Glebionis

Naam, etymologie.

Glebionis, van gleba; ae, la glebe, grond, gecultiveerd land, naar zijn vroegere overvloed langs de kanten van de velden.

Een diverse groep van kruidachtige en half struikachtige planten van 50-150cm met typische witte, roze of gele en enkele bloemen en diep gelobde bladeren. De meer belangrijke groepen zijn in cultuur verbeterd in vorm en kleur.

Het zijn n- of meerjarige.

Mogelijk komt dit geslacht met 30 soorten voor in gematigde zone, waarvan de meeste in de oude wereld, Azië en N. Europa.

Margriet en chrysant behoren tegenwoordig tot een andere groep, Leucanthemum en Dendranthema, die is echter teruggeplaatst. Andere geslachten worden weer in een andere groep geplaatst als Argyranthemum, de struikmargriet, verder in Glebionis, Leucanthemopsis, Rhodanthemum en Tanacetum.

Asteracea, Helenium klasse.

Uit. www.123rf.com

= Glebionis coronaria Cass, ex Spach. (krans of kroon) (Leucanthemum coronarium L.) Het blad is dubbel veerdelig.

De gele of groenachtige schijf wordt omzoomd met lichtgele of witte lintbloempjes.

De zomerchrysant of gekroonde ganzenbloem, is een eenjarige waarvan gevulde vormen worden gekweekt.

De hoogte is ongeveer 125.

Een goede snijbloem in de kleuren wit, crème en geel.

Uit het M. Zeegebied is beschreven in 1629.

Naam.

De gekroonde ganzenbloem heet in Frans chrysanthe des jardins in het Engels garland-chrysanthemum, crown-daisy en Sicilian chrysanthemum, edible chrysanthemum, gebruikt als bladgroente, in Duits Kretische Goldblume of gelbe Margerite.

1.

=Glebionis carinata (Schousb.) Tzvelev (kielvormig, de omwindselbladen) (=Ismelia carinata) (Chrysanthemum carinatum, Sch.) (Chrysanthemum tricolor)

Het donkere hart wordt omgeven door ronde stralen die vaak heldergeel zijn. Later gaat die kleur met een scherpe afscheiding over in rood, geelwit of oranje en soms zelfs nog een keer in kleur. Zo verschijnen er 3 kleuren in een bloem.

Tot een meter hoge en vrolijke plant die bloeit in juli en gaat door tot september.

Dit is een eenjarige plant die afkomstig is uit het warme Afrika, Marokko en werd in 1798 in Engeland gentroduceerd. Tricoloured ox eye daisy, annual chrysanthemum.

Vormen.

In 1858 verscheen schaduwen van rood in de bloemblaadjes in een lijn van F.K. Burridge te Colchester en werd bekend als Chrysanthemum burridgeanum. Dit is een selectie van 50-75cm hoog. Behalve enkelbloemige bestaan er ook gevuldbloemige in het zogenaamde regenboogmengsel. Hiervan is vooral’’Dunettii,’ erg in trek met een groot percentage van gevuldheid.

3.

=Glebionis segetum (L.) Fourr. (Chrysanthemum segetum, L.) (van de graanakkers) De gele ganzenbloem is een onkruid, segetum betekent van de graanvelden. Toch is het een mooie snijbloem in juni/augustus.

Het gladde en blauwachtige blad is lancet/spatelvormig en grof getand en vrij dik.

Het is een kale eenjarige met stengels die zelden vertakken. De hoogte is tot een 75cm.

De gele bloemen zijn alleenstaand en eindstandig. Bij sommige cv. zijn de buisbloemen donkerder. Ook zijn er gevuld bloemige.

Is afkomstig van de Griekse eilanden en Klein-Azië.

Vormen.

Hier zijn vele cv’s van die meestal goudgeel van kleur zijn maar met verschillend gekleurde harten.

‘Helios’, straalt groots in goudgeel.

‘Eldorado,’ komt met een donker centrum.

‘Ster uit het Oosten,’ schijnt met een donker hart in lichtgeel.

Naam, etymologie.

(a) Arnica montanum is verwisseld met Chrysanthemum segetum. (Dodonaeus) ‘In deze landen wordt dit gewas gewoonlijk vokelaer genoemd en soms ook geele gansebloemen, de Hoogduitsers noemen het Sant Johans blum en Ganszblum In het Engels heet het golden flour of wild marygold, dat is wilde goudsbloem, sommige noemen dat in het Nederduits hondsroos, welke naam van de Griekse Cynanthemis gemaakt schijnt te wezen.’

Wilde goudsbloem, gele ganzenbloem, de vriend van de korenbloem en klaproos, Frans chrysantheme des moissons; van korenoogst, marguerite jaune; geel, zie de Duitse Goldblume en Engelse naam corn-, field of wild marygold, golden of yellow cornflower, golds, goldins of yellowby. Gold is iedereen gold, de goudsbloem had ook die naam, door de geneeskrachtige werking werd dit de marygold (goudsbloem) Dit in tegenstelling tot het gewone gold, de ‘yelwe golds’in Chaucer’s Knight Tale. Het verhaal van goud gaat veel verder het rolt door tot de 14^de eeuw en daar krijgen pachters het bevel dit te rooien: quandam herbam vocatum gold’, ‘een zekere plant die goud genoemd wordt.’ Oude namen zijn golding en goul. De oude gool ridings in Schotland waren ingesteld om dit gool te laten verwijderen. Dit zou ingesteld zijn door de vicekanselier van Henry VI met een bevel om hen te straffen die de ‘barr-gulds ‘niet uit het koren haalde. Ook in Denemarken was er zo’n wet. Angelsaksische plaatsnamen zijn er naar genoemd als Goldhanger in Essex, Golding in Shropshire, Goldor in Oxford, Goltho in Lincolnshire of Gowdall in West Riding Segetum of gold wordt de plant in het Engels genoemd. Elke boer was wel bekend met de mooie gele bloemen die een van de ergste onkruiden was. Het is ook de Gelbe Wocher-, Woker- Wauker- Wucherblume, Quaablaume, Quadeblomen of de Bose Blume en een schadelijk akkeronkruid was die verdelgd moest worden, zo schadelijk dat zijn verwijderen door geldstraffen afgedwongen werd, Frans souci des champs; zorgen van het veld.

Dodonaeus(b) 'De Grieken noemen het naar de goudblinkende kleur van de bloemen Chrysanthemon. (bij hun voor Arnica) Bij sommige kruidbeschrijvers is dit gewas tegenwoordig bekend met de naam Chrysanthemum segetum, dat is gouden bloem die onder het koren groeitծ Chrysanthemum is van een Grieks woord afgeleid, chrysos: goud, anthemon: een bloem, letterlijk betekent het goudbloemen. De naam werd eerst gebruikt voor C. segetum, maar Linnaeus maakte er de geslachtsnaam van die in de spraaktaal al was ingeburgerd voor de Chinese chrysanten. De Italianen noemen het crisantemo. Duits Goldblum.

Verder bigold, boodle, buddle, gill gowan, gule gowan, zie Calendula,

Zie verder: volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/ en: volkoomen.nl