Echium

HET XII. CAPITEL.

Van Echium oft Slanghen-hooft.

Gheslacht.

De mede-soorten van Ossentonghe, diemen Echium noemt, is verscheyden in de verwe der bloemen: die somtijdts blauw, somtijdts roodt, ende somtijdts oock wit zijn.

Ghedaente.

1. Echium geeft uyt haer wortel langhe niet seer breede bladeren, rouw, hayrachtigh, ende al om met kleyne ruyghe stekelinghskens beset, ter aerden verspreydt liggende, de bladeren van Anchusa ghelijck: daer tusschen staet eenen rechten ronden steel op met bladeren bewassen, niet min ruygh ende rouw dan de bladeren, aen sijn opperste met veele omghekromde aenhanghsels oft ghebooghde tackskens bewassen, de tackskens van de Sonnewende ghelijck: daer aen wassen, behalven veele andere kleyne smalle bladerkens, over beyde sijden veele kleyne holle bloemkens, nae bovenwaerts gapende, die van verwe eerst licht peersch oft roodtachtigh zijn: ende als sy open ghegaen zijn, hemelsblauw worden, vier oft vijf peersche draeykens in ’t midden hebbende. Als die bloemen afghevallen ende gheresen zijn, soo sietmen ’t saedt, dat kantigh, spits, swart ende kleyn is, van ghedaente een slanghen hoofdeken eenighsins ghelijck. De wortel is langh ende rondt, van buyten somtijdts roodt van verwe, als sy in warme openluchtighe plaetsen gewassen is.

2. Een soorte van dit ghewas heeft somtijdts roode bloemen, voorts is sy in alle andere teeckenen de voorgaende ghelijck: men seydt oock, datse erghens met witte bloemkens ghevonden wordt.

Plaetse.

Dit cruydt wast neffens ende langhs de wegen oft voetpaden, ende oock aen de kanten van de bouwlanden ende korenvelden, selfs oock in de verlaten ende woest onghebouwde ackers. Dan het wast liefst op vet oft wel ghemest landt, dat wel ter Sonnen ende in de open lucht staet.

Tijdt.

Het Echium bloeyt alle den Somer door: ter wijlen levert het sijn rijp saedt. De bladeren blijven winters over.

Naem.

Wy noemen dit cruydt in ’t Latijn Echium, in ’t Griecks Echion, dat is Slanghen-cruydt, oft nae de ghedaente van het Slanghen-hooft, hoe wel dat het hier soo niet, oft seer selden, ghenoemt wordt: want in Hooghduytschlandt heet het Wilde Ochsenzungen, dat is Wilde Ossentonghe: de Fransoysen noemen ’t Buglosse sauvage; de Italiaenen Buglossa salvatica; de Spaegniaerts Yerva de la Binora oft Chupamel. Het heet in ’t Griecks oock Alcibiadion, als Dioscorides tuyght: Nicander heet het Echios, Echieion ende Alcibion, in ’t Griecks. Dan den selven Dioscorides maeckt twee soorten van Echium; een die de Anchusa gelijckt, ende een ander die hoogher op schiet ende grooter bladeren heeft, maer een kleyner bloeme, met saedt-huyskens als Adders-hoofdekens.

1. De eerste soorte van dit ghewas, van ons Echium gheheeten, en wordt niet sonder reden voor een gheslacht van Anchusa ghehouden, te weten voor een mede-soorte van de tweede oft derde Anchusa, die oock Alcibiadion ghenoemt wordt.

2. De ander soorte, Echii altera species ghenoemt, en is nae mijn ghevoelen gheen ander Echium dan ’t ghene dat Dioscorides voor het oprecht Echium beschrijft. [985]

Voorts soo is het Echium met noch ettelijcke andere bastaerdt-naemen by de ouders bekent gheweest; te weten in ’t Griecksch Hyperythra, Dasea oft Arida; in ’t Latijn Alcibiacum. In de Apoteken is dit cruydt onbekent. Apuleius vermaent in sijn 5.cap.van een Herba Viperina, die hy seydt Echidnion ende Theriorizon genoemt te wesen; in ’t Latijn Serpentaria ende Radix Macedonica; doch hy spreeckt daer van een ander cruydt, ende niet van het Echium daer wy hier af handelen.

Aerd, Kracht ende Werckinghe.

Dit cruydt is de Anchusa, maer sonderlinghe de tweede ende derde, van aerd ende krachten ghelijck.

De wortel van dit cruydt in Wijn ghesoden ende ghedroncken, komt niet alleen te hulpe de ghene die van Slangen gesteken oft gebeten zijn, maer bewaert oock ende beschermt den mensch dat hy van dien niet ghebeten en wordt alsmense te vooren in dese voeghen ghebruyckt.

Diergelijcke krachten ende werckinghe hebben oock de bladeren ende het saedt, als Dioscorides daer van schrijft.

Nicander in sijn boeck Theriaca ghenoemt rekent het Echium oock onder ’t geslacht van de cruyden die de beten van de slanghen, maer meest van de adderen, wederstaen, ende de selve verdrijven.

BIIVOEGHSEL.

Om dat het saedt van dese cruyden een Slanghen hoofdeken ghelijckt, ende oock in sommighe landen den ruygen steel van de selve gheplackt is als de huyt van de slanghen, daerom gelooven sommighe dat het de voorseyde naemen Echion, Viperina, Slanghen-cruydt, Slanghen-hooft ende Herbe aux Viperes behouden heeft; hoe wel dat de naemen Viperina ende Viperaria de Scorzonera oock ghegheven worden: ende dese ghelijckenisse is oorsaecke gheweest datmen de selve cruyden teghen de beten van de slanghen heeft bestaen te gebruycken, nae den vromen Alcibius, die allereerst baete ende boete aen dit cruydt teghen de beten van de slanghen ghevonden heeft: want, als den ouden Nicander schrijft, doen Alcibius slapende van een slanghe ghesteken was, ontwaeckende, ende dit cruydt vindende, heeft het selve in den mondt ghenomen ende gheknauwt, ende tsap door gheswolghen, ende het geknauwde cruydt op de wonde gheleydt: waer door hy tot de ghesontheydt ghekomen is. Voorts soo zijn dese cruyden, Wilde Ossentonghe gheheeten, oft Buglossum silvestre, in ’t Enghelsch Vipers Buglosse; om datse in het gheslacht van de Buglossen ghehouden ende in ghebreke van de selve ghebruyckt moghen worden: selfs te tweede schilderije hier van Dodoneus ghegeven, beteeckent by Lobel een soorte van Enghelsche Lycopsis, in ’t Latijn Lycopsis altera Anglica; de welcke voren van ons in het Bijvoeghsel van de Buglosse vermaent is, hoe wel sy van saedt ende andere ghedaente met de beschrijvinghe van ’t Echium ghenoegh over een komt. Den hooghgheleerden Clusius heeft ons dierghelijcke soorten van Echium oock beschreven, behalven de ghemeyne met blauwachtighe, ende somtijdts aschverwighe, somtijdts oock heel witte bloemen.

1. Een soorte van dien noemt hy Echium pullo flore, hebbende eenen steel van eenen voet hoogh, ghestreept, ongheschicktelijck bewassen met bladeren als die van Ghemeyn Echium, met sachte wolachtigheydt bedeckt, op sijn tsop in veele tacken verdeylt, draghende veele holle bloemkens in vijf kerfkens ghedeylt, swart oft bruyn peersch van verwe, uyt sachte wolachtige huyskens sluypende: ’t saedt is als een slanghen hooft. De wortel is langh, dickachtigh, bruyn. De bladeren hebben in ’t laetste eenighe scherpigheydt. Sy wast in Oostenrijck.

2. De tweede soorte heet Echium rubro flore, om dat de bloemen bruyn oft licht roodt zijn, op omhooghgebooghde tackskens voortskomende; die naest de steelen eerst open gaen. Het saedt is kleyner dan dat van ’t voorgaende. De wortel is langachtigh, bruyn, hardt ende dick: uyt de welcke bladeren spruyten als die van ghemeyn Echium, maer wat breeder. Den steel, daer de bloemen op staen, is hoogh, ghestreept, ende met peersche placken gheteeckent, met dierghelijcke maer smaller bladeren bewassen. Sy wast veel in Hongarijen, ende oock wel elders.

3. De derde soorte noemt den selven Clusius in ’t Latijn Echium Creticum primum; de welcke van Candiotsch saedt voortghekomen is met de naevolghende soorte in den hof van J. Jan van Hooghelande. De bladeren zijn groot, als Buglosse bladeren, ter aerden verspreydt; den steel is ruygh, met smaller bladeren bewassen, ende daer nae schoone lichtroode bloemkens draghende, in vijfven gedeylt, met der tijdt peersch wordende, in ’t midden roode peersche draeykens hebbende met bleeck noppen, ende eenen tweevoudighen middelpriem. Voorts isse het ghemeyn Echion ghelijck.

4. De vierde soorte, Echium Creticum secundum ghenoemt, heeft rouwer steelen dan de voorgaende, met kleyner roode plackskens gheteeckent, met bladeren die eenen duym breedt zijn, vier oft vijf duymbreedden langh, met bleecker roode placken ghespickelt. De bloemen zijn roodt, ende blijven sulcks tot dat sy vergaen, in hun midden twee groote ende dry kleyne draeykens hebbende met witte nopkens. Anders ghelijckt sy de voorgaende soorte: ende heet eyghentlijck Echium rubrum Creticum.

Alysson Germanicum Echioïdes, oft Aparine Plinij facie Molluginis herbariorum, is een cruydt van smaeck ende ghedaente het Echium wat ghelijck, seydt Lobel; maer is de Aparine noch ghelijcker: daerom hebben wy dat in ’t Bijvoeghsel van Wilde Asperugo beschreven. Doch een medesoorte daer van is van ons uyt Fabius Columna in het Bijvoeghsel van Bernagie ghestelt gheweest, om datse in Italien in ’t moes gedaen wordt als de Bernagie; ende de selve heel ghelijck van krachten geacht wordt te wesen.

Twee gheslachten van Echioïdes van Columna beschreven.

1. De eerste heet hy Echioïdes parva, alba amphinia, om datse in Apulien op hooghe ende leeghe plaetsen wast. Dit ghewas is een spanne hoogh oft wat hoogher: de wortel is soet, roodtachtigh; ende steel is van onder af ghetackt, roodtachtigh, rondt, rouw, met kleyne langhworpige bladeren, groen, met witte hayrigheydt: op ’t tsop staen dry sijd-steelen met kleyner bladeren: daer tusschen spruyten witachtighe bloemen uyt ruyghe vijfvoudige huyskens met vier kromghebeckte saden; als meest die van alle dese soorten. Den smaeck is verdrooghende.

De tweede, Echioïdes minima lutea Apula campestris, gheeft uyt de wortel kleyne bladeren, ten hooghsten twee duymbreedden langh, smal, als die van Vlascruydt, ghelijfvigh, hardtachtigh: dry oft vier wat omgheboghen steelkens, seer ghebladt, een spanne hoogh, met geele peersachtighe placken: draghende eenen bloem-krans van vijf tacken, ghebladert ende ghetackt, een vierendeel voet langh: de bloemkens zijn dun, langhworpigh, geel, met een dun pijpken in vijfven ghedeylt, sterres-ghewijs opengaende: als die gheresen zijn, sietmen in den grondt vier ronde saden met kromme becken, eer de voghel hoofdekens dan de slanghen hoofdekens ghelijckende. Ghemeynlijck heeft dit ghewas een eenighe bloeme voor alle de andere uyt den oorsprongh der steelen spruytende. Sulcks soude misschien moghen wesen die kleyne soorte van Echium, die Boëtius Echium flavo flore heet, dat is Echium met geele bloemen.

Dan Clusius heeft dese cruyden oock somtijdts roode ende witte bloemen sien hebben.

Noch van de krachten van Echion.

In Italie is dit Echion in veelerhande ghebreken voor een wonderbaerlijck cruydt gehouden: sommighe segghen dat het warm is, doch sonder groote droogte, om dat dit het melck in de vrouwen borsten doet groeyen, te weten het saedt met Wijn oft anders inghenomen. Het ghedistilleert water van ’t selve, niet alleen ghedroncken, maer oock van buyten opgheleydt, heelt de ghene die van de slangen gebeten zijn, ende de ghene die met heete sinckinghen op de ooghen gequelt zijn.

De bladeren, wortelen ende saedt ghestooten oft in Wijn ghesoden, ende warm opgheleydt, versoeten ende versachten de pijne ende weedom van de lendenen.

‘Tselve ghedistilleert water, ende de Conserve van sijn bloemen ghemaeckt, versterckt het herte, verdrijft de swaermoedigheydt, suyvert het bloedt, ende versoet den brandt der kortsen. De selve kracht heeft oock den Syroop die in Italien van ’t sap van dit cruydt ghemaeckt wordt; te weten als dat cruydt eerst ghestooten zijnde eenen nacht op een koele plaetse ghesett wordt, ende ‘sanderendaeghs dat sap daer uyt ghedouwt ende met wit van eyeren ghesuyvert wordt, ende dan den Syroop daer van ghesoden wordt, nae de konst van de Apoteken.

Het heet Slanghen-cruydt, om dat Alcibius (als voorseydt is) van een slanghe ghebeten zijnde, dat cruydt gheknauwt ende op de wonde gheleydt hebbende, daer van ghenesen is gheweest.

HET XII. KAPITTEL.

Van Echium of slangenhoofd. (Echium vulgare)

Geslacht.

De medesoorten van ossentong die men Echium noemt is verschillend in de kleur van bloemen die soms blauw, soms rood en soms ook wit zijn.

Gedaante.

1. Echium geeft uit haar wortel lange en niet zeer brede bladeren die ruw en haarachtig en alom met kleine ruige stekeltjes bezet zijn en ter aarde verspreidt liggen en lijken op de bladeren van Anchusa, daartussen staat een rechte ronde steel op die met bladeren begroeid is die niet minder ruig en rouw zijn dan de bladeren en aan zijn opperste met vele omgekromde aanhangsels of gebogen takjes begroeid die op de takjes van de zonnewende lijken en daaraan groeien behalve vele andere kleine smalle bladertjes aan beide zijden vele kleine holle bloempjes die naar boven gapen en van kleur eerst licht paars of roodachtig zijn en als ze open gegaan zijn hemelsblauw worden en vier of vijf paarse draadjes in het midden hebben. Als die bloemen afgevallen en gerezen zijn ziet men het zaad dat kantig, spits, zwart en klein is en enigszins van gedaante op een slangenhoofdje lijkt. De wortel is lang en rond en van buiten soms rood van kleur als ze in warme open luchtige plaatsen gegroeid is.

2. Een soort van dit gewas heeft soms rode bloemen, voorts is ze in alle andere tekenen de voorgaande gelijk en men zegt ook dat ze ergens met witte bloempjes gevonden wordt.

Plaats.

Dit kruid groeit naast en langs de wegen of voetpaden en ook aan de kanten van de bouwlanden en korenvelden, zelfs ook in de verlaten en woest ongebouwde akkers. Dan het groeit liefst op vet of goed gemest land dat goed in de zon en in de open lucht staat.

Tijd.

Echium bloeit de hele zomer door en ondertussen levert het zijn rijp zaad. De bladeren blijven ‘s winters over.

Naam.

Wij noemen dit kruid in het Latijn Echium, in het Grieks Echion, dat is slanghen-cruydt, of naar de gedaante van het slangenhoofd hoewel dat het hier zo niet of zeer zelden genoemd wordt want in Hoogduitsland heet het Wilde Ochsenzungen, dat is wilde ossentong, de Fransen noemen het buglosse sauvage, de Italianen buglossa salvatica, de Spanjaarden yerva de la binora of chupamel. Het heet in het Grieks ook Alcibiadion, als Dioscorides betuigt, Nicander noemt het Echios, Echieion ende Alcibion in het Grieks. Dan dezelfde Dioscorides maakt twee soorten van Echium, een die op Anchusa lijkt en een ander die hoger opschiet en groter bladeren heeft maar een kleinere bloem en met zaadhuisjes als adderhoofdjes.

1. De eerste soort van dit gewas is van ons Echium genoemd en wordt niet zonder reden voor een geslacht van Anchusa gehouden, te weten voor een medesoort van de tweede of derde Anchusa die ook Alcibiadion genoemd wordt.

2. De andere soort, Echii altera species genoemd, is naar mijn mening geen ander Echium dan hetgeen dat Dioscorides voor het echt Echium beschrijft. [985]

Voorts zo is het Echium met noch ettelijke andere bastaardnamen bij de ouders bekend geweest, te weten in het Grieks Hyperythra, Dasea of Arida en in het Latijn Alcibiacum. In de apotheken is dit kruid onbekend. Apuleius vermaant in zijn 5^de kapittel van een Herba Viperina waarvan hij zegt dat het Echidnion en Theriorizon genoemd wordt, in het Latijn Serpentaria en Radix Macedonica, doch hij spreekt daar van een ander kruid en niet van het Echium daar we hier van handelen.

Aard, kracht en werking.

Dit kruid is de Anchusa, maar vooral de tweede en derde van aard en krachten gelijk.

De wortel van dit kruid in wijn gekookt en gedronken komt niet alleen diegene te hulp die van slangen gestoken of gebeten zijn, maar bewaart ook en beschermt de mens dat hij van die niet gebeten wordt als men ze tevoren op deze manier gebruikt.

Diergelijke krachten en werking hebben ook de bladeren en het zaad, als Dioscorides er van schrijft.

Nicander in zijn boek Theriaca dat genoemd wordt rekent het Echium ook onder het geslacht van de kruiden die de beten van de slangen, maar meest van de adders weerstaan en die verdrijven.

BIJVOEGING.

Omdat het zaad van deze kruiden op een slangenhoofdje lijkt en ook in sommige landen de ruige steel van die geplekt is als de huid van de slangen, daarom geloven sommige dat het de voor vermelde namen Echion, Viperina, slangenkruid, slangenhoofd en herbe aux viperes behouden heeft, hoewel dat de namen Viperina en Viperaria aan Scorzonera ook gegeven worden en deze gelijkenis is oorzaak geweest dat men die kruiden tegen de beten van de slangen heeft bestaan te gebruiken naar de dappere Alcibius die allereerst baat en boete aan dit kruid tegen de beten van de slangen gevonden heeft, want, als de oude Nicander schrijft, toen Alcibius slapend van een slang gestoken was en ontwaakte en dit kruid vond heeft het die in de mond genomen en gekauwd en het sap door gezwolgen en het gekauwde kruid op de wonde gelegd waardoor hij tot de gezondheid gekomen is. Voorts zo zijn deze kruiden wilde ossentong of Buglossum silvestre genoemd, in het Engels vipers buglosse omdat ze in het geslacht van de buglosse gehouden en in gebreke van die gebruikt mogen worden, zelfs de tweede schilderij hier van Dodonaeus gegeven betekent bij Lobel (Echium vulgare) een soort van Engelse Lycopsis, in het Latijn Lycopsis altera Anglica, die tevoren van ons in het bijvoegsel van buglosse vermaand is hoewel ze van zaad en andere gedaante genoeg met de beschrijving van het Echium overeen komt. De hooggeleerde Clusius heeft ons diergelijke soorten van Echium ook beschreven en behalve de gewone met blauwachtige en soms askleurige soms ook met heel witte bloemen.

(Lycopsis vesicaria of Craniospermum subvillosum) 1. Een soort er van noemt hij Echium pullo flore en die heeft een steel van dertig cm hoog die gestreept en onregelmatig begroeid is met bladeren als die van gewoon Echium en met zachte wolligheid bedekt is en op zijn top in vele takken verdeeld en draagt vele holle bloempjes die in vijf kerfjes gedeeld zijn en zwart of bruin paars van kleur die uit zachte wolachtige huisjes sluipen, het zaad is als een slangenhoofd. De wortel is lang, dikachtig en bruin. De bladeren hebben tenslotte enige scherpte. Het groeit in Oostenrijk.

(Onosma echioides)

2. De tweede soort heet Echium rubro flore omdat de bloemen bruin of licht rood zijn die op omhoog gebogen takjes voortkomen die naast de stelen eerst opengaan. Het zaad is kleiner dan dat van het voorgaande. De wortel is langachtig, bruin, hard en dik waaruit bladeren spruiten als die van gewoon Echium, maar wat breder. De steel daar de bloemen op staan is hoog, gestreept en met paarse plekken getekend en met diergelijke maar smaller bladeren begroeid. Ze groeit veel in Hongarije en ook wel elders.

(Echium creticum) 3. De derde soort noemt dezelfde Clusius in het Latijn Echium Creticum primum die van Kretisch zaad voortgekomen is met de volgende soorten in de hof van J. Jan van Hooghelande. De bladeren zijn groot als buglosse bladeren en ter aarde verspreid, de steel is ruig en met smaller bladeren begroeid en draagt daarna mooie licht rode bloempjes die in vijven gedeeld zijn en op de duur paars worden en in het midden roodpaars draadjes hebben met bleke noppen en een tweevoudige middelpriem. Voorts is ze het gewoon Echium gelijk.

4. De vierde soort, Echium Creticum secundum genoemd, heeft ruwer stelen dan de voorgaande met kleiner rode plekjes getekend en met bladeren die een duim breed zijn en vier of vijf duimbreed lang en met bleker rode plekken gespikkeld. De bloemen zijn rood en blijven zulks totdat ze vergaan en hebben in hun midden twee grote en drie kleine draadjes met witte nopjes. Anders lijkt het op de voorgaande soort en heet eigenlijk Echium rubrum Creticum.

(Asperugo procumbens) Alysson Germanicum Echioïdes of Aparine Plinij facie Molluginis herbariorum is een kruid dat van smaak en gedaante wat op het Echium lijkt, zegt Lobel, maar lijkt nog meer op Aparine en daarom hebben we dat in het bijvoegsel van wilde Asperugo beschreven. Doch een medesoort ervan is van ons uit Fabius Columna in het bijvoegsel van bernagie gesteld geweest omdat ze in Italië in het moes gedaan wordt als bernagie en die heel gelijk van krachten geacht wordt te wezen.

Twee geslachten van Echioïdes van Columna beschreven.

(Onosma echioides)

1. De eerste noemt hij Echioïdes parva, alba amphinia omdat ze in Apulië op hoge en lage plaatsen groeit. Dit gewas is een zeventien cm hoog of wat hoger, de wortel is zoet en roodachtig en steel is van onder af getakt, roodachtig, rond en rouw en met kleine langwerpige bladeren die groen zijn met witte harigheid en op de top staan drie zijstelen met kleiner bladeren en daartussen spruiten witachtige bloemen uit ruige vijfvoudige huisjes met vier krom gebekte zaden zoals meest van al deze soorten. De smaak is verdrogend.

(Cerinthe echioides) De tweede, Echioïdes minima lutea Apula campestris, geeft uit de wortel kleine bladeren die ten hoogste twee duimbreed lang zijn en smal als die van vlaskruid, stevig en hardachtig, drie of vier wat omgebogen steeltjes die zeer bladig zijn en zeventien cm hoog met gele paarsachtige plekken en een bloemkrans van vijf takken draagt die bladig en getakt zijn en acht cm lang, de bloempjes zijn dun en langwerpig die geel en met een dun pijpje in vijven gedeeld die stervormig opengaan en als die gevallen zijn ziet men in de grond vier ronde zaden met kromme bekken die eerder op vogelhoofdjes dan op slangenhoofdjes lijken. Gewoonlijk heeft dit gewas een enige bloem die voor alle andere uit de oorsprong van de stelen spruit. Zulks zou misschien mogen die kleine soort van Echium wezen die Boëtius Echium flavo flore noemt, dat is Echium met gele bloemen.

Dan Clusius heeft deze kruiden ook soms rode en witte bloemen zien hebben.

Noch van de krachten van Echium.

In Italië is dit Echium in velerhande gebreken voor een wonderbaarlijk kruid gehouden en sommige zeggen dat het warm is doch zonder grote droogte omdat dit het melk in de vrouwenborsten laat groeien, te weten het zaad met wijn of anders ingenomen. Het gedistilleerd water er van niet alleen gedronken, maar ook van buiten opgelegd heelt diegene die van de slangen gebeten zijn en diegene die met hete zinkingen op de ogen gekweld zijn.

De bladeren, wortels en zaad gestoten of in wijn gekookt en warm opgelegd verzoeten en verzachten de pijn en weedom van de lendenen.

Hetzelfde gedistilleerd water en de konserf van zijn bloemen gemaakt versterkt het hart, verdrijft de zwaarmoedigheid, zuivert het bloed en verzoet de brand van de koortsen. Dezelfde kracht heeft ook de siroop die in Italië van het sap van dit kruid gemaakt wordt, te weten als dat kruid eerst gestoten en een nacht op een koele plaatse gezet wordt en de volgende dag dat sap er uit geduwd en met wit van eieren gezuiverd wordt en dan de siroop er van gekookt wordt naar de kunst van de apotheken.

Het heet slangekruid omdat Alcibius (als gezegd is) van een slang gebeten is en dat kruid kauwde en op de wond gelegd heeft en daarvan genezen is geweest.