Brugmansia
Over Brugmansia
Engeltrompet. Vorm, afkomst, geschiedenis, etymologie of naamgeving, vermeerderen, cultuurvariëteiten.
Uit www.dighedirt.com
Deze groep vormt bomen van 3-11 meter met een dunne, licht ruige bast.
Datura verschijnt met een 7 soorten, vooral in de warmere streken.
De meer struik- of boomachtige vormen die in Z. en Midden Amerika voorkomen kunnen soms wel een hoogte bereiken van 9m. Die boomvormen bezitten hangende bloemen.
De bladeren staan afwisselend, meestal groot, 10-30cm lang en 4-18cm breed, gaaf of licht getand en bedekt met fijne haren.
De bloemen zijn groot, angels trumpet, hangen, trompetvormige, 10-30cm lang en 10-35cm doorsnede op het eind, wit, geel, roze, oranje en rood, meest met een heerlijke geur tegen de avond.
Ze schijnen als hallucinogeen een geschiedenis te hebben die duizenden jaren teruggaat. Zie Datura, die komt uit Aziatische gebieden, deze zijn meerjarig en houtig, ook hebben de Datura' s opstaande bloemen en vruchten met stekels en Brugmansia hangende en vruchten zonder stekels.
Solanaceae, nachtschadefamilie.
=Brugmansia aurea Lagerh. (goudkleurig) is de meest voorkomende vorm die vaak verward wordt met Datura of Brugmansia arborea. Golden angel trumpet. Goudgele bloemen van meer dan 20cm lang.
Komt uit Columbia tot Ecuador.
Uit C. Ortega.
=Brugmansia arborea ( L) Lagerh. (boomachtig) (Brugmansia candida (witachtig) is een overblijvende struikachtige uit Peru en Chili die tot 6m hoog wordt.
Tree thorn apple.
Witte bloemen.
‘Aurea’ is de gele vorm.
Brugmansia x candida (wit) is een hybride tussen aurea en versicolor. Ҽspan class=SpellE>PlenaӠis de dubbele. Brugmansia x flava (geel) is een hybride tussen arborea en sanguinea, Brugmansia x cubensis en een hybride tussen suaveolens, versicolor en aurea.
Brugmansia insignis Lockwood ex R. E. Schult. (onderscheiden, in մ oog vallend) Een struik of boom van 3-4m.
Grote hangende bloemen komen in tinten van wit en roze.
Groeit in het Amazone gebied bij de Andes van Peru. Lijkt veel op suaveolens, maar heeft langere draden en smallere buiskelk.
'Grand Marnier.'
Uit www.botanicalgarden.ubc.ca
Brugmansia suaveolens (Humb. en Bonpland) Bercht. (zoet ruikend) stamt uit de warme streken van Z. Amerika, voornamelijk het westelijk Amazonegebied waar ze bekend staan als toa. De meeste soorten houden echter van koelere en vochtige streken en groeien op meer dan 1800m hoogte. Witte en geurende bloemen komen in augustus. uit Peru is beschreven in 1733.
‘Knighti’ is de dubbele witte.
In cultuur wordt vaak Brugmansia suaveolens, Humb & Bonpl. verkocht als Datura arborea.
Naam, etymologie.
Brugmansia is genoemd naar Sebald Justinus Brugmans, geboren te Franeker op 24 maart 1763 en gestorven te Leiden, 22 juli 1819, een Nederlandse arts, botanicus van hortus botanicus te Leiden en hoogleraar in meerdere natuurwetenschappen. Engeltrompet, trompetbloem, Duits Engelstrompeten, Fever plant, angel's trumpet plant, white Peruvian trumpet flower.
Verschillende hybriden en vele cultivars zijn er ontwikkeld. Brugmansia x candida Pers. (witachtig) is een hybride tussen Brugmansia aurea en Brugmansia versicolor, terwijl Brugmansia × insignis Schult. (in het oog vallend) een hybride is tussen Brugmansia suaveolens en Brugmansia versicolor (verschillend gekleurd. Sommige cultivars van Brugmansia × candida Pers produceren witte, gele, licht oranje of roze bloemen; Brugmansia × insignis Schult. geeft witte of perzikachtige bloemen; Brugmansia versicolor Lager. bloemen beginnen in wit en worden dal zalmroze. Er zijn vormen met dubbele bloemen en sommige met gevlekte bladeren. Brugmansia × flava Herklotz is geel.
Uit ascientificillustration.tumbir.com
Brugmansia sanguinea, (Ruiz & Pav.) Don. (bloedrood) Dit is een zacht houtige struik of kleine boom.
Grote en oranjerode bloemen in augustus.
De zaden van deze plant zouden door de Peruviaanse priesters gebruikt zijn om te orakelen.
Groeit aan de voet van de Andes, in Peru en kan daar 9m groot worden. Is beschreven in 1833.
Red thorn apple. Rode engelentrompet.
Grafplant.
Uit de vruchten ervan werd een verdovende drank bereid, het Tonga, waardoor de priesters van de zonnetempels in staat gesteld werden om met de geesten van de gestorvenen in verbinding te treden. Om die reden ontstond de naam herba de huaca: grafplant. Bij de indianen werd de drank gebruikt om tot de goden te komen en vertrouwelijk met de geesten te spreken. Kort na het innemen van de drank krijgt de Indiaan hevige stuipen en zit met zijn ogen gefixeerd naar de grond, zijn mond krampachtig gesloten en zijn neusvleugels wijd uitgezet, tenslotte slaapt hij verschillende uren. Bij het wakker worden wordt hij omgeven door een kring van nieuwsgierige luisteraars en vertelt hij de belevenissen van zijn reis waarbij hij verklaart dat hij een gesprek had met de geesten van zijn voorvaders.
Nadat het Christendom dit bijgeloof onderdrukte en het geloof aan een god, tenminste schijnbaar, algemeen werd, gebruikten de indianen het tonga om zich met de goden van hun voorvaderen in verbinding te stellen en van die de plaats van de in de graven, huacas, verborgen schatten te vernemen. Vandaar ook de naam huacacacach: grafplant en yerba de huacca. Ook borachero.
In Darin werd een aftreksel van de zaden aan kinderen gegeven die ze in een staat van opwinding bracht en hen de kracht zou geven om goud te ontdekken. Het effect van de zaden bracht hun opwinding en waar de kinderen vielen werd er naar goud gedolven.
Zie verder Datura voor verdovende middelen en gebruik.
Planten.
Vermeerderen door winterstek. Snoei de plant na de winter terug. Steek stek van een 10-15cm lengte tot 90% in een pot, aangieten, plastic er overheen en geregeld controleren op vocht en ziektes. Na het wortelen halfweg mei buiten zetten.
Zie verder: volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/ en: volkoomen.nl