Ephedra

Uit www.cactusconservation.org

Dit geslacht omvat lage, kruipende en opgaande, soms slingerende en rijk vertakte struiken of halfstruiken. De groene twijgen lijken veel op die van Equisetum.

Ze dragen kleine en schaalachtige blaadjes in paren of kransen.

Kleine bloemen staan in de oksels.

Sommige soorten hebben aantrekkelijke rode vruchten.

65 soorten komen voor die in het M. Zeegebied tot Altaj- en Himalayagebergte groeien, in het gebergte van Argentinië, Chili tot Texas en Californië.

Gnetaceae, Ephedraceae.

=Ephedra antisyphilitica, Berland. Ex C. A. Mey. zoals de naam al aangeeft werd het tegen syfilis en druipers gebruikt. De plant is afkomstig uit het ruige California, Utah en Nevada.

Uit O. Thome, www.BioLib.de.

=Ephedra distachya L (twee aren) (Ephedra vulgaris, A. Rchd.) (gewoon, algemeen)

Een plant die meer opmerkelijk dan mooi is. Het struikje heeft een verleden, wat een reden kan zijn om het aan te planten. Het doet aan een verkleinde uitgave van die oude afgestorven paardenstaarten denken. In onze, moderne tijd heeft dit fossiel het maar moeilijk, is gekrompen, verward en ineengedraaid en onooglijk om te zien en lijkt op een bosje biezen waar men op gestaan heeft. Het is zwak in zijn takken en breekt gemakkelijk af in de geledingen.

De blauwgroene kleur van de takken geeft aan dat het tegen droogte bestand is, soms schemert er wat rood of geel tussen.

Schubvormig blad staat in kransen.

De okergele tot witte bloemen verschijnen voor de rode vruchten.

Uit Z. Europa, de Oriënt, N. Afrika en N. Azië.

De vruchten zouden in Z. Siberië gegeten zijn. 2 subspecies.

Naam, etymologie.

(Dodonaeus) (a) ‘Dit gewas wordt van de nieuwe kruidbeschrijvers Uva marina genoemd en van de Fransen raisin de mer en daarna mag men het ook in het Diets zeedruif noemen omdat het een kernachtige vrucht heeft die van de frambozen of bramboos gelijk en die ook als een druif van vele bessen aaneen gemaakt is.’

Het is de Europese zeedruif, Duitse Seetraube, Meertraubel en Engelse sea-grape.

Dodonaeus (b) ‘In het Grieks heet het Tragos en Traganon of anders Traganos en somtijds ook (naar het zeggen van Dioscorides) Scorpion. Dan het heet Tragus of Tragos en niet naar de bok of de stinkende reuk van dat dier, maar omdat het een eetbare vrucht voortbrengt en niet zeer geschikt is om te voeden van het woord trago dat eten betekent waarvan ook de spijzen die men in het laatste van de maaltijd op tafel plag te zetten Tragemata genoemd zijn. Het mag Scorpion genoemd worden omdat de takken of twijgen die het voortbrengt een scherp en stekend eind of spits hebben en daarmee de staart van de schorpioenen enigszins gelijken.’

Ephedra is een Griekse naam voor Hippuris, een plant waar het op lijkt. Het is een Grieks woord dat ergens op zitten betekent. De naam van een tegen een boom opklimmende plant die tenslotte als zwart paardenhaar, Hippuris, naar beneden hangt. Duitse Rossschwanz, Engelse horse tail.

Gebruik.

Zo was het gebruik vroeger. (Dodonaeus) ‘De bessen van Tragos of onze zeedruif hebben een zeer tezamen trekkende kracht waarvan tien met wijn ingenomen de buikloop en de rode vloed van de vrouwen stoppen.

Deze bessen worden van sommige gestampt en in bolletjes gemaakt en bewaard die ze gebruiken als het nodig is.

Met wrange wijn stillen zij ook de hoest, benauwdheid en verzuchting en het rommelen in de buik. Ze laten goed en veel plassen.’

Sommige soorten zijn geschikt om aan zoutkusten te groeien en plaatsen te bedekken die overspoeld worden bij hoge waterstanden.

Een andere reden om het gewas aan te planten is dat het oeroude en magische krachten bezit. De stengel, wortel, bloem en vruchten (Amenta uvae marinae) werden vroeger in de artsenij gebruikt. Het gewas heeft in zijn naalden een kristal, een alkaloïde, Ephedrin, die onder de naam Mydrin als Mytridratisch middel in de oogheelkunde gebruikt wordt. Onder de naam M. Huang worden groene delen en bloeitakken in China gebruikt tegen aandoeningen van de luchtwegen. De stof Ephedrine is goed tegen astma, hooikoorts en huidziektes. (Dit is de stof die vaak ‘ontdekt’ wordt als het door atleten gebruikt is)

Dit zou de heilige somaplant zijn waaruit de oude Indiërs door een hogepriester gemaakte drank van bereidden. Uit Perzië werden jaarlijks grote hoeveelheden gedroogde somaplanten naar Bombay uitgevoerd. De huidige woonplaats der Parsen. (Zie Amanita, Malus en Mangifera) Plaatselijke namen in centraal Azië zijn somlatha.

Maar omdat dit een plant van het laagland is, de zeegebieden, zou die afvallen.

(Dodonaeus) Van Ephedra of Anabasis.

‘Dioscorides heeft deze twee soorten van gewas, te weten de grote paardenstaart en deze Anabiasis of Ephedra, die we nu beschrijven (die beide de naam van Hippuris bij de ouders hadden) alle beide met een beschrijving begrepen en verwart en zegt dat Hippuris op vochtige plaatsen en in de kuilen of grachten groeit, wat de grote paardenstaart plag te doen. Daarna voegt hij daar noch meer bij, dat het hoog opschiet en op takken van de bomen die erbij groeien klimt, wat de Anabasis gewoonlijk doet die we nu beschrijven en die ook niet in vochtige plaatsen groeit, maar eerder in vaste grond en daar boompjes staan als Plinius betuigt. Zulks dat Dioscorides daar onbedacht in schijnt gehandeld te hebben dat hij die twee geslachten voor maar een soort te onrecht gehouden en beschreven heeft.

Daarom zullen we die hier beschrijven omdat het gewas op de Ephedra lijkt, het is alleen hoger. De voorgaande vermelding is gedaan door de nieuwe kruidbeschrijvers en die hebben dan ook nog een andere naam voor dat gewas gevonden.

Men vindt noch een ander gewas wat met paardenstaart enige gelijkheid schijnt te hebben en dat wordt van de ouders Anabasis of Ephedra genoemd.

Plinius noemt dit gewas Ephedra of Ephedron en ook Caucon, andere noemen het Anabasis omdat het omhoog klimt. Plinius beschrijft het in het zevende kapittel van zijn zes en twintigste boek met diergelijke woorden; ԃaucon, zegt hij, wat ook Ephedra en van andere Anabasis genoemd wordt, groeit meestal in winderige gewesten, het klimt op de bomen en hangt van de takken ervan af, het heeft geen bladeren, maar krijgt vele tuiten of krullen die niets anders zijn dan rijzen of biezen vol knopen, de wortel is bleekgeel van kleur.’

Dezelfde Plinius vermaant van dat voor vermelde gewas ook in het dertiende kapittel van het voornoemde boek als hij van Hippuris spreekt waarvan hij zegt dat de Grieken zeer verschillende meningen of gedachtes hebben Want sommige er van, zegt hij, noemen het Ephedron, sommige Anabasis en zeggen dat het naast de bomen groeit en dat het daar op klimt en daar af hangt met vele biesachtige zwarte rijzen die veel op de staart van een ros lijken met kniewijs geknoopte takjes en dat het weinig, dunne en kleine bladeren heeft en rond zaad als koriander met een houtachtige wortel en dat het meestal aan kleine boompjes groeit.’

Uit www.itmonline.org

Ephedra sinica Stapf (Chinees) is vooral bekend vanwege de stof Ephedra.

Dat is al een 5000 jaar een traditionele Chinese medicijn zoals tegen astma en hooikoorts, ook verkoudheid. Het is een natuurlijk voorkomende alkalode die zich ook in andere Ephedra soorten bevindt. Verschillende verwante soorten zijn voor vrijwel hetzelfde in gebruik geweest en zijn een mogelijke kandidaat voor de soma plant van de Indisch/Iraanse religie. Inlandse Amerikanen en Mormoon pioniers maakten er een thee van die mormon tea genoemd werd. Ephedrine stimuleert indirect de adrenaline transmissie. In vele landen zijn medicamenten die ephedrine bevatten, zoals in Amerika voor vermoeide automobilisten, uit de markt genomen vanwege de gevaren die er aan verbonden zijn en ook als droge gebruikt werd.

Ma hung is de Chinese naam, Engels Chinese Ephedra, Ma Huang, Mormon tea en ephedra.

Uit www.wildflower.org

Ephedra trifurca, Torr. (driemaal gevorkt)

Dit is een geelbloeiend en sterk stengelachtig struikje van 1m, soms bereikt het een hoogte van 3,5m. Kleine geurende voorjaarsbloemen groeien in dichte bossen en trekken insecten aan.

Groeit in de zuidwestkant van Amerika.

Gebruik/Naam.

De plant wordt Mormon tea genoemd. Pioniers brouwden een aangename drank van de gedroogde stengels. Sommigen Indiaanse stammen beschouwen de plant als goed tegen syfilis en andere ziekten. Verder gebruikten ze het als een opwekkend middel.

Planten.

Vermeerderen door afleggen in het voorjaar, buig de stengels wat om naar een kuiltje en doe er wat grond op, ook zomerstek wortelt goed, oktober, zonder groeistof.

Zie verder: volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/ en: volkoomen.nl