughly ripe, bunched out oftentimes in some places, some being like an apple, and some a pear of a strong heady scent, not durable to keep, and of a four, harsh, and unpleasant, taste, to eat fresh ; but, being scalded, roasted, baked, or preserved, it becomes more pleasant.

Place and Time. It thrives and grows best near the water-side, and is common throughout Great-Britain; it flowereth not until the leaves come forth. The fruit is ripe in September or October.

Government and Virtues Old Saturn owns the tree. Quince, when they are green, help all sorts of fluxes in man or woman, and choleric lasks, castings, and whatsoever needeth abstriction, more than anyway prepared by fire : yet the syrup of the juice, or the conserve, is rather opening, much of the binding quality being consumed by the fire; and, if a little vinegar be added, it stirreth up the languishing appetite, and strengtheneth the stomach;j some spices being added, it comforteth and cheereth the decayed and fainting spirits, helpeth the liver when oppressed so that it cannot perfect the digestion, and correcteth choler and phlegm. If you would have them purging, put honey to them instead of sugar ; and, if more laxative, for choler, rhubarb; for phlegm, turbith; for watery humours, scammony: but, if more forcibly to bind, use the unripe quinces, with roses, acacia, or hypocistis, and some terrified rhubarb. To take the crude juice of quinces is held a preservative against the force of deadly poison; for it hath been found most true, that the very smell of a quince that taken away all the strength of the poison of white hellebore. If there be need of any outward binding and cooling of any hot fluxes, the oil of quinces, or any medicine that may be made thereof, is very available to anoint the belly or other parts. It likewise a strengtheneth the stomach and belly, and the sinews that are loosened by sharp humours falling on them, and restraineth immoderate sweating. The mucilage, taken from the seeds of quinces, and boiled in a little water» is very good to cool the heat, and heal the sore breasts of women. The same with a little sugar is good to lenify the harshness and soreness of the throat and roughness of the tongue. The cotton or down of quinces, boiled, and applied to plague sores, heeleth them up ; and, laid as a plaister, made up with wax. It bringeth hair to them that are bald, and keepeth it from falling off.

KWEEPEERBOOM. (Cydonia oblonga)

Beschrijving. De gewone kweepeerboom groeit vaak tot de hoogte en omvang van een appelboom, maar is meestal lager en krom, met een ruwe schors en ver uitgespreide takken. De bladeren lijken enigszins op die van een appelboom, maar zijn dikker, breder en voller van nerven en witter aan de onderkant, zonder deuken aan de randen. De bloemen zijn groot en wit, soms met een blosje. De rijpe vruchten zijn geel en bedekt met een witte fries of katoen, dik aangezet op de jongere exemplaren en minder sterk groeiend naarmate ze rijper worden, vaak op sommige plaatsen vertroebeld, sommige lijken op een appel en andere op een peer, met een sterke, bedwelmende geur, niet lang houdbaar en een scherpe, scherpe en onaangename smaak, vers te eten; maar na verhitting, roostering, bakken of conservering wordt de vrucht aangenamer.

Plaats en tijd. De boom gedijt en groeit het best aan het water en is algemeen in Groot-Brittannië; De plant bloeit pas als de bladeren uitkomen. De vrucht is rijp in september of oktober.

Regering en deugden. De oude Saturnus bezit de boom. Kwee, wanneer ze groen zijn, helpt bij allerlei problemen bij man en vrouwen bij cholerische klachten, afdrijvingen en alle andere noodzakelijke onthouding, meer dan alles wat door vuur wordt bereid. Toch is de siroop van het sap of de inmaak, eerder openend, waarbij veel van de bindende eigenschappen door het vuur worden verteerd. En als er een beetje azijn aan wordt toegevoegd, wekt het de kwijnende eetlust op en versterkt het de maag. Door wat specerijen toe te voegen, troost en vrolijkt het de verrotte en flauwvallende geesten op, helpt het de lever wanneer die zo onderdrukt is dat het de spijsvertering niet kan verbeteren en verhelpt het cholera en slijm. Als je ze wilt zuiveren, doe er dan honing bij in plaats van suiker; en als het laxerend is, rabarber tegen cholera; troebelheid tegen slijm; slijm tegen waterige levensgeesten; maar als het sterker moet binden, gebruik dan onrijpe kweeperen, met rozen, Acacia of Hypocistus en wat verschrikte rabarber. Het drinken van het ruwe sap van kweeperen zou een beschermingsmiddel zijn tegen de kracht van dodelijk gif. Het is namelijk volkomen waar gebleken dat alleen al de geur van een kweepeer de kracht van het gif van het witte nieskruid wegneemt. Mocht er behoefte zijn aan uitwendige binding en verkoeling van hete vloeistoffen, dan is kweepeerolie of een geneesmiddel dat daarvan gemaakt kan worden, zeer geschikt om de buik of andere delen te zalven. Het versterkt eveneens de maag en buik en de pezen die losgemaakt worden door scherpe levensgeesten die erop vallenen remt overmatig zweten. De slijmstof, gewonnen uit de zaden van kweeperen en gekookt in een beetje water, is zeer goed om de hitte te verkoelen en de pijnlijke borsten van vrouwen te genezen. Hetzelfde met een beetje suiker is goed om de scherpte en pijn in de keel en ruwheid van de tong te verzachten. De katoen of het dons van kweeperen, gekookt en aangebracht op de wonden, heelde ze; en als een pleister gelegd, werd het met was aangemaakt. Het brengt haar terug naar degenen die kaal zijn en voorkomt dat het uitvalt.

QUICK-GRASS.

Kinds and Names. There are several sorts of these grasses, some growing in the fields and other places of the upland grounds, and others near the sea : it is also called dog-grass, and gramen caninum; the other several names shall follow in the descriptions.

Description, 1. Common quick-grass, gramen canimim vulgare. This grass creepeth far about under ground, with long white jointed roots, and small fibres almost at every joint, very sweet in taste, as the rest of the herb is, and interlacing one another ; from whence shoot forth many fair and long grass leaves; small at the ends, and cutting or sharp at the edges ; the stalks are joined like com, with the like leaves on them, and a long spiked head, with long husks on them, and hard rough seed in them.

2. Quick-grass with a more spreading panicle, gramen caninum longius, radicatum, et paniculatum. This differeth very little from the former, but in the tuft, or panicle, which is more spread into branches, with shorter and broader husks ; and in the root, which is fuller, greater, and farther spread.

3. The smaller quick-grass with a sparsed tuft, gramen caninum, latiore panicula minus. This small quick-grass with slender stalks, about half a foot high, with many very narrow leaves, both below and on the stalks; the tuft, or panicle, at the top, is small according to the plant, and spreadeth into sundry parts, or branches : the root is small and jointed, but creepeth not so much, and has many more fibres than the others have, and is a little browner, but more sweet.

4. Low-bending quick-grass, gramen caninum, arvense. This creepeth much under ground, but in a different manner, the stalk taking root in divers places, and scarcely rising a foot high ; with such-like green leaves as the ordinary, but shorter; the spiked head is bright, and spreadeth abroad somewhat like the field-grass.

5. Gramen canimum supinum monspeliense. This differeth very little from the last, in any other part thereof than in the panicle, or spiked head ; which is longer, and not spread or branched into parts as that is.

6. A small sweet grass like quick-grass, gramen exile tenuifolium, canaria simile, sive gramen dulce. This small grass hath many low creeping branches, rooting at the joints, like the two last having a number of small and narrow leaves on them, much, less than they ; and a small sparse panicle, somewhat like the red dwarf-grass.

7. Wall-grass with a creeping root, gramen murorum radice repente. This wallgrass, from a blackish creeping root, springeth forth with many stalks a foot high, bending or crooking with a few narrow short leaves on them, at whose tops stand small white panicles of an inch and a half long, made of many small chaffy husks.

Place and Time. The first: is usual and common in divers plowed grounds and gardens, where it is often more bold than welcome, troubling the husbandmen as much, after the plowing up of some of them, (as, to pull up the rest after the springing, and, being raked together, to burn them,) as it doth the gardeners, where it happeneth, to weed it out from amongst their trees and herbs ; the second and third are more scarce, and delight in sandy and chalky grounds; the three next are likewise found in fields that have been plowed and do lie fallow ; and the last is often found on old decayed walls in divers places ; they flourish in the beginning of summer.

Government and Virtues. These are plants of Mercury. The root is of temperature cold and dry, and hath a little mordacity in it, and some tenuity of parts ; the herb is cold in the first degree, and moderate in moisture and dryness ; but the seed is much more cold and drying. This quick-grass is most medicinal of all other sorts of grasses: it is effectual to open obstructions of the liver and spleen, and the stoppings of urine, the decoction thereof being drunk; and to ease the griping pains in the belly, and inflammations ; and to waste the excrementitious matter of the stone in the bladder, and the ulcers thereof; also the root, being bruised and applied, doth knit together and consolidate wounds: the seed doth more powerfully expel urine, bindeth the belly, and stayeth vomiting ; the distilled water is good to be given to children for the worms.

KWEEK GRAS. (Elymus repens en soorten)

Soorten en namen. Er zijn verschillende soorten van dit gras, sommige groeien in de velden en andere in de hoger gelegen gebieden en andere in de buurt van de zee: het wordt ook wel hondsgras of gramen caninum genoemd; de andere namen volgen in de beschrijvingen.

Beschrijving: 1. Gewoon kweek, gramen canimim vulgare. Dit gras kroop diep onder de grond met lange, witte, gelede wortels en dunne vezels bijna op elk gewricht, zeer zoet van smaak, net als de rest van het kruiden verstrengeld; waaruit vele mooie en lange grasbladeren ontspruiten; klein aan de uiteinden en snijdend of scherp aan de randen; de stengels zijn als maïs aan elkaar verbonden, met soortgelijke bladeren en een lange, puntige kop, met lange schillen en hard, ruw zaad erin.

2. Kweekgras met een meer verspreide pluim, gramen caninum longius, radicatum en paniculatum. Deze verschilde nauwelijks van de vorige, behalve in de pol of pluim, die meer verspreid is in takken, met kortere en bredere schillen in de wortel, die voller, groter en verder verspreid is.

3. Het kleinere kweekgras met een dun polletje, gramen caninum, latiore panicula minus. Dit kleine kweekgras met slanke stengels, ongeveer 15 centimeter hoog, met veel zeer smalle blaadjes, zowel onder als op de stengels; de pluk of pluim, bovenaan is klein, afhankelijk van de planten verspreid over diverse delen of takken: de wortel is klein en geleed, maar minder kruipend en heeft veel meer vezels dan de andere en is iets bruiner, maar zoeter.

4. Laag buigend kweekgras, gramen caninum, arvense. Dit kroop veel onder de grond, maar op een andere manier; de stengel wortelde op diverse plaatsen en kwam nauwelijks 30 centimeter hoog; met bladeren die op die van het gewone gras leken, maar korter; de puntige kruin is helder en verspreid enigszins zoals die van veldgras.

5. Gramen canimum supinum monspeliense. Deze verschilt nauwelijks van de vorige, behalve in de pluim of het stekelige hoofdje; dat is langer en niet uitgespreid of vertakt zoals dat het geval is.

6. Een klein zoet grasje, zoals kweek gras, gramen exile tenuifolium, canaria simile, sive gramen dulce. Dit kleine grasje heeft veel lage kruipende takjes, die wortelen op de gewrichten, net als de twee laatstgenoemde, met een aantal kleine en smalle blaadjes, veel minder dan zij; en een kleine, dunne pluim enigszins lijken op het rode dwerggras.

7. Muurgras met een kruipende wortel, gramen murorum radice repente. Dit muurgras, met een zwartachtige kruipende wortel, ontspringt met vele stengels van een voet hoog, gebogen of krom met een paar smalle korte blaadjes eraan, aan de toppen waarvan kleine witte pluimen staan, van vier centimeter lang, gemaakt van vele kleine kafachtige schillen.

Plaats en tijd. De eerste: is gebruikelijk en algemeen in diverse geploegde gronden en tuinen, waar het vaak meer brutaal dan welkom is en de landbouwers na het omploegen van sommige ervan evenveel moeite bezorgt (als het uittrekken van de rest na het ontkiemen en bijeengeharkt, verbranden), als de tuiniers, waar het toevallig gebeurt, het onkruid tussen hun bomen en kruiden uitvegen; de tweede en derde zijn zeldzamer en verheugen zich op zanderige en kalkrijke gronden; de drie volgende worden eveneens aangetroffen op velden die geploegd zijn en braak liggen; en de laatste wordt vaak aangetroffen op oude vergane muren op diverse plaatsen; ze bloeien in het begin van de zomer.

Regering en Deugden. Dit zijn planten van Mercurius. De wortel is koud en droog van temperatuur en heeft een lichte bijtende werking en enige fragiliteit; het kruid is in de eerste plaats koud en matig vochtig en droog; maar het zaad is veel kouder en droger. Dit snelgroeiende gras is het meest geneeskrachtig van alle andere grassoorten: het is effectief bij het openen van verstoppingen in de lever en milt en bij het stoppen van urine, door het afkooksel ervan te drinken; en bij het verlichten van krampende pijn in de buik en ontstekingen; en bij het afvoeren van de uitwerpselen van de blaassteen en de zweren daarvan; ook hecht de wortel, gekneusd en aangebracht, wonden aan elkaar en verstevigt ze: het zaad verdrijft urine krachtiger, verbindt de buik en stelt braken in stand; het gedestilleerde water is goed om aan kinderen te geven tegen wormen.

RADDISH AND HORSE-RADDISH.

THE garden-raddish is so well known that it needeth no description. Description. The horse-raddish hath its first leaves rising before winter, about a foot and a half long, very much cut in or torn on the edges into many parts of a 4ark green colour, with a great rib in the middle ; after those have been up a while, others follow, greater, rougher, broader, and longer, whole, and not divided as the first, but only somewhat roundly dented about the edges. The stalk, when it beareth flowers, (which is but seldom,) is great, rising up with some few smaller leaves thereon to three or four feet high, spreading at the top many small branches of white flowers of four leaves each ; after which come small pods, like those of shepherdspurse, but seldom with any seed in them. The root is large, long, white, and rugged, shooting up divers heads of leaves ; but it doth not creep within ground, nor run above ground ; and is of a strong, sharp, and bitter, taste, almost like mustard.

Place. It is found wild in some places in England, but is chiefly planted in gardens, where it thrives in moist and shady places.

Time. It flowereth but seldom, but, when it doth, it is in July.

Government and Virtues. They are both under Mars. The juice of horseraddish, given to drink, is held to be very effectual for the scurvy. It killeth the worms in children, being drunk, and also laid upon the belly. The root bruised, and laid to the place grieved with the sciatica, joint-ach, or hard swellings of the liver and spleen, doth wonderfully help them all. The distilled water of the herb and roots is more commonly taken with a little sugar for all the purposes aforesaid.

Garden raddishes are eaten as sallad, but they breed humours in the stomach, and corrupt the blood; yet, for such as are troubled with the gravel, stone, or stoppage of urine, they are good physic, if the body be strong that takes them ; the juice of the roots may be made into a syrup for that use ; they purge by urine exceedingly. Sleep not presently after the eating of raddish, for that will cause a stinking breath,

RADIJS EN MIERIKSWORTEL (Raphanus sativus, Armoracia rusticana)

De tuinradijs is zo bekend dat het geen beschrijving nodig had. Beschrijving. De mierikswortel heeft zijn eerste bladeren die vóór de winter opkomen, ongeveer 45 cm lang, sterk ingesneden of gescheurd aan de randen, met een donkergroene kleur, met een grote rib in het midden; nadat deze een tijdje zijn opgekomen, volgen andere, grotere, ruwere, bredere en langere, intact en niet verdeeld zoals de eerste, maar slechts enigszins rond ingedeukt aan de randen. De stengel, wanneer het bloemen draagt (wat maar zelden voorkomt), is groot, opkomend met enkele kleinere bladeren tot een meter hoog, met aan de top vele kleine takjes witte bloemen, elk met vier bladeren; daarna komen kleine peulen, zoals die van herderstasje, maar zelden met zaad erin. De wortel is groot, lang, wit en ruig en schiet uit in diverse bladhoofdjes; maar het kruipt niet in de grond, noch loopt het boven de grond; en heeft een sterke, scherpe en bittere smaak, bijna zoals mosterd.

Plaats. Het komt in het wild voor op sommige plaatsen in Engeland, maar wordt voornamelijk in tuinen geplant, waar het gedijt op vochtige en schaduwrijke plaatsen.

Tijd. Het bloeit maar zelden, maar als het bloeit, is het in juli.

Bestuur en Deugden. Ze vallen beide onder Mars. Het sap van mierikswortel, gedronken, wordt beschouwd als zeer effectief tegen scheurbuik. Het doodt de wormen bij kinderen, zowel bij het drinken als bij het op de buik leggen. De gekneusde wortel, gelegd op de plek die is aangetast door ischias, gewrichtspijn of harde zwellingen van lever en milt, helpt wonderbaarlijk bij al deze aandoeningen. Het gedestilleerde water van het kruid en de wortels wordt meestal met een beetje suiker ingenomen voor alle bovengenoemde doeleinden.

Tuinradijsjes worden als salade gegeten, maar ze kweken levenskracht in de maag en verontreinigen het bloed; toch zijn ze, voor degenen die last hebben van grind, stenen of urineverstopping, een goed medicijn, mits het lichaam sterk genoeg is om ze te gebruiken; het sap van de wortels kan voor dat gebruik tot een siroop worden verwerkt; ze zuiveren uitstekend via de urine. Slaap niet direct na het eten van radijs, want dat veroorzaakt een stinkende adem.

RAG-WORT.

It is called St. James's-wort, stagger-wort, stammer-wort, and seggrum.

Description. The greater common rag- wort hath many large and long dark green leaves lying on the ground, very much rent and torn on the sides into many pieces; from among which rise up sometimes one and sometimes two or three square or crested blackish stalks three or four feet high, sometimes branched, bearing divers such-like leaves upon them at several distances unto the tops, where it brancheth forth into many stalks bearing yellow flowers, consisting of a number of leaves set as a pale, or border, with a dark yellow thrum in the middle, which at last turns into down, and, with the small blackish grey seed, are carried away with the wind. The root is made of many fibres, whereby it is firmly fattened into the ground, and abideth many years.

There is another sort hereof different from the former only in this, that it riseth not so high: the leaves are not so fine jagged, nor of so dark a green colour, but rather whitish, soft, and woolly, and the flowers usually paler.

Place. They both grow wild in pastures and untilled grounds in many places, and oftentimes both of them in one field.

Time, They flower in June and July, and the seed is ripe in August.

Government and Virtues. Rag-wort is under the command of Venus, and cleanseth, digesthet and discuffeth. The decoction of this herb is good for ulcers in the mouth or throat, and for swellings, hardness, or imposthumations, for it thoroughly cleanseth and healeth them as also the quinsey and the king's evil. It helpeth to stay cataracts, thin rheum, and defluxions from the herd into the eyes, nose, or lungs. The juice is found by experience to be good to heal green wounds, and to cleanse and heal old and filthy ulcers ; as also inward wounds and ulcers, and stayeth the malignity of fretting or running cancers, and hollow fistulas, not suffering them to spread further. It is also much commended to help achs and pains, either in the fleshy parts or in the nerves and sinews ; as also the sciatica, or pain of the hips. Bathe the places with the decoction of the herb, or anoint them with an ointment made of the herb bruised and boiled in hog's-lard, with mastic and olibanum in powder added to it after it is strained. In Sussex this herb is called ragwood. Externally it hath been praised with good reason against swellings, and in inflammations : they are to be boiled to softness, and applied as a warm poultice with bread and oil.

Jacobskruiskruid (Jacobaea vulgaris)

Het wordt Sint-Jacobskruid, Jacobskruiskruid, stotterkruid en seggrum genoemd.

Beschrijving. Het gewone Jacobskruiskruid heeft vele grote en lange donkergroene bladeren die op de grond liggen, sterk gescheurd en aan de zijkanten in vele stukken gescheurd; daaruit steken soms één en soms twee of drie vierkante of gekamde zwartachtige stengels op, drie tot vier voet hoog, soms vertakt, met op verschillende afstanden diverse soortgelijke bladeren tot aan de toppen, waar het zich vertakt in vele stengels met gele bloemen, bestaande uit een aantal bladeren die als een randje staan, met een donkergele tros in het midden, die uiteindelijk overgaat in dons en met het kleine zwartgrijze zaad, door de wind wordt meegevoerd. De wortel bestaat uit vele vezels, waardoor het stevig in de grond wordt vastgezet en vele jaren blijft staan. Er is nog een andere soort die van de vorige verschilt, maar alleen doordat het niet zo hoog groeit: de bladeren zijn niet zo fijn gekarteld, noch zo donkergroen van kleur, maar eerder witachtig, zacht en wollig en de bloemen zijn meestal bleker.

Plaats. Ze groeien beide in het wild in weilanden en onbewerkte gronden op veel plaatsen en vaak allebei op één veld.

Tijd. Ze bloeien in juni en juli en het zaad is rijp in augustus.

Regering en deugden. Jakobskruiskruid staat onder het gezag van Venus en wordt gereinigd, verteerd en besproken. Het afkooksel van dit kruid is goed tegen zweren in de mond of keel en tegen zwellingen, verharding of imposthumus, want het reinigt en geneest ze grondig, evenals keelontsteking en het koningskwaaltje. Het helpt staar, verkoudheid en uitvloeiingen van de kudde in de ogen, neus of longen te voorkomen. Uit ervaring is gebleken dat het sap goed is voor het genezen van groene wonden en het reinigen en genezen van oude en vuile zweren; evenals inwendige wonden en zweren en het verzacht de kwaadaardigheid van vreet- of loopkankers en holle fistels, zodat ze zich niet verder konden verspreiden. Het wordt ook zeer aanbevolen om pijn te verlichten, zowel in de vlezige delen als in de zenuwen en pezen; evenals ischias of pijn in de heupen. Bevochtig de plekken met het afkooksel van het kruid of zalf ze met een zalf gemaakt van het gekneusde en gekookte kruid in varkensreuzel, waaraan mastiek en olibanum in poedervorm zijn toegevoegd nadat het is gezeefd. In Sussex wordt dit kruid ragwood genoemd. Uitwendig wordt het terecht geprezen tegen zwellingen en ontstekingen: ze moeten worden gekookt tot ze zacht zijn en als een warm kompres met brood en olie worden aangebracht.

RATTLE-GRASS.

OF this there are two kinds, the red and the yellow.

Description. The common red rattle-grass hath sundry reddish hollow stalks, and sometimes green, rising from the root, lying for the most part on the ground, yet some growing more upright, with many small reddish or greenish leaves set on both sides of a middle-rib finely dented about the edges : the flowers stand at the tops of the stalks and branches of a fine purplish red colour ; after which come flat blackish seed in small husks, which, lying loose therein, will rattle with shaking. The root consists of two or three small whitish strings, with some fibres thereat.

The common yellow rattle hath seldom above one round green stalk, rising from the root, about half a yard or two feet high, and but few branches thereon, having two long and somewhat broad leaves set at a joint, deeply cut in on the edges, resembling the comb of a cock, broadesltnext the stalk. The flowers grow at the tops of the stalks, with some shorter leaves with them, hooded after the same manner as the others, but many of a fair yellow colour, in some paler, in some whiter. The seed is contained in large husks ; the root is smaller and slender, perishing every year.

Place. They grow in meadows and woods generally throughout England.

Time. They are in flower from Midsummer till August.

Government and Virtues. They are both under the dominion of the moon. The red rattle is reckoned good to heal fistulas and hollow ulcers, and- to stay the flux of humours to them, or any other flux of blood, being boiled In red or white wine and drunk.

The yellow rattle, or cock's comb, is held to be good for those that are troubled with a cough, or dimness of sight; if the herb, being boiled with beans, and some honey put thereto, be drunk, or dropped into the eyes, it draweth forth any skin, dimness, or film, from the sight, without trouble or pain.

Ratel gras. (Rhinanthus minor, Rhinanthus angustifolius)

Hiervan bestaan twee soorten, de rode en de gele.

Beschrijving. Het gewone rode ratelaar gras heeft diverse roodachtige holle stengels, soms groen, die uit de wortel opkomen en grotendeels op de grond liggen, maar sommige groeien meer rechtop, met veel kleine roodachtige of groenachtige blaadjes aan weerszijden van een middennerf die aan de randen fijn is ingedeukt. De bloemen staan bovenaan de stengels en takken en hebben een fijne paarsrode kleur; daarna komen platte, zwartachtige zaden in kleine hulzen, die, los daarin liggend, zullen ratelen bij het schudden. De wortel bestaat uit twee of drie kleine witachtige draadjes met enkele vezels daaraan. De gewone gele ratelaar groeit zelden hoger dan één ronde, groene stengel, die vanuit de wortel omhoog komt, ongeveer een halve meter of twee voet hoog is en slechts enkele takken heeft. Het heeft twee lange en ietwat brede bladeren die op een gewricht staan, diep ingesneden aan de randen, lijkend op de kam van een haan, het breedst bij de stengel. De bloemen groeien aan de toppen van de stengels, met enkele kortere bladeren erbij, die op dezelfde manier bedekt zijn als de andere, maar veel hebben een mooie gele kleur, sommige lichter, andere witter. Het zaad zit in grote schillen; de wortel is kleiner en slank en sterft elk jaar af.

Plaats. Ze groeien in weilanden en bossen, over het algemeen in heel Engeland.

Tijd. Ze bloeien van midzomer tot augustus.

Regering en deugden. Ze vallen beide onder de heerschappij van de maan. De rode ratelaar wordt goed geacht om fistels en holle zweren te genezen en de stroom van levensgeesten ernaartoe te brengen of elke andere bloedstroom, gekookt in rode of witte wijn en gedronken.

De gele ratelaar of hanenkam, wordt goed geacht voor mensen die last hebben van hoest of wazig zicht; als het kruid, gekookt met bonen en wat honing erbij, wordt gedronken of in de ogen wordt gedruppeld, verwijdert het elke huid, doffe plek of waas, zonder problemen of pijn.

REST-HARROW, or CAMMOAK.

Description. COMMON rest-harrow riseth up with divers rough woody twigs, two or three feet high, set at the joints without order, with a little-roundish leaves, sometimes more than two or three at a place of a dark-green colour, without thorns while they are young, but afterwards armed in sundry places with rtiort and sharp thorns. The flowers come at the tops of the twigs and branches, whereof it is full, fashioned like pease, or bloom blossoms, but smaller, flatter, and somewhat close of a faint purplish colour : after which come small pods, containing small, flat, and round, seed. The root is blackish on the outside, and whitish within : very rough and lard to break when it is fresh and green, and as hard as an horn when it is dried, thrusting down deep into the ground, and spreading- likewise, every piece being likely to grow again if it be left in the ground.

Place. It groweth in many places of Great-Britain, as well in arable as in waste ground.

Time. It flowereth in general about the beginning or middle of July, and the seed is ripe in August.

Government and Virtues. It is under the dominion of Mars. It is good to provoke urine and to break and expel the stone, which the powder of the bark of the root taken in wine performs effectually. Mathiolus saith, the same helpeth the disease called hernia carnosa, the fleshy rupture, by taking the said powder or some months together constantly, and that it hath cured some which seemed incurable by any other means than by cutting or burning. The decoction thereof, made with some vinegar, and gargled in the mouth, easeth the tooth-ach, especially when it comes of rheum ; and is very powerful to open obstructions of the liver and spleen, and other parts. A distilled water, made in balneo maria; with four pounds of the roots hereof, first sliced small, and afterwards steeped In a gallon of canary wine, is very good for all the purposes aforesaid, and to cleanse the passages ot the urine. The powder of the said root made into an electuary or lozenges with sugar, as also the bark of the fresh roots boiled tender, and afterwards beaten into a conserve with sugar, worketh the like effect. The powder of the roots, strewed upon the brims of ulcers, or mixed with any other convenient thing and applied, consumeth the hard-ness, and causeth them to heal the better.

RUST-EG of CAMMOAK. (Ononis spinosa)

Beschrijving. ALGEMENE rust-eg, opgericht met diverse ruwe houtachtige twijgen, zestig tot negentig centimeter hoog, ongeordend op de gewrichten geplaatst, met lichtronde bladeren, soms meer dan twee of drie per plaats, donkergroen van kleur, zonder doornen zolang ze jong zijn, maar later op diverse plaatsen voorzien van korte en scherpe doornen. De bloemen komen aan de toppen van de twijgen en takken, waarvan de vorm vol is, zoals die van twijgen of bloesems, maar kleiner, platter en enigszins dicht, met een vage paarse kleur; daarna komen kleine peulen met kleine, platte en ronde zaden. De wortel is zwartachtig aan de buitenkant en witachtig van binnen, zeer ruw en taai om te breken wanneer het vers en groen is en zo hard als een hoorn wanneer het gedroogd is, diep in de grond gedrukt en zich verspreid - eveneens, elk stuk zal waarschijnlijk weer aangroeien als het in de grond wordt gelaten.

Plaats. Het groeit op veel plaatsen in Groot-Brittannië, zowel in akkerbouwgrond als op braakliggende grond.

Tijd. Het bloeit over het algemeen rond begin of midden juli en het zaad is rijp in augustus.

Regering en deugden. Het staat onder de heerschappij van Mars. Het is goed om urine op te wekken en de steen te breken en uit te drijven, wat het poeder van de schors van de wortel, ingenomen in wijn, effectief doet. Matthiolus zegt dat hetzelfde helpt tegen de ziekte genaamd hernia carnosa, de vlezige breuk, door het genoemde poeder gedurende enkele maanden constant in te nemen en dat het sommige heeft genezen die op geen enkele andere manier te genezen leken dan door snijden of branden. Het afkooksel ervan, gemaakt met wat azijn en gorgelend in de mond, verlicht kiespijn, vooral wanneer het om verkoudheid gaat; en is zeer krachtig om verstoppingen van de lever, milt en andere delen te openen. Gedistilleerd water, gemaakt in balneo maria; met vier pond van de wortels hiervan, eerst in kleine stukjes gesneden en vervolgens geweekt in een gallon kanariewijn, is zeer goed voor alle bovengenoemde doeleinden en om de urinewegen te reinigen. Het poeder van de genoemde wortel, verwerkt tot een zuigtablet of zuigtabletten met suiker, evenals de schors van de verse wortels, gekookt en vervolgens tot een conservenmengsel met suiker gestampt, heeft een soortgelijk effect. Het poeder van de wortels, gestrooid over de randen van zweren of gemengd met iets anders geschikts en aangebracht, verdrijft de hardheid en zorgde ervoor dat ze beter genazen.

ROCKET.

AS the garden-rocket is rather used as a sallad-herb than to any physical purposes, I shall omit it, and only speak of the common wild rocket.

Description. The common wild rocket hath longer and narrower leaves, much more divided into slender cuts and jags on both sides of the middle-rib than the garden kinds have of a sad-green colour, from among which riseth up divers stiff stalks, two or three feet high, sometimes set with the like leaves, but smaller, and much less upwards, braked from the middle into sundry stalks, bearing yellow flowers of four leaves each, as the others are, which afterwards yield small reddish seed, in small long pods of a more bitter and hot biting taste than the garden kinds, as are the leaves likewise.

Place. It is found wild in most places of Great-Britain. Time. It flowereth about June and July, and the seed is ripe in August.

Government and Virtues. The wild rockets are forbidden to be used alone, because their sharpness sumeth into the head, causing ach and pain : and are no less hurtful to hot and choleric persons, or sear or inflaming their blood. Mars rules them. The wild rocket Is more strong than the garden kinds ; it serveth to help digestion, and provoke urine exceedingly. The seed is used to cure the bitings of serpents, the scorpion, the shrew-mouse, and other poisons, and expelleth the worms and other noisome creatures that breed in the body. The herb, boiled or stewed and some sugar put thereto, helpeth the cough in children, being taken often. The seed also, taken in drink, taketh away the ill scent of the arm-pits, increaseth milk in nurses, and wasteth the spleen. The seed, mixed with honey, and used on the face, cleanseth the skin from spots, morphew, and other discolourings ; and, used with vinegar, taketh away freckles and redness in the face or other parts ; and, with the gall of an ox, it amendeth foul fears, black spots, and the marks of the small -pox.

RUCOLA. (Eruca sativa)

Omdat de raket eerder als saladekruid wordt gebruikt dan voor andere fysieke doeleinden, zal ik deze weglaten en alleen spreken over de gewone wilde raket.

Beschrijving. De gewone wilde raket heeft langere en smallere bladeren, veel meer verdeeld in slanke sneden en inkepingen aan beide zijden van de middennerf dan de gewone wilde soorten, met een treurig groene kleur. Daartussen staan diverse stijve stengels, zestig tot negentig centimeter hoog, soms bezet met soortgelijke bladeren, maar kleiner en veel minder naar boven gericht, vanuit het midden gebroken in diverse stengels, met gele bloemen van elk vier bladeren, zoals de andere, die later kleine roodachtige zaden opleveren, in kleine lange peulen, met een bitterdere en hete, bijtende smaak dan de gewone wilde soorten, evenals de bladeren.

Plaats. Het komt in het wild voor op de meeste plaatsen in Groot-Brittannië. Tijd. Het bloeit rond juni en juli en het zaad is rijp in augustus.

Regering en Deugden. De wilde raketten mogen niet alleen gebruikt worden, omdat hun scherpte tot in het hoofd doordringt en pijn veroorzaakt: en ze zijn niet minder schadelijk voor verhitte en cholerische personen of verschroeien of ontsteken hun bloed. Mars heerst over hen. De wilde raket is sterker dan de tuinsoorten; het diende om de spijsvertering te bevorderen en de urineproductie buitengewoon op te wekken. Het zaad wordt gebruikt om de beten van slangen, de schorpioen, de spitsmuis en andere vergiften te genezen en verdrijft de wormen en andere schadelijke wezens die in het lichaam broeden. Het kruid, gekookt of gestoofd en met wat suiker eraan toegevoegd, helpt tegen hoest bij kinderen, vaak ingenomen. Het zaad ook, ingenomen als drank, neemt de slechte geur van de oksels weg, verhoogt de melkproductie bij verpleegsters en wast de milt. Het zaad, gemengd met honing en gebruikt op het gezicht, reinigt de huid van vlekken, morfeem en andere verkleuringen; en gebruikt met azijn, verwijdert het sproeten en roodheid in het gezicht of andere delen; en met de gal van een os, verzachtte het vieze angsten, zwarte vlekken en de littekens van de pokken.

WINTER ROCKET, or CRESSES.

Description. WINTER rocket, or winter cresses, hath divers somewhat like turnip-leaves, with smaller pieces next the bottom, and broad at the ends, which so abide all winter, (if it spring up in autumn, when it is used to be eaten,) from among which riseth up divers small round stalks full of branches, bearing many small yellow flowers of four leaves each, after which come small long pods with reddish seed in them. The root is rather stringy, and perisheth every year after the seed is ripe.

Place. It groweth of its own accord in gardens, and fields, by the way-sides, in divers places.

Time. It flowereth in May, and seedeth in June, and then peristheth.

Government and Virtues. This is profitable to provoke urine, and helpeth the stranguary, and to expel gravel and the stone ; it is also of good effect in the scurvy. It is found by experience to be a good herb to cleanse inward wounds; the juice or decoction, being drunk, or outwardly applied to wash foul ulcers and sores, cleanseth them by sharpness, and hindereth the dead flesh from growing therein, and healeth them by the drying quality.

WINTERRAKET of winterkers. (Barbarea vulgaris)

Beschrijving. WINTERRAKET of winterkers hebben diverse bladeren die enigszins op raapjes lijken, met kleinere stukjes onderaan en brede uiteinden, die zo de hele winter blijven zitten (als ze in de herfst opkomen, wanneer ze gewoonlijk gegeten worden). Daartussen groeien diverse kleine ronde stengels vol takken, die veel kleine gele bloemen van vier blaadjes dragen, waarna kleine lange peulen met roodachtig zaad erin komen. De wortel is vrij vezelig en sterft elk jaar af nadat het zaad rijp is.

Plaats. Het groeit vanzelf in tuinen en velden, langs de weg, op diverse plaatsen.

Tijd. Het bloeit in mei en geeft zaad in juni en stierf toen af.

Regering en deugden. Dit is nuttig om urine op te wekken en helpt bij strangurie en om grind en stenen te verdrijven; het is ook goed tegen scheurbuik. Uit ervaring is gebleken dat het een goed kruid is om inwendige wonden te reinigen. Als het sap of het afkooksel werd gedronken of op de huid werd aangebracht om vieze zweren en pijnlijke plekken te wassen, reinigt het deze door de scherpte. Het voorkomt dat er dood vlees in groeide en het geneest de plekken door de drogende werking.

ROSES.

I HOLD it needless to trouble the reader with a description of these, since both the garden roses and the wild roses of the briers are well enough known ; take therefore the virtues of them as followeth ; and first I shall begin with the garden kinds.

Government and Virtues. Red roses are under Jupiter, damask under Venus, and white under the Moon. The white and the red roses are cooling and drying, and yet the white are taken to exceed the red in both these properties, but are seldom used inwardly in medicine. The bitterness in the roses when they are fresh, especially the juice, purgeth choler and watery humours ; but, being dried, and that heat which caused the bitterness being consumed, they have then a binding quality ; those also that are not full blown do both cool and bind more than those that are full blown, and the white roses more than the red. The decoction of red roses, made with winci and used, is very good for the head-ach, and pains in the eyes, ears, throat, and gums, as also for the fundament, the lower bowels, and the matrix. The same decoction, with the roses remaining in it, is profitably applied to the region of the heart to case the inflammation therein ; as also St. Anthony's fire, and other diseases of the stomach. Being dried and beaten to powder, and taken into steeled wine or water, it helpeth to stay women's courses. The yellow threads in the middle of the red rose (which are erroneously called the rose seed), being powdered, and drunk, in the distilled water of quinces, stayeth the defluxion of the rheum upon the gums and teeth, preserving them from corruption, and fasteneth them if they be loose, being washed and gargled therewith, and some vinegar of squills added thereto. The heads, with the seed, being used in powder, or in a decoction, stay the lask and spitting of blood. Red roses do strengthen the heart, stomach, and liver, and the retentive faculty ; they mitigate the pains that arise from heat, assuage inflammations, procure rest and sleep, stay running of the reins and fluxes of the belly ; the juice of them doth purge and cleanse the body from choler and phlegm. The husks of the roses, with the beards and nails, are binding and cooling, and the distilled water of either of them is good for heat and redness in the eyes, and to slay and dry up the rheums and watering of them. Of the red roses are usually made many compositions, all serving to sundry good uses, viz. electuary of roses ; conserve, both moist: and dry, which is more usually called sugar of roses ; syrup of dried roses, and honey of roses ; the cordial powder called diarrhodon abbatis and aromaticum rosarum ; the distilled water of roses, vinegar of roses, ointment and oil of roses, and the rose-leaves dried, which, although no composition, is yet of very great use and effect. The electuary is purging, whereof two or three drachms taken by itself in some convenient liquor is a purge sufficient for a weak constitution ; but may be increased to six drachms, according to the strength of the patient. It purgeth choler without trouble, and good in hot fevers, and pains of the head arising from hot choleric humours and heat in the eyes, the jaundice also, and joint-achs proceeding of hot humours. The moist: conserve is of much use, both binding and cordial ; for, until it be about two years old, it is more binding than cordial, and after that more cordial than binding : some of the younger conserve, taken with mithridatum, mixed together, is good for those that are troubled with distillations of rheums from the brain to the nose, and defluxions of rheums into the eyes, as also for fluxes and laks of the belly ; and, being mixed with the powder of mastic, is very good for the running of the reins, and for the looseness of humours in the body. The old conserve, mixed with aromaticum rosarum, is a very good cordial against: faintings, swoonings, weakness, and tremblings of the heart, strengthening both it and a weak stomach, helpeth digestion, stayeth carting, and is a very good preservative in the time of infection. The dry conserve, which is called sugar of roses, is a very good cordial to strengthen the heart and spirits, as also stay defluxions. The syrup of dried red roses strengtheneth a stomach given to casting, cooleth an over-heated liver, comforteth the heart, refristh putrefaction and infection, and helpeth to stay lasks and fluxes. Honey of roses is much used in gargles and lotions, to waste sores either in the mouth, throat, or other parts, both to heal them and to stive the fluxes of humours falling upon them: it is also used in clysters. The cordial powders, called diarrhodon abbatis and aromaticum rosarium do comfort and strengthen the heart and stomach, procure an appetite, help digestion, stop vomiting, and are very good for those that have slippery bowels, to strengthen them and to dry up their moisture. Red-rose water is of well-known and familiar use in all occasions, (and better than damask-rose water.) being cooling and cordial, quickening the weak and faint spirits, used either in meats or broths, to wash the temples, to smell to at the nose, or to smell the sweet vapours thereof out of a perfuming pot, or cast on a hot fire-shovel ; it is also of good use against the redness and inflammations of the eyes, to bathe them therewith, and the temples of the head also against pain and ach, for which purpose also vinegar of roses is of great service, and to procure rest and sleep, if some thereof and rose water together be used to smell to, or the nose and temples moistened therewith, but more usually to moisten a piece of red-rose cake cut for the purpose, and heated between a double-folded cloth, with a little beaten nutmeg, and poppy-seed strewed on the side that must lie next to the forehead and temples, and bound thereto all night. The ointment of roses is much used against heat and inflammations in the head, to anoint the forehead and temples, and being mixed with unguentum populeon to procure rest ; it is also used for the heat of the liver of the back and reins, and to cool and heal pushes, wheals, and other red pimples rising in the face or other parts. Oil of roses is not only used by itself to cool any hot swellings or inflammations, and to bind and stay fluxes of humours unto sores, but is also put into ointments and plaisters that are cooling and binding, to restrain the flux of humours. The dried leaves of the red roses are used both inwardly and outwardly, being cooling, binding, and cordial ; for with them are made both aromaticum re/arum, diarrhodon abbatis and aromaticum rosarum, each of whose properties are before declared. Rose-leaves and mint, heated, and applied outwardly to the stomach, stay castings, and very much strengthen a weak stomach ; and, applied as a fomentation to the region of the liver and heart, do much cool and temper them, and also serve instead of a rose cake, to quiet the over-hot spirits and cause rest and sleep. The syrup of damask-roses is both simple and compound, and made with agaric. The simple solutive syrup is a familiar, fife, gentle, and easy, medicine, purging choler, taken from one ounce to three or four; yet this is remarkable herein, that the distilled water of this syrup should notably bind the belly. The syrup with agaric is more strong and effectual, for one ounce thereof by itself will open the body more than the other, and worketh as much on phlegm as choler. The compound syrup is more forcible in working in melancholy humours, and against the leprosy, itch, tetters, &c. and the French disease. Also honey of roses solutive is made of the same infusions that the syrup is made of, and therefore worketh the same effect both opening and purging, but is oftener given to phlegmatic than choleric persons, and is more used in clysters than in potions, as the syrup made with sugar is. The conserve and preserved leaves of these roses are also operative in gently opening the belly.

The simple water of the damask roses is chiefly used for fumes to sweeten things, as the dried leaves thereof to make sweet powders and fill sweet bags. The wild roses are few or none of them used in physic, but yet are generally held to come near the nature of the manured roses. The fruit of the wild brier, which are called hops, being thoroughly ripe, and made into a conserve with sugar, besides the pleasantness of the taste, doth gently bind the belly, and stay defluxions from the head upon the stomach, drying up the moisture thereof, and helpeth digestion. The brier-ball is often used, being made into powder and drunk, to break the stone, provoke urine when it is stopped, and to ease and help the cholic. In the middle of these balls are often found certain white worms, which, being dried, and made into powder, and some of it drunk, is found, by experience of many, to kill and void the worms of the belly.

ROZEN. (Rozen soorten)

Ik acht het overbodig de lezer lastig te vallen met een beschrijving hiervan, aangezien zowel de tuinrozen als de wilde doornstruiken welbekend zijn; neem daarom de deugden ervan als volgt; en ik zal eerst beginnen met de tuinrozen.

Regering en deugden. Rode rozen staan onder Jupiter, damast onder Venus en witte onder de Maan. De witte en de rode rozen verkoelen en drogen uiten toch wordt aangenomen dat de witte de rode in beide eigenschappen overtreft, maar ze worden zelden inwendig in de geneeskunde gebruikt. De bitterheid in de rozen wanneer ze vers zijn, met name het sap, uitgescheiden gal en waterige levensgeesten; maar omdat ze gedroogd zijn en de hitte die de bitterheid veroorzaakt verteerd is, hebben ze een bindende eigenschap; ook de rozen die niet volledig zijn uitgebloeid, koelen en binden meer dan de rozen die volledig zijn uitgebloeid de witte rozen meer dan de rode. Het aftreksel van rode rozen, gemaakt met wijn en gebruikt, is zeer goed tegen hoofdpijn en pijn in de ogen, oren, keel en tandvlees, evenals voor het fundament, de onderste darmen en de maagwand. Hetzelfde aftreksel, met de rozen erin, kan met succes worden aangebracht op de hartstreek om de ontsteking aldaar te bestrijden; evenals Sint-Antoniusvuur en andere maagaandoeningen.

Gedroogd en tot poeder geslagen en in gegiste wijn of water verwerkt, helpt het vrouwen om hun looppatroon te behouden. De gele draden in het midden van de rode roos (die ten onrechte rozenzaad wordt genoemd), verpulverd en gedronken in gedestilleerd kweepeerwater, onderbraken de uitstroom van verkoudheid op het tandvlees en de tanden, waardoor ze werden beschermd tegen bederf en werden vastgezet als ze los zaten. Ze werden ermee gewassen en gegorgeld en er werd wat zeekraalazijn aan toegevoegd. De toppen, met het zaad, in poedervorm of als aftreksel gebruikt, onderdrukken de bloeding en het spugen van bloed. Rode rozen versterken het hart, de maag, de lever en het retentievermogen; ze verzachten de pijn die door hitte ontstaat, verzachten ontstekingen, zorgen voor rust en slaap, houden de aderen en de buikloop op gang; het sap ervan zuivert en reinigt het lichaam van gal en slijm. De schil van de rozen, met de baarden en nagels, is bindend en verkoelend en het gedestilleerde water ervan is goed tegen hitte en roodheid in de ogen en om het reuma te doden en uit te drogen en om het te bevochtigen. Van rode rozen worden gewoonlijk vele composities gemaakt, die allemaal voor diverse doeleinden dienen, namelijk rozensiroop; conserveermiddel, zowel vochtig als droog, wat meestal rozensuiker wordt genoemd; siroop van gedroogde rozen en rozenhoning; het hartpoeder genaamd Diarrhodon abbatis en Aromaticum rosarum; gedestilleerd rozenwater, rozenazijn, rozenzalf en -olie en gedroogde rozenblaadjes, die, hoewel geen compositie, toch van zeer groot nut en effect zijn. De rozensiroop is een zuiverend middel, waarvan twee of drie drachmen op zichzelf ingenomen in een geschikte vloeistof een voldoende zuiverend middel zijn voor een zwakke constitutie; maar kan worden verhoogd tot zes drachmen, afhankelijk van de sterkte van de patiënt. Het zuivert cholera zonder problemen en was goed bij hete koortsen en hoofdpijn veroorzaakt door hete cholerische levensgeesten en hitte in de ogen, evenals bij geelzucht en gewrichtspijnen veroorzaakt door hete levensgeesten. Het vocht inbrengende middel is zeer nuttig, zowel bindend als hartverwarmend; want totdat het ongeveer twee jaar oud is, is het meer bindend dan hartverwarmend en daarna meer hartverwarmend dan bindend: sommige van de jongere conserven, genomen met mithridatum, gemengd is het goed voor mensen die last hebben van afscheidingen van reuma uit de hersenen naar de neus en afscheidingen van reuma in de ogen, evenals voor maagklachten en -krampen; en gemengd met mastiekpoeder is het zeer goed voor de loop van de aderen en voor de losheid van de levenslust in het lichaam. De oude konserf, gemengd met aromatische rosarum, is een zeer goed hartverwarmend middel tegen flauwvallen, flauwvallen, zwakte en trillen van het hart, het versterkt zowel het hart als een zwakke maag, bevordert de spijsvertering, houdt het karwei op gang en is een zeer goed conserveermiddel tijdens infecties. De droge konserf, ook wel rozensuiker genoemd, is een zeer goed hartverwarmend middel om het hart en de geest te versterken en ook om afscheidingen tegen te gaan. De siroop van gedroogde rode rozen versterkte een maag die vatbaar was voor diarree, verkoelde een oververhitte lever, troostte het hart, verfrist rotting en infectie en helpt om misselijkheid en krampen tegen te gaan. Rozenhoning wordt veel gebruikt in gorgeldranken en lotions, om zweren in de mond, keel of andere lichaamsdelen te genezen en om de stromen van levensgeesten die erop neerkomen te kalmeren. Het wordt ook gebruikt in klysma's. De hartverwarmende poeders, genaamd Diarrhodon Abbatis en Aromaticum Rosarium, troosten en versterken het hart en de maag, wekken de eetlust op, bevorderen de spijsvertering, stoppen braken en zijn zeer goed voor mensen met een glibberige darm, om deze te versterken en het vocht te verdrogen. Rood rozenwater is een bekend en vertrouwd gebruik in alle omstandigheden (en beter dan damastrozenwater). Het is verkoelend en hartverwarmend en stimuleert de zwakke en flauwe stemming. Het wordt gebruikt in vlees of bouillon, om de slapen te wassen, om de neus te ruiken of om de zoete dampen ervan te ruiken uit een parfum pot of op een hete vuurschep. Het is ook goed bruikbaar tegen roodheid en ontstekingen van de ogen, om ze daarmee te wassen en de slapen van het hoofd ook tegen pijn en ongemak. Voor dat doel is ook rozenazijn erg nuttig en het bevordert rust en slaap als je er wat van gebruikt samen met rozenwater om aan te ruiken of je neus en slapen ermee bevochtigt. Meestal kun je echter ook een stuk rode rozenkoek, speciaal aangesneden en verwarmd tussen een dubbelgevouwen doek, bevochtigen met een beetje geklopte nootmuskaat en maanzaad op de kant die het dichtst bij het voorhoofd en de slapen moet liggen en daar de hele nacht mee verbonden houden. Rozenzalf wordt veel gebruikt tegen hitte en ontstekingen in het hoofd, om het voorhoofd en de slapen te zalven en gemengd met wattenstaafje, om rust te verkrijgen; het wordt ook gebruikt voor de warmte van de lever, rug en aderen en om bultjes, striemen en andere rode puistjes in het gezicht of andere delen te verkoelen en te genezen. Rozenolie wordt niet alleen op zichzelf gebruikt om hete zwellingen of ontstekingen te verkoelen en om de stroom van levensgeesten in zweren te binden en te bedwingen, maar wordt ook verwerkt in zalven en pleisters die verkoelend en verbindend werken, om de stroom van levensgeesten te bedwingen. De gedroogde bladeren van de rode roos worden zowel inwendig als uitwendig gebruikt, omdat ze verkoelend, verbindend en hartverwarmend zijn; want met hen worden zowel aromatische arum, diarrhodon abbatis als aromatische rosarum gemaakt, waarvan de eigenschappen hierboven zijn vermeld. Rozenblaadjes en munt, verwarmd en uitwendig op de maag aangebracht, houden darmkrampen tegen en versterken een zwakke maag aanzienlijk; en als een kompres op de lever en het hart aangebracht, heeft het een verkoelende en temperende werking en kan het ook in plaats van rozencake worden gebruikt, om de oververhitte geesten te kalmeren en rust en slaap te bewerkstelligen. De siroop van Damascus rozen is zowel eenvoudig als samengesteld en gemaakt met agaric. De eenvoudige, oplossende siroop is een bekend, zacht en gemakkelijk medicijn tegen cholera, van één ons tot drie of vier; toch is het opmerkelijk dat het gedestilleerde water van deze siroop de maag aanzienlijk bindt. De siroop met agaric is sterker en effectiever, want één ons ervan alleen al opent het lichaam meer dan de andere en werkt even goed tegen slijm als cholera. De samengestelde siroop is krachtiger in het werken op melancholische levensgeesten en tegen melaatsheid, jeuk, etters enz. en de Franse ziekte. Ook rozenhoning wordt gemaakt van dezelfde infusies als de siroop en heeft daarom hetzelfde openend en zuiverend effect, maar wordt vaker gegeven aan flegmatische dan aan cholerische personen en wordt vaker gebruikt in klysma's dan in dranken, zoals de siroop gemaakt met suiker. De geconserveerde en gepreserveerde bladeren van deze rozen zorgen er ook voor dat de buik voorzichtig geopend wordt.

Het water van de Damascus rozen wordt voornamelijk gebruikt voor dampen om dingen te zoeten en de gedroogde bladeren ervan om zoete poeders te maken en snoepzakjes te vullen. Wilde rozen worden weinig of niet gebruikt in de geneeskunde, maar worden over het algemeen beschouwd als vergelijkbaar met de eigenschappen van bemeste rozen. De vrucht van de wilde doorn, ook wel hop genoemd, is volledig rijp en wordt met suiker tot conservering verwerkt. Naast de aangename smaak bindt de vrucht de maag zachtjes en houdt het de afvloeiingen van de kop op de maag, waardoor het vocht wordt opgedroogd en de spijsvertering wordt bevorderd. De doornbol wordt vaak gebruikt, tot poeder vermalen en gedronken, om de niersteen te breken, urine op te wekken wanneer deze wordt gestopt en om verkoudheid te verlichten en te verlichten. In het midden van deze bollen worden vaak bepaalde witte wormen aangetroffen, die, gedroogd en tot poeder vermalen en gedeeltelijk gedronken, volgens de ervaring van velen de wormen in de maag doden en uitscheiden. 

ROSA SOLIS, OR SUN-DEW.

Description. It hath divers small round hollow leaves somewhat greenish, but full of certain red hairs, which makes them seem red, every one standing upon his own footstalks, reddish hairy likewise. The leaves are continually moist in the hottest: day, for the hotter the sun shines on them the moister they are, with a certain sliminess, the small hairs always holding this moisture. Among these leaves rise up small slender stalks, reddish also, three or four fingers high, bearing divers small white knobs one above another, which are the flowers after which, in the heads, are contained small seeds : the root is a few small hairs.

Place. It groweth usually in bogs and in wet places, and sometimes in moist woods and meadows.

Time. It flowereth in June, and then the leaves are fittest to be gathered.

Government and Virtues. The Sun rules it, and it is under the sign Cancer. Rosa solis is accounted good to help those that have fait rheum distilling on their lungs, which breedeth a consumption, and therefore the distilled water thereof in wine is held fit and profitable for such to drink, which water will be of a gold yellow colour : the fame water is held to be good for all other diseases of the lungs -, as phthisic, wheesing, shortness of breath, or the cough; as also to heal the ulcers that happen in the lungs, and it comforteth the heart and fainting spirits ; the leaves outwardly applied to the skin will raise blisters, which hath caused some to think it dangerous to be taken inwardly. There is a usual drink made hereof, with aqua vita; and spices, frequently, and without any offence or danger, but to good purpose, used in qualms and passions of the heart.

ROSA SOLIS OF ZONNEDAUW. (Drosera anglica)

Beschrijving. De plant heeft diverse kleine ronde, holle bladeren enigszins groenachtig, maar vol met rode haartjes, waardoor ze rood lijken. Elk blad staat op zijn eigen voetsteel, eveneens roodachtig behaard. De bladeren zijn constant vochtig op de warmste dag, want hoe warmer de zon erop schijnt, hoe vochtiger ze zijn, met een zekere slijmerigheid. De kleine haartjes houden dit vocht altijd vast. Tussen deze bladeren staan kleine, slanke steeltjes, eveneens roodachtig, drie of vier vingers hoog, met diverse kleine witte knopjes boven elkaar. Dit zijn de bloemen, waarna zich in de hoofdjes kleine zaadjes bevinden: de wortel bestaat uit een paar kleine haartjes.

Plaats. De plant groeit meestal in moerassen en op natte plaatsen en soms in vochtige bossen en weilanden.

Tijd. De plant bloeit in juni en dan zijn de bladeren het meest geschikt om te worden geplukt.

Regering en deugden. De zon heerst erover en staat onder het teken Kreeft. Rosa Solis wordt beschouwd als een goede hulp voor mensen met een verkoudheid die aan hun longen vastzit, wat leidt tot overmatig alcoholgebruik. Daarom wordt het gedistilleerde water ervan in wijn geschikt en nuttig geacht voor hen om te drinken, welk water een goudgele kleur zal hebben. Het gedestilleerde water wordt beschouwd als goed voor alle andere longziekten, zoals ftisis, piepende ademhaling, kortademigheid of hoest; het geneest ook zweren in de longen en het verzacht het hart en de zwakke geest. De bladeren, uitwendig op de huid aangebracht, veroorzaken blaren, waardoor sommigen het gevaarlijk vinden om het in te nemen. Er wordt een gebruikelijke drank van gemaakt, met aqua vita; en specerijen, die vaak en zonder enige aanstoot of gevaar, maar met een goed doel, wordt gebruikt bij hartzeer en hartstochten.

ROSEMARY.

OUR garden rosemary is so well known, that I need not describe it.

Time. It flowereth in April and May with us, and sometimes again in August.

Government And Virtues. The Sun claims privilege in it, and it is under the celestial Ram. It is an herb of as great use with us as any whatsoever, not only for physical, but civil, purposes. The physical use of it (being my present task) is very much both for inward and out-ward diseases ; for, by the warming and comforting heat hereof, it helpeth all cold diseases, both of the head, stomach, liver, and belly. The decoction thereof in wine helpeth the cold distillations of rheum into the eyes, and all other cold diseases of the head and brain, as the giddiness or swimming therein, drowsiness, or dullness of the mind and senses, the dumb palsy, or loss of speech, the lethargy, and falling sickness, to be both drunk an i the temples bathed therewith. It helpeth the pains in the gums and teeth, by rheum falling into them, or, by putrefaction, causing an evil smell from them, or a stinking breath. It helpeth a weak memory and quickeneth the senses. It is very comfortable to the stomach in all the cold griefs thereof, helping digestion, the decoction or powder being taken in wine. It is a remedy for wind in the stomach or bowels, and expelleth it powerfully, as also wind in the spleen. It helpeth thole that are liver-grown, by opening the obstructions thereof. It helpeth dim eyes, and procureth a clear sight, the flowers thereof being taken, all the while it is flowering, every morning fasting, with bread and fait. Both Dioscorides and Galen say, that, if a decoction be made thereof with water, and they that have the yellow jaundice do exercise their bodies presently after the taking thereof, it will certainly cure them. The flowers and the conserve made of them, are good to comfort the heart, and to expel the contagion of the pestilence ; to burn the herb in houses and chambers, corredeth the air in them. The dried leaves, smoked, help those that have a cough, phthisic, or consumption, by warming and drying the thin distillations which cause those diseases. The leaves are much used in bathings, and, made into ointments or oils, are good to help cold benumbed joints, sinews, or members. The chymical oil, drawn from the leaves and flowers, ii a sovereign help for all diseases aforesaid, touching the temples and nostrils with two of three drops, for all the diseases of the head and brain spoken of before ; as also to take a drop, two, or three, as the cause requireth, for the inward griefs : yet mud it be done with discretion, for it is very quick and piercing, and therefore but a very little must be taken at a time. There is also another oil made in this manner: take what quantity you will of the flowers, and put them into a strong glass close slopped, tie a fine linen cloth over the mouth, and turn the mouth down into another strong glass, which being set in the sun, an Oil will distil down into the lower glass, to be preserved as precious for divers uses, both iinvard and outward, as a sovereign balm to heal the diseases before- mentioned, to clear a dim sight, and to take away spots, marks, and fears, in the {km. This herb is good for a dull and melancholy man to make use of for, if they take the flowers, and make them into powder, and bind them qn the right arm in a linen cloth, this powder, by working on the veins, will make a man more merry than ordinary.

ROZEMARIJN. (Rosmarinus officinalis)

Onze tuinrozemarijn is zo bekend dat ik hem niet hoef te beschrijven.

Tijd. Het bloeit bij ons in april en mei en soms ook weer in augustus.

Regering en deugden. De zon heeft er een voorrecht in en het staat onder de hemelse Ram. Het is een kruid dat even nuttig is voor ons als welk kruid dan ook, niet alleen voor fysieke, maar ook voor burgerlijke doeleinden. Het fysieke gebruik ervan (mijn huidige taak) is zeer zeker van toepassing op zowel innerlijke als uiterlijke ziekten; want door de verwarmende en verkwikkende warmte ervan helpt het bij alle verkoudheidsziekten, zowel van het hoofd, de maag, de lever als de buik. Het aftreksel ervan in wijn helpt bij de koude distillaties van verkoudheid in de ogen en alle andere verkoudheidsziekten van het hoofd en de hersenen, zoals duizeligheid of het daarin zwemmen, slaperigheid of dofheid van geest en zintuigen, verlamming of spraakverlies, lethargie en flauwvallen, zowel door het te drinken als door de slapen ermee te wassen. Het verlicht pijn aan het tandvlees en de tanden, door reuma dat erin terechtkwam of door verrotting, waardoor er een onaangename geur of een stinkende adem uit ontstond. Het verlicht een zwak geheugen en verscherpte de zintuigen. Het is zeer verkwikkend voor de maag bij al het koude leed en bevordert de spijsvertering. Het afkooksel of poeder wordt in wijn ingenomen.

Het is een middel tegen wind in de maag of darmen en verdrijft deze krachtig, evenals wind in de milt. Het helpt gaten die in de lever groeiden, door de verstoppingen daarvan te openen. Het helpt de ogen te vertroebelen en zorgde voor een helder zicht, door de bloemen ervan te nemen, terwijl de plant bloeit, elke ochtend vastend, met brood en voedsel. Zowel Dioscorides als Galenus zeggen dat, als er een afkooksel van wordt gemaakt met water en degenen die aan gele geelzucht lijden hun lichaam onmiddellijk na het innemen ervan trainen, het hen zeker zal genezen. De bloemen en het daarvan gemaakte aftreksel zijn goed om het hart te troosten en de besmetting met de pest te verdrijven; het verbranden van het kruid in huizen en kamers vergiftigde de lucht daarin. De gedroogde bladeren, gerookt, helpen degenen die hoesten, tering of tering hebben, door de dunne destillaten die deze ziekten veroorzaken te verwarmen en te drogen. De bladeren worden veel gebruikt bij het baden en worden verwerkt tot zalven en oliën. Ze zijn goed tegen verkoudheid en gevoelloosheid in gewrichten, pezen of ledematen. De chemische olie, gewonnen uit de bladeren en bloemen, is een uitstekende hulp bij alle bovengenoemde ziekten. Het bestrijkt de slapen en neusgaten met twee of drie druppels, voor alle eerder genoemde ziekten van hoofd en hersenen. Neem ook een druppel, twee of drie, afhankelijk van de oorzaak, voor innerlijke pijn. Doe dit echter met beleid, want het is zeer snelwerkend en doordringend en daarom moet er maar heel weinig tegelijk worden ingenomen. Er wordt ook een andere olie op deze manier gemaakt: neem de gewenste hoeveelheid bloemen en doe ze in een sterk, goed afgesloten glas. Bind een fijn linnen doek over de mond en draai de mond naar beneden in een ander sterk glas. Wanneer dit glas in de zon staat, zal er een olie in het onderste glas druppelen, die bewaard wordt als kostbaar voor diverse doeleinden, zowel inwendig als uitwendig, als een uitstekende balsem om de eerder genoemde ziekten te genezen, een dof zicht te verhelderen en vlekken, littekens en angsten op de huid te verwijderen. Dit kruid is goed voor een saaie en melancholieke man. Als ze de bloemen nemen, tot poeder vermalen en in een linnen doek om hun rechterarm binden, zal het poeder, door in te werken op de nerven, een man vrolijker maken dan doorsnee.

RHUBARB, OR RHAPONTIC.

THOUGH the name may speak it foreign, yet it grows with us in England, and that frequently enough, in our gardens ; and is nothing inferior to that which is brought us out of China ; take therefore a description at large of it as followeth.

Description. At the first appearing out of the ground, when the winter is past, it hath a great round brownish head, rising from the middle or sides of the root, which openeth itself into sundry leaves one after another, very much crumpled or folded together at the first-, and brownish; but afterwards it spreadeth itself, and becometh smooth, very large, and almost; round, every one standing on a brownish stalk of the thickness of a man's thumb when they are grown to their fulness, and most of them two feet and more in length, especially when they grow in any moist or good ground ; and the stalk of the leaf also, from the bottom thereof to the leaf itself, is about two feet ; the breadth thereof from edge to edge, in the broadest place, is also two feet ; of a sad or dark green colour of a fine tart or sourish taste, much more pleasant than the garden or wood sorrel. From amongst these riseth up sometimes, but not every year, a strong thick stalk, not growing so high as the patience, or gardendock, with such round leaves as grow below, but smaller at every joint up to the top, and amongst the flowers, which are white, spreading forth into many branches, and consisting of five or six small white leaves each, after which come brownish threes quare seed, like unto other docks, but larger. The root groweth in time to be very great, with divers large spreading branches from it of a dark-brownish or reddish colour on the outside, with a pale yellow skin under it, which covereth the inner substance or root ; which rind and skin being pared away, the root appeareth of so fresh and lively a colour, with fresh-coloured veins running through it, that the choicest of th.at rhubarb that is brought us from beyond the seas cannot excel it: which root, if it be dried carefully, and as it ought, (which must: be in our country by the gentle heat of a fire, in regard the sun is not hot enough here to int it and every piece kept from touching one another, will hold its colour almost as well as when it is fresh ; and hath been approved of, and commended, by those who have oftentimes used it.

Place. It groweth in gardens, and flowereth about the beginning or middle of June, and the seed is ripe in July.

Time. The roots that are to be dried and kept all the year following, are not to be taken up before the stalk and leaves be quite withered and gone, and that is not until the middle or end of October an , if they be taken a little before the leaves do spring, or when they are sprung up, the roots will not have so good a colour in them.

RABARBER. (Rheum rhabarbarum, Rheum rhaponticum)

Hoewel de naam hem vreemd doet klinken, groeit het bij ons in Engeland en wel vaak genoeg, in onze tuinen; en doet niet onder voor die welke uit China is meegebracht; neem daarom de volgende uitgebreide beschrijving ervan.

Beschrijving. Wanneer het voor het eerst uit de grond komt, wanneer de winter voorbij is, heeft het een grote ronde bruinachtige kop, die uit het midden of de zijkanten van de wortel oprijst, die zich één voor één in diverse bladeren opent, die aanvankelijk erg verfrommeld of samengevouwen waren - en bruinachtig; maar later spreidde het zich uit en werd glad, zeer groot en bijna; rond, elk staand op een bruinachtige stengel, zo dik als een duim wanneer ze volgroeid zijn en de meeste twee voet of meer lang, vooral wanneer ze groeien in vochtige of goede grond; en ook de stengel van het blad, van de onderkant tot het blad zelf, is ongeveer twee voet; de breedte ervan van rand tot rand, op de breedste plaats, is ook twee voet; van een droevige of donkergroene kleur met een fijne, zure smaak, veel aangenamer dan de tuinzuring of klaverzuring. Hieruit ontstond soms, maar niet elk jaar, een sterke, dikke stengel, die niet zo hoog groeide als de patience of klaverzuring, met ronde bladeren die onderaan groeien, maar kleiner bij elk gewricht tot aan de top en tussen de bloemen, die wit zijn, zich verspreiden in vele takken en elk bestaan uit vijf of zes kleine witte blaadjes, waarna bruinachtige drie vierkante zaden komen, zoals bij andere klaverzuring, maar groter. De wortelgroei zou na verloop van tijd zeer groot worden, met diverse grote, zich verspreidende takken, donkerbruin of roodachtig van kleur aan de buitenkant, met een lichtgele schil eronder, die de binnenste substantie of wortel bedekte; Toen de schil en de schil werden verwijderd, kreeg de wortel zo'n frisse en levendige kleur, met frisgekleurde nerven die erdoorheen liepen, dat de beste rabarber die ons van overzee wordt gebracht hem niet kan overtreffen: welke wortel, als het zorgvuldig en zoals het hoort wordt gedroogd (wat in ons land moet gebeuren bij de zachte warmte van een vuur, aangezien de zon hier niet heet genoeg is om hem te laten groeien en alle stukjes elkaar niet raken), zijn kleur bijna net zo goed zal behouden als wanneer het vers is; en is goedgekeurd en geprezen door hen die hem vaak hebben gebruikt.

Plaats. Het groeit in tuinen en bloeit rond begin of midden juni en het zaad is rijp in juli.

Tijd. De wortels die gedroogd moeten worden en het hele jaar bewaard moeten worden, mogen pas verwijderd worden als de stengel en de bladeren volledig verdord en verdwenen zijnen dat is pas midden of eind oktober. Als ze verwijderd worden vlak voordat de bladeren in het voorjaar verschijnen of wanneer ze opkomen, zullen de wortels niet zo'n mooie kleur hebben.

GARDEN PATIENCE, or MONK's RHUBARB.

Description, this is a dock, bearing the name of rhubarb for some purging quality therein, and groweth up with large tall stalks, set with somewhat broad and long sad-green leaves, Jiot dented. The tops of the stalks, being divided into many small branches, bear reddish or purplish flowers, and three-square seed, like unto other docks. The root is long, great, and yellow, like unto the wild docks, but a little redder, and, if it be a little dried, sheweth less discoloured veins than the next doth when it is dry.

TUIN PATIENCE of MONNIKSRABARBER. (Rumex patientia)

Beschrijving: dit is een zuring, die de naam rabarber draagt vanwege de zuiverende eigenschappen ervan en opgroeit met grote, hoge stengels, bezet met ietwat brede en lange, donkergroene bladeren, met ingedeukte gewrichten. De toppen van de stengels, verdeeld in vele kleine takjes, dragen roodachtige of paarse bloemen en driehoekig zaad, zoals bij andere zuringsoorten. De wortel is lang, dik en geel, zoals bij de wilde zuring, maar iets roder en als het een beetje gedroogd is, vertoont het minder verkleurde nerven dan de volgende zuringsoort wanneer het droog is.

GREAT ROUND-LEAVED DOCK, or BASTARD-RHUBARB.

Description. THIS hath divers large, round, thin, yellowish-green, leaves, rising from the root a little waved above the edges, every one (landing on a thick and long brownish footstalk ; from among which riseth up a pretty big stalk, about two feet high, with some such-like leaves growing thereon, but smaller ; at the top whereof stand, in a long spike, many small brownish flowers, which turn into hard three-square shining brown seed, like the garden patience before described. This root grows large, with many branches of great fibres, yellow on the outside, and somewhat pale yellow within, with some discoloured veins, like the rhubarb first described, but much less, especially when it is dry.

Place and Time. These also grow in gardens ; they flower in June, and the seed is ripe in July.

Government and Virtues. Mars claims predominancy over all the wholesome herbs : a drachm of the dried root of monk's rhubarb, with a scruple of ginger, made into powder and taken fasting in a draught or mess of warm broth, purgeth choler and phlegm downwards, very gently and safely, without danger : the seed thereof, contrarily, doth bind the belly, and helpeth to slay any sort of lask or bloody flux. The distilled water thereof is very profitably used to heal scabs, as also foul ulcerous sores, and to allay the inflammation of them. The juice of the leaves or roots, or the decoction of them in vinegar, is used as a most effectual remedy to heal scabs and running sores.

The bastard-rhubarb hath all the properties of the monks rhubarb, but is more effectual for both inward and outward diseases. The decoction thereof, with vinegar, dropped into the ears, taketh away the pains ; gargled in the mouth, taketh away the tooth-ach; and, being drunk, cureth the jaundice. The seed thereof health the gnawing and griping pains of the stomach, and taketh away loathing. The root thereof helpeth the ruggedness of the nails, and, being boiled in wine, helpeth the swelling of the throat, commonly called the king's evil, as also the swellings of the kernels of the ears. It helpeth them that are troubled with the stone, proveketh urine, and helpeth the dimness of the si.ht. The roots of this bastard rhubarb are used in opening and purging diet- drinks with other things to open the liver, and to cleanse and cool the blood.

The properties of that which is called the English rhubarb are the same with the former, but much more effectual, and hath all the properties of the true Indian rhubarb, except the force in purging, wherein it is but of half the strength thereof, and therefore a double quantity mull be used : it likewise hath not that bitterness and astriction ; in other things it worketh almost in an equal quality, which are these ; it purgeth the body of choler and phlegm, being either taken of itself, made into powder and drunk in a draught of white wine, or steeped therein all night, and taken fasting, or put among other purges, as shall be thought convenient, cleansing the stomach, liver, and blood, opening obstructions, and helping those griefs that come there of; as the jaundice, dropsy, swelling of the spleen, tertian and day agues, and pricking pains in the sides ; and it also stayeth spitting of blood. The powder taken with cassia dissolved, and a little Venice turpentine, cleanseth the reins, and strengtheneth them, and is very effectual to stay the running of the reins. It is also given for the pains and swellings in the head, for those that arc troubled with melancholy, and helpeth the gout and cramp. The powder of rhubarb, taken with a little munimia and madder- roots, in some red wine, dissolveth clotted blood in the body, happening by any fall or bruise, and healeth burstings and broken parts as well inward as outward; the oil, likewise, wherein it hath been boiled, worketh the like effects; it is used to heal those ulcers that happen in the eyes and eye-lids, being steeped and strained ; as also to assuage swellings and inflammations ; and, applied with honey, or boiled in wine, it taketh away all black and blue spots or marks. Whey or white wine are the best liquors to steep it in, and thereby it worketh more effectual in opening obstructions, and purging the stomach and liver.

GROTE RONDBLADERIGE ZURING, BASTAARD RABARBER (Rumex obtusifolium)

Beschrijving. DEZE heeft diverse grote, ronde, dunne, geelgroene bladeren, die vanuit de wortel een beetje gegolfd boven de randen oprijzen, elk (landend op een dikke en lange bruinachtige voetsteel; waaruit een vrij grote stengel oprijst, ongeveer 60 cm hoog, met enkele soortgelijke bladeren die daaraan groeien, maar kleiner; bovenaan staan, in een lange aar, vele kleine bruinachtige bloemen, die zich ontwikkelen tot harde, driehoekige, glanzend bruine zaden, zoals het eerder beschreven tuingeduld. Deze wortel wordt groot, met vele takken met dikke vezels, geel aan de buitenkant en enigszins lichtgeel van binnen, met enkele verkleurde nerven, zoals de rabarber die eerst werd beschreven, maar veel minder, vooral als het droog is.

Plaats en tijd. Deze groeien ook in tuinen; ze bloeien in juni en het zaad is rijp in juli.

Regering en deugden. Mars claimt voorrang over alle heilzame kruiden: een drachme van de gedroogde wortel van monniksrabarber, met een scrupule gember, tot poeder vermalen en nuchter ingenomen in een teug of kom van warme bouillon, spoelde gal en slijm heel zachtjes en veilig naar beneden, zonder gevaar: het zaad daarvan daarentegen verbindt de maag en helpt om elke soort van abces of bloedige vloed te doden. Het gedestilleerde water ervan wordt zeer nuttig gebruikt om korsten te genezen, evenals vieze, zweren en om de ontsteking ervan te verlichten. Het sap van de bladeren of wortels of een afkooksel ervan in azijn, wordt gebruikt als een zeer effectief middel om korsten en etterende wonden te genezen.

De bastaardrabarber heeft alle eigenschappen van de monniksrabarber, maar is effectiever voor zowel inwendige als uitwendige ziekten. Een afkooksel ervan, met azijn, in de oren gedruppeld, verlicht de pijn; gorgelend in de mond, verlicht het kiespijn; en gedronken, geneest het geelzucht. Het zaad ervan geneest de knagende en krampende maagpijn en neemt walging weg. De wortel ervan verlicht de ruwheid van de nagels en gekookt in wijn, verlicht het de zwelling van de keel, algemeen bekend als de koningskwaal, evenals de zwelling van de oor korrels. Het helpt mensen die last hadden van nierstenen, urineproductie en duizeligheid. De wortels van deze bastaardrabarber worden gebruikt voor het openen en zuiveren van dieetdranken, samen met andere middelen om de lever te openen en het bloed te reinigen en te verkoelen.

De eigenschappen van de Engelse rabarber zijn dezelfde als die van de eerste, maar veel effectiever en met alle eigenschappen van de echte Indiase rabarber, behalve de zuiverende werking. Deze is maar half zo sterk en daarom moet een dubbele hoeveelheid worden gebruikt. Ook heeft de rabarber niet die bitterheid en samentrekkende werking. Op andere vlakken werkt de rabarber bijna even goed: het zuivert het lichaam van gal en slijm. Het kan op zichzelf worden genomen, tot poeder worden vermalen en in een teug witte wijn worden gedronken of de hele nacht daarin worden geweekt en op nuchtere maag worden ingenomen. Het kan ook worden toegevoegd aan andere zuiverende middelen, afhankelijk van wat geschikt wordt geacht. Het reinigt de maag, de lever en het bloed, maakt verstoppingen los en verhelpt de klachten die daaruit voortvloeien, zoals geelzucht, waterzucht, miltzwelling, koorts en koorts en stekende pijn in de flanken. Ook het spugen van bloed wordt erdoor tegengegaan. Het poeder, opgelost in cassia en een beetje Venetiaanse terpentijn, reinigt en versterkt de aderen en is zeer effectief om de aderen soepel te houden. Het wordt ook gegeven tegen hoofdpijn en zwellingen, voor mensen die last hebben van melancholie en het helpt tegen jicht en krampen. Rabarberpoeder, ingenomen met een beetje mummie en meekrapwortels in wat rode wijn, loste gestold bloed op dat ontstond bij een val of kneuzingen geneest scheurtjes en gebroken delen zowel van binnen als van buiten; de olie, waarin het gekookt is, heeft dezelfde effecten; het wordt gebruikt om zweren te genezen die in de ogen en oogleden ontstaan als ze geweekt en gespannen zijn; en ook om zwellingen en ontstekingen te verzachten; en aangebracht met honing of gekookt in wijn, verwijdert het alle zwarte en blauwe vlekken of vlekken. Wei of witte wijn zijn de beste dranken om het in te weken en daardoor werkt het effectiever bij het openen van verstoppingen en het zuiveren van de maag en lever.

MEADOW RUE.

Description. MEADOW RUE riseth up with a yellow stringy root, much spreading in the ground, and shooting forth new sprouts round about, with many herby green stalks, two feet high, crested, set with joints here and there, and many large leaves on them below, being divided into smaller leaves, nicked or dented in the fore part of a sad green colour on the upper side, and pale green underneath. Towards the top of the stalk there shooteth forth divers short branches, on every one whereof there stand two, three, or four, small round heads or buttons, which breaking, the skin that incloseth them shows forth a tuft of pale greenish -yellow threads; which falling away, there come in their places small three-cornered cods, wherein is contained small, long, and round, seed. The plant hath a strong unpleasant smell.

Place. It groweth in many places in England, in the borders of moist meadows, and by ditch sides.

Time. It flowereth about July, or the beginning of August.

Government and Virtues. Dioscorides saith, that this herb, bruised and applied, perfectly healeth old sores : and the distilled water of the herb and flowers doth the like. It is used by some, among other pot-herbs, to open the body ; but the roots washed clean, boiled in ale, and drunk, are more opening than the leaves. The root, boiled in water, and the places of the body most troubled with vermin or lice washed therewith, while it is warm, destroyeth them utterly. In Italy it is used against the plague, and in Saxony against the jaundice. Pliny writeth, that there is such friend/hip between it and the fig-tree, that it prospereth no where so well as under that tree, and delighteth to grow in sunny places. It is an enemy to the toad, as being a great enemy to poison. The ancient astrologers declare the herb hath a property of making a man chaste; but a woman it fills with lust.

WEIDE RUIT. (Thalictrum flavum)

Beschrijving. WEIDE RUIT verrijst met een gele, draderige wortel, die zich sterk verspreidt in de grond en rondom nieuwe scheuten uitschiet, met vele kruidige groene stengels, zestig centimeter hoog, gekamd, hier en daar bezet met gewrichten en vele grote bladeren aan de onderkant, verdeeld in kleinere bladeren, gekerfd of gedeukt aan de voorkant, met een droevige groene kleur aan de bovenkant en lichtgroen aan de onderkant. Naar de top van de stengel toe pronken diverse korte takjes, op elk waarvan twee, drie of vier kleine ronde knoppen staan, die breken en de huid die ze omhult een plukje licht groengele draden laat zien; als ze afvallen, komen er kleine driehoekige aderen in de plaats, waarin zich kleine, lange en ronde zaden bevinden. De plant heeft een sterke, onaangename geur.

Plaats. Het groeit op veel plaatsen in Engeland, aan de randen van vochtige weilanden en langs slootkanten.

Tijd. De bloei vindt plaats omstreeks juli of begin augustus.

Bestuur en Deugden. Dioscorides zegt dat dit kruid, gekneusd en aangebracht, oude zweren perfect geneest: en het gedestilleerde water van het kruid en de bloemen doet hetzelfde. Sommigen gebruiken het, onder andere potkruiden, om het lichaam te openen; maar de wortels, schoongewassen, gekookt in bier en gedronken, openen meer dan de bladeren. De wortel gekookt in water en de lichaamsdelen die het meest geplaagd werden door ongedierte of luizen ermee gewassen terwijl het warm was vernietigd ze volledig. In Italië wordt het gebruikt tegen de pest en in Saksen tegen geelzucht. Plinius schrijft dat er zo'n vriendschap bestaat tussen de boom en de vijgenboom, dat het nergens zo goed gedijt als onder die boom en graag groeit op zonnige plaatsen. Het is een vijand van de pad, net als een grote vijand van vergif. De oude astrologen beweren dat het kruid de eigenschap heeft een man kuis te maken; maar een vrouw vervult het met lust.

GARDEN RUE.

GARDEN RUE is so well known, both by this name and the name Herb of Grace, that I shall not write any description of it, but shall only shew the virtues of it as followeth :

Government and Virtues. It is an herb of the Sun, and under Leo. It provoketh urine, being taken either in meat or drink. The seed thereof, taken in wine, is an antidote against: all dangerous medicines or deadly poisons. The leaves taken either by themselves, or with figs and walnuts, is called Mithridates counter-poison against the plague, and causeth all venomous things to become harmless. Being often taken in meat or drink, it abateth venery, and destroyeth the ability to beget children. A decoction made thereof, with some dried dill leaves and flowers, easeth all pains, inwardly drunk, and outwardly applied warm to the place grieved. The same, being drunk, helpeth the pains both of the chest and sides, as also coughs and hardness of breathing, the inflammation of the lungs, and the tormenting pains of the sciatica and of the joints, being anointed or laid to the places, as also the shaking fits of agues by taking a draught before the fit. Being boiled or infused in oil, it is good to help the wind cholic ; it killeth and driveth forth the worms of the belly, if it be drunk after it is boiled in wine to the half with a little honey. It helpeth the gout or pains in the joints of hands, feet, or knees, applied thereunto : and with figs it helpeth the dropsy, being bathed therewith ; being bruised, and put into the nostrils, it stayeth the bleeding thereof. It taketh away wheals and pimples, if, being bruised with a few myrtle leaves, it be made up with wax and applied. It cureth the morphew, and taketh away all sorts of warts, if boiled in wine with some pepper and nitre, and the places rubbed therewith ; and, with alum and honey, helpeth the dry scab, or any tetter or ring-worm. The juice thereof, warmed in a pomegranate shell or rind, and dropped into the ears, helpeth the pains of them. The juice of it and fennel, with a little honey, and the gall of a cock put thereto, helpeth the dimness of the eye-sight. An ointment made of the juice thereof, with oil of roses, ceruse, and a little vinegar, cureth St. Anthony's fire, and all foul running sores in the head ; and the (linking ulcers of other parts. The antidote used by Mithridates every morning fading to secure himself from any poison or infection was this : Take twenty leaves beaten together into a mass with twenty juniper berries, which is the quantity appointed for every day. Another electuary is made thus : Take of nitre, pepper, and cummin feed of each equal parts ; of the leaves of rue, clean picked, as much in weight as all the other three ; beat them well together, and put to it as much honey as will make it into an electuary (but you must first steep your cummin-reed in vinegar twenty-four hours, and then dry it, or rather toast: it in a hot fire-shovel, or in an oven ;) and it is a remedy for the pains of griefs of the chest or stomach of the spleen, belly, or sides ; of the liver, by obstructions of the reins and bladder, by the stopping of urine.

RUIT. (Ruta graveolens)

RUIT is zo bekend, zowel onder deze naam als onder de naam Kruid van Genade, dat ik er geen beschrijving van zal geven, maar alleen de volgende deugden ervan zal laten zien:

Regering en Deugden. Het is een kruid van de Zon en onder Leeuw. Het veroorzaakt urineproductie, ingenomen in vlees of drank. De zaden ervan, ingenomen in wijn, zijn een tegengif tegen alle gevaarlijke medicijnen of dodelijke vergiften. De bladeren, hetzij op zichzelf, hetzij met vijgen en walnoten, worden Mithridates-tegengif tegen de pest genoemd en zorgden ervoor dat alle giftige stoffen onschadelijk werden. Vaak ingenomen in vlees of drank, vermindert het de lust en vernietigd het vermogen om kinderen te verwekken. Een aftreksel ervan, gemaakt met wat gedroogde dilleblaadjes en bloemen, verlicht alle pijn, inwendig gedronken en uitwendig warm aangebracht op de bedroefde plek. Als men hetzelfde dronk, helpt het tegen pijn op de borst en in de zij, tegen hoesten en kortademigheid, tegen longontsteking en tegen de kwellende pijnen van ischias en gewrichten. Het werd op die plaatsen ingesmeerd of neergelegd en ook tegen koortsaanvallen door er vóór de aanval een teug van te nemen. Gekookt of in olie getrokken, is het goed tegen winderigheid; het doodt en verdrijft de wormen in de buik, als het gedronken wordt nadat het half in wijn is gekookt met een beetje honing. Het helpt tegen jicht of pijn in de gewrichten van handen, voeten of knieën, als het daarop werd aangebracht; en met vijgen helpt het tegen waterzucht, als men ermee baadde; gekneusd en in de neusgaten gestopt, stelpt het bloeden ervan. Het verwijdert bultjes en puistjes, als het, gekneusd met een paar mirteblaadjes, met was wordt aangevuld en aangebracht. Het geneest het morfeem en verwijdert allerlei soorten wratten, als het in wijn wordt gekookt met wat peper en salpeter en de plekken ermee worden ingewreven; en met aluin en honing, helpt het tegen een droge korst of elke vorm van tetter of ringworm. Het sap ervan, verwarmd in een granaatappelschil en in de oren gedruppeld, verlicht de pijn ervan. Het sap ervan en venkel, met een beetje honing en wat gal van een haan eraan toegevoegd, hielpen tegen de wazigheid van het zicht. Een zalf gemaakt van het sap ervan, met rozenolie, loodwit en een beetje azijn, geneest het Antoniusvuur en alle vieze, doorkomende wonden op het hoofd; en de verbindende zweren van andere delen. Het tegengif dat Mithridates elke ochtend gebruikte om zichzelf te beschermen tegen vergiftiging of infectie was dit: Neem twintig bladeren samen geklopt tot een massa met twintig jeneverbessen, wat de voorgeschreven hoeveelheid is voor elke dag. Een andere likkepot wordt als volgt gemaakt: Neem salpeter, peper en komijnzaad, van elk gelijke delen; van de bladeren van wijnruit, schoon geplukt, evenveel in gewicht als alle andere drie; klop ze goed samen en voeg er zoveel honing aan toe als nodig is voor een likkepot (maar je moet je komijn zaad eerst vierentwintig uur in azijn laten weken en het dan drogen of liever roosteren: het in een heet vuurschep of in een oven;) en het is een remedie tegen de pijnen van verdriet van de borst of maag, van de milt, buik of zijkanten; van de lever, door obstructies van de aderen en blaas, door het stoppen van urine.

RUPTURE-WORT.

Description. THIS spreadeth very many small branches round about upon the ground, about a span long, divided into many parts, full of small joints set very thick together, whereat come forth two very small leaves of a yellowish green colour, branches and all, where groweth forth also a number of exceeding fm ill yellowish flowers, scarce to be discerned from the stalks and leaves, which turn into seeds as small as the very dud. The root is very -long and small, thrusting down deep into the ground. This hath no smell nor taste at first, but afterwards hath a little astringent taste, without any manifest heat, yet a little bitter and sharp.

Place. It groweth in dry, sandy, rocky, places.

Time. It is fresh and green all the summer.

Government and Virtues. This herb is under the dominion of Saturn. Rupture-wort hath not its name in vain, for it is found by experience to cure the rupture, not only in children, but also in grown persons, if the disease be not too inveterate, by taking a drachm of the powder of the dried herb every day in wine, or the decoction made in wine and drunk, or the juice or distilled water of the green herb taken in the same manner ; and helpeth all other fluxes either in men or women ; vomitings also, and the gonorrhea, or running of the reins, being taken any of the ways aforesaid. It doth also most assuredly help those that have the stranguary, or are troubled with the stone or gravel. The same also much helpeth all stitches in the side, all griping pains in the stomach or belly, the obstructions of the liver, and cureth the yellow jaundice likewise. It killeth also the worms in children ; being outwardly applied, it heals wounds, and helps defluxions of rheum from the head to the eyes, nose, and teeth, being bruised green and bound thereto. It also drieth up the moisture of fistulous ulcers, or any other that are foul and spreading.

BREUK KRUID. (Herniaria glabra)

Beschrijving. DIT verspreidt zich over de grond met zeer veel kleine takjes, ongeveer een span lang, verdeeld in vele delen, vol met kleine, dicht op elkaar geplaatste gewrichten, waaruit twee zeer kleine blaadjes met een geelgroene kleur tevoorschijn komen, inclusief takjes. Hieruit groeien ook een aantal buitengewoon lelijke, geelachtige bloemen, nauwelijks te onderscheiden van de stengels en blaadjes, die zich ontwikkelen tot zaden zo klein als de spruit zelf. De wortel is erg lang en klein en dringt diep de grond in. Dit kruid heeft aanvankelijk geen geur of smaak, maar heeft later een licht wrange smaak, zonder enige duidelijke hitte, maar toch een beetje bitter en scherp.

Plaats. Het groeit op droge, zanderige, rotsachtige plaatsen.

Tijd. Het is de hele zomer fris en groen.

Regering en deugden. Dit kruid staat onder de heerschappij van Saturnus.

Breuk kruid heeft zijn naam niet voor niets, want uit ervaring is gebleken dat het de breuken geneest, niet alleen bij kinderen, maar ook bij volwassenen, als de ziekte niet te hardnekkig is, door dagelijks een drachme van het poeder van het gedroogde kruid in wijn te nemen of het afkooksel gemaakt in wijn en gedronken of het sap of gedestilleerd water van het groene kruid op dezelfde manier ingenomen; en het helpt alle andere vloeiingen, zowel bij mannen als vrouwen; ook braken en gonorroe of loopneus, wanneer het op een van de bovengenoemde manieren werd ingenomen. Het helpt ook zeer zeker degenen die last hebben van wurggreep of last hebben van steen of grind. Hetzelfde helpt ook veel bij alle steken in de zij, alle krampen in de maag of buik, leververstoppingen en geneest eveneens de gele geelzucht. Het doodt ook de wormen bij kinderen; Uitwendig aangebracht, geneest het wonden en helpt het bij het afvoeren van verkoudheidsvocht van het hoofd naar de ogen, neus en tanden, door het groen te kneuzen en eraan te hechten. Het droogt ook het vocht uit van fistelzweren of andere zweren die vies zijn en zich uitbreiden.

RYE.

Government and Virtues. RYE is more digesting than wheat. The bread and the leaven thereof ripeneth and breaketh imposthumes, biles, and other swellings : the meal of rye, put between a double cloth, moistened with a little vinegar, and heated in a pewter dish, and bound fast to the head while it is hot, doth much ease the continual pains of the head. Mathiolus saith, that the ashes rye-straw, put into water, and suffered therein a day and a night, will heal the chops of the hands or feet.

ROGGE. (Secale cereale)

Regering en deugden. ROGGE is beter verteerbaar dan tarwe. Het brood en de zuurdesem ervan rijpen en breken een zwelling met pus; een abces, gal en andere zwellingen: het roggemeel, tussen een dubbele doek gelegd, bevochtigd met een beetje azijn en verwarmd in een tinnen schaal en vastgebonden aan het hoofd terwijl het heet is, verlicht de aanhoudende hoofdpijn aanzienlijk. Matthiolus zegt dat de as van roggestro, in water gelegd en daarin een dag en een nacht verdragen, de wonden van handen of voeten zal genezen.

RICE.

Description. THIS grain, or corn, riseth up with a stronger stalk than wheat, about a yard high, with sundry joints, and a large thick leaf at each of them, like the reed ; at the top it beareth a spiked tuft spread into branches, whose blooming is said to be purplish, with the seed standing severally on them inclosed in a hard brown straked husk, and an arm at the head of every one of them ; which, being hulled, is very white of the bigness almost of wheat-corns blunt at both ends.

Names. Rice is called in Latin oriza, and the Italians call it rizo, the French ris.

Place and Time. This grain originally was brought out of the East Indies here in many places it yieldeth two crops in a year, being the chiefess corn they live upon, and not with them only, but through all Ethiopia and Africa and thence hath been brought into Syria, Egypt, Italy, &c. It delighteth to grow in moist grounds, and is ripe about the middle of autumn.

Government and Virtues. It is a solar grain. The physical use thereof is chiefly to stay the lask and fluxes of the stomach and belly, especially if it be a little parched before it be used, and steel quenched in the milk wherein it is boiled, being somewhat binding and drying; it is thought also to increase seed, being boiled in milk, and some sugar and cinnamon put thereto ; the flower of rice is of the same property, and is sometimes also put into cataplasms that are applied to repel humours from flowing or falling to the place, and is also conveniently applied to women's breasts, to stay inflammations therein.

RIJST. (Oryza sativa)

Beschrijving. DEZE graansoort of koren is opgegroeid met een sterkere stengel dan tarwe, ongeveer een meter hoog, met diverse gewrichten en een groot dik blad aan elk ervan, zoals riet; bovenaan draagt het een puntige pluk die zich over takken uitstrekt, waarvan men zegt dat de bloei paarsachtig is, met de zaden die afzonderlijk erop staan, omsloten door een harde bruine, gegroefde schil en een arm aan de kop van elk van hen; die, gepeld, zeer wit is, bijna zo groot als tarwekorrels, stomp aan beide uiteinden.

Namen. Rijst wordt in het Latijn Oryza genoemd en de Italianen noemen het rizo, het Franse ris.

Plaats en tijd. Deze graansoort werd oorspronkelijk uit Oost-Indië gehaald. Op veel plaatsen leverde het hier twee oogsten per jaar op, omdat het de belangrijkste maïs was waar ze van leefden en niet alleen daarmee, maar door heel Ethiopië en Afrika en vandaar is het naar Syrië, Egypte, Italië enz. gebracht. De plant groeit graag in vochtige grond en is rijp rond het midden van de herfst.

Regering en deugden. Het is een zonnegraan. Het fysieke gebruik ervan is voornamelijk om de maag en darmen te kalmeren, vooral als het een beetje uitgedroogd wordt voordat het gebruikt wordt en het wordt geblust in de melk waarin het gekookt wordt, waardoor het enigszins bindt en uitdroogt; men denkt ook dat het zaad vermeerdert door het te koken in melk met wat suiker en kaneel; de rijstbloem heeft dezelfde eigenschappen en wordt soms ook gebruikt in cataplasma' s die worden gebruikt om levensgeesten af te weren van de plaats waar ze stromen of vallenen wordt ook vaak toegepast op vrouwenborsten om ontstekingen daarin te stoppen.

SWEET OR AROMATICAL REED.

Kinds and Names. THERE is one sort called calamus aromaticus Mathioli, Mathiolus' s aromatical reed ; a second called calamus aromaticus Syriacus vel Arabicus suppostivus, the supposed Syrian or Arabian aromatical reed ; and the third, the true acorus of Dioscorides, or sweet-smelling reed, called in shops calamus aromaticus, and likewise acorus verus, sive calamus officinarum.

Description. 1 Mathiolus's aromatical reed. This groweth with an upright tall stalk, set full of joints at certain spaces up to the top, (not hollow, but sluffed full of a white spongeous pith of a gummy taste, somewhat bitter, and of the bigness of a man's finger,) and at every one of them a long narrow leaf of a dark-green colour, smelling very sweet, differing therein from all other kinds of reeds ; on the tops whereof groweth a bushy or feather-like panicle, resembling those of the common reed. The root is knobby, with divers heads thereat, whereby it increaseth and shooteth forth new heads of leaves, smelling also very sweet, having a little binding taste, and sharp withal.

2. The supposed Syrian or Arabian aromatical reed riseth up from a thick root three or four inches long, big at the head, and small at the bottom, with one stalk, sometimes more, two cubits high, being straight, round, smooth, and easy to break into splinters ; full of joints, and about a finger's thickness, hollow and spungy within of a whitish yellow colour; the stalk is divided into other branches, and they again into other smaller ones, two usually set together at a joint, with two leaves under them' likewise, very like unto the leaves of lysimachia, the willow-herb, or loosestrife, but less, being an inch and an half long compassing the stalk at the bottom, withs sundry veins running all the length of them from the joints rise long stalks, bearing sundry small yellow flowers, made of leaves like also unto lysimachia, with a small pointel in the middle, after which follow small blackish long heads or seedvessels, pointed at the end, and having in them small blackish seed : the stalk hath little or no scent, yet not unpleasant, as Alpinus saith, being bitter, with a little acrimony therein ; but Bauhinus saith, it is of an aromatical taste, and very bitter.

3.The sweet-smelling reed, or calamus officinarum, or acorus verus, hath many flags, long and narrow fresh green leaves, two feet long, or more ; yet oftentimes somewhat brownish at the bottom, the one rising or growing out of the side of the other.

in the same manner that other flags or flower-de-luces grow, which are thin on both sides, and rigid or thickest in the middle ; the longest, for the most part, standing in the midst, and some of them as it were curled or plaited towards the ends or tops of them; smelling very sweet, as well when they are green and fresh as when they are dried and kept a long time ; which do so abide in a garden a long time, as though it never did nor never would bear flower ; the leaves every year drying down to the ground, and shooting out fresh every spring ; but, after three or four years abiding in a place, it shooteth forth a narrow long leaf by itself, flat like unto the other leaves, especially from the middle upwards ; but from the bottom to the middle it is flat, at which place consist forth one long round head, very seldom two, in form and bigness like unto the catkin or aglet of the hasel-nut tree, growing upright, and of the length and thickness of one's finger, or rather bigger ; set with several small lines or divisions, like unto a green pine-apple; of a purplish green colour for the most: part; out of which bunches shoot forth small pale whitish flowers, consisting of four small leaves a-piece, without so good a scent as the leaves, falling quickly away, and not yielding any seed. The root is thick and long, lying under the surface of the ground, shooting forward, and with small roots or suckers on all sides, like unto the garden valerian, whitish on the outside, or greenish if it lie above the ground, and more pale or whitish on the inside, with many joints thereabouts, and whereat it hath or doth shoot forth long thick fibres underneath, whereby it taketh strong hold in the ground.

Place and Time. The first is said by Mathiolus, and others, to grow in India, Syria, and Judea ; the dry stalks of the second are said to grow at the foot of Mount Libanus, in Syria, not far from Tripoli, in the wet grounds there ; the third in sundry moist: places in Egypt, and by the lake Gennesareth in Judaea, and in divers places of Syria and Arabia.

The other calamus of the /hops, or true accrus, groweth in many places of Turkey In moist: grounds, whence the largest: roots, the firmest, whitest, and sweetest, are brought unto us ; it groweth also in Russia and thereabouts, in great plenty. It is sometimes found in moist: grounds in Yorkshire, and the northern parts of England.

Government and Virtues. These reeds are under the dominion of Venus of a temperate quality. The calamus of Dioscorides, he saith, hath these properties: it provoketh urine, and, boiled with grass-roots and smallage, It helpeth those that have the dropsy ; it fortifieth the reins, and is good against the stranguary, and is also profitable for those that have the rupture ; the fumes of it, taken through a tobacco-pipe, either by itself or with some dried turpentine, cure a cough ; ft is nut into baths for women to sit in ; also in clysters to case pains.

It is used in mollifying oils and plaisters, that serve to ripen hard imposthumes, as also for the sweet scent thereof. Galen faith, it being of a temperature moderate, between heat and cold, and somewhat astringent, and having a very little acrimony, it is profitably used among other things that help the liver and stomach, doth provoke urine, is used with other things in fomentations for inflammations, and gently to move the courses. Dioscorides saith, that the sweet flag is good to provoke urine, if the decoction thereof be drunk. It helpeth to ease pains in the sides, liver, and breast, as also to ease the griping pains of the cholic and cramp, and is good against: ruptures; it wastes the spleen, helps the stranguary, and bitings of venomous creatures. It is also good in baths for women to fit in, for distempers of the womb. The juice dropped into the eyes, drieth rheums therein, and cleareth the sight, taking away all films that may hurt them.

The root is of much use in all antidotes against: poison or infection ; it is a good remedy against a stinking breath, to take the root fasting every morning for some time together. The hot fumes of the decoction made in water, and taken in at the mouth through a funnel, are good to help those that are troubled with a cough. A drachm of the powder of the roots, with as much cinnamon, taken in a draught of wormwood wine, is good to comfort and strengthen a cold weak stomach: the decoction thereof is good against: convulsions or cramps, and for falls and inward bruises. An oxymel or syrup made hereof in this manner is effectual for all cold spleens and livers: Take of the roots of acorns, one pound ; wash and pick them clean, then bruise them, and steep them for three days in vinegar, after which time let them be boiled together to the consumption of the one half of the vinegar, which being strained, set to the fire again, putting thereto as much honey as is sufficient to make it into a syrup ; an ounce of this syrup in the morning, in a small draught of the decoction of the same roots, is sufficient for a dose ; the whole roots, preserved either in honey or sugar, are effectual for the same purposes ; but the green roots preserved, are better than the dried roots, which are first steeped and then preserved. It likewise mollifieth hard tumours in any part of the body.

ZOET OF AROMATISCH RIET. (Acorus calamus, Swertia chirayita)

Soorten en namen. Er is één soort genaamd calamus aromaticus Mathioli, het aromatische riet van Matthiolus; een tweede soort genaamd calamus aromaticus Syriacus vel Arabicus suppostivus, het veronderstelde Syrische of Arabische aromatische riet; en de derde, de echte Acorus van Dioscorides of zoetgeurend riet, in winkels calamus aromaticus genoemd en eveneens Acorus verus, sive calamus officinarum.

Beschrijving. 1. Het aromatische riet van Matthiolus. Deze groeiwijze met een rechtopstaande, hoge stengel, op bepaalde plaatsen tot aan de top vol met gewrichten (niet hol, maar vol met een wit, sponsachtig merg, met een gomachtige smaak enigszins bitter en zo dik als een mensenvinger)en aan elk blad een lang, smal, donkergroen blad, dat zeer zoet ruikt en zich daarin onderscheidt van alle andere rietsoorten; op de toppen daarvan groeit een bossige of veerachtige pluim, die lijkt op die van gewoon riet. De wortel is knobbelig, met diverse hoofdjes, waardoor het groeit en nieuwe bladhoofdjes krijgt, die eveneens zeer zoet ruiken, een licht bindende en scherpe smaak hebben.

2. Het veronderstelde Syrische of Arabische aromatische riet, dat oprees uit een dikke wortel van drie of vier inch lang, groot aan de kop en smal aan de onderkant, met één stengel, soms meer, twee el hoog, die recht, rond, glad en gemakkelijk in splinters te breken was; vol gewrichten en ongeveer een vinger dik, hol en sponsachtig van binnen, met een witachtig gele kleur; De stengel is verdeeld in andere takken en deze weer in kleinere, twee meestal samen gezet op een gewricht, met twee bladeren eronder, eveneens zeer gelijkend op de bladeren van Lysimachia, het wilgenroosje of de kattenstaart, maar kleiner, 2,8 cm lang, de stengel aan de onderkant omsluitend, met diverse nerven die over de hele lengte vanaf de gewrichten lopen. Lange stengels, dragen diverse kleine gele bloemen, gemaakt van bladeren zoals ook Lysimachia, met een klein puntig puntje in het midden, waarna kleine zwartachtige lange hoofdjes of zaadvaatjes volgen, puntig aan het uiteinde en met daarin kleine zwartachtige zaden: de stengel heeft weinig of geen geur, maar niet onaangenaam, zoals Alpinus zegt, bitter zijn, met een beetje wrangheid erin; maar Bauhinus zegt, het heeft een aromatische smaak en is zeer bitter.

3. Het zoetgeurende riet of calamus officinarum of Acorus verus, heeft veel vliezen, lange en smalle, frisgroene bladeren, twee voet lang of meer; maar vaak ook wat bruinig aan de onderkant, waarbij de ene uit de zijkant van de andere omhoog komt of groeit.

op dezelfde manier groeien andere vlaggen of bloemtrossen, die aan beide kanten dun zijn en in het midden het stijf of dikst; de langste staan voor het grootste deel in het midden en sommige zijn als het ware gekruld of gevlochten naar de uiteinden of toppen toe; ze ruiken erg zoet, zowel wanneer ze groen en vers zijn als wanneer ze gedroogd en lang bewaard zijn; die zo lang in een tuin blijven staan, alsof er nooit bloemen zouden komen of bloeien; de bladeren drogen elk jaar op tot op de grond en schieten elk voorjaar weer nieuw uit; maar na drie of vier jaar op een bepaalde plek te hebben gestaan, schiet er vanzelf een smal lang blad uit, plat als de andere bladeren, vooral van het midden naar boven; maar van onder naar het midden is het plat, op die plaats bestaat het uit één lange ronde kop, zeer zelden twee, in vorm en grootte als het katje of ringetje van de hazelnootboom, rechtopstaand groeiend en zo lang en dik als een vinger of liever nog groter; bezet met verschillende kleine lijnen of verdelingen, zoals een groene dennenappel; voor het grootste deel paarsgroen; uit deze trossen schieten kleine, lichtwitachtige bloemen, die elk uit vier kleine blaadjes bestaan, maar niet zo'n aangename geur hebben als de blaadjes zelf. Ze vallen snel af en geven geen zaad. De wortel is dik en lang, ligt onder de grond, schiet naar voren en heeft kleine wortels of uitlopers aan alle kanten, zoals de tuinvaleriaan, witachtig aan de buitenkant of groenachtig als het boven de grond ligt en bleker of witachtiger aan de binnenkant, met veel gewrichten eromheen en waaraan het lange dikke vezels heeft of uitspruit, waardoor het stevig in de grond vastzit.

Plaats en tijd. De eerste groeit volgens Matthiolus en anderen in India, Syrië en Judea; de droge stengels van de tweede groeien naar verluidt aan de voet van de berg Libanon in Syrië, niet ver van Tripoli, in de vochtige gronden aldaar; de derde op diverse vochtige plaatsen in Egypte en bij het meer van Genezareth in Judea en op diverse plaatsen in Syrië en Arabië.

De andere kalmoes van de bomen of echte Acorus groeit op veel plaatsen in Turkije in vochtige gronden, waarvan de grootste wortels, de stevigste, witste en zoetste, tot ons zijn gebracht; Het groeit ook in grote hoeveelheden in Rusland en omstreken. Soms wordt het gevonden op vochtige gronden in Yorkshire en de noordelijke delen van Engeland.

Regering en deugden. Deze rietsoorten staan onder de heerschappij van Venus en zijn van gematigde kwaliteit. De kalmoes van Dioscorides, zegt hij, heeft de volgende eigenschappen: het wekt urine op en gekookt met gras en selderij, helpt het degenen die waterzucht hebben; het versterkt de aderen en is goed tegen verstikking en is ook heilzaam voor degenen die een breuk hebben; de dampen ervan, ingenomen door een tabakspijp, hetzij op zichzelf of met wat gedroogde terpentijn, genezen hoest; het wordt gebruikt in baden voor vrouwen om in te zitten; ook in klysma's om pijn te verzachten.

Het wordt gebruikt in verzachtende oliën en pleisters, die dienen om een zwelling met pus, een abces te laten rijpen en ook vanwege de zoete geur ervan. Galenus' geloof, dat het een gematigde temperatuur heeft, tussen warm en kouden enigszins samentrekkend en een beetje bitter, wordt het met succes gebruikt naast andere middelen die de lever en maag helpen, het stimuleert de urineproductie, wordt samen met andere middelen gebruikt als kompres tegen ontstekingen en om de urinewegen te kalmeren. Dioscorides zegt dat kalmoes goed is om de urineproductie te stimuleren, als het aftreksel ervan wordt gedronken. Het helpt pijn in de zij, lever en borst te verlichten, evenals de zeurende pijn van gal en krampen en is goed tegen rupturen; het verkwist de milt, helpt tegen verstikking en bijtwonden van giftige dieren. Het is ook goed in baden voor vrouwen om in te passen, bij baarmoederaandoeningen. Het sap dat in de ogen werd gedruppeld, droogde het reuma daarin op en maakte het zicht helder, waarbij alle sluiers die schadelijk konden zijn, werden verwijderd.

De wortel is zeer nuttig als tegengif tegen vergiftiging of infectie; het is een goed middel tegen een stinkende adem, door de wortel elke ochtend een tijdje vastend in te nemen. De hete dampen van het afkooksel, gemaakt in water en via een trechter in de mond ingenomen, zijn goed om te helpen bij hoest. Een drachme van het poeder van de wortels, met evenveel kaneel, ingenomen in een teug alsemwijn, is goed om een koude, zwakke maag te troosten en te versterken; het afkooksel ervan is goed tegen stuiptrekkingen of krampen en bij vallen en inwendige kneuzingen. Een oxymel of siroop, op deze manier bereid, is effectief tegen alle koude milt en lever.

Neem een pond eikelwortels; was en pluk ze schoon, kneus ze en laat ze drie dagen in azijn trekken. Kook ze daarna samen tot de helft van de azijn op is. Zet de azijn, na deze te hebben gezeefd, weer op het vuur en voeg er zoveel honing aan toe als nodig is om er een siroop van te maken. Een ons van deze siroop 's ochtends, in een klein teugje van het aftreksel van dezelfde wortels, is voldoende voor een dosis. De hele wortels, geconserveerd in honing of suiker, zijn voor dezelfde doeleinden effectief; maar de groene wortels die geconserveerd zijn, zijn beter dan de gedroogde wortels, die eerst geweekt en vervolgens geconserveerd zijn. Het verzachtte eveneens hardnekkige tumoren in welk deel van het lichaam dan ook.

SAFFRON.

THE herb needs no description, it being known generally where it grows. Place. It grows frequently at Walden in Essex, and in Cambridgeshire. Government and Virtues. It is an herb of the Sun, and under the Lion, and therefore strengthens the heart exceedingly. Let not above ten grains be given at one time, for, being taken in an immoderate quantity, it may hurt the heart instead of helping it. It quickeneth the brain, for the sun is exalted in Aries, as well as he hath his house in Leo ; it helpeth the consumption of the lungs and difficulty of breathing: it is an excellent thing in epidemical diseases, as pestilence, smallpox, and measles. It is a notable expulsive medicine, and remedy for the yellow jaundice. My own opinion is, that hermodactilis are nothing else but the roots of saffron dried ; and my reason is, that the roots of all crocus, both white and yellow, purge phlegm as hermodactilis do ; and, if you dry the roots of any crocus, neither your eyes nor your taste shall distinguish them from hermodactilis.

SAFFRAAN. (Crocus sativus)

HET kruid behoeft geen beschrijving, aangezien het algemeen bekend is waar het groeit. Plaats. Het groeit veel in Walden in Essex en in Cambridgeshire. Bestuur en Deugden. Het is een kruid van de Zon en onder de Leeuw en versterkt daarom het hart buitengewoon. Geef niet meer dan tien korrels tegelijk, want in een overmatige hoeveelheid kan het hart schaden in plaats van helpen. Het verkwikt de hersenen, want de zon staat verheven in Ram, net zoals hij zijn huis in Leeuw heeft; het verlicht de longen en ademhalingsproblemen: het is uitstekend bij epidemische ziekten, zoals pest, pokken en mazelen. Het is een opmerkelijk uitdrijvend medicijn en remedie tegen gele geelzucht. Mijn eigen mening is dat hermodactylis niets anders zijn dan gedroogde saffraan wortels; en mijn reden hiervoor is dat de wortels van alle krokussen, zowel witte als gele, slijm verwijderen zoals hermodactylis dat doen; en als u de wortels van een krokus droogt, zullen uw ogen en uw smaak ze niet van hermodactylis kunnen onderscheiden.

SAGE.

OUR ordinary garden sage is so well known by every inhabitant of this kingdom, that it needeth no description.

Time. It flowereth in or about June, July, and August.

Government and Virtues. Jupiter claims this, and it is good for the liver, and to breed good blood. A decoction of the leaves and branches of sage, saith Dioscorides, provoketh urine, bringeth down women's courses, helpeth to expel the dead child, and causeth the hair to become black ; it stayeth the bleeding of wounds, and cleanseth foul ulcers or sores. Orpheus saith, three spoonfuls of the juice of sage taken fading, with a little honey, doth presently stay the spitting or casting up of blood. For them that are in a consumption these pills are much commended : Take of spikenard and ginger each two drachms ; of the seed of sage, toasted at the fire, six drachms of long pepper twelve drachms ; all these being brought into fine powder, put thereto so much juice of sage as may make them into a mass for pills, taking a drachm of them every morning fading, and so likewise at night, drinking a little pure water after them. Mathiolus saith, it is very profitable for all manner of pains of the head, coming of cold and rheumatic humours, as also for pains of the joints, whether inward or outward, and therefore helpeth the falling-sickness, the lethargy, such as are dull and heavy of spirit, the palsy, and is of much use in all defluxions of rheum from the head, and for the diseases of the chest or breast. The leaves of sage and nettles, bruised together, and laid upon the imposthumes that riseth behind the ears, do as lunge it much. The juice of sage, taken in warm water, helpeth a hoarseness and cough. The leaves sodden in wine, and laid upon the place affected with the palsy, helpeth much, if the decoction be drunk also. Sage taken with wormwood is good for the bloody flux : Pliny saith, it helpeth the slinging and biting of serpents, killeth worms that breed in the cars and in sores. Sage is of excellent use to help the memory, warming and quickening the senses ; and the conserve made of the flowers is used to the same purpose, and also for all the former recited diseases. The juice of sage drunk with vinegar hath been of good use against the plague at all times. Gargles are likewise made with sage, rosemary, honey-suckles, and plantane, boiled in wine or water, with some honey or alum put thereto, to wash sore mouths and throats. With other hot and comfortable herbs, sage is boiled to bathe the body and legs in the summer-time, especially to warm cold joints or sinews troubled with the palsy or cramp, and to comfort or strengthen the parts. It is much commended against the stitch or pains in the side coming of wind, if the place be fomented warm with the decoction thereof in wine, and the herb also, after the boiling, be laid warm thereto.

(The occult virtues of saffron and sage are admirably combined in the SOLAR TINCTURE, with all solar herbs, antiscorbutics, purifiers of the blood, &.'c, &c. whence it is, in all scrophulous complaints, an absolute specific.]

SALIE. (Salvia officinalis)

Onze gewone tuinsalie is zo bekend bij alle inwoners van dit koninkrijk dat ze geen beschrijving behoeft.

Tijd. Ze bloeit in of rond juni, juli en augustus.

Overheid en deugden. Jupiter beweert dit en het is goed voor de lever en bevordert de aanmaak van goed bloed. Een afkooksel van de bladeren en takken van salie, zegt Dioscorides, wekte urine op, deed de menstruatiecyclus afnemen, helpt bij het uitdrijven van een dood kind en zorgde ervoor dat het haar zwart werd; het stelde het bloeden van wonden en reinigt vieze zweren of wonden. Orpheus zegt dat drie lepels salie sap, verdund met een beetje honing, het spugen of ophoesten van bloed onmiddellijk stopt. Voor hen die slikken, zijn deze pillen zeer aan te bevelen: Neem twee drachmen van nardus en gember; van het zaad van salie, geroosterd boven het vuur, zes drachmen lange peper twaalf drachmen; dit alles tot fijn poeder vermalen, daaraan zoveel salie sap toegevoegd dat er een massa voor pillen van gemaakt kan worden, hiervan iedere ochtend een drachme innemend en hetzelfde ’s avonds en daarna een beetje zuiver water drinken. Matthiolus zegt dat het zeer heilzaam is bij allerlei hoofdpijnen, zoals verkoudheid en reumatische levensgeesten en ook bij gewrichtspijnen, zowel inwendig als uitwendig en daarom helpt het bij flauwvallen, lethargie, mensen die suf en neerslachtig zijn, verlammingen en is het zeer nuttig bij alle uitvloeiingen van verkoudheid uit het hoofd en bij borst- of borstziekten. De bladeren van salie en brandnetels, gekneusd en op de met pus gevulde zwelling gelegd; een abces dat achter de oren opkomt, doet het goed. Salie sap, ingenomen met warm water, verlicht heesheid en hoest. De bladeren, gedrenkt in wijn en gelegd op de door verlamming getroffen plek, helpen veel, mits het aftreksel ook wordt gedronken. Salie, ingenomen met alsem, is goed tegen bloedvloeiingen. Plinius zegt dat het helpt tegen het slingeren en bijten van slangen en wormen doodt die zich voortplanten in de wonden en in zweren. Salie is uitstekend geschikt om het geheugen te helpen; het verwarmt en versnelt de zintuigen. Ook het parfum dat van de bloemen wordt gemaakt, wordt voor hetzelfde doel gebruikt en ook tegen de eerder genoemde ziekten. Het sap van salie, gedronken met azijn, is te allen tijde goed van pas gekomen tegen de pest. Gorgeldranken worden eveneens gemaakt met salie, rozemarijn, kamperfoelie en weegbree, gekookt in wijn of water, met wat honing of aluin eraan toegevoegd, om pijnlijke mond en keel te wassen. Samen met andere warme en verzachtende kruiden wordt salie gekookt om lichaam en benen in de zomer te baden, vooral om koude gewrichten of pezen te verwarmen die last hebben van verlamming of krampen om de lichaamsdelen te verzachten of te versterken. Het wordt zeer aanbevolen tegen steken of pijn in de zij bij winderigheid, indien de plek warm wordt gemaakt met het afkooksel ervan in wijn en het kruid, na het koken, er ook warm op wordt gelegd. (De occulte deugden van saffraan en salie worden in de ZONNETINCTUUR op bewonderenswaardige wijze gecombineerd met alle zonnekruiden, anti-scheurbuikmiddelen, bloedzuiveraarsenz., vandaar dat het in alle nauwgezette klachten een absolute specificiteit is.)

WOOD - SAG E.

Description. WOOD-SAGE riseth up with square hoary stalks two feet high at the least, with two leaves at every joint, somewhat like other sage leaves, but smaller, softer, whiter, and rounder, and a little dented about the edges, and smelling somewhat stronger at the tops of the stalks and branches stand the flowers on a slender long spike, turning themselves all one way when they blow, and are of a pale and whitish colour, smaller than sage, but hooded and gaping like it ; the seed is blackish and round, four usually seen in a husk together the root is long and stringy, with divers fibres thereat ; and it abideth many years.

Place. It groweth in woods, and by wood-sides, as also in divers fields and bylanes in Great Britain.

Time. It flowereth in June, July, and August.

Government and Virtues. The herb is under Venus. The decoction of wood-sage provoketh urine ; it also provoketh sweat, digesteth humours, and discusseth swellings and nodes in the flesh. The decoction of the green herb made with wine is a safe and sure remedy for those who by falls, bruises, or blows, doubt some vein to be inwardly broken, to disperse and void the congealed blood, and to consolidate the vein; it is also good for such as are inwardly or outwardly bursten, the drink used inwardly, and the herb applied outwardly ; the same, used in the same manner, is found to be a sure remedy for the palsy. The juice of the herb, or the powder thereof dried, is good for moist ulcers and sores in the legs or other parts, to dry them, and causeth them to heal more speedily. It also cureth green wounds.

BOS SALIE. (Teucrium scorodonia)

Beschrijving. HOUT-SALIE, opgericht met vierkante, grijze stengels van minstens 60 cm hoog, met twee blaadjes op elk gewricht enigszins zoals andere saliebladeren, maar kleiner, zachter, witter en ronder en een beetje ingedeukt aan de randen en iets sterker geurend aan de toppen van de stengels en takken. De bloemen staan op een slanke, lange aar, draaien zich één kant op wanneer ze bloeien en hebben een bleke, witachtige kleur, kleiner dan salie, maar net als salie met een kapje en gapend; het zaad is zwartachtig en rond, meestal vier in een schil samen; de wortel is lang en vezelig, met diverse vezels; en het bleef vele jaren in leven.

Plaats. Groeit in bossen en langs bosranden, evenals in diverse velden en langs lanen in Groot-Brittannië.

Tijd. Bloeit in juni, juli en augustus.

Overheid en deugden. Het kruid staat onder Venus. Het aftreksel van salie wekte urine op; het wekte ook zweet op, verteert levensgeesten en behandelt zwellingen en knobbels in het vlees. Het aftreksel van het groene kruid, gemaakt met wijn, is een veilig en zeker middel voor hen die door vallen, kneuzingen of stoten twijfelen of een ader innerlijk gebroken is, om het gestolde bloed te verspreiden en te verwijderen en de ader te consolideren; het is ook goed voor diegenen die innerlijk of uiterlijk gebarsten zijn, de drank innerlijk gebruikend en het kruid uitwendig aangebracht; hetzelfde, op dezelfde manier gebruikt, blijkt een zeker middel te zijn tegen verlamming. Het sap van het kruid of het gedroogde poeder ervan, is goed voor vochtige zweren en zweren in de benen of andere delen, om ze te drogen en ze sneller te laten genezen. Het geneest ook groene wonden.

SOLOMON'S SEAL.

Description. THE common Solomon's seal riseth up with a round stalk about half a yard high, bowing or bending down, set with single leaves one above another, somewhat large, and like the leaves of the lily-convalley, or May-lily, with Sin eye of bluish upon the green, with some ribs therein, and more yellowish underneath. At the foot of every leaf, almost from the bottom up to the top of the italic,, come forth small, long, white, and hollow, pendulous flowers, somewhat like the flowers of May-lily, but ending in five long points, for the most part two together at the end of a long foot-stalk, and sometimes but one, and sometimes also two stalks with flowers at the foot of a leaf, which are without any scent at all, and stand all on one side of the stalk. After they are past, come in their places small round berries, green at first:, and blackish-green, tending to blueness, when they are ripe, wherein lie small white hard and stoney seed. The root is of the thickness of one's finger or thumb, white and knobbed in some places, with a flat circle representing a seal, whence it took the name, lying along under the surface of the earth, and not running very low, but with many fibres underneath.

Place. It is frequent in divers places of Kent, Essex, and other counties. Time. It flowereth about May, or the beginning of June ; and the root abideth ani shooteth anew every year.

Government and Virtues. Saturn owns the plant. The root of Solomon's seal is found by experience to be available in wounds, hurts, and outward sores, to heal and close up the lips of those that are green, and to dry up and restrain the flux of humours to those that are cold : it is good to slay vomitings and bleedings wheresoever, as likewise all fluxes in man or woman ; also to knit any joint, which by weakness useth to be often out of place, or will not slay in long when it is set ; also to knit and join broken bones in any part of the body, the roots being bruised and applied to the place ; it hath been found by late experience, that the decoction of the root in wine, or the bruised root put into wine or other drink, and after a night's . infusion strained off, and drunk, hath relieved both man and beast whose bones have been broken by any occasion, which is the most: assured refuge of help to people of all countries that they can have : it Is no less effectful to help ruptures and burstings, the decoction In wine, and the powder in broth or drink, being inwardly taken and outwardly applied to the place. The same is also available for inward or outward bruises, falls, or blows, both to dispel the congealed blood, and to take away the pains and the black-and-blue marks that abide after the hurt. The same also, or the distilled water of the whole plant, used to the face or other parts of the skim, cleanseth it from morphew, freckles, spots, or marks whatsoever, leaving the place fresh, fair, and lovely, for which purpose it is much used by the Italian ladies, and is the principal ingredient of most of the cosmetics and beauty-wash advertised by perfumers at a high price.

SALOMONSZEGEL. (Polygonatum odoratum)

Beschrijving. De gewone Salomonszegel staat rechtop met een ronde steel van ongeveer een halve meter hoog, gebogen of naar beneden gebogen, bezet met enkele bladeren boven elkaar, tamelijk groot en zoals de bladeren van de lelie der dalen of mei bloem, met een blauwachtig oog op het groen, met enkele ribben erin en een meer gelige onderkant. Aan de voet van elk blad, bijna van onder tot boven in de steelkomen kleine, lange, witte en holle, hangende bloemen tevoorschijn enigszins gelijkend op de bloemen van de meidoorn, maar eindigend in vijf lange punten, meestal twee samen aan het uiteinde van een lange voetsteel en soms slechts één en soms ook twee stelen met bloemen aan de voet van een blad, die helemaal geen geur hebben en allemaal aan één kant van de steel staan. Nadat ze voorbij zijn, komen in plaats daarvan kleine ronde bessen, eerst groen en zwartachtig groen, neigend naar blauw, wanneer ze rijp zijn, waarin kleine witte harde en steenachtige zaden liggen.

De wortel is zo dik als een vinger of duim, wit en op sommige plaatsen knobbelig, met een platte cirkel die een zegel voorstelt, waaraan de naam is ontleend. De wortel ligt onder het aardoppervlak en loopt niet erg laag, maar heeft veel vezels eronder.

Plaats. Het komt veel voor op diverse plaatsen in Kent, Essex en andere graafschappen. Tijd. Het bloeit rond mei of begin juni; en de wortel bleef en schoot elk jaar opnieuw uit.

Regering en Deugden. Saturnus bezit de plant. Uit ervaring is gebleken dat de wortel van Salomons zegel beschikbaar is bij wonden, kwetsuren en uitwendige zweren, om de lippen van groene mensen te genezen en te sluiten en om de stroom van levensgeesten bij koude mensen te drogen en te beperken: het is goed om braken en bloedingen overal te stoppen, evenals alle stromen bij man of vrouw; ook om elk gewricht te verbinden dat door zwakte vaak van zijn plaats was of niet lang wil stoppen wanneer het eenmaal is gezet; Ook om gebroken botten in een deel van het lichaam te verbinden en te verbinden, waarbij de wortels gekneusd worden en op de plaats worden aangebracht; door recente ervaring is gebleken dat het afkooksel van de wortel in wijn of de gekneusde wortel in wijn of een andere drank wordt gedaan en na een nachtelijke infusie wordt afgezeefd en gedronken, heeft zowel mens als dier verlicht wiens botten door welke oorzaak dan ook gebroken zijn, wat het meest is: verzekerde toevlucht van hulp voor mensen van alle landen die ze kunnen hebben: het is niet minder effectief om breuken en barsten te helpen, het afkooksel in wijn en het poeder in bouillon of drank, inwendig ingenomen en uitwendig op de plek aangebracht. Hetzelfde is ook beschikbaar voor inwendig of uitwendige kneuzingen, vallen of stoten, zowel om het gestolde bloed te verdrijven als om de pijn en de blauwzwarte vlekken weg te nemen die na de verwonding achterblijven. Hetzelfde ook of het gedestilleerde water van de hele plant, gebruikt op het gezicht of andere delen van de huid, reinigt het van morfeem, sproeten, vlekken of vlekken wat dan ook, waardoor de plek fris, schoon en mooi bleef, voor welk doel het veel wordt gebruikt door de Italiaanse dames en het is het hoofdingrediënt van de meeste cosmetica en schoonheidsreinigers die door parfumeurs tegen een hoge prijs worden geadverteerd.

SAMPHIRE.

Description. ROCK-SAMPHIRE groweth with a tender green stalk, about half a yard or two feet at the most, branching forth almost from the very bottom, and stored with sundry thick, and almosl round, somewhat long, leaves of a deep green colour, sometimes three together, and sometimes more, on a stalk, and are sappy, and of a pleasant, hot, or spicy, taste. At the tops of the stalk and branches stand umbels of white flowers, and after them come large seed bigger than fennelseed, yet somewhat like. The root is great, white, and long, continuing many years, and is of an hot spicy taste.

Place. It groweth on the rocks that arc often moistened by the sea.

Time. It flowereth and seedeth in the end of July and August.

Government and Virtues. It is an herb of Jupiter, and was in former times want to be used more than it now is. It is a safe herb, very pleasing both to the taste and stomach, helping digestion, and in some sort opening the obstructions of the liver and spleen, provoking urine, and helping thereby to wash away the gravel and stone.

Zeekraal. (Crithmum maritimum)

Beschrijving. Rots zeekraal groeit met een tere groene stengel, maximaal ongeveer een halve meter of twee voet, vertakt zich bijna helemaal van onderen en is gevuld met diverse dikke en bijna ronde, ietwat lange bladeren, diepgroen van kleur, soms drie bij elkaar en soms meer, op een stengel. De bladeren zijn sappig en hebben een aangename, hete of kruidige smaak. Aan de toppen van de stengel en takken staan schermen met witte bloemen en daarna komen grote zaden, groter dan venkelzaad, maar toch enigszins gelijkend. De wortel is groot, wit en lang, gaat vele jaren mee en heeft een hete, kruidige smaak.

Plaats. Het groeit op rotsen die vaak door de zee worden bevochtigd.

Tijd. Het bloeit en zaait zich eind juli en augustus uit.

Regering en deugden. Het is een kruid van Jupiter en werd vroeger meer gebruikt dan nu. Het is een veilig kruid, dat zowel de smaak als de maag ten goede komt. Het bevordert de spijsvertering en helpt op zekere wijze verstoppingen in de lever en de milt te verhelpen, de urineproductie op gang te brengen en zo het gruis en de stenen weg te spoelen.

SANICLE.

Description. THE ordinary sanicle sendeth forth many great round leaves, standing upon long brownish stalks, every one cut or divided into five or six parts, and some of those also cut in, somewhat like the leaf of a crow-foot or dove's-foot, finely dented about the edges, smooth, and a dark-green shining colour, and sometimes reddish about the brims, from among which rise up small round green stalks, without any joint or leaf thereon, except at the top, where it branches forth into flowers, having a leaf divided into three or four parts at that joint with the flowers, which are small and white, starting out of small round greenish yellow heads, many standing together in a tuft in which afterwards are the seeds contained, which are small round rough burs, somewhat like the seeds of clover, and stick in the same manner upon anything that they touch. The root is composed of many black firings of fibres set together at a little long head, which abideth with the green leaves all the winter.

Place. It is found in many shady woods, and other places, in England.

Time, It flowereth in June, and the seed is ripe shortly after.

Government And Virtues. This IS one of Venus's herbs. It is exceeding good to heal green wounds, or any ulcers, imposthumes, or bleedings inwardly. It wonderfully helps those that have any tumours in any part of their bodies, for it represseth and dissipateth the humours, if the decoction or juice thereof be taken, or the powder in drink, and the juice used outwardly ; for there is not found any herb that can give such present help either to man or beast when the disease falleth upon the lungs or throat, and to heal up all the putrid malignant ulcers in the mouth, throat, and privities, by gargling or washing with the decoction of the leaves and root made in water, and a little honey put thereto. It helpeth to stay fluxes of blood either by the mouth, urine, or stool, and lasks of the belly, the ulceration of the kidneys also, and the pains in the bowels, and the gonorrhea or running of the reins, being boiled in wine or water, and drunk : the same also is no less powerful to help any ruptures or burstings, used both inwardly and outwardly ; and it is effectual in binding, restraining, consolidating, heating, drying, and healing.

Sanicula. (Sanicula europaea)

Beschrijving. De gewone Sanicula brengt vele grote ronde bladeren voort, die op lange bruinachtige stelen staan, elk in vijf of zes delen gesneden of verdeeld en sommige daarvan ook ingesneden enigszins zoals het blad van een kraaienpoot of duivenpoot, fijn ingedeukt aan de randen, glad en een donkergroene glanzende kleur en soms roodachtig aan de randen. Daartussen groeien kleine ronde groene stelen, zonder enig gewricht of blad, behalve aan de top, waar het uitgroeit tot bloemen, met een blad dat in drie of vier delen verdeeld is bij het gewricht met de bloemen, die klein en wit zijn, beginnend met kleine ronde groenachtig gele hoofdjes, waarvan er vele samen staan in een plukje waarin zich later de zaden bevinden, dit zijn kleine ronde ruwe klitten enigszins zoals de zaden van klaveren die op dezelfde manier hechten aan alles wat ze aanraken. De wortel bestaat uit vele zwarte haartjes van vezels die samen een klein lang hoofdje vormen en die de hele winter bij de groene bladeren blijven.

Plaats. Het wordt gevonden in veel schaduwrijke bossen en andere plaatsen in Engeland.

Tijd, het bloeit in juni en het zaad is kort daarna rijp.

Regering en deugden. Dit is een van Venus kruiden. Het is buitengewoon goed om groene wonden, zweren, pus houdende zwellingen, een abces of inwendige bloedingen te genezen. Het helpt wonderbaarlijk goed bij tumoren in welk deel van het lichaam dan ook, want het onderdrukte en verdrijft de levensgeesten, indien het afkooksel of sap ervan werd ingenomen of het poeder in drank en het sap uitwendig werd gebruikt; want er is geen enkel kruid gevonden dat zo'n onmiddellijke hulp kan bieden aan mens of dier wanneer de ziekte de longen of keel troffen alle rottende, kwaadaardige zweren in mond, keel en schaamstreek kan genezen door te gorgelen of te wassen met het afkooksel van de bladeren en wortel, gemaakt in water met een beetje honing. Het helpt om bloedingen via de mond, urine of ontlasting en buik te stoppen, ook tegen nier zweren en pijn in de darmen en gonorroe of het lopen van de aderen, gekookt in wijn of water en gedronken. Hetzelfde middel is niet minder krachtig om breuken of barsten te verhelpen, zowel inwendig als uitwendig gebruikt. Het is ook effectief bij het binden, beperken, consolideren, verwarmen, drogen en genezen.

SARACENS CONSOUND, or SARACENS WOUND-WORT.

Description. THIS groweth very high, sometimes with brownish stalks, and at other times with green and hollow, to a man's height, having many long and narrow green leaves snipped about the edges, somewhat like those of the peach-tree, or willow leaves, but not of such a white-green colour : the tops of the stalks are furnished with many pale yellow star-like flowers standing in green heads, which, when they are fallen, and the feed ripe, (which is somewhat long, small, and of a yellowish-brown colour, wrapped in down,) is therewith carried away by the wind. The root is composed of many strings or fibres, set together at a head, which perish not in winter, though the stalks dry away. The taste of this herb is strong and unpleasant, and so is the smell. Wonders are related of the virtues of this herb against hurts and bruises ; and it is a great ingredient in the Swiss arquebusade-water. It is balsamic and diuretic ; and all its occult powers are judiciously combined in Dr. Sibly 's Solar Tincture : which Medicine no family should ever be without, particularly such as live remote from medical assistance.

Place. It groweth in moist and wet grounds by the side of woods, and sometimes in moist places of the shady groves, as also by the water-side.

Time. It flowereth generally about the middle of July, and the seed is soon ripe, and carried away by the wind.

Government and Virtues. Saturn owns this herb. Among the Germans, this wound-herb is preferred before all others of the same quality. Being boiled in wine, and drunk, it helpeth the indisposition of the liver, and freeth the gall from obstructions, whereby it is good for the yellow jaundice, and for the dropsy in the beginning of it, for all inward ulcers of the reins, or elsewhere, and inward wounds and bruises ; and, being steeped in wine and then distilled, the water thereof drunk is of singular service to ease all gnawings in the stomach or other pains of the body, as also the pains of the mother ; and being boiled in water, it helpeth continual agues ; and this said water, or the simple water of the herb distilled, or the juice or the decoction, are very effectual to heal any green wound, old fore, or ulcer, cleansing them from corruption, and quickly healing them up. It is no less effectual for the ulcers in the mouth or throat, be they never so foul or stinking, by washing and gargling them therewith. Briefly, whatsoever hath been said of bugle or sanicle may be found herein.

SARACENS CONSOUND of SARACENS WOUND-WORT. (Senecio doria, Senecio fluviatilis)

Beschrijving. Deze plant is zeer hoog, soms met bruinachtige stengels en soms groen en hol, tot een manshoogte, met veel lange en smalle groene bladeren die aan de randen zijn ingeknipt enigszins zoals die van de perzikboom of wilgenbladeren, maar niet zo witgroen van kleur: de toppen van de stengels zijn voorzien van vele lichtgele stervormige bloemen die in groene hoofdjes staan, die, wanneer ze zijn gevallen en het rijpe zaad (dat enigszins lang, klein en geelbruin van kleur is, gewikkeld in dons), daarmee door de wind worden meegevoerd. De wortel is samengesteld uit vele draden of vezels, bijeengehouden aan een hoofdje, die niet vergaan in de winter, hoewel de stengels uitdrogen. De smaak van dit kruid is sterk en onaangenaam, evenals de geur. Wonderen worden verteld over de eigenschappen van dit kruid tegen kwetsuren en kneuzingen; en het is een geweldig ingrediënt in het Zwitserse arquebusade water.

Het is balsemachtig en diuretisch; en al zijn occulte krachten worden oordeelkundig gecombineerd in Dr. Sibly' s Zonnetinctuur: een medicijn dat geen enkel gezin ooit zou mogen missen, vooral niet degenen die ver van medische hulp wonen.

Plaats. Het groeit in vochtige en natte gronden langs de rand van bossen en soms op vochtige plaatsen in schaduwrijke bosjes, evenals aan het water.

Tijd. Het bloeit meestal rond half juli en het zaad is snel rijp en wordt door de wind meegevoerd.

Regering en Deugden. Saturnus bezit dit kruid. Onder de Germanen wordt dit wondkruid boven alle andere van dezelfde kwaliteit verkozen.

Gekookt in wijn en gedronken, helpt het bij leverproblemen en maakte het de gal vrij van verstoppingen, waardoor het goed is tegen geelzucht en beginnende waterzucht, tegen alle inwendige zweren aan de aderen of elders en tegen inwendige wonden en kneuzingen; en geweekt in wijn en vervolgens gedestilleerd, is het gedronken water van uitzonderlijke waarde om alle knagende maagpijnen of andere lichaamspijnen te verlichten, evenals de pijn van de moeder; en gekookt in water, helpt het tegen aanhoudende koorts; en dit water of het eenvoudige water van het gedestilleerde kruid of het sap of het afkooksel, zijn zeer effectief om elke groene wond, oude wond of zweer te genezen, ze te reinigen van bederf en ze snel te genezen. Het is niet minder effectief voor de zweren in de mond of keel, hoe vies of stinkend ze ook zijn, door ze ermee te wassen en te gorgelen. Kortom, alles wat er over bugel of sanikel is gezegd, kan hierin worden teruggevonden.

SAUCE-ALONE, or JACK-BY-THE-HEDGE.

Description. THE lower leaves of this are rounder than those that grow towards the tops of the stalks, and are set singly^ one at a joint, being somewhat round and broad, and pointed at the ends, dented also about the edges, somewhat resembling nettle leaves for the form, but of a more fresh green-colour, and not rough or pricking : the flowers are very small, and white, growing at the tops of the stalks one above another ; which being past, there follow small and long round pods, wherein are contained small round seeds, somewhat blackish. The root is stringy and thready, perishing every year after it hath given seed, and raiseth itself again of its own sowing. The plant, or any part thereof, being bruised, smelleth of garlic, but is much more pleasant, and tasteth somewhat hot, sharp, and biting, almost like rocket.

Place. It groweth under walls, and by hedge-sides, and pathways in fields, in many places.

Time. It flowereth in June, July, and August-.

Government and Virtues. It is an herb of Mercury. This is eaten by many country people as sauce to their saltfish, and helpeth to digest the crudities and other corrupt humours ingendered thereby; it warmeth the stomach, and causeth digestion. The juice thereof, boiled with honey, is reckoned to be as good as hedge-mustard for the cough, to cut and expectorate the tough phlegm. The seed, bruised and boiled in wine, is a good remedy for the wind cholic, or the stone, being drunk warm. The leaves also or seed boiled are good to be used in clysters to ease the pains of the stone. The green leaves are held to be good to heal ulcers in the legs.

SAUS-ALLEEN of Jan-BIJ-DE-HEG. (Alliaria petiolata)

Beschrijving. De onderste bladeren van deze plant zijn ronder dan die welke naar de toppen van de stengels groeien en staan afzonderlijk, één op één gewricht enigszins rond en breed en puntig aan de uiteinden, ook ingedeukt aan de randen enigszins lijkend op brandnetelbladeren voor de vorm, maar van een frissere groene kleur en niet ruw of stekelig. De bloemen zijn zeer klein en wit, groeien boven elkaar aan de toppen van de stengels; voorbij die, volgen kleine en lange ronde peulen, waarin zich kleine ronde zaden bevinden enigszins zwartachtig. De wortel is vezelig en draadachtig en sterft elk jaar af nadat het zaad heeft gegeven en zichzelf weer heeft opgekweekt uit eigen zaaiing. De plant of een deel ervan, rook, gekneusd, naar knoflook, maar is veel aangenamer en smaakte enigszins heet, scherp en bijtend, bijna als raket.

Plaats. Het groeit onder muren, langs heggen en paden in velden, op veel plaatsen.

Tijd. Het bloeit in juni, juli en augustus.

Overheid en deugden. Het is een kruid van Mercurius. Dit wordt door veel plattelandsbewoners gegeten als saus bij hun gezouten vis en helpt bij het verteren van de rauwe ingrediënten en andere verdorven levensgeesten die daardoor ontstaan; het verwarmt de maag en bevordert de spijsvertering. Het sap ervan, gekookt met honing, wordt beschouwd als even effectief als haagmosterd tegen hoest, om taai slijm te verdunnen en op te hoesten. Het zaad, gekneusd en gekookt in wijn, is een goed middel tegen windkoliek of steen, wanneer het warm gedronken wordt. De bladeren of het zaad gekookt, zijn ook goed te gebruiken in klysma's om de pijn van de steen te verlichten. De groene bladeren zouden goed zijn voor de genezing van zweren in de benen.

WINTER AND SUMMER SAVORY.

BOTH these are so well known, (being constant inhabitants in our gardens,) that they need no description.

Government and Virtues. Mercury claims the dominion over this herb. It is a remedy against: the cholic and iliac passion : the summer kind is the bed. They are both of them hot and dry, especially the summer kind, which is both sharp and quick in taste, expelling wind in the stomach- and bowels, and is a present help for the rising of the mother procured by wind; proveketh urine, and is much commended for women with child to take inwardly, and to smell often to. It cureth tough phlegm in the chest: and lungs, and helpeth to expectorate it the more easily : quickeneth the dull spirits in the lethargy, the juice thereof being snuffed or cast up into the nostrils. The juice, dropped into the eyes, cleareth a dull sight, if it proceed of thin cold humours distilling from the brain. The juice heated with a little oil of roses, and dropped into the ears, easeth them of the noise and singing in them, and of deafness also. Outwardly applied, with flour, in manner of a poultice, it giveth case to the sciatica, and members having the palsy, heating and warming them ; and taketh away their pains. It also taketh away the pains that come of slinging by bees, wasps, or any venomous reptile.

WINTER- EN ZOMER BONENKRUID. (Satureja montana, (Satureja hortensis))

BEIDE zijn zo bekend (als vaste bewoners van onze tuinen) dat ze geen beschrijving behoeven.

Regering en Deugden. Mercurius eist de heerschappij over dit kruid op. Het is een remedie tegen: de cholerische en iliacale hartstocht: de zomersoort is het bed. Ze zijn beide heet en droog, vooral de zomersoort, die zowel scherp als snel van smaak is, wind in de maag en darmen verdrijft en een goede hulp is bij het opstaan van de moeder veroorzaakt door wind; het veroorzaakt urine en is zeer aanbevolen voor zwangere vrouwen om in te nemen en vaak te ruiken. Het geneest taai slijm in de borst en longen en helpt het gemakkelijker uit te spugen; het verhelpt de doffe stemming in de lethargie, waarbij het sap ervan werd gesnoven of in de neusgaten werd gespoten. Het sap, in de ogen gedruppeld, verhelderde een dof zicht, alsof het voortkwam uit ijle, koude levensenergie die uit de hersenen opwelde. Het sap, verwarmd met een beetje rozenolie en in de oren gedruppeld, verlicht het lawaai en gezangen ook doofheid. Uitwendig aangebracht, met bloem, als een soort kompres, verzacht het ischias en verlamde ledematen, verwarmt en verwarmt ze en neemt hun pijn weg. Het neemt ook de pijn weg die voortkomt uit het slingeren door bijen, wespen of andere giftige reptielen.

SAVIN.

TO describe a plant so well known is needless, it being almost in every garden, and remaining green all the winter.

Government and Virtues. It is under the dominion of Mars, being hot and dry in the third degree ; and, being of exceeding clean parts, is of a very digesting quality : if you dry the herb into powder, and mix it with honey, it is an excellent remedy to cleanse old filthy ulcers, and fistulas ; but it hinders them from healing. The same is good to break carbuncles and plague sores ; it also helpeth the king's evil, being applied to the place : being spread upon a piece of leather, and applied to the navel, it kills the worms in the belly ; helps scabs and the itch, running sores, cankers, tetters, and ringworms and, being applied to the place, may happily cure venereal sores. This I thought proper to mention, as it may safely be used outwardly ; but inwardly it cannot be taken without manifest danger, particularly to pregnant women, or those who are subject to flooding.

SAVIN. (Juniperus sabina)

Het is overbodig om een zo bekende plant te beschrijven, aangezien het bijna in elke tuin staat en de hele winter groen blijft.

Regering en Deugden. Het staat onder de heerschappij van Mars, is heet en droog in de derde graad; en omdat het uit uiterst schone delen bestaat, is het zeer verteerbaar: als je het kruid tot poeder droogt en het met honing mengt, is het een uitstekend middel om oude, vuile zweren en fistels te reinigen; maar het verhindert de genezing ervan. Hetzelfde is goed om karbonkels en pestzweren te breken; het helpt ook tegen de koningsziekte, aangebracht op de plek: uitgespreid over een stuk leer en aangebracht op de navel, doodt het de wormen in de buik; helpt tegen korsten en jeuk, etterende zweren, aften, tetter en ringwormen en aangebracht op de plek, kan het geslachtszweren gelukkig genezen. Dit leek me gepast om te vermelden, aangezien het veilig uitwendig gebruikt kan worden; maar innerlijk kan het niet zonder duidelijk gevaar worden ingenomen, vooral voor zwangere vrouwen of vrouwen die blootstaan aan stromingen.

COMMON WHITE SAXIFRAGE.

Description. THIS hath a few small reddish kernels, covered with some skins lying among divers small blackish fibres, which send forth several round, saint, or yellowish-green, leaves, greyish underneath lying above the ground uneven]/ dented about the edges, and somewhat hairy, green, stalks, two or three feet high, with a few such round leaves as grow below, but smaller, and somewhat branched at the top, whereon stand pretty large white flowers of five leaves each, with some yellow threads in the middle, stlanding in a long-crested brownish-green husk. After the flowers are part, there ariseth sometimes a round hard head, forked at the top, wherein is contained small blackish seed ; but usually they fall away without any seed ; and it is the kernels or grains of the root which are usually called the white saxifrage seed and so used.

Place. It groweth in many parts of Great Britain ; in meadows and grassy sandy places : it is used to grow near Lamb's Conduit, on the back- side of Gray's Inn.

Time. It flowereth in May, and is then gathered, as well for that which is called the seed as to distil ; for it quickly perishieth down to the ground in hot weather.

Government Ans Virtues. It is very effectual to cleanse the reins and bladder, and to dissolve the stone ingendered in them, and to expel it and the gravel by urine; to provoke urine also, and to help the stranguary ; for which purposes the decoction of the herbs or roots in white wine, or the powder of the small kernely root, which is called the seed, taken in white wine, or in the same decoction made with white wine, is most usual. The distilled water of the whole herb, roots, and flowers, is most commonly taken. It freeth and cleanseth the stomach and lungs from thick and tough phlegm. There are not many better medicines to break the stone than this, or to cleanse the urinary passage, and cure the gravel.

WITTE STEENBREEK. (Saxifraga granulata)

Beschrijving. Deze plant heeft een paar kleine roodachtige korrels, bedekt met wat schilfertjes die tussen diverse kleine zwartachtige vezels liggen, waaruit verschillende ronde, lichtgroene of geelgroene bladeren voortkomen, grijsachtig van onderen en ongelijkmatig boven de grond liggend/gedeukt aan de randen en enigszins harige, groene stengels, zestig tot negentig centimeter hoog, met een paar ronde bladeren die eronder groeien, maar kleiner en enigszins vertakt aan de bovenkant, waarop vrij grote witte bloemen staan van elk vijf bladeren, met enkele gele draden in het midden, staand in een lang gekuifde bruingroene schil. Nadat de bloemen zijn gesplitst, ontstaat er soms een ronde, harde kop, gevorkt aan de bovenkant, waarin zich klein zwartachtig zaad bevindt; maar meestal vallen ze af zonder zaad; en het zijn de korrels van de wortel die gewoonlijk het witte steenbreekzaad worden genoemd en als zodanig worden gebruikt.

Plaats. Het groeit in veel delen van Groot-Brittannië; in weilanden en met gras begroeide zandige plaatsen: het groeit bij Lamb's Conduit, aan de achterkant van Gray's Inn.

Tijd. Het bloeit in mei en wordt dan geplukt, zowel voor het zaad als voor distillatie; want het verging snel tot op de grond bij warm weer.

Bestuur en deugden. Het is zeer effectief om de nieren en de blaas te reinigen en de daarin ontstane steen op te lossen en deze en het gruis met urine uit te drijven; ook om urine op te wekken en om strangurie te bestrijden; hiervoor is het meest gebruikelijk een afkooksel van de kruiden of wortels in witte wijn of het poeder van de kleine kernachtige wortel, die zaad wordt genoemd, ingenomen in witte wijn of in hetzelfde afkooksel gemaakt met witte wijn. Het gedestilleerde water van het hele kruid, wortels en bloemen, wordt het meest gebruikt. Het bevrijdt en reinigt de maag en longen van dik en taai slijm. Er zijn niet veel betere medicijnen om de steen te breken dan dit of om de urinewegen te reinigen en het gruis te genezen.

BURNET-SAXIFRAGE.

Description. THE greater sort of our English burnet-saxifrage groweth up with divers long stalks of winged leaves, set directly opposite one to another on both sides, each being somewhat broad, and a little pointed and dented about the edges of a sad green colour. At the tops of the stalks stand umbels of white flowers, after which comes small and blackish seed : the root is long and whitish, abiding long. Our lesser burnet-saxifrage hath much finer leaves than the former, and very small, and set one against another, deeply jagged about the edges, and of the same colour as the former. The umbels of the flowers are white, and the seed very small ; and so is the root, being also somewhat hot to the taste.

Place. These grow in most meadows in England, and are to be found concealed in the grass scarcely to be discerned.

Time. They flower about July, and the seed is ripe in August.

Government and Virtues. These herbs are both of the Moon. These saxifrages are as hot as pepper, and Tragus saith, by his experience, that they are more wholesome. They have the same properties that the parsleys have ;. but, in provoking urine, and easing the wind and cholic, are much more effectual. The roots or seed, being used either in powder, or in decoction, or any other way, help to break and void the stone in the kidneys, to digest cold, viscous, and tough, phlegm in the stomach, and are a most especial remedy against all kind of venom. Castoreum, being boiled in the distilled water hereof, is good to be given to those that are troubled with cramps and convulsions. Some make the seed into comfit, (as they do carraway seed,) which is effectual to all the purposes aforesaid. The juice of the herb, dropped into the most grievous wounds of the head, drieth up their moisture and healeth them quickly. Some women use the distilled water, to take away spots or freckles in the face or any parts of the body ; and to drink the fame, sweetened with sugar, for all the purposes aforesaid.

KLEINE BEVERNEL. (Pimpinella saxifraga)

Beschrijving. De grotere soort van onze Engelse pimpernel groeit met diverse lange stengels van gevleugelde bladeren, recht tegenover elkaar geplaatst aan beide zijden, elk enigszins breed en een beetje puntig en ingedeukt aan de randen, met een trieste groene kleur. Aan de toppen van de stengels staan schermen met witte bloemen, waarna klein en zwartachtig zaad komt: de wortel is lang en witachtig en blijft lang. Onze kleine pimpernel heeft veel fijnere bladeren dan de eerste, zeer klein en tegen elkaar geplaatst, diep gekarteld aan de randen en van dezelfde kleur als de eerste. De bloemschermen zijn wit en het zaad erg klein; evenals de wortel, die ook een beetje scherp van smaak is.

Plaats. Deze groeien in de meeste weilanden in Engeland en zijn nauwelijks te onderscheiden verborgen in het gras te vinden.

Tijd. Ze bloeien rond juli en het zaad is rijp in augustus.

Regering en deugden. Deze kruiden zijn beide van de maan. Deze steenbreeksoorten zijn zo heet als peper en Tragus zegt, door zijn ervaring, dat ze heilzamer zijn. Ze hebben dezelfde eigenschappen als peterselie, maar zijn veel effectiever bij het opwekken van urine en het verlichten van winderigheid en koliek. De wortels of zaden, gebruikt in poedervorm, als afkooksel of op een andere manier, helpen de nierstenen te breken en te verwijderen, koud, stroperig en taai slijm in de maag te verteren en vormen een zeer effectief middel tegen allerlei soorten gif. Castoreum, gekookt in het gedestilleerde water hiervan, is goed om te geven aan mensen die last hebben van krampen en stuiptrekkingen. Sommigen maken van het zaad jam (zoals karwijzaad), wat effectief is voor alle bovengenoemde doeleinden. Het sap van het kruid, gedruppeld in de ernstigste wonden van het hoofd, droogde hun vocht op en geneest ze snel. Sommige vrouwen gebruiken het gedestilleerde water om vlekjes of sproeten in het gezicht of op andere lichaamsdelen te verwijderen en drinken de drank, gezoet met suiker, voor alle eerdergenoemde doeleinden.

SCABIOUS.

Description. THE common field scabious growth up with many hairy, soft, whitish-green, leaves, some whereof are but very little if at all jagged on the edges, others very much rent and torn on the sides, and have threads in them, which, upon the breaking, may be plainly seen ; from among which rife up divers hairy green stalks three or four feet high, with such like hairy green leaves on them, but more deeply and finely divided, branched forth a little. At the tops, which are naked and bare of leaves for a good space, stand round heads of flowers of a pale bluish colour, set together in a head, the outermost whereof are larger than the inward, with many threads also in the middle, somewhat flat at the top, as the head with seed is like wise. The root is great, white, and thick, growing down deep in the ground, and: abideth many years.

There is another sort of field scabious, different in nothing from the former, but only that it is smaller.

The corn scabious differeth little from the first, but that it is greater, and the flowers more declining to purple ; and the root creepeth under the surface of the earth, and runneth not deep in the ground as the first doth.

Place. The first groweth most usually in meadows, especially about London every where. The second in some of the dry fields near London, but not so plentiful as the former. The third in the standing corn, or fallow fields, and the borders of such-like fields.

Time. They flower in June and July, and some abide flowering until it be late in August, and the seed is ripe in the mean time.

There are many other sorts of scabious, but those here described are most familiar with us : the virtues both of these and the red being much alike, you will take them as followeth.

Government and Virtues, Mercury own the plant. Scabious is very effectual for all sorts of coughs, shortness of breath, and all of her diseases of the bread: and lungs, ripening and digesting cold phlegm and other tough humours, voiding them by coughing and spitting. It ripeneth also all sorts of inward ulcers and imposthumes, the pleurisy also, if the decoction of the herb, dry, or green, be made in wine, and drunk for some time together. Four ounces of the clarified juice of scabious, taken in the morning fading, with a drachm of Mithridate or Venice treacle, freeth the heart from any infection of pestilence, if after the taking of it the party perspire two hours in bed. The green herb, bruised, and applied to any carbuncle or sore, is found, by certain experience, to dissolve or break it in three hours space. The same decoction also, drunk, helpeth pains and stitches in the sides. The decoction of the roots, taken for forty days together, or a drachm of the powder of them taken at a time in whey, doth (as Mathiolus saith) wonderfully help those that are troubled with running or spreading scabs, tetters, or ringworms, even though they proceed of the venereal discase. The juice, or decoction, drunk, helpcth also scabs and breakings-out of itch and the like. The juice, made up into an oinrment, is effectual for the same purpose. The same also helpeth all inward wounds, by the drying, cleansing, and healing, quality therein. A syrup made of the juice and sugar is very effectual to all the purposes aforesaid, and so is the distilled water of the herb and flowers made in due season ; especially to be used when the green herb is not in force to be taken. The decoction of the herb and roots, outwardly applied, doth wonderfully help all sorts of hard or cold swellings in any part of the body, and is as effectual for any shrunk sinew or vein. The juice of scabious made up with the powder of borax and camphire, cleanseth the skin of the face or other parts of the body, not only from freckles and pimples, but also from morphew and leprosy. The head being washed with the same decoction, it cleanseth it from dandriff, scurf, sores, itches, and the like, being used warm. Tents, dipped in the juice or water thereof, not only heal green wounds, but old sores and ulcers also. The herb bruised, and applied, doth in short time loosen and draw forth any splinter, broken bone, arrow-head, or other thing lying in the flesh.

SCABIOSA. (Scabiosa columbaria, Scabiosa arenaria)

Beschrijving. De gewone akker scabiosa groeit op met vele harige, zachte, witgroene bladeren, waarvan sommige slechts weinig of helemaal gekarteld zijn aan de randen, andere zeer gescheurd en gescheurd aan de zijkanten en met draden erin, die bij het breken duidelijk te zien zijn; van daaruit schieten diverse harige groene stengels omhoog van een meter of twee hoog, met soortgelijke harige groene bladeren, maar dieper en fijner verdeelden een beetje vertakt. Aan de toppen, die voor een groot deel kaal en bladloos zijn, staan ronde bloemhoofdjes, van een lichtblauwachtige kleur, bijeen in een hoofdje, waarvan de buitenste groter zijn dan de binnenste, met vele draden ook in het midden enigszins plat aan de bovenkant, zoals het hoofdje met zaad. De wortel is groot, wit en dik, groeit diep in de grond en: bleef vele jaren staan. Er bestaat nog een andere soort beemdkroon, die in niets verschilt van de eerste, behalve dat het kleiner is.

De koren Scabiosa verschilt weinig van de eerste, behalve dat het groter is en de bloemen meer naar paars aflopen; en de wortel kroop onder de oppervlakte van de aarde en het stremsel niet zo diep in de grond als de eerste.

Plaats. De eerste groeit meestal in weilanden, vooral overal rond Londen. De tweede op enkele droge velden in de buurt van Londen, maar niet zo overvloedig als de eerste. De derde in staande maïsvelden, braakliggende akkers en de randen van soortgelijke velden.

Tijd. Ze bloeien in juni en juli en sommige blijven bloeien tot het laat in augustus is en het zaad intussen rijp is.

Er zijn veel andere soorten schurft, maar de hier beschreven zijn ons het meest bekend: de eigenschappen van deze beide en de rode lijken veel op elkaar, dus u zult ze als volgt opvatten.

Regering en Deugden, Mercurius bezit de plant. Scabiosa is zeer effectief tegen allerlei soorten hoest, kortademigheid en al haar ziekten van het brood: en longen, door het laten rijpen en verteren van koud slijm en andere taaie levensgeesten, die het verwijdert door hoesten en spugen. Het laat ook allerlei inwendige zweren en een zwelling met pus rijpen; een abces, ook pleuritis, indien het afkooksel van het kruid, droog of groen, in wijn wordt gemaakt en enige tijd achter elkaar wordt gedronken. 115 ml van het gezuiverd sap van scabiosa, 's ochtends ingenomen terwijl het vervaagt, met een drachme Mithridaat of Venetiaanse teriakel, bevrijdt het hart van elke infectie of pest, indien men na inname twee uur in bed transpireert. Het groene kruid, gekneusd en aangebracht op een karbonkel of zweer, blijkt, volgens zekere ervaring, het binnen drie uur op te lossen of te breken. Hetzelfde afkooksel, gedronken, verlicht ook pijn en steken in de zij. Het afkooksel van de wortels, veertig dagen achter elkaar ingenomen of een drachme van het poeder ervan, ingenomen in wei, helpt (zoals Matthiolus zegt) wonderbaarlijk bij mensen die last hebben van uitlopen of zich verspreidende korsten, etters of ringworm, zelfs als die voortkomen uit een geslachtsziekte. Het sap of het afkooksel, gedronken, verlicht ook korsten en jeuk en dergelijke. Het sap, verwerkt tot een zalf, is effectief voor hetzelfde doel. Hetzelfde helpt ook bij alle inwendige wonden, door de drogende, reinigende en helende werking ervan. Een siroop gemaakt van het sap en de suiker is zeer effectief voor alle bovengenoemde doeleinden, evenals het gedestilleerde water van het kruid en de bloemen, dat op het juiste moment wordt gemaakt; vooral te gebruiken wanneer het groene kruid niet ingenomen hoeft te worden. Het afkooksel van het kruid en de wortels, uitwendig aangebracht, helpt wonderbaarlijk bij allerlei soorten harde of koude zwellingen in elk deel van het lichaam en is even effectief voor elke gekrompen pees of ader. Het sap van schurftkruid, gemaakt met boraxpoeder en kamferpoeder, reinigt de huid van het gezicht of andere lichaamsdelen, niet alleen van sproeten en puistjes, maar ook van morfeem en melaatsheid. Het hoofd, gewassen met hetzelfde afkooksel, reinigt het van roos, schilfers, zweren, jeuk en dergelijke, door het warm te gebruiken. Tenten, ondergedompeld in het sap of water ervan, genezen niet alleen groene wonden, maar ook oude zweren en zweren. Het gekneusde en aangebrachte kruid maakt in korte tijd elke splinter, gebroken bot, pijlpunt of ander voorwerp dat in het vlees zit los en trekt het eruit.

SCURVY-GRASS.

Description. OUR ordinary English scurvy grass hath many thick leaves,

more long than broad, and sometimes longer and narrower -, sometimes smooth on the edges, and sometimes a little waved ; sometimes plain, smooth, and pointed, sometimes a little hollow in the middle, and round-pointed of a sad-green, and sometimes a bluish, colour, every one standing by itself upon a long foot-stalk, which is brownish or greenish also, from among which rise small slender stalks, bearing a few leaves thereon like the other, but longer and less for the most part ; at the tops whereof grow many whitish flowers with yellow threads in the middle, standing about a green head which becometh the seed-vessel. The seed is reddish, standing somewhat hot: the root is composed of many white strings, which stick deeply in the mud, wherein it chiefly delighteth ; yet it will grow in upland and dry grounds ; and tasteth a little brackish, or fait, even there, bat not so much as where it hath fait water to feed upon.

Place. It groweth all along the Thames side, on the Essex and Kentish shores, from Woolwich round about the sea-coasts to Dover, Portsmouth, and even to Bristol, where it is in plenty ; the other, with round leaves, groweth in the marshes in Holland in Lincolnshire, and other places of Lincolnshire by the sea-side.

2. Dutch scurvy-grass is most known and frequent in gardens, and hath divers fresh, green, and almost round, leaves, rising from the root not so thick as the former, vet in some rich ground very large, not dented about the edges, nor hollow in the middle, every one standing on a long foot-stalk ; from among these rise up divers long slender weak stalks, higher than the former, and with more white flowers, which turn into smaller pods, and smaller brownish seed, than the former: the root is white, small, and thready : the taste of this is not fait at all, but hot, aromatical, and spicy.

Time. It flowereth in April or May, and the seed is ripe soon after.

Government AND Virtues. It is an herb of Jupiter. The English scurvygrass is more used for its fait taste, which doth somewhat open and cleanse ; but the Dutch scurvy-grass is of better effect, and chiefly used by those that have the scurvy, especially to purge and cleanse the blood, the liver, and the spleen, for all which diseases it is of singular good effect, by taking the juice in the spring every morning fasting in a cup of drink. The decoction is good for the same purpose, and the herb, tunned up in new drink, either by itself, or with other things, openeth obstructions, evacuateth cold, clammy, and phlegmatic, humours both from the liver and spleen, wasting and consuming both the swelling and hardness thereof, and thereby bringing to the body a more lively colour. The juice also helpeth all foul ulcers and sores in the mouth, if it be often gargled therewith ; and, used outwardly, it cleanseth the skin from spots, marks, or fears.

SCHEURBUIK GRAS. (Cochlearia anglica). Cochlearia officinalis)

Beschrijving. Ons gewone Engelse scheurbuikgras heeft veel dikke bladeren,

meer lang dan breed en soms langer en smaller -, soms glad aan de randen en soms een beetje gegolfd; soms vlak, glad en puntig, soms een beetje hol in het midden en rondgepunt, van een droevig groene en soms een blauwachtige kleur, elk afzonderlijk staand op een lange voetsteel, die ook bruinachtig of groenachtig is, waaruit kleine slanke stengels oprijzen, met daarop een paar bladeren zoals de andere, maar meestal langer en korter; aan de toppen waarvan vele witachtige bloemen groeien met gele draden in het midden, staand rond een groene kruin die het zaadvat vormt. Het zaad is roodachtig en staat enigszins heet: de wortel is samengesteld uit vele witte draden, die diep in de modder steken, waarin het zich vooral verheugt; toch groeit het in hooglanden en droge gronden; en zelfs daar een beetje brak of zout smaken, maar niet zo erg als waar het zoet water heeft om zich mee te voeden.

Plaats. Het groeit langs de hele Theems, aan de oevers van Essex en Kent, van Woolwich rond de zeekusten tot Dover, Portsmouth en zelfs Bristol, waar het in overvloed aanwezig is; de andere, met ronde bladeren, groeit in de moerassen in Holland in Lincolnshire en andere plaatsen in Lincolnshire aan de kust.

2. Het Nederlandse scheurbuikgras is het meest bekend en veelvuldig in tuinen en heeft diverse frisse, groene en bijna ronde bladeren, die uit de wortel opkomen, niet zo dik als de eerste, maar in rijke grond zeer groot zijn, niet gebutst aan de randen, noch hol in het midden, elk staand op een lange voetsteel; hieruit stijgen diverse lange, slanke, zwakke stengels, hoger dan de eerste en met meer witte bloemen, die zich ontwikkelen tot kleinere peulen en kleinere bruinachtige zaden dan de eerste: de wortel is wit, klein en draadachtig: de smaak hiervan is helemaal niet flauw, maar heet, aromatisch en kruidig.

Tijd. De plant bloeit in april of mei en de zaden zijn snel daarna rijp.

Overheid EN Deugden. Het is een kruid van Jupiter. Het Engelse scheurbuikgras wordt meer gebruikt vanwege de smaak, die enigszins opent en reinigt; maar het Nederlandse scheurbuikgras heeft een beter effect en wordt voornamelijk gebruikt door mensen met scheurbuik, vooral om het bloed, de lever en de milt te zuiveren en te reinigen. Voor al deze ziekten is het bijzonder effectief door het sap elke ochtend vastend in een kopje te drinken. Het afkooksel is goed voor hetzelfde doel. Het kruid, gemengd in nieuwe drank, hetzij op zichzelf, hetzij met andere middelen, opent verstoppingen, verwijderde koude, klamme en flegmatische levensgeesten uit zowel de lever als de milt, verteert en verteert zowel de zwelling als de hardheid ervan en gaf het lichaam daardoor een levendigere kleur. Het sap helpt ook bij alle vieze zweren en zweren in de mond, mits er vaak mee gegorgeld werd; en uitwendig gebruikt, reinigt het de huid van vlekken, littekens of angsten.

SELF-HEAL.

Names. It is called prunel, carpenters -herb, hook-heal, and sickle-wort.

Description. The common self-heal is a small, low, creeping, herb, having miny small roundish-pointed leaves, somewhat like the leaves of wild mints of a dark- green colour, without any dents on the edges, from among which rise divers small leaves up to the tops, where stand brownish spiked heads of many small brownish leaves like leaks and flowers set together, almost like the head of cassidony, which flowers are gaping, and of a bluish purple, or more pale below, in some places sweet, but not so in others. The root consists of many strings or fibres downward, and spreadeth strings also, whereby it increaseth. The small stalks, with the leaves, creeping upon the ground, shoot forth fibres taking hold of the ground, whereby it is made a great tuft in a short time.

Place. It is found in woods and fields every where in this kingdom. Time. It flowereth in May, and sometimes in April.

Government AND Virtues. This is an herb of Venus. It is a special herb for inward and outward wounds: take it inwardly in syrups for inward wounds; outwardly, in unguents and plaisters, for outward. As self-heal is like bugle in form, so also in the qualities and virtues, serving for all the purposes whereto bugle is applied, with good success, either inwardly or outwardly. If it be accompanied with bugle, sanicle, and other the like wound-herb?, it will be the more effectual and to wash or inject into ulcers, in the parts outwardly, where there is cause to repress the heat and sharpness of humours flowing to any sore, ulcer, inflammation, swelling, or the like ; or to slay the flux of blood in any wound or part, this is used with good success ; as also to cleanse the foulness of sores, and cause them more speedily to be healed. It is a good remedy for green wounds, to close the lips of them, and to keep the place from any further inconvenience. The juice thereof, used with oil of roses, to anoint the temples and forehead, is very effectual to remove the head ach ; and the same, mixed with honey of roses, cleanseth and healeth all ulcers in the mouth and throat, from what cause soever.

ZELF GENEZEND. (Prunella vulgaris)

Namen. Het wordt pruim, timmermanskruid, haakkruid en sikkelkruid genoemd.

Beschrijving. De gewone zelfgenezer is een klein, laag, kruipend kruid met minuscule, rondpuntige blaadjes enigszins lijkend op de blaadjes van wilde munt, donkergroen van kleur, zonder deuken aan de randen. Daartussen groeien diverse kleine blaadjes tot aan de toppen, waar bruinachtige, puntige bloemhoofdjes staan, bestaande uit vele kleine bruinachtige blaadjes als lekken en dicht op elkaar staande bloemen, bijna zoals de bloemhoofdjes van de cassidonie, waarvan de bloemen openstaan en een blauwpaarse kleur hebben of aan de onderkant lichter van kleur zijn, op sommige plaatsen zoet, maar op andere niet. De wortel bestaat uit vele draden of vezels die naar beneden lopen en ook uit spreidende draden, waardoor het zich vermeerdert. De kleine stengels, met de blaadjes, kruipen over de grond en schieten vezels uit die de grond vasthouden, waardoor het in korte tijd een grote pol vormt.

Plaats. Het wordt overal in dit koninkrijk in bossen en velden aangetroffen. Tijd. Het bloeit in mei en soms in april.

Regering en Deugden. Dit is een kruid van Venus. Het is een speciaal kruid voor zowel inwendige als uitwendige wonden: neem het inwendig in siropen voor inwendige wonden; uitwendig, in zalven en pleisters, voor uitwendige wonden.

Zoals zelf genezend qua vorm vergelijkbaar is met Ajuga, zo is het ook in de eigenschappen en deugden en dient het Ajuga voor alle doeleinden waarvoor hoorn wordt gebruikt, met goed succes, zowel inwendig als uitwendig. Indien het gecombineerd wordt met een hoorn, een heilzame stof en andere soortgelijke wondkruiden, zal het effectiever zijn. Het wordt met succes gebruikt om zweren te wassen of te injecteren, in de uitwendige delen, waar er reden is om de hitte en scherpte van levensgeesten die naar een wond, zweer, ontsteking, zwelling of dergelijke vloeien te onderdrukken; of om de bloedstroom in een wond of lichaamsdeel te stoppen; evenals om de onreinheid van zweren te reinigen en ze sneller te laten genezen. Het is een goed middel tegen groene wonden, om de lippen ervan te sluiten en de plek te behoeden voor verdere ongemakken. Het sap ervan, gebruikt met rozenolie, om de slapen en het voorhoofd te zalven, is zeer effectief om hoofdpijn te verwijderen; en hetzelfde, gemengd met rozenhoning, reinigt en geneest alle zweren in de mond en de keel, ongeacht de oorzaak.

SERVICE-TREE.

IT is so well known in the places where it grows, that it needeth no description. Time. It flowereth before the end of May, and the fruit is ripe in October. Government and Virtues. Services, when they are mellow, are fit to be taken to stay the fluxes, scowering, and castings, yet less than medlars ; if they be dried before they be mellow, and kept all the year, they may be used in decoction for the said purpose, either to drink, or to bathe the parts requiring it ; and are profitably used in that manner to stay the bleeding of wounds. The service-tree is under the dominion of Saturn, and of a cold nature.

DIENSTBOOM. (Sorbus domestica)

Het is zo bekend in de plaatsen waar het groeit, dat het geen beschrijving behoeft. Tijd. Het bloeit vóór eind mei en de vrucht is rijp in oktober. Bestuur en deugden. Dienstboom, wanneer ze zacht zijn, is geschikt om te worden gebruikt om de bloedingen, het braken en de afgietsels te stelpen, maar minder dan mispels; als ze worden gedroogd voordat ze zacht zijn en het hele jaar bewaard, kunnen ze worden gebruikt als afkooksel voor dat doel, hetzij om te drinken, hetzij om de delen die het nodig hebben te wassen; en worden op die manier met succes gebruikt om het bloeden van wonden te stelpen. De dienstboom staat onder de heerschappij van Saturnus en is van koude aard.

SHEPHERD'S PURSE.

Names. IT is also called shepherd's scrip, shepherd's pouch, toy-wort, pickpurse, and case-weed.

Description. The root is small, white, and perishes every year. The leaves arc small and long of a pale green colour, and deeply cut on both sides : amongst which springeth up a stalk, which is small and round, containing small leaves upon it even to the top. The flowers are white, and very small ; after which come the little cases which hold the seed, which are flat, almost in the form of a heart.

Place. They are frequent in Great-Britain, commonly by the path-sides.

Time. They flower all the summer long; nay, some of them are so fruitful, that they flower twice a-year.

Government and Virtues. It is under the dominion of Saturn, and of A cold, dry, and binding, nature. It slops all fluxes of blood, either caused by inward or outward wounds ; as also fluxes of the belly, bloody flux, and spitting of blood being bound to the wrist and soles of the feet, helps the yellow-jaundice. The herb being made into a poultice, helps inflammations and St. Anthony's fire ; the juice, being dropped into the ears, helps pains and noises therein. A good ointment may be made of it for all wounds, especially wounds in the head.

HERDERSTAS. (Capsella bursa-pastoris)

Namen. Het wordt ook wel herderstas, herdersbuidel, speelgoedkruid, pikbeurs en schelpkruid genoemd.

Beschrijving. De wortel is klein, wit en sterft elk jaar af. De bladeren zijn klein en lang, lichtgroen van kleur en aan beide kanten diep ingesneden: daartussen ontspringt een stengel, die klein en rond is, met kleine blaadjes tot aan de top. De bloemen zijn wit en zeer klein; daarna komen de kleine doosjes die het zaad bevatten, die plat zijn, bijna hartvormig.

Plaats. Ze komen veel voor in Groot-Brittannië, meestal langs de paden.

Tijd. Ze bloeien de hele zomer lang; sommige zijn zelfs zo vruchtbaar dat ze twee keer per jaar bloeien.

Regering en deugden. Het staat onder de heerschappij van Saturnus en een koude, droge en benauwende natuur. Het verwijdert alle bloedstromen, veroorzaakt door inwendige of uitwendige wonden; Ook buikvloeiingen, bloedvloeiingen en opspattend bloed, gebonden aan de pols en voetzolen, helpen tegen gele geelzucht. Het kruid, verwerkt tot een kompres, helpt tegen ontstekingen en het Antoniusvuur; het sap, gedruppeld in de oren, verlicht pijn en geluiden daarin. Er kan een goede zalf van gemaakt worden voor alle wonden, vooral wonden aan het hoofd.

SMALLAGE.

THIS is also very well known, and therefore I shall not trouble the reader with any description thereof.

Place. It groweth naturally in wet and marshy grounds ; but, if it be sown in gardens, it there prospereth very well.

Time. It abideth green all the winter, and seedeth in August.

Government and Virtues. It is an herb of Mercury. Smallage is hotter, drier, and much more medicinable, than parsley, for it much more openeth obstructions of the liver and spleen, refrisch thick phlegm, and cleanseth it and the blood withal. It provoketh urine, and is good against; the yellow-jaundice. It is effectual against tertian and quartan agues, if the juice thereof be taken ; but especially made into a syrup. The juice also, put to honey of roses and barley-water, is very good to gargle the mouth and throat of those that have sores and ulcers in them, and will quickly heal them : the same lotion also cleanseth and healeth all other foul ulcers and cancers elsewhere. The seed is especially used to break and expel wind, or kill worms, and to help a stinking breath. The root is effectual to all the purposes aforesaid, and is held to be stronger in operation than the herb, but especially to open obstructions, and to rid away any ague, if the juice thereof or the decoction be taken in wine. All the purposes of this herb are likewise answered by the Solar Tincture, which imbibes its occult property.

SELDERIJ. (Apium graveolens)

DIT is ook zeer bekend en daarom zal ik de lezer niet lastig vallen met een beschrijving ervan.

Plaats. Het groeit van nature in natte en moerassige gronden; maar als het in tuinen werd gezaaid, bloeit het daar zeer goed.

Tijd. Het bleef de hele winter groen en zaaide zich in augustus uit.

Regering en deugden. Het is een kruid van Mercurius. Selderij is warmer, droger en veel geneeskrachtiger dan peterselie, omdat het verstoppingen van lever en milt veel beter opent, dik slijm verfriste en heten daarmee ook het bloed, reinigt. Het veroorzaakt urinelozing en is goed tegen gele geelzucht. Het is effectief tegen tertiaire en quarantaine koorts, indien het sap ervan wordt gedronken; maar speciaal tot siroop wordt verwerkt. Het sap, gemengd met rozenhoning en gerstewater, is ook zeer goed om mee te gorgelen in mond en keel van mensen met zweren en zal deze snel genezen; dezelfde lotion reinigt en geneest ook alle andere vieze zweren en kanker elders. Het zaad wordt vooral gebruikt om wind te breken en te verdrijven, wormen te doden en een stinkende adem te verhelpen. De wortel is effectief voor alle bovengenoemde doeleinden en zou sterker werken dan het kruid, maar vooral om verstoppingen te verhelpen en koorts te verlichten, indien het sap ervan of het afkooksel in wijn wordt ingenomen. Aan alle doeleinden van dit kruid wordt eveneens voldaan door de zonnetinctuur, die de occulte eigenschappen ervan absorbeert.

SOPE-WORT, OR BRUISE- WORT.

Description. THE root creepeth under ground far and near, with many joints therein of a brown colour on the outside, and yellowish within, shooting forth in divers places many weak round stalks, full of joints, set with two leaves a-piece at every one of them on the contrary side, which are ribbed somewhat like that of plantane, and fashioned like the common field white campion leaves, seldom having any branches from the sides of the stalks, but set with divers flowers at the top standing in long husks like the wild campions, made of five leaves each, round at the ends, and a little dented in the middle of a pale rose colour, almost white, sometimes deeper, and sometimes paler of a reasonable good scent.

Place. It groweth wild in low and wet grounds in many parts of England, by the brooks and sides of running waters.

Time. It flowereth usually in July, and so continueth all August and part of September.

Government and Virtues. Venus owns it. The country people in many places do use to bruise the leaves of sope-wort, and lay it to their fingers, hands, or legs, when they are cut, to heal them. Some say k is diuretic, and expels gravel and stone in the kidneys, and is also good to void hydropical waters, thereby to cure the dropsy, tympany, or an impoverished state of the blood.

SZEEPKRUID of BRUISKRUID. (Saponaria officinalis)

Beschrijving. De wortel kroop ver en dichtbij onder de grond, met veel gewrichten erin, bruin van buiten en gelig van binnen en schiet op verschillende plaatsen uit met vele zwakke ronde stengels, vol gewrichten, bezet met twee bladeren per stuk aan de andere kant. Deze zijn enigszins geribbeld zoals die van weegbree en gevormd als de bladeren van de gewone witte koekoeksbloem. Zelden met vertakkingen aan de zijkanten van de stengels, maar bezet met diverse bloemen aan de top, staand in lange schil zoals de wilde koekoeksbloem, bestaande uit vijf bladeren elk, rond aan de uiteinden en een beetje ingedeukt in het midden, lichtroze van kleur, bijna wit, soms dieper en soms bleker, met een redelijk goede geur.

Plaats. De plant groeit wild in lage en natte gronden in veel delen van Engeland, langs beken en oevers van stromend water.

Tijd. De plant bloeit meestal in juli en bleef dat de hele maand augustus en een deel van september doen.

Regering en Deugden. Venus bezit het. Op veel plaatsen kneusden de plattelandsbewoners de bladeren van het zeepkruid en legden die op hun vingers, handen of benen wanneer ze werden afgesneden, om ze te genezen. Sommigen zeggen dat k een diureticum is en gruis en stenen in de nieren verwijdert en ook goed is om waterpokken te verwijderen en zo waterzucht, trommelvliesontsteking of een verslechterde bloedsomloop te genezen.

SORREL.

OUR ordinary sorrel, which groweth in gardens, and also wild in the fields, is so well known, that it needeth no description.

Government and Virtues. It is under the dominion of Venus, Sorrel is prevalent in all hot diseases, to cool any inflammation and heat of blood in agues pestilential or choleric, or other sickness and fainting, arising from heat, and to refresh the overspent spirits with the violence of furious or fiery fits of agues, to quench thirst and procure an appetite in fainting or decayed stomachs ; for it resisteth the putrefation of the blood, killeth worms, and is a cordial to the heart, for which the seed is more effectual!, being more drying and binding, and thereby stayeth the hot humours in the bloody flux, or flux of the stomach. The roots also, in a decoction, or in powder, are effectual for all the said purposes. Both roots and seed, as well as the herb, are held powerful to refill the poison of the scorpion. The decoction of the roots is taken to help the jaundice, and to expel the gravel and stone. The decoction of the flowers made with wine, and drunk, helpeth the black jaundice, as also the inward ulcers of the body or bowels. A syrup made with the juice of sorrel and fumitory is a sovereign help to kill those sharp humours that cause the itch. The juice thereof with a little vinegar may be used outwardly for the same cause, and is also profitable for tetters, ringworms, &c. It helpeth also to discuss the kernels in the throat; and the juice, gargled in the mouth, helpeth the sores therein. The leaves wrapped up in a colewortleaf, and roasted under the embers, and applied to a hard imposthume, botch, bile, or plague-sore, both ripen and break it. The distilled water of the herb is of much good use for all the purposes aforesaid and the leaves eaten in a sallad are excellent for the blood.

ZURING. (Rumex acetosa)

Onze gewone veldzuring, die zowel in tuinen als in het wild in de velden groeit, is zo bekend dat ze geen beschrijving behoeft.

Regering en Deugden. Ze staat onder de heerschappij van Venus. Veldzuring komt veel voor bij alle ziekten van de hitte, om ontstekingen en hitte van het bloed te verdoven bij pestachtige of cholerische koortsen of andere ziekten en flauwtes die door hitte worden veroorzaakt om de uitgeputte geest te verfrissen met de hevigheid van woedende of vurige koortsaanvallen, om dorst te lessen en eetlust op te wekken bij flauwvallende of verrotte magen; want het gaat de verrotting van het bloed tegen, doodt wormen en is een hartverwarmend middel voor het hart, waarvoor het zaad effectiever is! Het is meer drogend en bindend en houdt daardoor de hete levensgeesten in de bloedige stroom of de stroom van de maag. De wortels zijn ook, in een afkooksel of in poedervorm, effectief voor al deze doeleinden. Zowel de wortels als de zaden en ook het kruid, worden beschouwd als krachtig om het gif van de schorpioen aan te vullen. Het afkooksel van de wortels wordt gebruikt om geelzucht te verlichten en grind en stenen te verwijderen. Het afkooksel van de bloemen, gemaakt met wijn en gedronken, helpt tegen zwarte geelzucht, evenals tegen inwendige zweren in het lichaam of de darmen.

Een siroop gemaakt van het sap van zuring en duivenkervel is een uitstekend hulpmiddel om de scherpe levensgeesten die jeuk veroorzaken te doden. Het sap ervan met een beetje azijn kan uitwendig worden gebruikt voor hetzelfde doel en is ook effectief tegen ringwormenz. Het helpt ook om de korrels in de keel te behandelen; en het sap, gorgelend in de mond, verlicht de zweren daarin. De bladeren, gewikkeld in een koolkruidblad en geroosterd onder de sintels en aangebracht op een harde zweer, blaasjes, galblaas of pest, laten deze rijpen en breken. Het gedestilleerde water van het kruid is zeer nuttig voor alle bovengenoemde doeleinden en de bladeren, gegeten in een salade, zijn uitstekend voor het bloed.

WOOD-SORREL.

Description. THIS groweth low upon the ground, having a number of leaves coming from the root, made of three leaves like trefoil, but broad at the ends, and cut in the middle of a faint yellowish green colour, every one standing on a long footstalk, which at their first: coming up are close folded together to the stalk. But, opening afterwards, are of a fine four relish, and yield a juice which will turn red when it is clarified, and maketh a most dainty clear syrup. Among these leaves riseth up divers slender weak footstalks, with every one of them a flower at the top consisting of five small pointed leaves, star fashion of a white colour in most: places, and in some dashed over with a small show of a bluish on the back side only. After the flowers are past, follow small round heads, with small yellowish seed in them. The roots are nothing but small sitings fastened to the end of a small logo- piece, all of them being of a yellowish colour.

Place. It groweth in many parts of England, in woods and other places not too much open to the sun.

Time. It flowereth in April and May.

Government and Virtues. Venus owns it. Wood-sorrel serveth to all the purposes that the other sorrels do, and is more effectual in hindering the putrefaction of blood, and ulcers in the mouth and body, and in cooling and tempering heats anil inflammations, to quench thirst, to strengthen a weak stomach, to procure an appetite, to stay vomiting, and is very excellent in any contagious sickness, or pestilential fever. The syrup made of the juice is effctual in all the cases aforesaid, and so is the distilled water of the herb. Spunges or linen cloths wet in the juice, and applied outwardly to any hot swellings or inflammations, do much cool and help them. The same juice taken, and gargled in the mouth, for some time, and frequently repeated, doth wonderfully help a stinking canker or ulcer therein. It is of singular service for wounds in any part of the body, to stay the bleeding, and to cleanse and heal the wounds ; and helpeth to stay any hot defluxions into the throat or lungs, and cleanseth the viscera.

KLAVERZURING. Oxalis acetosella)

Beschrijving. Deze laag op de grond groeiende plant heeft een aantal bladeren die uit de wortel komen, bestaande uit drie blaadjes als een klaverblad, maar breed aan de uiteinden en in het midden ingesneden, met een licht geelgroene kleur. Elk blad staat op een lange steel, die eerst dicht tegen de steel  aan gevouwen zijn. Maar als ze later opengaan, vormen ze een fijne vierkleurige sauzen en geven ze een sap dat rood kleurt wanneer het wordt geklaard en een zeer delicate heldere siroop oplevert. Tussen deze bladeren staan diverse slanke, zwakke stelen, met elk bovenaan een bloem bestaande uit vijf kleine, puntige blaadjes, stervormig, op de meeste plaatsen wit en op sommige plaatsen onderbroken door een kleine blauwachtige vlek alleen aan de achterkant. Nadat de bloemen zijn uitgebloeid, volgen kleine ronde hoofdjes met kleine geelachtige zaadjes erin. De wortels zijn niets meer dan kleine stekjes die aan het uiteinde van een klein logo-stukje zijn bevestigden ze zijn allemaal geelachtig van kleur. Plaats. Groeit in veel delen van Engeland, in bossen en andere plaatsen die niet te veel zonlicht krijgen.

Tijd. Bloeit in april en mei.

Regering en Deugden. Venus is er de eigenaar van. Klaverzuring diende voor alle doeleinden die andere zuringsoorten dienen en is effectiever in het voorkomen van bloedverrotting en zweren in mond en lichaam, in het verkoelen en temperen van hitte en ontstekingen, om dorst te lessen, een zwakke maag te versterken, eetlust op te wekken, braken te onderdrukken en is zeer effectief bij besmettelijke ziekten of pestilente koorts. De siroop van het sap is effectief in alle bovengenoemde gevallen, evenals het gedestilleerde water van het kruid. Sponzen of linnen doeken, bevochtigd met het sap en van buitenaf aangebracht op hete zwellingen of ontstekingen, verkoelen en helpen veel. Hetzelfde sap enige tijd in de mond genomen en gorgelend en vaak herhaald, helpt wonderbaarlijk bij een stinkende zweer of zweer daarin. Het is van uitzonderlijke waarde voor wonden in welk deel van het lichaam dan ook, om het bloeden te stelpen en de wonden te reinigen en te genezen; en helpt om hete uitstromingen in de keel en longen te houden en reinigt de ingewanden.

SOW-THISTLES.

SOW-THISTLES grow in every part of this kingdom, and are (o well known, that they need no description.

Place. They grow in gardens and manured grounds, and sometimes by old walls, the path- sides of fields and highways.

Government and Virtues. This and the former are under the influence of Venus. Sow-thistles are cooling, and somewhat binding, and are very fit to cool and hot stomach, and to ease the gnawing pains thereof. The herb, boiled in wine, is very helpful to stay the dissolution of the stomach ; and the milk that is taken from the stalks when they are broken, given in drink, is beneficial to those that are short winded. Pliny saith, that it caused the gravel and stone to be voided by urine, and that the eating thereof helpeth a stinking breath. The said juice, taken in warm drink, helpeth the stranguary. The decoction of the leaves and stalks causeth abundance of milk in nurses, and their children to be well coloured, and is good for those whose milk doth curdle in their breasts. The juice boiled or thoroughly heated with a little oil of bitter almonds in the peel of a pomegranate, and dropped into the ears, is a sure remedy for deafness, singings, and all other diseases, in them. The herb bruised, or the juice, is profitably applied to all hot inflammations in the eyes, or wheresoever else, and for wheals, blisters, or other the like eruptions, or heat, in the skin ; also for the heat and itching of the hemorrhoids, and the heat and sharpness of humours in the secret parts of man or woman. The distilled water of the herb is not only effectual for all the diseases aforesait, to be taken inwardly with a little sugar, (which medicine the daintiest stomach will not refuse,) but outwardly, by applying cloths or sponges wetted therein. It is good for women to wash their faces therewith, to clear the skin, and to give a lustre thereto. The virtue of this plant lies in its milky juice, which is of great value in difficulty of hearing. This often arises from obtruding wax often from inflammation, and sometimes from both the causes conjoined.

MELK DISTELS. (Sonchus oleraceus)

MELK DISTELS groeien in elk deel van dit koninkrijk en zijn zo bekend dat ze geen beschrijving behoeven.

Plaats. Ze groeien in tuinen en bemeste gronden en soms langs oude muren, langs akkerpaden en snelwegen.

Regering en Deugden. Deze en de eerstgenoemde staan onder invloed van Venus. Melkdistels verkoelend en enigszins bindend en zijn zeer geschikt om de maag te koelen en te verwarmen en de knagende pijn daarvan te verlichten. Het kruid, gekookt in wijn, is zeer nuttig om de maagdarmkrampen tegen te gaan; en de melk die uit de stengels wordt getrokken wanneer ze gebroken zijn en als drank wordt gegeven, is weldadig voor kortademige. Plinius zegt dat het ervoor zorgde dat het grind en de stenen door urine werden uitgescheiden en dat het eten ervan een stinkende adem verlicht. Het genoemde sap, ingenomen in warme drank, verlicht de maagzweer. Het aftreksel van de bladeren en stengels zorgde ervoor dat de voedsters en hun kinderen veel melk kregen met een mooie kleur. Het is ook goed voor degenen bij wie de melk in hun borsten schift.

Het sap, gekookt of grondig verhit met een beetje bittere amandelolie in de schil van een granaatappel en in de oren gedruppeld, is een zeker middel tegen doofheid, gezang en alle andere ziekten. Het gekneusde kruid of het sap, wordt met succes toegepast bij alle hete ontstekingen in de ogen of waar dan ook en bij bultjes, blaren of andere soortgelijke huiduitslag of hitte op de huid; ook bij de hitte en jeuk van aambeien en de hitte en scherpte van levensgeesten in de geheime delen van man en vrouw. Het gedestilleerde water van het kruid is niet alleen effectief tegen alle bovengenoemde ziekten, inwendig in te nemen met een beetje suiker (een medicijn dat zelfs de meest gevoelige maag niet zal weigeren), maar ook uitwendig, door er doeken of sponzen op te leggen die erin zijn bevochtigd. Het is goed voor vrouwen om hun gezicht ermee te wassen, om de huid te zuiveren en te laten glanzen. De weldaad van deze plant ligt in het melkachtige sap, dat van grote waarde is bij gehoorproblemen. Vaak wordt dit veroorzaakt door opdringerig oorsmeer, vaak door een ontsteking en soms door een combinatie van beide oorzaken.

SOUTHERN WOOD.

SOUTHERNWOOD is so well known to be an ordinary inhabitant in almost all gardens, that it needeth no description.

Time. It flowereth for the most part in July and August.

Government and Virtues. It is a Mercurial plant, worthy of more esteem than it hath. Dioscorides saith, that the seed bruised, heated in warm water, and drunk, helpeth those that are troubled with the cramps, or convulsions of the sinews, the sciatica, or difficulty in making water. The same taken in wine is an antidote or counter- poison, and driveth away serpents and other venomous creatures ; as also the smell of the herb, being burnt, doth the same. The oil thereof, anointed on the back-bone before the fits of agues come, preventeth them ; it taketh away inflammations in the eyes, if it be put with some part of a roasted quince, and boiled with a few crumbs of bread and applied. Boiled with barley-meal, it taketh away pimples, pushes or wheals, that rife In the face or other part of the body. The seed as well as the dried herb is often given to kill worms in children. The herb bruised helpeth to draw forth splinters and thorns out of the flesh. The ashes thereof dry up and heal old ulcers that are without inflammation, although by the sharpness thereof it makes them smart. The ashes, mingled with old sallad oil, help those that have their hair fallen, and are bald, causing the hair to grow again either on the head or beard, Durantes saith, that the oil made of southernwood, and put among the ointments that are used against the French disease, is very effectual, and likewise killeth lice in the head. The distilled water of the herb is said to help them much that are troubled with the stone, as also for the diseases of the spleen and mother. The Germans commend it for a singular wound-herb, and therefore call it stab-wort. It is held by all writers, ancient and modern, to be more offensive to the stomach than wormwood, which has thrown it into disrepute.

Citroenkruid. (Artemisia abrotanum)

Citroenkruid is zo bekend als een gewone bewoner van bijna alle tuinen, dat het geen beschrijving behoeft.

Tijd. Het bloeit meestal in juli en augustus.

Overheid en deugden. Het is een Mercuriusachtige plant, die meer achting verdient dan het in werkelijkheid heeft. Dioscorides zegt dat het gekneusde, in warm water verhitte en gedronken zaad helpt bij krampen, spierkrampen, ischias of moeite met water geven. Hetzelfde in wijn ingenomen is een tegengif en verdrijft slangen en andere giftige wezens; net zoals de geur van het kruid, wanneer het verbrand is, hetzelfde doet. De olie ervan, gezalfd op de ruggengraat voordat de koortsaanvallen komen, voorkomt ze; Het verlicht ontstekingen in de ogen, als het wordt gemengd met een deel van een geroosterde kweepeer en gekookt met een paar kruimels brood en aangebracht. Gekookt met gerstemeel verlicht het puistjes, bultjes of striemen die in het gezicht of een ander lichaamsdeel voorkomen. Zowel het zaad als het gedroogde kruid worden vaak gegeven om wormen bij kinderen te doden. Het gekneusde kruid helpt splinters en doornen uit het vlees te trekken. De as ervan droogt op en geneest oude zweren die niet ontstoken zijn, hoewel de scherpte ervan ze pijnlijk maakt. De as, vermengd met oude slaolie, helpt mensen met haaruitval en kaalheid, waardoor het haar weer groeit, zowel op het hoofd als op de baard. Durantes zegt dat de olie van citroenkruid, die wordt toegevoegd aan de zalven die tegen de Franse ziekte worden gebruikt, zeer effectief is en eveneens luizen op het hoofd doodt. Het gedestilleerde water van het kruid zou veel helpen bij mensen met nierstenen, evenals bij ziekten van de milt en de moeder. De Duitsers prijzen het als een bijzonder wondkruid en noemen het daarom steekkruid. Het wordt door alle schrijvers, oud en modern, beschouwd als schadelijker voor de maag dan alsem, waardoor het in diskrediet is geraakt.

SPIGNEL.

Description. THE roots of common spignel do spread much and deep in the ground, many strings or branches growing from one head, which is hairy at the lop of a blackish brown colour on the outside, and white within of a pleasant smell and aromatic taste, whence rise sundry long stalks of fine cut leaves like hairs, smaller than dill, set thick on both sides of the stalk, and of a good scent. Among these leaves rise up round stifF stalks, with a few joints and leaves, and at the tops an umbel of fine pure white flowers, at the edges whereof sometimes will be seen a show of reddish blue colour, especially before they be full blown, and are succeeded by small somewhat-round seed, bigger than the ordinary fennel, and of a browner colour, divided into two parts, and crested on the back, as most: of the umbelliferous seeds are.

Place. It groweth wild in Lancashire, Yorkshire, and other northern counties; and is also planted in gardens.

Government and Virtues. It is an herb of Venus. Galen saith, the roots of spignel are available to provoke urine ; but, if too much thereof be taken, it causeth head-ach. The roots boiled in wine or water, and drunk, help the stranguary and stoppings of the urine, the wind, swellings, and pains, in the stomach, and all joint achs. If the powder of the roots be mixed with honey, and the same taken as a licking medicine, it breaketh tough phlegm, and drieth up the rheum that falleth on the lungs. The roots are accounted very effectual against the stinging or biting of any venomous creature, and is one of the ingredients in mithridate and other antidotes for the same.

Bergvenkel. (Meum athamanticum)

Beschrijving. De wortels van gewone Meum spreiden zich wijd en diep in de grond uit, vele draden of takken groeien uit één hoofdje, dat aan de bovenkant behaard is, zwartbruin van buiten en wit van binnen, met een aangename geur en aromatische smaak. Hieruit ontspringen diverse lange stelen met fijn ingesneden bladeren, die lijken op haartjes, kleiner dan dille, dik aan beide zijden van de steel geplaatst en een aangename geur verspreiden. Tussen deze bladeren ontspringen ronde, stijve stelen, met een paar gewrichten en bladeren en aan de toppen een scherm van fijne, zuiver witte bloemen. Aan de randen daarvan is soms een roodblauwe kleur te zien, vooral voordat ze volledig zijn uitgebloeid en worden gevolgd door kleine enigszins ronde zaden, groter dan gewone venkel en bruiner van kleur, in tweeën gedeeld en gekamd aan de achterkant, zoals de meeste schermbloemige zaden.

Plaats. De plant groeit wild in Lancashire, Yorkshire en andere noordelijke graafschappen; en wordt ook in tuinen geplant.

Regering en Deugden. Het is een kruid van Venus. Galenus zegt dat de wortels van Meum urine opwekken; maar als er te veel van wordt ingenomen, veroorzaakt het hoofdpijn. De wortels, gekookt in wijn of water en gedronken, helpen tegen verstopping en urinestopping, winderigheid, zwellingen en pijn in de maag en alle gewrichtspijnen. Als het poeder van de wortels met honing wordt gemengd en als lik middel wordt ingenomen, breekt het taai slijm af en droogt het verkoudheidsvocht dat in de longen terechtkomt uit. De wortels worden beschouwd als zeer effectief tegen het steken of bijten van giftige dieren en zijn een van de ingrediënten in mithridaat en andere tegengiffen daarvoor.

SPLEEN-WORT, or CETRACH.

Description. THE smooth spleen- wort, from a black, thready, and bushy, root, sendeth forth many long single leaves, cut in on both sides into round dents, almost to the middle, which is not so hard as that of pollipody, each division being not always set opposite unto the other, but between each, smooth, and of a light green on the upper-side, and a dark yellowish roughness on the back, folding or rolling itself inward at the first springing up.

Place. It groweth as well upon stone- walls as moist and shadowy places about Bristol and the other the west parts plentifully; as also on Framingham-castle, on Beckonsfield church in Berkshire, at Stroud in Kent, and elsewhere, and abideth green all the winter.

Government and Virtues. Saturn owns it. It is generally used against infirmities of the spleen : it helpeth the stranguary, and washeth the stone in the bladder, and is good against the yellow-jaundice and the hiccough ; but the use of it in women hindereth conception. Mathiolus saith, that, if a drachm of the dust, that is on the back-side of the leaves, be mixed with half a drachm of amber in powder, and taken with the juice of purslane or plantane, it will help the running of the reins : and that the herb or root, being boiled and taken, helpeth al! melancholic diseases, and those especially that arise from the French diseases. Camerarius saith, that the distilled water thereof, being drunk, is very effectual against the stones ; and that the lye, made of the ashes thereof, being drunk for some time together, helpeth splenetic persons, it is used in outward remedies for the same purpose.

Miltkruid of Ceterach. (Asplenium ceterach)

Beschrijving. Het gladde miltkruid, uit een zwarte, draadachtige en bossige wortel, heeft vele lange enkele bladeren, aan beide zijden in ronde inkepingen, bijna tot het midden, die niet zo hard zijn als die van eikvaren, waarbij elke tak niet altijd tegenover de andere staat, maar tussen elke tak, glad en lichtgroen aan de bovenkant en donkergeel ruw aan de achterkant, vouwt of rolt zich naar binnen bij de eerste opkomst.

Plaats. Het groeit zowel op stenen muren als op vochtige en schaduwrijke plaatsen rond Bristol en de andere westelijke delen in overvloed; evenals op Framingham Castle, op de kerk van Beckonsfield in Berkshire, in Stroud in Kent en elders en blijft de hele winter groen.

Regering en Deugden. Saturnus erkent het. Het wordt over het algemeen gebruikt tegen miltaandoeningen: het helpt tegen verstikking, spoelde de blaasstenen weg en is goed tegen geelzucht en hik; maar het gebruik ervan bij vrouwen belemmerde de conceptie. Matthiolus zegt dat, als een drachme van het stof, dat zich aan de achterkant van de bladeren bevindt, gemengd wordt met een halve drachme amberpoeder en ingenomen wordt met het sap van postelein of weegbree, het de loop van de aderen zal bevorderen; en dat het kruid of de wortel, gekookt en ingenomen, helpt bij alle melancholische ziektenen met name die welke voortkomen uit de Franse ziekten. Camerarius zegt dat het gedestilleerde water ervan, gedronken, zeer effectief is tegen stenen; en dat het loog, gemaakt van de as ervan enige tijd achter elkaar gedronken, miltpatiënten hielp; het wordt in uitwendige remedies voor hetzelfde doel gebruikt.

STAR-THISTLE.

Description. THE common star-thistle hath divers long and narrow leaves lying next the ground, cut or torn on the edges, somewhat deeply, into many almost even parts, soft or a little woolly all over the green, among which rise up divers weak stalks parted into many branches, all lying or leaning down to the ground, so that it seemeth a pretty bush, set with many divided leaves up to the tops, where severally stand long and small whitish -green heads, set with sharp and long white pricks, (no part of the plant being else prickly,) which are somewhat yellowish : out of the middle whereof riseth the flower composed of many small reddish-purple threads ; and in the heads, after the flowers are past, come small whitish round seed, lying in down as the others do. The root is small, long, and woody, perishing every year, and rising again of its own sowing.

Place. It groweth wild in the fields about London in many places.

Time. It flowereth early, and seedeth in July, and sometimes in August.

Government and Virtues. This, like almost; all thirties, is under Mars. The seed of this star-thistle made into powder, and drunk in wine, provoketh urine, and helpeth to break the stone, and expel it. The root in powder given in wine, is good against the plague, or pestilence; and, drunk in the morning falling for some time together, is very profitable for a fistula in any part of the body. Baptista Sardus doth much commend the distilled water, to help the French disease, to open obftru6tions of the liver, and cleanse the blood from corrupted humours : and it is profitably given against quotidian or tertian agues.

STER-DISTEL. (Centaurea solstitialis

Beschrijving. De gewone sterdistel heeft diverse lange en smalle bladeren die vlak bij de grond liggen, aan de randen enigszins diep ingesneden of gescheurd, in vele bijna gelijke delen, zacht of een beetje wollig over het hele groen, waartussen diverse zwakke stengels oprijzen die in vele takken zijn verdeeld, die allemaal naar beneden liggen of leunen, zodat het een mooie struik lijkt, bezet met vele gedeelde bladeren tot aan de toppen, waar afzonderlijk lange en kleine witachtig groene hoofdjes staan, bezet met scherpe en lange witte stekels (geen enkel deel van de plant is anders stekelig), die enigszins gelig zijn: uit het midden waarvan de bloem opkwam, bestaande uit vele kleine roodachtig-paarse draadjes; en in de hoofdjes, nadat de bloemen voorbij zijn, komen kleine witachtig ronde zaden, die net als de andere naar beneden liggen. De wortel is klein, lang en houtachtig, sterft elk jaar af en komt weer op door zijn eigen zaailing.

Plaats. Het groeit wild in de velden rond Londen op veel plaatsen.

Tijd. Het bloeit vroeg en gezaaid in juli en soms in augustus.

Regering en Deugden. Dit, zoals bijna alle jaren dertig, valt onder Mars. Het zaad van deze sterdistel, tot poeder vermalen en in wijn gedronken, wekte urine op en helpt de steen te breken en uit te drijven. De wortel, in poedervorm in wijn, is goed tegen de pest of pestilentie; en 's ochtends gedronken en enige tijd achter elkaar gedronken, is het zeer heilzaam bij een fistel in welk deel van het lichaam dan ook. Baptista Sardus beveelt gedestilleerd water zeer aan ter verlichting van de Franse ziekte, om verstoppingen in de lever te openen en het bloed te reinigen van verdorven levensgeesten: en het is nuttig tegen alledaagse of derdedaagse koortsen.

STRAWBERRIES.

THESE are so well known through this land, that they need no description.

Time. They flower in May ordinarily, and the fruit is ripe shortly after.

Government and Virtues. Venus owns the herb. Strawberries, when they are green, are cold and dry ; but, when they are ripe, they are cold and moist. The berries are excellent good to cool the liver, the blood, and the spleen, or a hot choleric stomach ; to refresh and comfort the fainting spirits, and to quench thirst. They are good also for other inflammations, yet it is not amiss to refrain from them in a fever, left by their putrefying In the stomach they increase the fits. The leaves and roots boiled in wine or water, and drunk, do likewise cool the liver and blood, and assuage all inflammations in the reins and bladder, provoke urine, and allay the heat and sharpness thereof; the same also, being drunk, stay the bloody flux, and help the swellings of the spleen. The water of the berries, carefully distilled, is a sovereign remedy and cordial in the pacification of the heart; and is good for the yellow -jaundice. The juice dropped into foul ulcers, or the decoction of the herb and root, doth wonderfully cleanse and help to cure them. Lotions and gargles for sore mouths, or ulcers therein, or elsewhere, are made with the leaves and roots, which are also good to fasten loose teeth, and to heal spungy foul gums. It helpeth also to stay catarrhs or defluxions of rheum into the mouth, throat, teeth, or eyes. The juice, or water, is good for hot and red inflamed eyes: it is also of excellent property for all pushes, wheals, and other breakings forth of hot and sharp humours, in the face and hands, or other parts of the body, to bathe them therewith ; and to take away any redness in the face, or spots or other deformities in the skin, and to make it clear and smooth. Some use this medicine : Take so many strawberries as you shall think fitting, and put them into a distillatory, or body of glass, fit for them ; which, being well closed, set in a bed of horsedung for twelve or fourteen days, and afterwards distill it carefully, and keep It for your use. It is an excellent water for hot Inflamed eyes, and to take away any film or skin that beginneth to grow over them, and for such other defects in them as may be helped by any outward medicine.

AARDBEIEN. (Fragaria verna)

DEZE zijn zo bekend in dit land dat ze geen beschrijving behoeven.

Tijd. Ze bloeien gewoonlijk in mei en de vrucht is kort daarna rijp.

Regering en Deugden. Venus bezit het kruid. Aardbeien zijn, wanneer ze groen zijn, koud en droog; maar wanneer ze rijp zijn, zijn ze koud en vochtig. De bessen zijn uitstekend geschikt om de lever, het bloed en de milt te verkoelen of een hete, cholerische maag; om de zwakke geest te verfrissen en te troosten en de dorst te lessen. Ze zijn ook goed tegen andere ontstekingen, maar het is niet verkeerd om ze bij koorts te laten staan, want door hun rotting in de maag verergeren ze de aanvallen. De bladeren en wortels, gekookt in wijn of water en gedronken, verkoelen eveneens de lever en het bloed en verzachten alle ontstekingen in de nieren en de blaas, veroorzaken urineproductie en verzachten de hitte en scherpte ervan; Hetzelfde, gedronken, kan de bloederige stroom stelpen en de zwelling van de milt verlichten. Het zorgvuldig gedistilleerde water van de bessen is een uitstekend middel en hartverwarmend middel bij het kalmeren van het hart; en is goed tegen gele geelzucht. Het sap, gedruppeld in vieze zweren of het aftreksel van het kruid en de wortel, reinigt wonderbaarlijk en helpt bij de genezing ervan. Lotions en gorgeldranken voor pijnlijke monden of zweren daarin of elders, worden gemaakt met de bladeren en wortels, die ook goed zijn om losse tanden te fixeren en speekselachtig, vies tandvlees te genezen. Het helpt ook om catarre of uitvloeiingen van verkoudheid in de mond, keel, tanden of ogen te stoppen. Het sap of water, is goed voor hete en rode ontstoken ogen: het is ook uitstekend geschikt voor alle uitstulpingen, bultjes en andere uitbarstingen van hete en scherpe levensgeesten in gezicht en handen of andere lichaamsdelen, door ze ermee te wassen; en om roodheid in het gezicht of vlekken of andere misvormingen van de huid weg te nemen en deze helder en glad te maken. Sommigen gebruiken dit medicijn: Neem zoveel aardbeien als u geschikt acht en doe ze in een distilleervat of glazen vat, geschikt voor hen. Zet het, goed afgesloten, twaalf of veertien dagen in een bed van paardenmest. Destilleer het daarna zorgvuldig en bewaar het voor eigen gebruik. Het is uitstekend water voor hete, ontstoken ogen en om eventuele sluier of huidschilfers die erop beginnen te groeien te verwijderen en voor andere defecten die met een uitwendig medicijn kunnen worden verholpen.

SUCCORY.

Description. The garden-succory hath longer and narrower leaves than endive, and more cut in and torn at the edges, and the root abideth many years ; It beareth also many blue flowers like endive, and the seed is hardly distinguishable from the seed of the smooth or ordinary endive.

Government And Virtues. It is an herb of Jupiter. Garden-succory, as it is more dry and less cold than endive, so it openeth more. A handful of the leaves or roots boiled in wine or water, and a draught thereof drunk fasting, driveth forth choleric and phlegmatic humours; openeth obstructions of the liver, gall, and spleen; helpeth the yellow-jaundice, the heat of the reins, and of the urine ; the dropsy also, and those that have an evil disposition in their bodies by reason of long sickness, evil diet, &c. which the Greeks call cachexia. A decoction thereof made with wine, and drunk, is very effectual against long lingering agues; and a drachm of the seed in powder drunk in wine before the fit of an ague helpeth to drive it away. The distilled water of the herb and flowers (if you can take them in time) is good for hot stomachs, and in agues, either presential or of long continuance; for swoonings, and the passions of the heart ; for the heat and head-ach in children, and for the disorders of the blood and liver. The said water, or the juice, or the bruised leaves, applied outwardly, allayeth swellings, inflammations, St. Anthony's fire, pushes, wheals, and pimples, especially used with a little vinegar, as also to wash pestiferous sores. The said water is very effectual for fore eyes that are inflamed with redness, and for nurses breasts that are pained by abundance of milk.

Cichorei. (Cichorium intybus)

Beschrijving. De tuin cichorei heeft langere en smallere bladeren dan andijvie en meer ingesneden en gescheurde aan de randen. De wortel bleef vele jaren staan. De plant draagt ook veel blauwe bloemen, net als andijvie en het zaad is nauwelijks te onderscheiden van het zaad van de gladde of gewone andijvie.

Regering en Deugden. Het is een kruid van Jupiter. Tuin cichorei omdat het droger en minder koud is dan andijvie, gaat dus meer open. Een handvol bladeren of wortels gekookt in wijn of water en een teug daarvan gedronken terwijl men vastend drinkt, verdrijft cholerische en flegmatische levensgeesten; verhelpt verstoppingen van lever, gal en milt; helpt tegen geelzucht, de hitte van de aderen en de urine; ook tegen waterzucht en tegen mensen met een slechte aanleg door langdurige ziekte, een slecht dieetenz., wat de Grieken cachexia noemen. Een afkooksel daarvan, gemaakt met wijn en gedronken, is zeer effectief tegen langdurige koortsaanvallen; en een drachme van het zaad in poedervorm, gedronken in wijn vóór de koortsaanval, helpt om de koorts te verdrijven. Het gedestilleerde water van het kruid en de bloemen (als je ze op tijd kunt innemen) is goed tegen een hete maag en koortsaanvallen, zowel acuut als langdurig; tegen flauwvallen en hartkloppingen; tegen hitte en hoofdpijn bij kinderen en tegen bloed- en leveraandoeningen. Het genoemde water of het sap of de gekneusde bladeren, uitwendig aangebracht, verlicht zwellingen, ontstekingen, Antoniusvuur, bultjes, striemen en puistjes, vooral gebruikt met een beetje azijn, evenals om hardnekkige zweren te wassen. Het genoemde water is zeer effectief voor voorste ogen die ontstoken zijn met roodheid en voor borsten van voedsters die pijn hebben van overvloedige melk.

STONE-CROP, OR SMALL HOUSE-LEEK.

Description, IT groweth with divers trailing branches upon the ground, kt with many thick, fat, roundish, whitish leaves, pointed at the ends ; the flowers stand many of them together, somewhat loosely ; the roots are small, and run creeping under the ground.

Place. It groweth upon the stone walls and mud walls, upon the tiles of houses and penthouses, and amongst: rubbish, and in most: gravelly places.

Time. It flowereth in June and July, and the leaves are green all the winter.

Government and Virtues. It is under the dominion of the moon, cold in quality, and something binding, and therefore very good to stay defluxions, especially such as fall upon the eyes : it stops bleeding both inward and outward, helps cankers and all fretting sores and ulcers ; it abates the heat of choler, thereby preventing diseases these arising from choleric humours. It expels poison, resisteth pestential fevers, and is exceeding good also for tertian agues. It is so harmless an herb, you can scarce use it amiss. Being bruised and applied to the place, it helps the king's-evil, .and any other knots, or kernels, in the flesh : as also the piles.

STEENGEWAS OF KLEINE HUISLOOK. (Sedum acre, Sedum album)

Beschrijving: Het groeit met diverse hangende takken op de grond, met veel dikke, dikke, ronde, witachtige bladeren, puntig aan de uiteinden; de bloemen staan met veel ervan bijeen enigszins losjes; de wortels zijn klein en lopen kruipend onder de grond.

Plaats. Het groeit op stenen muren en lemen muren, op de dakpannen van huizen en penthouses en tussen afval en op de meeste grindachtige plaatsen.

Tijd. Het bloeit in juni en juli en de bladeren zijn de hele winter groen.

Overheid en deugden. Het staat onder de heerschappij van de maan, koud van kwaliteit en iets bindend en daarom zeer goed om uitdroging te voorkomen, vooral die welke op de ogen vallen: het stopt bloedingen zowel inwendig als uitwendig, helpt bij aften en alle irritatiewonden en zweren; het vermindert de hitte van cholera en voorkomt zo ziekten die voortkomen uit cholerische levensgeesten. Het verdrijft gif, weerstaat pestilente koortsen en is ook buitengewoon goed tegen koortsaanvallen. Het is zo'n onschadelijk kruid dat je het nauwelijks verkeerd kunt gebruiken. Gekneusd en op de plek aangebracht, helpt het tegen de koningsziekte en alle andere knopen of pitten in het vlees, evenals tegen aambeien.

SARSAPARILLA. THIS is reckoned amongst: the sorts of prickly bindweeds of which there are two sorts, and this sarsaparilla brought from the Weft-Indies makes the third kind. Their names with their descriptions severally follow.

Description. Prickly bindweed with red berries, called in Latin smilax aspera fructu rubra. This groweth up with many branches, wherewith it windeth about trees and other things, set with many crooked pricks or thorns like a bramble, all the whole length, binding this way and that seemly proportion ; at every joint it boweth or bendeth itself, having a somewhat broad and long leaf thereat, standing upon a long foot-stalk, and is broad at the bottom, with two forked round ends, and then groweth narrower unto the point ; the middle-rib on the backside of most of them having many small thorns or pricks, and also about the edges ; the lowed being the largest, and growing smaller up to the top, smooth and of a fair green colour, and sometimes spotted with white spots. At the joints with the leaves also come forth tendrils, like a vine, whereby it winds itself ; the flowers stand at the tops of the branches at three or four joints, many breaking forth into a cluster, which are white, composed of six leaves each, star-fashion, and sweet in scent, after which come the fruit, which are red berries when they are ripe of the bigness of asparagusberries or small grapes ; and in some less, wherein are contained sometimes two or three hard black stones, like those of asparagus. The root is slender, white, and long, in hard dry grounds not spreading far, but in the looser and moister places running down into the ground a pretty way, with divers knots and joints.

2. Prickly bindweed with black-berries, smilaxaspera fructu nigro. This other prickly bindweed groweth like the former, the branches being joined in like manner with thorns on them, but not climbing like the former ; the leaves are somewhat like it, not having those forked ends at the bottom of every leaf, but almost wholly round, and broad at the bottom of a darker-green colour also, seldom having any thorns or pricks, either on the back or edges of the leaves, with tendrils like a vine also : the flowers come forth in the fame manner, and are star-fashion, consisting of six leaves like the other of an incarnate or blush colour, with a round red umbone in the middle of every one, which is the beginning of the berry, which when it is ripe will be black, being more sappy or fleshy than the other, with stones or kernels within them like unto it : the roots hereof are bigger and fuller than the former for the most part, and spread further under the ground.

3. Sarsaparilla of America, smilax aspera Peruviana. The sarsaparilla that cometh from America into Spain hath been seen fresh, even the whole plant, and hath been verified in all things to resemble the prickly bindweed, and in nothing different from it. But certainly the plant of sarsaparilla that groweth in Peru and the Weft-Indies is a peculiar kind of itself, differing from the smilax aspera as mechoacan doth from our briony : this doth wind itself about poles or any thing else it can lay hold on to climb on ; the branches have crooked prickles growing and them as the/ smilax aspera hath, but fewer and not so sharp ; it hath very green leaves like those of bindweed, but longer, and cornered like ivy-leavesending in a long point : the flowers are said to be very great and white, every one as big as a middle-sued dish, which opening in the morning, fadeth at night ; which occasioned the Spaniards to call the whole plant buenos noches, that is, good night. Gerrard describes the sarsaparilla to be the roots of a shrub, having leaves like ivy '; but saith nothing of the flowers or fruit, which it may be believed were not then discovered.

Place and Time. The two first grow in Italy, Spain, and other warm countries, whether continent or isles, throughout Europe and Asia. The third is found only in the Weft-Indies ; the best is said to come from the Honduras, others not so good from other places, as the fertility or barrenness of the ground, and the temperature of the climate, afford it ; and it hath ripe berries early in hot countries.

Government and Virtues. These are all plants of Mars of an healing quality, howsoever used; Dioscorides saith, that both leaves and berries, being drunk before or after any deadly poison is taken, are a remedy there-against, serving to expel it. It is said also, that, if to a new-born child some of the juice of the berries hereof be given, it shall not be hurt by poison ever after it is given as an antidote against all sorts of poison and venomous things : if twelve or sixteen of the berries, being beaten to powder, be given in wine, it procureth urine, when it is stopped ; the distilled water of the flowers, being drunk, worketh the same effed, and cleanseth the reins, and assuageth inward inflammations. If the eyes be washed therewith, it taketh away all heat and redness in them; and, if the sores of the legs be washed therewith, it healeth them thoroughly. The true sarsaparilla is held generally not to heat, but rather to dry, the humours; yet it is easily perceived, that it doth not only dry the humours, but wash them away, by a secret and hidden property therein ; much whereof is performed by sweating, which it promoteth very effectually. It is much used in many kinds of diseases ; as in all cold fluxes from the head and brain, rheums, and catarrhs, as also in all cold griefs of the stomach, and expelleth wind very powerfully. It helpeth not only the French disease, but all manner of achs in the sinews or joints ; all running sores in the legs, all phlegmatic swellings, tetters, or ringworms, and all manner of spots, and foulness of the skin ; it is not proper to be given to those whose livers are over hot, or to such as have agues. In former times it was used beaten to powder and so drunk ; others used to boil it until it became tender, which, being beaten or broken, was afterwards strained into the decoction, making a kind of thick drink like cream. Some others, and that most usually, boiled it in water, to the half, or the consumption of the third part, as they would have it stronger or weaker, and that either by itself or with other things proper for the disease it was intended for ; and others also put it amongst: other things for drink. An excellent diet-drink may be made as follows : Take lignum vitas, which is guaiacum, nine ounces ; bark of the same two ounces, sassafras one ounce, sarsaparilla four ounces, juniper-berries one ounce ; boil them in two ounces of fountainwater to the consumption of half, add to the strained liquor coriander- seeds four drachms, cinnamon, liquorice, each two drachms. This may be taken as an ordinary drink for all the diseases before-mentioned.

SARSAPARILLA. (Smilax officinalis, Smilax aspera)

DIT wordt gerekend tot: de soorten stekelige winde, waarvan er twee soorten zijn en deze uit West-Indië meegebrachte sarsaparilla vormt de derde soort. Hun namen met hun beschrijvingen volgen afzonderlijk.

Beschrijving. Stekelige winde met rode bessen, in het Latijn Smilax aspera fructu rubra genoemd. Deze groeiwijze met vele takken, waarmee het zich om bomen en andere dingen slingert, bezet met vele kromme stekels of doornen als een braam, over de gehele lengte, zich op verschillende manieren verbindend; bij elk gewricht boog of boog het zich, met een ietwat breed en lang blad daaraan, staand op een lange voetsteel en breed aan de onderkant, met twee gevorkte ronde uiteinden en dan smaller groeiend naar de punt toe; de middelste rib aan de achterkant van de meeste exemplaren heeft veel kleine doorns of stekels en ook aan de randen; de lage is de grootste en groeit kleiner naar boven toe, glad en heeft een mooie groene kleur en soms witte vlekken. Aan de gewrichten met de bladeren komen ook ranken tevoorschijn, als een wijnstok, waardoor het zich windt; de bloemen staan aan de toppen van de takken op drie of vier gewrichten, waarvan er vele uitbarsten in een tros, die wit zijn, elk bestaande uit zes bladeren, stervormig en zoet van geur, waarna de vruchten komen, die rode bessen zijn als ze rijp zijn, van de grootte van aspergebessen of kleine druiven; en in sommige minder, waarin zich soms twee of drie harde zwarte stenen bevinden, zoals die van asperges. De wortel is slank, wit en lang, in harde, droge grond niet ver verspreidend, maar op de lossere en vochtigere plaatsen mooi de grond inlopend, met diverse knopen en gewrichten.

2. Stekelige winde met zwarte bessen, Smilax aspera fructu nigro. Deze andere stekelige winde groeit net als de vorige, de takken zijn op dezelfde manier met stekels verbonden, maar klimmen niet zoals de vorige; De bladeren lijken er enigszins op, ze hebben niet die gevorkte uiteinden aan de onderkant van elk blad, maar zijn bijna volledig rond en breed aan de onderkant, ook donkergroen van kleur, zelden met doornen of stekels, noch aan de achterkant noch aan de randen van de bladeren, met ranken als een wijnrank; de bloemen komen op de manier van de faam uit en zijn stervormig, bestaande uit zes bladeren zoals de andere, van een incarnatie- of blozende kleur, met een ronde rode kruin in het midden van elk, wat het begin is van de bes, die wanneer het rijp is zwart zal zijn, omdat het sappiger of vleziger is dan de andere, met stenen of pitten erin zoals deze; de wortels hiervan zijn voor het grootste deel groter en voller dan de vorige en spreiden zich verder onder de grond uit.

3. Sarsaparilla van Amerika, smilax aspera Peruviana. De sarsaparilla die vanuit Amerika naar Spanje komt, is vers gezien, zelfs de hele planten is in alle opzichten bevestigd als een soort die lijkt op de stekelige winde en er in niets van verschilt. Maar de sarsaparilla die in Peru en West-Indië groeit, is zeker een bijzondere soort, die verschilt van de Smilax aspera, net zoals mechoacan (Ipomoea) verschilt van onze Bryonia. Deze slingert zich om palen of iets anders waar het zich aan vast kan houden om op te klimmen; de takken hebben kromme stekels die groeien zoals de Smilax aspera, maar minder en niet zo scherp; het heeft zeer groene bladeren zoals die van winde, maar langer en hoekiger als klimopbladeren, eindigend in een lange punt; de bloemen zouden zeer groot en wit zijn, elk zo groot als een schaal met middelgrote bladeren, die 's ochtends opengaan en 's nachts verwelken; wat de Spanjaarden ertoe bracht de hele plant buenos noches te noemen, dat wil zeggen, goedenacht. Gerard beschrijft de sarsaparilla als de wortels van een struik, met bladeren als klimop; maar zegt niets over de bloemen of vruchten, waarvan men mag aannemen dat ze toen niet ontdekt werden.

Plaats en tijd. De eerste twee groeien in Italië, Spanje en andere warme landen of het nu continent of eilanden zijn, in heel Europa en Azië. De derde wordt alleen in West-Indië gevonden; de beste komt naar verluidt uit Honduras, andere, minder goede komen uit andere plaatsen, afhankelijk van de vruchtbaarheid of onvruchtbaarheid van de grond en de temperatuur van het klimaat; en de bessen zijn in warme landen al vroeg rijp.

Regering en Deugden. Dit zijn allemaal planten van Mars, met een genezende werking, hoe ook gebruikt; Dioscorides zegt dat zowel bladeren als bessen, gedronken vóór of na inname van een dodelijk gif, daartegen een remedie vormen en dienen om het uit te drijven. Er wordt ook gezegd dat, als een pasgeboren kind wat van het sap van de bessen hiervan krijgt, het geen schade meer zal ondervinden van het gif nadat het als tegengif tegen allerlei soorten gif en giftige stoffen is gegeven; als twaalf of zestien bessen, tot poeder geslagen, in wijn worden gegeven, veroorzaakt het urine wanneer het wordt gestopt; het gedestilleerde water van de bloemen, gedronken, heeft hetzelfde effect: het reinigt de nieren en verzacht inwendige ontstekingen. Als de ogen ermee worden gewassen, neemt het alle hitte en roodheid weg; en als de zweren van de benen ermee worden gewassen, geneest het ze grondig. Van de echte sarsaparilla wordt over het algemeen aangenomen dat het de levensgeesten niet verwarmt, maar eerder droogt; toch is het gemakkelijk te begrijpen dat het de levensgeesten niet alleen droogt, maar ze ook wegspoelt door een geheime en verborgen eigenschap ervan; veel hiervan wordt bereikt door zweten, wat het zeer effectief bevordert. Het wordt veel gebruikt bij allerlei ziekten, zoals bij alle koude uitstromingen van hoofd en hersenen, reuma en catarre, evenals bij alle koude maagklachten en het zeer krachtig verdrijven van winden. Het helpt niet alleen tegen de Franse ziekte, maar ook tegen allerlei pijn in de pezen of gewrichten; alle loopneuzen in de benen, alle flegmatische zwellingen, etters of ringwormen en allerlei vlekken en onzuiverheden op de huid; het is niet geschikt om te geven aan mensen met een oververhitte lever of aan mensen die koorts hebben. Vroeger werd het tot poeder geslagen en zo gedronken; anderen kookten het tot het zacht werd, waarna het, geklopt of gebroken, in het afkooksel werd gezeefd, waardoor een soort dikke drank ontstond, vergelijkbaar met room. Sommigen en dat was het meest gebruikelijk, kookten het in water, tot de helft of consumeerden het voor een derde deel, naar gelang ze het sterker of zwakker wilden hebben, hetzij op zichzelf, hetzij met andere ingrediënten die geschikt waren voor de ziekte waarvoor het bedoeld was; en anderen voegden het ook toe aan: andere dingen om te drinken. Een uitstekende dieetdrank kan als volgt worden gemaakt: Neem lignum vitas, wat Guaiacum is, negen ons; Schors van dezelfde twee ons, sassafras één ons, sarsaparilla vier ons, jeneverbessen één ons; kook ze in twee ons bronwater tot de helft, voeg aan de gezeefde vloeistof korianderzaad vier drachmen, kaneel en zoethout toe, elk twee drachmen. Dit kan als een gewone drank worden gedronken voor alle bovengenoemde ziekten.

SAUNDERS.

Kinds and Description, in our shops, for physical use we have three sorts of saunders, whereof the white and yellow are sweet woods, but the yellow is the sweetest; the red hath no scent. The saunders-tree groweth to be as big as a walnut-tree, having fresh green leaves like the mastic-tree, and darkish blue flowers, the fruit being like cherries for the size, but without any taste; black when they are ripe, and quickly falling away. The wood itself is without scent, as it is said, while it is living and fresh, and smelleth sweet only when it is dry. The white and the yellow woods are so hard to be distinguished before that time, that none but those Indians that usually fell those trees do know their difference before-hand ; and can tell which will prove better than others : the chiefest part, and smelling sweetest, is the heart of the wood. They are distinguished by these names, santalum album citrinum, et rubrum.

Government and Virtues. All the saunders are under the solar regimen, they are cooling and cordial, and used together in sundry cordial medicines ; but the white and the yellow are the more cordial and comfortable, by reason of their sweetness; and the red more cooling and binding ; which quality neither of the other are without, though in a less proportion. The red is often used to slay thin rheum failing from the head, and to cool hot inflammations, hot gouts, and in hot agues to cool and temper the heat ; but the white and yellow are both cordial and cephalic, applied with rose-water to the temples, procuring ease in the head-ach, and are Angular good for weak and fainting stomachs through heat, and in the hot fits of agues. They are very profitably applied in fomentations for the stomach, spirits, and palpitations of the heart, which also do comfort and strengthen them, and temperate the melancholy humour, and procure alacrity and mirth, which quality is attributed to the yellow more than the white.

Sandel Hout. (Santalum album, Santalum citrinus? Pterocarpus santalinus

Soorten en beschrijving, in onze winkels, voor fysiek gebruik hebben we drie soorten sandelhout, waarvan de witte en gele zoete houtsoorten zijn, maar de gele is het zoetst; de rode heeft geen geur. De sandelhout boom groeit tot de grootte van een walnotenboom, met frisse groene bladeren zoals de mastiekboom en donkerblauwe bloemen, de vruchten zijn als kersen voor hun grootte, maar zonder enige smaak; zwart als ze rijp zijn en snel afvallend. Het hout zelf is geurloos, zoals men zegt, terwijl het levend en fris is en alleen zoet ruikt als het droog is. De witte en de gele houtsoorten zijn vóór die tijd zo moeilijk te onderscheiden, dat niemand behalve de indianen die deze bomen gewoonlijk vellen, hun verschil van tevoren kent; en kan zeggen welke beter zal blijken dan andere: het voornaamste deel en het zoetst ruikend, is het hart van het hout. Ze worden onderscheiden door deze namen, Santalum album, citrinum et rubrum.

Regering en deugden. Alle sandelhoutsoorten vallen onder het zonneregime; ze zijn verkoelend en hartverwarmend en worden samen gebruikt in diverse hartverwarmende medicijnen; maar de witte en de gele zijn hartverwarmender en aangenamer vanwege hun zoetheid; en de rode meer verkoelend en verbindend; eigenschappen die geen van beide missen, hoewel in mindere mate. De rode wordt vaak gebruikt om dunne verkoudheid die uit het hoofd wegzakt te bestrijden en om hete ontstekingen, hete jicht en bij hete koortsen te verkoelen en de hitte te temperen; maar de witte en de gele zijn beide hartverwarmend en hoofd verwarmend, aangebracht met rozenwater op de slapen, wat verlichting biedt bij hoofdpijn en goed is voor een zwakke en flauwvallende maag door hitte en bij hete koortsen. Ze worden zeer nuttig toegepast in kompressen voor de maag, de stemming en hartkloppingen, die ook troost bieden en versterken, de melancholieke levenslust temperen en vrolijkheid en vrolijkheid teweegbrengen, een eigenschap die meer aan de gele dan aan de witte wordt toegeschreven.

SCAMMONEY.

Description. THE true scammony hath a long root of a dark ash-colour on the outside, and white within, and of the bigness of an arm, with a pith in the middle thereof, and many fibres thereat, from whence arise many long, round, green, branches, winding themselves like a bindweed about stakes and trees, or any other thing t-hat stands next it, unto a good height, without any clasping tendrils, like the true or wild vine", from the joints of the branches come forth the leaves, every one by itself upon short foot stalks, somewhat broad at the bottom, with two corners next thereto, and some also round ; and then growing long and narrow to the end, being of a fair-green colour, and smooth, somewhat shining. Towards the tops of the branches, at the joints with the leaves, come forth large whitish bell-flowers, with wide-open brims and narrow bottoms, after which come round heads, wherein is contained three or four black seeds i is any part of this plant be broken, it yieldeth forth a milk, not hot, nor burning, nor bitter, yet somewhat unpleasant, provoking loathing, and almost casting.

Names. It is called scammonia both in Greek and Latin. The dried juice, which is most in use, is called also scammoniacum in the druggists, and apothecaries shops, as also with most writers, and some call the plant so too. When it is prepared, that is, baked in a quince under the embers, or in an oven, or any other way, it is called diagridium.

Place and Time. Scammony groweth in Syria, and the farther eastern parts, where no frosts come in the winter; for where any frost comes it quickly peristheth, consequently it flourishes in hot climates only.

Government and Virtues. This is a martial plant, and of a churlish nature, so that there had need be great care taken in the choice thereof, that only that be used in physic which is pure and without adulteration ; which may be known if it

be not heavy, or close compact together, but that it be moderately light, with some small holes, or hollowness, here and there, therein ; and that it be smooth and plain in the breaking, and not in grains or knots, or having small sticks or stones in it; somewhat clear and blackish, but not of a deadish, dark, or ill favoured, colour and that it may be made quickly into a very fine and white powder. It purgeth both phlegm, yellow choler, and watery humours, very strongly but, if it be indiscreetly given, it will not only trouble the stomach more than any other medicine, but will also scour the guts, in working too powerfully oftentimes unto blood, and oftentimes unto faintings and swoonings, and therefore is not fit to be given to any gentle or tender body. Mesue declareth three several hurts or dangers that come to the body thereby, and the remedies of them: The first, saith he, that it ingendereth certain gnawing winds in the stomach, so much offending it, that it provoketh to vomit. To be baked therefore in a quince, and some parsley, fennel, or wild carrot seed, or galanga, mixet with it, is the remedy hereof. The next is, that it inflameth the spirits, by the overmuch sharpness or fierceness therein ; whereby it readily induceth fevers, especially in those that are subject: to obstructions, and replete with putrid humours ; which inconveniences are taken away by putting those things into your decoctions that do cool and quench the heat thereof ; and such are, the mucilage of the seeds of psyllum, or fleawort; prunes boiled, or rather the pulp of them, the juice, or the julep, or the water of roses or violets, or if before the boiling thereof (that is the scammony) you steep it in the oil of roses, or violets, or in the juice of a quince, and mingle it with a little shumac or spodium. A third is, that, having a strong opening and drawing faculty, it causeth immoderate fluxes of the belly, by opening the mouth of the veins more than is fit : this harm is also taken away by mixing astringent and retraining things with it, such as mastic, and especially yellow, myrobalans, and quinces, or the juice of them. Again, it raiseth the entrails and guts, by reason of the sharp juice wherewith it abounds, and by which it procureth pains therein ; this danger is remedied if moist, fat, and slippery, things be used with it, as gum-tragacanth bdellium and oil of almonds and roses, as also the pulp of prunes made up with sugar, the mucilage of fleawort-seeds, mastic, and quinces, taken afterwards, and warm water last of all ; all which cause it to pass the quicker from the stomach and bowels, and thereby prevents its doing harm. The fault is also helped if cold medicines as well as hot be mixed together to be given, thereby to yield help to the heart, liver, and stomach. Dioscorides saith, if the juice be applied to the womb, it destroyeth the birth, being mixed with honey and oxgall ; and rubbed on wheals, pimples, and pushes, takes them all away : and, boiled in vinegar, and anointed, takes away the leprosy, and outward marks in the skin, being dissolved in rose- water and vinegar, and the head moistened therewith, easeth the continual pains thereof. A drachm or two of the roots of scammony purge in the same manner as the juice doth, if some of the things that are appointed therewith be given in it. The roots boiled in water, and made into a poultice, with barley-meal, easeth the sciatica, being laid thereon ; it taketh away scurfs and scabs if they be washed with the vinegar wherein the roots have been boiled, and also healeth imposthumes.

SCAMMONIA. (Convolvulus scammonia)

Beschrijving. De echte slijm heeft een lange wortel van een donkere askleur aan de buitenkant en wit van binnen, zo dik als een arm, met een merg in het midden en vele vezels daaraan, waaruit vele lange, ronde, groene takken ontspruiten, die zich als een winde om palen en bomen slingeren of iets anders dat ernaast staat, tot een behoorlijke hoogte, zonder omklemmende ranken, zoals de echte of wilde wijnstok. Vanuit de gewrichten van de takken komen de bladeren tevoorschijn, elk afzonderlijk op korte voetstelen enigszins breed aan de onderkant, met twee hoeken ernaast en sommige ook rond; en dan lang en smal uitgroeiend tot het einde, met een lichtgroene kleur en glad en enigszins glanzend. Naar de toppen van de takken toe, bij de gewrichten met de bladeren, komen grote witachtige klokbloemen tevoorschijn, met wijd open randen en smalle onderkanten, waarna ronde hoofdjes komen, waarin zich drie of vier zwarte zaden bevinden. Als een deel van deze plant wordt gebroken, brengt het melk voort, niet heet, niet brandend, niet bitter, maar toch enigszins onaangenaam, waardoor het walging opwekte en bijna beklemmend was.

Namen. Het wordt zowel in het Grieks als in het Latijn scammonia genoemd. Het gedroogde sap, dat het meest gebruikt wordt, wordt in drogisterijen en apotheken ook wel scammoniacum genoemd, zoals ook door de meeste schrijvers en sommigen de plant ook zo noemen. Wanneer het bereid wordt, dat wil zeggen gebakken in een kweepeer onder de sintels of in een oven of op een andere manier, wordt het diagridium genoemd.

Plaats en tijd. Scammonia groeit in Syrië en de verder oostelijke streken, waar in de winter geen vorst voorkomt; want waar vorst komt, vergaat het snel, daarom gedijt het alleen in warme klimaten.

Overheid en deugden. Dit is een krijgshaftige plant en van een onbehouwen aard, zodat er grote zorg moet worden besteed aan de keuze ervan, dat alleen die wordt gebruikt in de geneeskunde die zuiver en zonder vervalsing is; wat te herkennen is als het niet zwaar of dicht opeengepakt is, maar matig licht, met hier en daar wat kleine gaatjes of holtes erin; en dat het glad en vlak moet zijn bij het breken, zonder korrels of knoesten of kleine stokjes of steentjes erin; enigszins helder en zwartachtig, maar niet dof, donker of lelijk van kleur en dat het snel tot een zeer fijn en wit poeder kan worden verwerkt. Het zuivert zowel slijm, gele gal als waterige levensgeesten, zeer krachtig, maar als het onvoorzichtig wordt toegediend, zal het niet alleen de maag meer verontrusten dan enig ander medicijn, maar zal het ook de darmen schuren, door te krachtig te werken, vaak tot bloed en vaak tot flauwvallen en bewusteloosheid en daarom is het niet geschikt om aan een zacht of teer lichaam te worden gegeven. Mesue noemde drie verschillende verwondingen of gevaren die het lichaam hierdoor overkomen en de remedies daarvoor: De eerste, zei hij, veroorzaakt bepaalde knagende winden in de maag, die het zo erg beledigden dat het tot braken leidde. Het is daarom de remedie hiervoor om het te bakken in een kweepeer en wat peterselie, venkel of wilde peen zaad of galanga, ermee gemengd. De volgende is dat het de geesten ontstak, door de overmatige scherpte of felheid ervan; waardoor het gemakkelijk koortsen opwekt, vooral bij hen die onderhevig zijn aan: belemmeringen en vol van rotte levensgeesten; welke ongemakken worden weggenomen door die dingen aan uw afkooksels toe te voegen die de hitte ervan verkoelen en lessen; zoals het slijm van de zaden van psyllium of vlooienkruid; gekookte pruimen of liever het vruchtvlees ervan, het sap of de julep of het water, van rozen of viooltjes of als u het voor het koken ervan (dat is de scammonia) laat trekken in de olie van rozen of viooltjes of in het sap van een kweepeer en het mengt met een beetje sumak of spodium. Een derde is dat het, met zijn sterke openende en trekkende vermogen, buitensporige maagzweren veroorzaakt door de openingen van de aderen meer te openen dan nodig was: deze schade wordt ook weggenomen door er samentrekkende en samentrekkende stoffen aan toe te voegen, zoals mastiek en vooral gelei, mirobalanen en kweeperen of hun sap. Ook verwijdde het de ingewanden en darmen door het scherpe sap dat het rijkelijk bevatte en waardoor het pijn veroorzaakt; dit gevaar wordt verholpen door er vochtige, vette en glibberige stoffen mee te gebruiken, zoals tragacantha gom, bdellium en amandel- en rozenolie, evenals het vruchtvlees van pruimen met suiker, het slijm van vlooienkruidzaden, mastiek en kweeperen en tenslotte warm water; dit alles zorgt ervoor dat het sneller uit de maag en darmen verdwijnt en voorkomt zo schade. De klacht wordt ook verholpen als men koude en warme medicijnen tegelijk geeft, om zo het hart, de lever en de maag te helpen.

Dioscorides zegt dat als het sap op de baarmoeder wordt aangebracht, het de geboorte verwoest, vermengd met honing en ossengal; en gewreven op striemen, puistjes en bultjes, het neemt ze allemaal weg; en gekookt in azijn en ingesmeerd, neemt het de melaatsheid en uitwendige vlekken op de huid weg, opgelost in rozenwater en azijn en het hoofd daarmee bevochtigd, verlicht het de voortdurende pijnen ervan. Een drachme of twee van de wortels van scammonia purgeren op dezelfde manier als het sap dat doet, als er enkele van de stoffen die daarmee zijn voorgeschreven aan worden toegevoegd. De wortels gekookt in water en tot een kompres gemaakt, met gerstemeel, verlicht de ischias, daarop gelegd; het verwijdert schilfers en korsten als ze worden gewassen met de azijn waarin de wortels zijn gekookt en geneest ook een zwelling die pus bevat; een abces.

SEBESTEN, or ASSYRIAN PLUMB.

Description and Names. THE sebesten-tree groweth not so high as the plumb-tree. It is covered with a whitist bark ; the branches are green, whereon grow rounder, thicker, and harder, leaves. The blossoms are white, and consist of five leaves each, growing together on a long stalk, which afterwards turn into small berres, rather than plumbs of blackish-green colour when they are ripe, every one standing in a little cup of a sweet taste, and glutinous or clammy substance, and a very thick skin within which lieth a three-square hard stone, with a thick shell and a small kernel ; these are gathered and laid in the sun, whereby they grow wrinkled : and so they are kept and brought to us in boxes.

SEBESTEN of ASSYRISCHE PRUIM. (Cordia myxa)

Beschrijving en namen. De sebesten boom groeit niet zo hoog als de schietloodboom. Het is bedekt met een witachtige schors; de takken zijn groen, waaraan rondere, dikkere en hardere bladeren groeien. De bloesems zijn wit en bestaan uit vijf bladeren, die samen groeien op een lange steel. Deze ontwikkelen zich later tot kleine bessen, in plaats van pruimen, van zwartgroene kleur wanneer ze rijp zijn. Elk staat in een klein kelkje, met een zoete smaak en een kleverige of klamme substantie en een zeer dikke schil waarin een driekantige harde steen ligt, met een dikke schil en een kleine pit. Deze worden verzameld en in de zon gelegd, waardoor ze gerimpeld worden. Daarom worden ze bewaard en in dozen naar ons toegebracht.

WILD SEBESTEN.

THE wild sebesten is in all things like the other, but that it groweth lower, much like unto a hedge-bush, and with smaller and thinner leaves. The flowers and fruit are like, but less.

In shops they have only the name of sebesten, but in Latin the tree Is called myxos, myxa, and mixaria.

Place and Time. The first groweth in Syria, and is but planted in Egypt, whence they were brought into Italy in Pliny's time, and grafted on the service-tree, and do now grow in many places in their orchards. It is so tender that it will not endure the cold with us. The wild kind, as Alpinus saith, is natural in Egypt : they flower in May, and the fruit is ripe in September.

Government and Virtues. This is a plant of Venus: the Arabians and Greeks hold that they open the body as much, or rather more, by reason of the mucilage in them, than the damask prunes : more however while they are green, and less when they are dry ; yet the decoction of them, or the infusion of them in broth, although dried and taken whole, worketh effectually which Fuschius denieth, and affirmeth that they are rather binding. The serve to cool any intemperate heat of the stomach or liver, and therefore are good in hot agues, and to purge choler, whereof the come. Mathiolus saith, that ten drachms, or twelve at the most of the pulp of sebestens taken from the skins and stones, work to as good purpose as the pulp of cassia fistula. They are very effectual also to lenify the hoarseness and roughness of the throat ; they help the cough and wheasing of the lungs, and distillations upon them, by lenifying of the passages, and causing much phlegm to be voided. They also give ease to such as are troubled with pains in their sides, and those that are troubled with heat in their urine, and sharpness thereof proceeding from choler or fait phlegm ; they also drive forth the long worms of the belly. There isa kind of birdlime made of these fruits by boiling them a little in water to takeaway the skins and stones, and afterwards boiling them more to a consistence ; the which (as saith Mathiolus) was used at Venice to catch birds; but Alpinus saith they use it in Egypt as a plaster to dissolve hard humours or swellings.

WILDE SEBESTEN. (Cordia myxa)

De wilde sebesten lijkt in alle opzichten op de andere, maar groeit lager, net als een haagstruik en met kleinere en dunnere bladeren. De bloemen en vruchten lijken op elkaar, maar minder.

In winkels hebben ze alleen de naam sebesten, maar in het Latijn wordt de boom myxos, myxa en mixaria genoemd.

Plaats en tijd. De eerste groei vond plaats in Syrië en is pas in Egypte geplant, vanwaar ze in de tijd van Plinius naar Italië werden gebracht en op de lijsterbes werden geënt en nu op veel plaatsen in hun boomgaarden groeien. De boom is zo teer dat het bij ons de kou niet kan verdragen. De wilde soort, zoals Alpinus zegt, is natuurlijk in Egypte: ze bloeien in mei en de vruchten zijn rijp in september.

Overheid en deugden. Dit is een plant van Venus: de Arabieren en Grieken beweren dat ze het lichaam net zo goed of liever nog meer, openen door het slijm dat ze bevatten dan de damastpruimen: meer echter wanneer ze groen zijn en minder wanneer ze droog zijn; toch werkt het afkooksel ervan of de infusie ervan in bouillon, hoewel gedroogd en in hun geheel ingenomen effectief, wat Fuchsius ontkende en beweerde dat ze eerder bindend zijn. Ze dienen om onmatige hitte in de maag of lever te verkoelen en zijn daarom goed bij hete koortsen en om gal te zuiveren, waar de oorzaak ook van is.

Matthiolus zegt dat tien drachmen of maximaal twaalf, van het vruchtvlees van sebesten, afkomstig van de schillen en steentjes, even effectief zijn als het vruchtvlees van een Cassia fistula. Ze zijn ook zeer effectief in het verzachten van heesheid en ruwheid in de keel; ze helpen bij hoest en piepende ademhaling en destillatie daarvan, door de luchtwegen te verwijden en veel slijm te laten lozen. Ze geven ook verlichting aan mensen die last hebben van pijn in hun zij en van hitte in hun urine en de scherpte daarvan als gevolg van gal of slijm; ze verdrijven ook de lange wormen uit de buik. Er bestaat een soort vogellijm die van deze vruchten wordt gemaakt door ze een beetje in water te koken om de schillen en steentjes te verwijderen en ze daarna verder te koken tot een consistentie; dit werd (zoals Matthiolus zegt) in Venetië gebruikt om vogels te vangen; maar Alpinus zegt dat ze het in Egypte als pleister gebruiken om hardnekkige levensgeesten of zwellingen op te lossen.

SENA.

Description. THE true sena is said to grow in Arabia and Syria, and is transported from Alexandria to us. There is a bastard sena, which is kept in many gardens with us, commonly called Colutea, which is its Latin name.

Government and Virtues. It is under the dominion of Mercury. The leaves of sena (which only are used) are hot near the first degree, and dry in the third ; it is of a purging faculty, but leaveth a binding quality after the purging; it openeth obstructions, and cleanseth and comforteth the stomach, being corrected with seme annise-seed, carraway-seed, or ginger; it purgeth melancholy, choler, and phlegm, from the head and brain, lungs, heart, liver, and spleen, cleansing those parts of evil humours, a drachm thereof taken in wine, ale, or broth, fading ; it strengthens the senses, and procureth mirth : it is also good in chronical agues, whether quartan or quotidian ; it cleanseth and purifieth the blood, and causeth a fresh and lively habit of the body, and is a special ingredient in diet-drinks, and to make purging ale, to be taken to clarify and cleanse the blood. The bastard sena works very violently both upwards and downwards offending the stomach and bowels.

SENNA. (Senna alexandrina, Colutea arborescens)

Beschrijving. De echte senna zou in Arabië en Syrië groeien en is vanuit Alexandrië naar ons overgebracht. Er is een bastaard senna die in veel tuinen bij ons wordt gehouden, algemeen bekend als Colutea, wat de Latijnse naam is.

Overheid en deugden. Ze staat onder de heerschappij van Mercurius. De bladeren van senna (die alleen gebruikt worden) zijn heet bij de eerste graad en droog bij de derde; ze heeft een zuiverende werking, maar laat na de zuivering een bindende werking achter; ze opent verstoppingen en reinigt en verzacht de maag en wordt gecorrigeerd met sesamzaad, karwijzaad of gember; ze zuivert melancholie, gal en slijm uit hoofd en hersenen, longen, hart, lever en milten reinigt die delen van kwade levensgeesten, waarvan een drachme in wijn, bier of bouillon werd ingenomen en vervaagde; Het versterkt de zintuigen en zorgt voor vrolijkheid. Het is ook goed bij chronische koorts, zowel overdag als 's nachts. Het reinigt en zuivert het bloed en zorgt voor een frisse en levendige stemming van het lichaam. Het is een speciaal ingrediënt in light dranken en om purgerende ale te maken, om het bloed te zuiveren en te reinigen. De bastaard senna werkt zeer heftig, zowel opwaarts als neerwaartse n beledigt de maag en darmen.

SYCAMORE-TREE.

Kinds. THERE are two sorts of this tree, the one bearing fruit out of the body and greater arms of the tree only, the other upon stalks without leaves. The first is called in Latin sycomorus and ficus Egyptia, the Egyptian fig-tree, and is the true sycamore-tree ; those trees which are vulgarly called sycamores in England are; a kind of maples.

Description, 1 This sycamore groweth to be a very great tree, bigger than: the mulberry-tree, with large arms and branches, full of round and somewhat loner leaves, pointed at the ends, and dented about the edges, very like the leaves of the mulberry tree ; but harder and rougher, like fig-leaves ; this beareth small figs, or fruit and no flower, differing in that from all other trees ; for it bringeth forth the fruit out; of the very body or trunk of the tree only, and the elder branches next to the body, and no where else ; and are very like unto white or wild figs, and of the same bigness , but much sweeter, and without any kernels. The whole tree, and every part, aboundeth with milk, if the bark be but gently wounded but, if it be cut -too deep, it yieldet no milk at all ; which maketh it to bear three or four time a year, new rising out of the places where the old grew. The root is solid, hard, and black, and will abide fresh long after it is felled.

2. The other sycamore is calles sycomorus altera, seu ficus Cypria, the sycamore of Cyprus. This groweth to be as big as a plumb-tree, or white poplar-tree, the arras and branches bearing broad and somewhat round leaves, like unto the elm, but very like unto the former this beareth such-like fruit as figs, but smaller, which rise both from the body and the greater arms, but not as the former ; but on certain stalks in branches, which rile by themselves without any leaves with them ; and are as sweet as figs. They bear four times every year, but not unless they be flit that the milk in them may come forth.

Place and Time. The first: grows chiefly in Egypt, Syria, and Arabia, and other places adjacent ; the other in Cyprus, Caria, Rhodes, and the neighbouring parts.

Government and Virtues. Thee are under the particular influence of Venus. The fruit maketh the belly soluble, but by its overmuch moisture it troubles the stomach, and giveth but little nourishment. The milk that is taken from the tree by gently piercing the bark, and afterwards dried and made into troches, and kept in an earthen pot, hath a property to soften tumours, and dissolve them, and to folder and close together the lips of green wounds. The fruit itself, being applied as a plaster, worketh the same effect,

SYCAMORE BOOM. (Acer pseudoplatanus, Ficus sycomorus)

Soorten. ER ZIJN twee soorten van deze boom, de ene draagt alleen vruchten uit het lichaam en de grotere takken van de boom, de andere op stengels zonder bladeren. De eerste wordt in het Latijn sycomorus en Ficus Egyptia genoemd, de Egyptische vijgenbomen is de echte sycamore boom; de bomen die in Engeland in de volksmond sycamores worden genoemd, zijn een soort esdoorns.

Beschrijving, 1 Deze sycamore groeit uit tot een zeer grote boom, groter dan de moerbeiboom, met grote armen en takken, vol ronde en wat eenzamere bladeren, puntig aan de uiteinden en gegroefd aan de randen, erg lijkend op de bladeren van de moerbeiboom; maar harder en ruwer, zoals vijgenbladeren; deze draagt kleine vijgen of vruchten en geen bloemen, wat verschilt van alle andere bomen; want het brengt de vruchten voort; Alleen van het lichaam of de stam van de boom en de vliertakken naast het lichaam en nergens anders; en lijken erg op witte of wilde vijgen en zijn even groot, maar veel zoeter en zonder pitten. De hele boom en elk deel ervan, overvloedig melkrijk, als de schors maar lichtjes verwond was, maar als het te diep werd ingesneden, gaf het helemaal geen melk; waardoor het drie of vier keer per jaar nieuwe vruchten voortbrengt, die oprijzen uit de plaatsen waar de oude groeiden. De wortel is stevig, hard en zwart en blijft lang vers nadat het is geveld.

2. De andere plataan heet sycomorus altera, seu Ficus Cypria, de sycomore van Cyprus. Deze boom groeit zo groot als een pruimenboom of witte populier, de twijgen en takken dragen brede en enigszins ronde bladeren, zoals de iep, maar lijken sterk op de eerste. Deze boom draagt vruchten die lijken op vijgen, maar kleiner, die zowel uit het lichaam als uit de grotere armen groeien, maar niet zoals de eerste; maar aan bepaalde stengels in takken, die zelfstandig groeien zonder bladeren; en zo zoet zijn als vijgen. Ze dragen vier keer per jaar, maar alleen als ze worden geplukt om de melk eruit te laten komen.

Plaats en tijd. De eerste: groeit voornamelijk in Egypte, Syrië en Arabië en andere aangrenzende plaatsen; de andere op Cyprus, Carië, Rhodos en de aangrenzende gebieden.

Regering en deugden. U staat onder de bijzondere invloed van Venus. De vrucht maakt de maag oplosbaar, maar door de overmatige vochtigheid veroorzaakt het maagklachten en geeft het slechts weinig voeding. De melk die van de boom wordt gewonnen door de bast voorzichtig te doorboren en vervolgens wordt gedroogd en tot koeken wordt verwerkt en in een aarden pot wordt bewaard, heeft de eigenschap om tumoren te verzachten en op te lossen en de randen van groene wonden te sluiten. De vrucht zelf, aangebracht als pleister, heeft hetzelfde effect.

SPIKNARD.

IT is naturally an Indian plant, called nardus Indica ; therefore I shall proceed to declare its virtues, not troubling you at all with its description.

Virtues. Spikenard is of a heating drying faculty, as saith Dioscorides ; it is good to provoke urine, and easeth pains of the stone in the reins and kidneys, being drunk in cold water ; it helps loathings, swellings, or gnawing, in the stomach, the yellow-jaundice, and such as are liver-grown. It is a good ingredient in mithridate and other antidotes against poison ; to women with child it is forbidden to be taken inwardly. The oil of spikenard is good to warm cold places, and to digest crude and raw humours ; it worketh powerfully on old cold griefs of the head and brain, stomach, liver, spleen, reins, and bladder. It purgeth the brain of rheum, being snuffed up the nostrils ; being infused certain days in wine, and then distilled in a hot bath, the water is good inwardly and outwardly to be used for any coldness of the members. It comforts the brain, and helps cold pains of the head, and the shaking palsy. Two or three spoonfuls thereof, being taken, help passions of the heart, swoonings, and the cholic ; being drunk with wine, it is good against: venomous bitings ; and, being made into troches wich wine, it may be reserved for an eye- medicine, which, being aptly applied, represseth obnoxious humours thereof.

Nardus. (Nardostachys jatamansi)

Het is van nature een Indiase plant, genaamd Nardus Indica; daarom zal ik de deugden ervan uiteenzetten, zonder u met de beschrijving ervan te vermoeien.

Deugden. Nardus heeft een verwarmend en drogend vermogen, zoals Dioscorides zegt; het is goed om urine op te wekken en verlicht pijn van nierstenen, gedronken in koud water; het helpt tegen walging, zwellingen of knagende maagpijn, geelzucht en leverproblemen. Het is een goed ingrediënt in mithridaat en andere tegengiffen tegen vergif; zwangere vrouwen mogen het niet innemen. De olie van nardus is goed om koude plaatsen te verwarmen en ruwe en rauwe levensgeesten te verteren; het werkt krachtig op oude, koude kwalen van hoofd en hersenen, maag, lever, milt, nieren en blaas. Het reinigt de hersenen van verkoudheid door het in de neusgaten te snuiven; op bepaalde dagen doordrenkt met wijn en vervolgens gedistilleerd in een heet bad, is het water zowel inwendig als uitwendig goed te gebruiken bij verkoudheid van de ledematen. Het verzacht de hersenen en verlicht hoofdpijn en trillende verlamming. Twee of drie lepels ervan, ingenomen, verlichten hartstochten, flauwvallen en koliek; gedronken met wijn, is het goed tegen: giftige beten en verwerkt tot koekjes van welke wijn, kan het worden bewaard als oogmedicijn, dat, wanneer het op de juiste manier wordt toegepast, onaangename levensgeesten onderdrukt.

STORAX-TREE.

Kinds. THERE are accounted three sorts of the storax-tree, whose names shall follow with their descriptions.

Description. 1. The usual storax-tree is called in Latin styrax arbor vulgaris. This storax-tree groweth very like the quince-tree, both for form and bigness, the leaves also are long and round, and somewhat like, but far less ; whitish underneath, and stiff; the flowers stand both at the joints with the leaves, and at the ends of the branches, consisting of five or six large whitish leaves, like those of the orange-tree, with some threads in the middle, after which come round berries, set in the cups that the flowers were in before of the bigness of hazel-nuts, pointed at the ends, and hoary all over ; each (landing on a long foot-stalk, containing within them certain kernels in small /hells. This yieldeth a most; fragrant sweet gum, and clear of the colour of brown honey.

2. Storax with maple-leaves, styrax folio aceris. From a round root, covered with a crested or as it were a jointed bark, come forth, out of knots, three or five broad leaves, like those of the maple or plane-tree, standing on small blackish long stalks and are divided into three or five parts, full of veins, dented about the edges and pointed at the ends.

3. Red storax, called in Latin styrax rubra. This hath formerly by some been thought to be the bark of some kind of tree that went under the name of storax. But Serapio and Avicen divide storax into liquida and sicca : by liquida meaning the pure gum flowing from the tree, and not that liquida which we now call by that name and by sicca the fasces of the expressed oil from the fruit; but calumita is now taken of some to be red storax.

Place and Time. The first groweth in Provence of France, in Italy, Candy, Greece, and some other parts of Turkey, where it yieldeth no gum ; but in Syria, Silicia, Pamphilia, Cyprus, and those hotter countries, it groweth much. It flowereth in the spring, yielding fruit in September.

Government and Virtues. This is a solar plant: there is no part of this tree in use with us, but the gum that issueth out of it, it is of temperature hot in the second degree, and dry in the first; it heateth, mollifieth, and digesteth ; and is good for coughs, catarrhs, distillations of rheums, and hoarseness. Pills made' with it and a little turpentine, and taken, gently loosen the belly, it resisteth cold poisons dropped into the ears, it helpeth the singings and noise in them; applied to the hips, joints, or shoulders, afflicted with cold achs, it resolveth and comforteth much, and is good to be put in baths, for lameness of the joints and weariness by travel. It is also good to put with white frankincense to perfume those that have catarrhs, rheums, and defluxions from the head to the nose, eyes, or other parts, by casting it on quick coals and holding the head over the smoke. It dissolve hard tumours in any part, and is good for the king's evil.

STORAX BOOM. (Styrax officinalis, Liquidambar styraciflua))

Soorten. Er bestaan drie soorten storax bomen, waarvan de namen volgen met hun beschrijvingen.

Beschrijving.1. De gebruikelijke storaxboom wordt in het Latijn Styrax arbor vulgaris genoemd. Deze storaxboom groeit sterk op de kweepeer, zowel qua vorm als grootte. De bladeren zijn ook lang en rond en lijken enigszins op, maar veel minder; witachtig aan de onderkant en stijf; de bloemen staan zowel op de bladpunten als aan de uiteinden van de takken, bestaande uit vijf of zes grote witachtige bladeren, zoals die van de sinaasappelboom, met enkele draden in het midden, waarna ronde bessen komen, gezet in de bloemkelken waarin de bloemen zich eerder bevonden, zo groot als hazelnoten, puntig aan de uiteinden en grijsachtig van kleur; elk (landend op een lange voetsteel, die daarin bepaalde pitten in kleine schelpjes bevat. Dit leverde een zeer; geurige zoete gom op en helder, met de kleur van bruine honing.

2. Storax met esdoornbladeren, Styrax folio aceris. Uit een ronde wortel, bedekt met een gekamde of als het ware een gelede bast, komen, uit knopen, drie of vijf brede bladeren, zoals die van de esdoorn of plataan, die op kleine zwartachtige lange steeltjes staan en verdeeld zijn in drie of vijf delen, vol nerven, gedeukt aan de randen en puntig aan de uiteinden.

Rode storax, in het Latijn Styrax rubra genoemd. Sommigen dachten vroeger dat dit de schors was van een boomsoort die storax heette. Maar Serapio en Avicenna verdelen storax in liquida en sicca: met liquida wordt de pure gom bedoeld die uit de boom stroomt en niet die liquida die we nu zo noemen en met sicca het overblijfsel van de uitgeperste olie uit de vrucht; maar calumita wordt nu door sommigen voor rode storax aangezien.

Plaats en tijd. De eerste groei vond plaats in de Provence in Frankrijk, in Italië, Sicilië, Griekenland en enkele andere delen van Turkije, waar het geen gom opleverde; maar in Syrië, Silicië, Pamphilia, Cyprus en die warmere landen groeide het veel. Het bloeit in het voorjaar en draagt vruchten in september.

Regering en deugden. Dit is een zonneplant: er is geen enkel deel van deze boom dat bij ons in gebruik is, behalve de gom die eruit voortkwam. Deze heeft een hete tweede graad temperatuur en een droge eerste graad; het verwarmt, verzacht en verteert; en is goed tegen hoest, catarre, reuma en heesheid. Pillen, gemaakt met deze plant en een beetje terpentijn en ingenomen, maken de maag zachter; het weerstaat koude gifstoffen die in de oren worden gedruppeld en helpt bij gezang en lawaai; aangebracht op de heupen, gewrichten of schouders, verlicht het veel pijn en verzacht heten is het goed om in bad te doen, bij kreupelheid in de gewrichten en vermoeidheid door reizen. Het is ook goed om met witte wierook te parfumeren bij mensen met catarre, reuma en storingen van het hoofd naar de neus, ogen of andere delen, door het op gloeiende kolen te gieten en het hoofd boven de rook te houden. Het lost hardnekkige tumoren op en is goed tegen de koningsziekte.

SWALLOW - WORT.

Kinds. OF this there are three kinds. The usual Latin name of swallow-wort is asclepias or Venice toxicum ; their definitive names follow in their descriptions.

Description, 1. Swallow-wort with white flowers, asclepias flore albo. This swallow-wort riseth up with divers slender weak stalks to be two or three feet long, not easy to break, scarcely able to stand upright, and therefore for the most part leans or lies upon the ground, if it find not any thing to sustain it ; whereon are set two leaves at the joints, being somewhat broad and long pointed at the end ; of a dark-green colour, and smooth at the edges. At the joints with the leaves, towards the tops of the stalks, and at the tops themselves, come forth divers small white flowers, consisting of five pointed leaves a- piece of a sweet scent ; after which come small long pods, thick above, in a great deal of white silken down, which when the pod is ripe openeth itself, and sheddeth both seed and cotton upon the ground, if it be not carefully gathered. The roots are a great bush of many strings fastened together at the head, smelling somewhat strong while they are fresh and green, but more pleasant when they are dried; both leaves and stalks persist every winter, and arise anew in the spring of the year, when the stalks, at their first springing are of a blackish brown.

2. Swallow-wort with black flowers, called in Latin asclepias flore nigra. This greweth in the same manner that the former doth, having long slender rough branches, rising out to a greater height than the other, and twining about whatsoever standeth next unto them ; having such-like dark green leaves set by couples, but somewhat smaller, and of a dark-purplish colour : after which come more plentifully such-like cods, wit-h a white silver down and seeds in them as the former. The foots hereof are not so bushy as the other, neither smell so strong ; neither doth it give any milky but a watery juice when it is broken.

3. Swallow-wort of Candy, asclepias Cretica. This rifeth up in the same fashion as the former do, with many slender flexible green branches, with leaves fee at the joints on either side, as the white kind hath, and are very like them, but somewhat of a paler white colour. The flowers stand in the same manner, three or four together upon a stalk, but are somewhat of a paler white colour ; to whom succeed sometimes but one pod, and sometimes two together, thicker and shorter than those of the white kind ; straked all along and double-forked at the ends, wherein Ire silk and feeds as in the former; the roots have not so strong a smell as the laft, and have, as well as the rest of the plant, a scent like box- leaves.

Place and Time. The two first grow in rough and unfilled ground, upon divers mountains in France, about Narbonne, Marseilles, and Montpelier, and in Italy also ; the last in Candy. They flower in the months of June and July, and sometimes not until August and their cods are ripe about a month after ; the empty husks abide on the dry branches when the seed and silk are fallen out.

Government and Virtues. These are solar plants; the roots have a most sovereign faculty against all poisons, particularly against the apocynum, or dog's bane -, and are effectually given to such as are bitten by any venomous beast, or slung by any serpent or other creature ; as also against the biting of a mad dog, a drachm and a half thereof taken in carduus-water for many days together. It is taken also, in wine, against the plague and pestilence ; a drachm taken in bugloss. water is effectual against all passions of the heart ; if the same quantity of citronseeds be taken therewith, it easeth all the gripings pains in the belly; the decoction of the roots made with white wine, taken for several days together, a good draught at a time, and sweating thereupon, cureth the dropsy. The same also cureth the jaundice, provoketh urine, and easeth the cough and all defeats of the chest and lungs. The powder of the roots, taken with peony- seeds, is good against the falling sickness ; or with basil-seed, or the rind of pomecitron-seeds, is good against melancholy ; and, taken with the roots of dictamuns albus, or bastard dittany, will kill and expel worms. The decoction hereof, with comfrey- roots, made in wine, is good for those that have a rupture, or are bursten, or have received hurts by bruises. The powder of the roots or leaves is effectual to cleanse all putrid, rotten, and filthy, ulcers and sores, and may safely be used in all salves, unguents, and lotions, made for such purposes. The leaves and flowers boiled, and made into a poultice, and applied to the hard tumours or swellings of women's breasts, cure them speedily.

Zwaluwkruid. (Vincetoxicum hirundinaria, Asclepias syriaca)

Soorten. Hiervan bestaan drie soorten. De gebruikelijke Latijnse naam van zwaluwkruid is Asclepias of Venetiaanse toxicum; hun definitieve namen volgen in hun beschrijvingen.

Beschrijving, 1. Zwaluwkruid met witte bloemen, Asclepias flore albo. Dit zwaluwkruid is opgericht met diverse slanke, zwakke stengels van 60 tot 90 centimeter lang, niet gemakkelijk te breken, nauwelijks in staat om rechtop te staan en leunt of ligt daarom meestal op de grond, als het niets vindt om zich te ondersteunen; waaraan twee bladeren zijn bevestigd bij de bladpunten enigszins breed en lang, puntig aan het uiteinde; donkergroen van kleur en glad aan de randen. Bij de bladpunten, richting de toppen van de stengels en aan de toppen zelf, komen diverse kleine witte bloemen tevoorschijn, bestaande uit vijf puntige bladeren per stuk, met een zoete geur; Daarna komen kleine, lange peulen, dik aan de bovenkant, bedekt met een dikke laag wit, zijden dons. Wanneer de peul rijp is, opent deze zich en laat zowel zaad als katoen op de grond vallen, als het niet zorgvuldig wordt geplukt. De wortels vormen een grote struik, bestaande uit vele draden die aan de kop aan elkaar vastzitten. Ze ruiken vrij sterk als ze vers en groen zijn, maar aangenamer wanneer ze gedroogd zijn. Zowel de bladeren als de stengels blijven elke winter bestaan en komen in het voorjaar opnieuw op, wanneer de stengels bij hun eerste bloei zwartbruin zijn.

2. Zwaluwkruid met zwarte bloemen, in het Latijn Asclepias flore nigra genoemd. Deze groeide op dezelfde manier als de eerste, met lange, slanke, ruwe takken, die hoger uitgroeiden dan de andere en zich om alles slingerden wat ernaast stond; met soortgelijke donkergroene bladeren die paarsgewijs stonden, maar iets kleiner en donkerpaars van kleur; daarna kwamen er overvloediger soortgelijke aderen, met een witzilveren dons en zaden erin, net als bij de eerste. De voetjes hiervan zijn niet zo bossig als bij de andereen ruiken ook niet zo sterk; het geeft geen melkachtig, maar een waterig sap af als het gebroken is.

3. Zwaluwkruid van Kreta, Asclepias Cretica. Deze groeit op dezelfde manier op als de eerste, met veel slanke, flexibele groene takken, met bladeren die aan weerszijden gespleten zijn, zoals bij de witte soorten lijken er erg op, maar zijn iets lichter wit van kleur. De bloemen staan op dezelfde manier, drie of vier bijeen op een steel, maar zijn wat lichter wit van kleur. Soms komt er maar één peul bij, soms twee bij elkaar. Ze zijn dikker en korter dan die van de witte soort. Ze zijn helemaal gegroefd en aan de uiteinden dubbel gevorkt, waarin zich zijde bevindt en voedsel bevindt, net als bij de eerste. De wortels hebben niet zo'n sterke geur als bij de laatste en hebben, net als de rest van de plant, een geur die doet denken aan buxusbladeren.

Plaats en tijd. De eerste twee groeien in ruwe en onontgonnen grond, op diverse bergen in Frankrijk, rond Narbonne, Marseille en Montpellier en ook in Italië, de laatste in Cantabrië. Ze bloeien in de maanden juni en juli en soms pas in augustus en hun zaden zijn ongeveer een maand later rijp; de lege hulzen blijven aan de droge takken zitten wanneer het zaad en de zijde zijn uitgevallen.

Regering en deugden. Dit zijn zonneplanten; de wortels hebben een zeer soeverein vermogen tegen alle vergiften, in het bijzonder tegen het Apocynum of de hondenvloek - en worden effectief gegeven aan degenen die door een giftig dier worden gebeten of door een slang of ander wezen worden geslingerd; evenals tegen de beet van een dolle hond, een drachme en een half daarvan in Carduus-water gedurende vele dagen achter elkaar. Het wordt ook in wijn ingenomen tegen de pest en de pestilentie; een drachme in ossenkruid. Water is effectief tegen alle hartstochten; Als men daarbij dezelfde hoeveelheid citroenzaadjes innam, verlicht het alle buikpijn; een afkooksel van de wortels, gemaakt met witte wijn, dat men enkele dagen achter elkaar in een flinke teug nam en erover zweette, geneest de waterzucht.

Hetzelfde geneest ook geelzucht, wekte urine op en verlicht hoest en alle aandoeningen van de borst en longen. Het poeder van de wortels, ingenomen met pioenrooszaadjes, is goed tegen vallende ziekte; of met basilicumzaad of de schil van pitaja, is goed tegen melancholie; en ingenomen met de wortels van dictamnus albus of bastaard dictamnus doodt en verdrijft wormen. Het afkooksel hiervan, met smeerwortelwortels, gemaakt in wijn, is goed voor degenen die een ruptuur hebben of gebarsten zijn of verwondingen hebben opgelopen door kneuzingen. Het poeder van de wortels of bladeren is effectief om alle rotte, rotte en vuile zweren en zweren te reinigen en kan veilig worden gebruikt in alle zalven, zalven en lotions die voor dergelijke doeleinden zijn gemaakt. De bladeren en bloemen, gekookt en tot een kompres gemaakt en aangebracht op de harde tumoren of zwellingen van vrouwenborsten, genezen deze snel.

TOBACCOenGLISH and INDIAN.

Description. ENGLISH tobacco riseth up with a thick round stalk, about two feet high, whereon grow thick fat green leaves, not so large as the Indian, round pointed, and not dented about the edges ; at the tops stand divers flowers in green husks, scarcely above the brims of the husk, round-pointed also, and of a greenish yellow colour. Its seed is not very bright, but large, contained in great heads. The roots perish every winter, but rise generally of its own sowing.

Names. It is called in Latin petum and nicotiana.

Place And Time. English tobacco groweth much about Winscomb in Gloucestershire, as delighting in a fruitful soil ; the other, which we smoke, groweth best in Virginia, and is thence carried to some parts of Spain, and there made up and then brought to us, and named Spanish tobacco.

Government and Virtues. It is a martial plant. It is found by good experience to be available to expectorate tough phlegm from the stomach, chest, and lungs ; the juice thereof being made into a syrup, or the distilled water of the herb drunk ; or the smoke taken by a pipe as is usual, but fasting. The same helpeth to expel worms in the stomach and belly, and to ease the pains in the head, and the griping pains in the bowels ; it is profitable for those that are troubled with the stone in the kidneys, to ease pains, and, by provoking urine, to expel gravel and the stone ; and hath been found very effectual to expel wind. The seed hereof is very effectual to help the tooth-ach, and the ashes of the burnt herb to cleanse the gums and make the teeth white. The herb bruised, and applied to the place grieved with the king's evil, helpeth it in nine or ten days effectually. Monardus saith it is a counter-poison for the biting of any venomous creature, the herb also being outwardly applied to the hurt place. The distilled water is often given with some sugar before the fit of an ague to lessen it, and takes it away in three or four times using. If the distilled faces of the herb, having been bruised before the distillation, and not distilled dry, be set in warm dung for fourteen days, and afterwards hung up in a bag in a wineceller, the liquor that distils therefrom is singularly good for cramps, achs, the gout and sciatica, and to heal itches, scabs, and running ulcers. The juice is also good for all the said griefs, and likewise to kill lice in children's heads. The green herb, bruised and applied, cureth any fresh wound or cut whatsoever : and the juice, put into old sores, both cleanseth and healeth them. There is also made hereof a singular good salve to help imposthumes, hard tumours, and swellings, by blows or falls.

TABAK, ENGELS EN INDIAANS. (Nicotiana tabacum)

Beschrijving. ENGELSE tabak die opgroeit met een dikke ronde stengel, ongeveer 60 cm hoog, waaraan dikke, vette groene bladeren groeien, niet zo groot als de Indiase, rondpuntig en niet ingedeukt aan de randen; bovenaan staan diverse bloemen in groene schillen, nauwelijks boven de rand van de schil, eveneens rondpuntig en groengeel van kleur. Het zaad is niet erg helder, maar groot, in grote koppen. De wortels vergaan elke winter, maar komen over het algemeen vanzelf op.

Namen. Het wordt in het Latijn petum en nicotiana genoemd.

Plaats en tijd. Engelse tabak groeit veel rond Winscomb in Gloucestershire, omdat het zich verheugt in een vruchtbare bodem; de andere, die wij roken, groeit het best in Virginia en wordt vandaar naar sommige delen van Spanje gebracht, daar verwerkt en vervolgens naar ons gebracht en Spaanse tabak genoemd.

Overheid en deugden. Het is een vechtplant. Uit goede ervaring is gebleken dat het taai slijm uit de maag, borst en longen kan worden opgehoest; het sap ervan kan tot siroop worden verwerkt of het gedestilleerde water van het kruid kan worden gedronken; of de rook kan, zoals gebruikelijk, met een pijp worden opgezogen, maar dan vastend. Het helpt om wormen in de maag en buik te verdrijven en hoofdpijn en krampen in de darmen te verlichten; het is heilzaam voor mensen die last hebben van nierstenen, om pijn te verlichten en door urineren, gruis en stenen uit te drijven; en het is zeer effectief gebleken om winderigheid te verdrijven. Het zaad hiervan is zeer effectief bij kiespijn en de as van het verbrande kruid reinigt het tandvlees en maakt de tanden wit. Het gekneusde kruid en aangebracht op de plek die door het kwaad van de koning was bedroefd, helpt binnen negen of tien dagen effectief. Monardus zegt dat het een tegengif is voor de beet van een giftig dier, waarbij het kruid ook uitwendig op de pijnlijke plek wordt aangebracht. Het gedestilleerde water wordt vaak met wat suiker gegeven vóór een koortsaanval om de koorts te verminderen en wordt in drie of vier keer gebruik verwijderd. Als de gedistilleerde delen van het kruid, die vóór de distillatie gekneusd en niet droog gedistilleerd zijn, veertien dagen in warme mest worden gelegd en daarna in een zak in een wijnkelder worden gehangen, is de vloeistof die daaruit distilleert bijzonder goed tegen krampen, jicht en ischias en om jeuk, korsten en etterende zweren te genezen. Het sap is ook goed tegen al het genoemde leed en doodt eveneens luizen in kinderhoofdjes. Het groene kruid, gekneusd en aangebracht, geneest elke verse wond of neem het sap, aangebracht op oude zweren, reinigt en geneest ze. Hiervan wordt ook een bijzonder goede zalf gemaakt tegen zwellingen met pus, een abces, een harde tumor en zwellingen door stoten of vallen.

TAMARISK TREE.

IT is so well known in the place where it groweth, that it needeth no description.

Time. It flowereth about the end of May, or in June, and the seed is ripe and blown away in the beginning of September.

Government and Virtues. It is under the dominion of Saturn. If the root, leaves, or young branches, be boiled in wine or vinegar, and drunk, and applied outwardly,-it is very powerful against the hardness of the spleen. The leaves, boiled in wine and drunk, are good to (lay the bleeding of the hemorrhoidal veins, spitting of blood, and helpeth the jaundice, the cholic, and the bitings of all venomous serpents except the asp. The bark is as effectual, if not more, to all the purposes aforesaid ; and both it and the leaves boiled in wine, and the mouth and the teeth washed therewith, help the tooth-ach, the ear-ach, and the redness and watering of the eyes. The said decoction, with some honey put thereto, is good to stay gangrenes and fretting ulcers, and to wash those that are subject to knits and lice. The wood is very effectual to consume the spleen, and therefore to drink out of cups and cans made thereof is good for splenetic persons. The ashes of the wood are used for all the purposes aforesaid ; and, besides, do quickly help the blisters raised by burnings or scaldings by fire or water. Alpinus and Veslingius affirm, that the Egyptians do with as good success use the wood hereof to cure the French disease as others do lignum vita; or guaiacum, and give it also to such as are possessed with the Icprosy, scabs, pufhies, ulcers, or the like; and it is available also to help the dropsy arising from the hardness and obstruction of the spleen, as also for melancholy, and the black-jaundice, that ariseth thereof.

TAMARISK BOOM. (Tamarix gallica)

Het is zo bekend in de streek waar het groeit, dat het geen beschrijving behoeft.

Tijd. Het bloeit rond eind mei of in juni en het zaad is rijp en verwaaid begin september.

Regering en deugden. Het staat onder de heerschappij van Saturnus. Als de wortel, bladeren of jonge takken in wijn of azijn worden gekookt en gedronken en uitwendig worden aangebracht, is het zeer krachtig tegen miltverharding. De bladeren, gekookt in wijn en gedronken, zijn goed tegen bloedingen uit de aambeienaderen, bloedspuwing en helpen bij geelzucht, galbulten en de beten van alle giftige slangen, behalve de adder. De schors is even effectief, zo niet effectiever, voor alle bovengenoemde doeleinden; en zowel de schors als de in wijn gekookte bladeren en de mond en tanden die ermee worden gewassen, helpen bij kiespijn, oorpijn en roodheid en tranende ogen.

Het genoemde afkooksel, met wat honing erbij, is goed tegen gangreen en etterende zweren en om mensen met luizen en slijm te wassen. Het hout is zeer effectief in het verteren van de milt en daarom is drinken uit bekers en blikken die daarvan zijn gemaakt goed voor mensen met milt. De as van het hout wordt voor alle bovengenoemde doeleinden gebruikt; en helpt bovendien snel bij blaren die ontstaan door verbranding of schroeiing door vuur of water. Alpinus en Veslingius beweren dat de Egyptenaren het hout hiervan met evenveel succes gebruiken om de Franse ziekte te genezen als anderen met lignum vita; of Guaiacum en het ook geven aan mensen die lijden aan melaatsheid, korsten, blaasjes, zweren of dergelijke; en het is ook beschikbaar om waterzucht te verlichten die voortkomt uit de verharding en verstopping van de milt, evenals tegen melancholie en de zwarte geelzucht die daardoor ontstaat.

GARDEN TANSEY.

GARDEN TANSEY is so well known, that it needeth no description.

Time. It flowereth in June and July.

Government and Virtues. Venus governs this herb. The herb bruised, and applied to the navel, stays miscarriages ; boiled in ordinary beer, and the decoction drunk, it doth the like ; also it consumes those phlegmatic humours which the cold and moist constitution of winter usually infects the body with, and that was the first reason of eating tansey in the spring. The decoction of the common tansey, or the juice drunk in wine, is a singular remedy for all the griefs that come by slopping of the urine, helpeth the stranguary, and those that have weak reins and kidneys.

It is very profitable to dissolve and expel wind in the stomach, belly or bowels. If it be bruised, and often smelled to ; as also, applied to the lower part of the belly, it is very profitable for such women as are given to miscarry in child-bearing, to cause them to go out their full time ; it is used also against the stone in the reins, especially to men. The herb fried with eggs, which is called a tansey, helpeth to digest, and carry downward, those bad humours that trouble the stomach. Being boiled in oil it is good for the sinews shut op by cramps, or pained with cold. The seed is very profitably given to children for worms, and the juice in drink is as effectual ; and it is in this last capacity that it is principally to be regarded. No complaint is so frequent, and few bring on so much mischief : besides the moist common and obvious disorders which they occasion, a wafting, even to death, and putrid fevers, sometimes accompany, and indeed arise from, them -, and oftener than is thought, they are the cause of epileptic fits. The medicines given against them are for the most part infectet, and many of them mischievous. Hellebore has brought on convulsions ; and every one knows the danger of mercurials.

Boerenwormkruid. (Tanacetum vulgare)

Boerenwormkruid is zo bekend dat het geen beschrijving behoeft.

Tijd. Het bloeit in juni en juli.

Regering en deugden. Venus beheerst dit kruid. Het kruid, gekneusd en op de navel aangebracht, houdt miskramen tegen; gekookt in gewoon bier en het afkooksel gedronken, doet het hetzelfde; het verteert ook de flegmatische levensgeesten waarmee de koude en vochtige constitutie van de winter het lichaam gewoonlijk infecteert en dat was de eerste reden om boerenwormkruid in het voorjaar te eten. Het afkooksel van de gewone boerenwormkruid of het sap gedronken in wijn, is een uniek middel tegen alle kwalen die ontstaan door het plassen, helpt bij maagzuur en mensen met zwakke aderen en nieren.

Het is zeer heilzaam om wind in de maag, buik of darmen op te lossen en uit te drijven. Als het gekneusd is en vaak ruikt; Ook op de onderbuik aangebracht, is het zeer heilzaam voor vrouwen die tijdens hun zwangerschap een miskraam krijgen, om hen de hele dag bezig te houden. Het wordt ook gebruikt tegen nierstenen, vooral bij mannen. Het kruid, gebakken met eieren, dat boerenwormkruid wordt genoemd, helpt bij het verteren en afvoeren van kwade geesten die de maag belasten. Gekookt in olie is het goed voor de pezen die door krampen zijn geblokkeerd of pijn hebben van de kou. Het zaad wordt zeer nuttig gegeven aan kinderen tegen wormen en het sap in drank is even effectief; en het is in deze laatste hoedanigheid dat het vooral in aanmerking moet worden genomen. Geen klacht komt zo vaak voor en weinigen brengen zoveel onheil: naast de vochtige, veelvoorkomende en duidelijke aandoeningen die ze veroorzaken, gaan ze soms gepaard met en ontstaan ze zelfs door een opwelling, zelfs tot de dood toe en stinkende koortsen - en vaker dan men denkt, zijn ze de oorzaak van epileptische aanvallen. De medicijnen die ertegen worden gegeven, zijn meestal infecterend en veel ervan schadelijk. Helleborus heeft stuiptrekkingen veroorzaakt; en iedereen kent het gevaar van bingelkruiden.

WILD TANSEY, or SILVER-WEED.

THIS is so well known, that it needeth no description.

Place. It groweth almost in every place.

Time. It flowereth in June and July.

Government and Virtues. This is likewise an herb of Venus. Wild tansey stayeth the lask, and all the fluxes of blood, in men or women, which some sav it will do if the green herb be worn in the shoes, so it be next the skin; it slayeth also spitting or vomiting of blood. It is much commended to help children that are bursten, and have a rupture, being boiled in water and fait. Being boiled in wine and drunk, it easeth the griping pains of the bowels, and is good for the sciatica and joint-achs. The same boiled in vinegar with honey and allum, and gargled in the mouth, easeth the pains of the tooth-ach, fasteneth loose teeth, helpeth the gums that are sore, and fettled the palate of the mouth in its place when it is fallen down. It cleanseth and healeth the ulcers in the mouth or secret parts, and is very good for inward wounds, and to close the lips of green wounds ; as also to heal old, moist, corrupt, running, sores, in the legs or elsewhere. Being bruised and applied to the soles of the feet, and the wrists, it wonderfully cooleth the hot fits of agues, be they never so violent. The distilled water cleanseth the skin of all discolourings therein, as morphew, sun-burning, &c. as also pimples, freckles, and the like ; and, dropped into the eyes, or cloths wet therein all applied, taketh away the heat and inflammations ill them.

WILD BOERENWORMKRUID of ZILVERKRUID. {Potentilla anserina}

DIT is zo bekend dat het geen beschrijving behoeft.

Plaats. Het groeit bijna overal.

Tijd. Het bloeit in juni en juli.

Overheid en deugden. Dit is eveneens een kruid van Venus. Wilde boerenwormkruid remt de bloedstroom en alle bloedstromen, zowel bij mannen als bij vrouwen, wat sommigen beweren dat het doet als het groene kruid in de schoenen wordt gedragen, dus dicht bij de huid; het onderdrukt ook spugen of braken van bloed. Het wordt zeer aanbevolen om kinderen te helpen die een breuk hebben, gekookt in water en braken. Gekookt in wijn en gedronken, verlicht het de zeurende pijn in de darmen en is het goed tegen ischias en gewrichtspijn. Hetzelfde, gekookt in azijn met honing en aluin en gorgelend in de mond, verlicht kiespijn, zette losse tanden vast, helpt bij pijnlijk tandvlees en hield het gehemelte op zijn plaats wanneer het was gevallen. Het reinigt en geneest zweren in de mond of geheime delen en is zeer goed voor inwendige wonden en om de lippen van groene wonden te sluiten; evenals voor het genezen van oude, vochtige, ontstoken, loopneus, zweren in de benen of elders. Na het kneuzen en aanbrengen op de voetzolen en polsen, verkoelt het wonderbaarlijk de hete koortsaanvallen, hoe hevig ze ook waren. Het gedestilleerde water reinigt de huid van alle verkleuringen, zoals morfeem, zonnebrandenz., evenals puistjes, sproeten en dergelijke; en gedruppeld in de ogen of aangebracht met vochtige doeken, neemt het de hitte en ontstekingen weg die hen ziek maken.

THISTLES.

OF these are many kinds growing here in England, which are so well known, that they need no description. Their difference is easily known by the places where they grow, viz.

Place. Some grow in fields, some in meadows, and some among the corn ; others on heaths, greens, and wade grounds, in many places.

Time. They all flower in July and August, and their seed is ripe quickly after.

Government and Virtues. Mars rules them. Thistles are good to provoke urine, and to amend the rank smell if the arm-pits, or of the whole body, being boiled in wine and drunk, and are said also to help a stinking breath, and to strengthen the stomach. Pliny saith, that the juice bathed on the place that wanteth hair, it being fallen off, will cause it to grow again speedily.

DISTELS.

Hier in Engeland groeien vele soorten van deze soort, die zo bekend zijn dat ze geen beschrijving behoeven. Hun verschillen zijn gemakkelijk te herkennen aan de plaatsen waar ze groeien, namelijk:

Plaats. Sommige groeien in velden, sommige in weilanden en sommige tussen het koren; andere op heidevelden, in graslanden en in wadden, op veel plaatsen.

Tijd. Ze bloeien allemaal in juli en augustus en hun zaad is daarna snel rijp.

Regering en Deugden. Mars regeert erover. Dertigen zijn goed om urine op te wekken en de vieze geur van de oksels te verbeteren of van het hele lichaam, gekookt in wijn en gedronken en zouden ook helpen tegen een stinkende adem en de maag versterken. Plinius zegt dat het sap dat op de plek wordt gebaad waar haar ontbreekt, als het uitgevallen is, snel weer zal doen groeien.

MELANCHOLY THISTLE.

Description. IT riseth up with a tender single hoary green stalk, bearing thereon four or five long hoary green leaves, dented about the edges, the points whereof are little or nothing prickly, and at the top usually but one head, yet sometimes from the bosom of the uppermost leaf there shooteth forth another smaller head, scaly and somewhat prickly, with many reddish purple thrums, in the middle, which, being gathered fresh, will keep the colour a great while, and fade not from the stalk in a long time, while it perfecteth the seed. The root hath many long strings fattened to the head, or upper parts, which is blackish, and perishieth not.

There is another sort, little differing from the former, but that the leaves are more green above and more hoary underneath, and the stalk, being about two feet high, bearing but one large scaly head, with threads and seeds as the former.

Place. They grow in many moist meadows of this land, as well in the southern as in the northern parts.

Time. They flower about July or August, and their seed ripeneth quickly after.

Government and Virtues. It is under Capricorn, and therefore under both Saturn and Mars ; one rids melancholy by sympathy, the other by antipathy. Their virtues are but few, but those not to be despised -, for the decoction of the thistle in wine, being drunk, expels superfluous melancholy out of the body, and makes a man merry. Superfluous melancholy easeth care, fear, sadness, despairenvy, and many evils' besides : but religion teachath to wait upon Providence, and cast our care upon him who careth for us.

MELANCHOLIE DISTEL. (Cirsium heterophyllum)

Beschrijving. De plant komt op met een tere enkele grijsgroene stengel, met daaraan vier of vijf lange grijsgroene bladeren, aan de randen ingedeukt, waarvan de punten weinig of niet stekelig zijn en bovenaan meestal maar één hoofdje, maar soms schiet er vanuit de boezem van het bovenste blad een ander kleiner hoofdje, geschubd en enigszins stekelig, met veel rood paarse trossen in het midden, dat, vers geplukt, de kleur lange tijd behoudt en niet snel van de stengel vervaagt, terwijl het zaad zich perfectioneert. De wortel heeft vele lange draden die dikker zijn geworden tot aan het hoofdje of de bovenste delen, dat zwartachtig is en niet vergaat.

Er is een andere soort, die weinig verschilt van de vorige, behalve dat de bladeren groener van boven en grijzer van onder zijn en de stengel, die ongeveer 60 cm hoog is, slechts één groot geschubd hoofdje draagt, met draden en zaden zoals bij de vorige.

Plaats. Ze groeien op veel vochtige weilanden in dit land, zowel in het zuiden als in het noorden.

Tijd. Ze bloeien rond juli of augustus en hun zaad rijpt daarna snel.

Regering en deugden. Het staat onder Steenbok en daarom onder zowel Saturnus als Mars; de een verdrijft melancholie door sympathie, de ander door antipathie. Hun deugden zijn er maar weinig, maar die zijn niet te verachten - want het aftreksel van de distel in wijn, gedronken, verdrijft overbodige melancholie uit het lichaam en maakt een mens vrolijk. Overtollige melancholie verlicht zorgen, angst, verdriet, wanhoop, afgunst en vele kwaden: maar religie leert ons te wachten op de Voorzienigheid en onze zorg te werpen op Hem die voor ons zorgt.

OUR LADY'S THISTLE.

Description, OUR lady's thistle hath divers large and broad leaves, lying on the ground, cut in and as it were crumpled, but rather hairy on the edges ; of a white-green shining colour, wherein are many lines and strakes of a milky white colour running all over, and set about with many sharp and stiff prickles, among which riseth up one or more strong, round, and prickly, stalks, set full of the like leaves up to the top, where, at the end of every branch, cometh forth a great, prickly, thistle-like, head, strongly armed with pricks, and with bright purple thrums rising out of the middle of them ; after they are past:, the seed groweth in the said heads, lying in a great deal of soft white down, which is somewhat flattish and shinning, large and brown. The root is great, spreading in the ground, with many strings and small fibres fastened thereto. All the whole plant is bitter in taste.

Place. It is frequent on the bank of almost: every ditch.

Tims. It flowerth and seedeth in June, July, and August.

Government and Virtues. Our lady's thistle is under Jupiter, und thought to be as good as cardus benedictus for agues, and to prevent and cure the infection of the plague, as also to open obstructions of the liver and spleen, and thereby is good against the jaundice. It provoketh urine, breaketh and expelleth the stone, and is good for the dropsy. It is effectual also for the pains in the sides, and many other inward pains and gripings. The seed and distilled water are held powerful to all the purposes aforesaid : and, besides, it is often applied both inwardly to drink, and outwardly with cloths or spunges to the region of the liver, to cool the distemper nature thereof, and to the region of the heart, against swoonings and passions of it. It cleanseth the blood exceedingly ; and in spring, if you boil the tender plant, it will change your blood as the season changes, which is a very sure way to preserve health.

Onze-Lieve-Vrouwedistel. (Silybum marianum)

Beschrijving: Onze-Lieve-Vrouwedistel heeft diverse grote en brede bladeren, die op de grond liggen, ingesneden en als het ware verfrommeld, maar aan de randen tamelijk behaard; van een witgroene glanzende kleur, waarin zich vele lijnen en strepen van een melkachtig witte kleur bevinden die overal lopen en bezet zijn met vele scherpe en stijve stekels, waartussen een of meer sterke, ronde en stekelige stengels oprijzen, vol met soortgelijke bladeren tot aan de top, waar aan het uiteinde van elke tak een grote, stekelige, distelachtige kop tevoorschijn komt, stevig gewapend met stekels en met helder paarse trossen die uit het midden ervan oprijzen; nadat ze voorbij zijn: de zaadgroei in genoemde hoofden, liggend in een grote hoeveelheid zacht wit dons, dat enigszins plat en glanzend is, groot en bruin. De wortel is groot, spreidt zich uit in de grond, met vele draden en kleine vezels eraan vastgemaakt. De hele plant is bitter van smaak.

Plaats. Het komt veel voor aan de oevers van bijna elke sloot.

Tims. Het bloeit en zaait in juni, juli en augustus.

Overheid en deugden. De distel van Onze-Lieve-Vrouw staat onder Jupiter en zou net zo goed zijn als Cnicus benedictus tegen koorts en pestinfecties en ook tegen lever- en miltverstoppingen en daardoor goed tegen geelzucht. Het wekte urine op, brak en verdrijft stenen en is goed tegen waterzucht. Het is ook effectief tegen pijn in de zij en vele andere inwendige pijnen en krampen. Het zaad en het gedestilleerde water blijken krachtig te zijn voor alle bovengenoemde doeleinden. Bovendien wordt het vaak zowel inwendig gedronken als uitwendig met doeken of sponzen op de lever aangebracht om de kwaal te verkoelen en tegen hartkloppingen en hartstochten. Het reinigt het bloed buitengewoon goed; en in de lente, als u de tere plant kookt, zal het uw bloed veranderen naarmate het seizoen verandert, wat een zeer zekere manier is om de gezondheid te behouden.

WOOLLY OR COTTON THISTLE.

Description. THIS hath many large leaves lying on the ground, somewhat cut in, and as it were crumpled, on the edges of a green colour on the upper-side, but covered over with a long hairy wool, or cottony down, set with sharp pricks ; from the middle of whose heads of flowers come forth many purplish-crimson threads, sometimes white, although but seldom. The seed, that followeth in these white downy heads, is somewhat large, long, and round, resembling the seed of our lady's thistle, but paler. The root is great and thick, spreading much, yet usually dieth after seed -time.

Place. It groweth on divers ditch-banks, and in the corn-fields, and highways, generally throughout England ; and is often found growing in gardens.

Time. It flowereth and beareth seed about the end of summer, when other thirties flower and seed.

Government and Virtues. It is a plant of Mars. Dioscorides and Pliny write, that the leaves and roots hereof, taken in drink, help those that have a crick in their neck, that they cannot turn it unless they turn their whole body. Galen faith, that the roots and leaves hereof are good for such persons as have their bodies drawn together by some spasm or convulsion, or other infirmities, as the rickets in children ; being a disease that hindereth their growth, by binding their nerves, ligaments, and whole structures of their body.

WOL- OF KATOEN DISTEL. (Onopordum acanthium)

Beschrijving. Deze heeft veel grote bladeren die op de grond liggen enigszins ingesneden en als het ware verfrommeld aan de randen, groen van kleur aan de bovenkant, maar bedekt met een lange harige wol of donsachtig dons, bezet met scherpe stekels; vanuit het midden van de bloemhoofdjes komen vele paars-karmozijnrode draden tevoorschijn, soms wit, maar zelden. Het zaad dat in deze witte, donzige hoofdjes volgde, is enigszins groot, lang en ronden lijkt op het zaad van de Mariadistel, maar bleker. De wortel is groot en dik, spreidt zich sterk uit, maar sterft meestal af na de zaaitijd.

Plaats. Het groeit op diverse slootkanten en in korenvelden en langs snelwegen, over het algemeen in heel Engeland; en wordt vaak in tuinen aangetroffen.

Tijd. Het bloeit en draagt zaad rond het einde van de zomer, wanneer andere dertigers bloeien en zaad dragen.

Regering en Deugden. Het is een plant van Mars. Dioscorides en Plinius schrijven dat de bladeren en wortels hiervan, ingenomen als drank, mensen helpen die een stijve nek hebben, die ze niet kunnen draaien tenzij ze hun hele lichaam draaien. Galenus gelooft dat de wortels en bladeren hiervan goed zijn voor mensen bij wie het lichaam samentrekt door een spasme of stuiptrekking of andere kwalen, zoals rachitis bij kinderen; het is een ziekte die hun groei belemmert door hun zenuwen, banden en hele lichaamsstructuren te vernauwen.

FULLERS THISTLE, or, TEASEL.

IT is so well known, that it needs no description, being used by the clothworkers.

The wild teasel is in all things like the former, but that the prickles are small, soft, and upright, not hooked or stiff: and the flowers of this are of a fine blush or pale carnation colour, but of the manured kind whitish.

Place. The first: groweth, being sown, in gardens or fields, for the use of clothworkers. The other near ditches in many places of Great Britain.

Time. They flower in July, and are ripe near the end of August.

Government and Virtues. It is an herb of Venus. Dioscorides faith, that the root bruised and boiled in wine until it be thick, and kept in a brazen vessel or pot, and after spread as a salve and applied, doth heal fistulas, and also taketh away warts and wens. Boiled in wine, it purgeth by urine. The juice of the leaves, dropped into the ears, killeth worms in them. The distilled water of the leaves, dropped into the eyes, taketh away redness and mists in them that hinder the sight, and is often used by women to preserve their beauty, and to take away redness and inflammations, and all other discolourings. The water also, that is received in the hollowness of the leaves, is good for the ailments for which the distilled water is recommended.

VOLLERSDISTEL of KAARDENBALK. (Dipsacus fullonum)

Het is zo bekend dat het geen beschrijving behoeft, omdat het door kleermakers wordt gebruikt.

De wilde kaardenbol lijkt in alle opzichten op de eerste, maar de stekels zijn klein, zacht en rechtopstaand, niet haakvormig of stijf. De bloemen van deze bol hebben een mooie blos of een lichte anjerkleur, maar zijn van de bemeste witachtige soort.

Plaats. De eerste: gezaaid in tuinen of velden, ten behoeve van kleermakers. De andere in de buurt van sloten op veel plaatsen in Groot-Brittannië.

Tijd. Ze bloeien in juli en zijn rijp tegen eind augustus.

Regering en Deugden. Het is een kruid van Venus. Dioscorides geloofde dat de wortel, gekneusd en gekookt in wijn tot het dik is en bewaard in een koperen vat of pot en daarna uitgesmeerd als zalf en aangebracht, fistels geneest en ook wratten en zweren verwijdert. Gekookt in wijn, reinigt het zich met urine. Het sap van de bladeren, gedruppeld in de oren, doodt wormen daarin. Het gedestilleerde water van de bladeren, gedruppeld in de ogen, verwijdert roodheid en nevel die het zicht belemmeren en wordt vaak door vrouwen gebruikt om hun schoonheid te behouden en roodheid, ontstekingen en alle andere verkleuringen weg te nemen. Het water, dat in de holte van de bladeren wordt opgevangen, is ook goed voor de kwalen waarvoor gedestilleerd water wordt aanbevolen.

TREACLE-MUSTARD. Description. IT riseth up with a hard round stalk about a foot high, parted into some branches, having divers soft green leaves somewhat long and narrow set thereon waved, but not cut in on the edges, broadest towards the ends, and somewhat round-pointed ; the flowers are white that grow at the tops of the branches, spike-fashion, one above another: after which come large round pouches parted in the middle with a furrow, having one blackish-brown seed on either side, somewhat sharp in taste, and smelling of garlic, especially in the fields where it is natural, but not [o much in gardens : the roots are small and thready, perishing every year.

Teriakel mosterd. (Erysimum cheiranthoides)

Beschrijving. De plant heeft een harde ronde stengel van ongeveer 30 cm hoog, die in enkele takken is verdeeld, met diverse zachtgroene bladeren enigszins lang en smal, gegolfd, maar niet aan de randen ingesneden, het breedst aan de uiteinden en enigszins rondpuntig; de bloemen zijn wit en groeien als aartjes boven elkaar aan de toppen van de takken; daarna komen grote ronde zakjes die in het midden met een groef zijn gescheiden, met aan elke kant één zwartbruin zaadje enigszins scherp van smaak en geur naar knoflook, vooral op de velden waar de plant van nature groeit, maar niet erg in tuinen: de wortels zijn klein en draadachtig en sterven elk jaar af.

BLACK- THORN, or SLOE-BUSH.

IT is so well known, that it needeth no description.

Place. It groweth in every country, in the hedges and borders of fields.

Time. It flowereth in April, and sometimes in March, but ripeneth after all other plumbs whatsoever, and is not fit to be eaten until the autumn frosts have mellowed it.

Government and Virtues. All the parts of the sloe-bush are binding, cooling, and drying, and effectual to stay the bleeding at the nose and mouth, or any places the lask of the belly, or stomach, or the bloody flux, and to ease the pains in the sides or bowels, by drinking the decoction of the bark of the roots, or more usually the decoction of the berries, either fresh or dried. The conserve is also of very much use to the purposes aforesaid ; but the distilled water of the flowers, first steeped in sack for a night, and drawn therefrom by the heat of a bath, is a most certain remedy, tried and approved, to ease all manner of gnawing in the stomach, sides, and bowels, or any griping pains in any of them, to drink a small quantity when the extremity of pain is upon them. The leaves also are good to make lotions, to gargle and wash the mouth and throat, wherein are swellings, sores, or kernels, and to stay the defluxions of rheum to the eyes or other parts, as also to cool the heat and inflammation in them, and to ease hot pains of the head, by bathing the forehead and temples therewith. The simple distilled water of the flowers is very effectual for the said purposes, and the condensate juice of the floes. The distilled water of the green berries is used also for the same purposes.

SLEEDOORNS of SLEE BOS. (Prunus spinosa)

Het is zo bekend dat het geen beschrijving behoeft.

Plaats. Het groeit in elk land, in heggen en langs akkerranden.

Tijd. Het bloeit in april en soms in maart, maar rijpt na alle andere pruimen en is pas geschikt om te eten als de herfstvorst het heeft verzacht.

Overheid en deugden. Alle delen van de sleedoornstruik zijn bindend, verkoelend en drogend en effectief in het stelpen van bloedingen uit neus en mond of op andere plaatsen waar de maag of maag ontstoken is of bloederige afscheidingen het verlichten van pijn in de zij of darmen, door het drinken van het afkooksel van de wortelschors of vaker het afkooksel van de bessen, vers of gedroogd. De inmaak is ook zeer nuttig voor de bovengenoemde doeleinden; maar het gedestilleerde water van de bloemen, eerst een nacht in een zak laten trekken en daaruit gehaald door de warmte van een bad, is een zeer zeker, beproefd en goedgekeurd middel om allerlei soorten knagende maag-, zij- en darmklachten of krampen in een van deze aandoeningen, te verlichten; drink een kleine hoeveelheid wanneer de pijn het hoogst is. De bladeren zijn ook goed om lotions te maken, om mee te gorgelen en om mond en keel te wassen waar zwellingen, zweren of slijmvliezen zittenen om de uitstroom van verkoudheid naar de ogen of andere lichaamsdelen te stoppen, evenals om de hitte en ontstekingen daarin te verkoelen en om hete hoofdpijn te verlichten door het voorhoofd en de slapen ermee te wassen. Het eenvoudige gedestilleerde water van de bloemen is zeer effectief voor de genoemde doeleinden, evenals het condensaat van de schotsen. Het gedestilleerde water van de groene bessen wordt ook voor dezelfde doeleinden gebruikt.

THOROUGH-WAX, or THOROUGH-LEAF.

Description, COMMON thorough-wax sendeth forth one straight round stalk, and sometimes more, two feet high and better, whose lower leaves, being of a bluish- green colour, are smaller and narrower than those up higher, and stand close thereto, not compassing it, but, as they grow higher, it lay more and more encompass the stalk, until it wholly (as it were) pass through them, branching towards the top into many parts, where the leaves grow smaller again, every one Handing singly. The flowers are very small and yellow, standing in tufts at the heads of the branches, where afterwards grow the seed, being blackish, many thick thrust together. The root is small, long, and woody, perishing every year after seed time, and rising again plentifully of its own sowing.

Place. It is found growing in many corn-fields and pasture-grounds in Great Britain.

Time. It flowereth in July, and the seed Is ripe In August.

Government and Virtues. Both this and the former are under the influence of Saturn. Thorough-wax is of singular good use for all sorts of bruises and wounds, either inward or outward, and old ulcers and sores likewise, if the decoction of the herb with water or wine be drunk, and the places washed therewith, or the juice, or green herb bruised or boiled, either by Itself or with other herbs, in oil or hog's grease, be made into an ointment to serve all the year. The decoction of the herb, or the powder of the dried herb, taken inwardly, and the same, or the green leaves, bruised and applied outwardly, is singular good to cure ruptures and burstings, especially in children, before they be too old.

DOOR-WAS of DOOR-BLAD. (Bupleurum rotundifolium)

Beschrijving: Gewone doorwas plant met één rechte ronde stengel en soms meer, 60 cm hoog en hoger. De onderste bladeren, die blauwgroen van kleur zijn, zijn kleiner en smaller dan de bladeren hogerop en staan dicht tegen de stengel aan, zonder deze te omsluiten. Naarmate ze hoger groeien, omsluit de stengel steeds meer, totdat deze er als het ware helemaal doorheen loopt en zich naar boven toe in vele delen vertakt, waar de bladeren weer kleiner worden en elk afzonderlijk in de hand groeien. De bloemen zijn erg klein en geel, staan in pluimen aan de toppen van de takken, waar later het zaad groeit, dat zwartachtig is en veel dicht op elkaar staat. De wortel is klein, lang en houtachtig, sterft elk jaar na het zaaien af en komt weer overvloedig terug uit eigen zaaiing.

Plaats. De plant groeit in veel korenvelden en weilanden in Groot-Brittannië.

Tijd. Het bloeit in juli en het zaad is rijp in augustus.

Regering en deugden. Zowel deze als de eerste staan onder invloed van Saturnus. Doorwas is bijzonder goed te gebruiken voor allerlei soorten kneuzingen en wonden, zowel inwendig als uitwendig en eveneens voor oude zweren en wonden. Het afkooksel van het kruid met water of wijn wordt gedronken en de plekken ermee gewassen of het sap of het groene kruid gekneusd of gekookt, hetzij op zichzelf of met andere kruiden, in olie of varkensvet, wordt tot een zalf verwerkt die het hele jaar door gebruikt kan worden. Het afkooksel van het kruid of het poeder van het gedroogde kruid, inwendig ingenomen en hetzelfde of de groene bladeren, gekneusd en uitwendig aangebracht, is bijzonder goed voor het genezen van breuken en barsten, vooral bij kinderen voordat ze te oud zijn.

THYME.

IT Is very unnecessary to describe an herb so commonly known.

Government and Virtues. It is under the government of Venus. This herb is a notable strengthener of the lungs; there is scarcely a better remedy growing for that disease in children which they commonly call the chin-cough. It purgeth the body of phlegm, and is an excellent remedy for shortness of breath : it kills worms in the belly. An ointment made of it takes away hot swellings and warts, helps the sciatica and dullness of sight, takes away pains and hardness of the spleen. It Is excellent good for those that are troubled with the gout ; It easeth pains In the Joins and hips. The herb taken any way inwardly comforts the stomach much, and expels wind.

TIJM. (Thymus vulgaris)

Het is volkomen overbodig om een zo algemeen bekend kruid te beschrijven.

Overheid en deugden. Het staat onder de heerschappij van Venus. Dit kruid versterkt de longen aanzienlijk; er is nauwelijks een beter middel te vinden tegen de ziekte die kinderen gewoonlijk kinkhoest noemen. Het zuivert het lichaam van slijm en is een uitstekend middel tegen kortademigheid: het doodt wormen in de buik. Een zalf ervan verlicht hete zwellingen en wratten, helpt tegen ischias en dofheid van het zichten verlicht pijn en verharding van de milt. Het is een uitstekend middel voor mensen met jicht; het verlicht pijn in gewrichten en heupen. Het kruid, op welke manier dan ook inwendig ingenomen, verzacht de maag aanzienlijk en verdrijft winderigheid.

WILD THYME, or MOTHER of THYME.

THE wild thyme is so well known, that it needs no description.

Place. It may be found in commons and other barren places throughout the nation.

Government and Virtues. This is likewise under the dominion of Venus, though under the sign Aries, and therefore chiefly appropriated to the head: it provoketh urine, and easeth the griping pains of the belly, cramps, ruptures, and inflammations of the liver. If you make a vinegar of the herb, and anoint the head with it, it will soon ease the pain thereof. It is excellent good to be given either in a frenzy or lethargy, although they are two contrary diseases. It helps the spitting of blood, coughing, and vomiting; it comforts and strengthens the head, stomach, reins, and womb ; expels wind, and breaks the stone.

WILDE TIJM of MOEDER VAN TIJM. (Thymus serpyllum)

De wilde tijm is zo bekend dat het geen beschrijving behoeft.

Plaats. Het kan worden gevonden in gemeenschappelijke gronden en andere onvruchtbare plaatsen in het hele land.

Overheid en deugden. Deze valt eveneens onder de heerschappij van Venus, hoewel onder het teken Ram en daarom voornamelijk bestemd voor het hoofd: het wekte urine op en verlicht krampen in de buik, krampen, breuken en leverontstekingen. Als je azijn van het kruid maakt en het hoofd ermee zalft, zal het de pijn snel verlichten. Het is een uitstekend goed om te geven bij zowel razernij als lethargie, hoewel dit twee tegengestelde ziekten zijn. Het helpt tegen bloedspuwing, hoesten en braken; het verzacht en versterkt het hoofd, de maag, de nieren en de baarmoeder; verdrijft wind en breekt de steen.

TORMENTIL, or SEPTFOIL.

Description. THIS hath many reddish, slender, weak, branches, rising from the root, lying upon the ground, rather leaning than standing upright, with many short leaves that stand closer to the stalks than cinquefoil doth, (which this is very like,) with the foot-stalk encompassing the branches in several places ; but those that grow next to the ground are set upon long foot-stalks, each whereof are like the leaves of cinquefoil, but somewhat longer and smaller, and dented about the edges, many of them divided into five leaves only, but most of them into seven, whence it is called septfoil ; yet some may have six, and some eight, according to the fertility of the foil. At the tops of the branches stand divers small yellow flowers, consisting of five leaves, like those of cinquefoil, but smaller. The root is smaller than bistort, somewhat thick, but blacker without, and not so red within, yet sometimes a little crooked, having many blackish fibres.

Place. It groweth as well in woods and shadowy places as in the open country, about the borders of fields in many places of England, and almost in every broomfield in Essex.

Time. It flowereth all the summer.

Government and Virtues. This is an herb of the Sun. Tormentil is most excellent to stay all kinds of fluxes of blood or humours in man or woman, whether at nose, mouth, belly, or any wound in the veins or elsewhere. The juice of the herb or root, taken in drink, not only resisteth all poison or venom of any creature, but. of the plague itself, and pestilential fevers, and contagious diseases, as the French disease, measles, purples, &c. expelling the venom and infection from the heart by perspiration ; if the green root be not to be had, the powder of the dry root is as effectual, a drachm thereof being taken every morning. The decoction likewise of the herb and roots made in wine, and drunk, worketh the same effect ; and so do the distilled water of the herb and root, being steeped in wine for a night, and then distilled in balneo marine. The water thus distilled, taken with some Venice treacle, and the party presently laid to sweat, will expel any venom or poison, or the plague, fever, &c. for it is an ingredient of especial respect in all antidotes or counter-poisons. There is not found any root more effectual to help any flux of the belly, stomach, spleen, or blood, than this, to betaken inwardly, or applied outwardly. The juice doth wonderfully open obstructions of the liver and lungs, and thereby in short space helpeth the yellow-jaundice: some make cakes hereof, as well to stay all fluxes as to retrain all choleric belchings, and much vomiting, with loathing. Andreas Valesius is of opinion, thit the decoction of this root is no less effectual to cure the venereal disease than guaiacum and it is not unlikely, because it so mightily resisteth putrefaction. Lobel saith, that Rondeletius used it as harmodactils for joint achs : the powder also, or decoction to be drunk, or to sit therein as a bath, is a fine remedy against abortion in women, if it proceed from the weakness of the inward retentive faculty : as also a plaister made therewith and vinegar, applied to the reins of the back, doth much help, not only this, but also those that cannot hold their water, the powder being taken in the juice of plantane; and it is also commended against the worms in children. It is very powerful in ruptures and burstings; as also to bruises and fouls, to be used as well outwardly as inwardly. The root hereof, made up with pellitory of Spain and allum, and put into an hollow tooth, not only assuageth pain, but stayeth the flux of humours which caused it. Tormentil is no less effectual and powerful a remedy for outward wounds, sores, and hurts, than for inward, and is therefore a special ingredient in wound-drinks, lotions, and injections, for foul, corrupt, rotten, sores and ulcers of the mouth, or any other parts of the body ; and to put either the juice or powder of the root into such ointments, plaisters, and such things as are to be applied to wounds and sores. It also dissolveth all knots, kernels, and hardness, about the cars, throat, and jaws ; and the king's evil, if the leaves and roots be bruised and applied thereto. The same also easeth the pains of the sciatica, or hip gout, by restraining the sharp humours that flow thereto. The juice of the leaves and roots, used with a little vinegar, is also a special remedy against the running sores of the head or other parts, scabs also, and the itch, or any such eruptions in the skin, proceeding of fault and sharp humours. The same also is effectual for the piles, or hemorrhoids, if they be washed and bathed therewith, or with the distilled water of the herb and root. It is found also helpful to dry up. The sharp rheum that distilleth from the head into the eyes, causing redness, pain, waterings, itchings, or the like, if a little prepared tutia, or -white amber, be used with the distilled water thereof. The Sun rules this herb.

TORMENTIL of ZEVENBLAD. (Potentilla erecta)

Beschrijving. Deze heeft vele roodachtige, slanke, zwakke takken, die vanuit de wortel opkomen, op de grond liggen, eerder leunend dan rechtopstaand, met veel korte bladeren die dichter bij de stengels staan dan die van de wateraardbei (waar deze erg op lijkt), waarbij de voetsteel de takken op verschillende plaatsen omvat; maar de bladeren die dicht bij de grond groeien, staan op lange voetstelen, waarvan elk lijkt op de bladeren van de wateraardbei, maar iets langer en kleiner en aan de randen ingedeukt. Veel ervan zijn verdeeld in slechts vijf bladeren, maar de meeste in zeven, vandaar de naam zevenblad; sommige kunnen er echter zes en sommige acht hebben, afhankelijk van de vruchtbaarheid van de plant. Aan de toppen van de takken staan diverse kleine gele bloemen, bestaande uit vijf bladeren, zoals die van de wateraardbei, maar kleiner. De wortel is kleiner dan adderwortel, ietwat dik, maar zwarter vanbuiten en minder rood vanbinnen, maar soms een beetje krom, met veel zwartachtige vezels.

Locatie. Het groeit zowel in bossen en schaduwrijke plaatsen als in het open veld, langs de randen van akkers in veel plaatsen in Engeland en in bijna elk bremveld in Essex.

Tijd. Het bloeit de hele zomer.

Regering en Deugden. Dit is een kruid van de Zon. Tormentil is zeer geschikt om allerlei bloed- of levensstromen in man of vrouw te bedwingen of het nu in de neus, mond, buik, een wond in de aderen of ergens anders is. Het sap van het kruid of de wortel, ingenomen als drank, weerstaat niet alleen alle gif of vergif van welk dier dan ook, maar ook de pest zelf en besmettelijke koortsen en besmettelijke ziekten, zoals de Franse ziekte, mazelen, purperen enz., door het gif en de infectie uit het hart te verdrijven door transpiratie; als de groene wortel niet verkrijgbaar is, is het poeder van de droge wortel even effectief, elke ochtend een drachme daarvan innemend. Het afkooksel van het kruid en de wortels, eveneens in wijn gemaakt en gedronken, heeft hetzelfde effect; en hetzelfde geldt voor het gedistilleerde water van het kruid en de wortel, dat een nacht in wijn wordt geweekt en vervolgens in een zeebad wordt gedistilleerd. Het op deze manier gedestilleerde water, gemengd met wat Venetiaanse teriakel en het gezelschap dat zich vervolgens tegoed doet aan het zweet, zal alle gif of vergif verdrijven, evenals de pest, koorts, etc. Het is namelijk een bijzonder belangrijk ingrediënt in alle tegengiffen.

Er is geen wortel gevonden die effectiever is bij het bestrijden van maag-, maag-, milt- of bloedvloeiingen dan deze, die inwendig of uitwendig kan worden ingenomen. Het sap opent wonderbaarlijk verstoppingen in de lever en longen en verlicht daardoor in korte tijd de gele geelzucht. Sommigen maken er klonten van, zowel om alle vloeiingen te stoppen als om alle cholerische oprispingen en veel braken, met walging, te onderdrukken. Andreas Valesius is van mening dat het afkooksel van deze wortel niet minder effectief is bij het genezen van geslachtsziekten dan Guaiacum en dat is niet onwaarschijnlijk, omdat het zo krachtig bestand is tegen verrotting. Lobel zegt dat Rondeletius het gebruikte als harmonisatiemiddel tegen gewrichtspijnen. Ook het poeder of een afkooksel om te drinken of erin te zitten als bad, is een uitstekend middel tegen abortus bij vrouwen, indien dit voortkomt uit de zwakte van het innerlijke vermogen om te onthouden. Evenzo helpt een pleister gemaakt van azijn en azijn, aangebracht op de ruggengraat, veel, niet alleen bij deze vrouwen, maar ook bij vrouwen die hun water niet kunnen vasthouden, waarbij het poeder wordt ingenomen met het sap van weegbree. Het wordt ook aanbevolen tegen wormen bij kinderen. Het is zeer krachtig bij breuken en barsten, evenals bij kneuzingen en onreinheden en kan zowel uitwendig als inwendig worden gebruikt. De wortel hiervan, gemaakt van Spaanse glaskruid en aluin en in een holle kies geplaatst, verlicht niet alleen de pijn, maar hield ook de stroom levensgeesten die deze veroorzaakt tegen. Tormentil is niet minder effectief en krachtig als middel tegen uitwendige wonden, zweren en kwetsuren dan tegen inwendige en is daarom een speciaal ingrediënt in wonddranken, lotions en injecties, voor vieze, aangetaste, rotte zweren en ulcera in de mond of andere lichaamsdelen; en om het sap of poeder van de wortel te verwerken in zalven, pleisters en andere middelen die op wonden en zweren worden aangebracht. Het loste ook alle knopen, pitten en verhardingen op rond de wonden, keel en kaken; en het kwaad van de koning, als de bladeren en wortels gekneusd werden en daarop werden aangebracht. Hetzelfde verlicht ook de pijn van ischias of heupjicht, door de scherpe levensgeesten die erheen vloeiden te beteugelen. Het sap van de bladeren en de wortels, gemengd met een beetje azijn, is ook een bijzonder middel tegen etterende wonden op het hoofd of andere lichaamsdelen, korsten en jeuk of andere huiduitslag die voortkomt uit schuldgevoelens en scherpe levensgeesten. Hetzelfde is ook effectief voor aambeien of aambeien, indien ze ermee gewassen en gebaad worden of met het gedestilleerde water van het kruid en de wortel. Het is ook nuttig om te drogen. De scherpe reuma die vanuit het hoofd in de ogen sijpelt en roodheid, pijn, tranen, jeuk of iets dergelijks veroorzaakt, kan worden gebruikt met een beetje geprepareerde tuchia of witte amber, samen met het gedestilleerde water daarvan. De zon heerst over dit kruid.

TURNSOL, OR HELIOTROPIUM.

Description. THE greater turnsol riseth up with one upright stalk about a foot high or more, dividing itself almost from the bottom into smaller branches of a hoary colour. At each joint of the stalk and branches grow two small broad leaves, somewhat white or hoary. At the top of the stalks and branches stand many small white flowers, confiding of four- and sometimes five very small leaves, set in order one above another, upon a small crooked spike, which turneth inwards, opening by degrees as the flowers blow open ; after which in their places come forth small cornered seeds, four for the most part {landing together. The root is small and thready, perishing every year and the seed, shedding every year, raises it again the next spring.

Place. It groweth in gardens, and flowereth and seedeth with us in England, notwithstanding it is not natural to Great Britain, but to Italy, Spain, and France, where it groweth plentifully.

Government and Virtues. It is an herb of the Sun. Dioscorides saith, that a good handful of this, which is called the greater turnsol, boiled in water, and drunk, purgeth both choler and phlegm ; and, boiled with cummin, ani drunk, helpeth the stone in the reins, kidney, or bladder, provoketh urine and the courses, and causeth an easy and speedy delivery in child-birth. The leaves bruised and applied to places pained with the gout, or that have been newly set, do give much case. The seed and the juice of the leaves also being rubbed with a little fait upon warts, wens, and other hard kernels, in the face, eye-lids; or any other part of the body, will, by often using, take them away.

TURNSOL OF HELIOTROPIUM. (Heliotropium europaeum)

Beschrijving. De grote turnsol verrijst met één rechtopstaande stengel van ongeveer 30 cm of meer hoog en verdeelt zich bijna van onderaf in kleinere takken met een grijze kleur. Aan elk gewricht van de stengel en takken groeien twee kleine, brede blaadjes enigszins wit of grijs. Bovenaan de stengels en takken staan vele kleine witte bloemen, bestaande uit vier en soms vijf zeer kleine blaadjes, gerangschikt boven elkaar, op een kleine, kromme aar. Deze blaadjes draaien naar binnen en openen zich geleidelijk naarmate de bloemen openbloeien; waarna op hun plaats kleine, hoekige zaadjes ontstaan, meestal vier bij elkaar staand. De wortel is klein en draadachtig, sterft elk jaar af en het zaad, dat elk jaar afvalt, brengt het het volgende voorjaar weer voort.

Plaats. De plant groeit in tuinen en bloemetjes en is bij ons in Engeland gezaaid, hoewel het niet natuurlijk voorkomt in Groot-Brittannië, maar wel in Italië, Spanje en Frankrijk, waar het overvloedig groeit.

Regering en deugden. Het is een kruid van de zon. Dioscorides zegt dat een flinke handvol hiervan, dat de grote tursnol wordt genoemd, gekookt in water en gedronken, zowel gal als slijm verdrijft; en gekookt met komijn en gedronken, helpt het tegen nierstenen, nierstenen of blaasstenen, veroorzaakt het urineren en de afvoer van urine en ontlasting en zorgde het voor een gemakkelijke en snelle bevalling. De bladeren gekneusd en aangebracht op door jicht gepijnigde of pas ontstane plaatsen, geven veel verlichting. Het zaad en het sap van de bladeren, ook gewreven met een beetje zout op wratten, wratten en andere harde pitten, in het gezicht, op de oogleden of op enig ander lichaamsdeel, zullen deze, door veelvuldig gebruik, verwijderen.

MEADOW TREFOIL, or HONEY-SUCKLES.

IT is so well known, especially by the name of honey-suckles, white and red, that 1 need not describe them.

Place. They grow almost everywhere in England.

Government and Virtues. Mercury hath dominion over the common sorts. Dodoneus saith, the leaves and flowers are good to ease the griping pains of the guts, the herb being boiled and used in a clyster. If the herb be made into a poultice and applied to inflammations, it will ease them. The juice dropped into the eyes is a familiar medicine with many country people to take away the pin and web (as they call it) in the eyes ; it also allayeth the heat and blood-shooting of them. Country people do also in many places drink the juice hereof against the biting of an adder, and, having boiled the herb in water, they first wash the place with the decoction, and then lay some of the herb to the hurt place. The herb also, boiled in swine's-grease, and so made into an ointment, is good to apply to the biting of any venomous creature. It is held likewise to be good for wounds. The seed and flowers boiled in water, and after made into a poultice with some oil and applied, help hard swellings and imposthumes.

KLAVER of Honingzuigers. (Trifolium repens en andere soorten)

Het is zo bekend, vooral onder de naam kamperfoelie, wit en rood, dat ik ze niet hoef te beschrijven.

Plaats. Ze groeien bijna overal in Engeland.

Overheid en deugden. Mercurius heerst over de gewone soorten. Dodonaeus zegt dat de bladeren en bloemen goed zijn om de krampende pijn in de darmen te verlichten; het kruid wordt gekookt en in een klysma gebruikt. Als het kruid tot een kompres wordt verwerkt en op ontstekingen wordt aangebracht, zal het deze verlichten. Het sap dat in de ogen wordt gedruppeld, is een bekend medicijn bij veel plattelanders om de stekende en stekende pijn (zoals zij het noemen) in de ogen te verwijderen; het verlicht ook de hitte en het bloeden.

Plattelandsbewoners drinken het sap hiervan ook op veel plaatsen tegen de beet van een adder. Nadat ze het kruid in water hebben gekookt, wassen ze de plek eerst met het afkooksel en leggen ze er vervolgens wat van op de pijnlijke plek. Het kruid, gekookt in varkensvet en zo tot een zalf verwerkt, is ook goed om aan te brengen op de beet van een giftig dier. Het zou eveneens goed zijn voor wonden. De zaden en bloemen, gekookt in water en vervolgens met wat olie tot een kompres verwerkt en aangebracht, helpen bij harde zwellingen en een zwelling met pus; een abces.

HEART TREFOIL

BESIDES the ordinary sorts of trefoil, there are two more remarkable, and one of which may probably be called the heart trefoil, not only because the leaf is triangular like the heart of a man, but also because each leaf contains the perfection of a heart, and that in its proper colour, viz. a flesh- colour.

Place. It groweth near Bow, and parts adjacent.

Government and Virtues. It is under the dominion of the Sun ; and, if it were used, it would be found as great a strengthener of the heart and cherisher of the vital spirits as it grows, relieving the body against faintings and swoonings, fortifying it against poisons and pestilence, and defending the heart against the noisome vapours of the spleen.

PEARL TREFOIL. IT differs not from the common sort, save only in this one particular, that it hath a white spot in the leaf like a pearl ; it is particularly under the dominion of the Moon, and its icon sheweth. that it is of singular virtue against the pearl, orpin and web, in the eye.

HARTKLAVER. (Trifolium?)

Naast de gewone soorten klaver zijn er nog twee opmerkelijke soorten, waarvan er één waarschijnlijk de hartklaver genoemd kan worden, niet alleen omdat het blad driehoekig is, net als het hart van een mens, maar ook omdat elk blad de perfectie van een hart bevat en wel in zijn eigen kleur, namelijk een vleeskleur.

Plaats. Het groeit dichtbij Bow en aangrenzende delen.

Regering en Deugden. Het staat onder de heerschappij van de Zon; en als het gebruikt zou worden, zou het een even grote versterker van het hart en beschermer van de levensgeesten blijken te zijn naarmate het groeit, het lichaam verlichtend tegen flauwvallen en flauwvallen, het versterkend tegen gifstoffen en pestilentie en het hart beschermend tegen de schadelijke dampen van de milt.

PARELKLAVER. Het verschilt niet van de gewone soort, behalve in dit ene detail: het heeft een witte vlek in het blad, net als een parel; Het staat vooral onder de heerschappij van de Maan en haar symbool laat zien dat het een bijzondere kracht heeft tegen de parel, de speld en het web in het oog.

TUTSAN, OR PARK-LEAVES.

Description. It hath brownish shining stalks, crested all the length thereof, rising to be two and sometimes three feet high, branching forth even from the bottom, having divers joints, and at each of them two fair large leaves of a dark bluish-green colour on the upper-side, and of a yellowish-green underneath, turning reddish towards autumn, but abiding on the branches all the winter. At the tops of the stalks and branches {land large yellow flowers, and heads with seed, which being greenish at the first, and afterwards reddish, turn to be of a blackish purple colour when they are thoroughly ripe, with small brownish seed in them, and then yield a reddish juice or liquor of a reasonable good scent, somewhat resinous, and of an harsh and styptic taste, as the leaves also and the flowers be, although much less; -The root is of a brownish colour, somewhat great, hard, and woody, spreading well in the ground.

Place. It groweth in many woods, groves, and woody-grounds, as parks and forests, and by hedge sides, in many places in Great Britain.

Time. It flowereth later than St. John's or St. Peter's wort.

Government and Virtues. It is an herb of Saturn, and a great antivenerean. Tutsan purgeth choleric humours, as St. Peter's wort is said to do ; for therein it worketh the fame chests, both to help the sciatica and gout, and lo heal burnings by tire. It stayeth also the bleeding of wounds, if either the green herb be bruised or the powder of the dry be applied thereto. It hath been accounted, and certainly is, a sovereign herb to heal any wound or sore either outwardly or inwardly, and therefore always used in drinks, lotions, balms, oils, ointments for any sort of green wound, or old ulcers and sores, in all which the continual experience of former ages hath confirmed the use thereof to be admirably good, though it be not so much in life now as when physicians and surgeons were so wise as to use herbs more than they do at present.

TUTSAN OF PARKBLADEREN. (Hypericum androsaemum)

Beschrijving. De plant heeft bruinachtige, glanzende stengels, over de hele lengte gekamd, die tot 60 tot soms 90 centimeter hoog worden, zelfs van onderaf vertakkend, met diverse gewrichten en aan elk ervan twee vrij grote bladeren, donkerblauwgroen aan de bovenkant en geelgroen aan de onderkant, die in de herfst roodachtig verkleuren, maar de hele winter aan de takken blijven zitten. Aan de toppen van de stengels en takken groeien grote gele bloemen en hoofdjes met zaad, dat eerst groenachtig en later roodachtig is, maar zwartpaars wordt wanneer het volledig rijp is, met kleine bruinachtige zaadjes erin en dan een roodachtig sap of vloeistof oplevert, met een redelijk goede geur enigszins harsachtig en een scherpe en bloedstelpende smaak, net als de bladeren en de bloemen, hoewel veel minder; - De wortel is bruinachtig van kleur, tamelijk groot, hard en houtachtig en spreidt zich goed uit in de grond.

Plaats. De plant groeit in veel bossen, bosjes en bosrijke gebieden, zoals parken en wouden en langs heggen, op veel plaatsen in Groot-Brittannië.

Tijd. De plant bloeit later dan Sint-Janskruid of Sint-Petruskruid.

Regering en deugden. Het is een kruid van Saturnus en een krachtig anti venerisch. Tutsan zuivert cholerische levensgeesten, zoals Sint-Petruskruid zou doen; want daarin werkte het op de borsten, zowel om ischias en jicht te verlichten als om brandwonden door koorts te genezen. Het stelpt ook het bloeden van wonden of het groene kruid nu gekneusd werd of het poeder van het droge kruid erop werd aangebracht. Het werd beschouwd als en is dat zeker, een machtig kruid om elke wond of zweer te genezen, zowel uitwendig als inwendig en daarom wordt het altijd gebruikt in dranken, lotions, balsems, oliën en zalven voor elke soort groene wond of oude zweren en zweren. De voortdurende ervaring van vroeger heeft het gebruik ervan als bewonderenswaardig goed bevestigd, hoewel het nu niet zozeer in het leven zelf is als toen artsen en chirurgen zo wijs waren om kruiden meer te gebruiken dan nu.

GARDEN VALERIAN.

Description. THIS hath a thick short greyish root, lying for the most part above ground, shooting forth on all sides other such-like small pieces or roots, which have all of them many long and great firings or fibres under them, in the ground, whereby it draweth nourishment. From the heads of these roots spring up many green leaves, which at first are somewhat broad and long, without any division at all in them, or dented on the edges ; but those that rise up after are more and more divided on each side, some to the middle-rib made of many leaves together on a stalk and those upon the stalk in like manner more divided, but smaller towards the top than below. The stalk riseth to be a yard high or more, sometim.es branched at the top, with many small whitish flowers, sometimes dashed over at the edges with a pale purplish colour of a little scent ; which passing away, there followeth small brownish-white seed that is easily carried away with the wind. The root smelleth more strong than either leaf or flower, and is of more use in medicine.

Place. It is generally kept with us in our gardens.

Time. It flowereth in June and July, and continueth flowering until the frost pulls it down.

Government and Virtues. This is under the influence of Mercury. Dioscorides saith, that the garden valerian hath a warming faculty, and that, being dried and given to drink, it provoketh urine, and helpeth the stranguary. The decoction thereof, taken, doth the like also, and taketh away pains of the sides, provoketh urine, and helpeth the stranguary. It is used likewise as a counter-poison. Pliny saith, that the powder of the root given in drink, or some oi the decoction thereof taken, helpeth all stoppings and stranglings in any part of the body, whether they proceed of pains in the chest or sides, and taketh them away. The root of valerian, boiled with liquorice, raisins, and anise-seed, is good for those that are short winded, and for those that are troubled with a cough, and helpeth to open the passages, and to expectorate phlegm easily. It is given to those that are bitten or stung by any venomous creature, being boiled in wine. It is of special virtue against: the plague, the decoction thereof being drunk, and the root being used to smell to ; it helpeth also to expel wind. The green herb with the root taken fresh, being bruised and applied to the head, taketh away the pains and prickings therein, slayeth rheum and thin distillations ; and, being boiled in white wine, and a drop thereof put into the eye, taketh away the dimness of the sight, or any pin or web therein. It is of excellent property to heal any inward sores or wounds, as also for outward hurts or wounds, and draweth any splinters or thorns out of the flesh,

TUIN VALERIAAN. (Valeriana officinalis)

Beschrijving. DEZE heeft een dikke, korte, grijsachtige wortel, die grotendeels boven de grond ligt en aan alle kanten andere soortgelijke kleine stukjes of wortels uitspruit, die allemaal vele lange en dikke vuren of vezels in de grond hebben, waardoor het voedsel opneemt. Uit de hoofdjes van deze wortels ontspruiten vele groene bladeren, die aanvankelijk vrij breed en lang zijn, zonder enige verdeling of ingedeukt aan de randen; maar de bladeren die later opkomen, zijn aan elke kant steeds meer verdeeld, sommige tot aan de middennerf bestaande uit vele bladeren samen op een steel en die op de steel op dezelfde manier meer verdeeld, maar kleiner naar boven dan naar beneden. De steel rees op tot een meter hoog of meer, soms vertakt aan de top, met vele kleine witachtige bloemen, soms verspreid aan de randen met een lichtpaarse kleur en een lichte geur; na verloop van tijd volgden er kleine bruinachtig-witte zaadjes die gemakkelijk met de wind worden meegevoerd. De wortelgeur is sterker dan het blad of de bloem en is nuttiger in de geneeskunde.

Plaats. Het wordt over het algemeen bij ons in de tuin gehouden.

Tijd. Het bloeit in juni en juli en blijft bloeien tot de vorst hem wegtrekt.

Regering en deugden. Dit staat onder invloed van Mercurius. Dioscorides zegt dat valeriaan uit de tuin een verwarmend vermogen heeft en dat het, gedroogd en gedronken, de urineproductie opwekte en verstikking verlicht. Het afkooksel ervan, ingenomen, doet hetzelfde en neemt pijn in de zijkanten weg, veroorzaakt de urineproductie en verstikking verlicht. Het wordt eveneens gebruikt als tegengif. Plinius zegt dat het poeder van de wortel, in drank gegeven of een deel van het afkooksel ervan ingenomen, alle verstoppingen en verstikkingen in welk deel van het lichaam dan ook verlicht of ze nu voortkwamen uit pijn in de borst of zijkanten en deze wegnam. De valeriaanwortel, gekookt met zoethout, rozijnen en anijszaad, is goed voor mensen die kortademig zijn en voor mensen die last hebben van hoest en helpt om de luchtwegen te openen en slijm gemakkelijk op te hoesten. Het wordt gegeven aan degenen die gebeten of gestoken zijn door een giftig wezen, gekookt in wijn. Het is bijzonder effectief tegen de pest; het afkooksel ervan wordt gedronken en de wortel wordt gebruikt om te ruiken; het helpt ook om wind te verdrijven. Het groene kruid met de wortel, vers genomen, gekneusd en op het hoofd aangebracht, verlicht de pijn en het prikken daarin, doodt verkoudheid en dunne distillaties; en gekookt in witte wijn en een druppel ervan in het oog, neemt het wazig zien weg of elke speldenprik of web daarin. Het is uitstekend geschikt om inwendige zweren of wonden te genezen, evenals uitwendige kwetsuren of verwondingen en trekt splinters of doornen uit het vlees.

VERVAIN.

Description. THE common vervain hath somewhat long and broad leaves next the ground, gashed about the edges, and some only deeply dented, or cut all alike of a blackish-green colour on the upper side, and somewhat grey underneath. The stalk is square, branched into several parts, rising about two feet high, especially if you reckon the long spikes of flowers at the tops of them, which are set on all sides one above another, and sometimes two or three together, being small and gaping of a purplish blue colour, and white intermixed ; after which come small round seed in small and somewhat long heads. The root is small and long, but of no use.

Place. It groweth generally throughout England, in divers places by the hedges, and way-sides, and other waste grounds.

Time. It flowereth about July, and the seed is ripe soon after.

Government and Virtues. This also is an herb of Venus^ and an excellent herb for the womb, to strengthen it, and remedy all the cold griefs of it, as plantane doth the hot. The herb bruised, and hung about the neck, helps the head-ach. Vervain is hot and dry, bitter, opening obstructions, cleansing and healing. It helpeth the yellow-jaundice, the dropsy, and the gout, the defects of the reins and lungs, and generally all inward pains and torments of the body, the leaves being boiled and drunk. The same is held to be good against the bitings of serpents, and other venomous beasts ; and against the plague, and both tertian and quartan agues ; killeth and expelleth worms in the belly, and causeth a good colour in the face and body ; strengtheneth as well as correcteth the diseases of the stomach and lungs, coughs, shortness of breath, and wheesings, and is Angularly good against the dropsy, to be drunk with some peony-feed bruised and put thereto and is no less prevalent for the defects of the reins and bladder, to cleanse them of those humours that ingender the stone -, and helpeth to break the stone, and to expel gravel. It consolidateth and healeth also all wounds both inward and outward, and stayeth bleedings and, used with some honey, healeth all old ulcers and fistulas in the legs or other parts of the body, as also those ulcers that happen in the mouth ; or, used with old hog's-grease, it helpeth the swellings and pains of the secret parts in man or woman, as also the piles and hemorrhoids. Applied with some oil of roses and vinegar unto the forehead and temples, it easeth the inveterate pains and achs of the head. The leaves bruised, or the juice of them mixed with some vinegar, doth wonderfully cleanse the skin, and taketh away morphew, freckles, and other such-like inflammations and deformities of the skin, in any part of the body. The distilled water of the herb, when it is in its full strength, dropped into the eyes, cleanseth them from films, clouds, or mists, that darken the sight, and wonderfully strengtheneth the optic nerves. The said water is very powerful in all the diseases aforesaid either inward or outward, whether they be old corroding sores, or green wounds.

IJZERHARD. (Verbena officinalis)

Beschrijving. De gewone ijzerhard heeft vrij lange en brede bladeren die vlak bij de grond staan, aan de randen gekerfd en sommige slechts diep ingedeukt of allemaal gelijk ingesneden, met een zwartgroene kleur aan de bovenkant en een ietwat grijze onderkant. De stengel is vierkant, vertakt in verschillende delen en wordt ongeveer 60 cm hoog, vooral als je de lange bloemaren aan de toppen meetelt, die aan alle kanten boven elkaar staan en soms twee of drie naast elkaar, klein en gapend, paarsblauw en wit vermengd; waarna kleine ronde zaden in kleine en vrij lange bloemhoofdjes komen. De wortel is klein en lang, maar nutteloos.

Plaats. De plant groeit over het algemeen in heel Engeland, op diverse plaatsen langs heggen, langs wegen en op andere braakliggende terreinen.

Tijd. De plant bloeit rond juli en het zaad is kort daarna rijp.

Regering en Deugden. Dit is ook een kruid van Venus en een uitstekend kruid voor de baarmoeder, om deze te versterken en alle koude smarten ervan te verhelpen, zoals weegbree de hitte. Het kruid, gekneusd en om de nek gehangen, helpt tegen hoofdpijn. IJzerhard is heet en droog, bitter, opent verstoppingen, reinigt en geneest. Het helpt tegen gele geelzucht, waterzucht en jicht, defecten aan de aderen en longen en in het algemeen alle inwendige pijnen en kwellingen van het lichaam, de bladeren werden gekookt en gedronken. Hetzelfde wordt beschouwd als goed tegen de beten van slangen en andere giftige dieren; en tegen de pest en zowel derdedaagse als vierdaagse koortsen; doodt en verdrijft wormen in de buik en zorgde voor een mooie kleur in gezicht en lichaam; versterkte en herstelde ziekten van de maag en de longen, hoest, kortademigheid en piepende ademhaling en is bijzonder goed tegen waterzucht, moet gedronken worden met wat pioenroosvoer op gekneusde en gekneusde botten en is niet minder effectief tegen gebreken aan de nieren en de blaas, om ze te reinigen van de levensgeesten die de steen veroorzaken en helpt om de steen te breken en grind uit te drijven. Het consolideert en geneest ook alle wonden, zowel inwendig als uitwendig en stelpt bloedingen in stand. Met wat honing geneest het alle oude zweren en fistels in de benen of andere lichaamsdelen, evenals zweren in de mond. Of, met oud varkensvet gebruikt, verlicht het zwellingen en pijn in de geheime delen bij man en vrouw, evenals aambeien en aambeien. Aangebracht met wat rozenolie en azijn op voorhoofd en slapen, verlicht de hardnekkige hoofdpijn. De gekneusde bladeren of het sap ervan gemengd met wat azijn, reinigt de huid wonderbaarlijk en verwijdert morfeem, sproeten en andere soortgelijke ontstekingen en misvormingen van de huid, waar dan ook op het lichaam. Het gedestilleerde water van het kruid, wanneer het in zijn volle kracht is, in de ogen gedruppeld, reinigt ze van slierten, wolken of nevels die het zicht verduisteren en versterkt de oogzenuwen wonderbaarlijk. Het genoemde water is zeer krachtig bij alle genoemde ziekten, zowel inwendig als uitwendig of het nu gaat om oude, etterende zweren of groene wonden.

VINE.

Virtues. THE leaves of the English vine, being boiled, make a good lotion for sore mouths ; being boiled with barley-meal into a poultice, it cools inflammations of wounds ; the droppings of the vine when it is cut in the spring, which country people call tears, being boiled into -a syrup with sugar and taken inwardly, are -good to stay women's longings ; also the tears of the vine drunk, two or three spoonfuls at a time, break the stone in the bladder. This is a very good remedy ; but the fait of the leaves is held to be better. The ashes of the burnt branches will make teeth that are black as a coal to be as white as snow, if you do but every morning rub them with it. It is a tree of the Sun, very sympathetical with the body of man.

WIJNSTOK. (Vitis vinifera)

Deugden. De bladeren van de Engelse wijnrank, gekookt, vormen een goede lotion voor pijnlijke monden; gekookt met gerstemeel tot een kompres, verzacht het wondontstekingen; de uitwerpselen van de wijnrank, wanneer deze in het voorjaar wordt afgesneden, wat in het land tranen worden genoemd, gekookt tot een siroop met suiker en ingenomen, zijn goed om de verlangens van vrouwen te stillen; ook de tranen van de wijnrank, gedronken, twee of drie lepels tegelijk, breken de steen in de blaas. Dit is een zeer goed middel; maar het geloof in de bladeren wordt als beter beschouwd. De as van de verbrande takken zal tanden die zwart als kool zijn, zo wit als sneeuw maken, als je ze er maar elke ochtend mee inwrijft. Het is een boom van de zon, zeer sympathiek voor het lichaam van de mens.

VIOLETS.

BOTH the tame and wild are so well known, that they need no description.

Time. They flower until the end of July, but are best in March and the beginning of April.

Government and Virtues. They are a fine pleasing plant of Venus of a mild nature, not way harmful. All the violets are cold and moist: while they are fresh and green, and are used to cool any heat or distemperature of the body either inwardly or outwardly, as inflammations in the eyes, Sec. imposthumes also, and hot swellings, to drink the decoction of the leaves or flowers made with water and wine, or to apply them poultice-wise to the grieved place; it likewise easeth pains in the head caused through want of sleep, being applied in the same manner, or with oil of roses. A drachm-weight of the dried leaves or flowers of violets, (but the leaves more strongly,) doth purge the body of choleric humours, and assuageth the heat, being taken in a draught of wine or any other drink. The powder of the purple leaves of the flowers only, picked and dried, and drunk in water, it is said to help the quinsey, and the falling sickness in children, especially in the beginning of the disease. The flowers of the white violets open and dissolve swellings.

VIOOLTJES. (Viola odorata, arvensis)

ZOWEL de tamme als de wilde zijn zo bekend dat ze geen beschrijving behoeven.

Tijd. Ze bloeien tot eind juli, maar zijn het mooist in maart en begin april.

Regering en deugden. Ze zijn een aangename Venusplant, mild van aard en niet schadelijk. Alle viooltjes zijn koud en vochtig: hoewel ze fris en groen zijn, worden ze gebruikt om warmte of koude van het lichaam, zowel inwendig als uitwendig, te verkoelen, zoals oogontstekingen, bij een zwelling met pus; ook bij een abces en hete zwellingen, om het afkooksel van de bladeren of bloemen gemaakt met water en wijn te drinken of om ze als een kompres op de getroffen plek aan te brengen; het verlicht eveneens hoofdpijn veroorzaakt door slaapgebrek, door het op dezelfde manier aan te brengen of met rozenolie. Een drachme van de gedroogde bladeren of bloemen van viooltjes (maar de bladeren sterker) zuivert het lichaam van cholerische levensgeesten en verlicht de hitte, ingenomen in een teug wijn of een andere drank. Het poeder van alleen de paarse bladeren van de bloemen, geplukt, gedroogd en in water gedronken, zou helpen tegen keelpijn en afnemende ziekte bij kinderen, vooral in het beginstadium van de ziekte. De bloemen van de witte viooltjes openen en lossen zwellingen op.

VIPERS BUGLOSS.

Description. THIS hath many long rough leaves lying on the ground, from among which rise up divers hard round stalks, very rough as if they were thick set with prickles or hairs, whereon are set long, rough, hairy, or prickly, sad-green leaves, somewhat narrow, the middle-rib for the most part being white. The flowers and at the top of the stalks, branched forth into many long spiked leaves of flowers, bowing or turning like the turnsol, all of them opening for the most part on the one side, which are long and hollow, turning up the brims a little of a purplish violet colour in them that are fully blown, but more reddish while they are in the bud, as also upon their decay and withering ; but in some places of a paler purple colour with a long pointel in the middle, feathered or parted at the top. After the flowers are fallen, the seeds, growing to be ripe, are blackish cornered, and pointed, somewhat like the head of a vine. The root is somewhat great, and blackish, and woolly, when it groweth toward seed-time and perisheth in the winter.

There is another sort, little differing from the former, only in that it beareth white flowers.

Place. The first groweth wild almost every where. That with white flowers about Lewis, in Sussex.

Time. They flower in summer, and their seed is ripe quickly after.

Government And Virtues. This is an herb of the Sun. It is an especial remedy against the biting of the viper and all other venomous beads or serpents, as also against poison and poisonful herbs. Dioscorides and others say, that whoever shall take of the herb or root before they be bitten, shall not be hurt by the poison of any serpent. The roots or seed are thought to be most effectual to comfort the heart, and expel sadness, or caule less melancholy ; it tempers the blood, and allayeth hot fits of agues. The seed drunk in wine procuceth abundance of milk in women's breasts. 1if the same also easeth the pains in the loins, back, and kidneys. The distilled water of the herb, when it is in flower, is excellent to be applied, either inwardly or outwardly, for all the griefs aforesaid. There is a syrup made hereof, very effectual for comforting the heart, and expelling sadness and melancholy.

Slangenkruid (Echium vulgare)

Beschrijving. Deze heeft vele lange, ruwe bladeren die op de grond liggen, waaruit diverse harde, ronde stelen oprijzen, zeer ruw alsof ze dik bezet zijn met stekels of haren. Daarop zitten lange, ruwe, harige of stekelige, donkergroene bladeren enigszins smal, waarvan de middennerf grotendeels wit is. De bloemen en de top van de stelen vertakken zich in vele lange, puntige, gebogen of gedraaide bloembladeren, die zich grotendeels aan één kant openen. Deze zijn lang en hol, de randen iets opkrullend, paarsachtig violet van kleur wanneer ze volledig uitgebloeid zijn, maar meer roodachtig terwijl ze in de knop zitten, evenals bij hun verval en verwelking; maar op sommige plaatsen lichter paars van kleur met een lange punt in het midden, gevederd of gescheiden aan de bovenkant. Nadat de bloemen zijn gevallen, zijn de zaden, die rijp worden, zwartachtig gehoekt en puntig, een beetje zoals de kop van een klimplant. De wortel is vrij dik, zwartachtig en wollig wanneer het groeit richting zaadtijd en sterft af in de winter.

Er is nog een andere soort, die weinig verschilt van de eerste, behalve dat het witte bloemen draagt.

Plaats. De eerste groeit bijna overal in het wild. Die met witte bloemen rond Lewis, in Sussex.

Tijd. Ze bloeien in de zomer en hun zaad is daarna snel rijp.

Regering en deugden. Dit is een kruid van de zon. Het is een speciaal middel tegen het bijten van de adder en alle andere giftige slangen, evenals tegen gif en giftige kruiden. Dioscorides en anderen zeggen dat wie van het kruid of de wortel neemt voordat het gebeten wordt, geen schade zal ondervinden van het gif van een slang. De wortels of het zaad worden beschouwd als het meest effectief om het hart te troosten en verdriet of ongegronde melancholie te verdrijven; het tempert het bloed en verzacht hete koortsaanvallen. Het zaad, gedronken in wijn, zorgt voor een overvloed aan melk in de borsten van vrouwen. 1Als hetzelfde ook de pijn in de lendenen, rug en nieren verlicht. Het gedestilleerde water van het kruid, wanneer het in bloei staat, is uitstekend geschikt om zowel inwendig als uitwendig te worden toegepast op al het bovengenoemde verdriet. Er wordt een siroop van gemaakt, die zeer effectief is om het hart te troosten en verdriet en melancholie te verdrijven.

WALL-FLOWERS, or WINTER GILLY-FLOWERS.

THE garden kinds are so well known, that they need no description.

Description. The common single wall-flowers, which grow wild abroad, have sundry small, long, narrow, and dark-green, leaves; set without order upon small round whitish woody stalks, which bear at the tops divers single yellow flowers one above another, every one having four leaves a-piece, and of a very sweet scent : after which come long pods containing reddish seed. The root is white, hard, and thready.

Place. It groweth upon church walls, and other stone walls in divers places. The other sorts in gardens only.

Time. All the single kinds do flower in the end of autumn and, if the winter be mild, especially in the months of February, March, and April, and until the heat of the spring do spend them ; -but the double kinds continue not flowering in that manner all the year long, although they flower very early sometimes, and in seed places very late.

Government and Virtues. The Moon rules them. Galen, in his seventh book of simple medicines, saith, that the yellow wall-flowers work more powerfully than any of the other kinds, and are therefore of more use in physic. They cleanse the blood and free the liver and reins from obstructions, stay inflammations and swellings, comfort and strengthen any weak part, or out of joint ; help to cleanse the eyes from mistiness and films, and to cleanse foul and filthy ulcers in the mouth, or any other part, and are a singular remedy for the gout, and all achs and pains in the joints and sinews. A conserve made of the flowers is used for a remedy both for the apoplexy and palsy.

MUURBLOEMEN OF WINTERBLOEMEN. (Erysimum cheiri)

De tuinsoorten zijn zo bekend dat ze geen beschrijving behoeven.

Beschrijving. De gewone enkelvoudige muurbloemen, die in het wild groeien, hebben diverse kleine, lange, smalle en donkergroene bladeren; ongeordend geplaatst op kleine ronde, witachtige, houtachtige steeltjes, die aan de toppen diverse enkelvoudige gele bloemen boven elkaar dragen, elk met vier bladeren per stuk en een zeer zoete geur; daarna komen lange peulen met roodachtig zaad. De wortel is wit, hard en draadachtig.

Plaats. Groeit op kerkmuren en andere stenen muren op diverse plaatsen. De andere soorten alleen in tuinen.

Tijd. Alle enkelvoudige soorten bloeien aan het einde van de herfst en als de winter mild is, vooral in de maanden februari, maart en april en tot de lentehitte, verteren ze; maar de dubbele soorten blijven niet het hele jaar door op die manier bloeien, hoewel ze soms heel vroeg bloeien en op zaaiplaatsen heel laat.

Regering en deugden. De maan regeert erover. Galenus zegt in zijn zevende boek over eenvoudige geneesmiddelen dat de gele muurbloemen krachtiger werken dan alle andere soorten en daarom nuttiger zijn voor de geneeskunde. Ze reinigen het bloed en bevrijden de lever en de nieren van verstoppingen, houden ontstekingen en zwellingen tegen, verzachten en versterken elk zwak of ontwricht lichaamsdeel; helpen de ogen te reinigen van waas en slijm en reinigen vieze en vuile zweren in de mond of enig ander lichaamsdeel en zijn een uniek middel tegen jicht en alle pijn in gewrichten en pezen. Een conserveermiddel van de bloemen wordt gebruikt als middel tegen zowel beroerte als verlamming.

WALNUT-TREE.

IT is so well known, that it needeth no description.

Time. It blossometh early, before the leaves come forth ; and the fruit is ripe in September.

Government and Virtues. This is a plant of the Sun; let the fruit of it be gathered accordingly, which you shall find to be of most virtue whilst; they are green, before they have shells. The bark of the tree doth bind and dry very much, and the leaves are much of the same temperature; but the leaves, when they are older, are heating and drying in the second degree, and harder of digestion than when they are fresh, which by reason of their sweetness are more pleasing and better digesting in the stomach und, taken with sweet wine, they move the belly downwards ; but, being old, they grieve the stomach, and in hot bodies cause choler to abound, and the head-ach, and are an enemy to those that have a cough ; but are less hurtful to those that have colder stomachs, and are said to kill the broad worms in the belly or stomach. If they be taken with onions, fait, and honey, they help the biting of a mad dog, or the venom or infectious poison of any beast, &c. Coneus Pompeius found in the treasury of Mithridates, king of Pontus, when he was overthrown, a scroll of his own hand-writing, containing a medicine against any poison and infection, which is this: take two dry walnuts, and as many good figs, and twenty leaves of rue, bruised and beaten together with two or three corns of fait, and twenty juniper berries, which, taken every morning fasting, preserveth from danger of poison or infection that day' it is taken. The juice of the outer green husks, boiled up with honey, is an excellent gargle for fore mouths, the heat and inflammations in the throat and stomach. The kernels, when they grow old, are more oily, and therefore not so fit to be eaten, but are then used to heal the wounds of the sinews, gangrenes, and carbuncles. The said kernels, being burned, are then very astringent, and will then slay lasks and woman’s courses, being taken In red wine; and stay the falling of the hair, and make it fair, being anointed with oil and wine. The green husks will do the like, being used in the same manner. The kernels, beaten with rue and wine, being applied, help the quinsey; and, bruised with honey, and applied to the ears, ease the pains and inflammations of them. A piece of the green husk, put into a hollow tooth, easeth the pain. The oil that is pressed out of the kernels, is very profitably taken inwardly, like oil of almonds, to help the cholic, and to expel wind-; an ounce or two thereof may be taken at a time. The young green nuts, taken before they be half ripe, and preserved with sugar, are of good use for those that have weak stomachs, or defluxions thereon. The distilled water of the unripe green husk is of excellent use to cool the heat of agues, being drunk an ounce or two at a time, as also to refill the infection of the plague, if some of it be also applied to the sores thereof. The same likewise cooleth the heat of green wounds and old ulcers, and healeth them. The distilled water of the green husks, when they are shelled from the nuts, being drunk with a little vinegar, is also found by experience to be good for those that are infected with the plague, so as before the taking thereof a vein be opened. The said water is very good against the quinsey, being gargled and bathed therewith, and wonderfully helpeth deafness, the noise and other pains in the ears. The distilled water of the young green leaves, in the end of May, performeth a singular cure on foul running ulcers and sores, to be bathed with wet cloths or spunges applied to them every morning,

WALNOOTBOOM. (Juglans regia)

HET is zo bekend dat het geen beschrijving behoeft.

Tijd. Het bloeit vroeg, voordat de bladeren uitlopen; en de vruchten zijn rijp in september.

Regering en deugden. Dit is een plant van de zon; laat de vruchten ervan dienovereenkomstig worden geplukt, die u het meest deugdzaam zult vinden terwijl ze groen zijn, voordat ze hun schil hebben. De schors van de boom bindt en droogt sterk en de bladeren hebben grotendeels dezelfde temperatuur; maar de bladeren, wanneer ze ouder zijn, zijn tweedegraads verhit en drogen en moeilijker te verteren dan wanneer ze vers zijn. Door hun zoetheid zijn ze aangenamer en beter verteerbaar in de maag en ingenomen met zoete wijn, bewegen ze de maag naar beneden; maar omdat ze oud zijn, bedroeven ze de maag en veroorzaken ze in warme lichamen verergering van gal en hoofdpijn en zijn ze een vijand voor degenen die hoesten; maar ze zijn minder schadelijk voor degenen die een koudere maag hebben en zouden de brede wormen in de maag of maag doden. Als ze met uien, vlees en honing worden ingenomen, helpen ze tegen de beet van een dolle hond of tegen het gif van een wild dierenz.

Coneus Pompeius vond in de schatkamer van Mithridates, koning van Pontus, toen hij ten val werd gebracht, een door hemzelf geschreven rol met een medicijn tegen elke vorm van vergiftiging en infectie, namelijk dit: neem twee droge walnoten en evenveel goede vijgen en twintig wijnruitbladeren, gekneusd en geslagen, samen met twee of drie korrels vet en twintig jeneverbessen. Neem deze elke ochtend vastend en bewaar ze voor het gevaar van vergiftiging of infectie op de dag dat ze worden ingenomen. Het sap van de buitenste groene schillen, gekookt met honing, is een uitstekende gorgeldrank voor de mond, de hitte en ontstekingen in de keel en maag. De pitten zijn, wanneer ze oud worden, vetter en daarom minder geschikt om te worden gegeten, maar worden dan gebruikt om de wonden van de pezen, gangreen en karbonkels te genezen. De genoemde pitten, verbrand, zijn dan zeer samentrekkend en zullen dan abces en vrouwenklieren doden, ingenomen in rode wijn; en het haarverlies tegengaan en het mooi maken, gezalfd met olie en wijn. De groene schillen zullen hetzelfde doen, op dezelfde manier gebruikt. De korrels, geplet met wijnruit en wijn, helpen tegen keelpijn; en gekneusd met honing en aangebracht op de oren, verlichten ze de pijn en ontstekingen ervan. Een stukje van de groene schil, in een holle kies gestoken, verlicht de pijn. De olie die uit de korrels wordt geperst, is zeer nuttig om in te nemen, zoals amandelolie, om gal te helpen en winderigheid te verdrijven; een ons of twee daarvan kan per keer worden ingenomen. De jonge groene noten, geplukt voordat ze halfrijp zijn en geconserveerd met suiker, zijn goed te gebruiken voor mensen met een zwakke maag of maagklachten. Het gedestilleerde water van de onrijpe groene schil is uitstekend te gebruiken om koorts te verkoelen, door er telkens een ons of twee van te drinken en om de infectie van de pest te herstellen, door er ook wat van op de zweren aan te brengen. Hetzelfde verkoelt eveneens de hitte van groene wonden en oude zweren en geneest ze. Uit ervaring is gebleken dat het gedestilleerde water van de groene schil, wanneer deze van de noten gepeld zijn en met een beetje azijn gedronken wordt, ook goed is voor mensen die besmet zijn met de pest, zodat vóór het drinken ervan een ader wordt geopend. Het genoemde water is zeer goed tegen keelpijn, gorgelen en baden ermee en helpt wonderbaarlijk tegen doofheid, lawaai en andere oorpijn. Het gedestilleerde water van de jonge groene bladeren, eind mei, had een unieke werking op etterende zweren en pijnlijke plekken. Elke ochtend moesten ze worden gewassen met natte doeken of sponzen.

WOLD, WELD, OR DYERS WEED.

Description. THE common kind groweth bushing with many leaves, long, marrow, and flat upon the ground of a dark bluish-green colour, somewhat like unto wood, but nothing so large; a little crumpled, and as it were round-pointed, which

Place. It groweth every where by the way sides, in moist grounds as well as dry, in corners of fields and by-lanes, and sometimes all over the field. In Sussex and Kent they call it green- weed.

Time. It flowereth about June.

Government and Virtues, Mathiolus saith, that the root hereof cutteth touch phlegm, digesteth rouw phlegm, thinneth gross humours, dissolveth hard tumours, and openeth obstructions. Some highly commend it against the bitings of venomous creatures, to be taken inwardly, and applied outwardly to the hurt place as also for the plague or pestilence. The people in some parts of England bruise the herb, and lay it to cuts or wounds in the hands or legs.

WOLD, WEDE of Verfkruid. (Isatis tinctoria)

Beschrijving. De gewone soort groeiende struik met veel bladeren, lang, mergvormig en plat op de grond, met een donker blauwgroene kleur enigszins lijken op hout, maar niet zo groot; een beetje gekreukt en als het ware rondpuntig, die het eerste jaar zo blijven staan: en in het volgende voorjaar komen daartussen diverse ronde stengels van 60 tot 90 centimeter hoog op, bezet met veel van dergelijke bladeren, maar kleiner en schieten ze uit met enkele kleine takjes, die met de stengels vele kleine gele bloemen dragen in een jong, puntig hoofdje aan de toppen. Daarna komt het zaad, dat klein en zwart is, omsloten door hoofdjes die aan de toppen in vier delen zijn verdeeld. De wortel is lang, wit en dik en overwintert. Het hele kruid wordt geel nadat het een tijdje heeft gebloeid.

Plaats. Het groeit overal langs de paden, zowel op vochtige als droge grond, in hoeken van velden en zijwegen en soms overal op het veld. In Sussex en Kent noemen ze het groenkruid.

Tijd. Het bloeit rond juni.

Overheid en Deugden, Matthiolus zegt dat de wortel hiervan slijm wegsneed, ruw slijm verteert, grove levensgeesten verdunde, harde tumoren oploste en verstoppingen opent. Sommigen bevelen het sterk aan tegen de beten van giftige dieren, door het in te nemen en uitwendig aan te brengen op de pijnlijke plek, evenals tegen de pest of pestilentie. In sommige delen van Engeland kneust men het kruid en legt het op snijwonden of wonden in handen of benen.

WHEAT.

ALL the several kinds hereof are so well known unto all people, that a description is unnecessary.

Government AND Virtues. It is under Venus. Dioscorides saith, that to eat the corns of green wheat is hurtful to the stomach, and breedeth worms. Pliny saith, that the corns of wheat roasted upon an iron pan, and eaten, hire a present remedy for those that are chilled with cold. The oil, pressed from wheat between two thick plates of iron or copper heated, healeth all tetters and ring- worms, being used warm, and hereby Galen saith he hath known many to be cured. Mathiolus commendeth the same oil to be put into hollow ulcers to heal them up, and it is good for chops in the hands or feet, and to make a rugged skin smooth. The green corns of wheat being chewed, and applied to the place bitten by a mad dog, heal it : slices of wheat bread soaked in red rose -water, and applied to the eyes that are hot, red, inflamed, or blood- shotten, help them. Hot bread, applied for an hour at a time for three days together, perfectly healeth the kernels in the throat commonly called the king's evil. The flour of wheat, mixed with the juice of henbane, slayeth the flux of humours to the joints, being laid thereon. The said meal boiled in vinegar, helpeth the shrinking of the sinews, saith Pliny ; and, mixed with vinegar and honey boiled together, healeth all freckles, spots, and pimples, on the face. Wheat flour mixed with the yolk of an egg, honey, and turpentine, doth draw, cleanse, and heal, any bile, plague-sore, or foul ulcer. The bran of wheat-meal steeped in sharp vinegar, and then bound in a linen cloth, and rubbed on those places that have the scurf, morphew, scabs, or leprosy, will take them away, the body being first well purged and prepared. The decoction of the bran of wheat or barley is of good use to bathe those places that are bursten by a rupture, and the said bran boiled in good vinegar, and applied to swollen breasts, helpeth them, and stayeth all inflammations. It helpeth also the bitings of vipers and all other venomous creatures. The leaves of wheat- meal, applied with fait, take away hardness of the skin, warts, and hard knots in the flesh. Wafers put in water and drunk, flay the lsk and bloody flux, and are profitably used both inwardly and outwardly sour ruptures in children. Boiled in water unto a thick jelly, it stayeth spitting of blood ; and boiled, with mint and butter; it helpeth hoarseness,

TARWE. (Triticum aestivum)

Al deze verschillende soorten zijn zo bekend bij alle mensen dat een beschrijving overbodig is.

Regering en deugden. Het staat onder Venus. Dioscorides zegt dat het eten van groene tarwekorrels schadelijk is voor de maag en wormen kweekt. Plinius zegt dat tarwekorrels, geroosterd in een ijzeren pan en gegeten, een goed middel zijn voor degenen die het koud hebben van de kou. De olie, geperst uit tarwe tussen twee dikke platen van verhit ijzer of koper, geneest alle wonden en ringwormen en werd warm gebruikt en Galenus zegt dat hij velen heeft zien genezen. Matthiolus beval aan om dezelfde olie in holle zweren te doen om ze te genezen en het is goed voor wonden aan handen of voeten en om een ruwe huid glad te maken. De groene tarwekorrels, gekauwd en aangebracht op de plek die door een dolle hond is gebeten, genezen die plek. Sneetjes tarwebrood gedrenkt in rood rozenwater en aangebracht op de ogen die heet, rood, ontstoken of met bloed doordrenkt zijn, helpen daarbij. Heet brood, drie dagen lang een uur achter elkaar aangebracht, geneest perfect de korrels in de keel, algemeen bekend als de koningskwaal. Tarwemeel, gemengd met bilzekruid sap, doodt de stroom levensgeesten naar de gewrichten door het daarop te leggen.

De genoemde maaltijd, gekookt in azijn, helpt bij het krimpen van de pezen, aldus Plinius; en gemengd met azijn en honing, samen gekookt, geneest het alle sproeten, vlekken en puistjes in het gezicht. Tarwebloem gemengd met de dooier van een ei, honing en terpentijn, trekt aan, reinigt en geneest elke gal, pestzweer of vuile zweer. De zemelen van tarwemeel, gedrenkt in scherpe azijn en vervolgens gebonden in een linnen doek en gewreven op de plaatsen met schilfers, morfeem, korsten of melaatsheid, zullen deze verwijderen, nadat het lichaam eerst goed gereinigd en voorbereid is. Het afkooksel van de zemelen van tarwe of gerst is zeer nuttig om die plekken te wassen die door een breuk zijn gebarsten en de genoemde zemelen, gekookt in goede azijn en aangebracht op gezwollen borsten, hielpen daarbij en hielden alle ontstekingen tegen. Het helpt ook tegen de beten van adders en alle andere giftige wezens. De bladeren van tarwemeel, aangebracht met vet, verwijderen hardheid van de huid, wratten en harde knopen in het vlees. In water gelegde en gedronken wafels villen de laffe en bloederige wondjes en worden zowel inwendig als uitwendig gebruikt bij zure wonden bij kinderen. Gekookt in water tot een dikke gelei, stopt het bloedspuwen; en gekookt met munt en boter, helpt het tegen heesheid.

WILLOW TREE.

Government and Virtues. THE Moon owns it. The leaves, bark, and seed, are used to staunch bleeding those and mouth, spitting of blood, and all other fluxes of blood in man or woman, and to slay vomiting, and provocation thereunto, if the decoction of them in wine be drunk. It helpeth also to slay thin, hot, sharp, fait, distillations from the head upon the lungs, causing a consumption. The leaves bruised with some pepper and drunk in wine, much help the wind cholic. The leaves bruised, and boiled in wine and drunk, slay the heat of lust:. The water that is gathered from the willow when it flowereth, the bark being flit, is very good for redness and dimness of sight, for films that grow over the eyes, and stay the rheums that fall into them ; to provoke urine, being flopped, if it be drunk ; and to clear the face and skin from, spots and discolourings. Galen saith, the flowers have an admirable faculty in drying up humours, being a medicine without any sharpness or corrosion. The bark works the same effects, if used in the same manner ; and the tree hath always bark upon it, though not always flowers. The burnt ashes of the bark, being mixed with vinegar, take away warts, corns, and superfluous flesh. The decoction of the leaves or bark in wine, takes away scurf, or dandriff, by washing the place with it. It is a fine cool tree, the boughs of which: are very convenient to be placed in the chamber of one sick of a fever.

WILGENBOOM. (Salix alba)

Regering en Deugden. De Maan bezit het. De bladeren, schors en zaden worden gebruikt om bloedingen in de mond, bloedspuwing en alle andere bloedstromen bij mannen en vrouwen te stelpen en braken en provocatie daartoe te stoppen, indien het afkooksel ervan in wijn wordt gedronken. Het helpt ook om dunne, hete, scherpe, flauwe, sterke afzettingen van het hoofd op de longen te stoppen, die consumptie veroorzaken. De bladeren, gekneusd met wat peper en gedronken in wijn, helpen enorm tegen koliek. De bladeren, gekneusd en gekookt in wijn en gedronken, doden de hitte van lust. Het water dat van de wilg wordt verzameld wanneer deze bloeit, is, vanwege de schors, zeer goed tegen roodheid en wazig zien, tegen sluiers die over de ogen groeien en het reuma dat erin valt, blokkeren; om urine te veroorzaken, indien gedronken; en om het gezicht en de huid te reinigen van vlekken en verkleuringen. Galenus zegt dat bloemen een bewonderenswaardig vermogen hebben om levensgeesten uit te drogen, omdat ze een medicijn zijn zonder enige scherpte of corrosie. De schors heeft hetzelfde effect, mits op dezelfde manier gebruikt; en de boom heeft altijd schors, hoewel niet altijd bloemen. De verbrande as van de schors, gemengd met azijn, verwijdert wratten, likdoorns en overtollig vlees. Het afkooksel van de bladeren of schors in wijn verwijdert schilfers of roos door de plek ermee te wassen. Het is een mooie, koele boom, waarvan de takken zeer geschikt zijn om in de kamer van iemand met koorts te leggen.

WOAD.

Description. It hath divers large leaves, long, and somewhat broad, like those of the greater plantane, but larger, thicker of a greenish colour, and somewhat blue ; from among which leaves riseth up a lusty stalk, three or four feet high, with divers leaves set thereon ; the higher the stalk riseth, the smaller are the leaves: at the top it spreadeth into divers branches, at the end of which appear very pretty little yellow flowers, which, after they pass away, come husks, long, and somewhat flat ; in form they resemble a tongue ; in colour, they are black, and hang downwards. The seed contained within these husks, if it be a little chewed, gives an azure colour. The root is white and long.

PLACE. It is (owed in fields for the benefit of it, where those that sow it cut it three times a year.

Time. It flowereth in June, but it is long after before the seed is ripe.

Government and Virtues. It is a cold and dry plant of Saturn. Some people affirm the plant to be destructive to bees. They say it posseseth bees with the flux ; but that 1 can hardly believe, unless bees be contrary to all other creatures ; I should rather think it possesteth them with the contrary disease, the herb being exceedingly drying and binding. However, if any bees be diseased thereby, the cure is to set urine by them, but set it in such a vesicle that they cannot drown themselves, which may be remedied if you put pieces of cork in it. I told you the herb is so drying and binding, that it is not fit to be given inwardly. An ointment made thereof stauncheth bleeding. A plaister made thereof, and applied to the region of the spleen, takes away thie hardness and pains thereof. The ointment is excellent good in such ulcers as abound with moisture, and takes away corroding and fretting humours. It cools inflammations, quencheth St. Anthony's fire, and stayeth de fluxions of blood to any part of the body.

WEDE. (Isatis tinctoria, zie hiervoor, hier wel van Indigofera)

Beschrijving. De plant heeft diverse grote bladeren, lang en enigszins breed, zoals die van de grote weegbree, maar groter, dikker, groenachtig en enigszins blauw. Tussen de bladeren steekt een weelderige stengel op, een meter of twee hoog, met diverse bladeren erop. Hoe hoger de stengel, hoe kleiner de bladeren: bovenaan spreidt de plant zich uit in diverse takken, aan het uiteinde waarvan zeer mooie kleine gele bloemen verschijnen, die, nadat ze verwelken, lange en enigszins platte hulzen vormen. Qua vorm lijken ze op een tong; qua kleur zijn ze zwart en hangen ze naar beneden. Het zaad in deze hulzen geeft, als het licht gekauwd wordt, een azuurblauwe kleur. De wortel is wit en lang.

Plaats. De plant wordt tentoongesteld op velden, waar degenen die de plant zaaien hem drie keer per jaar afsnijden.

Tijd. De plant bloeit in juni, maar het duurt lang voordat het zaad rijp is.

Regering en Deugden. Het is een koude en droge plant van Saturnus. Sommige mensen beweren dat de plant schadelijk is voor bijen. Ze zeggen dat het bijen berooft van de vloed, maar dat kan ik nauwelijks geloven, tenzij bijen tegengesteld zijn aan alle andere wezens; ik zou eerder denken dat het hen berooft van de tegenovergestelde ziekte, aangezien het kruid buitengewoon uitdrogend en bindend is. Mochten bijen er echter door ziek zijn, dan is de remedie om ze te laten urineren, maar doe dit in een zodanig blaasje dat ze zichzelf niet kunnen verdrinken, wat verholpen kan worden door er stukjes kurk in te doen. Ik zei je toch dat het kruid zo uitdrogend en bindend is dat het niet geschikt is om inwendig te worden toegediend. Een daarvan gemaakte zalf stelpt de meest bloedende. Een daarvan gemaakte pleister, aangebracht op de miltstreek, neemt de hardheid en pijn weg. De zalf is uitstekend geschikt voor zweren die rijk zijn aan vocht en verlicht de corroderende en knagende levensgeesten. Het kalmeert ontstekingen, blust het Antoniusvuur en voorkomt bloeddoorstroming naar andere lichaamsdelen.

WOODBINE, OR HONEY-SUCKLES.

Time. THEY flower in June, and the fruit is ripe in August.

Government and Virtues. It is an herb of Mercury, and appropriated to the lungs; the celestial Crab claims dominion over it, neither 'is it a foe to the Lion. If is fitting a conserve, made of the flowers of it, were kept in every house ; I know no better cure for an asthma ; besides, it takes away the evil of the spleen, provokes urine, procures speedy delivery to women ; helps „cramps, convulsions, and palseys, and whatsoever griefs come of cold or stopping. Made into an ointment, it will clear the skin of morphew, freckles, and sun-burning, or whatsoever else discolours it.

WOODBINE OF KAMPERFOELIE. (Lonicera periclymenum)

Tijd. ZE bloeien in juni en de vrucht is rijp in augustus.

Regering en deugden. Het is een kruid van Mercurius en is bestemd voor de longen; de hemelse Krab eist er heerschappij over op, noch is het een vijand van de Leeuw. Het is een passend conserveermiddel, gemaakt van de bloemen ervan, die in elk huis bewaard werden; ik ken geen beter middel tegen astma; bovendien neemt het de kwaal van de milt weg, wekt het urineren op, zorgt het voor een snelle bevalling bij vrouwen; helpt het bij krampen, stuiptrekkingen en verlammingen en alle andere klachten die voortkomen uit verkoudheid of stoppen. Verwerkt tot een zalf, zal het de huid zuiveren van sproeten, verbranding door de zon of wat dan ook dat de huid verkleurt.

WORMWOOD.

Kinds. THREE wormwoods are familiar with us. Sea-wormwood hath as many names as virtues, Seriphian, Santonicon, Belgicum, Narbonese, Xantomicum, Misnense, and many more. The seed of this wormwood is that which usually women give their children for the worms : of all wormwoods that grow here, this is the weakest. The seeds of the common wormwood are far more prevalent than the seed of this to expel worms in children, or people of ripe age. Of both some are weak, seme are strong. The Seriphian wormseed is the weakest and haply may prove to be fittest for weak bodies. Let such as are strong take the common wormseed, for the other will do but little good. Its due praise is this ; it is weakest therefore fitter for weak bodies. The leaves have commonly been used, but the flowery tops are the right part. These, made into a light infusion, strengthen digestion, correct acidities, and supply the place of gall, where, as in many constitutions, that is deficient.

Place. It grows familiarly in England by the sea-side.

Description. It starts up out of the earth with many round woody hoary stalks from one root; its height is four feet, c three at the least. The leaves are long, narrow, white, hoary, like southernwood, only broader and longer, in taste rather fait than bitter, because it grows so near the fait water : at the joints with the leaves, toward the tops, it bears little yellow flowers. The root lies deep, and is woody.

Common wormwood I need not describe.

Description of Roman Wormwood. The stalks are slender and shorter than the common wormwood by one foot at least; the leaves are more finely cut and divided than they are, but something smaller ; both leaves and stalks are hoary ; the flowers of a pale yellow colour; it is altogether like the common wormwood, save only that it is smaller, not so bitter, and of a sweeter smell.

Place. It groweth upon the tops of the mountains ; but is usually nursed up in gardens for the use of the apothecaries the London.

Time. All wormwoods usually flower in August, a little sooner or later.

Government and Virtues. Wormwood is an herb of Mars. It is hot and dry in the first degree, viz. just as hot as your blood, and no hotter. It remedies the evils choler can inflict on the body of man by sympathy ; it helps the evils Venus produces by antipathy ; and it cleanseth the body of choler. It provokes urine, helps furseits, swellings in the belly ; it causeth an appetite to meat, because Mars rules the attractive faculty in man: the Sun never show upon a better herb for the yellow jaundice than this. Take the flowers of wormwood, rosemary, and blackthorn of each a like quantity, half that quantity of saffron, boil this in Rhenish wine, but put not in the saffron till it is almost boiled : this is the wav to keep a man's body in health, appointed by Camerarius, in his book, intitled i' .::s Medicus. Besides all this, wormwood provokes the terms. Wormwood, an herb of Mars, is a present remedy for the biting of rats and mice. ; Mushrooms are under the dominion of Saturn; if any have poisoned himself by eating them, wormwood, an herb of Mars, cures him, because Mars is exalted in Capricorn the house of Saturn ; and this it doth by sympathy. Wheals, pushies, black and blue spots, coming either by bruises or beatings, wormwood, the herb of Mars, helps. Mars eradicates all diseases in the throat by his herbs, (of which wormwood is one,) and this by antipathy. The eyes are under the luminaries : the right eve of a man, and the left eye of a woman, the Sun claims dominion over ; the left eye of a man, and the right of a woman, are the privilege of the Moon : wormwood, an herb of Mars, cures both. Suppose a man be bitten or stung by a martial creature, imagine a wasp, a hornet, or scorpion ; wormwood, an herb of Mars, gives you a present cure. Mix a little wormwood with your ink, and neither rats nor mice will touch the paper that is written with it. Wormwood is a present cure for the cholic. Moths are under the dominion of Mars ; his herb, wormwood, being laid amongst clothes, will hinder moths from hurting them. Wormwood is good for an ague. A draught of wormwood beer, taken every morning, is a certain remedy for a stinking breath. It likewise cures dimness of sight by antipathy.

ALSEM. (Artemisia absinthium, Artemisia pontica, Artemisia santonica)

Soorten. DRIE alsemsoorten zijn ons bekend. Zee alsem heeft evenveel namen als deugden: Seriphische alsem, Santonicon, Belgicum, Narbonense alsem, Xantonicum, Misnense en vele andere. Het zaad van deze alsem is wat vrouwen gewoonlijk aan hun kinderen geven voor de wormen: van alle alsemsoorten die hier groeien, is dit het zwakst. De zaden van de gewone alsem komen veel vaker voor dan de zaden van deze alsem om wormen uit te drijven bij kinderen of mensen op rijpe leeftijd. Van beide zijn sommige zwak, andere sterk. Het zaad van de Seriphische alsem is het zwakst en kan wellicht het meest geschikt blijken voor zwakke lichamen. Laten degenen die sterk zijn het gewone alsemzaad nemen, want de andere zal weinig goed doen. De lof die het verdient is dit: het is het zwakst en daarom geschikter voor zwakke lichamen. De bladeren zijn algemeen gebruikt, maar de bloemtoppen zijn het juiste deel. Deze, verwerkt tot een lichte infusie, versterken de spijsvertering, corrigeren de zuurtegraad en vullen de gal aan, waar die, zoals bij veel mensen, ontbreekt.

Plaats. Het groeit veel in Engeland aan de kust.

Beschrijving. Het ontspringt uit de aarde met vele ronde, houtachtige, grijsachtige stengels vanuit één wortel; het is minstens 1,20 meter hoog. De bladeren zijn lang, smal, wit, grijsachtig, zoals citroenkruid, alleen breder en langer en smaken eerder zoet dan bitter, omdat het zo dicht bij het water groeit: op de bladpunten, richting de toppen, draagt het kleine gele bloemen. De wortel ligt diep en is houtachtig.

Ik hoef geen beschrijving te geven van de gewone alsem.

Beschrijving van de Romeinse alsem. De stengels zijn slank en minstens 30 centimeter korter dan de gewone alsem; de bladeren zijn fijner gesneden en verdeeld dan ze zijn, maar iets kleiner; zowel bladeren als stengels zijn grijsachtig; de bloemen zijn lichtgeel van kleur; het lijkt in zijn geheel op de gewone alsem, behalve dat het kleiner is, niet zo bitter en een zoetere geur heeft.

Plaats. Het groeit op de toppen van de bergen; maar wordt meestal gekweekt in tuinen voor gebruik door de apothekers in Londen.

Tijd. Normaal gesproken bloeien alle alsemsoorten in augustus, iets eerder of later.

Regering en deugden. Alsem is een kruid van Mars. Het is heet en droog in de eerste graad, d.w.z. net zo heet als uw bloed en niet heter. Het verhelpt de kwalen die cholera het lichaam van de mens kan aandoen door sympathie; het helpt tegen de kwalen die Venus veroorzaakt door antipathie; en het reinigt het lichaam van cholera. Het veroorzaakt urine, helpt bij bultjes, zwellingen in de buik; het wekt eetlust op, omdat Mars het aantrekkingskrachtvermogen van de mens beheerst: de zon schijnt nooit op een beter kruid voor de gele geelzucht dan dit. Neem de bloemen van alsem, rozemarijn en sleedoorn, elk in een gelijke hoeveelheid, de helft van die van saffraan, kook dit in Rijnlandse wijn, maar voeg de saffraan er pas aan toe als deze bijna gekookt is: dit is de manier om het lichaam van een mens gezond te houden, zoals beschreven door Camerarius in zijn boek getiteld Medicus. Naast dit alles veroorzaakt alsem de terminologie. Alsem, een kruid van Mars, is een uitstekend middel tegen beten van ratten en muizen. Paddenstoelen vallen onder de heerschappij van Saturnus. Als iemand zichzelf heeft vergiftigd door ze te eten, geneest alsem, een kruid van Mars, hem, omdat Mars verheven is in Steenbok, het huis van Saturnus. Dit doet het door sympathie. Striemen, stoten, zwarte en blauwe plekken, die ontstaan door kneuzingen of slagen, alsem, het kruid van Mars, helpt. Mars roeit alle keelziekten uit met zijn kruiden (waarvan alsem er één is) en wel door antipathie. De ogen staan onder de hemellichten: het rechteroog van een man en het linkeroog van een vrouw, waarover de Zon heerschappij opeist; het linkeroog van een man en het rechteroog van een vrouw zijn het voorrecht van de Maan: alsem, een kruid van Mars, geneest beide. Stel dat een man gebeten of gestoken wordt door een krijgshaftig wezen, stel je dan een wesp, een horzel of een schorpioen voor; alsem, een kruid van Mars, geeft je een onmiddellijke remedie. Meng een beetje alsem met je inkt en noch ratten noch muizen zullen het papier aanraken waarop ermee geschreven is. Alsem is een onmiddellijke remedie voor de koliek. Motten staan onder de heerschappij van Mars; zijn kruid, alsem, gelegd tussen kleding, zal voorkomen dat motten hen kwaad doen. Alsem is goed tegen koorts. Een slokje alsembier, elke ochtend gedronken, is een effectief middel tegen een stinkende adem. Het geneest ook wazig zien door antipathie.

WOLF-BANE.

Description. It hath a root shining within like alabaster. There are many kinds, all extremely pernicious and poisonous ; for, if a man or beast be wounded with arrow, knife, sword, or any other instrument, dipped in the juice of this herb, they die incurable within half an hour. The reason this herb goes by the name of wolf-bane was this : men in former ages hunting for wolves used to poison pieces of raw flesh with the juice of this herb and lay them as baits, on which the wolves died presently.

Wolfsklauw. (Doronicum pardalianches of een Aconitum

Beschrijving. De wortel glanst als albast. Er zijn vele soorten, allemaal extreem schadelijk en giftig; als een mens of dier gewond raakt met een pijl, mes, zwaard of een ander voorwerp, gedoopt in het sap van dit kruid, sterven ze binnen een half uur ongeneeslijk. De reden dat dit kruid wolfsklauw wordt genoemd, was dit: vroeger vergiftigden mensen die op wolven jaagden stukken rauw vlees met het sap van dit kruid en legden die als aas, waaraan de wolven onmiddellijk stierven.

YARROW.

Names. CALLED also nose-bleed, mil-foil, and thousand-leaf.

Description. It hath many long leaves spread upon the ground, and finely cut and divided into many small parts. Its flowers are white, upon divers green stalks which rise from among the leaves.

Place. It is frequent in all pastures.

Time. It flowereth not until the latter end of August.

Government And Virtues. It is under the influence of Venus. An ointment of it cures wounds, and is most fit for such as have inflammations. It flops the bloody flux ; the ointment of it is not only good for green wounds, but also for ulcers and fistulas, especially such as abound with moisture. It stayeth the shedding of hair, the head being bathed with the decoction of it. Inwardly taken, it helps the retentive faculty of the stomach, and such as cannot hold their, water. The leaves, chewed, ease the tooth-ach ; and these virtues put together shew the herb to, be drying and binding. There is an ancient charm for curing tertian agues with yarrow. A leaf of it is to be pulled of with the left hand, pronouncing at the same time the sick man's name; and this leaf is to be taken. The same thing has been said of feverfew ; for, in/ old times, names of plants, as well as no\V, were too much confounded. The feverfew seems best for the purpose.

Duizendblad. (Achillea millefolium)

Namen. Ook wel neusbloeding, duizendblad en duizendblad genoemd.

Beschrijving. Het heeft vele lange bladeren verspreid over de grond en fijn gesneden en verdeeld in vele kleine delen. De bloemen zijn wit, op diverse groene stelen die tussen de bladeren opkomen.

Plaats. Het komt veel voor in alle weiden.

Tijd. Het bloeit pas eind augustus.

Regering en deugden. Het staat onder invloed van Venus. Een zalf ervan geneest wonden en is het meest geschikt voor diegenen die ontstekingen hebben. Het verdrijft de bloedige vloed; de zalf ervan is niet alleen goed voor groene wonden, maar ook voor zweren en fistels, vooral die rijk zijn aan vocht. Het stopt de haaruitval door het hoofd te baden met het afkooksel ervan. Inwendig ingenomen, helpt het vasthoudend vermogen van de maag en diegenen die hun water niet kunnen vasthouden. De bladeren, gekauwd, verlichten tandpijn; en al deze eigenschappen samen tonen aan dat het kruid drogend en bindend is. Er bestaat een oude spreuk om tertiaire koorts te genezen met duizendblad. Een blad ervan wordt met de linkerhand losgetrokken, waarbij tegelijkertijd de naam van de zieke wordt uitgesproken; en dit blad wordt dan genomen. Hetzelfde is gezegd van moederkruid; want vroeger werden namen van planten, evenals namen van planten, te veel verward. Moederkruid lijkt hiervoor het meest geschikt.

YUCCA, OR JUCCA.

Description. THIS Indian plant hath a thick tuberous root, spreading in time into many tuberous heads, whence shoot forth many long, hard, and hollow, leaves, very sharp pointed, compassing one another at the bottom of a greyish green colour, abiding continually, or seldom falling away, with sundry hard threads running in them, and, being withered, become pliant to bind things. From the midst thereof springeth forth a strong round stalk, divided into sundry branches, whereon stand divers somewhat-large white flowers, hanging downwards, consisting of six leaves with divers veins of a weak reddish or blueish colour, spread on the back of three outer leaves, from the middle to the bottom, not reaching to the edge of any leaf ; which abide not long, but quickly fall away.

Place and Time. It groweth in divers places of the West-Indies, as in Virginia and New England, and flowers about the latter end of July.

Virtues. There hath no property hereof conducible to physical uses as yet been heard of, but some of its vices. The natives in Virginia use, for bread, the roots hereof. The raw juice is dangerous, if not deadly. It is very probable that the Indians used to poison the heads of their darts with this juice, which they usually keep by them for that purpose.

YUCCA OF UCCA. (Cassava esculenta)

Beschrijving. Deze Indiaanse plant heeft een dikke knolachtige wortel die zich na verloop van tijd uitbreidt tot vele knolachtige hoofdjes, waaruit vele lange, harde en holle bladeren ontspruiten, zeer scherp gepunt, die elkaar aan de onderkant omsluiten, grijsgroen van kleur, voortdurend blijvend of zelden afvallend, met diverse harde draden die erin lopen en verwelkt, buigzaam worden om dingen vast te binden. Uit het midden ervan ontspringt een sterke ronde stengel, verdeeld in diverse takken, waaraan diverse enigszins grote witte bloemen staan, naar beneden hangend, bestaande uit zes bladeren met diverse nerven, met een zwakke roodachtige of blauwachtige kleur, verspreid over de achterkant van drie buitenste bladeren, van het midden naar de onderkant, zonder de rand van een blad te bereiken; die niet lang blijven staan, maar snel afvallen.

Plaats en tijd. De plant groeit op verschillende plaatsen in West-Indië, zoals in Virginia en New England en bloeit rond eind juli.

Deugden. Er is tot nu toe geen enkel bezit bekend dat geschikt is voor fysiek gebruik, maar wel enkele van de ondeugden ervan. De inboorlingen in Virginia gebruiken de wortels ervan voor brood. Het rauwe sap is gevaarlijk, zo niet dodelijk. Het is zeer waarschijnlijk dat de indianen de punten van hun pijlen vergiftigden met dit sap, dat ze gewoonlijk voor dat doel in voorraad hielden.

Of gathering, DRYING, and PRESERVING, PLANTS, HERBS, AND FLOWERS.

THE LEAVES OF HERBS OR TREES.

CHUSE only such as are green and full of juice, pick them carefully, and cast away such as are declining, for they will putrefy the rest.

Note in what place they most delight to grow, and gather them there ; for betony that grows in the shadow is far better than that which grows in the sun, because it delights in the shadow; so also such herbs as delight to grow near the water should be gathered near the water, though you may find some of them on dry ground.

The leaves of such herbs as run up to seed are not so good when they are in flower as before, (some few excepted, the leaves of which are seldom or never used :) in such cases, if through ignorance they were not known, or through negligence forgotten, you had better take the top and the flower than the leaf.

Dry them well in the fun, and not in the shadow, for, if the sun draw away the virtues of herbs, it must needs do the like by hay; which the experience of every country farmer will explode as a vulgar error.

Let the planet that governs the herb be angular, and the stronger the better. In herbs of Saturn, let Saturn be in the ascendant; in herbs of Mars, let Mars be in the mid-heaven, for in those houses they delight : let the Moon apply to them by good aspect, and let her not be in the houses of their enemies ; if you cannot well flay till she apply to them, let her be with a fixed star of their nature.

Having well dried them, put them up in brown-paper bags, and press them not too hard together, and keep them in a dry place near the fire.' As for the duration of dried herbs, a just time cannot be given, for, first, such as grow upon dry grounds will keep better than such as grow on moist ; secondly, such herbs as are full of juice will not keep so long as such as are drier ; thirdly, such herbs as are well dried will keep longer than such as are ill dried. Yet by this you may know when they are corrupted, viz. by their loss of colour, or smell, or both ; and, if they be corrupted, reason will tell you that they must needs corrupt the bodies of those people that take them. Remember to gather all the leaves in the hour of that planet that governs them.

For this most wonderful operation of the planetary system on plants, herbs, &c. and indeed upon all things sublunary, see my illustration of the Occult Sciences, or Doctrine of the Stars.

Over het verzamelen, drogen en conserveren van planten, kruiden en bloemen.

De bladeren van kruiden of bomen.

Kies alleen die welke groen en vol sap zijn, pluk ze zorgvuldig en gooi de afstervende weg, want ze zullen de rest doen rotten.

Let op waar ze het liefst groeien en verzamel ze daar; want planten die in de schaduw groeien, zijn veel beter dan planten die in de zon groeien, omdat ze graag in de schaduw groeien; zo moeten ook kruiden die graag in de buurt van water groeien, in de buurt van water worden verzameld, hoewel je ze misschien op droge grond aantreft.

De bladeren van kruiden die in zaad schieten, zijn niet zo mooi als voorheen wanneer ze in bloei staan (uitgezonderd enkele, waarvan de bladeren zelden of nooit worden gebruikt). In zulke gevallen, als ze door onwetendheid niet bekend waren of door nalatigheid vergeten, kun je beter de top en de bloem nemen dan het blad. Droog ze goed in de zon en niet in de schaduw. Als de zon de goede eigenschappen van kruiden wegneemt, moet dit ook met hooi gebeuren. De ervaring van elke boer op het platteland zal deze ervaring als een vulgaire vergissing bestempelen.

Laat de planeet die het kruid beheerst hoekig zijn en hoe sterker hoe beter. In kruiden van Saturnus, laat Saturnus in de ascendant staan; in kruiden van Mars, laat Mars in het midden van de hemel staan, want in die huizen verheugen ze zich: laat de Maan zich op hen richten door een goed aspect en laat haar niet in de huizen van hun vijanden staan; als je niet goed kunt vluchten totdat ze zich op hen richt, laat haar dan bij een vaste ster van hun aard staan.

Nadat ze goed gedroogd zijn, doe ze dan in bruine papieren zakken en druk ze niet te hard tegen elkaar aan en bewaar ze op een droge plaats bij het vuur' Wat betreft de houdbaarheid van gedroogde kruiden, kan geen juiste tijd worden gegeven, want ten eerste, kruiden die op droge grond groeien, zullen beter houdbaar zijn dan die welke op vochtige grond groeien; ten tweede, kruiden die vol sap zitten, zullen niet zo lang houdbaar zijn als die welke droger zijn; ten derde, kruiden die goed gedroogd zijn, zullen langer houdbaar zijn dan die welke slecht gedroogd zijn. Toch kunt u hieraan weten wanneer ze bedorven zijn, namelijk door hun verlies van kleur of geur of beide; En als ze verdorven zijn, zal de rede je vertellen dat ze noodzakelijkerwijs de lichamen van de mensen die ze gebruiken, verdorven moeten maken. Vergeet niet alle bladeren te verzamelen op het moment dat de planeet die ze bestuurt dat doet.

Voor deze wonderbaarlijke werking van het planetenstelsel op planten, kruidenenz. en inderdaad op alle dingen onder de maan, zie mijn illustratie van de Occulte Wetenschappen of de Leer van de Sterren.

OF FLOWERS.

THE flower, which is this beauty of the plant, and of none of the lead use in physic groweth yearly, and it is to be gathered when it is in its prime.

As for the time of gathering them, let the planetary hour, and the plant they come of, be observed, as above directed ; as for the time of day, let it be when the sun slimes upon them, that they may be dry; for, if you gather either flowers or herbs when they are wet or dewy, they will not keep. Dry them well in the sun, and keep them in papers near the fire. So long as they retain their colour and smell they are good -, either of them being gone, so is their virtue also.

VAN BLOEMEN.

De bloem, die deze schoonheid van de plant is en geen enkel lood gebruikt bij de jaarlijkse groei, moet geplukt worden wanneer ze in haar volle bloei staat.

Wat betreft het tijdstip van plukken, laat het planetaire uur en de plant waar ze vandaan komen in acht worden genomen, zoals hierboven aangegeven; wat betreft het tijdstip van de dag, laat het zijn wanneer de zon erop schijnt, zodat ze droog zijn; want als je bloemen of kruiden plukt wanneer ze nat of bedauwd zijn, zullen ze niet goed blijven. Droog ze goed in de zon en bewaar ze in papieren bij het vuur. Zolang ze hun kleur en geur behouden, zijn ze goed - als een van beide verdwenen is, is hun kracht ook verdwenen.

OF SEEDS.

THE seed is that part of the plant which is endued with faculty to bring forth its like, and it contains potentially the whole plant itself.

As for place, let them be gathered from the places where they delight to grow. Let them be fully ripe when they are gathered, and forget not the celestial harmony before- mentioned, for I have found by experience that their virtues are twice as great at such times as others : there is an appointed time for every thing under the sun. When you have gathered them, dry them a little in the sun before you lay them up. You need not be so careful of keeping them so near the fire as the other before-mentioned, because they are fuller of spirit, and therefore not subject to corrupt. As for the time of their duration, it is palpable they will keep a great many years; yet, they are best the first year, and. this I make appear by a good argument, they will grow soonest the first year they be set, therefore then are they in their prime, and it is an easy matter to renew them yearly.

VAN ZADEN.

Het zaad is dat deel van de plant dat begiftigd is met het vermogen om zijn soortgenoten voort te brengen en het bevat potentieel de hele plant zelf.

Wat de plaats betreft, laat ze geplukt worden op de plaatsen waar ze graag groeien. Laat ze volledig rijp zijn wanneer ze geplukt worden en vergeet de eerder genoemde hemelse harmonie niet, want ik heb door ervaring ontdekt dat hun deugden op zulke momenten twee keer zo groot zijn als op andere: er is een vastgestelde tijd voor alles onder de zon. Wanneer je ze geplukt hebt, droog ze dan een beetje in de zon voordat je ze opbergt. Je hoeft er niet zo voorzichtig mee te zijn om ze zo dicht bij het vuur te houden als de andere eerder genoemde, omdat ze voller van geest zijn en daarom niet onderhevig aan bederf. Wat hun houdbaarheid betreft, het is duidelijk dat ze vele jaren meegaan; toch zijn ze het beste in het eerste jaar en - dit laat ik zien met een goed argument - ze zullen het snelst groeien in het eerste jaar dat ze geplant worden, daarom zijn ze dan in hun beste vorm en is het gemakkelijk om ze jaarlijks te vernieuwen.

OF ROOTS.

OF roots, chose such as are neither rotten nor worm-eaten, but proper in their taste, colour, and smell; such as exceed neither in softness nor hardness.

Give me leave here to deny the vulgar opinion, that the fap falls down into the root in the autumn, and rises again in the spring, as men go to bed at night, and rise again in the morning; which idle tale of untruth is so grounded in the heads not only of the vulgar, but also of the learned, that men cannot drive it out by reason : If the fap fall into the root in the fall of the leaf, and lie there all the winter, then must the root grow only in the winter, as experience witnesseth ; but the root grows not at all in winter, as the same experience teacheth, but only in the summer; for example: If you set an apple-kernel in the spring, it will grow to a pretty bigness in that summer, and be no bigger next spring: the truth is, when the Stin declines from he tropic of Cancer, the fap begins to congeal both in root and branch ; when touched the tropic of Capricorn, and ascends to us-ward, it begins to get thin again by degrees, as it congealed.

The drier time you gather your roots in, the better those are ; for they have the less excrementitiously moisture in them. Such roots as are soft should be dried in the sun, or else hang them in the chimney corner upon a string: as for such as are hard, you may dry them anywhere. Such Koots as are large will keep longer than such as are small: yet moil of them will keep a year. Such roots as are soft should be always kept near the fire and take this general rule for it, if in winter you find any of your roots, herbs, or flowers, begin to grow roast, as many times they will, (for it is best to look to them once a month,) dry them by a very gentle fire ; or, if you can with convenience keep them near the fire, you may save this trouble.

VAN WORTELS.

VAN wortels, kies die welke noch verrot noch wormstekig zijn, maar juist van smaak, kleur en geur, die noch in zachtheid noch in hardheid overtreffen.

Sta mij toe hier de volksmening te ontkennen dat de flap in de herfst in de wortel valt en in de lente weer opkomt, zoals mensen 's avonds naar bed gaan en 's ochtends weer opstaan; dit ijdele verhaal van onwaarheid is zo geworteld in de hoofden van niet alleen het gewone volk, maar ook van de geleerden, dat mensen het niet met hun verstand kunnen verdrijven: Als de flap tijdens de bladval in de wortel valt en daar de hele winter blijft liggen, dan moet de wortel alleen in de winter groeien, zoals de ervaring leert; maar de wortel groeit helemaal niet in de winter, zoals diezelfde ervaring leert, maar alleen in de zomer; bijvoorbeeld: Als je in het voorjaar een appelpit plant, zal die in de zomer al behoorlijk groot worden en het volgende voorjaar niet groter zijn. De waarheid is dat wanneer de Stin vanuit de Kreeftskeerkring afneemt, de kern zowel in de wortel als in de takken begint te stollen. Wanneer de Stin de Steenbokskeerkring bereikt en naar ons toe opstijgt, wordt het geleidelijk weer dunner, naarmate het stolt. Hoe droger de tijd is waarin u uw wortels verzamelt, hoe beter ze zijn, want ze bevatten minder uitscheidingsvocht. Zachte wortels kunt u in de zon drogen of hang ze aan een touwtje in de hoek van de schoorsteen; harde wortels kunt u overal drogen. Grote wortels zijn langer houdbaar dan kleine; toch blijven er een paar een jaar goed. Zachte wortels moeten altijd bij het vuur worden bewaard. Houd u aan deze algemene regel: als u in de winter merkt dat uw wortels, kruiden of bloemen beginnen te roosteren, zo vaak als ze willen (want het is het beste om ze eens per maand te controleren), droog ze dan boven een heel zacht vuur; of, als u ze gemakkelijk bij het vuur kunt bewaren, bespaart u zich deze moeite.

OF BARKS.

BARKS which physicians use in medicines are of three forts: of fruits of roots of boughs.

The barks of fruits arc to be taken when the fruits arc full ripe, as oranges, lemons, &c. The barks of trees are best gathered in the spring, if it be of great trees, as oaks, or the like; because then they come easiest off, arid so you may dry them if you please : but your best way is to gather all barks only for present use.

As for the bark of roots, it is thus to be gotten : take the roots of such herbs as have pith in them, as parsley, fennel, &c. flit them in the middle, and when you have taken out the pith (which you may easily and quickly do) that which remains is called the bark, and is only to be used.

VAN SCHORSEN.

SCHORSEN die artsen in medicijnen gebruiken, zijn afkomstig van drie forten: van vruchten, van wortels, van takken.

De schors van vruchten moet worden verzameld wanneer de vruchten volledig rijp zijn, zoals sinaasappels, citroenenenz. De schors van bomen kan het beste in de lente worden verzameld, als het om grote bomen gaat, zoals eiken of dergelijke; omdat ze dan het gemakkelijkst loskomen en u ze kunt drogen als u dat wilt; maar de beste manier is om alle schorsen alleen te verzamelen voor direct gebruik.

Wat de schors van wortels betreft, die moet als volgt worden verkregen: neem de wortels van kruiden die merg bevatten, zoals peterselie, venkelenz., vouw ze in het midden open en wanneer u het merg eruit hebt gehaald (wat u gemakkelijk en snel kunt doen), wordt wat overblijft de schors genoemd en mag alleen worden gebruikt.

OF JUICES.

JUICES are to be pressed out of herbs when they are young and tender, and also of some stalks and tender tops of herbs and plants, and also of some flowers.

Having gathered the herb you would preserve the juice of, when it is very dry, bruise it well in a stone mortar with a wooden pestle ; then, having put it into a canvas bag, press it hard in a press, then take the juice and clarify it.

When you have clarified it, and it is cold, put it into a glass, and put so much oil on it as will cover it the thickness of two fingers; the oil will swim at top, and so keep the air from coming to putrefy it; or, instead of oil, when you have clarified the juice as before, boil it over the fire till (when cold) it be the thickness of honey i then tie it down close, and keep it for use.

Whatever you gather of plants, herbs, fruits, flowers, roots, barks, seeds, &c. for medicinal purposes, either for distillation, syrups, juleps, decoctions, oils, electuaries, conserves, preserves, ointments, and the like, must be gathered when they are in the greatest vigour and fullest presession; for in that state only are they fit to be applied for the restoration and preservation of our health ; and, when they are applied, let it be done under the sympathetic influence of planets participating in the same nature; the benefits of which are so amply demonstrated in my Display of the Occult Sciences.

VAN SAPPEN.

SAPPEN moeten uit kruiden worden geperst als ze jong en mals zijnen ook uit sommige stengels en malse toppen van kruiden en planten en ook uit sommige bloemen.

Nadat u het kruid hebt verzameld waarvan u het sap wilt bewaren, kneust u het, wanneer het erg droog is, goed in een stenen vijzel met een houten stamper; doe het vervolgens in een canvas zak en pers het stevig uit. Neem vervolgens het sap en klaren het. Wanneer je het hebt geklaard en het is koud, doe het dan in een glas en doe er zoveel olie op dat het de dikte van twee vingers bedekt; de olie zal erbovenop drijven en zo voorkomen dat de lucht het kan laten rotten; of, in plaats van olie, wanneer je het sap hebt geklaard zoals eerder, kook het boven het vuur tot het (als het koud is) de dikte van honing heeft; bind het dan dicht en bewaar het voor gebruik.

Alles wat je verzamelt aan planten, kruiden, vruchten, bloemen, wortels, schors, zadenenz. voor medicinale doeleinden of het nu gaat om distillatie, siropen, juleps, afkooksels, oliën, likkepotten, conserven, conserven, zalven en dergelijke, moet worden verzameld wanneer ze het sterkst zijn en onder de grootste druk staan; want alleen op die leisteen zijn ze geschikt om te worden toegepast voor het herstel en behoud van onze gezondheid; en wanneer ze worden toegepast, laat dat dan gebeuren onder de sympathieke invloed van planeten die deelnemen aan dezelfde natuur; de voordelen waarvan zo ruimschoots worden gedemonstreerd in mijn Display of de occulte wetenschappen.