Sagina

Uit www.old-print.com.

Een geslacht van één- of meerjarige bossige kruiden, soms zijn ze geschikt voor een randje, 5-15cm hoog en breed..

Ongeveer 20-30 soorten komen voor in de gematigde en koudere gebieden van de wereld, ook op hogere bergen van Afrika.

Bladen zijn priemvormig, de bloemen klein en staan meestal, verhoudingsgewijze, aan lange stengels.

Caryophyllaceae, anjerfamilie.

=Sagina apetala, Ard. (zonder bloembladen)

Bladen zijn genaald en soms gewimperd.

Stengel zijn licht harig, opgaand of kruipend.

Lijkt op de procumbens, maar is kleine en dunner in al zijn delen.

Groeit op droge muren en bloeit van mei tot september.

Subspecie apetala, subsectie erecta, is meer opgericht, uitstaande vetmuur.

Naam.

Groenbloemig vetmuur of tengere vetmuur, Fries griene fetmier, Engelse annual small flowered pearl wort, Duits Sand-Knebel, Wimper Mastkraut.

Uit commons.wikimedia.org

Sagina glabra, Fenzl. (glad) Zeer kleine en lijnvormige blaadjes.

Liggende tot opgerichte stengels zijn sterk vertakt..

Witte bloemblaadjes zijn langer dan de elliptische en stompe kelkblaadjes in juli/augustus

Uit de W. Alpen, wordt 3-5cm hoog.

Uit G. Oeder.

Sagina maritima, G. Don. (van de zee) Bladen zijn vlezig en stomp of met een korte punt

Opgaande stengels of kruipen alleen aan de basis.

Eenjarig.

Deze zie je wel bij de zeekust. Het is meestal met een roodachtige of purperen kleur overtrokken.

Naam.

Zeevetmuur, stijve vetmuur, Engelse sea pearl wort, Duits Strand Mastkraut.

Uit; http://wilde-planten.nl/sierlijke%20vetmuur.htm

Sagina nodosa Fenzl. (knopig) (Spergula nodosa) vaste plant van 5-25cm.

Witte kleine bloemen, 0-5-1cm groot, bloeien in juli-september.

Stervormige liggende stengels.

Korte stekelpuntige bladeren.

Groeit in vochtige plaatsen, kusten, in Europa en noordelijk halfrond.

Sierlijke vetmuur, knopige vetmuur, Fries knopige fetmier, knotted pearlwort, Knotiges Mastkraut, sagine noueuse.

Uit O. Thome, www.BioLib.de.

Sagina procumbens, L. (liggend of kruipend)

Bladen zijn lijnvormig en meestal stekelpuntig.

Zeer kleine groen-witte bloemen die je de hele zomer ziet, alleenstaand op het eind van de stengel.

De centrale stengel is opgaand en bloemloos, de stengels die hier vanaf komen spreiden zich uit over de grond en zijn een paar cm lang. Die zenden weer uit de knopen wortels uit, nieuwe planten komen hier weer uit etc. etc.

Meerjarig die in kleine bosjes groeit met liggende en soms wat opgerichte stengel die wortelen op vochtige akkers en bosranden.

Uit Europa, W. Azië.

Sagina procumbens var. litoralis Rchb. (van de zeekusten) Küsten-Niederliegendes Mastkraut, Salz-Mastkraut, groeit op zoutige gronden en heeft dikvlezige bladeren. Sagina procumbens var. bryoides (Froel.) (Bryon of mosachtig) (Sagina bryoides Froel., Sagina procumbens subsp. Byoides) Alpines-Niederliegendes Mastkraut is de bladrand kort bewimpeld en bloemstelen kelk en stengel met klierharen bezet. Sagina procumbens var. procumbens, (Sagina procumbens subsp. procumbens) Gewöhnliches Niederliegendes Mastkraut is de meest verspreide soort in Europa.

Naam.

Liggende vetmuur, Engelse procumbent pearl wort, Duits Lager-Knebel, Mostkrau, Mostspergel, Niederliegende Mastkraut, Liegender Knebel.

Uit en.wikipedia.org

Sagina saginoides, Dalla Torre. (Sagina-achtig)

Lijkt veel op subulata maar verschilt door de lijnvormige en onbehaarde blaadjes met spitse maar niet puntige top, verder door de niet behaarde bloemsteeltjes en meestal alleenstaande en kleinere bloempjes, bloemblaadjes zijn meestal wat korter dan de kelk, opstaande kelkblaadjes zijn langwerpig/eivormig en stomp in juli/augustus.

Uit Europa, Azië en N. Amerika wordt 3-5cm hoog.

Alpine of Arctic pearlwort.

Uit C. Lindman.

Sagina subulata, Wimm. (priem, priemvormig blad (synoniem Arenaria) Kleine blaadjes zijn priemvormig en puntig, zwak behaard.

Licht groene zoden vormende plant met dunne en sterk vertakte stengeltjes.

Zeer dunne bloemsteeltjes zijn klierachtig behaard, alleenstaand of met 2-3 bijeen, helder wit met 5 bloemblaadjes die even lang zijn als de stompe kelkblaadjes in juli/augustus.

Uit Europa en N. Amerika wordt 3-5cm hoog.

Var. aurea heeft goud/gele blaadjes.

Priemvetmuur behoort tot de anjerfamilie die meestal mooi bloeiende planten levert.

Priemvetmuur heeft echter maar kleine witte en stervormige bloemen, vaak bloeit het niet eens.

Naam, etymologie.

Sagina komt van Latijn sagina: voer of dikte en zou zo genoemd zijn omdat schapen er dik van werden, koeien zouden er meer melk van geven, Duits Mastkraut. Als je de plant ziet lijkt dit vrijwel onmogelijk. Maar met Spergula arvensis, (van de velden) een kruid dat in arme gebieden als veevoer gebruikt werd, de bekende spurrie, werd het door de oude botanici Sagina spergula genoemd. Matthiola zegt van Sorghum; “Deze hirs noemt men in Italië Sorgo, vandaar komt ook de Duitse naam sorgzaden. Ook noemt men het Sagina, dat is een mestspijs, daarom omdat de vogels, zwijnen en runderen daarvan gemest worden’.

Priemvetmuur, zie Stellaria, Duits Mastkraut, zie geslachtsnaam, Sternmoos, Engels chickweed breakstone, heath pearlwort naar de kleine ongeopende bloemen die als pareltjes in het kussentje liggen, Frans la sagine.

Folklore.

Het was de eerste plant waar Christus op stapte toen hij op aarde kwam. Het kruid is heerlijk zacht, we zouden het zo in de kamer als tapijt kunnen gebruiken.

Het kruid houdt elven uit huis en geesten bij de bewoners weg. Onder de rechterknie van een vrouw in kraam gezet verzoet het haar gedachten en beschermt haar en het kind tegen elven. Beschermt koeien, kalven en melk als het geplaatst wordt in de voorhoeven van een stier. Als een koe parelkruid had gegeten beschermde ze daarmee het kalf, de melk en allen die de melk dronken. Meisjes dronken het sap of bevochtigden hun lippen ermee om lovers aan te trekken en als ze dan nog een stuk in hun mond hadden als ze kusten was de man voor eeuwig gebonden.

Planten.

Wordt maar een paar cm. hoog, het zijn meer mosachtige planten. Ze vormen een dichte en fris groene mat of kussentje en kunnen zo gebruikt worden als groenversiering tussen flagstones e.d.

De planten worden wel eens in potten gekweekt die geregeld nat gehouden worden waardoor er soms meer mos dan vetmuur in zit.

Het vetmuur is een alpine plant.

Vermeerderen door scheuren van mei tot november of zaaien bij 20 graden, zaad niet bedekken.

Zie verder: volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/ en: volkoomen.nl