Persicaria
Over Persicaria
Perzikkruid, vorm, kruiden, soorten, cultuurvariëteiten, geschiedenis, historie, naamgeving, etymologie, afkomst, gebruik, vermeerderen, planten, teelt,
Het geslacht Polygonum wordt thans, 1995, niet meer als een groot geslacht beschouwd. Diverse soorten zijn in aparte geslachten geplaatst. Een aantal soorten kwam zo in het geslacht Persicaria. Polygonum affine werd Persicaria affinis, Polygonum amplexexicaule heet nu Persicaria amplexicaulis evenals Polygonum bistorta, die was ook bekend als Persicaria bistorta. Hoewel ze weer net verdeeld zijn en nu soms onder Bistorta vallen.
Het geslacht omvat een en meerjarige. De meeste hebben eindstandige aren die roze zijn en soms wit.
De meeste zijn agressieve kruiden, sommige worden in de tuin gekweekt.
Polygonaceae, duizendknoopfamilie.
Uit J. Royle.
Persicaria affinis, Don (Bistorta affinis (D. Don) Greene (verwant) (Polygonum affinis, Wall.) )
Meestal wortelstandige bladeren zijn lang gesteeld, spatelvormig tot langwerpig/lancetvormig, toegespitst en donker groen, de randen wat omgekruld.
Eindstandige, opstaande, stompe en dichte aarvormige trosjes van 2-3cm lang met kleine roze/rode bloempjes in juni/september.
De bladeren zijn donkergroen en worden later in het seizoen steeds meer bronskleuriger. Kruipende, houtachtige wortelstok met opgerichte stengels.
Als wit/roze korenaren lichten de aartjes op tussen het somber groen van het blad, waartussen oude en roestige overblijfsels van het vorige jaar zich verschuilen. Het blad verkleurt in de winter bruin.
Een lage kruiper die het vooral moet hebben van zijn kruipende en woekerende vermogen.
Is inheems in de Himalaya op 2700-3100m en wordt 15-30cm hoog.
‘Superbum,’ is een van de beste bodembedekkers. Geschikt voor glooiingen en moeilijke randen. ‘Darjeeling Red,’ is zeer laag.
Himalayan fleeceflower, Chinees mi sui quan shen.
Uit Curtis botanical magazine.
Persicaria amplexicaulis (D. Don) Greene (stengelomvattend) (Polygonum amplexicaulis, Don.) (=Bistorta amplexicaulis Greene)
Eivormige bladeren zijn lang toegespitst en helder groen met hartvormige voet, kort gesteeld tot stengelomvattend met gegolfde tot gekartelde randen, blauwachtig/groene achterkant die ook behaard is.
Opstaande, groene stengels.
Lang gesteelde en opstaande, 5-15cm lange aarvormige trossen van donker roze/rode bloemen in juni/augustus
Houtige wortelstok.
Uit de Himalaya wordt 60-90cm hoog.
Chinees bao jing liao.
Altmark.
Uit O. Thome, www.BioLib.de.
Persicaria bistorta Samp. (Bistorta officinalis Delarbre) (geneeskrachtig) (Polygonum bistorta, (L) Samp.) (2x gedraaid) de zwarte en duimdikke wortel is tweemaal gedraaid. Door de slangvormig draaiingen lijkt de adderwortel qua vorm op het esculaapteken van de artsen.
Als een slang wurmt de wortel zich in de sompige bodems en kruipt verder naar het zinderende zonlicht.
Hieruit ontspringen elk jaar verschillende opstaande stengels die niet vertakt zijn.
Eivormige tot langwerpige bladeren en gegolfd, gewimperd, de onderste bladeren met gevleugelde steel, de bovenste toegespitst en half stengelomvattend. Het blad is aan de bovenkant van een blauwgroene kleur en as/groen aan de onderkant met wat purper doortrokken door verschillende nerven.
Hieruit verschijnen diverse kleine en smalle stengels met een dichte en opstaande cilindrische aar van kleine vleeskleurige bloemen in juni/augustus.
Uit Europa, Azië en N. Amerika, wordt 40-70cm hoog.
Var. albiflorum heeft witte bloemen.
Var. grandiflorum heeft de grootste aren en grotere, iets donkerder gekleurde bloempjes
Var. minus wordt 15-30cm hoog met veel kleinere bladeren, de onderste worden ongeveer 5cm lang, kortere en meer eivormige aren.
Naam, etymologie.
(Dodonaeus) (a) ‘Naar zijn omgekromde en gekronkelde wortel heeft dit gewas de Latijnse naam Bistorta gekregen als of men tweemaal verdraaide of tweemaal gekronkelde zei. De Fransen noemen het bistorte.’ Lobel;’In Spaans bistorta.’
Vanwege de gelijkenis met de om de stok gedraaide slang kreeg het de Latijnse naam viperina dat in 1351 tot serpentine werd, Friese njirrewoartel, (njirre: slang) levert de tweemaal gebogen slangen-, adderwortel, in Duits Nader of Natterwurz in oud-Hoogduits, Natterwurz bij Bock, Nadangzung, Nodernbladl, Nadla, Zwitsers Atere-Chrut, Schlangenkraut in Silezi en –wurz bij Bock, Otterbladl, Ottergras, Otterzung, Serpentin, Slangwurz, Engels twice-writhen, adderwort of snake weed, Symbool van kwaad, horror. Het kruid werd medisch ook gebruikt tegen slangenbeten.
Dodonaeus (b) ‘Nochtans zijn er sommige van de nieuwe kruidbeschrijvers die zeggen dat Bistorta een gans ander gewas is. Want Matthiolus in zijn Epistolae Medicinales of zendbrieven die de medicijnen aangaan schrijft dat Bistorta niets anders is dan het Behen rubrum. Gesnerus wil het voor het Limonium of een soort er van rekenen. Sommige andere houden het voor de Britannica. Sommige hebben dit kruid de naam van Rumex of patich ook meegedeeld omdat het van bladeren zo op zuring lijkt en van zaad op de geslachten van zuring soms wat lijkt.’
Engels heeft ook gentle dock of paitient dock, zie Rumex, great bistort.
Dodonaeus ‘De Hoogduitsers noemen het Naterwurtz, andere noemen het ook naterwortel naar het Hoogduits of naterkruid, adderkruid, de Bohemers hadijkozenij. Men noemt het in het Latijn ook naar de Hoogduitse naam Colubrina en Serpentaria als of men adderkruid of slangenkruid zei, soms ook Dracunculus. Deze onze hertstong verschilt nochtans zeer van het Dracontium van Dioscorides, dan het zou misschien een medesoort van de Dracunculi van Plinius wezen.’
Drakenkruid, Duits Drakewortz en Drachenwurz, Engels serpentary dragonwort, Frans bistorte en serpentaire rouge: rood slangekruid. Bloedkruid en Engelse red of water legs.
Dodonaeus (d) ‘De kleine is van Fuchsius wijfje genoemd en de grote mannetje of ook longenkruid en andere miltkruid met ongewone namen. Dracunculus hortensis dat men in onze taal dragon noemt wordt onder het moes beschreven. Sommige willen verzekeren dat ze daarom Serpentina of naterwortel genoemd wordt omdat ze met wijn gedronken alle beten van slangen en adders schadeloos maakt en geneest.’
Dodonaeus (e) ‘Het heet in het Nederduits herts-tonghe. De naam hertstong is de Phyllitis eigen.’
Duits Hirschzung.
(f) Naar de vele leden Duitse Wiesen of Wasser Knoterich.
(g) Het is Culpepers snakeweed, serpentary dragonwort, bistort, osterick, passions en;
(h) De plant werd gebruikt om in de lente een bittere pudding maken. Het is het hoofdingrediënt van dock pudding. Vele van de volgende namen verwijzen naar zijn gebruik in puddingen, easter giant, easter ledger, easter ledges, easter magiant, easter man-giant, gentle dock, great bistort, osterick, oysterloit, pudding grass, pudding dock, passion dock, patience dock of easter mentgions: het paasvoedsel, van Frans manger: eten.
(i) Verder in Duits Hammele, Hammelschwanz,. Lammerzunga, Schablattla, Schafzunge,
(j) Gebruik, Krebswurz, Wurmkraut, hoewel dat gebruik onduidelijk is. Zwitsers Cholbli, Schluckere, Strupfa-Blacka, Wurstli.
Gebruik.
Zo was het gebruik vroeger. (141, 164, 311, 310, 309) ‘Tegen bloedig tandvlees en losse tanden: Neem het sap dat uit de wortel en bladeren geperst is en was de mond daarmee. Fuchsius. Ze is ook zeer nuttig om te genezen alle ontstekingen en gezwellen van de amandelen, keel en omliggende delen van de mond.
De wortel van hertstong laat ophouden en stelpt zowel allerhande vloedgang als de maandstonden van de vrouwen en stelpt bovendien ook de buikloop en laat het overvloedige of onmatige braken ophouden en geneest de rodeloop en diergelijke vloeden op welke manier dat men die ook gebruikt. Matthiolus. Om de maandstonden te stelpen zullen de vrouwen in het water zitten daar deze wortels in gekookt zijn.
Diegene die met gedurige druppelen van zaad gekweld zijn zullen (nadat hun lichaam eerst goed gepurgeerd en gezuiverd is) een vierendeel lood van het poeder van deze wortel met gestaald water zeer nuttig in mogen nemen.
Het poeder van deze wortel in de wonden gestrooid stelpt het bloed.
Water of wijn daar deze wortel in gekookt is weerstaat alle vergif en is goed tegen de pest en in de pestachtige koortsen daar het peperkoren zich begint te vertonen, ja sommige willen verzekeren dat ze daarom Serpentina of naterwortel genoemd wordt omdat ze met wijn gedronken alle beten van slangen en adders schadeloos maakt en geneest.
Maar Albertus die van de krachten van de kruiden spreekt, zegt dat als slangenkruid met Trifolium (dat is klaverblad) in de aarde begraven wordt het serpenten maakt die rood en groen zijn, daarvan maakt men een poeder dat in een brandende lamp gedaan wordt laat schijnen alsof er serpenten zijn.’
De wortel is rood van binnen en bevat samentrekkend middel en zo gebruikt om te looien en tegen onvrijwillig plassen en doorval. Het werd gebruikt bij tandpijnen. Een aftreksel van de bladeren of gepoederde wortel was goed tegen wonden van de huid.
Als het looizuur verwijderd is hou je een zetmeelrijke wortel over die als voedsel gebruikt kan worden en in Rusland wel tot brood verwerkt.
In de signatuurleer werd het kruid gebruikt, door de op een tong lijkende bladeren, als een gorgelwater om gezwollen en ontstoken tongen te genezen. Het kruid behoort tot Saturnus, koud en droog, maar de bladeren en wortels hebben een krachtige weerstand tegen alle gif.
Ook werd het gebruikt als voedergras en was van waarde als jonge groente.
Folklore.
Volgens oude overlevering zou adderwortel samen met watereppe in een glas gezet diegene beschermen zodat die niet verleid kon worden. Dit wordt als zodanig niet meer toegepast.
In het prachtige tapijt van de gevangen eenhoorn die in de Cloisters te New York hangt, geweven waarschijnlijk bij het huwelijk van Francis I van Frankrijk, komt de plant voor. Hier, in dit tapijt, herstelt de eenhoorn van zijn wonden binnen een haag, een wei getooid met bloemen. Als deel van de volkomenheid van het huwelijk is de eenhoorn met gouden kettingen gebonden aan een granaatappelboom, de boom van vruchtbaarheid. Naast zijn flanken en bij zijn achterste zijn er twee lustplanten afgebeeld, de purperen orchidee en de gevlekte aronskelk, Arum maculatum, de lords and ladies, de plant die zijn voorpoten raakt is de adderwortel, de plant van kracht in ontvangen en vasthouden.
A. Magnus; ‘Het zestiende kruid wordt door de Chaldeeën Caturlen genoemd, door de Grieken Pentaphyllon en door de Latijnen Serpenthia, in Engels snakes grasse. Dit kruid kent men goed genoeg bij ons. Als dit kruid in de grond gezet wordt met het blad van het driebladige gras komen daaruit rode en groene serpenten waarvan als er poeder van wordt gemaakt en gedaan in een brandende lamp zal daar een overvloed van serpenten verschijnen. En als het gedaan wordt onder het hoofd van een man zal hij vast van dan af niet meer dromen van zichzelf.’
Uit L. Reichenbach.
Persicaria alpina (uit de Alpen) (Polygonum alpinum, All. )
Kort gesteelde bladeren zijn ei/lancetvormig, toegespitst en vlak, donker groen en gewimperd
Opstaande stengels zijn kantig gestreept en sterk vertakt.
Grote losse trossen piramidevormige trossen met talrijke 3-5mm grote helder witte bloempjes in juli/augustus.
Kruipende en dikke wortelstok.
Uit Alpen, Pyreneeën, Karpaten, Balkan en Siberië, wordt 60-100cm. Is beschreven in 1816.
Var. undulatum heeft wat behaarde stengels en gegolfde bladeren met wat behaarde achterkant
Alpine knot weed.
Uit G. Oeder.
=Persicaria amphibia, (L.) Delarbre (tweeslachtig, Latijn amphibolus: letterlijk, dubbelzinnig, leeft op land en in het water) veenwortel, is een amfibie omdat het kruid zowel in het water als op het land kan leven en heeft dan ook verschillend gevormde bladeren. De landvorm is smaller en behaarder, korter en meer gedrongen dan de watervorm. Die verschillende bladeren kunnen evengoed van een en dezelfde wortelstok afkomstig zijn. De ene kant groeit dan in het water en met de rest groeit de plant op het land. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de stengels uitgevoerd zijn met luchtkanalen.
De dunne kruipende en vertakte rhizoom is met vele kransen van witte of rode wortels bezet.
De roze kleurige bloemen worden in juni geboren juist boven de oppervlakte van het water. De landvorm bloeit zelden, wortelt wel diep. Bloemen staan in een dichte eivormige tros van juli tot september.
Zelden zie je vruchten, de vermenigvuldiging is voornamelijk vegetatief.
Een overblijvende plant van een halve tot meter hoogte die vooral op venige gronden voorkomt, ondiepe voedselrijke plassen en waterkanten.
Naam.
Veenwortel, perzenkruid, wilde wilg, papenkwaad, fonteinkruid, roowilg, roode veenwortel, Engels willow grass, amphibious knot-weed, Duits Wasser-Knoterich, Flohkraut, Marienkrud.
Uit de.academic.ru
Persicaria capitata Buch. Ham.ex Don. (kopvormig) (Polygonum capitatum)
Het blad is donkergroen met een donkere tekening.
De lichtroze en kogelronde bloempjes staan op lang gesteelde aren vanaf juni tot in oktober.
Een kruipende vaste plant en wordt hier als eenjarige gekweekt. Mooie bodembedekker. Pinkhead smartweed.
Uit abarthel.blogspot.com
Persicaria campanulata, Hook.) (klokvormig) Aconogonon campanulatum (Hook. f.) H. Hara
Gesteelde bladeren zijn elliptisch tot eivormig en 7.5-15cm lang, toegespitst en aan beide kanten min of meer behaard.
Opstijgende stengels zijn bovenaan vertakt.
Overhangende vertakte trossen van talrijke klokvormige, zacht geurende roze/rode bloempjes in augustus/september.
Kruipende wortelstok.
Uit de Himalaya ,wordt 60-100cm hoog. Bellflower smartweed. Klokjesduizendknoop.
Uit L. Reichenbach.
Persicaria hydropiper, (L.) Delarbre. (waterpeper)
Het blad is vaak loodzwart gevlekt en wuivend.
Groen/rode bloem in losse en hangende aren, zelden opgaand in augustus/september.
Waterpeper is een eenjarige die tot 50cm hoog wordt en op vochtige, stikstofrijke plaatsen groeit.
Verschilt van Persicaria lapathifolia door de brandende smaak, soms met dezelfde naam. (Dodonaeus) (a) ‘Hier te lande noemt men dit kruid gewoonlijk waterpeper, in het Hoogduits Wasser Pfeffer, in het Italiaans pepe aquatico, in Spanje pimienta aquatica. In het Latijn noemt men het Hydropiper of Piper aquaticum of ook Piper aquatile en in het Grieks Hydropeperi. De apothekers van deze tijden kennen dit kruid niet of immers ze gebruiken dat niet veel, dan het is gauw te herkennen door zijn hete kracht waarom het de volgende namen heeft, te weten Persicaria Hydropiper, Persicaria urens en Aquatile Piper urens, Piper montanum of eigenlijk Piper aquaticum en ook Crataegonum Cordiծ
Waterpeper moet je eens geproefd hebben, Fries bitterbled, Engelse waterpepper, ook lake-weed, Duits Wasserpfeffer, Frans poivre dեau. De smaak is als cayenne, vandaar Frans persicaria brulante, Spanje pimenta aquatica: water peper. Het werd ook wel armenpeper genoemd omdat het door de mindere klasse wel gebruikt werd als vervanger van peper. De plant zou giftig zijn voor schapen.
Dodonaeus (b) Ԉet is in het Frans culraige of cultaige genoemd, zegt Lobel, omdat als iemand (met verlof gezegd) met deze bladeren zijn achterste veegt de billen zo ontstoken worden dat hij meent zijn zinnen te zullen missen.’
Dodonaeus ‘Het heet in het Engels carsmirthe.’
Het scherpe sap veroorzaakt blaren, het is een smartweed. Duits Schmerzen, Engels smart weed of arsesmart, omdat het de achterste bezeert, vergelijk ons smertekoern, 1686, omdat als iemand er zijn achterste mee afveegt, de billen zo ontsteken, dat men zijn geest meent te missen, verder ciderage, culrage of curage: vurig, en Culpeper noemt het arssmart en water-pepper.
Dodonaeus (d) ‘Het heet op het Hoogduits Muckenkraut.’
Fuchs, 1543, noemt het Vlieghencruyt, Duits Flohpfefferkraut of Flohkraut, bij Bock ;’Die kruiden noemt men Rassel en Flchkraut omdat het de vlooien verdrijft, heet wel muggekruid of waterpeper. Volgens Lobel in Duits Muckenkraut. Ettelijke noemen vlokruid ook pauwekruid of pauwenspiegel vanwege de vlekken en Persicariam vanwege de bladeren, en Herba sancte Marie Secundum, Jacobus Manlium Sanguis Christiՠdoodt de vlooien, in België muggekruid. “Meing laid into the bed greene to kill fleas.’ 1617, zo ook bij Culpeper die het ook gebruikt in de kamer met hetzelfde doel. Het zou insecten verdrijven door de geur, verzameld in bloei en in de kledingkisten gedaan verdrijft het de vlooien.
(g) Gebruikt bij maagkwalen, bittertong of –plant, bitterbled in Friesland, Duits Bitter-Knoterich.
(h) Rode kleur, Engels red knees, Duits Rettichkraut, Retzel, Riederer, brennender Rottich in Zwitserland. Pfauenkraut, -spiegel.
Gebruik.
Zo was het gebruik vroeger. (Dodonaeus) ‘Waterpeper is merkelijk warm en droog van aard, doch nochtans niet zo heet als peper, zo Galenus verzekert.
De bladeren met het zaad van peperkruid gestoten verteren en laten vergaan de koude gezwellen en oude hardigheden en laten ook scheiden dat gestolde bloed dat ligt onder hetgeen dat blauw geslagen of gestoten is, daarop gelegd.
De bladeren van waterpeper gedroogd en gepoederd zijn ook goed in de spijzen in plaats van peper gebruikt net zoals het peperkruid.
Paracelsus zegt dat de bladeren van dit kruid door een hemelse kracht de kwade vuile zeren genezen kunnen.
Het kruid en de bloemen dienen zeer goed om de blaren en aambeien en vijgwratten te genezen en tegen alle kwade verouderde vuile zweren en lopende gaten is dit kruid bijzonder goed in zalf gebruikt. Het is ook goed in de klysma ‘s tegen rodeloop.
De bladeren van dit kruid in koud water gestoken en gelegd op de kwade zweren en zowel van de mensen als van de beesten nemen terstond weg alle pijn en genezen die heel net zoals de gezwellen en kwetsingen onder het zadel van de paarden door dat er dagelijks vers op te leggen zonder met het paard te laten rijden. Of neem het groene kruid en nat het in koud water en wrijf daarmee de gekwetste en gezwollen plaats en leg het daarna op een plaats daar het gauw mag rotten onder een harde steen, want zo gauw als het kruid verrot zal zijn zo zal de kwetsing genezen zijn zoals de paardenmeesters zeggen.
Dit kruid in de koetsen of bedsteden gelegd laat de wandluizen sterven. Ge zal het gezouten spek vrij van alle wormen houden als ge het rondom met deze bladeren bekleedt.
Neemt het sap van dit kruid en strijk dat op de plekken van de huid 's morgens en 's avonds en zo zullen ze in drie dagen vergaan.’ Paracelsus zegt dat de bladeren van dit kruid door een koud water getrokken door een hemelse kracht de kwade en vuile zeren genezen.
Uit L. Reichenbach.
Persicaria lapathifolia, (L) Gray (met bladeren als lapathium, zuring) beklierde duizendknoop, bladeren hebben aan de onderkant talrijke ronde kliertjes. Wordt 20-100cm hoog.
Wortelt vaak aan de onderste knopen.
Bladeren zijn 2,5-9cm lang, groen, lancetvormig en gaafrandig met soms in het midden een donkere vlek. De stengelomvattende, vliezige steunblaadjes zijn vergroeid tot een tuitje
Witte groenachtige of roze bloemhoofdjes zijn in schijnaren gerangschikt en bloeien van juni-oktober.
Groeit op vochtige en voedzame grond in Eurazië.
Naam.
Zie voor namen persicaria en hydropiper. Beklierde duizendknoop of knopige duizendknoop, Engels Kellogg ‘s knotweed, curly-top knotweed, dock-leaved smartweed, heart’s-ease, nodding smartweed, pale flowered knot-weed en willow weed, Duits Ampferknterich, Frans renoue feuilles dկseille, sceau de Salomon larges feuilles en oseille.
Persicaria lichiangense (Aconogonon lichiangense) (W. W. Sm.) Sojk (=Polygonum lichiangense, W.W.Sm.) (Lichiang gebergte in Yunnan, Z. China) wordt 60-120cm hoog.
Gesteelde bladeren zijn lancetvormig en spits, 6-12cm lang en 2-3cm breed, donker groen met wigvormige voet en vaak gegolfde randen, aan beide kanten behaard met grijs viltige achterkant
Opstaande stengels zijn vertakt en behaard, onderaan houtachtig.
Grote vertakte en dicht behaarde trossen van talrijke 7mm grote room/witte bloempjes in juli/september.
Uit L. Reichenbach.
Persicaria maculosa, Gray. (gevlekt) (Polygonum persicaria, L.) (perzikachtig, het blad)
Bladen zijn lancetvormig en bijna zittend, meestal glad en diep groen, groot met meestal een donkere vlek in het midden.
Bloemstengels zijn vrijwel glad en worden 60cm hoog.
Bloemen staan in compacte en eivormige ovale, cilindrische aren, groenachtig of roze wit in juli/augustus.
De plant komt als onkruid voor op vochtige akkers en geeft een slecht voer.
In Rusland wordt het gebruikt voor het geelverven van linnen.
Perzikkruid is een eenjarige uit Eurazië die tot 125cm groot wordt met vlo-achtig zaad.
Persicaria persicaria var. angustifolium Beckh., Persicaria persicaria var. persicaria, Persicaria persicaria var. ruderale (Salisb.) Meisn.
Naam, etymologie.
(Dodonaeus) (a) ‘Wij noemen dit kruid persen-cruydt of persick cruydt, in het Latijn Persicaria naar de gedaante die de bladeren daarvan met de bladeren van de persenboom hebben, in het Hoogduits heet het Persichkraut.’ De Spanjaarden noemen dat ook yerva pexeguitra en manchas, dat is perzikkruid.’
Perzikkruid, persecruyt, Engels peachwort en persicaria, Frans la persicaire, Duits Pfersichkraut, Italiaans en Spaans persicaria.
Dodonaeus (b) ‘In Hoogduitsland heet het ook Flochkraut. Sommige houden dat voor de Plumbago van Plinius omdat het met loodkleurige plekken in het midden van zijn bladeren getekend is. Dit kruid is hier te lande naar het Hoogduitse soms vloy-cruydt genoemd geweest, maar meest perzikkruid. Diegene die het waterpeper ook Persicaria noemen geven dit de toenaam Persicaria magna & mitis tot verschil van het waterpeper die Persicaria urens (brandend) heet omdat dit kruid groter is dan waterpeper en niet zo scherp of brandend van krachten, maar eerder zacht en verkoelend.’
Vlokruid, Duits Flohkraut, Floh-Knterich, verdrijft de vliegen en vlooien.
(578) In de middeleeuwen werd het gelijk genaamd met Persicaria, vergelijk ook Raphanistrum.
De bijzondere namen slaan op;
De rode stengels, roodbeen, roodpoot, roowilg, roodbeen, roode rister en dergelijke, Frans pied de rouge: rode voet, Engels red legs en red shanks, redleg, Duits Rodaal of Rodal of Rodschink, Wasserblut, Rok, Ruerk. Verbastering van het woord rood, rits, reds, roods, retse en dergelijke, Rudic in midden-Hoogduits, Rassel bij Bock, Rottich, Retich, Riadara, Riadacher.
Donkere vlekken op het blad. Duits Wasserblut of Blutkraut. De hele wereld rouwde, behalve dit kruid. Als straf kreeg het zwarte tekens op zijn blad, een herkenning voor zijn weigering. Of dat Maria zich sneed in de vingers en de bloeddruppels op dit blad vielen die het vol eerbied bewaarde. Bloedblad, Christuskruid, Jezusgras, omdat de donkere vlekken op het blad ontstaan zouden zijn doordat er druppels bloed van Jezus op gevallen zijn. De Engelse naam lady ‘s thumb is naar diezelfde vlek genoemd. Keltisch lus chrann ceusaidh: kruid van het kruis. Sanguinary: bloedkruid.
Wilde wilg, Duits Widerich, Wiedenplanten, wilde Wilgen.
Engels crab’s claw. Duits Bitterwinde. Platzaad, krodde; onkruid, Russisch potschednaja trawa.
Gebruik.
Zo was het gebruik vroeger. (Dodonaeus) ‘Perzikkruid zowel met enige drank als tot sap gebracht opgelegd en vooral als het nog groen is en gestoten is zo verkoelend en strijdt tegen de verhitting dat als het op de verse wonden gelegd wordt die beschermt van alle verhitting of zweren wat het sap van de bladeren zelf daarin gedrupt ook doet. En men vindt vele veldscheerders zowel in Italië als Hoogduitsland en elders die het sap van dit kruid gewoonlijk bij hun dragen om dat in verschillende verhitte en verzweerde wonden te gebruiken want ze vinden er zeer grote baat in zodat ze er water van laten distilleren, extracten van maken en veel andere geneesmiddelen van bereiden. Op die manier dat sommige zich beklagen (doch te onrecht) dat het zo’n algemeen kruid is en in alle landen zo goed te vinden is. Daar zijn nochtans andere die verkoelen en als er enige verdroging, zuiver maken of heling nodig is dan doen ze er wat sap van schelkruid of Chelidonium bij om de slapte van dit kruid zo te versterken. Enige mengen dit sap met het voor vermelde Chelidonium sap en hebben daarmee de duisterheid van het gezicht genezen en zelfs de schellen en net beginnende vliezen die op de oogappel komen verdreven of belet voort te gaan met grote verwondering en blijdschap van diegene die van dat gebrek geholpen zijn.’
Het is 1 van de eenjarige smartweeds. Culpeper: ‘arssmart, peachwort, gestrooid in een kamer zal spoedig alle vliegen doden. Op vee gedaan verdrijft het alle vliegen. In het heetst van de zomer een handvol onder het zadel van een paard gedaan zal het die beter laten rijden, zelfs al zou die al half vermoeid geweest zijn.’
Vanwege zijn heilzame kracht symbool van ‘herstel.’ Ze zijn bijzonder rijk aan looistoffen, gebruikt bij menstruatie, diarree en bloedende wonden.
Naar de volkssage heeft Maria zich in de vinger gesneden en zijn de bloeddruppels op het blad gevallen. Als ‘s morgens in de dauw de kamer met het kruid bestrooid wordt verdrijft het de vlooien.
Uit G. Oeder.
Persicaria minor (Huds.) Opiz (zeer klein) (Polygonum minus, Huds.) Lijkt veel op Persicaria maculosa, minus heeft smallere bladeren, minder dan 10cm breed,
Bladen zijn lijn/lancetvormig, plat en zeer kort gesteeld.
Aren zijn opgaand, draadachtig en glanzend.
Eenjarige, meestal wortelend aan de basis en kruipend tot 30cm hoog.
Naam.
Kleine duizendknoop, Engelse small creeping persicaria of slender knot grass, Frans petite renoue.
Uit J. Kops, www.BioLib.de.
Persicaria mitis Assenov. (weerloos) (Polgonum mite Schrank. Persicaria mitis, (Schrank) Holub)
Bladen zijn lancetvormig en licht wuivend versmallend aan beide kanten, wit en wollig aan de onderkant.
Stengels kruipend en tot 40cm hoog.
Bloemen zijn meestal opgaand en draadachtig, dikker aan de bovenkant en glanzend met bloei in augustus, rood of wit.
Eenjarig.
Groeit in vochtige beschaduwde plaatsen.
Naam.
Zachte duizendknoop, Duits Milder Knterich, Engels Tasteless water-pepper, Frans Renoue douce.
Persicaria odorata, (Lour.) Sojk (geurend) is een kruid van 15-30cm hoog.
Donkergroen blad met kastanjeachtige plekken terwijl het aan de basis bruinrood is.
Groeit in Vietnam en wordt vaak in de Aziatische keuken gebruikt. In Vietnam wordt het meestal vers in salades gegeten en in voorjaarsrollen, goi cuon.
Naar de geur Vietnamese munt, Engels Vietnamese koriander, Vietnamese mint, Vietnamese cilantro, Cambodian mint en hot mint. De Vietnamese naam is rau răm, in Maleisie and Singapore daun kesom of daun laksa (laksa leaf, wordt gebruikt in de laksa, een soort soep). Wordt in vele kruidenremedies van Vietnam gebruikt. Het onderdrukt seksuele verlangens. Er is een gezegde in Vietnam, ‘Ҳau răm, gi sống’ wat betekent dat Vietnamese koriander de mogelijkheid heeft om seksuele verlangens te onderdrukken terwijl boonspruiten het tegenovergestelde effect hebben.
Persicaria orientale L. (Polygonum orientale) (Oosters) eenjarige vertakte plant van 100-200cm hoog.
Overhangende roze rode hangende bloeiaren, ‘kiss me over the gardengate’, in juli-oktober.
Grote brede en puntige bladeren.
Zaait zichzelf uit.
Uit oost Azië.
Oosterse duizendknoop.
Uit www.flickr.com
Persicaria perfoliata L. (doorboord) (Polygonum perfoliatum) is een kruidachtige eenjarige.
Roodachtige stengels die gewapend zijn met naar beneden buigende haken die er ook aan de onderkant van de balderen zitten.
Licht groene bladeren zijn gevormd als een triangel en staan afwisselend langs de smalle, zachte stengels.
Kleine witte en meestal onaanzienlijke bloemen.
Metaalblauwe zaden.
Een onkruid in N. Amerika, komt uit O. Azië.
In traditionele Chinese medicijnen is het bekend als gāngbǎngūi. Het kan gegeten worden als zure bladgroente, bevat echter veel oxaliden.
Mile-a-minute weed, naar zijn snelle verspreiding, ook zo devilճ tail tearthumb, Asiatic tearthumb, gangbangui of devil shield.
Uit dreamaginarius.blogspot.com
Persicaria tinctoria (Aiton) Spach. (verfstof leverend) (Polygonum tinctorium, Lour. ) Deze vorm heeft rode bloemen die in trossen staan.
Verversduizendknoop is een tweejarige die afkomstig is uit China en is in 1776 beschreven.
Uit de bladeren werd wel een soort van indigo bereid. In India is het bekend onder de naam aat-alarie en wordt het om te verven en medisch gebruikt.
Naam.
Indigo plant of China and Japan, Frans persicaire indigotier, persicaire des teinturiers, Duits Chinesischer indigo, Faerberknoeterich, Chinees liao lan.
Uit en.wikipedia.org
Persicaria virginiana Gaertn. (uit Virginia) (Polygonum virginianum L. (Persicaria filiforme, Thunb. (draadvormig) Kort gesteelde bladeren zijn eirond en stomp, gewimperd en licht groen.
De ronde en opstaande stengels zijn vertakt.
Aarvormige trosjes van kleine roodachtige bloempjes in juli/september.
Uit O. Azië, wordt 60-100cm hoog.
Var. variegatum met wit en geel gevlekte bladeren, jonge scheuten zijn oranje/rood gekleurd. Is beschreven in 1865.
Beste in schrale grond op zonnige plaats zetten.
‘Filiformis,’ heeft draadvormige aren.
Virgiana knotweed, jumpseed.
Uit de.wikipedia.org
Persicaria wallichii, Greuter. & Burdet. (N. Wallich, Deense botanicus te Calcutta, 1786-1854 ) (Polygonum polystachum, Wall.) (met vele aren)
Lang gesteelde bladeren zijn ei/lancetvormig en toegespitst, licht groen tot geelachtig/groen, bladstelen vaak mooi rood.
Opgerichte stengels zijn sterk vertakt.
Eind en okselstandige, vertakte trossen die samen een zeer grote veerachtig bos van talrijke bloempluimen vormen van 6mm grote, witte tot roze/witte bloempjes aan draadvormige steeltjes in augustus/september.
In het voorjaar ontspringen ze als bamboeachtige gewassen. Als palen staan ze in een palissade die snel opschieten om zo een paar meter hoge stammen te maken die vrijwel niet bebladerd zijn. Dan worden de toppen en zijkanten bedekt door grote lappen speerachtig groen.
Op het eind van de zomer ontvouwen ze hun sluier die omlaag en in de breedte dwarrelt, heen en weer gaat, de bladgroei stopt en ze maken zich klaar voor de bruidsdagen. Hun top wordt dikker en er verschijnen witte pluimen. De tros is los en luchtig samengesteld, alsof er vlokken van boekweit overheen gestrooid zijn. De sluiers worden echter gekust door de ijzige adem van de eerste oostenwind. Dan valt dit machtige bouwwerk al bloeiend ten onder en blijft er van die geweldige stammen slechts een armzalige rest over.
Deze vorm is gevonden op de geweldige Himalayaՠ ‘ op 2100m-3100m hoogte, wordt 100-175cm hoog.
Naam.
Afghaanse duizendknoop, Himalayan knotweed, Duitse Staudenflieder is een zeer mooie rijk bloeiende, brede en bossige plant.
Planten.
Bistorta wordt gezaaid, zaad eerst 3 weken 20 graden geven, dan 6 weken –2 en zaaien bij 7 graden. Capitatum zaaien bij 20 graden, de rest zaaien bij 8 graden. Scheuren.
Zie verder: volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/ en: volkoomen.nl