Chamaemelum

Uit M. Vogtherr.

Nauw verwant aan Anthemis.

Chamaemelum nobile All (nobel of edel) (Anthemis nobilis L.) De roomse kamille is een nobele plant met zeer fijne, diepe en grijsgroene ingesneden bladeren, dubbel geveerd. Het vormt pluizige matten mits het geregeld getopt of gemaaid wordt. Kamille ziet kans om zijn jonggroene, varenachtige bladeren door de meeste winters heen te halen en geeft zo een dankbare groene sprankeling in de wintertuin.

Het is nobel omdat het zulke grote bloemen heeft voor zo’n klein plantje.

De stengel kruipt, bladeren staan afwisselend en zijn fijn gesneden.

De mooie alleenstaande geurende bloem is geel of wit met een geel hart, eindstandig in juni en juli. De vrucht is vierkant.

Het is een twee- of meerjarige en behaarde plant, wordt als eenjarige gekweekt. De roomse kamille groeit het liefst op kalkrijke gronden. Houdt van de volle zon en bloeit vanaf de zomer tot aan de vorst. Komt waarschijnlijk uit Z. Europa. Het is een kruid dat onder het beheer van de zon staat.

Nigulosum’, is een gevuld bloemige van een 30-40cm net als ‘Flore Pleno’.

Naam, etymologie.

(Dodonaeus) (a) ‘Men noemt deze kruiden gewoonlijk in het Latijn Chamaemelum odoratum, dat is welriekende kamille. Tragus noemt ze Chamaemelum nobile in het Latijn, in het Hoogduits Edel Camillen, andere noemen ze Chamaemelum Romanum en ook hier te lande zijn ze meest bekend met de naam van Roomse kamille.

De eerste soort van deze twee geslachten noemen we Chamaemelum odoratum Leucanthemum, dat is welriekende kamille met witte bloemen of Roomse kamille met witte bloemen. Grieks chamaimelon; aardappel, chamai; op de grond, melon; appel, de appelgeur van de plant.

De soort met dubbele bloemen mag dubbele Roomse kamille heten.’

Roomse kamille, Franse chamomille romaine en Engelse roman chamomile, Duitse Romische Kamille of Gartenkamille, die alleredelst Chamil bij Bock. Rooms heeft de betekenis van vreemd of buitenlands, dit in tegenstelling tot onze inlandse kamille. (201A) Rooms zou afgeleid zijn van rom, vergelijk het Engelse to roam: zwerven, en op room: dat ruimte betekent. Zigeuners werden wel rom genoemd: mens, zie Roemenië en roomse bonen. Of omdat in de 16^de eeuw een Duitse schrijver Italië bezocht en het vond bij Rome.

(b) De Engelsen noemen deze plant de echte kamille, garden camomile, low chamomile of camomile, ook ground apple, Franse camomille, de Italianen camomilla odorosa, Duitse Gartenkamille, ook Hermel, hoewel die naam een verbastering is van kamille, zie Matricaria chamomilla. Dus twee planten met dezelfde gebruiken en onder dezelfde naam in verschillende landen.

Dodonaeus; ‘Maar of deze soorten van kamille diegene zijn die van Dioscorides en Galenus gebruikt en ook bij andere oude schrijvers met diergelijke namen bekend zijn geweest dat zou ik niet vast durven verzekeren, want het is beter te geloven en waarschijnlijker dat ze van hun nagelaten, veracht of immers niet bekend zijn geweest wat haar geweldige kracht enigszins uitwijzen kan die veel sterker is dan Galenus aan de Chamaemelum toe schrijft.’

Dioscorides beschrijft 3 soorten kamillen naar de kleur van de bloemen.

1) De eerste met gele bloemen, dit zou Matricaria chamomilla zijn.

2) Die met gele randbloemen, Anthemis nobilis.

3) De derde zou Tanacetum parthenium zijn geweest.

(d) Deze plant kwam het eerst tegen het eind van de middeleeuwen naar onze streken, naar het schijnt vanuit Spanje. De Spanjaarden noemen het manzanilla: wat kleine appel betekent, hun sherry van die naam is met de geur van deze plant doortrokken.

Gebruik.

De bloemen komen als Flores Chamomillae Romanae in de apotheek voor. De meeste delen van de bloemen dragen klierharen die een vluchtige, in het begin blauwe en later groen tot bruingeel wordende olie leveren die vroeger vooral in Mitcham door destillatie verkregen werd. Het kruid werd soms wel gebruikt voor een medicinale thee, maar heeft niet de eigenschappen van echte kamille, waar het wel wat op lijkt. De roomse heeft een gevulde bloembodem, bij de echte kamille is die hol. Gebruikt in aromatherapie waar het kalmerend zou werken in stres en geeft een diepe slaap.

Hoewel, de Engelsen gebruiken hem als de echte, verder wordt het ook in Frankrijk en Italië gebruikt als echte. En dan wordt de plant aanbevolen tegen nachtmerries, het verkoelt de koortsige patiënt en werd er een opwekkende thee van gebrouwen. Lotions waren goed tegen kies- en oorpijn, inwendige pijnen en het werd gebruikt in thuis gebrouwen bieren. Het was een strooikruid

Een aftreksels van de bloemen in water was goed om het hoofd te wassen, 5 gram op een halve liter water, dat ook goed is voor de hersens. Ook voor warme omslagen en thee, 5 gram op een kop die goed is voor een slechte maag en krampen. Alleen de wortel bezit een prikkelend vermogen en werd daarom ook wel vuurwortel genoemd. Het veroorzaakt bij kauwen een sterke speekselafscheiding en werd daarom wel gebruikt bij verlammingen van de tong.

Een vreemd geloof is dat de chamomile een kruidendokter is met krachten om elke zieke plant naast zich weer te laten herstellen. Hij is bevriend met elke plant en vooral de zieke onder hen want het zorgt voor een goede grond en houdt de plagen weg, vandaar zijn oude naam ‘plants physician’. Wat het doet voor de planten doet het ook voor de mensen, het verdrijft de pijn en neemt de zwaarheid van het lichaam weg. Daarom gebruik je het in bad. Het is goed voor alle mensen van alle leeftijden.

Herbarius in Dyetsche ԕ De bladeren van roomse kamille, groen en droog, zijn als medicijn nuttig om de ontvangenis te volbrengen en is tegen onvruchtbaarheid die van vochtigheid komt. Neem poeder van roomse kamille, van melisse en het schaafsel van ivoor, drinkt het tezamen met wijn. Als je dit na de zuivering van de baarmoeder neemt helpt het opmerkelijk om een kind te ontvangen. Ook als je melisse met het sap van het handekenskruid (dat is testiculus sattrionis) in wijn kookt en op de baarmoeder pleistert of de geur daarvan van onder ontvangt, helpt het zeer om te ontvangen, na de zuivering van de baarmoeder. Het helpt ook als de vrouw een bad neemt in het water waar bijvoet, melisse en water in gekookt zijn. Als je deze kruiden stampt en met het schaafsel van ivoor mengt en daar een popje van een vinger lengte van maakt en in de juffrouw steekt, laat het de stonden komen.’

Vertrappen.

Loopkamille komt algemeen voor op zonnige plaatsen langs verhardingen en dergelijke. Zie Shakespeare King Henry IV, deel 1 2^de akte, 4^de toneel: ‘Tor though the camomile, the more it is trodden on, the faster it grows. ‘Men had ontdekt dat het dan sneller groeide, zodat er dagelijks over de kleine kweekbedden gewandeld werd.

J. Cats kende dit verhaal ook’ ‘Indien gij op het veld ziet met de voeten treden De groene Camomil... Gij zult merken, Dat leed en ongemak die Plant kan sterken’. Symbool van kracht in tegenspoed.

(Dodonaeus) ‘Men behoeft dit kruid niet te telen want hoe men dat meer betreedt, snoeit en scheert, hoe het beter en gewilliger groeit en daarom wordt dat veel geplant op paden of verheven bedden daar men in de zomer op plag te zitten of te liggen en vooral in Engeland daar dit kruid overal gestrooid en daarom alleszins geplant wordt.’

verder: volkoomenoudeherbariaenmedisch.nl en: volkoomen.nl