Elaphomyces

uit www.societe-mycologique-poitou.org

Vruchtenlichamen groot, knolvormig en onder de grond.

Elaphomycetaceae.

Elaphomyces cervinus Schltd. (hert) (Elaphomyces granulatus, Fr. )(korrelig) heeft een oranjegeel bolrond vruchtenlichaam dat bezet is met korrelige wratten.

De bol is 2-4cm groot en zit onder de grond, aanvankelijk met gele myceliumdraden omgeven.

Inwendig is de vrucht bruinzwart en week.

Wordt in het voorjaar gevonden in eiken en dennenbossen en vooral in de bergen. Is niet eetbaar.

Naam, etymologie.

(Dodonaeus) (a) ‘Hertzwammen groeien meest op plaatsen daar de herten veel komen en zijn buiten bruin, aardkleurig en zo groot als een gewone kaatsbal, wat bultig en oneffen, het vlees is witachtig en binnen vol heel bruin zwartsel. In het Latijn heten ze Tubera cervina, in het Hoogduits eigenlijk Hirtz-brunst, in onze taal ook wel hertsspongien of hirten-spongien en Cervi boletus in het Latijn.’

Elaphomyces, Grieks elaphos: hert, mykes: paddenstoel. Korrelige hertentruffel.

Naar Theophrastus en Matthiola komt de zwam voort door het op de grond vallende zaad van herten. Deze zwam zit onder de grond. Het is de hertenzwam of hertentruffel, Duits Hirschbrunst en Kuhbrunst, Hirschtruffel, Bullenloper, Bullenlust, Bullkugeln, Bullnaten, Engels deer balls, hartճ truffles en Lycoperdon nuts.

(b) Uit het speelse van de boze ontstaat deze zwam. Daarom heet het in Duitsland wel Hexenpilzer, ook Bockpulver, Erdnuss.

Gebruik.

Zo was het gebruik vroeger. (Dodonaeus) ‘Daar de hertenzwammen worden in Bohemen gebruikt om de lust en macht tot bijslapen te vermeerderen omtrent het gewicht van een kroon of anderhalf met wijn tegelijk gedronken. Men zegt ook dat deze de voedsters veel melk laat krijgen. Deze herten sponzen zijn zo koud van aard dat ze de vissen laten sterven als ze in het water geworpen worden en de mensen zelf ook grote schade doen, nochtans zijn er sommige die ze kauwen en leggen ze op de steken of beten van de spinnen en van allerlei kwaad gedrocht en op enige heet gebrek van het lijf gelegd trekken ze de hitte eruit en laten de gezwellen zinken. Nuchter gegeten genezen ze het slecht zien en helpen diegene die van gaan of van andere arbeid vermoeid zijn. De vrouwen die van kind niet verlossen kunnen nemen er zoveel tegelijk van als een erwt groot is en kauwen de helft en leggen de andere helft op de navel en ze zullen gemakkelijk baren, zo men zegt. Maar die noch lang te gaan hebben moeten ze niet gebruiken want ze zouden hun kind kwijt worden en zelfs in stervensnood komen.

Zie verder: volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/ en: volkoomen.nl