Jatropha

Uit Maria Sybilla Merian.

Dit is een gevarieerde groep van tropische kruiden, struiken of bomen.

Verscheidene soorten worden gecultiveerd vanwege de ornamentele of curieuze bladeren en bloemen. Sommige worden om hun economische gebruiken gekweekt.

Het sap is melkachtig.

Bladen tegenoverstaand en meestal handvormig verdeeld.

Een 175 soorten die meestal in Tropisch Amerika, Cariben, voorkomen en in Afrika ingeburgerd zijn door Portugese handelaars. Verwant aan Hevea.

Euphorbiaceae, wolfsmelkfamilie.

Jatropha curcas, L. (Curcas purgans (purgerend) Licht gele bloemen.

Het is een kleine bladverliezende boom die afkomstig is uit Tropisch Amerika waar die 6m hoog kan worden.

Naam, etymologie.

(Dodonaeus) (a) ‘Olie van Indiaanse mollenboom of wonderboom wordt gebracht uit een landschap van Nieuw Spanje dat Gelisco genoemd wordt en is een olie of vochtigheid die Oleum Ficus infernalis of Oleum cicinum heet omdat ze van een boom gehaald wordt die op de gewone wonderboom of molleboom lijkt. Diergelijk gewas schijnt te wezen dat Clusius Ricinus Americanus noemt en wiens zaad aan hem gezonden is dat curcas heet.’ Monardus noemt het ‘Tthe oyle of the figge tree of Hell.’

Zwarte braaknoot of grote purgeerboom, schijtnoot, purgeernoot, Frans medecinier jatrope, Engelse french physic nut, barbados nut of purging nut, Duitse Purgiernus. Het is de djarak pager die door de Javanen als haag gebruikt wordt.

(b) Jatropha, het Griekse iatros: betekent arts, trophe: voedsel, dit naar de medische kwaliteiten.

Gebruik.

Het gebruik was vroeger zo. (Dodonaeus) 'Het zaad zelf is zoals het gewone, doch zwart en zonder plekken en zo krachtig dat de helft van een die van die zaden de buik van onder en van boven sterk los maken kan.

De zaden zijn in een driedubbel huisje of bedekking gesloten waarvan de schors zwart en gestreept is en bijna de Cuculus Indië gelijk waarin een mergachtige kern ligt die zeer sterk van onder en van boven purgeert, ja al had men maar een kern ingenomen.’

De vruchten zijn te eten, maar bij te veel gebruik ervan kan het problemen veroorzaken. De boom wordt gekweekt om de zaden die de pinhoenolie leveren, dit is gelijk aan castor olie maar meer drastisch werkend. De zaden zien er ook uit als die van Ricinus en smaken amandelachtig, dan brandend scherp en werken zeer drastisch afvoerend en braak verwekkend. De pitten verwekken braken en duizeligheid. De ogen gaan diep in de oogkassen liggen, het koude zweet breekt uit en de polsslag wordt minder, de symptomen lijken veel op cholera.

In Bristol zijn er in 1870 verscheidene kinderen gestorven die hiervan gegeten hadden.

De pitten werden wel aan iemand ingegeven om die persoon een chronische diarree te bezorgen die de dood ten gevolge kan hebben.

De boom heeft zacht en sponzig hout.

Uit naturhistoriska riksmuseet.

Jatropha gossypifolia, L. (met blad als de katoenplant) Blad is 5 lobbig, met duidelijke haren aan de rand.

Bloembladen zijn donker purper.

Een halfheester van een halve meter tot 2m hoog.

Uit Tropisch Amerika en Afrika.

Deze plant heeft enige tijd de aandacht getrokken omdat die melaatsheid zou genezen.

Het is de Engelse bellyache bush, cotton leaf of wild cassave.

Uit; http://www.prota4u.org/protav8.asp?p=Jatropha+multifida

Jatropha multifida L. (veel spletig) struik met een stam.

Daarop komen rode bloemtrossen.

Mooie uitwaaierende, grote en diep ingesneden donkergroene bladeren die aan de onderkant grijs zijn.

Koraalplant, ragged nettlespurge, coralbush.

Uit Mexico, zuid Amerika.

Uit Curtis botanical magazine.

Jatropha podagrica, Hook. (voet of jicht, dat begin in de voet) Het glanzende blad is drielobbig, lang gesteeld en staat in een rozet.

Rode bloemscherm.

Vormt een halve tot anderhalve meter hoge stam die bij ouderdom wat afbladert, in het begin wat rond/eivormig en is aan de top vorkachtig vertakt. In de rusttijd is de plant bladerloos en moet dan droog gehouden worden. Houdt verder van warmte.

Uit Santa Martha is in 1847 beschreven.

Naam.

Flessenplant, Flaschenpflanze, Guatemala rhubarb, physic nut of tartago, Buddha belly plant, botteplant. Duitse Rhabarber von Guatemala.

Zie verder: volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/ en: volkoomen.nl