Senna

Dit geslacht komt voor in de tropen, enige komen in de gematigde zone voor, de meeste komen voor in Amerika.

Het zijn kruidachtige planten, struiken en kleine bomen, zelfs een liaan.

De bladeren zijn geveerd.

De bloemen zijn bij de meeste soorten geel.

Fabaceae, vlinderbloemige, Cassia klasse, nu Caesalpinioideae.

Rond 250 soorten komen er in voor, vroeger behoorden ze tot het geslacht Cassia.

Uit Flora de Filipinas.

Senna alata Roxb. (gevleugeld) (Cassia alata L.) is een struik die uit Z. Afrika stamt, 1–2(–5)m hoog.

Kort behaarde twijgen met afwisselend geplaatste 30–70cm lange geveerde bladeren met 8–14 deelblaadjes, omgekeerd eivormig tot langachtig lancetvormig, van voren stomp, wat leerachtig.

Bloemen staan in 20–50cm lange en lang gesteelde opgerichte trossen aan het eind van de lang bebladerde twijgen, oranje en vallen gauw af.

Vrucht is een gevleugelde peul van 10–20cm lang met 40–60 wat afgevlakte zaden.

Candle bush, candelabra bush, empress candle plant, ringworm tree, popcorn senna, naar de vorm van een enkele bloem.

Naam, etymologie.

(Dodonaeus) ‘Dit kruid is overal en zowel in de apotheken als elders met de naam Sena bekend die in de boeken van de Griekse schrijver Actuarius en bij de laatste Latijnse schrijvers ook gevonden wordt. De Perzen noemen het Abalzemer, zo men in de boeken van Mesue aangetekend vindt.’

Het Arabische sanā of sena is in de uitspraak sene in Europese spraken gekomen. Over midden-Latijn sene werd het in Spaans senes, in Nederlands senne, Duits Sen(n)es, oud-Frans senne en later sena tot midden-Engels senee, tot senna. Onder de naam neutral henna wordt ssp. italica gebruikt als haarmiddel, zonder echter de rode kleur. Kaarsenstruik.

Gebruik.

De eerste medische vermelding van senna stammen uit de 8^ste eeuw en uit de Arabische omgeving. De profeet Mohammed werd de deze woorden geciteerd: „Haltet euch an Sennesblätter und Kümmel, denn beide heilen jede Krankheit, ausgenommen den Tod.“. Theophrastus Bombastus von Hohenheim (beter bekend als Paracelsus) beval sennebladeren aan in combinatie met look en artemisia als afvoermiddel.

Het gebruik was vroeger zo. (141, 164, 309, 311) ‘Sena jaagt uit het lijf alle taaie slijmachtige vochtigheden en scherpe of galachtige overvloedigheden en ook de dikke en zwarte zware of melancholische humeuren als er iets bijgevoegd wordt dat tot dezelfde humeuren dient.

Ze is een zeer goede purgatief en geschikt tot zuiver maken en reinigen van de buik en het ganse lichaam in vele verschillende gebreken en ziekten en mag alle mensen zowel mannen als vrouwen en van wat ouderdom dat ze ook zijn zeer nuttig en zonder vrees of achterdocht ingegeven worden. Want ze zuivert of purgeert het lichaam zonder enig geweld of hindernis en vooral als men er anijszaad of enige andere diergelijke welriekende dingen bij voegt of als men het mengt met die geneesdingen die de buik zacht week maken kunnen die men in het Latijn Lenientia noemt.

Sennebladeren zijn goed op deze manier gebruikt voor diegene die zwaarmoedig, treurig en zonder uitwendige oorzaken bang, bedroefd of verschrikt zijn en alle melancholische diepzinnige mensen en voorts ook diegene die met de vallende ziekte besmet zijn en zijn goed tot alle verstopping van de lever en vooral van de milt, tot hoofdpijn, krabben, ruigheid en melaatsheid.

Loog of water daar Senne bladeren in gekookt zijn versterkt de hersens, de zenuwen, het gezicht en het gehoor wonderbaarlijk en vooral als er kamille bij gedaan is en zo tezamen het hoofd daarmee wassen. Dat geneest ook de zeren en alle jeuk’.

Folia sennae, de bladeren van meerdere Cassiasoorten en vooral van Cassia angustifolia, leveren de cassia van de handel. Ze zijn helgroen en bezitten een speciale geur, smaken zwak zoet met een iets bittere smaak. Men gebruikte ze als afvoerend middel die bij vele personen lichaamsklachten veroorzaakte, daarom werden ze met wijn ingegeven. De vrucht van senna werd eerst in de 8^ste eeuw bekend en de bladeren waarschijnlijk in het begin van de 11^deeeuw.

Uit F. Kohler, www.BioLib.de.

=Senna alexandrina P. Mill., (uit Alexandrië, Egypte) (Cassia lanceolata, (lancetvormig) (Cassia senna, Cassia acutifolia) (spitse bladeren) is een struikachtige plant van een a twee meter hoog met vertakte licht groene twijgen.

Grote tros gele bloemen in juni.

Bladeren zijn geveerd met 4-6 paar deelblaadjes, de bovenste is puntig.

Afkomstig uit Tropisch Afrika, Soedan en verder in W. Afrika.

Naam.

Levert de Arabische senna, Alexandrijnse senna, Nubian senna en senna van Mekka, Engels Alexandrian senna, Egyptian Senna, Tinnevelly Senna, East Indian Senna, Bombay senna, Duits Alexandriner- of Karthum-Senna, Frans sene de la palthe,werd in het gebied van de Boven Nijl geteeld en via Alexandria verhandeld.

Uit www.plantesdusud.com

=Senna didymobotrya (Fresen.) Irwin & Barneby (dubbele trossen) (Cassia didymobotrya) is een struik van een paar meter hoog.

Bladeren en stengels zijn frisgroen en licht behaard, geveerd geplaatst langs de stengel.

Bloeit met 3-4cm grote, diep gele bloemen, in knop zijn ze omgeven door bruinzwarte bloemdekbladen. De bloei gaat van onderaf naar boven toe. In een openstaande bloem vallen de stamper en dikke meeldraden enorm op.

Komt oorspronkelijk uit Tropisch Afrika en wordt veel als sierplant gecultiveerd in het Middellandse Zeegebied. Bevat giftige looistoffen die bij het leerlooien gebruikt werden, ook bij het vissen en als laxeermiddel, vergelijkbaar met wonderolie.

Na de bloei in de rustperiode worden de stengels een derde terug gesnoeid, vorstvrij overwinteren, 10 graden.

Naam.

Kaarsenstruik. Kerzenstrauch, Erdnuss-Kassie, Engels African senna.

Uit L. Fuchs.

Senna italica Mill (uit Italië) (Cassia obovata, Spreng (omgekeerd eirond)

Een eenjarige en een 60‑70cm grote plant met gedoornde bladeren.

Gele bloemen in juli.

Is afkomstig uit Egypte.

Is beschreven in 1640.

Levert de Aleppo of Italiaanse senne. Kleurloze henna, Engels neutral henna of senna, een haarproduct.

Uit ww.pachs.net

Senna marilandica (L) Link. (uit Maryland) (Cassia marilandica, L.)

Deze geelbloeiende vorm zou het bij ons uit kunnen houden, bloeit in september.

In Amerika gebruiken ze de bladeren van deze soort als een afvoermiddel.

een kruidachtige meerjarige uit N. Amerika, is beschreven in 1823.

Maryland senna.

Uit Flora de Filipinas.

Senna occidentalis (L.) Link: Syn. (westers) (Cassia occidentalis, L.) Gele bloemen komen in juni.

Een eenjarige die 2m hoog kan worden.

Het heeft in zijn wortel op de Caribische eilanden steeds een gast, het is de verblijfplaats van de zwarte brandmier. Om die reden brengt men de wortel steeds op die plaatsen die door lastige wandluizen verontreinigd zijn.

Is beschreven in 1759.

Stinking weed of –wood, negro coffee, coffee senna, Mogdad coffee.

Uit Flora de Filipinas.

=Senna siamea (Lam.) H. S. Irwin & Barneby. (uit Siam) (Cassia siamea, Lam.) Groeit zeer snel en stelt weinig eisen aan de grond, zodat het zelfs op slechte gronden snel opschiet tot 20m.en laat zich ook goed snoeien.

Het is van naturen een boom met onregelmatige groeiwijze en geen mooie boom.

Het hout levert een soort van ijzerhout. Alleen het harthout heeft een mooie donkere tint. Dat is maar in kleine hoeveelheden te verkrijgen.

Gele bloemen in juni.

Het is een van de meest algemene bomen op Java, is beschreven in 1820.

Senna siamea. Het is de djoehar, djohar (Maleis) en djoewar.

Uit Flora de Filipinas.

=Senna timoriensis (DC.) H.S.Irwin & Barneby. (uit Timor) (Cassia timorensis, DC.) wordt 8-12m hoog.

Enige inlandse namen in Indonesië zijn: haringin in Soedanees en in de Preanger nginging of ngingin als Javaans, in Semarang ihing, verder ehinh, weringinan, djampi en toeren.

Vermeerderen.

Neem in juni/juli 10cm lang topstek van zacht hout, het mag een beetje houtig zijn. Zitten er bloemknoppen in, haal die dan weg. Gebruik ook gezond blad, zonder schimmeldelen. Onderste blad er af halen, licht verwonden, zoals je met de duimnagel zou doen. Doop die onderkant in 1% ibz groeistofpoeder. Planten in stekgrond, dit is 2 delen gezeefde turfgrond met 1 deel scherp zand, aangieten, plastic erover heen en elke week even controleren op vochtigheid, droogte en schimmels. Laat het plastic er dan een paar uur af zodat het blad wat opdroogt en bedek het dan weer. De luchtvochtigheid is hoog genoeg als het plastic bedekt is met waterdruppeltjes, je kan de plant dan niet zien. De waterdruppeltjes houden ook ultraviolette stralen van de zon tegen, op droge plekken komt de zon er door en verbrandt het gewas. Je kan ook een halvarinebakje nemen, een paar cm. stekgrond erin, plastic eroverheen en vastbinden met een elastiekje Na enkele weken/maand is het stek geworteld, de plant begint dan te groeien, langzamerhand meer luchten en tenslotte het plastic eraf halen. Licht bemesten. Vorstvrij houden.

Zaaien in april en dan 2 dagen voorweken.

Zie verder: volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/ en: volkoomen.nl