Acidanthera

Van dit geslacht zijn 20 soorten bekend. Ze worden nu geplaatst onder Gladiolus, zie daar, en ook wel onder Poinciana.

De bloemen van deze soorten zijn tweezijdig symmetrisch en vormen zo elkaars spiegelbeeld. Ze bezitten een gelijkzijdige driehoek, de buitenste bloembladen zijn groter dan de binnenste en vlak uitgespreid.

De hoogte is 60-80cm.

Het blad is smal en zwaardvormig.

.In bloeiwijze lijken ze op de gladiool, maar ze bloeien wel later, van augustus tot eind september. Een aar geeft 4-11 bloemen waarvan steeds 1-2 bloemen tegelijk in bloei komen met een doorsnede van 10cm en een aangename geur.

Iridacea, irisfamilie.

Gladiolus callianthus, (Marais) Curtis. (met mooie bloemen) (Acidanthera bicolor, Hochst.) is de oorspronkelijke in cultuur genomen soort.

Het is de bekende tweekleurige bloem; de basiskleur is roomwit met een purperen vlek aan de voet van de bloembladen. De geurende bloemen (vier tot zes per plant) staan op een stengel van 60cm hoogte in augustus. Komt uit Madagaskar.

Vormen.

Gladiolus murielae Hoog. (Acanthus murielae, Gladiolus callianthus “Murielae’ Is door de Fa. Van Tubergen later ingevoerd vanuit Ethiopië, het Ogaden district. Deze is wat groter en ontwikkelt stengels tot een meter hoogte. Welriekende bloemen met vrijwel zwarte basisvlekken.

Uit de kruising van de twee genoemde bloemen is de cv. ‘Tubergi’ ontstaan. Hieruit is een selectie gewonnen in 1596, ‘Zwanenbrg, naar de kwekerij van Tubergen. Uit murielae x Gladiolus is Gladanthera ontstaan, de welriekende gladiool. Dit werd gedaan door Mrs. J. Wright uit Nieuw-Zeeland in 1955.

Naam, etymologie.

Acidanthera komt van Grieks akis: een punt, en anthera: een helmknop, het is een verwijzing naar de gehoornde helmknoppen.

Deze Abessijnse- of stergladiool is een nieuwkomer. In Engeland kwam de eerste pas in 1930 aan vanuit Afrika, het Somali land en Eritrea, vandaar de naam Abessijnse gladiool, Engels Ethiopian gladioli, Franse le glaeul d’abyssinie, Sterngladiole of Acidanthere van de Duitsers. Engelse peacock orchid.

Planten.

Dit geslacht moet net zo geplant en behandeld worden als de grootbloemige gladiolen.

De vorm is veel sterker en groeit met eenzelfde behandeling als de gladiolen. Deze plant is gemakkelijk te vermeerderen door de vele kralen, bijbollen, die er gevormd worden. Zo blijven er ook veel op het veld achter. Ze geven echter geen opslag omdat ze in de winter bevriezen. Na twee jaar kunnen de kralen bloeibare planten opleveren. De knolletjes zijn wat afgeplat en maar een paar cm. groot. Bij het opschonen in de herfst moet je de oude wortels niet verwijderen. Plant de bolletjes in april dan bloeien ze in augustus. Geadviseerd wordt om ze in groepen te planten naast een Liatris spicata, een blauwe Geranium en rode Monarda voor een opwindend effect.

Uit de knol, die tijdens de groeit bewaard blijft, ontspruiten de bloemstengel en de zwaardvormige bladeren. Acidanthera wordt in hoofdzaak gebruikt voor tuinbeplanting. De plantdiepte is 5cm, en dient half april geplant te worden.

Zie verder: volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl, en: volkoomen.nl