Panax

mUit www.health-food-supplement.com

Een geslacht die 11 soorten van stevige, langzaam groeiende meerjarige omvat.

Bladeren staan verspreid, handvormig gelobd of 3-5tallig.

Groen-witte bloemen staan in eindstandige schermen of schermen in die in trossen verenigd, bloemen 5tallig en zelden met 4 kroonbladen, 2-4 stijlen, of 1 stijl en die is aan de top 2delig, vruchtbeginsel 2hokkig.

Vrucht rond of samengedrukt.

Ze hebben allen aromatische, vlezige wortels.

Allen zijn ze inlands in de noordelijke gematigde zone, meestal in Azië en N. Amerika.

Araliaceae, klimopfamilie.

Panax ginseng, C.A. Mey. (gelijk als de mens) De plant groeit eerst op met een stengel waaraan 5 zijbladen zitten. Na vier of 5 jaar komt een tweede stengel met hetzelfde aantal bladeren en na een tien jaar een derde, later een vierde en als het dan begint te groeien komt er een stengel uit het hart. Dit wordt met een Chinees woord vertaald als ‘de honderd voeten’.

Eindstandige bloeiwijze waarna een scharlakenrode vrucht volgt.

Een uitgroeiende struik van 30‑60cm hoog.

Wordt gecultiveerd in Mantsjoerije, Korea, Japan en China. Van de vele soorten is deze uit Mantsjoerije de beste hoewel er vervalsingen zijn met Campanula wortels.

De wortel lijkt op die van de mandraak en heeft een menselijke vorm.

Het is een tovermiddel, een krachtwortel.

Uit P. Good.

Als vervanger werd door de Amerikaanse Chinezen gezocht naar een Amerikaanse ginseng die in 1716 bij Montreal ontdekt werd, =Panax quinquefolius L. (vijfbladig)

Die groeit zuidelijk van de 5 binnenmeren bij de samenkomst van de Mississippi met de Missouri. Deze plant werd door de Chinezen dan ook goed ontvangen, wat mede door de vraag tot geweldige prijsstijgingen leidde, wel tot 700%. Ginseng en vaak met zijn Chinese naam Xipaoshen.

Vernietiging van bos.

Waar deze plant dan ook wild werd gevonden leidde dit tot vernietiging van de struiken en bossen. Pogingen om ze te cultiveren zijn meestal mislukt, deze planten houden van schaduw en humusrijke gronden waar ze dan 3‑4 jaren moeten staan voor ze gerooid kunnen worden. Uit Wisconsin en Minnesota werd halverwege de vorige eeuw veel uitgevoerd, in 1878 was dit 421 395 pond, in 1910 nog 192 406 pond met een waarde van anderhalf miljoen dollar. Toen begon de plant in de wouden drastisch te verminderen en ging men het gewas cultiveren.

Naam, etymologie.

(Dodonaeus);‘Het is iedereen genoeg bekend dat de naam Panax aan vele kruiden toegeschreven plag te worden die elkaar noch van gedaante, noch van krachten gelijk zijn.’

Panax is afgeleid van de Griekse pan: alles en voedsel, en akos: genezing, een panacee, een verwijzing naar zijn stimulerende krachten. Latijn panacee stamt van Grieks panakeia: een plant die alle ziektes geneest, vergelijk Sans­kriet yacas: gezondheid of glory, oud-Iers icc: genezend, iach: gezond, een universele remedie met genezing voor het lichaam, mentale- en sociale ziektes.

Dodonaeus;‘Daar waren verschillende soorten die door de ouders beschreven waren en waarvan men de ‘echte ‘niet kon vinden. Wat men met deze kruiden uitrichten kan blijkt genoeg uit hun naam Panacee, want alle geslachten van Panaces hebben hun naam gekregen als of ze alle ziekten en pijnen verdrijven kunnen. In dit kapittel zullen we een vreemde soort van Panaces beschrijven, hoewel ons nochtans niet zeker bekend is of ze met enige van alle geslachten die de oude kruidbeschrijvers beschreven hebben overeenkomt of niet, dan naar onze goeddunken, lijkt ze op het Panaces van Syrië veel beter dan enige van alle andere wat we met haar beschrijving aantonen zullen en vergelijken die en overwegende het met het Panaces Chironium en meer andere kruiden. Dit kruid komt uit vreemde landen en wordt in Italia en andere hete gewesten in de hoven gezaaid en onderhouden en soms ook in Nederland, want dit gewas is te Antwerpen eerst voortgekomen van ettelijke zaden die onder het sap of de traan van Panaces, dat is bij de Opopanax, gevonden waren van de zeer naarstige apotheker te Antwerpen Pieter Coudenbergh en van hem eerst gezaaid. Dit kruid heb ik met geen betere naam weten te noemen dan met de naam van Panaces peregrinum, dat is vreemd of buitenlands Panaces. Het is zonder twijfel een soort van Panaces als uit de beschrijving en het sap blijk, dan gemerkt dat er vele soorten van Panaces zijn zo staat ons alleen te overwegen voor welke soort van Panaces dit te houden mag wezen. Dat het geen Heraclium Panaces is, noch ook geen Panaces Asclepion is duidelijk genoeg uit de twee voorgaande kapittels en dan moet volgen dat het (zonder twijfel is het een soort van Panaces) of Panaces Chironium is of Panaces Syriacum wat uit de volgende twee beschrijvingen, namelijk van beide die kruiden, van ons aangetoond zal worden. Lobel noemt deze vreemde Panax die van Dodonaeus beschreven is andere Panax van de herboristen van onze tijden, in het Latijn Panax alter recentiorum, Olusatri aut Pastinacea folio.’

Vermoedelijk is naar het zoeken van de Panax ook deze plant bekeken en heeft de krachten ervan gekregen en is ze van toen af als Panax vermeld. De beschrijvingen die later volgden zijn vermoedelijk hierop gebaseerd, hoewel ze niet zonder reden uit verre streken gebracht zal zijn en enige kracht gehad zal hebben.

Het is de Ginseng waar de Chinezen miraculeuze krachten aan toe schrijven.

Het gewas levert de ginsengwortel die qua vorm op een mens lijkt. ‘Ginseng wil zeggen, ‘remblable aՠ homme’ gelijk als de mens, dit naar de gevorkte gedaante van de wortels. Ginseng heet in Chinees Jen shen, huang shen, rnshēn of lu chou. De laatste naam is de moderne naam in de Shang Tang vallei waar ze gekweekt wordt. Jenshen, van jen: een mens, en shen: waarschijn­lijk afbeelding, naar de wortel. Het verschil tussen rnshēn en ginseng komt door de Engelse uitspraak die van de Japanse versie van Chinese karakters verschilt. (de huidige Japanse naam voor die karakters betekent peen, ginseng heet in Japans chosen ninjin, een naam aangenomen uit de laatste dynastie van Korea, Choson) Engels ginseng, Franse naam is panax, Duits Gensang of Ginsing, Italiaans ginseng.

Vroeger geloofde men ook in Europa, waar het door Bourdelin in 1697 bekend werd, aan zijn kracht vanwege de vorm. Het was de Chinese krachtwortel (Hoogduits Kraftwurzel) en levensverlengende wortel (Hoogduits Lebenverlangerungswurzel), de Franse recette d’immortalite, merveille de lյnivers, een esprit de la terre. Met de naam premire des plantes zijn het namen die wijzen die namen op de wonderbare krachten, het verlengde het leven, verjongde, maakte onsterfelijk, sterk en (in de mond gehouden) bestreed het alle vermoeienis, een echt panacee. De 17^deeeuwse missionaris Martini verhaalt: Ҏomen sinicum illi (namelijk ginseng) a figura, divaricatis quippe cruribus hominis fornam refert. (gin porro hominem significat)

Gebruik.

Elk deel van de wortel geeft bijzondere krachten en wordt daarom bij verschillende ziektes gebruikt. Zo zal het bovenste deel oogziektes helen. Het tweede deel algemene zwakte en het derde en vierde deel, de zogenaamde armen en benen, maagziektes en vrouwenkwaaltjes.

De beroemde Chinese artsen hebben er vele boeken over geschreven waarbij ze vrijwel een wonderbaarlijke werking vermoedden. Bij het verzamelen moeten talrijke, op bijgeloof rustende voorschriften, in de gaten gehouden worden. Ze passen er wel voor op, dat bij het rooien de plant niet met ijzer in aanraking komt. De werking wordt dan pas verzekerd als de wortel in de eerste dagen van de tweede, vierde en achtste maand geoogst wordt.

De Ginsengwortel lijkt door broei doorschijnend te worden omdat het dan een barnsteen gele kleur krijgt. Als de bijzondere en op mensen gelijkende wortels gevonden werden moesten ze aan de Keizer geleverd worden, die ze verdeelde als bijzonder waardering aan hoogstaande personen. Zulke menselijke wortels houdt men voor een wonderbaarlijk tovermiddel.

Door de Chinese dokters wordt het kruid onder de naam pentsao als een onfeilbaar geneesmiddel aangewend en zou door zijn vorm stimulerend werken. Tevens is het een universeel middel tegen allerhande ziektes en werd zelfs bij rijke Chinezen, als ze vrijwel op sterven lagen, nog voorgeschreven. Ze heeft de kracht om de stervende nog enige dagen hier te laten. De ginseng zou het leven oneindig verlengen, het is een onsterfelijkheidsmiddel. Zo hoog wordt de ginseng gewaardeerd dat het in andere landen gecultiveerd wordt om naar China geëxporteerd te worden. Want de keizer heeft een claim op alle ginseng die in zijn land ligt en krijgt er het meeste van.

Als schutmiddel werd het tegen boze geesten gebruikt. Elke rijke Chinees droeg dan ook in een ivoren doos een stukje ginseng bij zich als talisman.

Sommigen identificeren de ginseng met de Chinees/Japanse ninsing of ninzi, Ninsangwurzel, Sium ninzi, L., wiens wortel vergelijkbare heilkrachten bezat.

De Chinezen herkennen vijf variëteiten.

De echte ginseng die de milt beïnvloedt. Voor hen is dit een van de belangrijkste organen van het lichaam.

De sha-shen, die de longen activeert. (Adenophoria)

De hsuan-shen die de nieren behandelt. (Scrophularia)

De nou-meng die voor de lever is. (Polygonum bistorta)

Die voor het hart is. (Salvia multiorhiza)

Het zijn verschillende planten voor verschillende ziektes.

Zie verder: volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/ en: volkoomen.nl