Symphoricarpos

Uit J. C. Krauss.

Symphoricarpos. (synoniem Symphoria)

Dit geslacht omvat vrijwel geen tuinplanten. Ze worden alleen gebruikt door plantsoendiensten.

De struiken worden meestal gekweekt vanwege hun vruchten.

Ongeveer 15 soorten komen in dit geslacht voor. Ze groeien in N. Amerika tot Mexico en 1 in W. China. Veel van de Amerikaanse soorten zijn nauw verwant en moeilijk te onderscheiden.

Bladverliezende opgaande of zelden liggende struiken.

Bladeren staan tegenovergesteld, enkelvoudig en gaafrandig, aan de krachtige scheuten vaak bochtig getand of gelobd, vaak laat afvallend.

Bloemen staan aan korte trossen en eind- of okselstandig, soms alleenstaand, klein en regelmatig, aan de binnenkant behaard, vruchtbeginsel 5hokkig, stijl met grote stempel, op of afstaand, 4-5 meeldraden op de kroonbuis ingeplant.

Caprifoliaceae, Kamperfoeliefamilie.

2zadige besvrucht. Een 15 soorten.

De soort in China heeft zwarte vruchten, de overige dragen op een na witte vruchten. Die ene soort is Symphoricarpos orbiculatus met een grote hoeveelheid rode vruchten. Het zijn planten die overal groeien.

1. =Symphoricarpos orbiculatus, Moench. (cirkelvormig) Matglanzende donkergroene bladeren die er zeer lang aan blijven, 2-3.5cm lang en 15-28mm breed, ovaal en nooit gelobd, van onderen iets blauw/groen en behaard.

De fijne roze bloemen staan okselstandig en vormen samen een grote en meestal eindstandige bloeiwijze, kelk is klein en scherp getand, bloemkroon 4-5cm lang, rechte stijl die dicht behaard is en evenals de meeldraden niet boven de kroon uitstekend.

Twijgen zijn aan de top iets bruin gekleurd, later geel/bruin, afschilferend.

Kleine roze vruchten van 4-7mm lang die dicht opeen gehoopt zitten en ook zeer lang aan deze struik blijven.

Lage struiken met overhangende of soms kruipende twijgen die een dichte vertakking of structuur geeft en groeit op tot 1,25m.

Is afkomstig uit N. Amerika Is in 1730 beschreven.

‘Variegatus’ heeft geel gevlekte bladeren.

Naam, etymologie.

Symphoricarpos komt van het Griekse symphoreo: ophopen, en karpos een vrucht, de vrucht is opgehoopt in trossen.

Indian currant of coral berry, ons rode radijsboompje, Duitse Peterstrauch.

Petrisstrauch, St. Peterstruik, St. Peter’ s wort.

Toen Petrus de Heer voor de derde maal verloochend had en bitter wenend langs de deur van het paleis van de Hogepriester naar buiten wankelde, wilde de knechten hem vervolgen. Maar zij vonden hem niet in de buurt, noch in de verte. Een struik die daar groeide had hem opgenomen en hem door zijn twijgen en gebladerte voor de ogen van de spionnen verborgen. Petrus rouwtranen bevochtigden nu de takken van de struik en bleven er als dichte witte paarlen op hangen.

Wonderlijk vast zitten deze Petrustranen. Zij worstelen winter en sneeuw door en beginnen enkel op Witte Donderdag af te vallen. Op Witte Donderdag ontstonden zij en op Witte Donderdag vallen zij af. En als men een van deze bessen plukt en tussen de vingeren plet, hoor je een dof klagend en wenend: ‘Ach!’

De hennen zoeken deze struik en onder hem rusten en woelen ze het liefst. Maar soms, in een keer, vliegt de haan hoog op en pikt de bessen los, zwenkt op de taaie twijgen en roept angstig met de vleugels slagend: “Kackerakan, Kackerakan”, dat is, ‘Peter mijn zoon, zal je wel gaan!’

Daarna vliegt hij naar beneden en al de hennen stuiven uit elkaar, juist als de discipelen bang de Heer verlieten te Gethsemane en uit elkaar vlogen

Veel wordt deze struik gebruikt als bosplantsoen. Het wegwaaiende afval hoopt zich op in deze struik waardoor het niet sierlijker wordt. Maar de struik kan vertrapt worden, gesnoeid en vernederd, toch blijft het groeien. De plant is goedkoop en gemakkelijk te kweken. Het zijn planten voor armoedige gemeentes.

Symphoricarpos microphyllus uit Curtis botanical magazine.

Omstreeks 1908 werd door de fa L. Chenault & Cie uit Orléans een Symphoricarpos verspreid onder de naam Symphoricarpos orbiculatus die afweek van de gebruikelijke vorm. Die kreeg later de naam Symphoricarpos chenaultii.

Uit www.vanpeltnv.com

Symphoricarpos x chenaultii Rehder is een kruising tussen Symphoricarpos microphyllus x Symphoricarpos orbiculatus.

Deze vorm lijkt op de laatste maar heeft kleiner blad.

Geeft meer en donkerrode bessen vooral als er wat planten van Symphoricarpos orbiculatus tussen geplant worden.

Vormen.

=‘Hancock’ is wel de bekendste. Deze struik heeft overhangende twijgen met kleine tegenoverstaande bladeren.

In de oksels van de bladeren komen de bloemen tot ontwikkeling. De bloei vangt aan bij het begin van de aar en aan het einde vormen zich opeenvolgend nieuwe bloemen zodat de bloem zich over een aantal maanden uitstrekt.

Jammer genoeg zijn de bloemen vrij onopvallend en klein. De vrucht is groenachtig wit en aan de zonzijde rood aangelopen. Deze kruising wordt met honderdduizenden voor de gemeentes gekweekt.

Uit branimirphoto.photoshelter.com

Symphoricarpos occidentalis, Hook. (westers) Bladstelen zijn 5-7mm lang.

Bladeren zijn 3-8cm lang, eivormig, eivormig met meestal stompe top, meestal gave of soms iets golvende rand, dof en wat grijs/groen, van onderen grijs/groen en blijvend behaard.

Twijgen zijn eerst geel/groen en later geel/bruin.

Bloeit in juni/juli met licht roze bloemen aan het eind van de twijgen, kelk is klein en scherp getand, gewimperd, bloemkroon 6-8mm lang met afstaande kroonlobben, meeldraden en iets gebogen stijl steken buiten de kroon uit.

Vruchten zijn 6-10mm in diameter en dicht opeen gedrongen.

De wolf berry is bij ons meestal een meter hoge en opgaand groeiende struik met overhangende twijgen die in bladvorm en groeiwijze op albus lijkt maar ervan afwijkt omdat hij geen worteluitlopers maakt. Bloemen met duidelijk zichtbare meeldraden en veel kleinere witte vruchten.

Uit West Amerika wordt 1.5m hoog.

Wolf berry, Western snowberry.

Symphoricarpos albus, (L.) S. F. Blake. (wit) Bladsteel is 8mm lang.

Kleine, rondachtige en vaak aan de twijgen gelobd zijn, dof donkergroene die van onderen blauwgroen zijn, 2.5-6cm lang.

Grijze twijgen die soms aan de top spaarzaam behaard zijn.

De roze bloemen staan in kleine trossen, 5-7mm lang, binnenzijde behaard, klokvormig, meeldraden en stijl zijn korter dan de kroon die rechtop staat.

Al gauw worden die gevolgd door de witte vruchten van 8-14mm in diameter die nog lang nadat de bladeren eraf gevallen zijn aan deze struik blijven zitten.

Deze sneeuwbes groeit goed op vrijwel alle gronden.

De bes is goed te gebruiken om in plastic pijpjes weg te worden geblazen, radijsboompje. Hierna is het leuk om op die bessen te trappen die met een knal(letje) uit elkaar springen.

Zelfbestuiving is onmogelijk. Voor bestuiving is het goed om er enkele S. orbiculatus tussen te planten. Ook terugsnoeien bevordert de besdracht.

Wordt gebruikt als onderbeplanting en vormt een hoge struik die zeer veel worteluitlopers maakt Uit N. Amerika wordt 2.5m hoog en is in 1817 beschreven.

Er zijn 2 var.; Symphoricarpos albus (L.) S. F. Blake var. albus, uit oost N. Amerika, Symphoricarpos albus (L.) S. F. Blake var. laevigatus (Fernald) S. F. (glad, gepolijst) Blake uit de Pacific coast, dat is een grotere struik van 2m met wat grotere vruchten. Soms wordt het als een apart soort beschouwd, Symphoricarpus rivularis. (van de beekjes of rivieren)

Naam.

Radijsboompje, in N. Amerika snowberry, waxberry of eggplant, Duitse Schneebeerenstrauch, Franse symphorine en onze sneeuwbes.

Vormen.

Vele cv’s zijn er met mooie bessen, vooral die gewonnen zijn door S.A. Doorenbos. Die was directeur van de Stadsplantsoenen in Den Haag en heeft vele goede cv’s verspreid. Ze zijn bekend als S. x doorenbosii cv’s als Magic Berry’, ‘White Hedge’ en ‘Mother of Pearl’. Net als bij parels staan er grote naast beginnelingen. De kleur is wit met roze dat overgaat in egaal roze.

Vermeerderen.

Deze planten zijn via zaad en winterstek te vermeerderen. Knip eind februari stengels van snoeischaarlengte, +20cm, onder en boven een knoop. Dan verwond je het onderste oog, niet erger dan dat je het met je duimnagel zou doen, en stek ze ter plaatse 3 bij elkaar en zo diep dat er nog maar een paar cm. van de top te zien is. De bovenste top hoeft alleen maar uit te lopen, de rest verdroogt dan niet en kan overal wortelen. Plaats er een merkteken bij zodat je in mei, dan beginnen ze te groeien, weet waar ze staan.

Ook kan je ze in een diepe pot steken en gewoon buiten neerzetten. Wat plastic eroverheen stimuleert een betere opkomst. Denk dan wel om het verbranden van het stek door de zon. Er moeten altijd waterdruppeltjes op het plastic zitten. Dan worden de zonnestralen tegen gehouden en weet je dat de luchtvochtigheid hoog genoeg is. Met warm weer luchten, halfweg mei kan je het plastic er af halen. Bij sommige planten is het gewenst dat ze een struikvorm hebben of meer vertakt moeten zijn. Top de eerste scheuten dan in mei op een 5-10cm boven de grond. Geef dan ook (kunst)mest. Zomerstek is mogelijk in juli/september zonder groeistof te gebruiken.

Zaad stratificeren en in mei zaaien bij 15 graden, zaad bedekken.

Zie verder: volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/ en: volkoomen.nl