Eriophorum

Over Eriophorum

Wolgras, vorm, grassen, soorten, cultuurvariëteiten, geschiedenis, historie, naamgeving, etymologie, afkomst, gebruik, vermeerderen, planten, teelt,

Uit J. Kops, www.BioLib.de.

Een geslacht van meerjarige en rus-achtige planten.

Een 18-25 soorten komt voor in het noordelijk halfrond, vooral in Arctische gebieden..

Zeer gemakkelijke planten die het beste groeien in wat zandige grond op zonnige plaatsen in een moeras of ondiepe plaats langs de vijverrand.

De lange en smalle bladeren vertonen wat gelijkenis met Carex.

Bloemen zijn onaanzienlijk, de zilver/witte zaadpluizen geven een bijzondere bekoring.

Cyperaceae, cypergrassenfamilie.

Eriophorum angustifolium, Honckeny. (smalbladig) Donkergroene en lijn/gootvormige bladen zijn ca. 3mm breed en worden driekantig aan de top.

Opstaande stengel is rond of vrijwel.

Bloeit in mei/juni met trosjes van 3-5 langwerpige, ca. 2cm lange aartjes met gladde steeltjes, schutblaadjes zijn lancetvormig en spits met 1 nerf, zilverachtig vliezig met donkerbruine middennerf die tenslotte geheel bruin wordt. Na de bestuiving groeit het bloemdek, dat uit zijdeachtige haren bestaat, sterk in de lengte en tegelijk worden de steeltjes van de aartjes ook veel langer. Elk aartje vormt dan een pluim van witte wol. De rijpe en zeer kleine vruchtjes worden door de wind losgemaakt en ver meegevoerd.

Losse zodenvormende plant.

De meest voorkomende en ook de mooiste.

De plant groeit op vochtige venen en heidevelden en is zodenvormend.

Het is het smalbladig wollegras uit Europa, Siberië en N. Amerika wordt 30-60cm hoog.

Var. majus wordt 50-70cm hoog, verschilt door de forsere groeiwijze en hogere groei, bladeren van 5mm breed, het wollige pluis is vele malen langer dan de aartjes.

Naam, etymologie.

(Dodonaeus) (a) ‘Mattenvlas is een van de watersoorten van gras en zou zeer goed wollegras mogen heten, in het Hoogduits Wisen-wollen en Matten-flachs.’

Smalbladig wollegras, mattevlas, dottergras, veenhamels, veenpluis, katoenbloem, mooren, flok, lok of vlokken, Engelse narrow leaved cotton grass, Duitse Schmalblttrige Wollgras, Wollevlas, Wiesenwolle en Mattenflachs bij Bock.

Dodonaeus (b) ‘In het Grieks heet het Eriophoron.’

Eriophorum, is afgeleid van Grieks erion: wol, en phoros: dragen, een verwijzing naar de zijdeachtige bedekking van de zaden.

Dodonaeus; ‘Dan Lobel noemt het Juncus Bombycinus, Tomentum en Linum pratense van Valerius Cordus of het Gnaphalium van Tragus, in het Diets noemt hij het sijde biese, vlocken biese of quispel-biese, matten-vlasch en katoen-biese, in het Engels water lecke.’

Ditse Binsenseide of Bensenseide, Quispelbinsen, Frans jonc a coton; katoenbies, lin des marais: moeraslinnen, linaigrette, van lin: linnen, en aigrette: verenbos, linaigrette feuilles troites, Engels wild cotton, cotton rush –sedge of grass, moor pawns, moss crops, en downy ling: hei. Duits heeft verder wilde Baumwolle of Bettfedern, gebruik, Gaisbart, Hundshaar, Moosflauen, Dungras, Hullaner, Filzkassl, Kassl, Koosflesch, Lammerschwanz, Molken, Maunl, Muse, Maunzerl, Muzala, Moosflam, Moorpuuskes, Puesk, Judenfedern, Pobala, Alte Magden of Ala Made: oude maagden, Weiherfedern, Zwitsers Baueli, Buseli, Chuss, Maueli, Munneli, Riedchuss, Riedfahndli, Zimeli.

De plaats Witteveen is genoemd naar het witte wollegras.

Genefeifa betekent zoveel als een pijl die links gevederd is. Waarschijnlijk slaat dit op het venenpluis, Eriophorum, met zijn bevallig lang, zilverwit en naar een zijde overhangende bloempluis. Hiermede stemt ook overeen de overoude sage van Genoveva met haar weelderige blonde haardos.

Gebruik.

Het wolletje werd wel verzameld en gebruikt om er lampenpitten van te draaien. De rolronde stengels werden in het voorjaar wel ingezameld om er matten van te maken, ook om er de bedden mee te vullen.

Uit J. Kops, www.BioLib.de.

Eriophorum gracile, Koch. (sierlijk of slank) Bladeren zijn driekantig.

Stengels zijn stomp driekantig Trosjes van 3-4 ongeveer 1cm lange spitse aartjes met wat ruwe steeltjes, schutblaadjes zijn eivormig en spits, geelachtig/bruin, aan de voet vele nerven in mei/juni.

Sierlijke inheemse plant met lange, kruipende uitlopers.

Uit Europa en N. Amerika wordt 30-50cm hoog.

Naam.

Slank wollegras, Engels slender cotton grass. Schlanke Wollgras, Zierliches Wollgras.

Uit J. Kops, www.BioLib.de.

=Eriophorum latifolium, Hoppe. (met brede bladeren) Lijn/lancetvormige bladeren die toegespitst en vlak zijn, aan de top driekantig en ruim 5mm breed.

Stengels zijn stomp driekantig, de stengels met aartjes zijn ruig.

Trosjes van 5-12 langwerpige en ca. 1cm lange aartjes met wat ruwe steeltjes, tijdens de vruchttijd overhangend, schutblaadjes langwerpig, spits en met 1 bruinachtige nerf in mei/juni.

Inheemse en dichte zodenvormende plant.

Uit Europa, Siberië en N. Amerika wordt 30-60cm hoog.

Naam.

Engels broad leaved cotton grass, breedbladig wollegras, Duits Moor-Wollegras, Breitblttrige Wollgras.

Uit; https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Eriophorum_scheuchzeri_Atlas_Alpenflora.jpg

Eriophorum scheuchzeri Hoppe. (Johann Jacob Scheuchzer, 1684-1738, Zwitserse botanist) groeit in de Alpen en Noord-Europa.

Meerjarige met rizomen.

Dunne stengel komt tot 70cm, vaak korter.

Opgerolde bladeren zijn tot 12cm lang.

Bloemhoofd met helderwitte, katoenachtige en wat rood gekleurde borstels van 3cm lang.

Scheuchers wollegras, Scheuchzer’ s cottongrass.

Eriophorum vaginatum, L. (schedevormend) Wortelbladen zijn even lang als de stengels of korter. De bovenste stengelbladen bestaan uit een opgeblazen schede.

Stengels is rond van onderen en driekantig erboven, halve meter hoge plant.

Aartjes zijn ovaal tot eivormig, de halm draagt een eindstandig aartje. Het bloeit in het voorjaar en is later mooi door de witte zijdeachtige pluisjes.

Uit N. Halfrond.

Naam.

Eenjarig wollegras, moorke of lokken, Engels hare tail cotton grass, canna down, cannach, common moss crops, hare ‘s tail rush, Duits Scheiden-Wollegras, Moor-Wollgras, Scheidiges Wollgras of Schneiden-Wollgras.

Planten.

Vermeerderen door scheuren in ‘t voorjaar of zaaien bij 20 graden.

Zie verder: volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/ en: volkoomen.nl