Hebe

Uit A. Gand.

Hebe behoorde vroeger tot het geslacht Veronica. Veronica is geheel kruidachtig terwijl Hebe houtachtige vormen heeft. Sommigen plaatsen het geslacht nu weer echter in Veronica.

Deze plantjes stammen vrijwel allemaal met een enkele uitzondering uit Nieuw‑Zeeland waarvan velen mooie sierstruikjes zijn. In N. Zeeland zijn ze een bekende kleur in de flora.

Scrophulariaceae, helmkruidfamilie.

Het geslacht bestaat uit meer dan 90 soorten die vrijwel allen onderverdeeld kunnen worden in verschillende vormen.

Ze zijn ook verbazend vanwege hun groeivormen. Sommigen zijn bomen en anderen struiken, opgaand of liggend, balachtige- of spreidend.

Dicht met blad bedekt of met bladeren die gereduceerd zijn tot fijne naalden zodat die op een cipres lijken. Gewoonlijk zijn de bladeren helder groen en soms wat glanzend, maar in sommige soorten, een teken van hardheid, zijn ze van een aangename blauwe kleur.

Ook de bloemen verschillen aanzienlijk. Die kunnen in kleine hoofdjes voorkomen of in trossen van verschillende lengtes. De meest gewone kleur is wit, maar rood, lila, violet en blauw zijn er ook.

De eerste hybriden werden in 1848 gekweekt door Isaac Henderson-Henry. Die gebruikte Hebe salicifolia, (wilgbladig) Hebe elliptica (elliptisch) =Hebe speciosa, (opvallend of fraai) met het bloed van de laatste meestal als overheersend. Zijn werk werd door anderen opgevolgd.

Naam, etymologie.

Hebe, Grieks hebe: jeugd of kracht van jeugd. In de Griekse mythologie personificatie van de jeugd als godin.

Hebe was de godin van de eeuwige jeugd, de tafeldienares van de goden die de verjongende nectar inschonk op hun feesten. Zo schenkt ze ook vreugde in de tuin, door ze te snoeien behouden ze hun frisse jeugdvorm.

Hebe, de dochter van Zeus en Hera (Romeinse Jupiter en Juno). Sommigen zeggen dat ze alleen maar de dochter van Hera was, het verhaal gaat dat Hera het kind ontving nadat ze sla had gegeten. Hebe, de altijd mooie, de altijd jonge, werd tot de godin van jeugd en tafeldienares van de goden. Arme Hebe. De eer vloeide al gauw weg. Het gebeurde dat ze nectar inschonk tijdens een groot festival. Tussen de regels lees je dat het angstige meisje van de nectar proefde voordat ze die schonk aan Jupiter, ongewoon aan de sterke hemelse drank van de Olympus viel ze neer in een onwelvoeglijke houding, Ze werd direct ontslagen. De goden waren niet lang zonder drank. De baan werd aangeboden aan Ganymedes. Juno herstelde haar in haar eer, ze mocht de pauwen van haar wagen inspannen. Een nederige taak, maar in haar omstandigheden welkom. Het verhaal eindigt gelukkig, Hebe trouwt met Hercules en krijgt twee zoons. Ze wordt evenwel nog steeds afgebeeld als jonge maagd, bekroond met bloemen en diverse versierselen. Haar plant, zoals we mogen verwachten, is een zachte struik waaraan de bladeren en bloemen stevig zijn bevestigd.

Duitse Neuseelandischer Ehrenpreis, Neuseelndische Strauch-Veronika, Nieuw Zeelandse ereprijs of altijdgroene Veronica.

De in ons land geteelde soorten kunnen in twee groepen verdeeld worden. De eerste groep omvat de grootbloemige met grof blad die mooie sierstruiken vormen. De tweede groep heeft fijne en soms schubbige blaadjes als een heide- of cipresstruikje waarvan de bloei eigenlijk niet eens zo belangrijk is.

De eerste groep is jammer genoeg buiten vrijwel niet te kweken. De meeste zijn echte herfstbloeiers zodat die in potten buiten gekweekt kunnen worden. Ze sprankelen in de kleuren van roze naar rood via lilaroze naar lavendelblauw tot diep blauw en wit.

De winterharde, uitkijken voor de vernietigende, verschralende en verschroeiende oostenwinden, zijn geschikt voor heidetuinen en borders.

Sommige zijn tegen de herfst opvallend door hun bloeiwijze. De meeste hiervan zijn afkomstig uit de Alpine streken van N. Zeeland.

Uit J. Lindley.

= Hebe x andersonii, Cockayne. (J. Anderson uit Maryfield bij Edinburgh, Schotland die deze kruising tot stand bracht in 1848) is een kamerplant = kruising van salicifolia x speciosa.

Glanzend donker groene, gegolfde bladeren.

Licht violet/blauwe bloemen staan in trossen van juli tot oktober.

Sterke, groenblijvend heestertje van een meter hoog.

Er zijn ook rassen met violet/blauwe tot witte bloemen en ook met bont gekleurde bladeren, ‘Variegata,’ Er zijn vele hybriden van.

Struikveronica, Strauchveronicia.

Uit; https://nl.pinterest.com/pin/209769295120742926/

Hebe albicans Cockayne. (wit wordend) Een plantje van 30-60cm hoog.

Eindstandige bloemtrossen van 3-6cm met witte bloempjes in juni-augustus.

Grijsgroen eivormig blad van 1.5-3cm lang en 8-15mm breed.

Jonge scheuten zijn roodachtig, wintergroen, niet vorstbestendig, -10, bedekken.

Uit www.hebesoc.org

Hebe odora (Hook. f.) Cockayne (geurend) (Hebe anomala, Cock (ongelijk, van de gewone vorm afwijkend) Hebe buxifolia, (Buxus-achtig blad)

Bladeren staan dakpansgewijze en zijn dik en leerachtig, kort gesteeld en breed omgekeerd eivormig, stomp en glanzend donkergroen met wat hartvormige voet, ‘Buxusachtige’ blaadjes.

Opstaand struikje met stijf opstaande en dicht bebladerde twijgen.

Ca 2cm lange trosjes met blauwachtig/witte bloempjes komen in de oksels van de bovenste bladeren die 6-8mm in doorsnede zijn, bloembuis is ongeveer even lang als de kelk in juni/augustus.

Langwerpige en stompe vruchtjes zijn samengedrukt en meestal tweemaal zo lang als de kelk

Overleeft het de winter? Een kans is er als het goed toegedekt wordt.

Uit N. Zeeland wordt 30-80cm hoog.

Boxleaf hebe.

Uit www.hebesoc.org

Hebe brachysiphon, Summerh. (korte buis) Kort gesteelde bladeren zijn leerachtig, elliptische en spits, gaafrandig, de voet smal toelopend en glanzend donkergroen, 2.5cm lang.

Opstaande en brede, dichte struik met ronde twijgen die dicht bezet zijn met 4 rijen bladeren Eindstandige, 3-8cm lange trosjes van talrijke kleine witte bloempjes, bloembuis is ongeveer tweemaal zo lang als de kelkbladeren in juni/augustus.

Elliptische vruchtjes zijn spits en 5mm lang, twee maal zo lang als de kelkbladeren.

Uit N. Zeeland, wordt 30-90cm hoog.

Uit Curtis botanical magazine.

Hebe cupressoides, Cockayne & Allan (cipresachtig) Twijgen staan uitgespreid, zijn groen en rond, fijn behaard, dicht bezet met kruisgewijs geplaatste, schubvormige blaadjes als bij Cupressus, langwerpig, stomp, kaal tot fijn gewimperd, tegen de twijgen aangedrukt en tamelijk ver uit elkaar staande, de voet van de bladeren is telkens met die van het tegenovergestelde blad vergroeid, bladeren van jonge planten zijn smal langwerpig tot lang spatelvormig en spits.

Korte, eindstandige trosjes van 3-8, kleine bleek paarse tot witte bloempjes met zeer korte bloembuis in juni/augustus.

Smal omgekeerd/eivormige vruchtjes die ongeveer tweemaal zo lang zijn als de kelk.

Opgaand, bolronde en sterk vertakte struik die breed uitgroeit.

Uit N. Zeeland, wordt 20-40cm hoog.

Uit Curtis botanical magazine.

Hebe hectorii, Cockayne & Allan. (Botanist en onderzoeker uit Nieuw-Zeeland, James Hector) Bladeren zijn plat tegen de twijg aangedrukt, schubvormig en breed langwerpig/rond en dik, leerachtig en stomp, glanzend donkergroen, 2-4mm lang en breder dan lang, randen van de jonge blaadjes zijn gewimperd, de voet van de bladeren telkens met die van het tegenoverstaande blad vergroeid.

Sterk vertakte struik met stijf opstaande, ronde en geheel met blaadjes bedekte twijgen.

Kleine okselstandige en eindstandige trosjes van kleine witte bloempjes met een bloembuis die even lang is als de kelk in juni/augustus.

Langwerpig vruchtjes zijn stomp en langer dan de kelk.

Uit N. Zeeland, wordt 30-60cm hoog.

Uit www.hebesoc.org

Hebe lycopodioides, Cockayne & Allan. (wolfspootachtig) Bladeren zijn dakpansgewijze geplaatst, leerachtig en driehoekig, spits en gekield, de voet met die van het tegenoverstaande blaadje vergroeid, bladeren van jonge planten zijn lijnvormig en meestal afstaand.

Opgaand en sterk vertakt heestertje met stijf opstaande, vierkante twijgen.

Kleine eindstandige trosjes van kleine witte bloempjes met een bloembuis die ongeveer even lang is als de kelk in juni/augustus.

Langwerpige vruchtjes zijn langer dan de kelk.

Uit N. Zeeland, wordt 30-100cm hoog.

Hebe ochracea, Ashwin (okergeel) (Hebe armstrongii) (Nieuw Zeelandse botanisten John Francis Armstrong. 1820-1902 en Joseph Beattie Armstrong, 1850-1926) Een meer vertakte struik, een gouden uitvoering. Opvallend maar sierlijk is zijn vorm. Van boven vormt het een vlak terwijl de twijgjes waaiervormig aan het takje staan.

In de zomer is het overdekt met fijn wit.

Goed winterhard.

Geschikt voor rotstuinen, vaste plantenborders en heidetuinen. Liefst op een wat droge en beschutte plaats.

Uit N. Zeeland wordt ongeveer 50cm hoog en ieder geval veel breder. Is in 1899 beschreven.

Uit Curtis botanical magazine.

=Hebe pinguifolia, Cockayne & Allan (vet bladig) Een blauwtje, met leerachtige en holle blaadjes die een rood randje bezitten.

Bloeit rijk in wit.

Half winterhard.

Is ook een laag struikje uit N. Zeeland van 15‑80cm. Is beschreven in 1870.

Uit www.hebesoc.org

Hebe propinqua, Cockayne & Allan. (soortgelijk) Bladeren staan dicht dakpansgewijze, zijn dik en leerachtig, driehoekig en aan de randen gewimperd, de voet met die van het tegenoverstaande blad vergroeid, bladeren van jonge planten zijn lijnvormig tot spatelvormig.

Bossig en sterk vertakt struikje met uitgespreide twijgen.

Eindstandige trosjes van 4-8 kleine witte bloempjes met smal lancetvormige kelkslippen die stomp en gewimperd zijn in juni/augustus.

Eivormige vruchtjes zijn stomp en samengedrukt, ongeveer twee maal zo lang als de kelk.

Uit N. Zeeland, wordt 30-90cm hoog.

Uit www.hebesoc.org

Hebe salicornioides, Cock. (Salicornia of zeekraal-achtig) Bladeren zijn zeer klein met meestal gewimperde randen, de voet is met die van het tegenoverstaande blaadje vergroeid.

Opgaand en sterk vertakt struikje met stijf opgaande twijgen die rond en bedekt zijn met aanliggende, dakpansgewijze geplaatste bladeren.

Kleine eindstandige trosjes van 4-8 kleine witte bloempjes met langwerpige, stompe kelkslippen waarvan de randen gewimperd zijn in juni/augustus.

Langwerpige vruchtjes zijn stomp en wat samengedrukt, langer dan de kelk.

Uit N. Zeeland, wordt 30-90cm hoog. Whipcord hebe.

Uit www.hebesoc.org

Hebe traversii, Cock. & Allan. (W.Th. L Travers, Nieuw Zeelandse botanicus en ornitholoog, 1819-1903) Kort gesteelde bladeren zijn smal langwerpig, spits en leerachtig, glanzend donkergroen met smal toelopende voet.

Opgaande en brede, dichte heester met ronde twijgen die dicht bezet zijn met 4 rijen bladeren Eindstandige, langwerpige stompe trosjes van kleine witte bloempjes waarvan de bloembuis 2-5 maal langer is dan de kelkbuis, kelkbladeren zijn 1-5mm lang in juni/augustus.

Vruchtjes zijn 3-4 maal langer dan de kelkbladeren.

Uit N. Zeeland, wordt 30-90cm hoog.

Uit www.hebesoc.org

Hebe vernicosa, Cockayne & Allan. (glanzend als vernis) Gesteelde bladeren zijn leerachtig en omgekeerd eivormig, meestal stomp en vlak, 6-15mm lang en 4-9mm breed, de bovenkant zeer glanzend donkergroen, jonge bladeren vaak gewimperd.

Bossige struik met opstaande tot uitgespreide twijgen die bovenaan behaard tot kaal zijn en dicht bebladerd.

Eindstandige kleine trosjes van kleine blauwachtig/witte bloempjes met een kelkbuis die ongeveer even lang is als de kelk in juni/augustus.

Eivormige vruchtjes zijn spits, samengedrukt en ongeveer twee maal langer dan de kelk.

Uit N. Zeeland, wordt 30-90cm hoog.

Var multiflora verschilt door de talrijkere bloemtrosjes.

Planten.

De meeste Hebe’s zijn echter niet geschikt voor onze streken, wel voor kamercultuur. Vooral jonge planten hebben het in de winter moeilijk, bij ouder worden gaat dit beter.

Ze groeien overal, ook aan de kust en kunnen tegen kalk, groeien echter langzaam. Planten op beschutte, warme en niet te zonnige plaats in matig vochtige grond.

Scheuren.

Neem een topstekje in augustus met drie/vijf bladparen, verwijder de onderste bladparen, niet verwonden. Planten in gezeefde turfgrond, aangieten, plastic erover heen en elke dag even controleren op vochtigheid, droogte en schimmels. Laat het plastic er dan een paar uur af zodat het blad wat opdroogt en bedek het dan weer. De luchtvochtigheid is hoog genoeg als het plastic bedekt is met waterdruppeltjes, je kan de plant dan niet zien. De waterdruppeltjes houden ook ultraviolette stralen van de zon tegen, op droge plekken komt de zon er door en verbrandt het gewas. Je kan ook een halvarinebakje nemen, een paar cm. stekgrond erin, (dat is gezeefde potgrond zonder mest) plastic eroverheen en vastbinden met een elastiekje Na enkele weken/maand is het stek geworteld, de plant begint dan te groeien, langzamerhand meer luchten en tenslotte het plastic eraf halen. Licht bemesten. De meeste stek moet in de winter vorstvrij worden gehouden. In buiten brengen na de ijsheiligen, half mei.

Zie verder: http://www.volkoomen.nl/ en : http://volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/