Boletus

Deze groep kenmerkt zich door het feit dat het sporendragende gedeelte, dat meestal aan de onderkant van de vruchtenlichamen zit, geen lamellen of plaatsjes vertoont maar men vindt daar gaatjes of poriën wat niets anders is dan de uitmonding van zeer dicht aaneengesloten buisjes. Bij sommige zijn de poriën wijd en hoekig zodat ze min of meer aan een honingraat doen denken en bij anderen zo fijn als speldenprikken en alleen met een loep goed zichtbaar.

Polyporaceae, buisjeszwammen.

De boleten zijn in ons land de meest voorkomende paddenstoelen.

Er zijn meer dan 24 soorten van. Ze zijn echte kosmopolieten en je vindt ze in alle streken, het meest en in de fraaiste vormen in de tropen maar ook in het hoge noorden. Ze spelen in de natuur een belangrijke rol. Sommige soorten groeien op afgestorven stammen en takken en bevorderen zodoende de omzetting tot humus, andere daartegen zijn parasieten en tasten gezonde bomen aan. Omdat deze laatste de bomen vermoorden en het hout waardeloos maken zijn het geduchte vijanden van het bos.

Vele soorten van Boletus veroorzaken droogrot in het hout in huizen en vroeger in schepen.

Ze zijn over het algemeen fors gebouwd.

De hoed is vlezig en de steel is bij sommigen van onderen verdikt. De meeste zijn onschuldig en goed te eten, behalve Boletus satanas, de satansboleet.

De boleet heeft aan de onderkant van de bruine, enigszins plakkerige kap een sponzig aandoend stelsel van fijne buisjes in plaats van lamellen.

Vele soorten zijn opnieuw ingedeeld.

Naam, etymologie.

Boletus, Latijn van Grieks bolitos, bolos: een kluit of klont, naar zijn vorm. Boleet.

=Boletus edulis Bull. (eetbaar) kan je herkennen aan zijn opvallende donkerbruine hoed als zacht leer en zijn van onder sterk verdikte steel. Onder de hoed heeft het eerst witte en later meer tot olijf gele buisjes.

Een grote paddenstoel met een hoed van 8-30cm, rond in jonge vorm en later meer plat. Stengel is 8-20cm lang, 2-10cm dik aan de basis, meestal knotsvormig in jong stadium, wit of wit beneden en bruinachtig boven. Vlees is stevig en wit, soms met wat roze bij de hoed. Je ziet ze al in de zomer tot in de herfst vrijwel overal, Europa, N. Amerika en meest bij eiken.

Naam.

Eekhoorntjesbrood, Franse la cepe, Duitse der Steinpilz, Fichtensteinpilz of Edelpilz en Engelse Polish mushroom werd op de Europese markten verkocht. De Engelse naam cep komt van de Catalaanse naam cep of zijn Franse naam cpe, king bolete en penny bun, porcini is meervoud van zijn Italiaanse naam porcino.

Uit myco-cheype.chez-alice.fr

Boletus aereus Bull. (van aes; koper, brons) (Boletus aureus, gouden kleur) is zeldzamer, maar aangenamer. Kleiner en donkerder van kleur. Komt in centraal en zuid Europa voor.

Bronskleurig eekhoorntjesboord, tte de ngre, negro’s head, Italiaans porcini. Schwarzhtiger Steinpilz, Bronzerhrling, queen bolete, bronze bolete.

Uit; http://www.pilzbriefe.de/aquarelle/boletus_calopus.html

Boletus calopus Persoon. (Caloboletus calopus) Grieks calo; mooi, lopus; voet. Naar de gele tot rode kleur van de stengel)

Pronksteelboleet is rauw giftig. Ook is het door zijn bitterheid niet te eten.

Komt voor in oude beukenlanen op voedselarme zand en leemgronden.

Pronksteelboleet.

Uit; nl.wikipedia.org/wiki/Roodsteelfluweelboleet

Boletus chrysenteron Bull. Een roodachtig bruine hoed waarin wat olijfkleurig is met een diameter van 5-7cm die licht gewelfd is. Die is licht gebarsten waardoor het lichtroze vlees zichtbaar wordt.

Geelachtige steel van 6-8cm hoog die onderaan roodachtige strepen heeft.

Roodsteelfluweelboleet.

Komt voor in naald en loofbossen.

Uit; http://setasextremadura.blogspot.nl/2012/11/boletus-erytrhopus.html

Boletus erythropus Pers. (Grieks erythros; rood, podos, voet, rode voet)

Gewelfde hoed van 7-11cm diameter die donker tot licht bruin is.

Een gele steel van 8-11cm lang en 1.5-2.,5cm dik en bezet met kleine rode puntjes.

Bij druk kleuren de buisjes direct donker blauw tot zwart. Het vlees is geel.

Groeit in bossen op zure grond.

Gewone heksenboleet.

Uit; http://www.panoramio.com/photo/91455716

Boletus impolitus (niet gepolijst, ruw)

Hoed van 5-12cm, soms meer, meest bleek geel.

Steel van 5-15cm hoog.

Groeit zeldzaam onder eiken.

Goudporieboleet.

Uit en.wikipedia.org

Boletus luridus, Schaef. (vuil geel) netstelige heksenboleet, naar de rode netvormige tekening.

Het is de bleekgele buiszwam omdat het bleekgele vlees van deze overigens eetbare zwam (vroeger wel als giftig beschouwd) snel in de lucht blauw of groenachtig wordt. Dit kleur veranderen sloeg de eenvoudige mens met verbazing en schrik, vandaar heksenzwam en in Duits Hexenschwamm. Netstelige heksenboleet.

Wordt 4-20cm hoog.

Een half bolvormige bruine tot donkerbruine hoed van een 20cm die later wijder wordt.

Buisjes zijn geelgroen met een rode opening naar buiten toe waardoor het rood kleurt.

Okergele steel met een roodbruin netwerk.

Groeit in eiken/beuken loofbossen.

Uit www.pelcor.com

Boletus pinophilus Pilat, (Pinus of den minnend) ( Boletus pinicola Rea) (bewoner van dennenbomen) groeit bij dennenbomen, coniferen.

De hoed is eerst klein maar wordt later groter. De huid is droog en varieert van maroon tot chocolade bruin met een roodachtige tint. Zijn poriën zijn eerst wit en later duidelijk helder geel die tenslotte bruin worden.

Denneneekhoorntjesbrood, c'epe des pins, pine tree cep, pine boleet, pinewood king bolete.

Uit mushroomhobby.com

Boletus reticulatus, Schaef. (netvormig) (Boletus aestivalis) (in de zomer voorkomend)

Gezwollen stengel en een grote hoed.

Die hoed is van 20-40cm groot en bruin tot chocolade kleur waarvan de huid vaak openbarst die het witte vlees eronder laten zien. Het donkere en meer eenvormige kleur met de satijnen hoed onderscheiden deze van Boletus edulis.

Uit Europese loofboombossen en vooral bij eiken.

Eetbaar.

Vroeg eekhoorntjesbrood, cepe d'lit, summer cep. Sommersteinpilz,

Uit J. Kops, www.BioLib.de

=Boletus satanas, Lenz. satansboleet is een giftige vorm.

Komt voor onder in loofbossen onder beuk en eik op kalkrijke grond in de gematigde klimaten.

De steel is 7 tot 12 cm hoog met gezwollen basis. Van boven is de steel geel, onderaan rood en bedekt met donkerrood netwerk.

De gladde hoed heeft een doorsnede van 10 tot 25 cm en is eerst bolvormig gewelfd met soms een omgerolde rand, maar wordt later vlakker De hoed is wit tot licht grijsachtig en krijgt later grijsbruine of roodachtige vlekken aan de rand. De buisjes zijn vrijstaand, klein en bloedrood en worden bij beschadiging groenblauw.

Het vlees is lichtgeel.

Satansboleet, Satanspilz, satran's bolete of devils bolete.

Uit; https://www.flickr.com/photos/pepebarambio/3157226650

Boletus subtomentosus L. (gedeeltelijk behaard) =Xerocomus subtomentosus) Is roodbruin en fluweelachtig. Met druk wordt het dieper donkerbruin. Lijkt op Boletus chrysenteron maar heeft geen roze kleun onder de opperhuid en ook barst de opperhuid zelden. Is wel eetbaar.

Zie verder: volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/ en: volkoomen.nl