Hydrangea

Uit Addisonia.

Een geslacht van kleine struiken, kruipers of hechtende klimmers.

Van deze familie zijn 70-75 soorten bekend die hoofdzakelijk groeien in China/Japan en enkele in N. Amerika.

Dit zijn zeer ornamentele houtachtige planten, meestal lage struiken en zelden klimmend.

Ze hebben middelmatige of grote bladeren. Bladen zijn tegenoverstaand en gesteeld, gezaagd en soms gaaf, zelden gelobd, bladverliezend.

De planten dragen eindstandige vlakke of gewelfde tuilen of in een meer pluimvormige bloeiwijze, meestal wit en soms kleine blauwe of roze bloemen in trossen die aan de rand meestal met steriele bloemen uitgevoerd zijn, in var. komen ze zelfs voor met geheel steriele bloemen, 4-5 kelk en kroonbladen, 8-20 maar meestal 10 meeldraden, 2-5 vrije stijlen.

Doosvrucht met talrijke kleine zaden.

Hydrangea familie.

Groep Americanae.

Bloemen met afstaande of teruggeslagen kroonbladen, fertiele bloemen zijn wit. Zaad is ongevleugeld. Alleen Amerikaanse soorten. Hydrangea quercifolia, Hydrangea nivea en Hydrangea arborescens stammen uit Amerika.

Sectie Eyhydrangea.

Opgaand groeiende struiken. Kroonbladen staan vrij en afstaand. Zaden zijn niet of aan de top gevleugeld.

1. =Hydrangea quercifolia, Bartram. (eikenbladachtig) Bladstelen zijn tot 10cm lang.

Dit is een prachtige heester die opvalt door het aparte en behaarde blad dat eruit ziet als Amerikaanse eiken en even groot is dat van onderen blijvend wit viltig is. In de herfst kleurt het ook groots rood en oranje, 10-20cm lang en meestal 7lobbig.

Geel/rood behaarde met aan de top iets overhangende twijgen.

De losse en onregelmatige bloemtuilen zijn wat onregelmatig verdeeld, eerst wit en later wat roodachtig getint. Deze plant is niet zo overweldigend door de bloei maar dat wordt goed gemaakt door de schoonheid van het blad. Bloeit van juli tot soms in september in tot 30cm pluimen, rand bloemen zijn soms tot 3.5cm in diameter.

Groeit op elke goede grond in zon en schaduw.

Vermeerderen door afleggers of van zaad.

De eikenbladhortensia komt uit N. Amerika. Groeit in Alabama tot Florida en wordt 2m hoog. Is beschreven in 1802.

Naam.

Eikenbladhortensia, Duitse Eichenblttrige Hortensie, Engels oak leaved hydrangea. De oakleaf hydrangea is ontdekt en benoemd door John Bartram op het eind van 1700 terwijl hij en zijn zoon William zuidelijk Georgia en Florida onderzochten.

2. uit L. van Houtte.

= Hydrangea paniculata, Sieb. (pluimvormig) Bladstelen tot 3cm lang.

Bladeren zijn 5-15cm lang en langwerpig eirond met toegespitste top, gezaagd, donkergroen en van onderen langs de nerven behaard.

Twijgen zijn grijs/bruin.

Bloeit in augustus/oktober in eindstandige en tot 30cm lange pluimen, niet allee bloemen zijn steriel, de laatste zijn 2-3cm in diameter en eerst met witte en later wat rood gekleurde kelkbladen.

Deze wordt weinig geplant, wel de onderstaande vorm die een dichtere en opeengedrongen bloeiwijze heeft.

Een sierheester uit Japan die 3-6m hoog kan worden.

De veel voorkomende 'Grandiflora' heeft grote en bredere bloempluimen met bloemen die vrijwel allen steriel zijn.

De Japanse hortensia ziet er maar bescheiden uit naast de Chinese pronkers. Als witwollige schapen staan ze in bosjes gedrapeerd bij de oude boerenhuizen. De steriele bloem opent in juli in het groen, stoot door tot wit en gaat over naar paarsrood tot die tenslotte een dof purperrode kleur bereikt, sluit dan af in bruin. 'Timelight,' de pluimhortensia, de vervanger van de slappere 'Annabelle.'

Naam.

Waterstruik of pluimhortensia, panicled hydrangea, Rispen Hortensie.

Wordt soms gerookt om Cannabisachtige effecten te krijgen.

3. uit arboretum.sggw.pl

Hydrangea heteromalla, D. Don. (verschillend behaard)

Twijgen zijn behaard en later kaal, in het tweede jaar bruin met zeer weinig lenticellen en afschilferend.

Bladstelen zijn 1-3cm lang.

Bladeren zijn 5-12cm lang, eivormig, gezaagd, donkergroen en verspreid aanliggend behaard, van onderen grijs viltig behaard.

Bloeit in juni in tot 15cm brede behaarde tuilen, wit, grote steriele randbloemen die naar roze/rood verkleuren.

Uit China, wordt 3m hoog.

Chinesische Hortensie.

Uit; https://en.wikipedia.org/wiki/Hydrangea_involucrata

Hydrangea involucrata Siebold. (van een omwindsel voorzien) kleine vorm van 100-142cm hoog.

Bolronde bloemknoppen met kleine lila schermbloemen met witte randbloemen in juli-september.

Schaduw plant van 1m.

Vrij winterhard.

Uit Japan en Taiwan.

7. Uit J. Zuccarini, www.BioLib.de.

Hydrangea macrophylla Ser. (grootbladig) (Hydrangea hortensia, Hydrangea hortensis, (van de tuin of hof) Hydrangea opuloides (als Viburnum opulus) Bladknoppen en bladstelen zijn kaal, de eerste van dezelfde kleur als de twijgen en iets afstaand, de eindknop is zeer groot en spits eivormig.

Bladstelen zijn 1-3cm lang.

Bladeren zijn 9-18cm lang en 5-10cm breed, breed elliptisch en soms met de grootste breedte boven het midden, top spits, grof gezaagd met brede tanden, matglanzend donkergroen en van onderen lichter en ook iets glanzend met stevige hoofdnerf en evenwijdig naar de top toe buigende zijnerven.

Opgaand groeiende struik met stevige en kale groene twijgen.

Bloeit in juni/juli op bepaalde ogen van vorig jaar gevormde twijgen. Bloeiwijze is iets gewelfd of vlak (bij vele vormen met steriele bloemen vrijwel rond) in blauw of roze, steriele randbloemen zijn groen, de vergroeide kelkbladen gaaf of iets getand.

Het is de echte Hortensia die uit China/Japan komt en tot 4m hoog wordt.

Vormen.

Er zijn verschillende subspecies; Hydrangea macrophylla var. normalis (normale) (Japans Gaku-Ajisai; kelkblad hortensia) uit warmere delen van Japan bij de zee, 2m hoog met 5-15cm lange, breed eivormige dikke glanzende bladeren, blauwe tot blauw-lilia bloemen.

Hydrangea macrophylla var. megacarpa (grote zaden) (Japans Ezo-Ajisai: Hokkaido hortensia, de vindplaats) 1-1,5m hoog met 10-17cm lange, breed eivormige bladeren met grote tanden. Lang gesteelde bloemen zijn briljant lichtend blauw-lila, vaak wit-rood.

Hydrangea macrophylla var. acuminata ((toegespitst) Japans Yama-ajisai: berg-hortensia) groeit in vochtige dalen van Honshu, Shikoku en Z. Korea., 1-1,5m hoog en heeft 7-12cm lange, langachtige ovale, glanzende dikke in een lange spits uitlopende bladeren. Wit lila achtige bloemen hebben een lange steel.

Onder =Hydrangea macrophylla var. thunbergii ((Zweed De botanist en leerling van Linnaeus Carl Peter Thunberg die Nederlandse kolonies bezocht, 1743-1828.) Japans Amacha: zoete thee). Er op gelijkend is de var. acuminata, (toegespitst) maar 0,7-1m hoog en meestal met wat rood overlopen 5-10cm lange bladeren die zoet zijn als men ze droogt. Ze worden bij het Japanse bloemenfeest (Hanamatsuri) als thee of zoetmiddel bij thee gebruikt.

Hydrangea macrophylla var. oamacha (Japans Oamacha: grote zoete thee) twijgen zijn wat dikker dan die van var. thunbergii. De was grotere en bredere bladeren zijn ook vaak rood overlopen, kelkbladeren zijn blauwlila en rondachtig. Hier wordt ook een zoete thee van gewonnen, ook als geneesmiddel.

Hydrangea macrophylla var. amagiana (Japans Amagi-Amacha: Amagi zoete thee) is gelijk aan Hydrangea macrophylla var. acuminata, maar de bladeren zijn 5-10cm lang en lancetvormig. De uit 4-5 eivormige kelkbladeren bestaande bloemen zijn eerder kleiner en wit. Groeit in de bergen van Izuhantou op Honshu. Wordt ook voor de zoetstof geteeld en als medicament.

Hydrangea macrophylla var. macrophylla: (grote bladeren) bevat alle soorten met steriele bloemen, 1,5m hoog en heeft 10-15cm lange, eivormige tot breed eivormige, dikke en glanzende bladeren.

Vaak wordt ook Hydrangea serrata als een subspecie van Hydrangea macrophylla aangezien.

Hydrangea macrophylla subsp. chungii (Rehder) E.M. McClint. (Japans fu jian xiu qiu, uit N. W. Fujian)

Hydrangea macrophylla subsp. stylosa (Hook. f. & Thomson) E.M. McClint. (grote stijl)

Deze hortensia kan verdeeld worden in twee groepen, de zogenaamde lace kaps: of kanten kapjes met vlakke bloemtuilen. De tweede groep is de gewone hortensia met bolvormige kinderhoofdjes waarvan de bloemen allen steriel zijn. Ze zijn er in lage en hoge vormen en vele kleuren.

Er zijn bijvoorbeeld porselein/blauwe vormen die een andere randkleur hebben dan midden in de scherm. Hierdoor kunnen er schitterende kleurcombinaties ontstaan zoals bij de cv.’Coerulea’ die in het midden donkerblauw is en naar de rand toe overgaat naar roze en vrijwel wit. Bij de ‘Mariesii’ is dit een lila tint die overgaat naar roze steriele randbloemen. Ook de randbloemen van H. japonica ‘Rosalba’ zijn eerst wit, later roze en het midden is het blauw.

‘Otaksa, is de zogenaamde tuinhortensia, een laag blijvende struik die in bijna ronde tuilen bloeit en in steriele roze bloemen bloeit. In de winter wat bedekken

‘Mandshurica,’ heeft zeer donkere en bijna zwarte twijgen. De roze bloemen zijn vrijwel allemaal steriel in bijna ronde tuilen.

‘Rosea’, wordt een meter hoog en is goed winterhard. Bloeit van juni/september met blauwe bloemen in zeer grote tuilen, de grote steriele rand bloemen zijn eerst wit en worden later roze.

‘Endless Summer,’ bloeit telkens opnieuw, winterhard.

Uit J. Zuccarini, www.BioLib.de.

Naam, etymologie.

De tuinhortensia werd in Japan al honderden jaren geteeld. De eerste beschrijving kwam in 1784 als Viburnum macrophyllum door Carl Peter Thunberg die toen als arts op het schiereiland Deshima bij Nagasaki werkte. Tegen 1790 kwamen de eerste planten, vermoedelijk via omwegen, naar Europa. Bij de vraag van wanneer en van wie zijn er verschillende opgaven. Vermoedelijk was het Thunberg of de Engelse botanist Joseph Banks die de plant meebrachten. In ieder geval zijn de in Europa ontstane planten uit die van Banks naar Londen meegebrachte planten terug te voeren die toen als Hydrangea hortensis of Hydrangea hortensia genoemd werden. Eerst bleef de teelt beperkt tot de botanische tuinen. Eerst tegen het einde van de 19^de eeuw en vooral 20^ste eeuw werd de plant in Europa populair, vooral in België, Holland en Frankrijk waar meerdere honderden soorten geteeld werden. Later kwamen die vormen weer in Japan waar ze Seiyou-ajisai (=Westelijke hortensia) genoemd werden.

Hydrangea, is afgeleid van het Griekse hydor: water, en aggeion: een vat, het is een verwijzing naar de kopvorm van het zaadvat, opengesprongen vruchtjes lijken op een watervaatje. Simpelweg kan je stellen dat het gewas Hydrangea heet omdat de plant voor de groei veel water gebruikt.

Hortensia, Duits Hortensie, Engels Hydrangea. Bigleaf Hydrangea, French Hydrangea, lacecap Hydrangea, mophead Hydrangea, penny mac en Hortensia. Duitse Bauern of Gartenhortensie.

Een merkwaardige verwarring is er gerezen over de naam. In 1768 maakte Louis Antoine de Bougainville, de beroemde botanist, in opdracht van Lodewijk XV als eerste Fransman een reis om de wereld. Hij nam de oude botanist Commerson en zijn assistent Baret mee. In Rio de Janeiro vond Commerson een van de mooiste bloemen ter wereld en noemde die Bougainville. Terwijl Commerson en zijn assistent in Tahiti botaniseerden naderde er plotseling een inlander die van de jongen de baret greep en daarmee wilde verdwijnen. Hierbij werd ontdekt dat Baret een meisje was. Ze heette Hortense. De oude Commerson wilde na die ontdekking niet meer terug naar Frankrijk maar bleef met Hortense in Mauritius waarna hij al gauw stierf. Hortense keerde terug naar Frankrijk en trouwde. Ze was de eerste blanke vrouw die om de wereld gereisd was en naar haar werd de nieuwe Japanse bloem genoemd. De bloem was eerst rose. In de tuin van keizerin Josephine de Beauharnais werd ijzersulfaat bijgemengd en de bloemen werden blauw, haar dochter heette Hortense de Beauharnas.

Naar anderen werd de naam genomen van madam Hortense Lapaute, (=mogelijk wel dezelfde Hortense) de vrouw van een Parijse klokkenmaker.

Weer anderen menen dat het gewas genoemd is naar Hortense van Nassau, de echtgenote van Karel van Nassau-Siegen die in de 18^de eeuw planten verzamelde en als officier deelnam aan de wereldreis van Bougainville. Het maakte zijn introductie in Europa na voor het eerst te zijn aangeplant door Lamarck, de Franse botanist, noemde het hele geslacht Hortensia naar madam Hortense Lapaute, zodat soms de naam van de struik H. hortensis is (van de tuin) en soms H. hortensia. (naar Hortense)

De gevulde werd in 1788 in Kew ingevoerd en de enkelbloemige kwam later.

Ontwikkeling.

Dit is een plant met mooie witte bloemballen en werd gevonden in vochtige zompige weiden van China en Japan waar die ook gekweekt werd in hun tuinen. Het zijn schitterende planten in bloei, sommigen lijken kunstmatige kunstwerken.

Commerson bracht beide Hortensia ‘s terug naar Parijs waar ze grote bijval kregen. Met 1 slag werd de tuinhortensia bij zijn opduiken in Europa tot modebloem. De eerste kweker hiervan in Parijs zou door zijn handel in een jaar tijd een rijk man geworden zijn. Men proclameerde de hortensia tot meesterstuk van de bloemschepping en in het begin van de 19^de eeuw ontstond het gedicht dat de roos bij Jupiter klaagde dat de hortensia haar onttroond had.

Dit werd geleidelijk aan minder. De toch wat stijve pracht van de bloemenbal, zijn geurloosheid en bloemen die alleen aan stevige planten komen die zeer grote potten gebruiken kromp zijn plaats in tot de wintertuin, trapopgang en bloemenvenster van de welgestelde. Symbool van koelheid, een opschepper of harteloos.

De oorsprong van de Hortensia.

Eva had de gewoonte haar lieveling Abel ‘s avonds met rozen op te smukken. Toen echter, op de schrikkelijke avond, Adam het lijk van Abel thuisbracht zonk onwillekeurig haar hand met de rozen op het voorhoofd van de arme vermoorde, de bloemen verloren nu sneller hun frisheid want Eva’s hete tranen droppelden er voortdurend op. Abel werd begraven en op zijn graf werden de verwelkte rozen gelegd. God schonk, uit medelijden, deze bloemen nieuw leven in en de Hortensia ontstond.

8. uit botanical magazine.

Hydrangea arborescens, Rehd. (boomachtig) Bladstelen van 3-7cm lang.

Grote eironde bladeren van verschillende grootte zijn gemiddeld 6-12cm lang en aan sterk groeiende twijgen wel 20cm, eivormig met spitse top, gezaagd met grote hoekige tanden, frisgroen en van onderen licht groen.

Stevige bruine afschilferende takken en groen/bruine twijgen.

Bloeit met 10-15cm brede tuilen, bloemen staan aan korte behaarde bloemstelen, 1.5-2cm in diameter, eerst groen/wit en later bleekgeel/wit met min of meer driehoekige kelkslippen en spits/eivormige kroonbladen.

Deze struik kan enige meters hoogte bereiken en overladen zijn met sneeuwbalachtige bollen van zuiver witte en steriele bloemen. De bollen zijn zo zwaar dat ze tijdens een regenbui hun kopjes laten hangen. De bloei is in juli/augustus.

Door ze jaarlijks in het voorjaar terug te snoeien verkrijg je de mooiste bloemen aan de mooiste struikvorm, wordt 1-1.5m hoog. Het tot sierboompjes vormen gaat beter met deze soort.

Het is een Amerikaan die in de buurt van Pennsylvania groeit, in Iowa zuidelijk naar Florida. Is beschreven in 1736.

‘Grandiflora,’ met bloemen in grotere en gewelfde tuilen.

‘Sterilis,’ heeft alle bloemen steriel in grote gewelfde tuilen.

‘Annabell,’, Schneeball-Hortensie.

Naam.

Smooth hydrangea, wild Hydrangea, Duits Wald-Hortensie of Baum-Hortensie.

10 . uit www.naturallandscapesnursery.com

Hydrangea radiata, Walt. (straalsgewijs) Bladstelen van 1.5-6cm lang.

Eivormige donkergroene bladeren van 6-16cm lang zijn eivormig met spitse top, gezaagd, donkergroen en van onderen wit of grijs/wit.

Twijgen zijn bruin.

Bloeit in juli/augustus zeer rijk in tot 15cm brede tuilen hebben met zeer grote en zuiver witte randbloemen van 3cm in diameter.

De bladeren staan 3 bijeen in een krans.

De waterstruik is een herfstbloeier die jaarlijks in het voorjaar teruggesnoeid moet worden. Bij licht snoeien ontstaan er vele, maar kleine bloemtrossen.

Soms zien we de plant gekweekt als een kroonboompje. Dat effect is te bereiken door een sterke scheut aan een stok te binden. Mooi komt het gewas dan uit tussen de Rhododendron’ s.

Een winterharde opgaand groeiende struik.

Vermeerderen van winter of zomerstek.

Uit O. N. Amerika, Carolina komt tot 2m hoog. Is beschreven in 1786.

Silverleaf hydrangea.

Uit J. Zuccarini, www.BioLib.de.

=Hydrangea serrata, Ser. (gezaagd) Hydrangea macrophylla subsp. serrata (Thunb.) Makino, Hydrangea acuminata Siebold & Zucc.(toegespitst), Hydrangea opuloides var. serrata (Thunb.) Rehder, (Gelderse roos gelijkend) Hydrangea thunbergii Siebold, (Zweedse botanist en leerling van Linnaeus Carl Peter Thunberg die Nederlandse kolonies bezocht, 1743-1828.)Viburnum serratum Thunb.(gezaagd) Bladstelen 1-3.5cm lang en bruin/rood.

Donkergroene elliptische bladeren met een mooie herfstkleur zijn 6-12cm lang en 4-7cm breed met spitse top, getand, donkergroen en van onderen iets lichter en netaderig.

Bloeit in juni/augustus zeer rijk met wit of blauw gekleurde bloemen in bijna vlakke eindstandige schermen met zeer grote roze of blauw gekleurde steriele randbloemen van 2.5cm in diameter.

Doosvrucht met 3 korte stijlen.

Groeit opgaand met en verschilt door de tamelijk dunne twijgen, aanliggende spitse knoppen en aan de rand iets behaarde knopschubben, duidelijk netaderige bladeren en kleinere bloemschermen.

Uit Japan en Korea wordt 1-1.5m hoog.

‘Acuminata ‘heeft grotere en tot 16cm lange bladeren met lang toegespitste top dat in het najaar scharlakenrood wordt. Bloeit zeer rijk in vlakke schermen met wat blauw gekleurde randbloemen. ‘Bluebird’ is een mooie blauwe.

Japanse berghortensia. Teller- of Spitzenhubchen-Hortensie.

Groep Piptopetalae.

Bloemen zijn wit, roze of blauw met meestal 2 stijlen. Doosvrucht is aan de top afgeknot, zaden gevleugeld.

11. uit Curtis botanical magazine.

Hydrangea aspera subsp. sargentiana, Rehd. (Amerikaanse dendroloog en botanicus, de eerste directeur van het Arnold arboretum Charles Sprague Sargent, 1841-1927) Knoppen zijn donkerbruin en spits met een veel grotere eindknop.

Bladstelen zijn zeer ongelijk en meestal 5-12cm lang, soms 20cm.

Zeer grote en van onderen dicht viltig behaarde bladeren met bruin behaarde nerven zijn 12-20cm lang eivormig en kort gepunt, gezaagd/getand, donkergroen.

Borstelig behaarde twijgen met breed merg.

Bloeit in juli/augustus in eindstandige en tot 2cm lange en brede gewelfde tuilen met grote steriele randbloemen die zeer lang zijn gesteeld, 3cm in diameter en groen/wit of roodachtig verkleurend, fertiele bloemen zijn klein en licht violet.

Vermeerderen van zaad of afleggers.

Een vrij hoge en opgaand groeiende struik met stevige afschilferende takken.

Uit Midden China, wordt 2m hoog.

13. Uit www.biolib.de

Hydrangea aspera, Hemsl. (ruw behaard) Bladsteel is 2-5cm lang.

Bladeren zijn van onderen grijswit en kroezig behaard.

Eind juli verschijnen de vlakke bloemen van 10cm in diameter met veel blauwe en vruchtbare bloemen, geflankeerd door grote blauwe steriele.

Groeit ook op lichte en droge kalkgronden en in lichte schaduw.

Een zeer aparte oosterling die overal overdadig behaard is.

Een traag groeiende struik die maar met enkele takken opgaat en op het eind van de takken meer breed worden, ze staan zowat horizontaal.

Uit midden China wordt 2.5m hoog. Is beschreven in 1889.

Subspecie sargentiana.

Fluweelhortensia, Fell-Hortensie.

Sectie Calyptranthe.

Klimmende struiken met luchtwortels. Kroonbladen zijn aan de top samengevoegd en vallen zo gelijk af. Zaden zijn kransvormig gevleugeld.

15.

Hydrangea anomala Don. (onregelmatig, van de vorm afwijkend) Komt uit de Himalaya, Z. en Centraal China.

Houtige klimplant van 12m op bomen en rotsen en klimt door middel van luchtwortels aan de stengels.

Bladverliezend, de bladeren zijn ovaal, 7-13cm lang en 4-10cm breed met een hartvormige basis, spaarzaam getand en scherpe punt.

Bloemen in platte trossen van 5-15cm diameter midden in de zomer, steriele witte bloemen van 2-3.5cm doorsnede en vele kleine crème witte vruchtbare bloemen van 1-2mm diameter.

Subspecie petiolaris (van bladstelen voorzien) (Hydrangea petiolaris, Sieb. & Zucc.)

De klimhortensia heeft zich met zijn rug in de muur verankerd en klimt omhoog, in de richting van het licht, waar het zijn bloemhoofdjes wil koesteren in het zonlicht, wel 20m.

Bladstelen zijn 3-8cm lang.

Bladeren zijn 5-12cm lang met spitse top en scherp gezaagde bladrand, donkergroen en van onder iets lichter.

Bloeiwijze is 15-25cm in diameter, fertiele bloemen zijn klein met aan de top samengevoegde kroonbladen, steriele bloemen zijn 1.5-2.5cm in diameter en lang gesteeld, 2 stijlen en talrijke meeldraden.

Doosvrucht is aan de top afgeplat, zaden kransvormig gevleugeld.

Heeft witte en steriele bloemen die zeer opvallend zijn tegen een muur. Kan ook als bodembedekker gebruikt worden, als klimmer haalt het wel 8m In zijn vaderland, Japan, zou ze wel 24m kunnen halen en reikt tot in de toppen van de hoogste bomen.

De klimhortensia staat als een eg tegen de muur waarbij de tanden een mooie hardhouten en vrijwel bronzen kleur bezitten. De tanden worden gekroond door een witte nagel.

Bij het openbarsten hiervan verschijnt er een zachtgroen roosje waaruit zich soms een groen trosje ontwikkelt met een enkele witte en steriele bijbloem in juni/juli. Groeit in zijn jeugd maar matig, heeft hij zich echter aangepast dan klimt hij fors op.

Bij het planten moet de struik voorzichtig behandeld worden, de takken zijn nogal breekbaar. Ook eerst wat helpen tegen de muur tot het zichzelf vasthoudt.

Het is een zeer variabele vorm, beschreven en getekend door Sieb. & Zucc. onder 3 verschillende namen. In Amerika komt de plant vaak onder de naam Schizophragma hydrangeoides in de handel. Dit is echter een andere Japanse klimmer van dezelfde vorm. Maar bij onze plant zijn de meerjarige takken afschilferend en de bladeren aan de voet meestal hartvormig en is de rand minder diep ingesneden. De zijnerven aan de onderkant van de bladeren zijn bijna gelijk aan de kleur erboven terwijl de steriele randbloemen samengesteld zijn uit 4 vergrote groen/witte kelkbladen. Komt uit China en Himalaya.

Klimhortensia, Duits Kletterhortensie.

Planten.

De meeste hortensia’s bloeien in grote steriele schermen, of hebben steriele randbloemen. De meeste kunnen wel tegen schaduw, maar bloeien beter in de zon. De bloem komt meestal eerst groen tevoorschijn en wordt dan wit, lila of roze. Blauwe bloemen zijn meestal kunstmatige kleuren, dit is een kleur van zeer zure en ijzerhoudende gronden. Een roze kleur komt voor op neutrale of kalkrijke gronden. In sommige gebieden wordt die roze kleur opeens blauw. IJzersulfaat toevoegen aan de grond, of ammoniakwater en aluin in water toevoegen zou die plant blauw maken. Sommige gronden waren bekend om die kleur als de velden van Wimbledon, Kenwood en Stanmore Heath, meestal venige plaatsen. Op mindere gronden kunnen, zelfs na toevoeging, verschillende kleuren aan de plant waargenomen worden.

De blauwe herfstballen zijn een aanwinst voor vele bloemstukjes. Reden om ze te bewaken in de tuin.

Na de bloei moet deze hortensia teruggesnoeid worden tot op een paar ogen boven het oude hout. Dat is het hout dat lichter van kleur is, het oude hout is donkerder. Vervolgens kan ze overgepot worden in een iets grotere pot of in de tuin gezet worden. Plant de struik dan op in de tuin op een wat beschaduwde plaats. Eind september kan de plant naar binnen gehaald worden en wordt eerst droog gehouden. Alle bladeren vallen dan af, maar dat geeft niet. In de winter koel overwinteren. Tegen februari zetten we ze in een matig verwarmd vertrek, spoedig ontwikkelen zich nu de bladeren en bloemen. Zet ze in het volle licht, dus dichtbij het raam en denk erom, veel water en voedsel geven

Ze houden van een zonnige plaats en niet te droge humusrijke grond.

De pluimhortensia, en H. arborea ‘Annabella’ worden meestal vermeerderd via winterstek. Knip eind februari stengels van snoeischaarlengte, +20cm, onder en boven een knoop. Dan verwond je het onderste oog, niet erger dan dat je het met je duimnagel zou doen, haal dit door 1% ibz groeistofpoeder en stek ze ter plaatse 3 bij elkaar en zo diep dat er nog maar een paar cm. van de top te zien is. De bovenste top hoeft alleen maar uit te lopen, de rest verdroogt dan niet en kan overal wortelen. Plaats er een merkteken bij zodat je in mei, dan beginnen ze te groeien, weet waar ze staan.

Ook kan je ze in een diepe pot steken/ Het beste is wat plastic eroverheen, dat stimuleert een betere opkomst. Denk dan wel om het verbranden van het stek door de zon. Er moeten altijd waterdruppeltjes op het plastic zitten. Dan worden de zonnestralen tegengehouden en weet je dat de luchtvochtigheid hoog genoeg is. Met warm weer luchten, halfweg mei kan je het plastic er af halen. Bij sommige planten is het gewenst dat ze een struikvorm hebben of meer vertakt moeten zijn. Top de eerste scheuten dan in mei op een 5-10cm boven de grond. Geef dan ook (kunst)mest.

De anderen gaan het beste van zomerstek. Aspera cv’s, quercifolia, in mei/juni, de rest in juni/september. Neem een topstek met twee bladparen, verwijder het topje en het onderste bladpaar. Het blad mag wel gehalveerd worden, het kan ertegen. Planten in stekgrond, aangieten, plastic erover heen en elke week even controleren op vochtigheid, droogte en schimmels. Laat het plastic er dan een paar uur af zodat het blad wat opdroogt en bedek het dan weer. De luchtvochtigheid is hoog genoeg als het plastic bedekt is met waterdruppeltjes, je kan de plant dan niet zien. De waterdruppeltjes houden ook ultraviolette stralen van de zon tegen, op droge plekken komt de zon erdoor en verbrandt het gewas. Je kan ook een halvarinebakje nemen, een paar cm. stekgrond erin, (dat is gezeefde potgrond zonder mest) plastic eroverheen en vastbinden met een elastiekje Na enkele weken/maand is het stek geworteld, de plant begint dan te groeien, langzamerhand meer luchten en tenslotte het plastic eraf halen. In de winter vorstvrij houden. In buiten brengen na de ijsheiligen, half mei. H. anomala kan het beste vermeerderd worden door ze voor het uitlopen af te leggen.

Zie verder: http://www.volkoomen.nl/ en : http://volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/