Cerbera

alle 2 uit M. Vogtherr.

Cerbera is een geslacht van 10-15 soorten, altijdgroene kleine bomen of struiken uit tropisch Azi, Australi, Madagaskar, Seychellen en andere eilanden van de Atlantische Oceaan. 3 er van zijn mangroves, Cerbera floribunda, Cerbera manghas en Cerbera odollam.

Bladeren staan afwisselen.

Ze bevatten allen een wit melksap.

Ook is het nauw verwant met Tabernaemontana.

Apocynaceae, maagdenpalmfamilie of hondsdoodgewassen.

=Cerbera manghas L. (mango-achtig) (Tanghinia venenifera, Dupet. (gif vloeiend) (Cerbera tanghin (Tanghin stad in Burkina Faso) ) De mooie geurende wit-roze bloemen produceren later vlezige vruchten van 6‑8cm lengte die eruit zien als groen/purper gevlekte abrikozen.

De vrucht bevat een dik geelgroen en zeer bitter vruchtvlees en een hoendergrote steen, waarin een zeer bittere en reukloze kern zit.

De twijgen en bladeren geven bij verwonding een groen-wit melksap af.

Cerbera of gerechtsboom is een zacht houtige kustboom van 10‑12m.

Uit de Seychellen en andere eilanden tot Frans Polynesië.

Cerbera manghas var. acutisperma Boiteau, (scherpe zaden) Cerbera manghas f. luteola Boiteau. (geelachtig)

Naam, etymologie.

Het geslacht is naar Cerberus genoemd, de onderaardse hellehond die giftig speeksel kwijlt, omdat alle delen giftig zijn. Het bevat cerberin, een stof die elektrische impulsen blokkeert in het lichaam, inclusief de hartslag. Gebruik geen Cerbera hout om er mee te barbecuen of als vuur, zelfs de rook kan giftig zijn. Oordeel- of gerechtsboom, Engelse ordeal tree, Duitse Gerichtsbaum. In Madagaskar werden de zaden in vonnisoordelen gebruikt om koningen en koninginnen te doden. Sea mango. Oude naam was Tanghinia, zo genoemd naar de inlandse naam op Madagaskar.

Gebruik.

De zaden bevatten een verlammend spier- en hartgif dat zonder krampen en pijnen na 10‑20 min. dodelijk is. Het is een van de giftigste planten. Een zaad niet groter dan een amandel is in staat om 20 personen te doden. Veroordeelde misdadigers werden wel gedood doordat ze geprikt werden met een lans die gedipt was in het sap van het zaad.

De boom groeit op Madagaskar en de O. kust van Afrika. De plant werd vanouds voor godsoordelen gebruikt, na de invoering van het Christendom werd dit in 1865 verboden en de boom uitgeroeid.

Cerbera odollam Gaertn. (onaangename lucht) Groeit vooral langs de kust in zoute moerassen. Vooral langs de kust van India waar het ook als haag geteeld wordt.

Als de vrucht nog groen is lijkt het op een kleine mango van 2cm lang en 1.5cm breed. Aan de lucht blootgesteld wordt de inhoud violet, dan donkergrijs en uiteindelijk bruin of zwart.

De plant heeft overal witte latex.

Uit India en andere landen van zuid Azië.

Suicide tree, pong-pong, othalanga, met vele inlandse namen: othalanga maram in de Maleise taal, kattu arali in Tamil famentana, kisopo, samanta of tangena in Madagaskar; pong-pong, buta-buta of nyan in zuidoost Azië.

De zaden bevatten cerberin, een giftige alkaloïde dat nauw verwant is aan digotin van het vingerhoedskruid en verstoren het hartritme wat meestal fataal is. Het is moeilijk in autopsie te vinden en de smaak kan bedekt worden met sterke specerijen. Daarom is het een gewone methode om moord en zelfmoord te plegen in India. Volgens een studie in 2004 kunnen er 537 doden toegeschreven worden aan vergiftiging met cerberin in de 11 jaar tussen 1989 en 1999 alleen al in de Indiase staat Kerala.

De zaden hebben een lange geschiedenis als gif in Madagaskar. Het gif is verantwoordelijk voor de dood van 2% van de bevolking (3000 mensen per jaar, 50,000 per generatie) bij een gelegenheid stierven er 6000 mensen in een enkel oordeel. Het geloof om schuld aan te wijzen was zo sterk bij de inwoners dat alle onschuldige mensen die verdacht werden niet aarzelden om zich aan het gif bloot te stellen, sommige waren zelfs enthousiast om zich aan de test te onderwerpen. Het gebruik van het rituele gif werd in Madagaskar in 1861 verboden door koning Radama, hoewel het nog ergens in ver verwijderde delen in gebruik lijkt te zijn.

De vrucht wordt gebruikt voor bioinsecticides.

Zie verder: volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/ en: volkoomen.nl