Seseli

Over Seseli

Bergvenkel, kruiden, gebruik, historie.

Seseli, een oude Griekse naam voor een erop gelijkende plant, zie Silaus. Of het woord komt van silere; zwijgen.

Twee-, en meerjarige kruiden die in de gematigde en koude gebieden van de aarde voor komen. Mogelijk zijn er een 50-60 soorten.

Opgaand en vertakt met samengestelde of 2-3 maal geveerde bladeren.

Apiaceae, schermbloemenfamilie.

Uit J. Sturm, www.BioLib.de,

=Seseli annuum, L. (eenjarig)

Witte bloemen in juli in schermen met 10-30 bloemen.

Uit kalkrijke gronden van midden en zuid Europa, wordt 10- 60cm hoog.

Naam.

Bimsweiden en Geheilweiden, Polakshafer en Pulsthafer, Steinfenchel, Steppenfenchel, Frans séséli des steppes.

Uit en.wikipedia.org

Seseli gummiferum Pall., (gom leverend) is een mooie tweejarige plant van 45-90cm hoog.

Elegant verdeelde bladeren van vrijwel blauwe of zilverachtige kleur.

Starre sneeuwwitte bloemen lijken wel wat met roze overgoten als ze openbarsten in juli-augustus.

Gum Seseli, moon carrot.

Uit www.naturephoto-cz.com

Seseli hippomarathrum. Jacq. (paardenvenkel) Witte bloemschermen in juli.

Wordt 100-150cm hoog, uit Europa.

(Dodonaeus) (a) ‘Behalve deze gewone soorten van venkel beschrijft Dioscorides noch een ander geslacht die van hem wilde venkel of Hippomarathron, dat is rosvenkel, genoemd wordt dat hoger opschiet en grover wordt dan dit tam geslacht en heeft ook veel groter bladeren en een zo grote steel dat die in Morenland soms bij de twaalf kubitus, dat is vijf meter veertig hoog opschiet is gevonden’.

Naam.

(Dodonaeus) ‘De wilde soort van venkel is van Dioscorides Hippomarathron genoemd of Marathron agrion, dat is ros venkel en wilde venkel, sommige noemen het Marathris of Mysineum’.

Engelse horse fennel Duits Pferde Sesel, Roszfenchel. Het werd door de oude Hebreeërs Iarbus of Iarbuz genoemd en bij Dioscorides Iaribsam, van Iarib en Sam als bestrijders van gif. Plinius vermeldt dat het tegen gif van slangen een voortreffelijke hulp is. Bij Serapio Otomarathrum, ook Foeniculum erraticum vel sylvestre. Paracelsus noemt het Olus febris; koortskruid.

Uit J. Sturm, www.BioLib.de.

= Seseli libanotis Koch. (van de Libanon) (Seseli libanotica, Koch.) (Libanotis montana All.(van de bergen) (Seseli montana, van de bergen)

Bladen zijn dubbel geveerd en ingesneden, deelblaadjes zijn lancetvormig en zeer scherp, de laagste overlappend, blauwgroen en kaal, 0,20-0,60.

Stengels zijn opgaand, met voren, ze worden van een halve tot hele meter hoog.

Eindstandige geelachtige schermen in juli en augustus.

Vrucht is elliptisch, 3-4 mm lang, en dicht geribd.

De wortel is spindelvormig en twee of meerjarig, tot 8 jaar.

Een plant van kalkrijke gronden uit Europa, N. Afrika en Azië.

Naam, etymologie.

(Dodonaeus) (a) ‘Diergelijk gewas, (zie Laserpitium) maar met kleiner bladeren wordt in Engeland gevonden en Saxifraga, dat is steenbreek genoemd, zo Lobel betuigt die het Saxifraga Anglica, dat is Engelse steenbreek, noemt omdat ze in Engeland zo krachtig gehouden wordt om de steen te laten rijzen dat ze de steen breken en vermorzelen kan. Hij noemt het Engelse steenbreek, in het Latijn Saxifraga Anglica, facie Seseli pratensis Monspelliensum. Dit gewas verschilt van dat Engelse steen brekend kruid dat percepier heet’.

Bergseseli, Frans séséli des montagnes, Engelse meadow saxifraga, Duits Heilwurz.

(Dodonaeus) ‘Seseli Aethiopicum met zeer welriekend zaad is gezien geweest te Cassel in de hof van de landgraaf, het zaad was niet alleen van reuk, maar ook van smaak kaneel gelijk, de bladeren waren die van de akelei bijna gelijk, maar noch veel groter. Het wordt ook Seseli montanum genoemd als de volgende.

Deze berg Seseli van Clusius is een soort van dit Seseli van Ethiopië, te weten van de tweede soort want ze heeft ook enige gelijkenis met de tweede Daucus van Matthiolus of de Tweede Libanotis van Fuchsius. Sommige landlieden noemen het Sante Peters wurtzel in ’t.

Uit; http://www.meemelink.com/prints_pages/18648.Seseli.htm

Seseli montanum L. (van de bergen) meerjarige plant van 15-60cm. Ronde, gladde en kale stengels.

Varenachtig blad is drievoudig geveerd met lijnvormige deelblaadjes en vaak wasachtig bedekt.

Bloeit in juli-september in schermen met een roze knop die wit bloeien.

Bergseselie, Duits Bergsesel. Frans Seseli des montagnes.

Uit zuidwest Europa.

Uit Matthiola.

Seseli tortuosum, L. (gedraaid) Witte bloemschermen in juli.

Komt uit Z. Europa.

(Dodonaeus) (a) ‘De Grieken hebben dit kruid Seseli Massaleoticon genoemd en de Latijnen ook Seseli Massiliense, dat is Seselie van Marseille omdat het omtrent die stad in zo’n grote menigte groeit’.

Dodonaeus b) ‘Sommige Grieken noemen het ook Sphagnon en ettelijke nieuwe kruidbeschrijvers hebben het Foeniculum tortuosum genoemd, dat is gekronkelde of kromme venkel. Andere geven het ettelijke toenamen van de Sermontaine, te weten Latum Cuminum, dat is brede komijn, in het Hoogduits Wald Kymmel’.

Bergfenchel, -kummel,-esel, Bergsilar, polnischer, spanischer Hafer, Frans séséli tortueux.

Bij Tabern Bergsesel, Polackshafer, Seselkraut, marsilischer Sesel, Silermontan en Zirmet,

Naar Tabernaemontanus is het de echte Seseli, maar met Laserpitium siler verwisseld zodat de namen van Tabernaemontanus twijfelachtig zijn. De vruchten werden vroeger medisch gebruikt.

Gebruik.

Zo was het gebruik vroeger. (Dodonaeus) ‘Men gebruikt de wortels en het zaad van dit kruid om het water te laten rijzen en de druppelplas en koude plas te genezen en ook om de maandstonden te verwekken en de levende of dode vrucht te laten voortkomen en het baren gemakkelijk te maken.

Die wortels en zaad genezen ook de benauwdheid of als men de adem niet anders scheppen of herhalen kan dan met uitgerekte hals en zijn ook zeer nuttig om de langdurende verouderde hoest te verzachten en te verdrijven, men gebruikt het ook in de verstopping en wurging van de baarmoeder en ze genezen ook de vallende ziekte.

Dioscorides schrijft dat het voor vermelde zaad de geiten en andere vee of viervoetig gedierte te drinken gegeven wordt zodat ze gemakkelijker baren of hun jongen werpen mogen. Hetzelfde werk doen ook de bladeren als men ze dat vee te eten geeft.

Het zaad van dit Seseli in het kortste gezegd is goed tegen alle inwendige gebreken en vooral van de baarmoeder.

De reizende man die dat zaad van Seseli met wijn drinkt zal geen koude onderweg voelen’.

Zie verder: volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/ en: volkoomen.nl