Rhaponticum

Uit la flore et la pomme francaises, J. Saint-Hilaire.

9 soorten worden vermeld in deze groep die afkomstig zijn uit Marokko en Algerije tot China met 1 soort die vaak ingedeeld wordt onder Centaurea. Ze lijken op Centaurea maar de bloemhoofdjes verschillen doordat de vruchtjes een anders gevormde haarkroon hebben waarvan de middelste rij haren langer is dan de buitenste, bij Centaurea is het juist anders om

Min of meer distelachtige en stevige kruiden, meestal meerjarig met stevige alleen staande, grote roze of purperen hoofdjes.

De bladeren zijn meestal wit viltig aan de onderkant.

Vrucht is 4kantig.

Asteracea.

=Rhaponticum scariosum, Lam. (gekrinkeld, dun, droog) (Leuza rhapontica Holub).(als Rheum rhaponticum) Bladeren staan in een grote rozet en zijn lang gesteeld, langwerpig/driehoekig tot elliptische met hartvormige voet, toegespitst en getand, de achterkant grijs viltig behaard.

Opstaande stengels zijn spinnenwebachtig behaard met 1 bloem en alleen onderaan gelijkmatig met bladeren bezet.

Bloemhoofdjes van 5-6cm in doorsnede zijn purper/roze met droog vliezige omwindselblaadjes die een sterk gewimperd aanhangsel hebben in juli/augustus

Kalkarme grond.

Uit de W. Alpen, wordt 40-70cm hoog.

Uit www.florealpes.com

Rhaponticum heleniifolium Godr. & Gren (blad als Helenium) (Rhaponticum scariosum subsp. lyratum, Hayek. ) (liervormig ingesneden) Liervormig ingesneden bladeren met wit viltige achterkant, de bovenste min of meer geveerd.

Opgaande stengels zijn tot bovenaan toe gelijkmatig met bladeren bezet.

Bloemhoofdjes van 6-9cm in doorsnede zijn purper/roze, omwindselblaadjes met droog vliezige en zwak gewimperde tot kaal aanhangsel in juli/augustus.

Kalkrijke grond.

Uit de O. Alpen, Tirol en N. Italië wordt 80-100cm hoog.

Var. heleniifolium van 80-150cm verschilt door de hogere groei en niet gedeelde bladeren die eivormig tot langwerpig/elliptisch zijn, spits en aan de achterkant dicht grijs viltig.

Lobel: ‘Bolvormige Rha met de bladeren van alant en gedaante van de grote santorie. In Latijn Rha capitatum folio Enulae, Centaurei maioris facie.

Sommige hebben gehad en gewonnen van Turks zaad lang geleden een andere Rha in de hoven van Frankrijk en Vlaanderen die met grote vlijt geteeld zijn en die daar veel jaren groeide en heeft de bladeren van grote klis, maar niet zo breed en langer en die van de alant of wolkruid gelijk, rondom gekerfd en op de effen en rechte zijde groen maar op de onderkant wolachtig grauw wat groeit rondom een rechte steel van 45cm hoog waarop een mooie bol voorkomt die van buiten met schilfers bedekt is en als die open haat komt er een blauwe bloem vol van purperen vezels gelijk als zijn in de bloemen van de artisjok en purperen distel. Daarna komt het zaad dat in juni en juli rijp is.’

Naam, etymologie.

Rhaponticum is een Grieks samengesteld woord, rha: een rabarbersoort, Latijnse ponticus: uit Pontus, de landen rondom de Zwarte Zee.

Duitse Bergscharte en Franse rhapontique, Engels Swiss centaury.

Het is het grote duizendguldenkruid uit de oudheid, zo bij Matthiola en anderen waar het vaak verward werd met rhaponticum of Rheum. Zie Centaurea en Centaurium.

Planten.

Groeit het beste op zonnige en matig vochtige plaatsen.

Vermeerderen door zaden of scheuren.

Zie verder: volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl/ en: volkoomen.nl