Plumeria

Uit D. Ehret.

Een geslacht van altijdgroene bomen of struiken die gekweekt worden om hun opvallende en zeer geurende bloemen.

Bladeren staan afwisselend.

Bloemen staan in eindstandige en vertakkende trossen. Grote, wasachtige bloemen met 5 spreidende lobben van wit, geel of roze/purper of een combinatie daarvan

Een 7-8 soorten die allen uit Tropisch Amerika stammen. Ze bezitten een wit en melkachtig giftig sap.

Apocynaceae, maagdenpalmfamilie of hondsdoodgewassen.

=Plumeria rubra, L.(rood) Bladeren staan afwisselend en zijn tot 30cm lang, liniaal/lancetvormig. Van boven glanzend donkergroen en van onderen viltig behaard. Bladval bij het begin van de droge tijd.

5tallige en aangenaam geurende bloemen van 2.5cm breed in rood, roze, purper, wit of geel. De bloei begint bij de komst van de regentijd, enkele bloemen zie je het hele jaar.

Heeft giftig melksap.

Een 10m hoge en wat knorrige boom met korte, dikke takken en vlezige, melksap voerende twijgen met grote bladmerken.

Uit Tropisch Amerika is beschreven in 1690.

Naam, etymologie.

(a) Rode jasmijn of red jasmine is zo genoemd vanwege de geur van de bloemen.

(b) Frangipane is de Engelse naam, zo op het oog een naam uit het geurende oosten, maar de naam is afgeleid van het Franse frangipane uit 1588, (nu frangipanier) een parfum voor handschoenen die gevraagd werd door de Italiaanse edelman Marchese Muzio Frangipani. Duits Frangipani, Pagodenbaum, Wachsblume, Flor de Cebo of Tempelbaum. Het is een tempelboom en wordt bij tempels en begraafplaatsen aangeplant, behoort tot de mooist bloeiende tropische bomen. In O. Azië heeft het de roep van onsterfelijkheid.

(c ) Plumeria is zo genoemd naar Charles Plumier, een bekende Franse botanist, 1646-1704, hij reisde naar de nieuwe wereld om planten en dieren te beschrijven en te tekenen.

Uit A. Ypey, www.BioLib.de.

Plumeria alba L.(wit) is de Engelse frangipani plant, W. Indian pagoda tree, white nosegay tree, Duitse Westindische Frangipani.

Plumeria rubra L. is de Engelse de frangipani plant, Jasmine mango en red nosegay tree. Rote Frangipani.

Handschoenen.

In de Nahuatle taal van Mexico, (Azteekse taal) wordt deze plant “cacalloxochitl” genoemd wat ‘kroonbloem’ betekent. Medisch gebruikt als zalven. In Mexico en Peru was het verboden de heilige bloem die aan de goden gewijd was te beroeren of aan te ruiken. Wie het deed werd gedood.

Frangipane is een tropische plant. De mooie Zuidzeemeisjes en de bewoners van Hawaii dragen zijn kransen in plaats van andere kleding. Frangipani bloemen bloeien aan de ingang van Pagoden en tempels in Sri Lanka en India en liggen voor de beelden van Boeddha.

Koningin Elisabeth had een cape van zogenaamd geparfumeerd Spaanse leer. Het Spaanse leer, peau d’Espagne dat later met Frangipane-parfum gelijkgesteld werd had een merkwaardige geschiedenis.

Het heet dat het woord frangipani uit het Franse franchipanier komt en op het dikke weke sap slaat dat uit de plant komt. Een andere verklaring is dat frangipani de naam van een Italiaanse geurbereider was die het lievelingsparfum van Catharina de Medici maakte, een mengsel uit mos, viooltjes en andere kruiden. Dit parfum zou de karakteristieke geur van de frangipanibloem gehad hebben. Ze kreeg het de naam van de parfumeer.

Frangipani was ook de naam van een oeroud en wild Romeins geslacht: “Ze gebruiken hun onrustig leven met vechten tegen elkaar of hun buren”. Ze woonden in Oostelijk M. Zeegebied. Een Frangipani voer met Columbus of kort na hem naar Amerika. Een ander vocht aan de zijde van de Franse koning in het pauselijke leger tegen de Hugenoten en enkel deze man, een markies Frangipani, vond deze methode uit om handschoenen te parfumeren, de Frangipani-handschoenen. De Franse peau d’Espagne was het geliefdste parfum ten tijde van Lodewijk XV. De Londense fa. Atkinson verkocht tot 1925 frangipani parfum. Geparfumeerd leer werd van Spanje en Italië ingevoerd en voor handschoenen portemonnees en dergelijke gebruikt. Spaans leer, een zeer sterke parfum, kon men tot 1936 in vier grote stukken krijgen in de Londense Bondstreet om tussen briefpapier en wasgoed te leggen.

Planten.

Vermeerderen door stek, vroeg in ’t voorjaar.

Zie verder: volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/ en: volkoomen.nl