Costus

Uit Flora de Filipinas.

Een geslacht van meerjarige en dik wortelende tropische kruiden. Ze worden gecultiveerd vanwege hun bloemen.

100 soorten komen voor die wijd verspreid zijn in de tropen.

Het is een van de weinige geslachten uit deze familie met een echte stengel, bij de overige wordt een schijnstengel gevormd door bladscheden. Bij Costus staan de bladeren daarlangs als de treden van een wenteltrap. Stengel zijn kort of lang en bladig.

Wortels zijn vaak bolachtig.

Bloemen zijn goudgeel, rood, saffraankleurig of wit. De eindstandige en grote bloemen zijn fraai.

Bij warme temperaturen zie je de rijke kleuren van de bladeren komen die in sommige soorten mooi gemarkeerd zijn met een purperachtige tint. Die bloemen zijn meestal spiraalvormig gearrangeerd aan de stengel wat hun de naam gaf van wenteltrap of Engels spiral flag, Duits Spiralingwer. Ook heeft het maar 1 rij bladeren die in een spiraal staan, het verschil met gember, Zingiber, waar ze nauw aan verwant zijn.

Zingiberaceae, gemberfamilie, Costaceae.

=Costus speciosus, Smith. (fraai, schoon) (=Cheilocostus speciosus) is wat houtig aan de voet en wordt 120-300cm hoog.

Het blad is aan onderzijde viltig behaard.

De doorzichtige witte en gele bloemen verschijnen met 1 of twee uit de purperen knoppen. Ze lijken op het puurste zijde.

De costusplant is afkomstig uit Oost-Indië en is in 1752 beschreven. Op Java en andere eilanden van Indonesië is de ‘patjing’ algemeen. Diverse soorten worden bij ons gekweekt als sierplant met donkergroene of fluweelgroene bladeren, met soms een roodachtige onderkant en fraaie bloemen.

Naam, etymologie.

Costus is een oude naam en geadopteerd van Plinius. Latijn costum, Grieks kostos (een Indische plant wiens geurende wortel gebruikt werd voor parfums) van Hebreeuws qosht, van Sanskriet kusthah. Costus, Duits Kostwurz, verwarrend als Zieringwer, Engelse wild ginger, crape ginger, Frans canne dեau. De plant heeft vele historische gebruiken in de Ayurveda waar de rizomen in koorts, astma en wormen gebruikt werden. Het wordt vermeld in de Kama Sutra als een ingredint van cosmetische preparaten voor de ogen en om seksueel aantrekkelijk te worden. Het heeft vele namen in vele landen, onder andere keukand in Hindoe, pushkarmula in Marathi en Sanskriet, kostam in Tamil, Chinees guangdong, guangxi en yunnan.

Gebruik.

De Costus van de Europese winkels is de wortel van een heel andere plant, inlands in Arabië, dat is de costus van Kasjmier die gebruikt wordt om de kleren motvrij te houden, Auclandia costus. Zie Saussurea costus ( Costus lappa) de .costus' van de ouden.

Costus arabicus uit W. Roscoe.

Planten.

Vermeerderen door wortelstek.

Zie verder: volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/ en: volkoomen.nl