Brunfelsia
Over Brunfelsia
Lady of the night. Vorm, afkomst, geschiedenis, etymologie of naamgeving, vermeerderen, cultuurvariëteiten.
Uit the botanical magazine van W. Curtis.
Meer dan 12-40 soorten van groenblijvende bomen en struiken komen voor in dit geslacht. Vroeger Franciscea genoemd.
Ze groeien in Centraal en Tropisch Amerika.
Het zijn meestal winterbloeiende planten. Het hout moet rijp genoeg zijn voor de bloei begint.
Bladen zijn ovaal en glanzend, staan afwisselend.
Schaalvormige bloemen met een lange buis staan in eindelingse trossen of enkelvoudig, wit, blauw of geel. Ze zijn groot en opvallend, soms geurend. De vrucht is besachtig. Velen bezitten giftige alkaloden.
Solanaceae, nachtschadefamilie.
=Brunfelsia americana, L. (uit Tropisch Amerika) De meerjarige en vlezige bladeren zijn ongeveer 10cm lang, 3cm breed en elliptisch.
Het is meestal een onregelmatig vertakte en lage heester met korte zijtakken.
De bloemen verschijnen afzonderlijk in de bladoksels en in groepjes aan de uiteinden van de takken. De bloembuis, die langer dan de kelk is, draagt een ronde en enigszins geplooide, vlakke paarse kroon die 3-5cm middellijn heeft en dus door de grootte en kleur zeer opvalt. De bloeitijd duurt zeer lang en veelal begint die vroeg in het voorjaar.
In 1735 was de plant bekend in Europa, hoewel Brunfels de plant gekend moet hebben omdat hij er een tekening van maakte. In de jaren 1818-1865 zijn door Engelse en Belgische reizigers verschillende soorten ingevoerd.
Naam, etymologie.
De bloemen openen zich laat in de middag en zijn dan spierwit en welriekend. De kroonbuis is dan schuin omhoog gericht. De volgende morgen is de bloem omlaag gericht en lichtgeel en de dag erop geel en verschrompelt dan. Vandaar de Engelse naam yesterday, today en tomorrow, lady of the night. In Frans galant de nuit en dame de la nuit, ze bloeien en geuren vooral ճ avonds.
Brunfelsia is genoemd naar Otto Brunfels, een geneesheer uit Metz die deze plant in 1530 tekende, 1489-1543. Hij studeerde theologie te Mainz en ging in een Kartuizerklooster, ging over naar de Reformatie en werd Luthers predikant te Straatsburg. Later arts te Bern en schrijver van enige botanische werken. Linnaeus schreef Brunsfelsia zodat die schrijfwijze geldig zou moeten zijn.
Brunfelsia pauciflora var. calycina, Benth.) (kelkachtig) (Brunfelsia pauciflora) Leerachtige, licht groene bladeren.
Grote, vlakke en geurende violet/blauwe bloemen die langzaam naar wit verlopen en op de vierde dag verlept zijn, vandaar de Engelse naam yesterday today tomorrow.
Uit Brazilië wordt 80cm hoog, is beschreven in 1850. ‘Floribunda,’ groeit meer gedrongen en bloeit rijker.
‘Macrantha,’ met zeer grote, lila/blauwe bloemen met wit oogje.
Folklore.
Op de Antillen worden huwbare meisjes getooid met een kroon van deze bloemen.
Uit; http://www.plantsrescue.com/brunfelsia-pauciflora/
Brunfelsia pauciflora Benth. (weinig of arm bloeiend) Struik van meer dan 2m en 1.5m breed.
Donkergroene bladeren van 16cm lang die lichter zijn aan de onderkant.
Purperen bloemen met een witte keel van 5cm lang komen in trossen van 10 stuks die met ouderdom steeds lichter worden. Zo kan de struik drie bloemkleuren op een tijd hebben. Giftig, vooral de vruchten.
Planten.
Vermeerderen door zomerstek tegen de herfst. Ze vragen veel licht, geen middagzon en tijdens de bloei veel water en mest. De bloei valt in de herfst en winter. Daarna koel zetten, 15 graden, en droger houden en in het voorjaar terug snoeien.
Zie verder: volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/ en: volkoomen.nl