Scutellaria

Uit Edwards botanical register.

Een-, of meerjarige kruiden, liggende en verwarde, zelden grote en opgaande halfheesters en zeer, zeer zelden heesters of waterplanten,5-100cm..

Bladeren tegenoverstaand en geregeld getand. Vierkante stengels.

De bloembladen zijn gelijk of veranderd in schutbladen. Bloemen in tegenoverstaande 2 bloemige bloemkransen, in sommige soorten een paar aan de top, blauw, violet, rood of geel.

Ongeveer 360 soorten zijn wijd verspreid over de wereld, meestal in de gematigde zones en bergen in de tropen.

Lamiaceae, lipbloemige.

1. =Scutellaria alpina, L. (uit de Alpen) Kort gesteelde bladeren zijn eivormig met wat hartvormige voet, stomp en gekarteld en wat behaard.

Het alpenglidkruid is een zodenvormende plant met liggende tot opstijgende stengels die sterk vertakt en behaard zijn.

Talrijke eindstandige en 3-6cm lange vierkante bloemtrosjes met bloempjes van 2.5-3cm lang die behaard en violet/blauw zijn met witachtige onderlip, vliezige schutblaadjes zijn purperachtig in juni/augustus.

Uit Pyreneeën, Balkan en Z. Siberië wordt 15-30cm hoog. Is beschreven in 1752.

Scutellaria alpina subsp. alpina, Scutellaria alpina subsp. supina (L) I. Richardson (liggend) (Scutellaria supina L.) (Scutellaria lupulina, L.) (hopachtig) uit Polen, Rusland en Altai wordt 20-35cm hoog.

Lijkt veel op alpina maar verschilt ervan door de meer recht opgaande stengels en vroegere bloei met gele bloempjes in mei/juli.

Naam.

Alpine skull cap, alpenglidkruid, Duits Alpen Helmkraut.

Uit; Curtis botanical magazine.

Scutellaria altissima, L. (zeer hoog) Gesteelde bladeren zijn donkergroen en hartvormig/eirond, grof getand en aan de achterkant langs de nerven behaard.

Opstaande stengels zijn aan de kanten behaard.

Eenzijdige en 30cm lange tros met bloemen van 1.5cm lang, violet/blauw met blauwachtig/witte onderlip in juni/augustus.

Uit Z.O. Europa wordt 60-100cm hoog. Is beschreven in 1683.

Hoog glidkruid, Hohes Helmkraut.

11. uit C. Morren.

=Scutellaria baicalensis, Georgi. (uit Baikalie) Kort gesteelde tot zittende bladeren zijn lancetvormig met wat afgeronde voet, stomp en gewimperd.

Opgerichte stengels.

Talrijke eindstandige bloemtrosjes met grote ageratum/blauwe bloemen in juli/september

Uit Georgië en Siberië wordt 30-50cm hoog. Is beschreven in 1827.

Chinese skullcap, Baikal-Helmkraut, Chinees huáng qín, een van de traditionele Chinese medicijnen, een soort valeriaangebruik.

13. Uit O. Thome, www.BioLib.de.

Scutellaria galericulata, de bloemvorm lijkt op een muts: galerus.

Bladeren zijn ovaal tot lancetvormig en een 4cm lang, rond of hartvormig aan de basis.

Stengel is vertakt en 50cm hoog.

Blauwe bloemen alleenstaand in de oksels van de bovenste bladeren, tegenoverstaand en allen 1 kant op draaiend in juni/september. Zo gauw als de bloemen afvallen sluit de bovenste lip van de bloembodem om de lagere en geeft de vrucht het aanzien van een perkamentachtige doos. De zaden vallen er als nel uit.

Meerjarige van vochtige plaatsen van koelere plaatsen in het N. Halfrond, verschillende var.

Naam, etymologie.

(a) Latijn scutella: schotel of schildje, uitgang arius: vormig, naar de schild of schotelvorm op de bovenlip.

(b) Franse tertianaire, gebruikt tegen de febris tertiana: wisselkoorts.

(c) Glidkruid, Hoogduits gliedkraut, wel van gelid (glied) kruid, kruid tegen jicht, zie Sideritis.

(d) Helmkruid, Duitse Sump-Helmkraut: moerashelmkruid, Gewöhnliches of Sump Helmkraut, Schildhelm, Schildtrager, Schildkraut, Kappenhelmkraut, Engels marsh skull cap en helmet flower, Frans scutellaire à casque en toque bluee, zie Italiaans tocca, Spaans toca wat een hoedbedekking is.

(e) Kappenhelmkraut: mutshelmkruid, Engelse blueskull-cap: blauw kalotje.

(f) Engels hooded willow herb: bedekte wederik, Franse lysimaque bleue: blauwe wederik.

(164) Gehelmde wederik van Lobel wordt van hem beschreven en in het Latijn Lysimachia galericulata genoemd’’.

(g) Blauwe godsgenade, Duitse Blauer Augentrost, zie Gratiola.

(h) Duitse blaues Fleckenkraut.

Het afkooksel, 10 gram op een kwart liter water, werd gebruikt bij hals ontstekingen.

Uit; http://www.i-flora.com/bildersuche/stammbaum/art/showgallery/scutellaria-hastifolia.html

Scutellaria hastifolia L. (spiesvormig blad) vaste plant van 20-50cm hoog met een dunne kruipende rizoom.

Paarsblauwe bloemen in mei-augustus in groepen aan een kant van de stengel..

Onvertakte vierkante stengel of vertakt vanaf de basis.

Groene spiesvormige tegenovergestelde bladeren van 15cm lang.

Goed winterhard.

Spear leaved skullcap, Spiesz Helmkraut, scutellaire a feuilles hastees.

Groeit meest in zuidoost Europa.

Uit www.tuinadvies.be

Scutellaria incana, Biehler. (grijs behaard)

Geheel grijs/wit behaarde plant.

Gesteelde bladeren zijn langwerpig met wigvormige tot afgeronde voet, gekarteld, de onderste bladeren met hartvormige voet.

Opstaande stengels zijn bovenaan vertakt.

Eindstandige trossen van 1.5-2cm lange blauwe bloemen in juni/augustus.

Uit Ontario tot Michigan, Illinois en Carolina, wordt 40-80cm hoog.

Uit NGSimages.

Scutellaria integrifolia, L. (gave bladeren)

Kort gesteelde bladeren zijn dun en langwerpig/lancetvormig met smal uitlopende voet, stomp en gaafrandig, aan beide kanten zacht behaard, onderste bladeren eivormig tot bijna rond en getand.

Opstaande stengels zijn zacht behaard.

Eindstandige trossen van 2-2.5cm lange blauwe bloemen met donkerder gevlekte onderlip in juni/ augustus.

Uit Canada tot Arkansas, Virginie en Texas, wordt 30-50cm hoog. Is beschreven in 1731.

Entire leaved skull cap.

17. uit C. Millspaugh.

Scutellaria lateriflora, L. (zijstandige bloemen) Lang gesteelde bladeren zijn dun en eivormig met meestal wat hartvormige voet, 2-6cm lang, spits en gekarteld, kaal tot zwak behaard.

Opstaande stengels zijn vertakt en bovenaan vaak behaard.

Eind en okselstandige ca. 5cm lange trosjes met 5-8mm lange blauwe bloempjes in juni/augustus

Dunne uitlopers vormende plant.

Uit Newfoundland tot Ontario en Brits Columbia, wordt 20-60cm hoog. Is beschreven in 1752.

Er is een vorm met witte en een met roze bloemen.

Naam.

Hood wort, mad dog skull cap, mad dog weed, side flowering of blue skull cap, Virginian skullcap.

18. uit www.latin-wife.com

Scutellaria longifolia Bent. (lange bladeren) (Scutellaria mociniana, Benth. (Jose Mariano Mocino, Spaanse botanicus, 1757-1820)

Opstaande stengels van 35cm hoog zijn bezet met eindstandige pluimvormige trossen met scharlakenrode bloemen in de zomer.

Komt uit Mexico. Is beschreven in 1868.

Scarlet flowered skull cap.

Uit J. Kops, www.BioLib.de.

Scutellaria minor, Huds. (kleinste)

Bladen zijn kort gesteeld en stomp, meestal gaafrandig, de laagste zijn breed eivormig en soms wat getand aan de basis, de middelste zijn ei/lancetvormig en soms wat hartvormig aan de basis, de bovenste bij de bloemen zijn lancetvormig en rond aan de basis.

Bloemen alleenstaand en okselstandig en tegenoverstaand, klein dof roze/purper tot vrijwel wit, de onderste lip is gevlekt in juli en augustus.

Meerjarig.

Een kleine plant van hoogstens 10cm uit W. Europa.

Naam.

Klein glidkruid, Engels lesser skull cap, hedge hyssop, Duits Kleines Helmkraut, Moorschildkraut, Frans petite toque, petite scutellaire.

6. uit J. Sibthrop.

Scutellaria orientalis, L. (oosters) Eivormige tot langwerpige bladeren zijn ingesneden/getand met grijsachtig behaarde achterkant.

Opstijgende stengels zijn behaard.

Vierkante trosjes van gele bloempjes met vliezige schutblaadjes in juli/augustus.

Var. pinnatifida Rchb.(veerspletig) heeft kleinere en diep geveerde bladeren en donkerder gekleurde bloemen.

Uit Griekenland en Klein Azië wordt 15-30cm hoog. Is beschreven in 1729.

Yellow flowered skull cap of yellow helmet flower.

Planten.

Planten in matig vochtige tot vochtige en zonnige plaatsen.

Vermeerderen door scheuren in april/mei. Stekken in augustus zonder groeistof. Van S. alpina het zaad eerst 3 weken bij 20 graden houden, dan 6 weken –2 en zaaien bij 7 graden. De rest zaaien bij 20 graden.

Zie verder: volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/ en: volkoomen.nl