Cymbopogon

Een geslacht van 55 grassoorten die inlands zijn in warme en tropische gebieden van de Oude Wereld en Oceania.

Het zijn grote meerjarige grassen.

Hiertoe behoren lemon grass, lemongrass, barbed wire grass, silky heads, citronella grass of fever grass en vele anderen.

Poaceae, grassen, Sorgum klasse of Andropogonea.

=Cymbopogon citratus, Stapf. (citroenachtig) (Andropogon citratus, D.C) is er alleen nog in gecultiveerde vorm. De oorsprong is onbekend, mogelijk Maleisië.

Wordt in Indonesië als sereh dapoer op inheemse erven aangeplant. De bevolking gebruikt de bladeren die bij kneuzing naar citroenen ruiken als keukenkruid en geneesmiddel.

Lemon gras wordt veel in Azië gebruikt en de Caribbean bij het koken. Het heeft een citroengeur en kan gedroogd en verpoederd worden of vers gebruikt. De stengel zelf is te hard om te eten, wel het binnenste gedeelte, het kan echter fijn gesneden worden en aan recepten toegevoegd.

Het West Indische lemongras is afkomstig uit de gebieden bij Maleisië. Deze is niet geschikt om te koken, verder is het gebruik hetzelfde als bij Cymbopogon flexuosus.

Bij destillatie leveren ze de West-Indische lemongrasolie, die slecht oplost in alcohol en daarom grotendeels verdrongen is door de goed oplosbare Oost-Indische lemongrasolie. Die wordt gewonnen uit het blad. Het wordt vaak als stengel verkocht. Van zijn bladeren wordt een thee gemaakt die goed is voor de maag, antidepressant en als stemming verbeteraar.

Naam.

Lemongras, citroengras of siri-oil-plant, Indonesische naam is serai, In Nederland meestal sereh. Engels lemon grass, Duits Zitronengras, Lemongras, Citronella of Sereh.

Uit www.amazon.com

Cymbopogon flexuosus, Nees (bochtig) (Andropogon flexuosus, Stapf.) het uit India afkomstige Malabargras.

East-Indian lemon grass, Duits Ostindische Zitronengras is Cymbopogon flexuosus die ook Cochin grass of Malabar grass genoemd wordt en inlands is in Cambodja, Indië, Sri Lanka, Burma en Thailand.

Uit www.plantpower.ca

Cymbopogon martinii, Stapf. var. motia, Burk (Andropogon martini, Roxb.)

Palmarosa is een andere soort die ook in de parfumindustrie gebruikt wordt. Het is een meerjarig gras dat met bossen groeit en 150cm hoog komt met fijnere bladeren en smalle bolachtige basis dan de voorgaande. De bladeren en bloemtoppen bevatten een zoete geurende olie die gebruikt wordt voor de productie van geraniol. Het wordt ook gedistilleerd in palmarosa olie en gebruikt in aromatherapie vanwege zijn kalmerende effecten en helt tegen nerveuze aandoeningen en stres.

Het levert de Turkse geranium- of palmarosa olie. Engelse roosa, roussa gras, rosha grass en Indian geranium, Duits Palmarosal.

Uit www.plantpower.ca

Cymbopogon nardus Rendle. (Nardus) (Andropogon nardus, Stapf.) Andropogon aromaticus (geurend)

Deze lijkt op citratus en flexuosus, wordt een 2m groot en heeft rode basisstengels.

Uit de bladeren van deze in zuidoost Azië voorkomende nardusplant wordt een vluchtige olie gewonnen, de citroenolie.

Een gewoon gras van N.W. en Centraal India, de bladeren zijn zeer geurend en als ze verwond worden geuren en smaken ze als gember. Vee is er dol op maar hun vlees en melk en boter gaan ervan geuren. De cultuur is afkomstig uit Ceylon, Sri Lanka. Men onderscheidt daar twee groepen rassen. De eerste stelt hogere eisen aan de grond en onderhoud dan de ander, maar geeft een betere olie. Op Ceylon domineert de mindere lenabatu, op Java de maha pengiri. De Java olie is daardoor veel beter van kwaliteit dan de Sri Lankaans.

Deze soorten worden gebruikt voor de productie van citronellaolie dat in zepen gebruikt worden, om vliegen en muskieten weg te houden, werken antiseptisch, als insectenverstuivers en kaarsen, aromatherapie die beroemd is in Bintan, Indonesië. Verder in thee en als geurmaker.

Het zou volgens sommigen de kalmoes geweest zijn van de Bijbel. Zie Acorus en Swertia.

(Dodonaeus) ‘Sommige willen voor de Calamus het Schoenanthum gebruiken en misschien omdat men tussen de halmen van Schoenanthus de voor vermelde kleine rietjes vindt die Lobel voor de echte Calamus aromaticus houdt.’

Naam.

Het is het citronellagras dat op Java sereh wangi genoemd wordt Citroengras, Melisse indicum, Engelse Ceylon citronella. ginger grass oil plant, citronella grass, Indian geranium, nardus, nard grass, mana grass.

Uit Matthiola.

Cymbopogon schoenanthus, Spreng. (Andropogon schoenanthus, L). (biesachtig) uit India, is beschreven in 1786.

Het is een lang levend gras waarvan de wortels diep in de zanderige ondergrond liggen.

De plant vormt grote pollen met 30-120 cm lange stengels. Heeft bladeren, net als de anderen, van 100 tot 150cm lang.

De pluimvormige bloeiwijze bestaat uit talrijke zijassen met bloemen van dezelfde orde.

Komt voor op iets vochtiger plekken tussen de zandduinen in de Sahara en op het Arabisch schiereiland.

Het is verwant aan het citroengras en bevat ook aromatische olie.

Naam, etymologie.

(Dodonaeus) (a) ‘Het wordt meest kemels-hoy, kemels-stroo of kemels-voeder genoemd, in het Frans pasture de chameauծ

Kameelhooi, Duitse Cameleshov, Kameelheu of –stroh, Engelse camel’s hay, grass.

Dodonaeus (b) ԇewoonlijk noemt men heet squinanthum en in het Latijn Schoenanthum, maar eigenlijk Juncus odoratus, dat is welriekende bies, in het Grieks Schoenos aromaticos of Schoenu anthos, in het Engels en in de apotheken en in het Italiaans squinanthun, is het beste onder alle biezen en is Schoenanthos genoemd naar de bijzondere roosachtige reuk van zijn bloemen. Het groeit in Afrika veel waar de kamelen de topjes ervan zeer graag eten.’ Lobel; ‘kamelenhooi, Schoenanthum. Juncus odoratus Σχοινς αρωματιχος. In Engels en in de apotheken en in Italiaans Squinanthum.’

Duitse Wohlriechende Binse. Engels squinant of sweet rush geranium grass, palmrosa, lemongrass.

Dodonaeus; ‘In het Hoogduits Candisch heuw.’

Duits candisch Heu.

Dodonaeus (d) ‘Deze welriekende bies zou met recht Juncus Arabicus mogen heten, want (als Garcias ab Orta te kennen geeft) ze groeit meest in Arabië. Ze heet daar sachbar of haxis cachule, dat is waskruid, of herba lotoria, adhar, adcher en adhecarum (maar de bloem heet foca) in Perzië alaf, in Indien heet ze kruid van mazeata, kaf van Mecha of kemelsvoer, dat is herba mazcatensis, palea de Mecha en pastus camelorum of, als andere schrijven, pabulum camelorum.. Ze is het beste, zegt Dioscorides, als ze uit Nabathea gebracht is, dan volgt die van Arabië en daarna die van Babylonië, de ergste komt uit Afrika. Hij verkiest diegene die tussen de handen gewreven ruikt als een roos en noemt die Schinos (zoals de mastiekboom) maar Celsus noemt het Juncus rotundus’.

(e) In het Engels ook namur of nemaur, spikenard oil-plant, lemon grass of palmorosa oil plant.

Gebruik.

Het gebruik was vroeger zo (141, Dodonaeus) ‘het bezwaart het hoofd, trekt wat tezamen en het breekt, verteert en opent de luchtgaten van de aderen. De bloem is goed met drank of spijs genoten of anders alleen ingenomen diegene die bloed spuwen en ook tegen de pijn van de maag, longen, lever en nieren en wordt ook gemengd onder de preservatieven, dat zijn dingen die men tegen de pest en besmettelijke ziekten op voorraad plag te bereiden en te bewaren. De wortel is meer tezamen trekkend en daarom wordt daarvan een vierendeel lood met zoveel peper sommige dagenlang ingegeven tegen het walgen van de maag, de waterzuchtige en die de stuipen hebben.’

Uit; https://nl.pinterest.com/pin/390405861420636855/

Cymbopogon winterianus. (naar A. W. Winter)Deze lijkt veel op Cymbopogon nardus en deze twee soorten zijn wel eens behandeld als verschillende vormen van een soort en deze als Cymbopogon nardus var. mahapengiri, en de nardus als Cymbopogon nardus var. lenabatu.

Stevige aromatische en altijdgroene meerjarige die bossen vormt met vele opgaande halmen die uit een korte rizoom komen.

De halmen kunnen 2.5m hoog worden. Deze vorm levert twee keer zoveel olie als nardus en van betere kwaliteit.

Komt uit Borneo, Java, Sumatra.

Citronella grass.

Planten.

Vermeerderen door zaaien op 12 graden.

Zie verder: volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/ en: volkoomen.nl