Syzygium

Groffels naghelen, met andere daer by hoorende Indiaensche bloemen. 34.

Groffels naghelen van dese tijden zijn in ’t Griecks oock Caryophyllon ghenoemt, maer oneygentlijck: want de oude Griecken en kendense niet. Den boom, daer sy aen wassen, en is den Note-boom niet ghelijck, noch sy en zijn oock gheen bladeren, maer eer bloemen oft scheyselen van vruchten; ende verschillen daer in seer veel van het Garyophyllon Plinij. Desen boom is in ’t aensien ende grootte den Laurier ghelijck, seydt Garcias, seer getackt, met bladeren als Laurier-bladeren, maer smaller: oft, als Clusius seydt, hy wordt alsoo hoogh ende groot als eenen Peer-boom oft Appel-boom, met bladeren als die van den smallen Laurier-boom, elck op een langhachtigh steelken oft voetken teghen den anderen over wassende, uyt den oorsprongh van de sijd-tacken spruytende, in de lenghde met een middel-zenuwe doorreghen, ende met veele sijd-aderen verciert: op ’t uyterste van de tackskens komen veele andere korter steelkens, teghen den anderen over ghevoeght, ghemeynlijck dry by een, dragende het scheysel van de vrucht, oft de knopkens van de bloemen, dat is de Groffels-naghelenen selve, op hun eyghen steelkens rustende, diemen met Riet afsnijt, eer sy groot worden, oft open gaende de bloeme selve ontluycken: want sy zijn aen haer uyterste in vier tandekens kruys-ghewijs ghedeylt, in ’t midden een kleyn vierkant verheven knobbelken hebbende, ende vertoonen aen dat selve uyterste de bloeme, van vier bladeren ghemaeckt; die open ende noch versch zijnde, meest alle andere bloemen van reuck te boven gaet, anders de Krieckelaers-bloem ghelijck, maer schoon blauw: dan elck bladerken is met dry witte stralen oft aderen doorreghen: in ’t midden isse met veele peersche draeykens verciert. Dese ionghe scheyselen der bloemen oft Groffels-naghelen afgheslaghen zijnde, worden eerst twee oft dry daghen langh ghedrooght, ende dan bewaert oft elders ghesonden: ende sulcks zijn de ghemeyne Groffels-naghelen, die Avicenna Groffels-naghelen Wijfken hiet: maer de bloemen, die op den boom blijven, worden grooter ende dicker als Olijf-steenen; die worden hier te lande selden ghesien: want van die volmaeckte oft rijpe afghevallen vruchten pleghen dese boomen haer selve te vermenighvuldighen; ende in acht iaeren zijn sy volkomen groot, maer leven wel hondert iaren langh. De bladeren, de schorsse, ende ’t hout selve van de tacken ende steelkens, in sonderheydt alsse droogh zijn, hebben oock eenen goeden ende aenghenaemen reuck, maer niet soo goedt als dien van de Groffels-naghelen, ende oock bijnae dierghelijcken smaeck. Dit is de beschrijvinghe van desen boom; wiens tacksken hier uyt ghedruckt staet, soo Clusius dat heeft doen schilderen, vertoonende de volkomen Groffels-naghelenen, met de toegheslooten ende andere eerst gheschapen Bloemen, ende oock de bladeren van desen boom. Waer uyt blijcken kan datse verdoolt zijn, die segghen dat de Groffels-naghels, ende de Notenmuscaten aen eenderley boomen wassen, ende dat den name Caryophylli daer van komt, als ofmen seyde Noten-bladt. Oock soo en wassen sy in gheen eenderley landt: want de Noten-muscaten komen uyt het eylandt Banda; ende de Naghelen wassen alleen in de Molucken, als Maruntkamis Transil betuyght, ende Ludovicus Romanus met hem: ende de beste zijn die van Makian, ende Tidore: in Zeylan en worden sy niet volkomen. Dan sy nemen soo veel voedsels van den grondt daer sy staen, datter gheen gras oft cruydt omtrent en kan wassen. De Portugiesen hebbense in Ambona soo vermenighvuldight, datse daer veel meer zijn, dan in ander Molucken, ende dat soo wel op de berghen als op de vlacke velden. Doch alle derde iaeren draeght den selven boom groote vruchten, ende de twee volghende iaeren veel kleyner. Pyrard seydt dat dit eylandt alleen alle iaer by de vijftigh duysent pondt Groffels-naghelen uytlevert.

Desen boom is van Egineta alleen, datmen weet, onder de Griecken eerst Caryophyllon gheheeten; in ’t Latijn Caryophyllum. De bloem oft het scheysel van de vrucht heet in ‘t Nederduytsch Groffels-nagel; in ’t Fransch Gyroffles, ende Cloux de Giroffle; om dat sy een hooft heeft als eenen nagel, met vier uytstekende cruys-ghewijs ghevoeghde tanden; in de Apoteken Garyophyllus; oft Garyophyllus femina, by de naevolghers van Avicenna: dan de groote oft volmaeckte heet Caryophyllus mas, in de Apoteken Antophyllus, ende daer nae in onse tael Antoffel. In ’t Arabisch heeten sy beyde Carrumfel, oft Calafur, oft oock Arumfel; in Java heetense Syanke, oft Chanque; in Malaya Synken. De langhe steelkens, daer de bloemen van hanghen, heeten sy Fusti; sommighe noemen de bladeren Varaqua, den boom Siger. Dodoneus is van ghevoelen dat onse Groffels-nagelen, oft immers de stuckskens, diemen tusschen de Groffels-nagelen vindt, het oprecht Cinamomum der ouders zijn, als blijckt in het 199.bladt.

Dese Groffels-naghelen zijn tot veele dinghen nut, alsse versch oft heel onbedorven, te weten goedt van reuck ende krachtigh van smaeck zijn, boven aen haer hooft breeder, wat vochtigheydts hebbende alsmense met de vingheren douwt oft druckt. Sy zijn heet ende droogh, niet verre van den derden graed; ende hebben een versterckende kracht, dunmaeckende met eenighe tsamentreckinghe: daer door stercken sy de herssenen ende het gantsche inghewant: by de spijse ghedaen beteren sy de ghebreken van de maghe, lever, hert ende hooft: verheughen ’t hert, maecken vrolijck, nemen de verhittinghe, roodtheyt ende de schelle van de ooghen wegh, helpen de koude lever, ghenesen de watersucht, [1450] ende doen de spijse verteeren, ende gheven ’t lichaem eenen goeden reuck. Sy zijn best ghebruyckt in den Winter van koude ende oude menschen, die met slijm verladen ende met sinckinghen ghequelt zijn. Oock salmense best by de koude vochte spijsen doen. Dan de heete galachtighe menschen zijn sy quaedt: nochtans in tijde van pest zijn sy goedt gheknauwt, om ons teghen de quade locht te behoeden. By de spijse en maghmense niet met al te groote menighte doen, midts datse de selve wel eenen goeden reuck doen hebben, maer eenen bitteren smaeck gheven, ende den buyck al te hardt maecken. Daerom wordense ghebrandt, om de buyckvloeden te stelpen; ende dan worden sy oock met andere dinghen op de maghe gheleydt, om die te verstercken: ende haer poeder met Wijn, Queesap oft Quee-vleesch inghenomen, stelpt het braecken. Dan ’t selve Naghel-poeder vier draghmen oft een half once tseffens met Melck ghedroncken, maeckt den mensch bijslapens lustigh, ende doet knechtkens ghewinnen. Den reuck van dese Groffels-naghelen doet haestelijck opstaen de ghene die in swijmenisse ghevallen zijn. De selve Naghelen ghesoden oft op kolen gheworpen, ghenesen die verkoudt, versnottert oft in den neuse verstopt zijn, als sy dien roock langhs de neusgaten ontfanghen. Sommighe doen de Pockighe menschen sweeten met Groffels-naghelen, Notenmuscaten, Foelie, Langh ende Swart Peper tsamen ghemenght. Andere stroeyen het Naghel-poeder op ’t hooft teghen de hooftpijn, die van koude komt. De Indische vrouwen knauwen dese Naghelen, om eenen goeden aessem te krijghen: sy doense oock in sackskens, om op de maghe ende ’t hooft te legghen, om de selve te verstercken. Van de Groffels-naghelen wordt oock een Olie ghedistilleert, nut teghen alle ’t voorseyde. Sommighe weyckense in den gheest van Wijn, ende trecken daer de kracht uyt: ende de Olie aldus ghemaeckt, is den mondt aenghenaem, ende niet brandende als d’ander. De Portugiesch vrouwen distilleren een water uyt groene Groffels-nagelen, seer goedt van reuck, bequaem teghen de ghebreken van ’t hert. Dan in Indien worden de oude ende dicke iarighe Groffels-naghelen, die Antoffels heeten, meest gheacht: hier te lande achtmen de kleyne: diemen in de Molucken noch groen in Sout ende Edick bewaert: maer de alderkleynste ende malschte leghtmen in Suycker; want die zijn seer lieffelijck ende aenghenaem om eten: sommighe legghen de teere steelkens ende dunste tackskens oock in Suycker. Om de Groffels-nagelen langh goet te bewaeren, moeten sy eerst met wat sout water besproyt worden.

Pyrard betuyght dat, alsmen eenen sack vol Groffels-naghelen over eenen emmer vol waters hanght, dat water daer gantsch in treckt, sonder dat de Naghelen daerom verergheren, al is het dat sy swaerer van ghewicht worden. Hy seydt oock dat de bloeme van de Groffels-naghel-boomen open gaende, eerst wit is, daer nae geel, in ’t laetste heel roodt; ende dan is den Groffels-naghel gheschapen binnen den bloeme; ende den reuck is dan op sijn sterckste, iae is dan den alderaenghenaemsten reuck diemen soude konnen hebben: selfs in dien reuck is alle de kracht van desen bloemen, soo dat de gantsche locht daer omtrent als ghebalsemt is met die soetigheydt van geur. Noch seydt hy, dat de Groffels-naghelen op d’aerde vallen als sy rijp zijn, ende dan opghenomen worden, ende in Zeewater ghesteken: ende datmense daer te drooghen leght op tichels daermen vier onder stoockt dat veel roocks maeckt: ende van dien roock wordt den Groffels-nagel swart, die te voren seer roodt was. Dan hier in verschilt hy van Clusius, als oock in de verwe der bloemen.

Giroffels gomme, in ’t Latijn Caryophyllorum gummi, heeft uytermaten goeden reuck; ende is van verwe ende gedaente het Ammoniacum ghelijck, maer buyten swartachtigh: Avicenna seydt datse eenerhande kracht heeft met den Termentijn. Garcias bekent dat hy die noyt en sagh. Maer Clusius heeft by de Groffels-naghelen somtijdts een swarte rosachtighe Gomme ghevonden, die op kolen gheworpen, heel nae de Groffels-naghelen roock.

Garyophyllum Plinij is een vremde vrucht, van Clusius beschreven, die andere voor Amomum aensien: dan nae sijn gevoelen, komtse met het Garyophyllum over een, daer Plinius van spreeckt nae de beschrijvinghe van ’t Peper in het 7.capitel van sijn 12.boeck: te weten een ronde vrucht, mest grooter dan een Peper-koren, somtijdts kleyner, gherimpelt, bruyn, breucksaem ghenoegh, inhoudende een rondt swart saedt, in twee deelen scheydbaer: ende dese vrucht komt druyfs-ghewijs voort, doch soo datter maer twee oft dry op een bijsonder steelken en staen: dan de vrucht oft schors selve, ende het binnenste saedt smaecken bijnae als Groffels-naghelen. De bladeren zijn somtijdts seven duymbreedden langh, dry breedt, ongheschaert, met een groote middelzenuwe ende veele sijd-aderkens, sommighe voor heel spits, sommighe botachtigh, scherpachtigh van smaeck: de tackskens zijn heetachtigh van smaeck als de bladeren, ende oock niet onlieffelijck van reuck. De wortel van dit boomken oft heester is hardt ende vast, binnen wit, met twee schorssen: van de welcke de buytenste ende dunste scherper is, ende meer bijtende op de tonghe dan de ander.

Garyophyllus van Polus Venetus is een ander noch onbekent ghewas.

Witte Groffels-naghelen, in ’t Latijn Caryophyllum album spurium, aen Clusius ghesonden met den naem Caryophyllum album ex Oriente, zijn nauws vermanens weerdigh: want het zijn ghedrooghde bloemen van een Nachtschade, die in Italien Bella donna, ende hier te lande Dol-cruydt oft Dolle-bezien heet.

Een vrucht nae de Groffels-naghelen rieckende, van Garcias vermaent, wast in ’t eylandt van Sinte Laureys; ende is soo groot als een Haselnote met haer schelle, oft groter.

Een vrucht met de ghedaente van eenen Antoffel, van Clusius vermaent, is bruyn, niet seer effen, boven verciert met vier kruys-ghewijse snippelen, onder spitser, ende een steertken hebbende, met een keerne.

Garyophyllate is een cruydt (in ‘t 198.bladt beschreven; ) wiens wortel den reuck van Groffels-naghelen heeft.

Ginoffelen zijn ghenoegh bekende ende elders beschreven bloemen, soo gheheeten nae haeren reuck, al ofmen Garyophylle bloemen seyde.

Groffels-bloemen van China heeten nae de ghelijckenis van de Groffels-naghelen Flores Caryophyllati; dan sy en zijn gheensins soo goet van reuck. [1451]

Tyancha van Madagascar is een bloem ghesloten in eenen knop van vier schelferen, met een kort steelken: de bloem selve heeft vier langhe smalle kruys-ghewijse ghevoeghde bladeren, met een verheven navelken, alsmen in de Aranie-bloemen siet.

Een ander Indiaensche bloem heeft op een steelken vier vliesachtighe bladeren ruyts-ghewijs met aderen verciert, boven toesluytende, een harde steenachtighe vrucht bedeckende, met een ronde keest soo groot als eenen Note Muscaet, van buyten met bruyn voos vleesch beset, van binnen wit.

Mogori (misschien Mogli) zijn bloemen van Oost-Indien, beter van reuck dan de Aranie-appel-bloemen, daer men goet water van distilleert.

Champe zijn oock Oost-Indische bloemen, stercker van reuck, ende ’t hooft meer beswaerende dan de Witte Lelien.

Kruidnagels met andere daarbij horende Indiaanse bloemen. 34. (Caryophyllus, is Eugenia is Syzygium aromaticum.

Kruidnagels van deze tijden zijn in het Grieks ook Caryophyllon genoemd, maar oneigenlijk want de oude Grieken kenden ze niet. De boom daar ze aan groeien lijkt niet op de notenboom en zijn ook geen bladeren, maar eerder bloemen of scheden van vruchten en verschillen daarin zeer veel van het Garyophyllon Plinij. Deze boom is in het aanzien en grootte de laurier gelijk, zegt Garcias, zeer getakt en met bladeren als laurierbladeren, maar smaller of, als Clusius zegt, hij wordt net zo hoog en groot als een peerboom of appelboom en met bladeren als die van de smalle laurierboom die elk op een langachtig steeltje of voetje tegenover elkaar groeien en uit de oorsprong van de zijtakken spruiten en in de lengte met een middelzenuw doorregen en met vele zijaderen versierd zijn, op het uiterste van de takjes komen vele andere kortere steeltjes die tegenover elkaar gevoegd zijn en gewoonlijk met drie bijeen en dragen de schede van de vrucht of de knopjes van de bloemen, dat zijn de kruidnagels zelf die op hun eigen steeltjes rusten die men met riet afsnijdt eer ze groot worden of als ze open gaan de bloem zelf ontluikt want ze zijn aan hun uiterste in vier tandjes kruisvormig gedeeld die in het midden een klein vierkant verheven knobbeltje hebben en vertonen aan dat uiterste de bloem die van vier bladeren gemaakt is en als die open en noch vers is meest alle andere bloemen van reuk te boven gaat, anders de kriekenbloem gelijk, maar mooi blauw, dan elk blaadje is met drie witte stralen of aderen doorregen en in het midden is ze met vele paarse draadjes versierd. Deze jonge scheden van de bloemen of kruidnagels die er afgeslagen worden worden eerst twee of drie dagen lang gedroogd en dan bewaard of elders gezonden en zulks zijn de gewone kruidnagels die Avicenna kruidnagels wijfje noemt, maar de bloemen die op de boom blijven worden groter en dikker dan olijfstenen en die worden hier te lande zelden gezien want van die volmaakte of rijpe afgevallen vruchten plegen deze bomen zichzelf te vermenigvuldigen en in acht jaren zijn ze volkomen groot, maar leven wel honderd jaren lang. De bladeren, schors en het hout zelf van de takken en steeltje en vooral als ze droog zijn hebben ook een goede en aangename reuk, maar niet zo goed als die van de kruidnagels en ook bijna diergelijke smaak. Dit is de beschrijving van deze boom wiens takje hier uitgedrukt staat zo Clusius dat heeft laten schilderen en vertoont de volkomen kruidnagels met de toegesloten en andere net geschapen bloemen en ook de bladeren van deze boom. Waaruit blijken kan dat ze verdoold zijn die zeggen dat de kruidnagels en notenmuskaten aan dezelfde boom groeien en dat de naam Caryophylli daarvan komt als of men notenblad zei. Ook groeien ze niet in hetzelfde land want de notenmuskaten komen uit het eiland Banda en de nagels groeien alleen in de Molukken, zoals Maruntkamis Transil betuigt en Ludovicus Romanus met hem en de beste zijn die van Makian en Tidore, in Sri Lanka worden ze niet volkomen. Dan ze nemen zoveel voedsel van de grond daar ze staan dat er geen gras of kruid omtrent kan groeien. De Portugezen hebben ze in Ambona zo vermenigvuldigd dat ze daar veel meer zijn dan in andere Molukken en dat zowel op de bergen als op de vlakke velden. Doch elk derde jaar draagt die boom grote vruchten en de twee volgende jaren veel kleiner. Pyrard zegt dat dit eiland alleen elk jaar rond de vijftig duizend pond kruidnagels levert.

Deze boom is van Egineta alleen, dat men weet, onder de Grieken eerst Caryophyllon genoemd en in het Latijn Caryophyllum. De bloem of de schede van de vrucht heet in het Nederduits groffels-nagel, in het Frans gyroffles en cloux de giroffle omdat ze een hoofd heeft als een nagel met vier uitstekende kruisvormig gevoegde tanden, in de apotheken Garyophyllus of Garyophyllus femina bij de navolgers van Avicenna, dan de grote of volmaakte heet Caryophyllus mas en in de apotheken Antophyllus en daarnaar in onze taal antoffel. In het Arabisch heten ze beide carrumfel of calafur of ook Arumfel, in Java heten ze syanke of chanque, in Maleisië synken. De lange steeltjes daar de bloemen van afhangen noemen ze fusti en sommige noemen de bladeren varaqua en de boom siger. Dodonaeus is van mening dat onze kruidnagels of immers de stukjes die men tussen de kruidnagels vindt het echte Cinamomum van de ouders zijn zoals blijkt in het 199^ste blad.

Deze kruidnagels zijn tot vele dingen nuttig als ze vers of heel onbedorven, te weten goed van reuk en krachtig van smaak zijn en boven aan hun hoofd breder en wat vochtigheid hebben als men ze met de vingers duwt of drukt. Ze zijn heet en droog niet ver van de derde graad en hebben een versterkende kracht, dun makend met enige tezamen trekking en daardoor versterken ze de hersens en het ganse ingewand en als ze bij de spijs gedaan worden verbeteren ze de gebreken van de maag, lever, hart en hoofd, verheugen het hart en maken vrolijk, nemen de verhitting, roodheid en de schel van de ogen weg, helpen de koude lever, genezen de waterzucht [1450] en laten de spijs verteren en geven het lichaam een goede reuk. Ze zijn het beste gebruikt in de winter van koude en oude mensen die met slijm verladen en met zinkingen gekweld zijn. Ook zal men ze het beste bij de koude vochtige spijzen doen. Dan de hete galachtige mensen zijn ze slecht, nochtans in tijd van pest zijn ze goed gekauwd om ons tegen de kwade lucht te behoeden. Bij de spijs mag men ze niet met al te grote menigte doen omdat ze die wel een goede reuk geven, maar een bittere smaak geven en de buik al te hard maken. Daarom worden ze gebrand om de buikvloeden te stelpen en dan worden ze ook met andere dingen op de maag gelegd om die te versterken en haar poeder met wijn, kweesap of kweevlees ingenomen stelpt het braken. Dan dat nagelpoeder vier drachmen of een half ons tegelijk met melk gedronken maakt de mens bijslapen lustig en laat jongetjes winnen. De reuk van deze kruidnagels laat gauw opstaan diegene die in bezwijming gevallen zijn. Die nagels gekookt of op kolen geworpen genezen die verkouden, versnottert of in de neus verstopt zijn als ze die rook langs de neusgaten ontvangen. Sommige laten de pokkige mensen zweten met kruidnagels, notenmuskaten, foelie, lange en zwarte peper tezamen gemengd. Andere strooien het nagelpoeder op het hoofd tegen hoofdpijn die van koude komt. De Indische vrouwen kauwen deze nagels om een goede adem te krijgen en ze doen ze ook in zakjes om op de maag en het hoofd te leggen om die te versterken. Van de kruidnagels wordt ook een olie gedistilleerd dat nuttig is tegen al het lvoor vermelde. Sommige weken ze in de geest van wijn en trekken daar de kracht uit en de olie die aldus gemaakt is is de mond aangenaam en niet brandend zoals de andere. De Portugese vrouwen distilleren een water uit groene kruidnagels dat zeer goed van reuk is en geschikt tegen de gebreken van het hart. Dan in Indien worden de oude en dikke eenjarige kruidnagels die antoffels heten meest geacht en hier te lande acht men de kleine die men in de Molukken noch groen in zout en azijn bewaart, maar de allerkleinste en malste legt men in suiker want die zijn zeer lieflijk en aangenaam om te eten en sommige leggen de tere steeltjes en dunste takjes ook in suiker. Om de kruidnagels lang goed te bewaren moeten ze eerst met wat zout water besproeid worden.

Pyrard betuigt dat als men een zak vol kruidnagels over een emmer vol water hangt dat water er gans in trekt zonder dat de nagels daarom verergeren al is het dat ze zwaarder van gewicht worden. Hij zegt ook dat de bloem van de kruidnagelsboom open gaat en eerst wit is, daarna geel en tenslotte heel rood en dan is de kruidnagel geschapen binnen de bloem en de reuk is dan op zijn sterkste, ja is dan de alleraangenaamste reuk die men zou kunnen hebben en zelfs in die reuk is alle kracht van dezen bloemen zodat de ganse lucht daar omtrent als gebalsemd is met die zoetheid van geur. Noch zegt hij dat de kruidnagels op de aarde vallen als ze rijp zijn en dan opgenomen worden en in zeewater gestoken en dat men ze daar te drogen legt op tichels daar men vuur onder stookt dat veel rook maakt en van die rook word de kruidnagel zwart die tevoren zeer rood was. Dan hierin verschilt hij van Clusius als ook in de kleur van de bloemen.

Kruidnagelgom, in het Latijn Caryophyllorum gummi, heeft uitermate goede reuk en is van kleur en gedaante het Ammoniacum gelijk, maar buiten zwartachtig, Avicenna zegt dat ze dezelfde kracht heeft met terpentijn. Garcias bekent dat hij die nooit zag. Maar Clusius heeft bij de kruidnagels soms een zwarte rosachtige gom gevonden en als die op kolen geworpen worden heel naar kruidnagels rook.

Garyophyllum Plinij is een vreemde vrucht en van Clusius beschreven die andere voor Amomum aanzien, dan naar zijn mening komt ze met het Garyophyllum overeen daar Plinius van spreekt na de beschrijving van het peper in het 7^de kapittel van zijn 12^de boek te weten een ronde vrucht die meestal groter is dan een peperkorrel en soms kleiner, gerimpeld, bruin, breukbaar genoeg en bevat een rond zwart zaad dat in twee delen te scheiden is en deze vrucht komt druifvormig voort, doch zo dat er maar twee of drie op een apart steeltje staan, dan de vrucht of schors zelf en het binnenste zaad smaken bijna als kruidnagels. De bladeren zijn soms zeven duimbreed lang en drie breed, ongeschaard en met een grote middelzenuw en vele zijadertjes en sommige zijn voor heel spits en sommige botachtig, scherpachtig van smaak en de takjes zijn heetachtig van smaak als de bladeren en ook niet onlieflijk van reuk. De wortel van dit boompje of heester is hard en vast, binnen wit en met twee schorsen waarvan de buitenste en dunste scherper is en meer bijt op de tong dan de ander.

Garyophyllus van Polus Venetus is een ander en noch onbekend gewas.

Witte kruidnagels, in het Latijn Caryophyllum album spurium, is aan Clusius gezonden met de naam Caryophyllum album ex Oriente en zijn nauwelijks de moeite van het vertellen waard want het zijn gedroogde bloemen van een nachtschade die in Italië bella donna en hier te lande dolkruid of dolle bes heet.

Een vrucht die naar de kruidnagels ruikt is van Garcias vermaand en groeit in het eiland van Sint Laurus en is zo groot als een hazelnoot met haar schil of groter.

Een vrucht met de gedaante van een antoffel is van Clusius vermaand en is bruin en niet zeer effen en is boven versiedt met vier kruisvormige snippers en onder spitser die een staartje heeft met een kern.

Garyophyllate is een kruid (in het 198^ste blad beschreven) wiens wortel de reuk van kruidnagels heeft.

Anjers zijn genoeg bekende en elders beschreven bloemen en zo genoemd naar hun reuk al of men kruidnagelbloem zei.

Groffels-bloemen van China heten naar de gelijkenis met kruidnagels Flores Caryophyllati, dan ze zijn geenszins zo goed van reuk. [1451]

Tyancha van Madagaskar is een bloem die gesloten is in een knop van vier schilfers met een kort steeltje, de bloem zelf heeft vier lange smalle kruisvormig gevoegde bladeren met een verheven naveltje zoals men in de oranjebloemen ziet.

Een andere Indiaanse bloem heeft op een steeltje vier vliesachtige bladeren ruitvormig met aderen versiert die boven toesluiten en een harde steenachtige vrucht bedekken met een ronde kern zo groot als een notenmuskaat die van buiten met bruin voos vlees bezet is en van binnen wit.

(Nyctanthes, nu Jasminum sambac) Mogori (misschien Mogli) zijn bloemen van Oost-Indië die beter van reuk zijn dan de oranjeappelbloemen daar men goed water van distilleert.

(Michelia champaca) Champe zijn ook Oost-Indische bloemen die sterker van reuk zijn en het hoofd meer bezwaren dan de witte lelies.