Cyrtanthus
Over Cyrtanthus
Vuurlelie, vorm, kruiden, geschiedenis, historie, naamgeving, etymologie, afkomst, gebruik, vermeerderen, planten, teelt.
Uit J. Jacquin.
Een bolgewasje uit Z. Afrika.
Bloemen staan in schermen, hangend of opgaand, gewoonlijk rood en wit met groene strepen.
De bladeren zijn zwaard-, lijnvormig en vaak wat gedraaid.
Een 40-60 soorten die in veel verschillende gebieden groeien.
De groep is verdeeld in 3 subgeslachten. Meestal worden ze nu verdeeld in de groenblijvende en diegene die in de winter afsterven. Vele hybriden.
Amaryllidaceae, Amaryllisfamilie.
=Cyrtanthus elatus (Jacq.) Traub (verheven) is de bekendste en bekend als George lily en ook bekend vanwege zijn oude naam Vallota purpurea, Herb. (purper) (Vallota speciosa, Voss.(opvallend of fraai)
Komt uit de Z. Kaap en groeit nu in de hele wereld als snijbloem. Vallota's kweken echter gemakkelijker. Mogelijk kan de robuustere Vallota gekruist worden met andere geslachten die mooiere hangende bloemen hebben zodat er meer kleuren ontstaan met de sierlijke hangende vorm en gemakkelijke kweekwijze.
Glimmend groene bladeren zijn aan de randen vaak wat bronsgroen, lijnvormig, die het hele jaar groen blijven, 40cm lang.
De 1-2 bloemstengels zijn 40-60cm lang en dragen aan de top de 3-10 kelkvormige, vermiljoen/rode bloemen met goud/gele meeldraden die goed afsteken, 7-10cm in doorsnede.
De var. maginifica lijkt de beste van dit soort te zijn, die heeft bloemen van 8cm doorsnede met een wit oog.
Er zijn planten gekweekt met 50 stengels die elk een scherm van 4-9 bloemen droegen. Ze bloeien van juli tot oktober.
Het is de Z. Afrikaanse vertegenwoordiger van de Amerikaanse Hippeastrum. Is beschreven in 1774.
De eivormige en met bruine huid bedekte bol is groot en hieruit komen, gelijk met de bloemen, de bladeren.
Naam, etymologie.
Cyrtanthus, Grieks kurtos: gekromd of gedraaid, anthos: een bloem, de bloemen zijn aan de voet enigszins gekromd.
Vallota is zo genoemd naar Pierre Vallot, 1594-1671, eerst lijfarts van Anna van Oostenrijk en gemalin van Lodewijk XIII van Frankrijk en daarna van Lodewijk XIV. In 1658 werd hij benoemd tot directeur van de Jardin des Plantes te Parijs die hij met tal van planten verrijkte.
Zijn populaire naam, Scarborough lily, zou op dezelfde weg ontleend zijn als de Guernsey lelie. Een Hollands schip leed schipbreuk op de Engelse kust en sommige bollen kwamen aan land en werden in de tuinen geplant.
Vallota hybrida, Hort. is een hybride tussen Vallota purpurea en Cyrtanthus sanguineus.
Het gewas staat met blad en bloem tussen beide ouders in. De bloemen staan in schermen van een uniform oranje/vermiljoen kleur.
Planten.
Er wordt verteld dat sommige kwekers tweemaal per jaar de plant in bloei kunnen krijgen, in de winter en zomer. In de Kaap zou de Vallota groeien in moerasgronden.
Vallota wordt meestal gekweekt als een kamerplant. Ofschoon de planten in de herfst afsterven lijken de planten in cultuur altijdgroen. De plant kan 3-4 jaren in een pot blijven staan zonder de grond te verwisselen, overpotten na de bloei. De bol is tweemaal zo groot als een hyacint. Vermeerderen door scheuren van de broedbollen.
Uit zaharimarina.narod.ru
Cyrtanthus mackenii, Hook. (naar de Schot J. Macken, de vinder) De 2-6 altijd groene bladeren verschijnen gelijk met de bloemen, lijnvormig en 30cm lang.
4 puur witte en geurende bloemen staan in een scherm in de winter, voorjaar.
Uit Natal, is beschreven in 1868.
Subspecie cooperii heeft kortere en meer grijze bladeren en bloeit vroeg in het voorjaar.
Uit; http://plantillustrations.org/taxonomy.php?id_taxon=9269&lay_out=1&hd=0&group=0
Cyrtanthus montanus (uit de bergen) Een van de mooiste vormen die oranje schermen in de herfst geeft.
Meestal altijd groen, maar zeer droog gehouden worden in de winter.
Uit Redoute.
=Cyrtanthus obliquus Ait. (scheefbladig)
Grote, eivormige knol.
Rond mei/juni komt hieruit een 50 cm lange bloemstengel met een scherm van 6-12 hangende, helder rode bloemen met geelachtige ondergrond.
Na de bloei komen de 8-12 bladeren. Knysna lily.
Uit Z. Afrika, is beschreven in 1774.
Uit Curtis botanical magazine var. wakefieldii.
Cyrtanthus sanguineus, Walp. (bloedrood) Iets dikkere bollen van 4-6cm.
De 3-4 bladeren verschijnen met de bloemen, zijn lancetvormig en 30cm lang.
1-3 helder rode bloemen die wijder uitstaan dan voorgaande soort.
Uit Caffraria, Natal. Is beschreven in 1860.
Planten.
Hun cultuur is als Haemanthus en andere bollen uit hetzelfde gebied.
Ze zijn geschikt voor potcultuur of Գ zomers in buiten.
De bolgrootte kan tussen 3 en 10cm omtrek liggen. Planten in het voorjaar in potten, na de groei minder water geven tot droog. Bollen in pot droog overwinteren bij 10-12 graden.
Vermeerderen door jonge bijbolletjes.
Is nauw verwant aan Vallota, waarmee ook kruisingen zijn uit te voeren.
Zie verder: volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/ en: volkoomen.nl