Hemerocallis

HET VII CAPITEL.

Van de Lelien sonder klisters oft Hemerocallis van de ouders.

Gheslachten.

In de voorgaende Capitel van dit Boeck hebben wy ettelijcke soorten van Lelien beschreven die klisterachtighe oft loockachtighe wortelen hebben; nu volght de beschrijvinghe van een ander gheslacht van Lelien, wiens wortelen niet klisterachtigh oft bulbachtigh en zijn. Van die sullen wy tweederhande soorten verhaelen: de eene met geele, de ander met wat verstorven bleeck-roodachtighe purpure bloemen.

Ghedaente.

1. De Geele Lelie sonder klisters heeft langhe smalle bladeren, die van Porey oft Affodille ghelijck: [314] den steel is hoogher dan anderhalven voet, rond, sacht, effen, sonder bladeren, nae bovenwaerts in twee oft vier sijd-steelkens oft rancksken verdeylt, die elck dry oft vier bloemen voortbrenghen, de Witte Lelie van gedaente ende ghetal van bladerkens gelijckende, gantsch okergeel van verwe: nae de bloemen volghen dicke drijkantighe hauwkens; waer in swart blinckende saedt besloten is, dat van de Pioene ghelijck, maer wat kleyner. De wortelen en zijn niet klisterachtigh, als die van de andere Lelien, maer eer knobbelachtigh oft klierachtigh, die van de Affodillen, ende bijsonder die van de geele Affodillen meest ghelijck; te weten langhworpigh, veel van een beghinsel oft oorspronck nedersinckende, van de welcke sommighe dicker faselinghen voortskruypen: waer mede dit ghewas sich selven in meer andere verscheyden planten vermenighvuldight.

2. De ander soorte van dese Lelien sonder klisters is van bladeren, steel, hauwen, saedt ende klierachtighe oft knobbelachtighe wortelen de voorgaende ghelijck, nochtans in alles wat grooter. De bloeme is alleen bleecker oft verstorven rood, ende in de midden omtrent het steelken geel; de welcke in de morghentijdt opengaende, des avonts verflenscht, ende op seer korte tijdt daer nae gantsch vergaet, als oock by nae doet die van de voorgaende.

Plaetse.

Beyde dese soorten van Lelien zijn hier te lande vreemt, ende uyt ander landen ghebroght, ende daer nae in de hoven onderhouden.

Tijdt.

1. De eerste soorte verthoont haere geele bloemen met de ghemeyne Roode Lelien oft Martagons, oft wat eer, voor de Witte Lelien ghemeynlijck bloeyende.

2. De tweede soorte met roodachtighe bloemen bloeyt spaeder dan de eerste.

Naemen.

Dese soorte van Lelien sonder bulben oft klisters, is van sommighe Liliasphodelus gheheeten, als beyde dese cruyden, te weten Lelien ende de Affodillen eenighsins ghelijckende: dan nae ons goetduncken is haer den naem Lilium non bulbosum, dat is Lelie sonder klisters, veel bequaemer ende eyghender: sommighe andere noemense Liliago, andere Liliastrum: de ouders hebbense Hemerocallis gheheeten: men noemtse oock Lelikens van eenen dagh: welcken naem met de Grieckschen genoechsaem over een komt.

1. De eerste soorte, van ons in ’t Latijn Lilium non bulbosum luteum genoemt, magh in ’t Nederduytsch Geele Lelie sonder klisters heeten.

2. De andere soorte, in ’t Latijn Lilium non bulbosum, obsoleto colore rubens, magh oock in ’t Nederduytsch ghenoemt worden Bleeck-roode Lelie sonder klisters.

Aengaende den naem Hemerocallis, dat is Dagh-schoone, soo is ’t te weten dat by de ouders twee soorten van Hemerocallis bekendt waren: de een was een heester oft boomachtigh ghewas, de andere was maer een cruydt, oft een bloeme die in de hoven onderhouden wierdt.

De Hemerocallis frutex, dat is de eerste soorte van de Hemerocallis, die een heester was, wierdt van de ouders gherekent onder de houtachtighe krans-cruyden met kleyne dunne bladerkens, voortkomende van saedt, ende hebbende een houtachtighe wortel, als Theophrastus betuyght in het 6.boeck van de beschrijvingher der cruyden. Ende Plinius in sijn 10.capitel van ‘t 21.boeck rekent dese Hemerocallis onder die cruyden, van de welcke de bladeren alleen dienen om daer kranssen oft meyen af te maecken.

De andere, Hemerocallis flos van de ouders gheheeten, is een bloeme die des nachts verflenscht, ende met den opganck van de Sonne open gaet oft uytspruyt, soo Atheneus betuyght; sulcks als is dit geslacht van Leliken sonder klisters, dat wy nu beschreven hebben, bijsonder de tweede soorte daer van, de welcke purpure oft verstorven roode bloemen heeft, ende haer bloemen maer eenen dagh alleen en behoudt, ghemerckt dat sy des morghens opengaende, des avonts vergaen ende verflenschen: daerom magh dit ghewas oock seer bequaemelijck ende eyghentlijck in ’t Griecks Hemerocallis ghenoemt wesen, al ofmen seyde, Leliekens van eenen dagh, om dat haer schoonheydt ghemeynlijck niet langher dan eenen dagh en pleegh te duren. [315]

Dese Hemerocallis wordt by Dioscorides in de naevolghende maniere beschreven: De Hemerocallis, seght hy, is van bladeren ende steel de Lelien ghelijck, ende groen als Porey: op dien steel, aen elck uytspruytsel oft sijdtackskens staen dry oft vier bloemen, ghesneden als de Lelien, soo wanneer sy eerst beghinnen open te gaen: van verwe heel oker-geel: de wortel is eenen grooten bulb oft klister ghelijck. Met welcke beschrijvinghe ons voorghestelde Lelien sonder klisters genoeghsaem over een komen, uytghesondert alleen de wortelen: want haer steelen zijn oock in sijd-tacksken verdeylt; de welcke elck oock dry oft vier bloemen voortbrenghen, ende die in de eerste soorte oker-geel van verwe, maer in de andere soorte purpur; met welcke verwe oock een soorte van Hemerocallis bekent schijnt gheweest te zijn, ’t welck den toenaem Porphyranthes, die onder de bastaert-naemen van de Hemerocallis oock ghevonden wordt, claerlijck ghenoegh uytwijst. Aengaende dat de wortelen (soo Dioscorides schrijft) eenen grooten bulb ghelijck zijn, dat en strijdt niet seer teghen onse beschrijvinghe: want, behalven dat de knobbelen van dese onse Lelien somtijdts de bulben van grootte gelijck konnen wesen, soo kan het oock wel mogelijck zijn, dat de beschrijvinghe die in de boecken van Dioscorides staet, wat verwerret is ende bedorven, door eenigh bijvoeghsel, dat door eenige onervaren handt daer by gheraeckt is, oft datter in een capitel lichtelijck twee beschrijvingen verwerret konnen wesen; te weten van Hemerocallis ende van eenighe andere soorte van Lelien; als by Dioscorides al te dickwijls bevonden wordt. Boven dien soo kan oock wel mogelijck wesen, datter eenigh dierghelijck ghewas gevonden wordt met klisterachtighe oft bulbeuse loockachtighe wortelen, dat oock sijd-tackskens heeft daer geele bloemen op wassen, niet langer dan eenen dagh overblijvende: sulcks als nochtans tot noch toe, nae mijn onthouden, nerghens ghevonden is gheweest.

Voorts, soo was de Hemerocallis met verscheyden naemen by de ouders bekent; te weten dese Griecksche, Hemerocatalachton, Crinon agrion, Crinathemon, Porphyranthes, Bolbos ho haematicos, ende Anticantharon, ende dese Latijnsche, Lilium agreste ende Lilium marinum. Met alle welcke naemen onse Lelien sonder klisters oock ghenoemt moghen wesen, uytghesondert alleen den naem Bulbus Haematicus, die eenighe soorte van Lelien met klisterachtighe wortelen met beter redenen toegheeyghent magh zijn. Maer den toenaem Porphyranthes moet de tweede soorte alleen toegheschreven worden, om dat sy purpurachtighe bloemen heeft.

Aerd, Kracht ende Werckinghe.

Dese soorten van Lelien sonder klisters worden nu ter tijdt nerghens, ’t sy in spijse, ’t sy onder de ghenees-middelen, ghebruyckt: want haer krachten zijn heel onversocht ende onbekent.

Dan Dioscorides schrijft, dat de wortel van Hemerocallis gestooten ende te drincken gegheven, oft met Honigh ende wolle tot eenen pessaris bereydt, ende van onder gheset, het bloet ende de waterachtigheyt af leyden ende uyt de moeder trecken kan.

Hy schrijft oock, dat de bladeren van de Hemerocallis ghestooten ende op de borsten van de vrouwen gheleyt, die onstekinghe van dien, de welcke nae het baeren ghekomen is, versoeten ende versachten konnen; insghelijcks oock de verhittinghen ende ontstekinghen die aen de oogen komen, in der selver voeghen daer op ghedaen.

Bovendien verhaelt hy, dat de wortelen ende de bladeren seer bequaem ende nut zijn om de verbrandtheydt te ghenesen, van buyten daer op gheleydt zijnde.

BIIVOEGHSEL.

In alle de hoven van Oostenrijck ende Hooghduytschlandt vintmen de Hemerocallis met bleeck-purpure oft rood-orange bloemen overvloedighlijck ghenoegh: dan die soorte van Hemerocallis die geele welrieckende bloemen voortbrenght, de welcke oock soo haest niet en vergaet, maer langhe overblijft sonder te verflenschen, is van Clusius met seer groote menighte ghevonden gheweest in sommighe vochte broeckachtighe weyen van Hongarijen, niet verre van den seer stercke stadt ende vestinghe Nemethwywar gheheeten: aldaer in ’t laetste van den Mey ende in ’t begintsel van de Braeckmaendt haer bloemen voortbrengende, die nochtans van den ghemeynen man by nae veracht oft immers niet bekent en waeren. Sy noemense aldaer Zeöd Liliom, in Croatien Illyan zwet.

Hemerocallis met witte bloemen wordt in het landtschap Croatien in ’t wildt groeyende ghevonden.

Lobel, als Dodoneus ghenoegh te kennen geeft, houdt dit ghewas voor een mede-soorte van Affodille: daerom noemt hy de eerste soorte met geele bloemen Geele Lelie-Affodille, in ’t Latijn Liriosphodelus luteus, liliflorus, om dat sy van wortelen de Affodillen, ende van maecksel der bloemen de Lelien ghelijckt. De ander soorte met roodachtighe oft Orange bloemen noemt hy Roode-orangee Lelie-Affodille, in ’t Latijn Liriosphodelus phoeniceus, (andere segghen Lirasphodelus puniceus.) De Eerste beschrijft hy aldus: Lelie-Affodille met geele bloemen heeft kleyner wortel dan die van de Filipendula oft Witte Affodille, den steele van omtrent twee voeten hoogh oft hoogher, ende de bladers vast aen de wortels overeynde staende, die van de Poreye ghelijck: d’ uyterste van den steel is ghedeylt in scheuten, de welcke dry oft vier Lelie-bloemen voortbrenghen, die bleeck-gout geel zijn: nae de welcke dat volgen kantachtighe hauwkens, met claer, swart, ende langhworpigh saedt, kleyner dan dat van de Pioene Wijfken. De Apotekers van Venegien noemen dese sommige Giglio giallo, dat is Geele Lelie, sommighe Affodilla giallo, dat is Geele Affodille. De Andere wordt van hem soo beschreven: Lelie-Affodille met roode orange bloemen heeft roode bloemen uyt den geelen siende, ende de bladers die van de Poreye ghelijck, maer ghelijfvigher ende breeder dan die van de Witte Affodille, oft Geele Lelie Affodille, boven niet soo scherp. Den steel is oock rond, hayrachtigh, somtijdts vier oft vijf voeten hoogh: aen ’t opperste van den welcken groeyen ghestreepte bloemen de Lelien ghelijck, ende soo groot als de Roode Lelien. De wortel is knobbelachtigh, langhworpigh rond, ghelijck die van de kleyne Geele Affodille. Sommighe hebbense ghenoemt Ephemeris Hemerocallis, om dat de bloeme haest vergaet; de welcke sy niet langher dan alleen sommighe uren is houdende. Daerom is den naem Daghelijcksche Lelie ende Lelie van eenen daghe niet onbequaem.

Andere noemen dese Lelien Arundinaceum, om dat sy rietachtighe bladeren hebben: ende andere segghen dat Bellonius daer van spreeckt, segghende, dat in Turckijen een soorte van Roode Lelien seer ghemeyn is, met bladeren als die van ’t Riet, ende wortelen als die van ’t Gras, maer dicker.

Den naem Hemerocallis wordt van sommighe de Martagons ghegheven: van Matthiolus is de Lelie van Constantinopelen Hemerocallis altera gheheeten. Clusius seght, dat de Corona Imperialis met de Hemerocallis Dioscoridis wel over een komt. Hy noemt de Zee-Narciss Hemerocallis Valentina, die langhen tijdt voor het Pancratium ghehouden is gheweest.

Hemerocallis Athenaei aut Cratini is in dese tijden noch heel onbekent.

Die met saffraen-geele bloemen en rieckt nimmermeer wel: dan de geele is seer goedt van reuck. Sy konnen de koude locht ghenoegh verdraghen.

Dit ghewas brenght somtijdts ettelijcke spruytkens voor aen ’t opperste van den steel: de welcke in d’ aerde ghesteken zijnde op korten tijdt wortelen krijghen ende haer selven vermenighvuldighen, ende gaen bloeyen.

Liliago van Valerius Cordus is verscheyden van dit ghewas, ende en heeft gheen knobbelachtighe wortel: anders is sy van haer uyterste ghedaente den Affodille ghelijck. Sommighe houdense voor het Phalangium. De ongheleerde Cruydt-beminners ende Apotekers nemen de wortelen daer van in stede van die van den oprechten Ruscus oft Stekende Palm, maer dat met groote dwalinghe, die gheensins toe te laten en is. Dan daer van hebben wy in het Bijvoeghsel van Phalangium breeder ghesproken.

HET VII KAPITTEL.

Van de lelies zonder klisters of Hemerocallis van de ouders. (Hemerocallis lilio-asphodelus, Hemerocallis fulva)

Geslachten.

In het voorgaande kapittel van dit boek hebben we ettelijke soorten van lelies beschreven die klisterachtige of lookachtige wortels hebben, nu volgt de beschrijving van een ander geslacht van lelies wiens wortelen niet klisterachtig of bolachtig zijn. Van die zullen we twee soorten verhalen, de ene met gele en de ander met wat verstorven bleekroodachtige purperen bloemen.

Gedaante.

1. De gele lelie zonder klisters heeft lange smalle bladeren die van prei of affodil gelijk, [314] de steel is hoger dan vijf en veertig cm, rond, zacht en effen en zonder bladeren en naar boven in twee of vier zijsteeltjes of rankjes verdeeld die elk drie of vier bloemen voortbrengen die op die van de witte lelie van gedaante en getal van blaadjes lijken en gans okergeel van kleur en na de bloemen volgen dikke driekantige hauwtjes waarin zwart blinkend zaad besloten is dat van de pioen gelijk, maar wat kleiner. De wortels zijn niet klisterachtig als die van de andere lelies, maar eerder knobbelachtig of klierachtig en die van de affodillen en vooral die van de gele affodillen meest gelijk, te weten langwerpig die veel van een begin of oorsprong neerzinken waarvan sommige dikker vezels voortkruipen waarmee dit gewas zichzelf in meer andere verschillende planten vermenigvuldigt.

2. De andere soort van deze lelies zonder klisters is van bladeren, steel, hauwen, zaad en klierachtige of knobbelachtige wortels de voorgaande gelijk, nochtans in alles wat groter. De bloem is alleen bleker of verstorven rood en in de midden omtrent het steeltje geel die in de morgentijd open gaan en ‘s avonds verflenst en op zeer korte tijd daarna gans vergaat als ook bijna doet die van de voorgaande.

Plaats.

Beide deze soorten van lelies zijn hier te lande vreemd en uit andere landen gebracht en daarna in de hoven onderhouden.

Tijd.

1. De eerste soort vertoont zijn gele bloemen met de gewone rode lelie of Martagons of wat eerder en bloeit gewoonlijk voor de witte lelie.

2. De tweede soort met roodachtige bloemen bloeit later dan de eerste.

Namen.

Deze soort van lelies zonder bollen of klisters is van sommige Liliasphodelus genoemd omdat ze op beide die kruiden, te weten lelie en de affodil, enigszins lijken, dan naar onze mening is hun de naam Lilium non bulbosum, dat is lelie zonder klisters, veel beter en eigener, sommige andere noemen ze Liliago en andere Liliastrum, de ouders hebben ze Hemerocallis genoemd, men noemt het ook lelikens van eenen dagh, welke naam met de Griekse voldoende overeen komt.

1. De eerste soort wordt van ons in het Latijn Lilium non bulbosum luteum genoemd en mag in het Nederduits gele lelie zonder klisters heten.

2. De andere soort, in het Latijn Lilium non bulbosum, obsoleto colore rubens, mag ook in het Nederduits bleekrode lelie zonder klisters genoemd worden.

Aangaande de naam Hemerocallis, dat betekent dagschone, is het te weten dat bij de ouders twee soorten van Hemerocallis bekend waren, de ene was een heester of boomachtig gewas en de andere was maar een kruid of een bloem die in de hoven onderhouden werd.

Hemerocallis frutex, dat is de eerste soort van de Hemerocallis die een heester was, werd van de ouders onder de houtachtige kranskruiden met kleine dunne blaadjes gerekend die van zaad voortkomt en heeft een houtachtige wortel als Theophrastus betuigt in het 6^de boek van de beschrijving van de kruiden. En Plinius in zijn 10^de kapittel van het 21^ste boek rekent deze Hemerocallis onder die kruiden waarvan de bladeren alleen dienen om er kransen of meien van te maken.

De andere die Hemerocallis flos van de ouders genoemd werd is een bloem die ‘s nachts verflenst en met de opgang van de zon opengaat of uitspruit, zo Atheneus betuigt, zoals dit geslacht van lelietjes zonder klisters is dat we nu beschreven hebben en vooral de tweede soort er van die purperen of verstorven rode bloemen heeft en haar bloemen maar een dag alleen behoudt, gemerkt dat ze ‘s morgens open gaan en ‘s avonds vergaan en verflensen en daarom mag dit gewas ook zeer geschikt en eigenlijk in het Grieks Hemerocallis genoemd wezen als of men lelietjes van een dag zei omdat haar schoonheid gewoonlijk niet langer dan een dag plag te duren. [315]

Deze Hemerocallis wordt bij Dioscorides in de navolgende manier beschreven: ‘Hemerocallis, zegt hij, is van bladeren en steel de lelie gelijk en groen als prei en op die steel en aan elke uitspruitsel of zijtakjes staan drie of vier bloemen die gesneden zijn als de lelies en wanneer ze net beginnen open te gaan zijn ze van kleur heel okergeel, de wortel is een grote bol of klister gelijk’. Met welke beschrijving onze voorgestelde lelie zonder klisters voldoende overeen komt, uitgezonderd alleen de wortels, want haar stelen zijn ook in zijtakjes verdeeld die elk ook drie of vier bloemen voortbrengen en die in de eerste soort okergeel van kleur zijn, maar in de andere soort purper met welke kleur ook een soort van Hemerocallis bekend schijnt geweest te zijn wat de toenaam Porphyranthes, die onder de bastaardnamen van de Hemerocallis ook gevonden wordt, duidelijk genoeg uitwijst. Aangaande dat de wortels (zo Dioscorides schrijft) op een grote bol lijken, dat strijdt niet zeer tegen onze beschrijving, want behalve dat de knobbels van deze onze lelie soms de bollen van grootte gelijk kunnen wezen, zo kan het ook wel mogelijk zijn dat de beschrijving die in de boeken van Dioscorides staat wat verward is en bedorven door enige bijvoeging dat door enige onervaren hand er bij geraakt is of dat er in een kapittel gemakkelijk twee beschrijvingen verward kunnen wezen, te weten van Hemerocallis en van enige andere soort van lelie als bij Dioscorides al te vaak bevonden wordt. Bovendien kan het ook goed mogelijk wezen dat er enig diergelijk gewas gevonden wordt met klisterachtige of balachtige lookachtige wortels dat ook zijtakjes heeft daar gele bloemen op groeien die niet langer dan een dag goed blijven, zulks als nochtans tot noch toe, naar mijn onthouden, nergens gevonden is geweest.

Voorts zo was de Hemerocallis met verschillende namen bij de ouders bekend, te weten deze Griekse Hemerocatalachton, Crinon agrion, Crinathemon, Porphyranthes, Bolbos ho haematicos en Anticantharon en deze Latijnse Lilium agreste en Lilium marinum. Met alle namen onze lelies zonder klisters ook genoemd mogen wezen, uitgezonderd alleen de naam Bulbus Haematicus die enige soort van lelie met klisterachtige wortels met betere redenen toegeëigend mag zijn. Maar de toenaam Porphyranthes moet de tweede soort alleen toegeschreven worden omdat ze purperachtige bloemen heeft.

Aard, kracht en werking.

Deze soorten van lelies zonder klisters worden tegenwoordig nergens, hetzij in spijs, hetzij onder de geneesmiddelen gebruikt want haar krachten zijn nog geheel niet onderzocht en onbekend.

Dan Dioscorides schrijft dat de wortel van Hemerocallis gestampt en te drinken gegeven of met honing en wol tot een pessarium bereidt en van onder gezet het bloed en de waterachtigheid af leiden en uit de baarmoeder trekken kan.

Hij schrijft ook dat de bladeren van de Hemerocallis gestampt en op de borsten van de vrouwen gelegd die ontsteking er van die na het baren gekomen is verzoeten en verzachten kan, insgelijks ook de verhitting en ontsteking die aan de ogen komen op dezelfde manier er op gedaan.

Bovendien verhaalt hij dat de wortels en de bladeren zeer geschikt en nuttig zijn om de verbranding te genezen door het er buiten op te leggen.

BIJVOEGING.

In alle hoven van Oostenrijk en Hoogduitsland vindt men de Hemerocallis met bleek purperen of roodoranje bloemen overvloedig genoeg, dan die soort van Hemerocallis die gele welriekende bloemen voortbrengt die ook niet zo gauw vergaat, maar lang overblijft zonder te verflensen is van Clusius met zeer grote menigte gevonden geweest in sommige vochtige broekachtige weiden van Hongarije, niet ver van de zeer sterke stad en vesting Nemethwywar genoemd die daar op het eind van mei en in het begin van juni haar bloemen voortbrengt die nochtans van de gewone man bijna veracht of immers niet bekend waren. Ze noemen het aldaar zeöd liliom en in Kroatië illyan zwet.

Hemerocallis met witte bloemen wordt in het landschap Kroatië in het wild groeiend gevonden.

Lobel, als Dodonaeus genoeg te kennen geeft, houdt dit gewas voor een medesoort van affodil en daarom noemt hij de eerste soort met gele bloemen gele lelieaffodil, in het Latijn Liriosphodelus luteus, liliflorus omdat ze van wortels op de affodil en van maaksel op de bloemen van lelie lijkt. De andere soort met roodachtige of oranje bloemen noemt hij rode oranje lelieaffodil, in het Latijn Liriosphodelus phoeniceus. (andere zeggen Lirasphodelus puniceus) De eerste beschrijft hij aldus: ‘lelieaffodil met gele bloemen heeft kleinere wortel dan die van de Filipendula of witte affodil met een steel van omtrent zestig cm hoog of hoger en de bladeren die vast aan de wortels overeind staan en die van prei gelijk, het uiterste van de steel is in scheuten gedeeld die drie of vier leliebloemen voortbrengen die bleek goudgeel zijn waarna kantachtige hauwtjes volgen met helder, zwart en langwerpig zaad dat kleiner is dan dat van pioen wijfje. De apothekers van Venetie noemen deze soms giglio giallo, dat is gele lelie en sommige affodilla giallo, dat is gele affodil’. De andere wordt van hem zo beschreven: ‘lelieaffodil met roodoranje bloemen heeft rode bloemen vanuit het gele en de bladeren die van de prei gelijk, maar steviger en breder dan die van de witte affodil of gele lelieaffodil en boven niet zo scherp. De steel is ook rond, haarachtig en soms honderd twintig of honderd vijftig cm hoog en aan het opperste er van groeien gestreepte bloemen die op lelie lijken en zo groot als de rode lelie. De wortel is knobbelachtig en langwerpig rond als die van de kleine gele affodil. Sommige hebben het Ephemeris Hemerocallis genoemd omdat de bloem gauw vergaat die ze niet langer dan alleen sommige uren behoudt. Daarom is de naam daglelie en lelie van een dag niet ongeschikt.

Andere noemen deze lelie Arundinaceum omdat ze rietachtige bladeren heeft en andere zeggen dat Bellonius er van spreekt als hij zegt dat in Turkije een soort van rode lelie zeer algemeen is met bladeren als die van het riet en wortels als die van het gras, maar dikker.

De naam Hemerocallis wordt van sommige aan de Martagons gegeven, van Matthiolus is de lelie van Constantinopel Hemerocallis altera genoemd. Clusius zegt dat de Corona Imperialis met de Hemerocallis Dioscoridis goed overeen komt. Hij noemt de zeenarcis Hemerocallis Valentina die lange tijd voor het Pancratium gehouden is geweest.

Hemerocallis Athenaei aut Cratini is in deze tijden noch heel onbekend.

Die met saffraangele bloemen riekt nimmermeer goed, dan de gele is zeer goed van reuk. Ze kunnen de koude lucht genoeg verdragen.

Dit gewas brengt soms ettelijke spruitjes voor aan het opperste van de steel en als die in de aarde gestoken worden krijgen ze in korte tijd wortels en vermenigvuldigen zichzelf en gaan bloeien.

Liliago van Valerius Cordus verschilt van dit gewas en heeft geen knobbelachtige wortel, anders is ze van haar uiterste gedaante de affodil gelijk. Sommige houden het voor het Phalangium. De ongeleerde kruidbeminnaars en apothekers nemen de wortels daarvan in plaats van die van de echte Ruscus of stekende palm, maar dat met grote dwaling die geenszins toe te laten is. Dan daarvan hebben we in het bijvoegsel van Phalangium uitvoeriger gesproken.