Chelone

Uit Mary Vaux Walcott.

Dit geslacht is verwant met Penstemon.

Meestal zijn het stevige kruidachtige meerjarige.

Verscheidene N. Amerikaanse meerjarige kruiden met opvallende bloemen in korte trossen. Opgaande, donkere en vertakkende planten.

4 soorten komen voor in N. Amerika, Mexico.

Scrophulariaceae.

=Chelone glabra, L. (glad) Lancetvormige en lang toegespitste bladeren zijn gezaagd en licht groen, de voet uitlopend in de korte steel.

Opstaande stengels zijn stompkantig en bovenaan wat vertakt met opstaande vertakking en tot boven toe bebladerd.

Korte, dichte aarvormige trosjes van grote witte bloemen waarvan de schutblaadjes niet gewimperd zijn in juni/september.

Uit Newfoundland tot Florida, Manitoba en Kansas wordt 80-150cm hoog. Is beschreven in 1730.

Naam.

Balmoney, white turtle head of bloom, white shell flower en salt rheum weed. Kahle Schildblume.

Uit Rousselon.

Chelone lyonii, Pursh. (John Lyon, Amerikaanse plantenverzamelaar en botanicus in de tweede helft van de 18^de eeuw)

Lijkt wat op obliqua maar verschilt daarvan door de lang gesteelde, elliptische tot breed eivormige, gezaagde en kort toegespitste bladeren met ronde tot bijna hartvormige voet.

Donker tot purper/roze bloemen met gewimperde schutblaadjes in juni/september.

Uit Carolina tot Tennessee en Georgia wordt 60-100cm hoog. Is beschreven in 1812. ‘Hot Lips’, blijft lager met grote bloemen.

Naam.

Lyonճ shell flower, Lyon ‘s turtlehead, slangenkop. Lyons Schildblume, Berg-Schildblume.

Uit www.plantillustrations.org

Chelone obliqua, (Latijn obliquus: scheef (Chelone barbatus (gebaard) Lancetvormig/breed blad dat vrij diep gezaagd en donkergroen is, toegespitst en kort gesteeld.

Opstaande stengels die meestal vertakt zijn met afstaande tot opgerichte vertakking.

De bloemen zijn donker roze en staan in een korte, eindstandige tros. De laagste lip is gebaard in de keel en de meeldraden zijn hartvormig in augustus/september.

Kan zich soms sterk vermeerderen en vooral op vochtige plaatsen.

Mooie borderplant die goed gecombineerd kan worden met blauwe kogeldistel, herfstanemoon en gipskruid.

De hoogte is ongeveer een meter.

De scheve Chelone is een bekende snijbloem uit Virginie tot Illinois en Florida. Is beschreven in 1752.

‘Alba’, is een witte vorm.

Er zijn 3 var.; var. erwiniae, var. obliqua en var. speciosa.

Naam, etymologie.

Chelone, Grieks Χελωνη, Kheln, is een nimf in de Griekse mythologie die voorkomt in een van Aesopus fabels, ze weigerde ze of was respectloos bij het huwelijk van Zeus met Hera en als resultaat werd ze in de rivier gegooid door Hermes en haar huis viel van de heuvel op haar rug en zo werd ze in een schildpad veranderd om zo voor eeuwig te zwijgen. ‘Kheln’ betekent schildpad in het Grieks en was een symbool van stilte in oude tijden.

Chelone, van Grieks (k)chelone: schildpad, de rug van de bloemhelm heeft een grappige overeenkomst met een schildpad. Of de bovenlip van de bloemen lijkt op een schildpad, schildpadbloem en zo ook Franse tortue, Engelse turtle head. Ook bearded penstemon, vergelijk Duitse Bartfaden en Funffaden, zie Penstemon, snake head, vergelijk Duits Schlangenkopf, bitter herb, hummingbird tree, twisted shell flower, Duits Rote Schildblume, Miesmulchen, Italiaans galana spicata en Frans chelone of galane.

Gebruik.

Het is een favoriete plant bij de Amerikaanse Indianen. Het heeft een goede werking op de lever. De plant is een vijand van elke worm die in de mens leeft.

Planten.

Half beschaduwde plaatsen zijn aangenaam voor deze gemakkelijke te cultiveren planten. Zeer droge gronden moeten vermeden worden omdat ze het best zijn in moerassige plaatsen.

Vermeerderen door scheuren in april. In april/mei kunnen ze ook gestekt worden van grondscheuten. Zaaien geschiedt bij 20 graden.

Zie verder: volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/ en: volkoomen.nl