Hosta
Over Hosta
Hartlelie, vorm, kruiden, soorten, cultuurvariëteiten, geschiedenis, historie, naamgeving, etymologie, afkomst, gebruik, vermeerderen, planten, teelt.
mUit www.labouroflovelandscaping.com
Hosta komt met een 23-40 soorten voor in Korea, China en Japan. Kruiden die bossen vormen.
Bladen zijn gesteeld, ovaal of lancetvormig ovaal en duidelijk geribd, de bladeren die aan de bloeistengels staan zijn kleiner.
Bloemen staan in eindelingse trossen of aren, wit of blauwachtig.
Als elegante lelieachtige heeft de Hosta een sierlijke bloeiwijze, witte of lila buizen op dunne groen steeltjes. Toch wordt het gewas meer gewaardeerd en gebruikt als bladplant die diepe schaduw verdraagt. In het voorjaar herkennen we een Hosta aan de lange zilveren cilinders die langzaam uiteen wijken.
De in Japan en China inheemse soorten en hun gekweekte vormen zijn vooral door Ph. von Siebold in de Nederlandse en Europese tuinen ingevoerd. Voor die tijd was er alleen sprake van de Chinese Hosta plantaginea die in 1780 arriveerde. Von Siebold zond in 1829 vanuit de Nederlandse nederzetting Decima een aantal planten naar de Leidse Hortus. Hij ontdekte de cv. ‘Grandiflora’ in Japan, die kwam in 1841 naar Leiden. Ook in latere jaren kwamen er veel soorten naar Leiden. Daarmee begon tevens de grote verwarring in naamgeving. Verder groeien ze in Korea.
Vele nieuwe cv’s komen nu uit Amerika waar zelfs hostaverenigingen bestaan.
Liliaceae, Hemerocallis klasse, nu Agavaceae.
=Hosta decorata, L.H. Bailey. (sierlijk of statig) De eivormige bladeren worden 5-15cm lang en 6-9cm breed, zijn vlak en stomp, groen en wit gerand, 4-6 nerven aan elke zijde van de middennerf, gevleugelde bladsteel.
Bloemstengels komen hoog boven de bladeren uit met 5-6 lange en wijd openstaande donker lila bloemen in juli/augustus.
Uit Japan ,wordt 50-60cm hoog.
Uit www.mailorderplants4me.com
Hosta x fortunei, Bailey. (Engelse botanist Robert Fortune die planten in China verzamelde, 1812-1880) Deze plant geeft grote weegbreebladeren met hoogstens 10 nerven aan elke zijde van de middennerf, hartvormig./eirond en 15-20cm lang, 9-198cm breed, donker blauwgroen, bladsteel is even lang als de bladschijf, vanonder, soms ook van boven, is het blad berijpt.
Het kruid bloeit met licht purper bloemen op 50cm lang stengels, wijd openstaand en 4cm lang.
Een mooie bladplant die in 1876 in Europa aankwam. Heeft wat kleinere en rondere bladen dan H. glauca (Hosta sieboldiana) ook is de bladkleur minder blauw.
Is apart door zijn blauwgroene harten, het is de hartlelie van 40-50cm hoog.
Fortune ‘s plantain lily.
Vormen.
Ook zijn er bontbladige en andere vormen.
Var. gigantea is in alle delen veel groter, bladeren tot 35cm lang en 15cm breed, bloemstengels tot 100cm lang.
Var. marginato-alba met witte rand langs de bladeren die ongelijk zijn van breedte.
Var. variegata met groenachtig/geel gevlekte bladeren.
‘Aureomaculata,’ heeft goud bevlekt blad met een dofgroene rand dat later geheel dofgroen wordt. ‘Aureomarginata,’ hier is het donkergroene blad goud afgebiesd, zeer decoratief.
‘Hyacinthina,’ blad is groen, blauwgrijs berijpt, bloeit zeer rijk.
Uit Curtis botanical magazine.
Hosta lancifolia, Engl. (lancetvormige bladeren) (Hosta japonica) (uit Japan) Die kreeg in 1780 van Thunberg zijn eerste naam, Aletris japonica.
Sterke plant met ei/lancetvormige, spitse en donkergroene, 10-15cm lange bladeren en 4-6cm breed, bladsteel is 12-20cm lang, 3-5 nerven aan elke kant van de middennerf.
Bloemstengel met 6-10 witte tot licht lila 4 cm lange bloemen in juli/augustus, een laatbloeier in lichtpaarse uitvoering met smal blad in glanzend donkergroen.
Uit Japan, wordt 50-70cm hoog.
Var. albo-marginata met iets bredere bladeren dan het type met smalle witte tot geelachtig/witte rand en 6-7 nerven aan elke kant van de middennerf, bloeit iets vroeger, smal gevleugelde bladsteel.
Var. fortis is in alle delen forser dan het type, bredere bladeren met een zeer lange, gevleugelde steel, 6-7 nerven aan elke kant van de middennerf, iets hogere bloemstengels.
Var. longifolia (lange bladeren) meer lancetvormige en 20-25cm lange, 2-3cm brede bladeren en tot 1m hoge bloemstengels.
Var. lutescens verschilt doordat de jonge bladeren ooi/geel van kleur zijn en later groenachtig/geel worden.
=Var. tardiflora (late bloei) bloeit laat, september/oktober, lancetvormige en toegespitste bladeren tot 12.5cm lang en ca. 3cm breed, gevleugelde bladsteel, 3-5 nerven aan elke kant van de middennerf, bloemstengels 30-40cm hoog met licht paarse bloemen.
Sweet scented plantain lily.
Uit Curtis botanical magazine.
Uit; https://www.hostasdirect.com/hosta-montana-aureomarginata/
Hosta montana. (van de bergen) Grote elliptische tot hartvormige groene bladeren met diep liggende nerven.
Grote pollen vormende Hosta, meer dan een meter.
Lilakleurige bloemen in juli-september.
=Aureomargina ‘heeft geel gerande bladeren.
Uit Japan.
Uit C. Van Houtte.
Hosta plantaginea, Asch. (weegbreeachtig)
De Corfu lily heeft hartvormige/eironde bladeren die kort toegespitst zijn, 15-25cm lang en 8-15mm breed, glanzend heldergroen aan beide kanten, lang gesteeld met 7-10 nerven aan elke kant van de middennerf.
Stengels met 7-15 bloemen die eerst wat opgericht zijn, lelievormig en geurend, wit en ca. 10cm lang, 6-7cm in doorsnede in juni/augustus.
Uit China en Japan wordt 50-75cm hoog.
Var. grandiflora (grote bloemen) verschilt door de forsere groeiwijze en iets langere bloemen.
Naam, etymologie.
Door Trattinick werd het geslacht Hosta genoemd in 1812. Dit naar de Nicolaus Thomas Host 1761-1834. Fin van geboorte en lijfarts van keizer Frans I van Oostenrijk. Schrijver van een flora van Oostenrijk/Hongarije. Hostia van Voss uit 1896 is een verbeterde schrijfwijze, maar de originele en te behouden schrijfwijze is van Tratinick.
Later werd het ook wel bekend onder de door Sprengel in 1825 gegeven naam Funckia of Funkia. Zo genoemd naar Heinrich Funck, een Duitse apotheker en botanicus, 1771-1839. Zo werd het Funkia hosta.
De grote groene of bonte weegbreeachtige bladeren, weegbreelelie, zijn lancet tot hartvormig, hartlelie, Duits Herzlilie, Herzblattlilie en Funkie, Engels plantain lily of Japanese day lily, de Japanse naam giboshi wordt ook soms gebruikt.
Uit www.flickr.com
Hosta rectifolia, Nakai. (rechte bladeren) Rechtopstaande bladeren zijn langwerpig en donkergroen, spits, 15-25cm lang en 5-14cm breed, gevleugelde bladsteel van 20cm lang, 3-6 nerven aan elke kant van de middennerf.
Donker lila bloemen zijn van binnen donker violet gestreept, 3.5-5cm lang, wijd openstaand in juli/augustus.
Uit Japan, wordt 50-75cm hoog. ‘Chionea.’ Met gele en later witte randjes.
Uit L. Watson.
Hosta sieboldiana, Engler. (Philipp Franz von Siebold, 1796-1866, arts te Deshima, onderzoeker van Japanse flora en fauna) (Hosta glauca (blauw) Fors groeiende plant met breed hartvormige/ eironde bladeren die kort toegespitst en 25-35cm lang zijn, 15-20cm breed, blauwgroen, de bladsteel is even lang als de bladschijf met 6-12 nerven aan elke kant van de middennerf.
Bloemstengels steken even boven de bladeren uit met korte, dichte trossen van smalle, trechtervormig licht lila bloemen van 5-7cm lang in juli.
Uit Japan is een 70cm hoog.
‘Elegans,’, zijn metaalblauwe bladen zijn zeer groot en hartvormig, wat bobbelig blad.
Mooi zijn ook de blauwwitte bloem in juli. Mooi en statig is het gewas langs vijverranden.
‘Frances Williams,’ is hieraan gelijk maar met gele rand.
Blue plantain lily.
Uit Curtis botanical magazine.
Hosta undulata, L.H. Bailey. (gegolfd)
Bladeren zijn eivormig en kort toegespitst, gegolfd, tot 15cm lang en 8cm breed, helder groen en in het begin van de zomer wat geel gevlekt tot gestreept, in de nazomer minder opvallend bont, gevleugelde bladsteel, 5-8 nerven aan elke kant van de middennerf.
Licht lila bloemen tot 5cm lang in juli/augustus.
Uit Japan wordt 50-75cm hoog.
=’Albomarginata,, groen met witte rand en lichtpaarse bloem, een zwak groeiende Hosta.
‘Erromena,’ is een groene uitvoering met smal blad.
Bij ‘Mediovariegata’ is het blad roomwit met groene, gegolfde rand.
‘Alba,’ is vrijwel gelijk, alleen de witte rand ontbreekt en heeft de alba, witte bloem.
White margined plantain.
Uit Redoute.
Hosta ventricosa, Stearn. (buikig of opgezwollen)
Hartvormige/eironde bladeren zijn kort toegespitst, donkergroen, 18-25cm lang en 12-18cm breed, bladsteel is 25-30cm lang, 6-8 nerven aan elke kant van de middennerf.
Bloemen staan met 10-15 bij elkaar, purper/blauw en van binnen wat witachtig gevlekt, 5cm lang en in het midden buikig, juli/augustus.
Uit N. China, Mantsjoerije en Korea, Japan wordt 75-100cm hoog.
Var. aureo-variegata verschilt door onregelmatig geelbonte bladeren die later naar groen/geel overgaat.
Var. marginata verschilt door smallere of bredere wit gerande bladeren.
Gebruik.
In Japan werden de ‘neuzen’ wel als een asperge gegeten, geserveerd op zijn eigen bladeren. De eetbare asperge is vooral Hosta x fortunei, ‘Hyacinthina,’. De middenerven worden wel gefrituurd.
Planten.
Elegante ronde solitairbosjes ontstijgen en geven een fraai accent vooral die met blauw of bont blad, mooi in massa-effecten.
Bonte hosta’s geven een aangenaam contrast met andere planten, Ajuga, Tradescantia en Primula soorten. De grootbladige geven een robuust effect bij vijvers. Het hart veroudert niet en kan zo tientallen jaren oud worden. De kluiten groeien met het jaar en geplaatst langs straten geeft het dit een sterk een aangenaam karakter. Verder is het mooie blad te gebruiken bij bloemschikken.
De hoogte kan oplopen van 5cm. ‘Thumbnail,’ tot vrijwel een paar meter in ‘Tallboy.’
Vermeerderen door scheuren in april/mei, elke knop met wat wortel geeft een nieuwe plant. Zaaien in de winter bij 20 graden, zaad bedekken.
De plant bedekt de bodem goed, zowel in de zon als op schaduwplaatsen.
Ze houden wel wat van een vochtige grond en schaduw.
Zie verder: http://www.volkoomen.nl/ en : http://volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/