Callicarpa

Uit Curtis botanical magazine.

Een geslacht van houtachtige planten die om hun opvallende bessen gekweekt worden.

Meer dan 40 soorten komen voor in tropische en subtropische streken, meeste in Azië, ook Amerika en Australië. Uit de gematigde streken zijn ze bladverliezend en uit de warme bladhoudend.

Ze vormen bomen en struiken.

Bladeren zijn eenvoudig, tegenovergesteld en 5-25cm lang.

Bloemen zijn regelmatig en zeer klein in okselstandige groeiwijze, blauw, roze of wit, kelk is 4tandig of spletig, kroon met korte buis en 4 kroonlobben, 4 ongeveer even lange en buiten de kroonbuis uitstekende meeldraden, vruchtbeginsel 4hokkig. De onopvallende bloemenschermen staan in de zomer meestal onder het blad van het eenjarig hout.

Vrucht een kleine besvormige steenvrucht, meestal lila, violet of rood en zelden wit, met een metaalachtige gloed die in trossen op de kale takken staan in de herfst.

De enkelvoudige afvallende bladen zijn tegenoverstaand en meestal gezaagd, vaak aan de onderkant geklierd.

Het is de bekende besheester die veel gebruikt wordt om zijn paarse kralen in sierwerk en als decoratie in de tuin. De violette kraaltjes staan in de oksels van de bladeren. Ze kleuren tussen het frisgroene blad, na de eerste nachtvorst vallen de bladeren en komen ze paarsblauw van de kou tevoorschijn. De massa's besjes kleuren het beste bij gele of oranje herfstkleuren als van Corylopsis en Stephanandra.

De bes wordt gebruikt voor bloemstukken en kerststukken.

Verbenaceae, ijzerhardfamilie.

=Callicarpa bodinieri Leveille. (Franse botanist Emile Marie Bodinier die in China werkte, 1842-1901) ) var. giraldii (pater Giraldi die de plant uit China opstuurde)

Bladstelen 15cm lang en zwak gegroefd.

Bladeren 5-10cm lang en 3-4.5cm breed, elliptisch, meestal met toegespitste top, gezaagd en duidelijk geklierd, donkergroen en zeer kort behaard, van onderen stervormig behaard en spaarzaam fijn geklierd met violet/rode herfstkleur.

Grijs/bruine twijgen met kleine en bijna onzichtbare lenticellen met smalle, grijs/bruin behaarde knoppen.

Bloeit in juli/augustus met kleine licht roze bloemen van 5-6mm lang met een soms zeer ongelijk getande kelk en evenals de zeer korte bloemsteel duidelijk geklierd.

Vruchten zijn 3-4mm in diameter en violet.

Een opgaand groeiende en dicht vertakte struik.

Kwam in 1897 kwam uit China en wordt 3.5m hoog.

Hieruit ontstond de cv. ‘Profusion’ met grotere kralen die in trosjes van 30-40 stuks bijeen staan en als jonge struik al volop kan dragen.

Gelukkig is het een bladverliezende struik waardoor de bessen beter uitkomen.

De bladeren zijn elliptisch eirond en fijn gezaagd en in de herfst kleuren ze mooi.

Dit is de meest gekweekte vorm, met de meeste besballetjes.

Var. giraldii wordt veel gebruikt in de tuin omdat die rijk bezet is met donker violette besjes.

Naam, etymologie.

Callicarpa, dit woord is afgeleid van Grieks kalos: prachtig en carpos: een vrucht.

De Nederlandse koraalbes, schoonvrucht en Engelse French mulberry, beautyberrie en urn-fruit tree, Duitse Chinesische Schnfrucht, Schnfrucht of Liebesperlenstrauch.

Uit l’illustration horticole.

=Callicarpa dichotoma Raeusch. (twee vertakkingen) (Callicarpa koreana) (uit Korea) schoonvrucht of porceleinbes is een gewone onopvallende bladverliezende sierstruik, totdat de bessen verschijnen.

Het blad is eivormig gepunt tot langwerpig en lichtgroen van kleur met een mooie herfstkleur.

De overvloedige paarse tot lila roze bessen verschijnen in de vorm van trossen van september tot december.

Uit www.robslants.com

Callicarpa japonica, Thunb. (uit Japan) (Callicarpa mimurazaki Sieb.) Eerst viltig behaarde twijgen en dicht bruin viltig behaarde knoppen.

Bladstelen zijn 3-6mm lang.

Bladeren zijn 6-10cm lang en 2-3.5cm breed, elliptisch met lang toegespitste top, regelmatig gezaagd met brede, hoekige tanden, van onderen spaarzaam geklierd en in de herfst mooi bruin/rood gekleurd.

Bloeit begin augustus met lichtroze tot bijna witte bloemen in tot 3cm lange trossen, bloemen zijn 5mm in diameter met stomp getande kelk.

Vruchten zijn net zo groot als de volgende en violet.

Is wat minder winterhard.

Werd in 1841 gebracht door von Siebold en wordt 2m hoog.

Japanse schoonvrucht, Japanese Beautyberry wordt in Japan Murasakishikibu genoemd ter ere van Murasaki Shikibu.

Uit en.wikipedia.org

Callicarpa lanata L. (wollig) (=Callicarpa tomentosa) Purperen bloemen komen in juni.

De bladeren worden door de Cingalezen gebruikt als een vervanger voor betelbladen.

Uit O. Indië is in 1788 beschreven.

Uit www.pfaf.org

Callicarpa mollis, Sieb. et Zucc. (zacht behaard) Een laag blijvende heester met viltig behaarde twijgen.

Bladstelen zijn 12mm lang en behaard.

Bladeren zijn eivormig en 8cm lang met stompe top, ongelijk getand, dof donkergroen met typisch diep ingedrukte nerven die duidelijk tot de tand toe doorlopen, tamelijk dicht behaard en van onderen viltig behaard.

Meeldraden zijn even lang als de kroon.

Uit O. Azië.

Teelt.

Wordt een 2m hoog en is winterhard maar staat liefst wat beschut want het wil in de winter toch nog wel eens wat afvriezen. Geen probleem, de jonge scheuten groeien snel op en bloeien en dragen hetzelfde jaar weer volop vrucht. Door meerdere planten bij elkaar te zetten wordt er een betere bestuiving verkregen en daardoor een betere bezetting.

Deze planten houden wel wat van kalkrijke grond, zon of halfschaduw.

De koraalbes is via winterstek te vermeerderen. Knip eind februari stengels van snoeischaarlengte, +20cm, onder en boven een knoop. Dan verwond je het onderste oog, niet erger dan dat je het met je duimnagel zou doen, dompel ze in Jiffy Grow, of steek het verwonde deel in 2% ibz. Steek ze ter plaatse 3 bij elkaar en zo diep dat er nog maar een paar cm. van de top te zien is. De bovenste top hoeft alleen maar uit te lopen, de rest verdroogt dan niet en kan overal wortelen. Plaats er een merkteken bij zodat je in mei, dan beginnen ze te groeien, weet waar ze staan.

Ook kan je ze in een diepe pot steken en gewoon buiten neerzetten. Wat plastic eroverheen stimuleert een betere opkomst. Denk dan wel om het verbranden van de stek door de zon. Er moeten altijd waterdruppeltjes op het plastic zitten. Dan worden de zonnestralen tegengehouden en weet je dat de luchtvochtigheid hoog genoeg is. Met warm weer luchten, halfweg mei kan je het plastic er af halen. Bij sommige planten is het gewenst dat ze een struikvorm hebben of meer vertakt moeten zijn. Top de eerste scheuten dan in mei op een 5-10cm boven de grond. Geef dan ook (kunst)mest.

Ook zijn ze via zomerstek te vermeerderen.

Neem een topstek in juni/juli met drie bladparen, verwijder het onderste bladpaar, dan verwond je het ooggedeelte licht, zoals je met de duimnagel zou doen, en steek dit in 1 % ibz groeistofpoeder, afkloppen van het stekje. Van de grote bladeren mag de helft er met een scherp mes afgesneden worden, de plant heeft er geen last van. Planten in twee delen gezeefde turfgrond, 1 deel scherp zand, aangieten, plastic erover heen en elke week even controleren op vochtigheid, droogte en schimmels. Laat het plastic er dan een paar uur af zodat het blad wat opdroogt en bedek het dan weer. De luchtvochtigheid is hoog genoeg als het plastic bedekt is met waterdruppeltjes, je kan de plant dan niet zien. De waterdruppeltjes houden ook ultraviolette stralen van de zon tegen, op droge plekken komt de zon er door en verbrandt het gewas. Je kan ook een halvarinebakje nemen, een paar cm. stekgrond erin, (dat is gezeefde potgrond zonder mest) plastic eroverheen en vastbinden met een elastiekje Na enkele weken/maand is het stek geworteld, de plant begint dan te groeien, langzamerhand meer luchten en tenslotte het plastic eraf halen. Licht bemesten. De meeste stek moet in de winter vorstvrij worden gehouden. In buiten brengen na de ijsheiligen, half mei.

Of van zaad of afleggen.

Zie verder: volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/ en: volkoomen.nl